BERICHT.
De laatste lach.
Hei Betokftiiksie
50e 'Jaargang No. 15252
VerscKljnt Hagelïjlis, beüalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 14 Maart 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR pccRFnnOM
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENper wcek 0-25, per maand f 1,10, per 3 maanden
#3.25, franco per post ƒ3.55, losse nr-s. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 rond. 0.65. franco per post 0.72
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNj5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange
Idem voor Abonnés op het Geïll. ZondagsbladLevenslange ongesch
ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-, Arm-of Beenbreuk f 100.-.
iktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. V erlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN.
DE VERBETERING DER
LANGE BRUG.
HOE HET VERKEER GEREGELD ZAL
WORDEN.
Er is thans begonnen met de verbetering
(gedeeltelijke vernieuwing) van de Lange
Brug en de Eendjespoortbrug. Natuurlijk is
te voorzien dat dit belangrijke werk eenige
stagnatie in het verkeer zal geven. Heden
morgen is dat al begonnen, doordat het ver
keer naar de Lange Brug door gedeeltelijke
afsluiting van de Eendjespoortbrug een om
weg moest maken om via de Kampervest op
den Kampersingel te komen. Alleen de tram
werd van die regeling uitgesloten, omdat op
de brughelft die intact gehouden wordt
slechts enkel spoor ligt.
Openbare Werken streeft er naar, in sa
menwerking met de politie, de verkeersbe-
lemmering tot een minimum te beperken.
Stoornissen zullen evenwel niet vermeden
kunnen worden, want die kwamen ook
voor toen de bruggen nog geheel intact wa
ren. Anders zou de verbetering immers niet
aangepakt zijn!
Rond den bestaanden pijler van de Lange
Brug wordt een gedeelte water afgedamd,
maar zoo dat de scheepvaart ook intact kan
blijven. Alleen zal een schip wel eens even
moeten wachten omdat de drijvende hei
stelling tijdelijk in de vaargeul ligt. De be
staande pijler wordt dan uitgebreid en daar
op komt dan de nieuwe brug te liggen. Als de
oude wordt weggenomen en de nieuwe ge
legd, zal het verkeer te land misschien één of
twee dagen gestremd moeten worden. De
trampassagiers zullen dan ook moeten over
stappen. In overleg met de politie en de tram
directie zal daarvoor de minst drukke dag
uitgezocht worden. Het is vaker voorgeko
men, dat de Lange Brug enkele dagen voor
het verkeer was afgesloten wegens herstel.
Dan werd het verkeer omgeleid over de Melk-
brug en de Catharijnebrug.
Natuurlijk zal er voor gezorgd worden, dat
op de drukke bollendagen het verkeer onge
stoord kan plaats hebben.
Het is te verwachten, dat het geheele werk
in Juli voltooid zal zijn. Dan zal geprofiteerd
worden van de belangrijke verkeersverbete-
ïing die op dit drukke stadsdeel zeer nood
zakelijk was.
NIEUW CONTRACT IN HET
BOLLENBEDRIJF.
MODERNE ORGANISATIE DOET NIET MEE.
De drie werkgevers-organisaties in het
bloembollenbedrijf hebben met de R.K. en
Chr. werknemers-organisaties een nieuw
contract gesloten voor één jaar. meldt de
Tel. Het loon zal van 1 Mei tot 31 October
f 20.50 per week bedragen, voor het overige
gedeelte van het jaar f 19.50 (in doorsnee dus
f 20 per week). In het afgeloopen jaar be
droeg het loon in doorsnee f 21 per week.
De moderne werknemersorganisatie heeft het
contract niet geteekend. De patroons zijn
echter gemachtigd met de leden van den
modernen bond individueele contracten te
sluiten.
WEER- EN STERREKUNDE.
EEN VEREENIGING VAN HAAULEMSCHE
AMATEURS OPGERICHT.
De weer- en sterrekunde geniet veler be
langstelling. Dezer dagen hebben Haarlem-
sche amateurs een vereeniging opgericht,
die ten doel heeft de beoefening van de
weer- en sterrekunde te bevorderen. Er zal
getracht worden de beschikking te krijgen
over een kijker enkele instellingen hier
ter stede hebben kijkers, die naar het be
stuur meent, voor dit doel wellioht te ver
krijgbaar zullen zijn om zelf waarnemin-
mingen te kunnen doen. Verder zullen er
populaire lezingen georganiseerd worden, die
beoogen om de kennis te vermeerderen en
in grooten kring belangstelling te wekken.
Af en toe zal ook getracht worden een
excursie naar de Leidsche sterrewacht te
houden.
Het bestuur van de Haarlemsehe vsreeni-
- ging van weer- en sterrekunde bestaat uit de
heeren: H. Kleibrink. voorzitter, R. Visser,
secretaris. Bislooper, penningmeester, F.
Boone, alg. adjunct., en van Beek.
Thans telt de vereeniging nog slechts 12
leden, maar de verwachting is, dat dit aan
tal zich snel zal uitbreiden.
./ALS DE POORTEN OPENGAAN".
PREMIcRE IN HAARLEM.
Vrijdagavond zal het gezelschap „Amstel-
tooneel" onder leiding van Hans Brüning, in
den Jansschouwburg de première opvoeren
van het tooneelstuk „Als de Poorten open
gaan".
Dit spel is geschreven door een jongeman
in Eindhoven. Jos, Smits, en aldaar door een
amateurgezelschap gedurende een week voor
een uitermate enthousiast publiek opgevoerd.
Jos. Smits zal Vrijdag bij de opvoering aan
wezig zijn. en met een kleine huldiging zal
den avond een feestelijk karakter worden
gegeven.
BISSCHOP MGR. J. D. J.
AENGENENT.
VEEL BELANGSTELLING OP ZIJN
60slen VERJAARDAG.
Heden vierde Mgr. J. D. J. Aengenent. Bis
schop van Haarlem, zijn GOsten verjaardag.
Daarbij werden zeer veel blijken van belang
stelling getoond, die bij vernieuwing het be
wijs leverden, dat de kerkvorst zich in veler
liefde en hoogachting mag verheugen.
Op 29 Juni 1928 werd Mgr. Aengenent ge
roepen om het werk van den vroegeren Bis
schop van Haarlem Mgr. Callier over te ne
men. Hij is dus thans ruim 4;/. jaar met de
Bisschoppelijke waardigheid bekleed. In dien
tijd heeft hij reeds gelegenheid gehad om
een deel van de hooge verwachtingen, die
van hem bij zijn benoeming gekoesterd wer
den, in vervulling te doen gaan. Op 14
Maart 1373 werd hij te Rotterdam geboren
als oudste zoon van een smid. Hij was nog
een kleine jongen toen zijn ouders naar Delft,
verhuisden. Hier groeide hij op, ging hier
naar school en kreeg later Fransche les van
den bekenden meester Morel. Op 3 April 1897
werd hij door wijlen Mgr. Bottemanne. den
toenmaligen bisschop van Haarlem, tot pries
ter gewijd. Anderhalf jaar was hij kapelaan te
Roelofarendsveen, maar de studie trok den
jongen geestelijke: op 30 September 1898
werd hij benoemd tot ieeraar aan het Klein
seminarie Hageveld, dat toen nog te Voor
hout was. Hij legde zich toe op de meer en
meer baan brekende wetenschap der moder
ne sociologie en in 1904 werd hij hoogl'eeraar
in de sociologie te Warmond, waar hij bijna
23 jaar den studenten een inzicht heeft ge
geven in de zoo belangrijke problemen dezer
wetenschap. Maar ook gaf hij colleges in
wijsbegeerte voor de Leidsche studenten.
Ook op maatschappelijk gebied heeft Mgr.
Aengenent steeds een vooraanstaande plaats
ingenomen. Hij was voorzitter en adviseur
van ontelbare R.-K. vereenigingen en organi
saties. O.a. werd hij bij de oprichting dei-
Katholieke Sociale Actie in Nederland door
het Nederlandsch Episcopaat tot algemeen
geestelijk adviseur aangesteld en ook van
den Ned. R.-K. Vrouwenbond. Ook schreef,
hij een groot aantal boeken en artikelen.
Mgr. Aengenent staat bekend als groot so-
Zij, die zich met ingang van 1 April
per kwartaal abonneeren, ontvangen de
in Maart nog te verschijnen nummers
gratis.
DE ADMINISTRATIE.
(De filmspeler Buster Keaton zal
niet meer in films optreden en
gaat stil leven).
Met zijn strakbevroren facie,
Waarop enkel droefheid lag,
Joeg hij allen die hem zagen,
Van weeromstuit in den lach.
Maar de film die lang bleef zwijgen,
Kreeg tenslotte ook haar stem.
Spreken bleek voor Buster zilver.-
Zwijgen was steeds goud voor hem.
En daar zit nu Buster Keaton,
Zie, dat stel ik me zoo voor,
Achter dichtgesloten luiken.
Lacht hij.- lacht hij al maar door.
Hij dreigt haast er in te blijven
Van uitbundige jolijt.
Opgespaarde lacnreservc
Van zijn jaren filmstertijd.
Want hij denkt aan zijn millioentje
En nog een millioen erbij.
Opgebracht door weer miilioenen,
Onder andren u en mij.
En terwijl wij zwijgend staren
Droevig, op wat ons nog rest.
Kan hij eindlijk vroolijk lachen
't Laatste lachen, dus het best.
P. GASUS.
cioloog en philosoof en ook als een hoogst
begaafd en boeiend spreker.
Wij herinneren er aan, dat Mgr. Aengenent
op Vrijdag 9 November 1928 door de afdee-
ling Haarlem van den R.-K. Volksbond op
een spontane wijze in het gebouw Sint Bavo
gehuldigd werd. Hij werd toen door den
voorzitter, den heer Castricum sympathiek
toegesproken.
Het was bij die gelegenheid, dat. de Bis
schop toen o.a. de volgende woorden sprak:
„Wanneer een priester tot bisschop wordt ge
wijd, dan wordt hem de vraag gesteld: „Wilt
gij zorg dragen voor de minstbedeelden de
zer aarde?" Deze vraag is ook mij gesteld en
mijn antwoord was: ..Ja. ik wil!" Die woor
den zijn bij mij diep doorgedrongen. Ik ver
zeker u. dat ik de belofte van dien dag naar
mijn beste vermogen in vervulling zal bren
gen".
Dit zijn ook geen ijdele woorden gebleken,
want zooals onze lezers weten is de Bisschop
ook voorzitter van het Haarlemsch Crisis
comité.
Tot de hem verleende onderscheidingen be
hoort o.a. ook de orde van den Nederland-
schen Leeuw-.
Hedenmorgen van elf tot twaalf uur lrield
Mgr. Aengenent een receptie voor de leeken,
eerw. zusters en broeders. Zeer velen maak
ten van deze gelegenheid gebruik om den
hooggeachten jubilaris de hand te drukken.
Onder hen was ook wethouder W. J. B. van
Liemt.
Van twaalf tot één uur zou er een receptie
voor de geestelijken plaats hebben.
De Volkstreurdag ter herdenking van de gesneuvelde soldaten in den wereldoorlog is
27i Berlijn met groote plechtigheid gevierd. Rijkspresident F on Hindenburg heeft bij het
„Reichsehrenmaeen krans gelend. Hier boven de ontmoeting tusschen Hitler en den
Tijkspresident.
PREDIKANT VOOR HET
GERECHTSHOF.
VERDACHT VAN HET SCHRIJVEN VAN
BELEEDIGENDE BRIEVEN.
Het Gerechtshof te Amsterdam heeft de
behandeling voortgezet van de strafzaak te
gen een predikant uit Winterswijk, verdacht
van het schrijven van anonieme brieven met
beleedigenden inhoud o.a. aan Jhr. W. A. Ortt
directeur van de stichting Zandbergen te
Amersfoort. De predikant is in Utrecht in
1931 door de rechtbank veroordeeld tot
maand gevangenisstraf.
De predikant, ging in liooger beroep on bij
de behandeling voor het Hof in 1932 ver
klaarde vijf schriftdeskundigen dat de predi
kant de schrijver was van de anonieme brie
ven. Echter werd een nieuw onderzoek go-
last en op 6 Febr is de behandeling voort
gezet.
De schriftkundige de heer H. Dulfers uit
Den Haag was van meening. in tegenstelling
met dr. van Ledden Hulsebosch en dr. Schrij
ver. dat verd. niet de schrijver der brieven
was. Thans hadden de schriftkundigen gele
genheid hun meening over het rapport Dul
fers te zeggen.
De heer Gamier verklaarde, dat een vin
gerafdruk op een der briefkaarten van een
vinger van verdachte was.
De heer Waltman, inspecteur van politie te
Den Haag, had een schriftkundig onderzoek
ingesteld.
Pres. Mr. Jolles: U bent bij de politie In
Den Haag. hoe komt u in dit onderzoek a dé
charge? Wordt de Haagsche politie a déchar
ge te Amsterdam gebruikt?
Ook de procureur-generaal Mr. Bauduin
geeft zijn ontstemming te kennen over het
feit, dat de chef van den dactyloscopischen
dienst te Den Haag zich leende tot dit dé
charge onderzoek.
Pres. (tot desk Bemoeide u zich wel eens
meer met een zaak, die u niets aangaat?
Deskundige vond dit onderzoek belangrijk
in verband mot Haagsche zaken op dit ge
bied.
Deskundige was tot het resultaat gekomen,
dat het schrift op een der briefkaarten niet
var. ds. R. was.
Pres.: U stelt een uitvoerig onderzoek in,
hi een zaak, waarmede u niets le maken hebt.
Is het een zucht om uw deskundig licht te
laten schijnen?
De ontstemming van den procureur-gene
raal steeg toen desk. Waltman een lijvig rap
port overhandigde, waarin critiek op de an
dere deskundigen wordt uitgeoefend.
Thans is het debat tusschen de schriftkun
digen aan de orde. Een schoolbord met de
verschillende schrifteigenaardigheden van
verd. wordt op het podium geplaatst.
Alvorens de besprekingen beginnen, waar
schuwt de President ae schriftkundigen niet
persoonlijk te worden. Er bestaat tusschen
de schriftkundigen een zekere animositeit,
aldus Mr. Jolles.
De deskundige Dulfers krijgt dan het
woord om zijn meening te verdedigen.
Pres. (tot desk.): U haalt enkele verschil
punten aan en dan concludeert u, dat verd.
de brieven niet heeft geschreven, dat is echt
déchargewerk.
Desk. Dulfers: „Ik ben objectief".
President: „Dat bent u niet, u staat hier
a décharge.
De deskundige v. d. Laan zegt, dat het rap
port van Dr. Dulfers wemelt van uitdrukkin
gen als: „soms", „misschien", .hoogstwaar
schijnlijk", enz.
Dit rapport, zoo concludeert spr., tenslotte
geeft blijk van een onvoldoende vergelijking
en een ontstellende onwetendheid inzake het
materiaal. Het is spr. een raadsel, hoe iemand
tot conclusies kan komen als dr. Dulfer.
Dr. Schrijver, drukt er zijn verwondering
over uit, dat het rapport van dr. Dulfer even
eens is onderteekend door den heer Walt
man. daar deze er ook aan heeft medege
werkt.
Dr. Schrijver is van meening, dat verd. een
psychopaat is.
De president deelt nog mede dat er een
briefkaart is binnen gekomen in het bekende
handschrift, onderteekend „oud verpleegde
van Zandbergen". Op de briefkaart is een
gebeurtenis te Baarn van 10.15 vermeld. Op
dat moment was verd. reeds hier. Ook de ver
dediger had tijdens de zitting een brief ont
vangen. waarin zich perron kaartjes van de
stations Baarn en Amersfoort bevonden.
Hierop werd gepauzeerd.
De deskundige Frima sluit zich aan bij de
conclusies van de andere deskundigen, die
zich tegenover dr. Dulfer stellen. Deze krijgt
nogmaals gelegenheid zijn rapport te verde
digen.
Verdachte blijft hardnekkig ontkennen de
briefkaarten geschreven te hebben. Ook weet
hij niet wie ze schrijft.
De procureur-generaal mr. Bauduin rele
veert opnieuw alle feiten De alibi-geschiede
nis (de vrijwillige opsluiting van den predi
kant) noemt hij ineengezet zonder medeweten
van het O.M. Uit het onderzoek van dr. He.s-
selink is gebleken, dat verdachte contact kon
hebben met de buitenwereld. De 4 schrift-
deskundigen a charge zijn het volkomen eens.
Dr. Dulfer a décharge is mij als schriftkun
dige volkomen onbekend, aldus mr. Bauduin,
hoewel ik 20 jaar een plaats in het O. M. be
kleed.
Ook de vingerafdruk pleit tegen verdachte.
De proc.-gen. verwondert zich er over, dat
de heer Waltman de zijde van verdachte
heeft gekozen en niet van hec O. M„ waar
hij thuis hoort. Spr. brengt nog verschillende
bezwarende aanwijzingen naar voren, de
stijl der kaarten en de juiste spelling van
vreemde woorden. Hij vordert een gevange
nisstraf van 1 maand
De verdediger mr Voorink uit Winterswijk
zegt in zijn pleidooi, dat de schriftexpertise i
Te München is gearresteerd graaf Arco. die
van plan was een aanslag op Hitler tc
plegen.
(2e blad. le pag.)
Weer verscheidene burgemeesters in Duitsch-
land afgezet, o.a. dr. Adenauer.
(2e blad. le pag.)
Roosevelt bereidt een voorstel voor tot red
ding van de ontwapeningsconferentie.
(2c blad le pag.)
Tegen den predikant, die terecht heeft ge
staan als verdacht van anonieme brief
schrijven}, is een maand gevangenisstranf
geëischt.
(le blad, le pag.)
Plan van den architect Wijdcveld tot oprich
ting van een kunstacademie aan de Mid-
deliundsche Zee.
(2c blad. 2e pag.)
De zestigste verjaardag van mgr. Aengenent.
(le blad. le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
Speciale correspondentie: De vlaggcnstrijd in
Duitschland.
(2e blad, le pag.)
Pk.: De Jaarbeurs is weer goed bezet.
(3e blad, le pag.)
C. B. M. Segaar: De voorbereidingen voor de
Tweede Kamerverkiezingen.
(3e blad. le pag.)
Willy van der Tak: De Fransche can-can re-
divivus.
(3e blad le pag.)
K. de Jong: Het Amsterdarosche Concertge
bouworkest en Darius Milhaud bij de Haar
lemsehe Bachvereeniging.
(3e blad. 2c pag.)
J. B. Schuil: Het tooncel. Dc Kus voor den
Spiegel.
(3e blad. 2e pag.)
Van onzen Londenschen correspondent: Plan
nen voor een tentoonstelling van Ncderland-
sche Schilderkunst in Londen.
(3e blad 2c pag.)
W. Seh.: 11. 1). Vertelling: Toen hun moe
der stierf
(3e blad le pag.)
W. Seh.: Langs de Straat. Zakendoen.
(3e blad le pag.)
van dr. Dulfer wel degelijk waarde heeft. Om
dit te bewijzen legt hij een brief van een
Zwitserschen grapholoog over. waarin tevens
de deskundigheid van dr. Schrijver ln twijfel
wordt getrokken.
De heer Waltman is een zeer gezien amb
tenaar bij ae Haagsche politic. Pleiter on
derwerpt de rapporten van de deskundigen
a charge aan een felle critiek. Hij concludeert
tenslotte vrijspraak of ontslag van rechts
vervolging.
Arrest 27 Maart.
STRATENMAKER DOOD
GEREDEN.
VRACHTAUTO RIJDT IX SNELLE
VAART DOOK.
ZWOLLE, 14 Maart (V. D.) Hedenmorgen
omstreeks 7 uur is op den rijksstraatweg
Zwolle-Meppel ter hoogte van het Planken-
loodsje een doodeüjk ongeval gebeurd.
De 26-jarlge stratenmaker Kloppenburg uit
Lonneker, verrichtte met nog vier collega's
werkzaamheden aan den weg toen plotseling
een vrachtauto met onbesuisde vaart uit dc
richting Zwolle kwam aanrijden.
De auto vernielde clc wegafslultlng en reed
Kloppenburg aan. die onmiddellijk dood was.
De auto reed door, doch het nummer is be
kend.
K. was gehuwd en vader van twee kinderen.
DUITSCHLAND ONDER HITLER.
Veldslag tusschen S. A. en
communisten.
S.-D. BLADEN BLIJVEN VERBODEN.
ELBUNG. 14 Maart (V.D.) Naar van
nationaal-socialistische zijde wordt mede-ge
deeld heeft de S. A. te Elbing getracht de lei
ders van de communistische partij te Elbing
te arresteeren. Een aantaljeiders der K.P.D.
werd door de politie aan dc S. A. uitgeleverd.
In aansluiting daaraan schoolden ongeveer
30 communisten (waarvan een aantal met
infanteriegeweren was gewapend samen. On
der den druk van de S. A. trokken de commu
nisten naar de voorstad Pangritz terug. De
S. A. volgde, doch kon daar zij slechts mtt
lichte revolvers was gewapend weinig uit
richten.
Nadat de politie ter versterking was aan
gekomen werden de communisten aangeval
len. Het vuurgevecht dat hier en daar zeer
hevig was, werd gedurende den avond voort
gezet. Voor zoover tot dusver kon worden
vastgesteld is aan de zijde der communisten 1
doode gevallen. Een poging der communlslj
ten uit Mülhausen versterking te halen mis
lukte.
Soc.-Dcmocratische bladen blijven
verboden.
BERLIJN. 14 Maart <V.D.) Het verbcd
van sociaal-democratische periodieken m
Pruisen dat heden zou afloopen. is met 14
dagen verlengd.
