HET DUITSCHE RIJKSDACCEBOUW. LEVERINC VAN OORLOCSTUIC. Overgang. Het BdauQtiiksie 5öe Jaargang Nö. 15240 VerscTiijnt dagelijks, BeEalvë op Zon- en Feestdagen Dinsdag 28 Februari 1933 HAARLEM S DAGBLAD Direct»: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN ^ek 0-25, per ruaand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post 335, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post O-72'A. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: j5 regels 1.75, elke regel meer ƒ035. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ060, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (icderen dag) 13 regels ƒ0.30. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-, Verlies Wijsvinger f 75.-, Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HET MUNTPLEIN. ZEVENTIG „DONKER AMSTERDAMMERS" SLAAGS. Duitschc parlementsgebouwwaarin een felle verwoestingen heeft aangericht. VERDERE KORTINGEN BIJ DE SPOORWEGEN. Op premiën en toelagen. TAN 20 TOT WOEDT EE VEBLAAGD. De Personeelraad van de Ned. Spoorwegen heeft, naar het „Leidsch Dagblad" meldt, aan de vakorganisaties een afschrift van een brief aan de directie gezonden, omtrent de vermin dering van toelagen, premies en vergoedin gen ingaande 1 April a.s. Binnen twee weken moeten dc organisaties hun meeningen omtrent de wijzigingen aan den Personeelraad kenbaar maken. Ten eer ste zal de toelage voor onderhoud eigen rij wiel, thans bedragende f 20 per jaar, terug gebracht worden tot f 15 per jaar. en ten tweede zal de toelage voor onderhoud van eigen rijwiel voor hen. die belast zijn met het bezorgen van kennisgevingen van aan komst en voor dit doel gemiddeld ten minste 4 uren per dag hun rijwiel gebruiken (thans bedragende f 50 per jaar) gebracht worden op f 35, een en ander door de aanzienlijke prijsdaling van rijwielen en onderdeden. De minimumpremie welke aan wachters en wachteressen wordt toegekend voor dc be diening van stopplaatsen en voor den ver koop van plaatskaarten en rijwielkaarten (thans bedragende f 2.50 per week en per post bij uitgifte van 1000 kaartjes of minder per maand) wordt f 1 per week Tengevolge van het verminderde vervoer is op verschillende stopplaatsen een zoodanige vermindering ontstaan in het aantal verkochte plaats- en rijwielkaarten. dat het thans geldende mi nimumbedrag dezer premie vee! te hoog ge acht wordt. De vergoeding voor het geschei den leven van het gezin, thans bedragende f 2.50 per etmaal voor ambtenaren en f 1.75 voor beambten, komt op f 2 er f 1.40 per et maal. De vergoeding voor zoogenaamd koffiegeld voor personeel, dat toestemming heeft om tusschen de oude en nieuwe standplaats heen en weer te reizen komt van 50 op 30 cent per dag voor ambtenaren en van 25 op 15 cent,. De premieregeling ten aanzien van wacht- reserves voor regelmatige bediening van overwegen komt tot dusver hierop neer dat aan betrokkenen per kwartaal wordt uitbe taald f 3 wanneer in dat tijdvak geen over tredingen zijn voorgekomen, f 2 wanneer in dit tijdvak één overtreding heeft plaats ge had, fl wanneer in dit tijdvak 2 overtredingen en niets wanneer in dit tijdvak drie of meer overtredingen hebben plaats gevonden. Vol gens deze regeling krijgt dus een wachtores. die per kwartaal b.v. twee malen de boomen niet gesloten heeft bij passeeren van treinen, toch nog 'n premie. Dit doet uit den aard dei- zaak zonderling aan. De directie wil deze pre mie geheel afschaffen of verminderen en vaststellen op f 1 per maand. Voor machinisten vervalt de rangeertoelage voor rangeerdiensten korter clan 15 minuten. In het algemeen zal de door de directie voorgestelde verlaging van de toelagen, pre mies en vergoedingen van 20 tot 94 pet. be dragen. Nog deze week vindt een hoofdbestuursver gadering van de Ned. Vereenigingen voor Spoor- en Tramwegpersoneel plaats, terwijl ook de andere organisaties spoedvergaderin gen zullen beleggen, waarin de voorgestelde verlagingen besproken zullen worden. DOOR DE TRAM EEN BEEN AFGEREDEN. In de Spaarndammerstraat te Amsterdam is Maandagavond een zevenjarige jongen door een bijwagen van lijn 5 overreden. Met een verbrijzeld been is de jongen naar het Wilhelminagasthuis overgebracht Hij wilde op den motorwagen springen, doch hij greep mis met het gevolg, dat de wielen van den bijwagen hem over het been gingen. De Engelsch regcering hoeft gisteren in het Lagerhuis medegedeeld dat zij den wapen- uitvoer naar China en Japan thans verbiedt. Gedurende de laatste dagen protesteerden zoowel conservatieve als liberale en labour- bladen ertegen iz.oo gaat bet In onze Baker mat van den Vrede niet, en onze wapen- uitvoer is nog niet stopgezet). Overigens blijft de vraag nog of dit Engcl- sche re geer ings verbod iets te beteokencri heeft, want Sir John Simon, de minister van Buiteulandsche Zaken, maakte de beperking ..dat het embargo niet van toepassing is op de reeds gesloten contracten, die geëerbiedigd moeten worden". „Geëerbiedigd" is goed. vooral tegenover een land dat het Kellogg Pact en zijn lid maatschap van den Volkenbond met voeten treedt en den vrede van de gansche wereld op het spel zet. Het is wel zeer eerbiedwaardig wapens daaraan te leveren om er zelf duiten uit te slaan! Het handhaven van de loopende contrac ten zou kunnen beteekenen, dat het hccle embargo waardeloos is. Wat staat er in dia contracten? Deze vraag is gelukkig door Sir Herbert Samuel (lib.) aan de regcering gesteld, met dc bijvoeging: „Indien zij van dien aard zijn dat zij Japan in staat stellen nog gedurende maanden of Jaren groote hoeveelheden wapenen uit Engeland te be trekken. geloof ik dat het geweten der natie zal aandringen op stappen om een einde aan de contracten te maken". Een veelzeggende verklaring. Als dc En- gelsche pers doorzet komt er hopelijk een volledig verbod. Over de export van oorlogstuig (..tuig" is inderdaad het beste woord' naar Zuid-Ame rika. waar ook nog vier landen in oorlog zijn. heeft, de Engelsche regeering niets gezegd.Die gaat blijkbaar vroolijk dooi Met belangstelling wachten wij af, hoe dc zaak verder zal loopen. Dit is zeker: In En geland doet men er althans iets aan. Sir John Simon deelde nog mede dat de Engel sche regcering een onderzoek ingesteld heeft bij een half dozijn landen, die wapenen vervaardigen. Geen enkel definitief antwoord word ontvangen Het zou ook wel belangwekkend zijn te weten, welke die zes landen zijn. En het zal boeiend wezen, het verdere koersverloop van de aandoelen-Vickers te volgen. De loopende contracten, die geëerbiedigd moeten worden, kunnen dat sterk beïnvloeden. In Moskou zit meneer Stalin, en wacht op zijn dag. Er Is een eind aan Februari En ik zeg liet zonder spijt. Want een maand met zoo n bom-barie, Ben ik toch maar liever kwijt. Ha, hoe lengen reeds de dagen, Nog een drietal weken maar En de winter is verslagen Door den schoonsten tijd van 't jaar. Zie den thermometer stijgen, Ook hij geeft den strijd nu op. Strakjes ziet u aan dc twijgen. Schuchter weer den eersten knop. Laat de hemel dan nog grauw zijn En de boomen kaal en zwart, Spoedig zal het zonnig blauw zijn. Zonniger ook in ons hart. Hoor de vogels vroolijk fluiten, Zonneschijn is meer dan schijn. Ik krijg trek in trek naar bulten. Waar geen enge muren zijn Daaglijks stijgt het een paar graden En dat kriebelt ln mijn kult. 't Jeukt me in mijn schouderbladen. Hou mc vast, of ik bot uit. P. GASUS. Een zware brand heeft het inwendige van het Duitschc Kijksdaggcboiiw gedeeltelijk verwoest. 2c blad Ie pag. en lc blad 2e pag.) Een 20-jarige communist, blijkbaar een Ne derlander uit Leiden, heeft bekend den brand tc hebben aangestoken. (2e blad, le pag.) Dc Koningin heeft een schilderij aangekocht van den Haarlcmschcn kunstschilder Her man Hcuff. (2e blad. 3e pag.) Kortingen bij de Spoorwegen op premiën en toelagen. (Ie blad. le pag.) Hoe de muiterij op De Zeven Provinciën be dwongen werd. Verhaal van een ooggetuige. (2c blad. 3c pag.) Engelsche regeering besluit tot verbod van wapenuitvocr naar China en Japan. (2e blad. le pag.) ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Dc Brand in Berlijn. (le blad, le pag.) Vierster: Levering van oorlogstuig. (le blad, le pag.) C. G. B.: In het spoor van Gustav Wasa. (3e blad, 2e pag.) J. B. Schuil: Het tooneel: Peggy m'n kind, door het Sehouwtoonerl. (3c blad 2c pag.) Schaak- en Damrubriek. (3e blad, 3e pag.) Bridgcrubrick. (3e blad, 3e pag.X HAARLEM, 28 Februari. De Brand in Berlijn. Met afkeer en ontsteltenis zal vandaag de geheele wereld kennis nemen van de nieuwste misdaad, in Berlijn gepleegd. Door brandstich ting is het prachtige gebouw van den Rijks dag grootendeels vernietigd. Er zit nog veel verwards in de berichten, maar dat de Kom- munistische Partei Deutschland meer van de zaak afweet schijnt wel vast te staan. Het ligt trouwens voor de hand, want wie anders zou den het in hun hersens kunnen halen een dergelijk gebouw te vernietigen? Van een groot complot is zeker sprake. Dat blijkt uit het feit dat het heele gebouw met „brand haarden" was volgestopt. Wonderlijk doet het daarbij aan dat de communiqués van den officiëelen Pruisischen persdienst (minister Goering, nationaal-socialist' vermelden, dat uit de vondsten in het Karl Liebknecht Haus al gebleken was dat men dergelijke aanslagen op openbare gebouwen bex-aamde. en dat deze brand het sein tot den burgeroorlog had moe ten zijn. Dit is niet zeer duidelijk. Men zou eruit moeten afleiden, dat minister Goering's politie haar voorzorgsmaatregelen al heel slecht getroffen heeft. De eerste gearresteerde was een Hollander, die van der Luppe of van der Lubbe schijnt te heeten, twintig jaar oud is en bekend heeft dat hij „de brandstichter" is. Er zijn natuur lijk veel meer schuldigen dan alleen dit min derjarige individu. Dat hij een Hollander is moge ons onplezierig aandoen, maar niemand met een grein redelijk verstand zal ons land daarvoor aansprakelijk kunnen stellen. Misda digere vindt men overal ter wereld, en vaak vertoeven zij buiten hun land. Er bestaan veelal goede redenen voor. Overigens kent het Kamerlid L. de Visser dezen jongen niet, en zegt dat hij geen lid van de Néderlandsclie communistische party is. Nu, misschien niet, misschien wel. Onwillekeurig stelt meia zich de vraag of het Kamerlid L. de Visser het zou erkennen, als hij wel lid was. Ex-kent een de zer heeren eenige moreele verplichting, om ons de waarheid te vertellen?" Wat de mededeelingen van den Pruisischen pex-sdienst betreft, schijnt eenige reserve ge boden. Nog nimmer hebben wij officieel nieuws in zulk een meeting-stijl ontvangen, en de uitlatingen omtrent de samenwerking van socialisten met communisteiT "klinken zeer onwaarschijnlijk. Voorshands komt het mij ondenkbaar voor dat een zoo gematigde par tij. als die der Duitsche socialisten zich tot medewerking aan zulk een misdaad zou heb ben geleend. Dit riekt erg naar verkiezings propaganda van den heer Goering. Ik kan het niet gelooven. De beestachtigheid van de daad zelf her innert aan den oorlogstijd, toen ook de schoonste architectonische en andere kunst- wex-ken maar stomweg en bruutweg vernie tigd werden. Met het verschil, dat Duitsch- land nu xtiet irx ooi-log is, en dat dus oor logspsychosen hier ook buiben staan. Bij de verkiezingen zau deze zaak de Kommu- nistische Partei geen goed doen. Men zou dus geneigd zijn het misdrijf als een groote stommiteit bovendien te beschouwen, ware er niet de mededeeling dat deze brand het sein tot den burgeroorlog, of tot de revo lutie althans, had moeten zijn. Iets derge- lijks dus als de verwoesting van de Bastille in 1789. Dat schijnt, in dit verband, de eenige aannemelijke verklaring van dit dolzinnige misdrijf. Het Rijksdaggebouw is geburende de laatste jaren heel weinig gebruikt, gezien de methode van vele opeenvolgende regeeringen om alle nieuwgekozen Rijksdagen na enkele dagen naar huis te sturen. R. P. POGING TOT INSLUIPING. Maandagavond deed de bewoonster van het perceel Hasselaersplein 33 bij de politie aan gifte, dat een ruitje van de deur ingedrukt was. De dader kon echter de deur niet ope nen, omdat zij met het nachtslot en boven dien met een ketting gesloten was. Men zij gewaarschuwd! NACHTELIJKE VELDSLAG OP STELLING. Wat Haarlem aan Haar- lemmerliede c.a. moet betalen. i 70.000 PLUS 9.000 AAN BENTE. De beslissing van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland over de vraag wat Haar lem aan de verkleinde gemeente Haarlem- merliede en Spaarnwoude moet betalen voor het verlies aan belasting-ontvangst inge volge de annexatie van 1927, is door de Kroon goedgekeurd. Het verlies dat Haax-lemmerliede c.a. ge leden heeft is voor het eerste jaar geschat op f 12.800. Haarlem moet een afloopende schadeloos stelling betalen, die als volgt is bepaald: le jaar f 12.800 2e jaar f 11.520 3e jaar f 10.240 4e jaar f 8.960 5e jaar f 7.680 6e jaar f 6.400 7e jaar f 5.120 8e jaar f 3.840 9e jaar f 2.560 10e jaar f 1.280 In totaal dus f 70.400 De eerste storting had evenwel reeds 1928 betaald moeten zijn. de tweede in 1929, enz. Over de achterstallige betalingen moet Haarlem bovendien een rente van 5 pet. be talen. Er komt dus nog een kleine f 9000 aan rente bij. Het gemeentebestuur van Haarlemmeiiiede c. a. had het verlies op f 14.019.86 gex-aamd. Voor een zeer groot deel hebben Ged. Staten en de Kroon dus Haax-lemmerliede c.a. in het gelijk gesteld. Het gemeentebestuur van Haarlem stelde zich indertijd op het stand punt, dat HaaxTemmerliede c.a. geen schade aan belasting-ontvangst door de annexatie geleden had. Er hangt thans tusschen Haax-lem en Haar lemmei'liede nog de quaestie van de betaling van de overgenomen belastingen. De gemeen- tex-aad van Haax-lemmerliede is zooals men weet van de daarover gevallen beslissing in hooger beroep gegaan. 2 Maart wordt deze zaak behandeld voor den Raad van State. Deze quaestie loopt evenwel over een bedrag van slechts f 5000 a f 6000. De schadeloosstelling aan Heemstede. Ged. Staten hebben thans ook hun beslis sing genomen over de vraag wat Haarlem aan Heemstede zal moeten betalen inge volge art. 22 dér AnneXatie-wet (verlies aan belasting). Deze moet evenwel nog door de Kroon bekrachtigd worden. Ged. Staten hebben hun besluit niet aan de betrokken gemeentebesturen medegedeeld om te voox-komen. dat over hun voorstel op nieuw door Haarlem en Heemstede gedebat teerd zou worden. Er wordt dus gewacht op de beslissing van de Kroon. VIER ARBEIDERS IN DE SCHELDE VERDRONKEN. ANTWERPEN, 27 Februari. (V. D.) Heden avond te ongeveer half vijf is bij het meeren van het s.s. „Maiumbe" van de Cie. Maritime Beige, aan den drijvenden aanlegsteiger te Hemixem bij Antwerpen, een ernstig onge luk gebeurd, dat aan vier personen het leven heeft gekost. Ten gevolge van de giertij, is een kabel, waarmede een der drijvende pontons aan den wal vastgemaakt was, gebroken. De pon ton werd door den stroom medegesleui-d. De brug, die er op rustte brak middendoor. 12 arbeiders die zich er op bevonden, kwamen in de Schelde terecht. Een motorboot snelde onmiddellijk te hulp en wist verschillende drenkelingen op te pikken. Vier man zijn verdronken. Een blik in vogelvlucht op het monumentale brand, uit kwaadwilligheid gesticht, groote Rijksdaggebouw te Berlijn in brand gestoken. Maandagavond is braxxd ontdekt in het gebouw van den Duitschen Rijks dag aan den Platz der Republiek te Ber lijn. De brand bleek te zijn aangesto ken na zorgvuldige voorbereiding. In het gebouw werd een ongeveer 20- jarige jonge man gevoxrden. volgens zijn pas de Nederlander Van der Lubbe uit Leiden, die bekend heeft den bx-and te hebben gesticht. De communistische partij, die juist in het gebouw verga derd had, wordt verdacht hierin achter hem te staan. Deswege zijn meer dan 100 communis tische leiders gearresteerd. Volgens de Rijksregeering heeft men in het Karl Liebknechthuis een uitgebreid terreur- plan ontdekt, waarop vele brandstich tingen voorkwamen, die het sein tot revolutie moesten worden. Alle marxis tische bladen zijn verboden. Ook het Vorwaertsgebouw der sociaal-democra ten is bezet, welke bezetting later is opgeheven. In tal van steden is de politie tegen communisten opgetreden. Aan de blussching nam een ontzag gelijk aantal brandweerwagens deel. Minister Goering nam zelf de leiding. Hitler en Von Papen waren aanwezig. Niemand werd tot het gebouw toegela ten. De schade blijkt millioenen te bedra gen. Het gebouw was niet verzekerd. Er zal een nieuwe noodverordening uitgevaardigd worden, die diep in de pex-soonliijke vrijheid ingrijpt. In den afgeloopen nacht na het sluiten der café's, omstreeks kwart over eenen, is het op het Muntplein te Amsterdam tot een vecht partij gekomen tusschen een groot aantal bewonex-s, mannen en vrouwen, van donker Amsterdam. Wat de aanleiding betreft, met zekerheid staat nog niets vast, vermoedelijk echter 'heeft een der vrouwen een aanklacht tegen een der mannen ingediend. Binnen kortexx tijd was een zeventigtal heeren en da mes met elkander slaags, zoodat het geen verwondering behoeft te wekken, dat de eene agent, die daar op post was niet voldoende was om de gemoederen tot kalmte te bren gen. Spoedig was versterking aanwezig van liet bureau Singel, die onder leiding van een brigadier met behulp van sabel en gummi stok al spoedig een einde maakte aan de al te rumoerige argumentatie der in conflict zijnde partijen. Er werden rake klappen uit gedeeld. en al heel gauw stoven de vechten den naar alle kanten heen. Trouwens ook on derling was men niet zachtzinnig opgetreden. Toen de politie nl. arriveerde, had een der heeren i'eeds een zoodanige afstraffing van een tegenstander gekregen, dat hij bewuste loos op den grond was gevallen. De man werd door don G. G. en G. D. naar het zie kenhuis vervoerd, waar echter bleek, dat zijn toestand opneming niet noodzakelijk maakte, zoodat hij na tc zijn bijgekomen huiswaarts kon trekken. Op het Muntplein was inmid dels dc rust weergekeerd. In ons vorig nummer hebben we medegedeeld, dat de twee vroegere Haarlemmers A. G. Aukcs en B. J. A. Herwijer een reis van Java naar ons land grootendeels per motor hebben gemaakt. Op bovenstaande afbeelding dc twee ondernemende heeren: links A. G. Aukes, rechts B. J. A, Hcrwyer, DE ANNEXATIE-SCHADELOOS-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1