Hei Be&auQtijkste BERICHT. Wereldtaal. MOORDAANSLAG 5Öe Jaargang No, 15259 Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 22 Maart 1933 HAARLEM S DAGBLAD rrirecri-- P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOCRE.NS COSTEE MAATSCHAPPIJ VOOR pffrf.rOOM en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGE5IEENE DRUKKERIJ N.V. Heo(dred«eleur: ROBERT PEE ABONNEMENTENper week 0—5, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post 3-55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0-72JA. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëNI5 regels 1.75. elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag cn aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onrc Groentjes (iederen dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongesch ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 1 00.-. iktheid f2000-. Overlijden f 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-, Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f 75-, Verlies andere vinger f30- DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 22 Maait. De Nsnap. Er zijn nu elf of twaalf min-of-meer fascis tische partijtjes in Nederland. Wij hebben et- pas nog een lijst van gegeven. Hun betoogen over heillooze verdeeldheid vervullen mij, ge zien hun aantal, met verwondering. Een van de oudste der verzameling, misschien wel de oudste, is de Nationaal-Socialistische Neder- landsche Arbeiders Partij, bij welluidende afkorting „Nsnap". Het woord ziet er een beetje Russisch uit, maar dat is zeker niet de bedoeling geweest. Dit partijtje heeft al veel emoties beleefd sinds het werd opgericht op het kasteel De Binckhorst, een ongewoon-klinkend adres voor een arbeiderspartij. Later verhuisde het, als ik mij wel herinner, naar de Korte Houtstraat in Den Haag. Het geeft nu een orgaan uit ge titeld „De Nationaal-Socialisf' met een groot zwart hakenkruis onder den naam. Redacteur van dit blad is een zekere dr. E. H. van Rap- pard, wonende te Arnhem. Als Bismarck nog leefde en dit blaadje las zou hij grinniken. Hij. de vader van het his torische woord „Holland annektiert sjch- selbst". Meneer Van Rappard althans is het niet hem eens. Hij geeft als het doel van dc Nsnap op: „Wij strijden met alle Nationaal- Socialisten in Europa voor één machtig Chris telijk Germaansch rijk, voor sociale rechtvaar digheid, vrijheid en brood. Wij moeten daar om de almacht breken van den Jcod, die door middel van Nederlandsche dagbladen ver deeldheid zaait tusschen al wat Germaan is". Dat is pas het begin. Voor het geval er on der u mochten zijn, die een oogenblik in de veronderstelling zouden kunnen komen dat een belangrijk deel van d.e Nederlandsche pers misschien onder de commerciëele leiding van Joden staat, zal ik u meteen uit den droom helpen. Van de ruim zeventig Neder landsche dagbladdirecteuren zijn er drie, zeg ge drie, Joden. Zij staan aan het hoofd van drie kleine locale bladen. Overigens ken ik hen alle drie als zeer respectabele menschen en gewaardeerde collega's. Maar afgezien daarvan is het eenvoudig een leugen, te spre ken van de „almacht" van den Jood ten aan zien van de Nederlandsche dagbladen. Noch direct, noch mdirect is er de minste sprake van eenigen Joodschen machtsinvloed, als zoo danig, op onze dagbladpers. Het is rondweg onzin. Maar de walgelijke Jodenhetze in Duitscli- land, die ik onlangs al fel gehekeld heb in deze rubriek en die wij echte Hollanders ver achten, omdat wij het Joodsche ras als ten- volle gelijkgerechtigd in ons goddank nog vrije land erkennen, en omdat wij de groote gaven van dit ras tenvolle waardeerendie Jodenhetze heeft de „Nsnap" ook in haar vaandel. Het blaadje van dr. van Rappard be weert dat er „drie grootmachten zijn wier streven het is de wereldheerschappij te ver overen, nl. het Jodendom (Joodsche geld macht en naleven der Zionistische protocol len), de vrijmetselarij en het marxisme. Het keert zich evenwel in hoofdzaak tegen de Joden, althans in dit nummer, en de metho des zijn fraai. Bijvoorbeeld een vetgedrukt entrefilet, dat deze verheffende uiting bevat: „Let eens op dure Auto's die passeeren: 10 tegen 1 dat er een rijke Jood in zit". Hoe vindt u dit, als proeve van een politiek argument? De Nsnap laat het er niet bij. In een artikel onder den titel „Heil Hitier!" scheldt het partijtje er fantastisch op los. Het keert zich in één adem tegen kapitalisten en marxisten,' tegen „Joodsch bolsjewisme en Joodsch kapitalisme". De Nederlander, zegt het, „leest en verstaat geen Duitsch en kan niet controleeren hoe hij door Nederlandsche dagbladen en omroep belogen en bedrogen wordt". En dan komt tenslotte het mooiste van alles: „De Oostenrijker Hitier werd niet lang geleden door velen voor een vreemdeling in Duitschland uitgemaakt. Nu heeft die vreemdeling getoond, dat het Germaan zijn niet vaiT staatsgrenzen afhankelijk is, maar van het bloed, van het ras en de kuituur. De nationaal-socialistische verbroedering van standen en stammen onder den groo- ten „Leider", heeft duidelijk gemaakt, dat de eene Germaan geen vreemdeling meel is voor de andere. Voor ons Nederland sche Hitlerianen moge de hooge en eer volle taak weggelegd zijn bij de om Duitschland liggende kleinere Germaan- sche staten vooraan te gaan in de histo rische daad der Duitsch-Germaansche verbroedering. Wij willen ons daarom niet door gren zen laten weerhouden; grenzen zijn slechts menschenwerk en niet voor de eeuwigheid bedoeld; een grooter, ruimer Vaderland is onze bestemming en het eenige licht in de donkere toekomst. Zonder grooter Vaderland geen sterk nationalisme! Het eigen stamland is ons dierbaar: de ontwikkeling der menschheid vraagt op gegeven oogenblikken echter iets hoogers: begrip en liefde' voor een grooter geheel, in dit geval voor het wordende grool- Germaansche rijk der toekomst en voor het symbool dezer eenheid: ons aller volksgenoot Adolf Hitler!" Hier hebt u de volle maat van de nonsens. Haten en vechten, wordt ons door de Nsnap geadviseerd, onder leiding van den Nederlan der dr. Van Rappard, die ons in een groot Duitsch rijk wil laten opslokken, ons tot Jo denhaat ophitsen, en zelfs durft aansporen tot een veroveringsoorlog! „Een grooter. rui mer vaderland is onze bestemmingHij bedoelt: die van meneer Hitler. En of we nu maar even mee willen gaan haten, en ons mee willen gaan werpen in den waanzin van een nieuwen volkenstrijd, van een Europee- schcn zelfmoord, met het doel ons onafhan kelijk volksbestaan aan meneer Hitier uit te leveren Zulke daverende onzin wordt ons voorge houden in het orgaan van deze Nsnap. De roekelooze demagogie van deze tijden durft zelfs zulke excessen aan. Men zij gewaarschuwd. R. P. „MORGENROT" THANS VERBODEN. Hoofdbestuur bioscoopbond grijpt in. GEEN POLITIEK IN DE CINEMA. Het hoofdbestuur van den Nederlandschen Bioscoopbond heeft besloten aan de N. V. UFA Film Maatschappij mede te deelen. dat de vertooning van de film ..Morgenrot" in de op Vrijdag aanvangende nieuwe vertoonings- week te Amsterdam, Den Haag en Rotterdam niet geprolongeerd mag worden en dat de film voorloopig niet verder in ons land in roulatie mag worden gebracht. Het hoofdbestuur stelt zich nl. op het standpunt, dat de algemeene belangen en de waardigheid van het Nederlandsche film- en bioscoopbedrijf, met welker zorg het hoofd bestuur statuair belast is, bedreigd worden als de bioscoop het middelpunt wordt van politieke agitatie. Vandaar, dat het hoofd bestuur gemeend heeft de vertooning van de film „Morgenrot" zoolang de internationale verhoudingen zoo gespannen blijven als he den ten dage, te moeten verbieden. Eenzelfde besluit is genomen ten aanzien van de film „Potemkin", welker vertooning reeds onmid dellijk na het uitbreken van de muiterij aan boord van De Zeven Provinciën door het hoofdbestuur van den Bioscoopbond is te gengegaan. Nieuwe incidenten. De film in het Rembrandt-Theater heeft ook Dinsdagavond weder aanleiding gege ven tot groote rumoerigheden. In de zaal, die goed bezet was, werd herhaaldelijk geflo ten, geschreeuwd en met klappers geworpen hetgeen tot gevolg had dat door dc politie tal van personen werden verwijderd. Op het plein was het zeer druk. Een aantal agenten te voet en te paard hield de menigte in be weging. Zoo nu en dan werd een kleine charge uitgevoerd. De belhamels keerden echter telkens terug. Ook hier werd met klap pers naar de politie gegooid. Dit gaf aanlei ding tot een groote charge. Naar alle kanten werd het publiek tegelijk verspreid. Zelfs tot op de Heerengracht bij de Vijzelstraat werd gechargeerd. Er werden harde klappen uitgedeeld. Hierna was het veel rustiger, of schoon tot bij middernacht de politie steeds moest blijven aanmanen tot doorloopen. Te gen de betoogers die uit het theater werden gezet, werd geen proces-verbaal opgemaakt. In den loop van den avond werden wel een paar arrestaties gedaan. De arrestanten werden opgesloten in het posthuis aan het Rembrandtplein wegens opruiing en verzet. Brandstichter voor de justitie. De 20-jarige kantoorbediende, die Maan dagavond tijdens de tweede voorstelling van ..Morgenrot" in het Rembrandt-theater. waar in zijn onmiddellijke nabijheid een begin van brand ontstond, is aangehouden, wordt he den op vermoeden van poging tot brand stichting voor den officier van justitie geleid. Dinsdagmorgen reed door de binnenstad te Amsterdam een touringcar met doeken en opschriften waarin geproteseeerd werd te gen de vertooning van de film „Morgenrot". De inzittenden gaven op luidruchtige wijze hun misnoegen te kennen over de film en zij spoorden de voorbijgangers aan tegen de vertooning te demonstreeren. De politie greep in en bus en inzittenden werden naar het hoofdbureau gereden, waar proces-verbaal tegen enkele inzittenden werd opgemaakt, wegens overtreding der A. P. V. Hierna konden bus en passagiers ver trekken. Zij, die zich met ingang van 1 April per kwartaal abonneeren, ontvangen de in Maart nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. (Te Warschau in Polen is een vereeniging opgericht, die zich ten doel steït het latyn tot internationale taal te maken). Zie. dit is een heel nieuw denkbeeld, Maak de oud-latijnsche taal. Niet alleen van dood weer levend. Maar zelfs internationaal. Ik heb 't altijd zoo bekeken. Dat het feitelijk dit reeds was, Zij het slechts voor het geleei'de Deel van !t menschelijke ras. Dat het vulgus zoo profanum Waar ik onder meer toe hoor. Ook Latijn zou moeten spreken Nou, daar huiver ik toch voor. Er 's reeds menig vaderlander, Die zijn eigen taal niet kent. Stel u voor, Latijn, gesproken Met een Amsterdamsch accent Dat de Polen 't propageeren, Is wel aardig als symbool, Dat men hoopt het in te voeren, Als de taal van Pool tot Pool. En al kan in de gedachte, Dit nog een attractie zijn: Ver van 't einde is de wereld, Aan 't begin van zijn Latijn; Ik kan waarlijk niet verlangen Naar dit wereldtaal verschiet, Aan ons lijf, naar ik wil hopen. Deze polonaise niet. DE VERKIEZINGSPROPAGANDA. Schilderen op straat verboden. 10 AANPLAKBORDEN IN DE STAD. Het Haarlemsche gemeentebestuur zendt ons het volgende communiqué: In tegenstelling met hetgeen tot dusver is gepubliceerd, wordt thans van officieele zijde medegedeeld, dat schilderen van ver kiezingspropaganda op het straatoppervlak niet zal worden toegestaan, evenmin als het aanplakken van verkiezingsbiljetten op ge meente-eigendommen zulks derhalve met volledige handhaving van art. 51a der Al gemeene Politie Verordening, luidende: ..Het is aan een ieder, tenzij daartoe ge rechtigd. verboden bekendmakingen, letters of teekens te plaatsen, te bevestigen, te schil deren of aan te brengen op eens anders eigendommen, openbare gebouwen, openbare wegen, walkanten, aanplakborden of zuilen". Op 10 plaatsen in de stad zullen borden worden geplaatst waarop voor elk der in gediende lijsten gelegenheid zal zijn tot aan plakken van aanbevelingsbiljefcten. DS. BERKELBACH VAN DEN SPRENKEL. Op een drietal ter voorziening in de vaca ture prof. dr. A. H. de Hartog bij de Ned. Hervormde Gemeente te Amsterdam komt voor ds. S. F. H. J. Berkelbach van den Spren kel te Rotterdam, vroeger te Haarlem. De belangrijke verbetering van het Vericulft, mogelijk geworden door den bouw van de nieuwe, groote zaak der Firma Vroom en Drecsmann. Op de afbeelding is duidelijk te zienhoe groot dc verbreeding zal worden. BRAND TE BRISTOL OP DE „MAASSTROOM". Fel, maar zonder ernstige gevolgen. MOEDIG OPTREDEN VAN DEN KAPITEIN. Te Bristol is brand uitgebroken aan boord van de „Maasstroom'' van de Hollandsche Stoombootmaatschappij, welk schip te Am sterdam thuis behoort. Twaalf passagiers hutten. de eetzaal, zalen voor de stewards en proviandkamers zijn door de vlammen verwoest. De kapitein is ten gevolge van de rookontwikkeling bedwelmd geraakt. Persoon lijke ongelukken hadden verder niet plaats, men is er in geslaagd de scheepspapieren in veiligheid te brengen. De ..Maasstroom", die in 1900 gebouwd is, meet bruto 1034 ton en netto 529 ton. Volgens nadere berichten uit Bristol is de brand aan boord van het s.s. ..Maasstroom" van zoo ernstigen aard geweest, dat op een gegeven oogenblik het geheele middengedeel te van het schip in vlammen dreigde op te gaan. De in de nabijheid van de „Maas stroom" liggende schepen hebben echter alle de noodige hulp geboden. Om zich in veiligheid te brengen was de kapitein van de Maasstroom gedwongen zich een weg te banen door de dikke opslaande rookwolken, met het reeds gemelde gevolg. Het gevaar, dat het schip geloopen heeft, werd nog vergroot door het feit, dat het ge laden was met papier en karton. AMSTERDAM. 22 Maart. Naar van de zijde der directie van de Holl. Stoomboot Mij. wordt medegedeeld, heeft de brand aan boord van de Maasstroom van deze reederij toch geen ernstige gevolgen gehad. Volgens door haar ontvangen berichten 'is het schip niet beschadigd en geheel zeewaardig. Ook de lading heeft geen schade opgeloopen. Dc brand is vermoedelijk ontstaan in de hut van don steward. De oorzaak heeft men niet kunnen vast stellen. Door het buitengewoon actief op treden van het scheepspersoneel is men er in geslaagd den brand in de kiem te smo ren en hem te beperken tot de hutten en eenige salons waarover in de telegrammen sprake is. De blussching geschiedde met eigen mid delen terwijl ook de hulp van de brandweer werd ingeroepen. Het schip zal de reis ge woon voortzetten en via Swansea naar Am sterdam komen. Ook daarna zal het schip gewoon in dc vaart blijven. De aan boord aangerichte schade zal tijdens de vaart wor den hersteld. Reuter seint ons nog: Kapitein Hademan heeft een sterk staaltje van moed geleverd, door de scheepspapieren en boeken en andere voorwerpen van waar de. die in zijn hut geborgen waren, per soonlijk te gaan halen. Hij moest zich daar bij een weg banen door dikke rookwolken. Zijn hut was n.l. juist boven den vuurhaard midscheeps gelegen. Ofschoon de kapitein door den rook een oogenblik bedwelmd is geraakt, is het hem gelukt alle stukken met waarden in veilig heid te brengen. Tenslotte zij nog medegedeeld, dat niemand bij den brand is gewond. N.V. HAARLEMSCHE BOAZ BANK 6 DIVIDEND. In dc'Dinsdag gehouden vergadering van Commissarissen der N.V. Haarlemsche Boaz Bank te Haarlem, werd besloten aan dc Al gemeene vergadering van aandeelhouders voor te stellen het dividend over het boek jaar 1932 te bepalen op 6 pet. en een be drag van circa f 10.000 aan dc reserve toe te voegen. BERUCHT SMOKKELAAR ONTVLUCHT De beruchte smokkelaar II. Sommer uit Venlo. die onlangs gearresteerd en gevan gen gezet werd, is op het station te Mun- chen-Gladbach ontvlucht. UITZICHTTOREN EN CAFé OP DEN AFSLUITDIJK. ALS GEDENKTEEKEN EN GESCHENK VAN DE M. U. Z. Op den afsluitdijk naar Friesland, ter plaatse waarop 28 Mei van het vorige jaar het laatste sluitgat Dc Vlieten is gesloten, is men voornemens een gedenkteeker. op te richten. Het zou naar men aan de N. R. Ct. meldt, komen aan de Zuidzijde (dus de IJssel meerzijdo van den dijk en zou bestaan uit een belvedère van 20 a 25 meter hoogte, waar uit men een schitterend uitzicht zou hebben over den afsluitdijk, het LTsselmeer en de Waddenzee. Beneden zou er een café komen. Ontwerper van het gedenkteeken is de Hil- versumsche architect Dudok. Het geheel zou worden uitgevoerd door en voor rekening van de N.V. Maatschappij tot uitvoering van Zui derzeewerken alhier, die het. na voltooiing, zou schenken aan den Staat der Nederlan den. De opening van don Duitschen Rijksdag:. Machtigingswet Donderdag aan de orde. (2e blad, le pag.) Amerikaansche vredesvoorstellen. (2e blad, le pag.) Minister Beelaerts verdedigt in de Eerste Ka mer Volkenbond en Ontwapcningsdelegatic. (2e blad, le pag.) Minister Beelaerts heeft in de Eerste Ka mer verklaard, dat de verstandhouding met België uitstekend is. (2e blad. le pag.) Brand te Bristol op het Nederlandsche schip „Maasstroom"'. (le blad. le pag.) Moordaanslag in de Voorhelmstraat. (le blad. le pag.) Schilderen op straat bij dc verkiezingspropa ganda te Haarlem verboden. (le blad. le pag.) De film „Morgenrot"' thans verboden. (le blad, le pag.) RTIKELEN, ENZ. R. P.: De Nsnap. (le blad, le Dag.) Jhr. dr. J. C. Mollerus: Contingenteering voor overhemden en zakdoeken. (3e blad, 2e pag.) J. A. J. Heytmaver Het persoonlijkheids- onderwijs. (3e blad. 2e pag.) J. B. Schuil: Declamatieavond door Eli Prins. <2e blad 3e pag.) K. dc Jong:: liet concert der H. O. V. (2e blad. 3e Dag.) Ion Ruygrok: Langs de Straat. De afspraak. (3e blad. 3e pag.) IN DE VOORHELMSTRAAT. Man schiet op zijn gescheiden vrouw. 1)E DADER MELDT ZICH BIJ DE POLITIE AAN. Hedenmorgen heeft zich in het perceel Voorhelmstraat hoek Rustenburgerlaan een drama afgespeeld. Van de politie vernemen wij hierover het volgende: Hedenmorgen heelt zekere Z„ woonachtig te Heemstede op zijn vrouw, die in de Voor helmstraat woont en van wie hij al gedurende 2 1 2 Jaar gescheiden leeft, een moordaan slag gepleegd. De man was te negen uur naar zijn vrouw gegaan, om haar hulp te vragen in zijn financieele moeilijkheden. Toen deze poging niet gelukte, heeft hij twee maal oj» zijn vrouw geschoten, waarna zij is neerge vallen. Zij is door één der kogels blijkbaar in den rug geraakt. In zorgwekkenden toe stand is zij naar de Maria-Stichting ver voerd. De dader heeft zichzelf bij de polltic aangemeld. Tot zoover de bijzonderheden van de po litic. Van andere zijde vernemen wij over dit drama nog het volgende: Vanmorgen omstreeks tien uur hoorden de buren in de nabijheid plotseling een hevig gestommel in het perceel, waar de geschei den vrouw van den boekdrukker L. A. Z. leeft, alsof er een worsteling plaats had. Niet lang daarna hoorden zij een paar knallen, terstond gevolgd door heftig gegil van de bewoonster, die „help, help!" riep. Even la ter verscheen Z. in de deuropening cn wenkte in zenuwachtigen toestand twee voorbij- gangsters naar zich t.oc en beduidde ze, dat zijn vrouw hulp noodig had. Hierop verdween de man. De twee dames .die een kind hevig hoor den schreeuwen, liepen de woning binnen. Tot haar ontzetting vonden zij dc ongeveer 4(1-jarige mevrouw Z. bewusteloos op den grond bij de suitedeuren liggende. Zij ver moedden wel, dat er op haar geschoten was, maar konden uiterlijk niets aan haar bemer ken. In den kinderstoel zat een anderhalf- jarige baby, die luidkeels schreeuwde en die het drama tusschen moeder en vader gezien had. Het kind werd bij buren binnengebracht, waarna dc twee dames een in de buurt wo nenden winkelier op de hoogte stelden. Deze zag Z. nog angstig wegloopen. Hij telefoneer de oogenblikkeüjk de politie en den Ongc- vailendienst en liep naar buiten, waar juist dokter Van Olst passeerde. Deze ging de wo ning binnen en een paar minuten later ver scheen de politie. Op advies van den genees heer werd de bewustelooze vrouw per zieken auto van de firma Mathot naar de Maria- Stichting vervoerd. De dader was niet, zooals de buren aan- zankclijk dachten, gevlucht. Hij had zichzelf bij de politie aangemeld. Hedenmiddag half één was de toestand van Mevrouw z. heel ernstig. KORPORAAL VAN DE ZEVEN PROVINCIËN VERDRONKEN. BATAVIA, 21 Maart (Aneta) Het lijk van den korporaal-bottelier op Dc- Zevc-n Pro vinciën, J. Posthuma, die bij het terugkeeren van passagieren uit een roeiboot viel. wc-rd door een officier van het Gouvcrncments- vaartuig „Valk" opgemerkt. Later is het stoffelijk overschot te Tjand- jong-Priok begraven, waarbij een deputatie van vier korporaal-mariniers aanwezig was,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1