GRATIS 50 ENTREE S
STADSNIEUWS
NEDERLAND-HONGARIJE VOETBALMATCH
EN NEEMT UW KANS WAAR!
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 3 MAART 1933
I
BEZUINIGING OP M. O.
DR. C. SPOELDER OVER HET PLAN VAN
DR. A. DE VLETTER.
In ons nummer van 16 Februari lieten wij
Dr. A. de Vletter, rector van het Kennemcr
Lyceum aan het woord over zijn bezuinigings
plan.
Natuurlijk hebben zijn denkbeelden in on
derwijskringen belangstelling getrokken.
Wij vonden Dr. C. Spoelder. rector van het
Haarlemschc Gymnasium den man die de
toestanden op het gebied van het Middelbaar
Onderwijs te Haarlem kent als weinig ande
ren bereid zijn meening over die bezuini-
gings-clcnkbeelden te zeggen.
,,Dr. de Vletter heeft -zoo zei de heer
Spoelder drie quaesties aangeroerd, name
lijk de positie der vrije gemeenten, de reor
ganisatie van het eindexamen en de samen
voeging van klassen.
De quaestic van de vrije gemeenten Is,
vooral voor het Haarlemschc onderwijs, van
groote betcekenis. Volgens mijn meening is
het rijk een zeer slechte werkgever. De sala
risregeling voor de leeraren aan Rijks- en
door het Rijk gesubsidieerde Hoo-
gere Burger Scholen, Lycea en Gym
nasia is hemeltergend slecht. Daarom is het
verblijdend, dat er althans vier groote ge
meenten zijn geweest die zich indertijd los
gemaakt hebben van de rijkssubsidie voor
het M.O., om daardoor de gelegenheid te krij
gen het onderwijs zoo goed mogelijk te ma
ken en aan de leeraren een salaris te geven
dat meer in overeenstemming was met hun
waarde. 1-Iet is natuurlijk voor de leeraren
der rijks- en bijzondere scholen die allen
onder de salarisregeling van het rijk vallen,
te betreuren, dat zij in salaris achter gesteld
zijn bij hun collega's aan de Haarlemsche
gemeentescholen. Het is evenwel verkeerd om
daartegen te ageeren. want het eenlge wat zij
daarmede kunnen bereiken is, dat de vrije
gemeenten gedwongen worden ook de rijks-
salarisregeling in te voeren. Zelf hebben de
ageerders daarvan geen financieel voordeel,
alleen zouden zij de „voldoening" hebben, dat
collega's die vroeger wat behoorlijker salaris
hadden, dan voor goed met hen gelijk gesteld
zouden worden. Maar dan wordt vergeten,
dat nu het hoogere salaris van de vrije ge
meenten voor de leeraren die onder de rijks
regeling vallen een goed argument is om bij
het rijk'met klem te pleiten voor verbetering
hunner jaarwedden. Het feit, dat de vier
grootste gemeenten van ons land aan hun
leeraren behoorlijker salarissen betalen, zal
wellicht voor het rijk een reden zijn om voor
zichtig te zijn met nog verdere afbrokkeling.
Niet alle leeraren die onder de riiksrege-
ling vallen behoeven zich trouwens
tevreden te stellen met het karige
salaris, dat men in Den Haag toe
slaat. Er is mij een neutrale bijzondere
onderwijsinrichting bekend, die voor haar
leeraren uitzonderingsbepalingen heeft inge
voerd en emolumenten toekent, die maken
dat het inkomen van enkelen niet minder, in
sommige gevallen zelfs hooger is, dan dat van
de collega's in de vrije gemeenten.
De vrije gemeenten denken er niet over
hunne collega's dit niet te gunnen om de re
denen, die boven reeds uiteengezet zijn.
Hot is bekend, dat de besturen der vrije
gemeenten reeds eenigen tijd met de regee
ring aan het onderhandelen zijn over het op
nieuw aanvaarden der rijkssubsidie. Het stre
ven zit daarbij voor, dat gedurende den over
gangstoestand het tegenwoordige salaris aan
de thans in dienst zijnde leeraren zou worden
gewaarborgd, terwijl alleen nieuw aan te
stellen personeel onder de rijkssalarisregeling
zou vallen.
Den laatsten tijd Is van deze onderhande
lingen niet veel gehoord. Ik heb den indruk,
dat Haarlem thans geen financieel voordeel
meer zou hebben van de aanvaarding der
rijkssubsidie, want dan vervallen Immers de
bijdragen der buitengemeenten. Den laatsten
tijd is het aantal leerlingen uit de buitenge
meenten zoo sterk toegenomen, vooral uit
Heemstede en Bloemendaal, dat er voor heel
wat leerlingen door de betrokken gemeenten
aan Haarlem, f 500 schoolgeld betaald moet
worden, wat niet veel minder is dan den kos-
tenden prijs van het onderwijs. Als Haarlem
de rijkssubsidie zou aanvaarden, zouden de
buitenleerlingen allen het gewone schoolgeld
betalen. Het is niet precies te zeggen hoeveel
Haarlem daardoor minder zou ontvangen,
maar het zal wel vermoedelijk ongeveer het
zelfde zijn als het bedrag der rijkssubsidie.
Nu het tweede punt, dat een verandering
der eindexamens betreft. Er is een groot ver
schil tusschen Hoogere Burgerscholen en
Gymnasia, omdat de I-I B.S. voor alles opleidt
en het Gymnasium alleen voor de Universi
teit. Ik spreek geen meening uit over de H.
B. S.. alleen over het Gymnasium. Dan kan
Ik verklaren, dat het eindexamen van het
Gymnasium thans uitstekend geregeld is.
zoodat ik peen reden zie om er verandering
in te brengen. Het eindexamen wordt, zooals
men weet. afgenomen door eigen leeraren
onder streng maar humaan toezicht van des
kundige gccommiteerden. Die regeling maakt
dat het eindexamen hoog aangeschreven
staat.
Het is evenwel vgpr een school niet altijd
even gemakkelijk tfin de leerlingen klaar te
maken voor het eindexamen. De minste of
.geringste stagnatie van den kant der docen
ten. of wat onvoorzichtig laten overgaan, kan
zich later wreken bij een eindexamen. Maar
dat is geen reden om aan het systeem te tor
nen. dat alle waarborgen geeft die er noodlg
zijn.
Dr. de Vletter wil de eindexamens laten
afnemen door de leeraren zonder gecommi-
teerden. Alleen wil hij door een commissie
van gecommiteerden voor het geheele land
steekproeven laten nemen, maar ik geloof
niet, dat. daardoor voldoende waarborgen ver
kregen zouden worden.
Tenslotte de combinatie van klassen.
Dit. raakt den In ons land befaamden
schoolstrijd. Ongetwijfeld zon het. voor zoo
ver het de zuivere onderwljsbelangen betreft,
mogelijk zijn om kleine afdeelingen van
scholen te combineeren. maar ik voorzie, dat
de ouders daartegen bezwaren zullen maken.
Do afzonderlijke onderwijsinrichtingen zijn
immers in het leven geroepen omdat de
ouders het. ongewenscht achten, dat hun
kinderen geregeld met andersdenkenden om
gaan.
Bovendien staat de wet niet toe. dat klas
sen van H.B.S. en Gymnasium gecombineerd
worden.
Combinatie van kleine klassen van open
bare en bijzondere scholen zal misschien in
een enkel geval mogelijk zijn, maar dan moet
dit een vak betreffen waar geen voetangels
en klemmen liggen.
Bij het gemeentelijk onderwijs
Haarlem hebben wij op het terrein der
combinatie al gedaan wat practisch mogelijk
is. De leerlingen van het Lyceum ontvangen
verscheidene lessen gecombineerd met de
leerlingen van het Gymnasium. Dit is moge
lijk omdat het beide Gymnasiaal onderwijs
geldt. Door die combinatie wordt f 10.000 per
jaar uitgespaard.
De Lyceum-commissie heeft Haarlem's
Dagblad heeft het eenige weken geleden me
degedeeld aan B. en W. geadviseerd om
voor den bloei van het Lyceum te bepalen,
dat deze combinatie niet meer toegepast zal
worden, maar dat de leerlingen van het Ly
ceum al het onderwijs weer in het eigen
schoolgebouw zullen ontvangen.
Ik kan mij evenwel indenken, dat B. en W.
om flnancleelc redenen er tegen op zullen
zien om dit denkbeeld van de Lyceum-com
missie thans in te voeren".
ARROND.-RECHTBANK.
VERRADEN VAN FABRIEKSGEHEIMEN.
Donderdag stond iemand terecht omdat hij.
terwijl hij werkzaam was in een fabriek van
weegwerktuigen, bijzonderheden aangaande
dat bedrijf aan een persoon daarbuiten staan
de had medegedeeld, terwijl hem geheimhou
ding was opgelegd.
Verdachte verklaarde gedurende 6 jaar op
die fabriek te hebben gewerkt, waarvan den
meesten tijd onder directie van den heer V.,
met wien hij op goeden voet stond. De heer
V. kreeg ontslag als directeur en kwam in
functie bij een andere fabriek in dezelfde
branche. Verdachte bleef met den heer V. in
relatie en deelde hem mee, wat er in het oude
bedrijf omging, onder andere schreef hij den
heer V. een brief, waarbij een teekening van
een weegwerktuig, althans een onderdeel er
van, was gevoegd, welke teekening een nieuw
type betrof.
De tegenwoordige directeuren der fabriek
verklaren dat zij verdachte uitdrukkelijk ver
boden hadden iets omtrent het bedrijf mee te
deelen, welk verbod zij gaven, toen verdachte
was opgedragen een boodschap te doen bij de
firma, waar de oud-directeur werkzaam was.
Verdachte, gaf toe, dat hem geheimhouding
was opgelegd. Op een vraag van den presi
dent antwoordt hij. dat de heer V. hem een
goede betrekking bij de andere firma in uit
zicht had gesteld.
De heer V. als getuige gehoofd, verklaarde,
dat de bewuste teekening een principe betrof,
dat reeds vroeger ter sprake was gekomen;
hij erkende er octrooi in België op te hebben
aangevraagd.
De directeuren verklaarden, dat zij eveneens
een octrooiaanvraag hadden ingediend, doch
toen verdachte de teekening maakte, was het
dezen waarschijnlijk niet bekend, dat zij pa
tent zouden aanvragen.
Op een vraag van den verdediger Mr. Drils-
ma, ontwoordde Dr. Sirk, als deskundige ge
hoord, dat als reeds over het principe was ge
sproken, de teekening niets nieuws gaf.
De Officier van Justitie Mr. Andringa achtte
bewezen, dat verdachte bijzonderheden van de
fabriek had verklapt, terwijl hem geheimhou
ding was opgelegd; hij vond dit een ernstig
feit en eischte 3 maanden gevangenisstraf.
Mr. Drilsma kwam eerst met een formeele
kwestie en vroeg; Is de Officier ontvankelijk
in zijn vordering? Na sluiting der instructie
moet volgens de wet binnen 30 dagen een dag
vaarding worden uitgebracht of een kennis
geving, dat de zaak vervolgd zal worden. De
dagvaarding is ook uitgebracht, maar weer in
getrokken en nu is in die 30 dagen geen nieu
we dagvaarding uitgebracht, evenmin een
kennisgeving en ook is aan de rechtbank geen
verzoek gedaan tot verlenging van den ter
mijn van 30 dagen. Pleiter meende, dat nu
gerekend moet worden, dat in die 30 dagen
niets is geschied, zoodat geen veroordeeling
kan volgen.
Mocht de rechtbank hierin niet meegaan,
dan meende pleiter, dat een voorwaardelijke
straf op haar plaats is. eerstens omdat ver
dachte hier als het werktuig van den oud
directeur beschouwd moet worden, voorts om
dat de zaak al zoo lang hangende is. ver
dachte zijn betrekking heeft verloren en gun
stig bekend staat.
De Officier meende, dat hij wel ontvanke
lijk is in zijn vordering, omdat binnen de 30
dagen de dagvaarding is uitgebracht, zoodat
aan de wet is voldaan; dat ze weer is inge
trokken verandert hét feit niet. dat ze is in
gediend; de intrekking geschiedde alleen om
een naderen datum vast te stellen.
Verder persisteerde het Openbaar Ministerie
bij den eisch, van oordeel, dat niet altijd voor
waardelijk kan worden opgelegd, als een ver
dachte nooit tevoren is veroordeeld.
Uitspraak 16 Maart.
JASSENDIEF
Een jongeman plaatste op 6 Augustus zijn
fiets, waarover zijn overjas hing, achter café
de Prins te Velsen en zag. dat. toen hij latei-
weer bij de fiets kwam. zijn jas verdwenen
was. Op 21 Sept. kwam hij in café Wijnman
te Santpoort en zag daar zijn jas aan den
kapstok hangen. In overleg met de politie
werd gewacht tot iemand de jas zou halen en
even later wilde een cafébezoeker zich met de
jas verwijderen. Hij beweerde, dat de jas zijn
eigendom was en indertijd in den Jodenhoek
te Amsterdam door hem gekocht was, maai
de benadeelde herkende de jas pertinent aan
kleine reparaties en daarop zei de ander dat
het zijn jas niet was, maar sprekend op de
zijne leek. Hij stond nu terecht voor diefstal
van de jas
Verdachte ontkende den diefstal, zei, dat hij
een jas had gehad die sprekend op de gesto-
lene leek en dat hij meende met zijn eigen
jas in café Wijnman te zijn gekomen. Bij zijn
vertrek zou er een andere voor in de plaats
gehangen hebben, die sprekend op de zijne
leek; zijn das hing er nog onder, zoodat een
andere bezoeker de jassen verwisseld zou
moeten hebben.
De Officier van Justitie wees op de on
waarschijnlijkheid van verdachtes verweer en
tegenspraak in zijn verschillende voor de po
litie afgelegde verklaringen. Hij achtte den
diefstal bewezen en vroeg 3 maanden ge
vangenisstraf.
KIPPENDIEFSTAL
Verder stonden twee personen terecht, ver
dacht van diefstal van kippen, te Velsen ge
pleegd.
Een verdachte ontkende den diefstal ge
pleegd te hebben, beweerde dat zijn mede
verdachte het gedaan heeft, al erkende, hij
den zak met kippen gedragen te hebben.
De mede-verdachte ontkende elk aandeel in
den diefstal.
De Officier yan Justitie achtte diefstal be
INGEZONDEN MEÖEDEELINGEN a "60 Ct». pér régel
INGEZONDEN
STADION AMSTERDAM
ZONDAG 5 MAART A. S.
Vestigt de aandacht van den North State-
man op U! HET EENIGE WAT U TE
DOEN HEBT IS, BIJ HET PASSEEREN
VAN DE CONTROLE AAN DE IN
GANGEN VAN HET STADION, UW
PAKJE NORTH STATE SIGARETTEN
DUIDELIJK ZICHTBAAR IN UW
LINKERHANDTE DRAGEN. Wanneerde
North State-man U ziet... en hij lèfopU,zal
hij U den prijs van Uw entree-biljet terug
betalen, onverschillig voor welken rang.
ROOKT NORTH STATE SIGARETTEN
Denkt ook aan de „Dagelijksche North State
Prijsvraag". Eiken dag gratis een fiets!
BROWN WILLIAMSON TOBACCO CORP. (EXP.), LTD.,
LOUISVILLE - U.S.A. - KENTUCKY
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactiezich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst o} niet
geplaatst, icordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
wezen uit de verklaring van getuigen en
eischte 6 maanden gevangenisstraf tegen elk
der beklaagden.
De verdedigers Mr. Stomps en De Jong
achtten het ten laste gelegde niet bewezen.
AANRIJDING GASTHUISSINGEL
Op 4 Sept. reed een taxi, waarin behalve de
chauffeur zeven personen zaten, langs den
Gasthuissingel, richting Kleine Houtweg, toen
de auto na eenige slingeringen tegen een
boom kwam, waardoor voorruit, en tusschen-
ruit braken. Een inzittende dame werd door
glasscherven aan 't gezicht verwond en brak
een pols.
De chauffeur had zich nu te verantwoorden
voor het veroorzaken van zwaar lichamelijk
letsel door schuld.
De chauffeur beweerde, dat hij onder het
rijden een ruit heeft willen dicht maken, wat
niet gemakkelijk ging en toen hij daarbij
omkeek raakte hij het stuur kwijt, wat het
slingeren van den wagen verklaart.
De Officier achtte het omkijken een on
voorzichtige daad, waardoor het ongeluk is
veroorzaakt en eischte 30 boete. Verdachte
drong aan op een lichtere straf.
Uitspraak 16 Maart.
UITSPRAKEN.
Diefstal van rijwielplaatjes.
De rechtbank veroordeelde de twee perso
nen. die in de garage aan den Zeeweg te Bloe
mendaal hadden ingebroken en rijwielplaat
jes gestolen, ieder tot 9 maanden voorwaarde
lijk met een proeftijd van 3 jaar.
Aanrijding.
De autobestuurder, die op den Amsterdam-
schen straatweg een tegenkomende auto aan
reed. waardoor de bestuurder ernstig letsel
opliep en de andere inzittende eveneens
werd' gewond, werd veroordeeld tot 500
boete.
Kinderdoodslag.
Een vrouw te Heemstede, die een kind kort
na de geboorte om het leven gebracht had,
werd veroordeeld tot 3 maanden gevangenis
straf-
Aanrijding tc Lisse.
Op 21 November reed een bloemist op den
Heerenweg te Lisse ter hoogte van het café
de Nachtegaal, toen hij door een achterop-
rijdende auto werd aangereden, waardoor hij
viel. bewusteloos raakte en aan hoofd en rug
werd geblesseerd. Hij was gedurende 8 weken
niet ln staat zijn gewone werk te verrichten.
Uit het getuigenverhoor bleek, dat de bloe
mist rechts van den weg reed, afschoon het
rijwielpad links is, maar de weg ter plaatse
is zoo, dat het de voorkeur verdient te rij
den zooals de bloemist deed.
De aangeredene wist niet, hoe de aanrij
ding precies gebeurd is, aangezien hij ter
stond bewusteloos was en tevoren geen auto
achterzich had gehoord- of gezien.
Andere wegberijders verklaarden, dat ver
dachte reed met een snelheid van ongeveer
60 K M., wat gezien den toestand ter plaatse,
het drukke verkeer en het regenachtige weer,
te snel werd geacht. Zij hadden gezien, dat
verdachte plotseling sterk naar links uitweek
en tegelijk den wielrijder trof, waarop hij
ook nog in aanrijding kwam met een auto,
die uit de richting Haarlem kwam.
De aangeredene verklaarde nog. dat ver
dachte tegenover anderen erkend zou heb
ben. dat hij schuldig was aan de aanrijding.
De verdachte was niet verschenen maar
had voor den Rechter-Commissaris verklaard,
dat hij plotseling den wielrijder voor zich had
gezien, nog getracht had uit te wijken, maar
dat de wagen slipte en hij den wielrijder aan
reed.
De officier van justitie was van oordcel. dat
verdachte te snel heeft gereden en niet vol
doende aandacht aan den weg heeft geschon
ken. waarom hij een geldboete vraagt van
200.
Uitspraak 16 Maart.
BIJ DE ZANDERSBRUG.
De oprit van de Zandersbrug aan den
kant van de Nieuwe Gracht ondergaat een
verandering. Deze oprit was niet alleen vrij
steil, maar liep bovendien sterk glooiend af
naar de huizen. De bocht was evenwel vrij
ruim. wat voor het vrij drukke rij verkeer
van niet te onderschatten belang was. Open
bare Werken is nu bezig de bocht 3 a 4 M.
smaller te maken. Het tegeltrottoir aan den
kant van den walmuur wordt daarentegen
verbreed. Het niveau van den oprit wordt
wat afgegraven. Daarmede wordt bereikt, dat
de bocht, iets gemakkelijker „genomen" kan
worden.
Een bewoner van de Nieuwe Gracht stelt
evenwel de vraag of dit voordeel zal opwegen
tegen het nadeel, dat de riibreedte in de
bocht verminderd is. De bocht is daardoor
namelijk scherper geworden. Hij vreest, dat
a<-c verandering geen verbetering zal
blijken.
SCHOENENZAAK
HOOGENBOSCH.
In het perceel Anegang 28, schuin tegen
over de Warmoesstraat, is heden het negen
tigste filiaal van dc N. V. Nederlandsche
Schoenindustrie voorheen Gebr. Hoogen-
bosch geopend, wel een bewijs, dat de artike
len, die deze firma aan het publiek presen
teert, den toets der kritiek kunnen weer
staan. Hier worden niet alleen verkocht di
verse eerste klas merken, maar ook de een
voudigste schoenen, bijna allemaal van Ne-
derlandsch fabrikaat. Van eiken prijs is de
kwaliteit solide. Ter gelegenheid van deze
opening is de gevel gemoderniseerd en de
twee groote étalagekasten zijn naar de
eischen des tijds en heel smaakvol ingericht.
Een speciale attractie in deze etalagekasten
is de bewegende Neon-lichtreclame. die
eenig in Holland is. Het is een groote, ver
lichte draaiende cirkel, die op een speciaal
artikel de aandacht vestigt. Zelfs de tech
nisch onderlegde personen op het gebied van
lichtreclame zullen dit hoogst interessant
vinden. Vooral in de avonduren zal dit niet
weinig de aandacht trekken. En ook in den
winkel is de kunstver lichting gemoderni
seerd, zoodat alle tentoongestelde dames-,
heeren- en kinderschoenen goed tot hun
recht komen. De firma, dié over een flinke
ruimte om te passen in zijn winkel beschikt,
is in elk opzicht gereed de klanten te ont
vangen.
ST. RAPHAëL.
Dezer dagen hield de afdeeling I (Spoor)
een vergadering in het gebouw St. Bavo. De
voorzitter, de heer Veltman, memoreerde de
uitstekend geslaagde jaarfeesten. In het kort
besprak hij het conflict in den personeelraad
met den vertegenwoordigers van den B. A.
N. S. Men was reeds tot overeenstemming ge
komen, toen bedoelde vertegenwoordiger met
een nieuw voorstel kwam. Dit werd overge
nomen onder afspraak, bij geen overeenstem
ming, het oude voorstel te aanvaarden. Zon
der den personeelraad er in te kennen werd
door den B.A.N.S. een minderheidsrapport
ingediend. Begrijpelijk was de meerderheid
van den raad hier ten zeerste over veront
waardigd.
Verder bracht de voorzitter nog zijn dank
aan den afgetreden 2den secretaris, den heer
Remmé. De voorstellen over de premieverla
gingen konden niet de instemming der af
deeling vinden.
Gekozen werden voor het bestuur de heer
H-ees van het vervoer en de heer v. Doorn
van het werkplaatspersoneel. Na de gebrui
kelijke rondvraag sloot de voorzitter de ver
gadering.
REDE VAN ROOSEVELT OVER HUIZEN.
De K R.O. deelt mede dat de rede van pre
sident Roosevelt op Zaterdag 4 dezer uitge
zonden zal worden van 17.5018.35 uur.
UITVOERING ,.HET AMSTERDAMSCH
VEREEND TOONEEL".
Zondag geeft in dc Gem. Concertzaal „Het
Amsterdamsch Vereend Tooneel" een opvoe
ring van het nieuwe blijspel: „5 dagen naar
Parijs". Hubert Kievits uit Rotterdam ver
vult den hoofdrol.
li.i
bo»
DE HONDERDSTE PENNING.
Met deze treffende benaming heeft de Re
dactie van „Haarlem's Dagblad" de nieuwe
vinding van Minister de Geer gedoopt. Tref
fend omdat deze benaming de herinnering
wakker roept aan Alva's tiende penning,
mede oorzaak van een geweldig verzet. Wafc
de gevolgen zullen zijn van de Geer's hon
derdste penning, als die ingevoerd wordt, zul
len wij eens nader moeten bekijken.
De belasting wordt geheven door plakzc-
gels, die verkooper op zijn factuur, die hij
verplicht is te maken, moet plakken. De ver
kooper betaalt dus. ..Dat hindert voor hem
niet" zal men denken, „hij berekent het een
voudig aan den kooper". Zoo denkt ook Mi
nister De Geer. Maar Minister de Geer is geen
handelsman en zal dan ook niet weten, dat
door de enorme concurrentie de verkoopers
alles doen, om maar wat te kunnen verkoo
p-en, en dat er onmiddellijk verkoopers zullen
zijn, die de zegels, die zij toch al betaald heb
ben, maar niet in rekening brengen. De an
deren zullen moeten volgen cn de last is dus
voor den verkooper.
Wie zijn nu die „verkoopers"? Beginnen
wij bij den consument, die van den winkelier
koopt. De consument is geen verkooper en be
taalt niets. De winkelier is wel verkooper,
maar zal door de bepaling, dat goederen ken
nelijk voor persoonlijk gebruik zijn bestemd,
weinig last ondervinden. Voor hem is dus de
belasting wel acceptabel, vooral als door in
voering van deze belasting, de weeldebelas
ting zou vervallen. Hij koopt van grossier of
fabrikant. Hier hebben wij de verkoopers die
wel last zullen ondervinden.
De grossier is de man, die door de groote
omzet met weinig winst nog iets verdienen
kan. Voor een kleine „winst" van 5 of 10 pet.
moet hij soms zijn bedrijf op gang houden,
kosten, personeel, vrachten, enfin alles be
talen en dan nog iets voor zichzelf overhou
den. Hij kan dus moeilijk nog 1 pet. missen;
zijn bedrijf zal wel gedoemd worden te ver
dwijnen. Zijn personeel kan hij ontslaan en
misschien wordt hij tenslotte genoodzaakt
om zelf bij Maatschappelijk Hulpbetoon aan
te kloppen.
De fabrikant is de man. die met moeite zijn
personeel aan den gang houdt, niettegen
staande voortdurende verliezen. Hij gaat
zwaar gebukt onder de lasten van een be
drijf, dat berekend is op een dubbele of drie
voudige omzet clan hij nu bereiken kan. Elke
maatregel die hem weer opnieuw bezwaart,
maakt hem meer en meer moedeloos, terwijl
verdubbelde energie noodig is. Tenslotte kan
hij het niet meer volhouden, moet zijn bedrijf
sluiten. Gevolg: grootere werkloosheid.
Ook de fabrikant moet koopen. Hij koopt
van een importeur of van een agent van bui-
tenlandsche huizen. De importeur vaart vrij
wel in hetzelfde schuitje als de grossier. De
agent van buitenlandsche huizen zal geen
belasting behoeven te betalen; de 1 pet. extra
invoerrecht die verschuldigd zijn. kómen ten
slotte neer op het hoofd van den fabrikant.
In dit geval zal de kooper wel verplicht zijn,
te betalen deze kooper krijgt dus behalve
de belasting ook nog het invoerrecht, zoodat
hij dubbel betalen moet.
Ik herhaal nog eens, dat het voor een fa
brikant of importeur-ondoenlijk zal zijn, dc
belasting op zijn kooper, den grossier te ver
halen. Deze op zijn beurt zal zeker niets kun
nen krijgen van den winkelier, die gewoon
lijk al te veel in moeilijkheden zit, om de
lasten te kunnen dragen.
Is nu 1 pet. zoo zwaar? Minister de Geer
zegt dat het zoo weinig is. Het lijkt ook wei
nig. Maar van een omzet van f 100:000, wat
in°de meeste bedrijven maar weinig is. is één
procent toch f 100Ö. Zou men die f 1000 door
loonsverlaging (uw haren rijzen bij het lezen
van dat woord al te berge!) willen uitsparen.
Want op f 100.000 omzet is een loonbedrag
van f 8000, toch zoo gek niet. Zou er een pro
duct zijn, waarvan het loonbedrag 20 pet. van
den omzet bedroeg, dan zou toch nog altijd
een loonsverlaging van 5 pet. noodig zijn. Zou
Minister de Geer daar wel aan gedacht heb
ben?
U wilt een ander rekensommetje? Stel dat
er een hoeveelheid goederen voor f 100 ver
kocht wordt. Als de kostprijs aan materiaal
bedraagt f 75 blijft er een brutowinst van 25
pet. van den verkoopsprijs. Voor velen een
percentage dat in de beste dagen niet be
reikt werd. Voor kosten, loon. sociale lasten,
verzekering, interest, transport, enz. enz.,
gaan er van de bruto winst ad f 25 zeker f 20
'af. Blijft dus een netto-winst van f 5 of 5
pet. van den verkoopsprijs. Ook al weer een
cijfer waarmee iedereen volop tevreden zal
zijn. Nu is deze netto-winst het inkomen van
d-en fabrikant. Moet hij daarvan f 1 belasting
afstaan, dan betaalt hij 1,5 of 20 pet. extra
inkomstenbelasting
Men zal dus begrijpen, wat. het voor zoo
iemand beteekent een dei-gelijke last te moe
ten dragen, nu hij bijna geen of heelemaal
geen winst maakt.
Men beweert dat het systeem van heffing
door zegels plakken zoo eenvoudig werkt. Dat
het ook in België zoo goed en eenvoudig
werkt. Informeert u maar eens bij Belgische
zakenmenschen! Voordat u 5 'minuten met
hen gesproken hebt. weet u dat de zegeltjes
plakker ij een dagelijksche ergernis is. Hoe
kan het ook anders. Rente-zegels plakken
wij één keer per week en wij ergeren ons
maar één maal per week. Want ergeren moet
men zich, als men aan de zware lasten tel
kens weer herinnerd wordt. Maar.... het. is
tenslotte maar éénmaal per week en boven
dien weten wij dat het voor een goed doel is.
Maar om tien of twintig of honderd keer per
dag aan een ondragelijke belasting herinnerd
te worden, dat is iets verschrikkelijks, een
kwelling! Het doodt alle energie.
Waar ik heelemaal niets over vinden kan,
is de voorkoop, het contract. Wie iets ge
kocht heeft voor een vasten prijs, zal zeker
niet bereid zijn, door invoering van de om-
zet-belasting of welke andere omstandigheid
ook, meer te betalen, dan dezen prijs. Ook
hier krijgt de verkooper dus weer de last. Hij
komt voor een plotseling verlies te staan, dat
hij niet berekend heeft.
Men zou misschien veronderstellen, dat ik
met mijn beeld over den fabrikant wat pes
simistisch geweest ben? Zoo juist krijg ik een
bericht onder oogen, dat een statistiek geeft
over de aandeelenkoersen op de effecten-
markt. Het indexcijfer over 19211925 op 100
gesteld, is dit cijfer over 1932 32! Ik zeg
niet te veel. door te beweren dat de „honderd
ste penning" het bedrijfsleven nog meer zal
fnuiken, en de werkloosheid vergrooten. Zal
dus de opbrengst enorm zijn. zelfs vermoede
lijk nog veel meer dan de geschatte 60 mil-
lioen. men zal deze opbrengst weer even hard
kwijt raken door de verhoogde werkloozen-
uitkeeringen. Overdreven? In Rotterdam al
leen betaalt men nu ai bijna elke week 1 2
millioeni
F, H, MAAS Jr,
