„ASRAM1"
Welkom.
Hei Beha$tijksie
50e 'Jaargang No. 15250
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 11 Maart 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMEN TENpCr Weck 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05. per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0-72^.
Bureaux: Gröote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNi_5 reRcis 1.75. cikc
regel meer 0-35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer 0.10. uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN.
HAARLEM, 1 I Maart.
Samenwerking!
De toestanden in het buitenland, speciaal
in Duitschland en in Amerika, en in Genève
waar men van plan schijnt om het met de
Ontwapeningsconferentie maar moedeloos op
te geven, zijn zoo diep ernstig, zoozeer gela
den met cle ontzettends te gevaren, dat het
naar mijn overtuiging de voorgeschreven
plicht van de Nederlandsche pers is op dit
oogenblik aan te dringen op samenwerking
in den volsten en besten zin des woords. Sa
menwerking is een dringende noodzaak en
voor ons, die trotsch zijn op onze vrijheden,
de aangewezen weg. Men roept om een
krachtig bewind. Wij kunnen een krachtig
bewind verwerven als wij de handen ineen
slaan. Onder ons parlementaire stelsel, dat
beproefd is gebleken ook in tijden van groote
moeilijkheden, is Nederland gedurende tien
tallen van jaren krachtig bestuurd. Het
systeem der extra-parlementaire regeeringen,
werkend zonder vaste Kamermeerderheid,
daardoor gedwongen tot voortdurend schip
peren. heeft tot gevaarlijke verslapping ge
leid. Voortzetting van die verkeerde toepas;
sing van ons parlementaire stelsel moet dus
vermeden worden. Op onze beproefde bases
is een krachtig bewind noodig. In een bij
schrift bij een ingezonden stuk in dit nummer
vermeld ik twee uitlatingen van Nederland
sche staatslieden. Ik wil het ook hier doen.
De eerste is de verklaring, die dr. H. Colijn
eergisteren in de deputaten-vergadering van
de A. R. partij aflegde: „Wij willen niet den
chaos, maar wij willen ook niet het fascisme
(daverend applaus). Wij willen op den histo-
Tischen Nederlandschen grond in de juiste
verhouding van gezag en vrijheid en sterke
regeering en een sterk parlement!"
De tweede is de verklaring van Mr. P. J.
Troelstra leider der S. D. A. P., in de Kamer
zitting van 1 Augustus 1914: „De nationale
nooden overheerschen thans de nationale ge
schillen".
Toen Troelstra dit zei: was er een Euro-
peesche oorlog uitgebroken. Moet er weer een
uitbreken eer men in Nederland beseft dat
ook thans de nationale nooden de nationale
geschillen overheerschen?
Laat men toch inzien om welke enorme Ne
derlandsche belangen het thans gaat in een
wereld die kookt en bruist en ziedt vol ge
varen! Velen roepen 'om den „sterken man".
Wij hebben er meer dan een. Het is onze
taak, onze plicht hun het regeeren mogelijk
te maken met behoud van onze vrijheden,
met erkenning van de „politieke mondigheid"
van het Nederlandsche volk die de
hoogste reden voor nationale trots is. Wij
wenschen een krachtig en rechtvaardig ge
zag. een autoriteit die wij. al behoeven wij
het niet in ieder opzicht er mee eens te zijn,
respecteeren. Respecteeren is iets anders dan
vreezen. Als ik de rede van den Duitscher
minister Goering te Essen lees die maar zoo
eventjes verklaart dat hij er trotsch op is
niet objectief te zijn.als ik denk aan hetgeen
in Rusland gebeurd is en nog gebeurt
dan vraag ik u: moeten wij naar dergelijke
toestanden, naar dergelijk tyranniek bewind
toe? Is het mogelijk dat de Hollander zou
zinken tot een laagte, waarbij alleen een ge-
welds-régime nog op hem toepasselijk zou
zijn, en de vrijheid van meeningsuiting hem
ontnomen zou worden? Dat kan ik niet aan
vaarden. Daartegen verzet zich mijn gevoel
van nationale trots.
Als ik zie dat vele personen, vele bladen
hun tijd en hun energie zoek brengen met te
disputeeren tot in het eindelooze dan voel ik
het als mijn plicht te waarschuwen: Dit is
de verkeerde weg. Verlaat haar nu het nog
tijd is Stuur op ons eigen krachtige Neder
landsche bewind af. Werk samen!
Het is hoog tijd.
R. P.
DE MATTHaEUS PASSION.
DOOR DE C. O. V.
De jaarlijksche uitvoering van Bach's
Matthaeus Passion door de Christelijke Ora
torium Vereeniging zal dit jaar plaats vin
den 6 April. Medewerkers zijn: To v. d. Sluis
Annie Woud. Jac. v. Kempen. Max Kloos. het
Utrechtsch Stedelijk Orkest en het jongens
koor onder leiding van W. Hespe.
Voorts: Piet Halsema, orgel en George van
Rennes, clave simbel. Het geheel onder lei
ding van George Robert.
Over den baszanger die wijlen den heer
Jac. Ph. Caro zal vervangen wordt nog on
derhandeld.
TROEP MILITAIREN IN DONKER
AANGEREDEN.
ONDANKS VOORZORGSMAATREGELEN.
DE BILT, 11 Maart. Hedennacht om
streeks 4 uur is op den Utrechtscheweg ter
hoogte van de Kerklaan aan aanrijding ge
beurd. Een troep militairen van de genie te
Utrecht marcheerde in de richting Zeist, met
zich meevoerende van voren twee witte lich
ten en van achteren een rood licht.
Volgens de verklaringen van de militairen
reed een auto met vier studenten, bestuurd
door iemand uit Utrecht de troep van ach
teren aan. Een zevental militairen werd daar
bij licht gewond.
De Biltsche politie heeft de eerste hulp ver
leend. Nadat de militairen waren verbonden
is de troep naar het garnizoen te Utrecht
teruggekeerd. De bestuurder van de auto is
naar het politiebureau te De Bilt overge
bracht. De auto is in beslag genomen, brie
rijwielen van de militairen zijn totaal ver
nield. Omtrent de oorzaak van de aanrij
ding kon de politie geen nadere gegevens
verstrekken.
DE BRAND IN HET
RIJKSDAGGEBOUW.
VAN DER LUBBE DE EENIGE DADER.
LEIDEN. 11 Maart (V.D.) Wij hadden
gisteravond een onderhoud met den Berlijn-
schen Kriminal-komissar Heimud Heisig die
momenteel in Leiden vertoeft om een onder
zoek in te stellen naar den persoon v. d.
Lubbe, den dader van de brandstichting in
het Duitsciie Rijksdaggebouw.
Van der Lubbe heeft in Berlijn, zoo zeide
de heer Heisig. contact gehad met commu
nistische en links-socialistische extremisten
en heeft dit contact zelf gezocht. In hoe
verre die groepen invloed hebben gehad op
het verrichten van brandstichting staat nog
niet vast.
Met zekerheid is komen vast te staan dat
v. d. Lubbe de brandstichting alleen heeft
verricht. Het motief van de daad was. zoo
als v. d. Lubbe heeft verklaard de bevorde
ring van een gewelddadige revolutie.
EEN ONJUIST BERICHT.
MIIJTATREN IN FASCISTISCHE
ORGANISATIES.
NIEUWE VRAGEN VAN DEN HEER
ALBARDA.
Naar aanleiding van een uitnoodiging
aan de groep onderofficieren van de Natio
naal Socialistische Beweging tot het bijwo
nen van een vergadering van den kring
Utrecht-Amersfoort dier beweging, waarop
besproken wordt het onderwerp ..Defensie.
Onderofficieren. Nationaal-Socialistische Be
weging", heeft de heer Albarda (s.d.» opnieuw
vragen tot den minister van defentie ge
richt, n.l. of een onderzoek is ingesteld naar
het bestaan van groepen als de bedoelde, of
de regeering kan meedeelen, waarop de
mededeeling in de circulaire berust, dat het
lidmaatschap van de N. S. B. voor militairen
is toegestaan en of de regeering de toelating
voor militairen tot zulke groepen in overeen
stemming acht met haar houding bij de in
terpellatie van 8 Maart ingenomen, naar
aanleiding van den legerorder, waarin het
aan alle militaire ambtenaren verboden
is eenigerlei steun te verleenen aan organi
saties op sociaal-democratischen grondslag,
bij welke gelegenheid ae minister van de
fensie verklaarde, dat deelneming of be
vordering van eenigerlei actie van fascisti
sche organisaties in strijd is met de leger
order van begin Februari, waarin o.a. ver
boden is eenigerlei medewerking te verleenen
aan eenige zoogenaamde weerbaarheidsor
ganisatie.
OVER JAPANSCHE VESTIGING OP BORNEO.
BATAVIA, 10 Maart. (Aneta.) De Departe
menten van Oorlog en Marine deelen mede,
dat de zinsnede: „de Nederlandsche auto
riteiten, wier vliegers reeds gecamoufleerde
luchthavens hadden ontdekt op Japansche
concessies in het binnenland van Borneo",
in het bericht van de „Daily Herald" van 8
Maart j.l., geen betrekking kan hebben op
rapporten ingediend door vliegers van on
der deze Departementen ressorteerende
luchtmachten.
brandstoffen:
ZIE VERDER IN DIT BLAD
(Adv. Ingez. Mcd.)
(Dezer dagen is de ooievaar van
Ridderkerk op zijn nest terug
gekeerd.)
Welkom, welkom beste langbeen.
Weer in ?t ooievaderland,
Wij begroeten je terugkomst.
Als die van een bloedverwant.
Geeft je oude nest je weder
Onderdak hoog op het dak?
Boven ons en in ons midden,
Ben je weer op je gemak?
Wij zijn allen hier gebleven.
Want wij zijn helaas niet vrij,
Om het Zuiden op te zoeken
In den winter, zooals jij.
!t Is niet vroolijker geworden
Aan ons koele westerstrand.
Maar wij hebben steeds nog slooten.
En wij zijn nog kikkerland.
Welkom nogmaals, beste langbeen
Na je reis ver over zee,
Wees gegroet met jubeltonen.
Want je bracht de lente mee.
Dit nog even tusschen haakjes,
Weet u waarom, in de sloot,
Onze brave ooieva ^er,
Altijd staat op ééne poot?
Dit 's een vraagstuk, waarde lezers.
Waar 'k lang over heb gedacht.
Maar waarin ik het. geloof ik
Tot een antwoord heb gebracht.
Hij doet dit uit practisch oogpunt.
En niet louter voor plezier,
Want als hij die pool eens wegtrok.
Wel, dan viel het stomme dier.
WEER EEN.
DE Zt IDERZEE-PARTIJ VAN
E. DEN HERDER c.s.
Naar het Handelsblad meldt, heeft een
groep visschers. houders van nevenbedrijven
en anderen te Harderwijk een comité ge
vormd tot stichting van een nieuwe politieke
partij: de Zuiderzee-partij, welke bij de Ka
merverkiezing met een eigen lijst zal uitko
men Op deze lijst zal als No. 1 worden ge
plaatst de heer E. den Herder te Harderwijk
en verder personen uit andere Zuiderzee-ge-
menten.
De nieuwe partij stelt zich uitsluitend ten
doel het opkomen voor de belangen der ge
dupeerden bij den Zuiderzee-drooglegging,
welke belangen naar de meening van het
comité bij de huidige rechtsche partijen niet
veilig zijn.
In de groote steden en in de Zuiderzee-ge-
meenten zullen propaganda-vergaderingen
worden gehouden.
INBRAAK.
Toen Vrijdagmorgeen een bewoonster van
het perceel Ruysdaelstraat 24 rood tusschen
elf en twaalf uur een bezoek bracht aan
haar moeder, die in het benedenhuis van het
zelfde perceel woont, is iemand naar boven
gegaan en uit een sigarettendoosje in de buf-
fetla een bedrag van f 90 gestolen. De be
woonster deed hiervan aangifte bij de poli
tie.
UITERST FELLE REDE VAN
GOERING.
HEFTIGE VERWIJTEN OOK TOT
T CENTRUM.
Kenmerkend stemmingsbeeld uit het huidige Duitschland: Hoe de Nieuwe Senaat van
Hamburg door de nationale organisaties begroet werd.
Te Essen heeft Rijksminister Goering Vrij
dag een uiterst felle- reden gehouden.waarvan
onder ..Uit hei Buitenland" in dit nummer
melding wordt gemaakt. Wij laten hier nog
eenige uitlatingen uit het begin van Goering';
rede volgen:
Goering zeide dat de natie ontwaakt was:
zij heeft na een weg van gruwelijk lijden weer
haar eigenlijke kracht teruggevonden. Het
Duitsche voik wil niets meer weten van het
corrupte Schiebersysteem, het is zich er weer
van bewust een natie te zijn met haar oude
grondzuilen van eer en vrijheid.
Uit het Duitsche boek zijn eindelijk de
bladen weggescheurd waarop slechts smaad
en schade gestaan hebben.
Laten wij er een symbool in zien dat het
juist een onbekend soldaat uit den wereld
oorlog geweest is. een bescheiden man uit het
volk. die Duitschlands wedergeboorte schiep
(stormachtige bijval». Ofschoon de vijand
over de geheele linie ..knijpt", heeft hij zijn
oude aanmatiging en brutaliteit behouden.
Als de verkiezing één beteekenis had dan
was het deze dat het gelukt is het centrum
uit het centrum van de Duitsche stelling weg
te jagen. (Nieuwe bijval).
Als Joos meent mij te kunnen seinen, dat
het overwegende deel der bevolking niet de
swasticavlag wensen'antwoorden wij: waar
is dat overwegende deel en waar is uw klei
ne groep? Het overwegende deel wil de zwart-
rood-gele vlag niet meer zien. Als het centrum
meent opnieuw te kunnen marchandeeren.
zeggen wij: overlegt wat ge zoudt doen. als
ge de meerderheid had
Ofschoon het Marxisme de doodsvijand van
het Duitsche volk was en de soc.-democratie
Duitschland heeft verraden, wij mogen niet
vergeten, dat overal waar deze roode gauw
dieven Duitsch goed hebben gestolen, de zwar
ten op den uitkijk hebben gestaan. De heler
is niet veel beter dan de steler.
Als wij van het afgedane systeem spreken,
bedoelen wij het systeem van drie internatio-
naies: de zwarte, de roodc en de gele, dat is
het Jcodsche „Finanzkapltal".
In 14 jaren heeft men vernield wat in
eeuwen was opgebouwd. Het volk heeft ge
sproken, overmorgen zal het weer spreken.
Wij hebben de vijanden uit hun politieke
stellingen verjaagd,' thans moeten wij hun
laatste bastions bestormen.
De Duitsche gemeenten, eens de kracht van
het Duitsche volk. zijn verwoest, met schul
den overladen. In dc gemeenten heeft zich het
eerste de corruptie in den ergsten graad ge
toond. Eens waren de steden de zetels van
de Duitsche cultuur.
IJzeren bezems.
Zondag komt het er op aan ook op de
raadhuizen de banier van de overwinning te
planten. Stormt op Zondag met hetzelfde
élan als op 5 Maart en dan eerst zal de over
winning voltooid zijn. De gemeenten moeten
weer gezond worden en ik zal het mijne doen
om ook daar met ijzeren bezems to vegen.
Ik wilde slechts tot Zondag wachten, dan zal
ik ook dit probleem ter hand nemen om in
de gemeenten precies zoo te zuiveren cn te
reinigen als waarmee thans een begin is ge
maakt.
Ik wil er geen twijfel aan laten bestaan:
ik ben pas begonnen met reinigen, het Is nog
lang niet klaar.
Ik herhaal, dat er voor ons twee volksdeelen
bestaan, een dat vóór het volk is en waar
voor ook de staat is, en een ander, dat den
staat wil vernietigen.
Ik dank mijn Schepper, dat ik niet weet
wat objectief is. Ik ben subjectief. Ik kom
uitsluitend voor mijn volk op, al het andere
wijs ik van de hand.
Als men zegt dat hier of daar iemand is
mishandeld, kan men slechts antwoorden:
waar gehakt wordt vallen spaanders. Wij
leven in een buitengewonen tijd. de natie is
ontwaakt. Wij hebben immers jarenlang dc
afrekening met de verraders aangekondigd?
Toen wij 14 jaar geleden van het front te
rugkeerden, heeft men onze eereteekens en
vlaggen vertreden of verbrand, men heeft
ons op het hart getrapt. Gij roept om ge
rechtigheid. maar als die komt, is het met u
gedaan! Men klaagt over de onderdrukking
der dagbladen. Het verbaast mij. dat zij nog
bestaan. Ik zou mijn plicht verzaken, ais ik
dit gif nog langer in het volk liet druppelen.
Wat zou men gedaan hebben als men in
onze plaats de macht had veroverd. Men had
ons zonder ve»l te overleggen een kopje
kleiner gemaakt.
Toen de heer Törgler onlangs door een
donkere gang werd geleid naar dc plaats
waar hij verhoord zou worden, beefde hij
voor zijn leven daar hij dacht dat hij om
gebracht zou worden.
Communisten, die de massa's hebben op
gezweept. zijn honderdvoudige noordenaars
geweest. Waar blijft het klagen van Israel
over onze dooden. die uit onze gelederen aan
de moordterreur ten offer zijn gevallen?
Als wij ook veel verkeerd doen zullen wij
tenminste handelen en onze zenuwen in be
dwang houden. Liever schiet ik eenige malen
te kort en te ver. maar ik schiet tenminste.
Gij zelf hebt uw vlag bevuild en moet u
er thar.s niet over verwonderen als wij bij
het zuiveren ook een bevuild doek verwij
deren. Wij weten wat wij den twee millioen
dooden uit den wereldoorlog verschuldigd
zijn. de zwart-wit-roode vlag zal ook over
het nieuwe Duitschland wapperen.
STAKING VAN POSTWISSELVEUKEER.
Het postwisselverkeer met Canada in beide
richtingen en met de Vereenigde Staten in
de richting Amerika -Nederland is gestaakt.
Geweldige aardbeving in California. Honder
den dooden, duizenden gewonden.
(Ie blad. 2c pag.)
pessimistische berichten over de bedoelingen
van MacDonalri en Paul Boucour te Genève
(3e blad le pag.)
Hitler keurt het verstoren van het zaken
leven af. Maar Goering blijft tegen de
Joden ageeren.
(3e blad le pag.)
Inlijving der S. A. bij de Duitsche hulp
politie in strijd met Versailles? Diplomatieke
stap verwacht.
(3e blad le pag.)
Nog meer bezuinigingsmaatregelen van
Roosevelt.
(3e blad le pag.)
Zangara. de moordenaar van den burge
meester van Chicago, ter dood veroordeeld.
(3e blad. le pag.)
Tweede Kamer: Het wetsontwerp voor de
vrachtverdeeling in de binnenvaart aan
genomen.
(2e blad. 3e pag.)
Eveneens is in de Tweede Kamer liet wets
ontwerp tot beteugeling van het dans-
gevaar aangenomen.
(2e blad, 3e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P. Samen werf king!
(le blad. le pag.)
Ontboezemingen van een optimist.
(2e blad. le pag.)
Jhr. mr. B. de Jong van Beek en Donk: Dc
ontwapeningsconferentie; Engelschc pro
fessoren willen de zieke genezen.
(2e blad. le pag.)
Financieele Kroniek: De ingrijpende maat
regelen en gebeurtenissen in Amerika.
(3e blad, 2c pag.)
Van onzen I.ondenschen correspondent:
Kamermuziek bij de B. B. C.
'5e blad, 3e pag.)
W. S.: De Chinccschc muur.
(5c blad, le pag.)
IV. S.: St. Patricks Day.
(5e blad. 2e pag.)
Van onzen Londenschen CorrespondentHet
kankeronderzoek van dr. Bendien.
(2c blad. 2e pag.)
Willy van der Tak: Achter de schermen
van het variété.
(5e blad. le pag.)
Zijn gashouders veilig?
(5c blad, 2c pag.)
K. dc Jong: Radiomuzick der week.
'5e blad. 3e pag.)
K. dc Jong: Gem. Orgelconcert met Hans
Gruys als Soliste.
(5e blad. 3e pag.)
II. G. Cannegictcr: Declamatie-avond Bal-
Icdux.
'5e blad. 3e pag.)
J. Iï. Schuil: Het toonecl Henny Porten in
„Morgen um fiinf
2e blad. le pag.)
Uit de wereld van dc film.
(5e blad. 2e pag.)
A. J. C. VI.: II. D.-Vertelling. Bal-Masqué.
(5e blad, le pag.)
Het Haarlemschc Stadsbeeld: De Kruis-
poort.
(5e blad. 2e pag.)
VOEDSELVERGIFTIGING.
TWEE SLACIITOFFEKS.
AMSTERDAM, 11 Maart (V.D.) Vrijdag
heeft zich hier een ernstig geval van voedsel
vergiftiging voorgedaan. De heer K. en zijn
echtgenoote werden 's morgens on hun wo
ning aan dc Llnnaeusstraat bewusteloos
aangetroffen. De man was reeds stetvende.
Dc vrouw werd naar het Ned. Isr. Ziekenhuis
overgebracht. Ook zij is niet meer tot. het
bewustzijn teruggekeerd. Andere oorzaken
dan voedselvergiftiging konden tot nu toe
niet geconstateerd worden.
De lijken zullen worden geschouwd.
SPREEKUUR WETHOUDER GF.RRITSZ.
Wethouder, Mr. J. Gerritsz, zal Maandag
a.s. zijn gewone spreekuur niet houden.
Wethouder Gerritsz zal zijn spreekuur
echter Dinsdag a.s. op het gewone uur hou
den.
SMOKKELAAR GEVAARLIJK GEWOND.
Vrijdagavond is in de onmiddellijke nabij
heid der grens iemand uit Aker. die deel
uitmaakte van een troep smokkelaars en
door Duitsche douaneambtenaren gezocht
werd. door een gevaarlijk buikschot gewond.
Met behulp der anderen werd hij op Ne-
derlandsch gebied gebracht. De ontboden ge-
neerheer achtte overbrenging naar het Zie
kenhuis te Aken noodzakelijk. De toestand
van het slachtoffer is hoogst ernstig.
VEREENIGING TOT BEHOUD VAN
NATUURMONUMENTEN
Dc jaarlijksche ledenvergadering dezer
vereeniging zal gehouden worden op Zater
dagmiddag. 18 Maart in het Koloniaal In
stituut r.e Amsterdam.
Op deze vergadering zal de heer J. Drijver
spreken over „Vogelbescherming in Neder
land". Verder worden vogelfilms van den
heer A. Burdet vertoond, toegelicht door Dr
Jac. p. Thysse.
