DE MACHTIGINGSWET AANGENOMEN
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD
VRIJDAG 24 MAART 1933
Het Centrum stemt vóór.
Sociaal-Democraten de eenige tegenstemmers.
Regeeringsverklaring van Hitier.
Openbare terechtstelling van
Van der Lubbe?
Ter gelegenheid van de Rijksaagzitting
in de Kroll Opera woeien gisteren van de
vier hoektorens van het ongebruikt lig
gende Rijksdaggebouw de zwart-wit-roode
en de hakenkruisvlaggen. Ook de Kroll
Opera is met deze kleuren bevlagd. Sterke
afdeelingen politie en hulppolitie hadden de
omgeving van beide gebouwen afgezet.
Vóór twee uur waren de afgevaardigden
reeds in de zaal verschenen, de nationaal-
socialisten allen in partij-uniform met het
bruine hemd.
Toen kort voor twee uur Rijksdagkanselier
Hitier verscheen en zich naar zijn plaats
in de afgevaardigden-ban ken tusschen de
overige leden van zijn fractie begaf, werd hij
door de nationaal-socialisten met heil-garoep
ontvangen.
Te 2 uur opende president Goering de zit
ting. Goering deelde mede, dat hij een tien
tal sociaal-democratische afgevaardigden w.o.
dr. Breitscheid, dr, Hilferding, Sollmann en
Toni Sender op hun verzoek een verlof van
een week heeft toegestaan.
Het sociaal-democratische voorstel om de
sociaal-democratische Rijksdagafgevaardig
den in vrijheid te stellen, werd verworpen
met alleen de stemmen der sociaal-democra
ten voor, terwijl centrum en Beiersche Volks
partij zich van stemming onthielden.
Hitler's rede.
Rijkskanselier Adolf Hitler, die bij het
betreden van het spreekgestoelte door de
leden zijner fractie en vele tribune-bezoe
kers met stormachtig heil-geroep werd ont
vangen, zeide o.a.:
In overleg met de Rijksregeering heb
ben nationaal-socialistische en de Duitsch-
nationale fracties een wet tot opheffing van
den nood van het volk en van het Rijk
bij den Rijksdag ingediend. De oorzaken
hiervan waren de volgende: in November
1918 hebben de Marxistische organisaties
met verbreking van de grondwet door een
revolutie de uitvoerende macht aan zich
getrokken. Het slagen der revolutie in ma
lerkelen zin behoedde haar veroorzakers
voor de straf der justitie. Een vergelijking
van de gedane beloften met de resultaten
van de afgeloopen 14 jaar is vernietigend
voor de regisseurs van deze in de Duitsche
geschiedenis weergalooze misdaad.
Met andere nationale organisaties heeft de
regeering in weinige weken de sedert 1918
heerschende machten ter zijde gezet en in
één revolutie de macht in handen der natio
nale regeering gelegd. Op 5 Maart heeft het
Duitsche volk zijn goedkeuring aan deze daad
gehecht. Het program van den opbouw van
volk en rijk spruit voort uit de grootte van
den nood van het politieke, moreele en eco
nomische leven. Het is het doel van de re
geering en van de nationale revolutie om de
gebreken, die ook in de toekomst elke wer
kelijke verheffing zouden kunnen belemme
ren. uit den weg te ruimen. De terreur heeft
de nationaal-socialistische beweging in en
kele jaren meer dan driehonderd dooden en
vele duizenden gewonden gekost.
Openlijke terechtstelling
van den brandstichter.
De brandstichting in den Rijksdag was een
mislukte poging van een groot opgezette ac
tie. die toont wat Europa van een overwin
ning van het bolsjewisme te verwachten
heeft. Wanneer een bepaalde pers, speciaal
buiten het Duitsche Rijk. probeert de natio
nale beweging in Düitschland met deze
schanddaad indentiek te verklaren dan kan
dit óns slechts sterken in ons besluit, niets
ongedaan te laten om in den kortst mogelij
ken tijd deze misdaad te straffen door de
openlijke terechtstelling van den schuldige
en zijn medeplichtigen (luid applaus bij de
nationaal-socialisten).
Het is de taak der nationale regeering, de
Staatsvijandelijke beweging niet slechts in
het belang van Düitschland, doch in het be
lang van geheel Europa zonder aarzeling uit
te roeien.
Hitier kwam tenslotte te spreken over de
eigenlijke machtigingswet. Hij achtte het de
plicht der regeering. de Rijksgedachte boven
eiken twijfel te verheffen. De welvaart van
landen en gemeenten wordt evenals het be
staan van den individueelen Duitscher ge
waarborgd door de kracht en de gezondheid
van het Rijk. De Rijksregeering is dan ook
niet voornemens met behulp van de mach
tigingswet de landen op te heffen. Wél ech
ter zal zij de maatregelen treffen, die van nu
af en voor altijd een gelijkmatigheid in de
politieke bedoelingen van het Rijk en de lan
den waarborgt.
Kwestie der monarchie
niet aan de orde.
Het lot van het communisme en de daar
mee verbonden organisaties is bezegeld. De
nationale regeering neemt haar maatregelen
met- geen ander oogmerk, dan dat het
Duitsche volk en in het bijzonder de mil-
lioenen arbeidende menschen voor namelooze
ellende bewaard moeten blijven. Zij acht
daarom de kwestie van een monarchistische
restaurantic slechts in verband met dezen
toestand op het oogenblik nog niet discuta
bel. Elke poging om dit probieemc op eigen
gelegenheid door een der landen op te los
sen, zal als een aanslag op de eenheid van
het Rijk worden gezien en als zoodanig wor
den behandeld.
Tegelijkertijd met deze politieke saneering
van het openbare leven zal de nationale re
geering voor de moreele saneering zorgen.
Het gêheele opvoedingswezen, theater, film
litteratuur, pers en radio zullen tot dit doel
worden gebruikt.
Groot is de taak der nationale regeermg
op het gebied van het economische leven.
Het volk leeft niet voor het bedrijfsleven
en het bedrijfsleven bestaat niet ter wille
van het kapitaal, doch het kapitaal dient het
bedrijfsleven en het bedrijfsleven het volk.
Principieel zal de regeering de waarneming
der economische belangen van het volk niet
behartigen langs den omweg van een dooi
den staat te organiseeren bedrijfsbureau
cratie. doch door de krachtigste bevordering
van het particulier initiatief.
Geen valuta-
experimenten.
De vereenvoudiging van het bestuur moet
tot verlaging der openbare lasten en herzie
ning van het belastingwezen leiden. De re
geering zal in principe valuta-experimenten
vermijden. Vóór alles gaat de redding van
de Duitsche boeren. Hun behoud is de eerste
voorwaarde voor den bloei van de industrie
voor den Duitschen binnenlandschen handel
en den Duitschen export. De definitieve op
heffing van den nood is afhankelijk van de
inschakeling van het werkloozenleger in het
productie-proces. De redding van den mid
denstand is slechts mogelijk binnen het
kader van een algemeene economische actie.
De geografische toestand van het aan
grondstoffen arme Düitschland laat geen
volkomen autarkie toe. Düitschland weet. het
contact met de wereld noodig te hebben.
Het weet echter ook welke voorwaarden aan
een gezonde wisselwerking tusschen de vol
ken der aarde verbonden moeten worden.
Onder de huidige omstandigheden is men
helaas gedwongen de deviezenbepalingen te
handhaven. De regeering is ook daarom ver
plicht, een dam op te werpen tegen het af
vloeien van kapitaal over de grenzen, omdat
zij in de handhaving van de waarde van de
Rijksmark een van haar belangrijkste op
gaven ziet.
De eischen van het verkeer moeten tot
verstandige samenwerking tusschen de be
langen der verschillende verkeersmiddelen
worden gebracht. De herziening der auto
mobielbelasting zal een eerste stap in deze
richting zijn. Het behoud van de Rijks
spoorwegen en hun zoo spoedig mogelijke
terugbrenging in het bezit van het Rijk is
een taak. die niet slechts economisch nood
zakelijk, doch moreeel vrplicht is.
De Rijksweer.
De bescherming der grenzen is in handen
van de Rijksweer, die beschouwd moet wor
den als het eenige werkelijk afgerichte
leger in Düitschland. Ondanks haar geringe
afmetingen mag het Duitsche volk met trots
naar zijn Rijksweer kijken. In zijn geest is
zij de draagster van de oude Duitsche sol-
datentraditie. Düitschland wacht sedert
jaren op de vervulling der ontwapenings
beloften der overige staten. Het is de op
rechte wensch der nationale regeering,van
zijn bewapening te kunnen afzien, wanneer
de wereld thans eindelijk bereid is ook haar
beloften van radicale ontwapening te ver
wezenlijken. (luid applaus).
Adolj Hitier (Caricatuur door Wl. Bielkine).
Over het plan Mussolini zeide Hitier o.m.:
Wij hechten aan dit plan de grootste be-
teekenis en zijn bereid op dezen grondslag
oprecht mede te werken bij de poging om de
vier mogendheden Düitschland. Italië. Enge
land en Frankrijk tot samenwerking te bren
gen, van welker resultaat het lot van Europa
afhangt. Wij wenschen en hopen, dat de ge
lijkheid der geestelijke idealen de grondslag
voor een voortdurende verdieping der vriend
schappelijke betrekkingen tusschen beide
landen zal zijn.
De rijksregeering hecht er eveneens groote
waarde aan, om vriendschappelijke betrek
kingen met den Heiligen Stoel te onderhou
den en uit te breiden. De kanselier betoogde
vervolgens, met verwijzing naar Oostenrijk,
dat de rijksregeering zich bewust is van de
verbondenheid van alle Duitsche volken.
Een volkomen vergelijk is ook met Frank
rijk mogelijk, daar de regeering de daarop
betrekking hebbende problemen van een ruim
standpunt zal behandelen. Tegenover de
Sowjetregeering is de regeering bereid, voor
beide landen vriendschappelijke en nutge-
vende wegen te gaan.
Tot de belangrijkste problemen behoort
ook de Regeling van onze schulden op korten
en langen termijn en de aanpassing van on
zen rentedienst aan den lagen rentevoet, die
elders in de wereld bestaat. Slechts uit een
nuttige samenwerking kan een werkelijke
opheffing uit den algemeenen noodtoestand
groeien.
Machtigingswet aangenomen.
Naar Wolff seint werd gisteren tegen
acht uur 's avonds de machtigingswet met
441 tegen 94 stemmen (die der sociaal-demo
craten) in derde lezing definitief aangeno
men.
Toen Rijksdagvoorzitter Goering de avond
vergadering had geopend gaf hij het woord
aan den sociaal-democratischen afgevaar
digde Wels. Aan het verslag van het Wolff-
bureau ontleenen wij het volgende:
Afgevaardigde Wels (sociaal-democraat)
keurde in naam van zijn fractie de door den
Rijkskanselier in zijn regeeringsverklaring
geëischte gelijkgerechtigdheid van Düitsch
land in buitenlandsch-polltiek opzicht vol
komen goed. Ook hechtte hij zijn goedkeu
ring aan wat de Rijkskanselier te Potsdam
had gezegd, dat er geen sprake kan zijn van
overwinnaars en overwonnenen. Dat moest
echter ook op de binnenlandsche politiek
worden toegepast. Het „wij zijn weerloos,
maar niet eerloos" wordt thans ook door de
sociaal-democraten tegenover hun binnen
landsche tegenstanders herhaald. En vrede
door geweld kan nooit zegen afwerpen. Vrij
heid en leven kan men ons ontnemen, aldus
spreker, maar de eer niet. (Gejuich links).
Wels eindigde met te zeggen: „Het Yolk
wacht op doortastende maatregelen tegen
den vreeselijken economischer, nood. Wij
sociaal-democraten erkennen plechtig te zijn
vóór de grondbeginselen van menschelijk-
heid en gerechtigheid, voor vrijheid en so
cialisme." (Bijval links).
Daarna kreeg Rijkskanselier Hitier het
woord. Hij wees op de sociaal-democraten en
zeide: „Gij komt laat, maar gij komt. De
mooie theorieën die gij thans debiteert zijn
de wereldhistorie wel wat laat medegedeeld.
Hadt gij dat vroeger gedaan, dan was u wel
licht bespaard waarover gij u thans be
klaagt. Het doet mij genoegen dat gij u zoo
ronduit vóór ons buitenlandsch-politiek
programma verklaart. Maar waar was die
animo toen gij de macht in handen hadt?
Gij hadt die macht kunnen gebruiken om
Düitschland na 1918 te verheffen, zooals
Frankrijk zich dat heeft gedaan na 1870.
Maar gij hebt den strijd vermeden. Gij haat
toen, evenals wij thans, streng kunnen op
treden tegen alles wat Düitschland 14 jaar
lang behalve weerloos ook eerloos heeft
gemaakt. Juist in tijd van nood moet men
zich. wenden tot het volk. Gij hebt dat niet
gekund.
Gij verlangt thans gelijk recht. Wij heb
ben voor dat gelijke recht veertien jaar lang
gestreden. Gij spreekt van vervolging. Er is
geen onder ons die niet kan spreken van
vervolging uwerzijds. Door uw vervol
ging zijn wij echter gegroeid. Critiek is goed,
zeker. Wie Düitschland liefheeft mag ons
critiseeren. Maar wie de internationale aan
bidt. kan ons niet critiseeren. (Stormachtig
gejuich rechts en op de tribunes).
Hitier eindigde als volgt:
..De sociaal-democraten willen niet vóór de
machtigingswet stemmen. Ik wil ook heele-
maal niet dat gij ervoor stemt. Düitschland
zal vrij worden, maar niet door u!" (Ovatie
der nationaal-socialisten.)
Centrum stemt vóór de machti
gingswet.
Na den Rijkskanselier sprak de centrum
leider Kaas. die verklaarde: Het is thans
geen tijd voor woorden: de eenige wet is
spoedig te komen tot de opbouwende en red
dende daad. Deze daad kan alleen van ver-
eeniging uitgaan. De Duitsche centrumpartij
die de groote concentratie-gedachte reeds
langen tijd. trots teleurstellingen, dient, zet
zich over alle bedenkingen heen uit natio
naal verantwoordelij kheidsbewustzijn, nu
alle kleine en enge overwegingen moeten
zwijgen.
In het aangezicht van den brandenden
nood reiken wij allen de handen, ook onzen
vroegeren tegenstanders, om de voortzetting
van het nationale reddingswerk te verzeke
ren. (Applaus bij midden en rechts op de tri
bunes)
De inleidende regeeringsverklaring van
den Rijkskanselier van hedenmiddag bevat
veel dat wij kunnen onderschrijven en veel
waarmede wij het absoluut oneens zijn. Wij
verwachten van den arbeid der door ons on
dersteunde regeering met vertrouwen het bil
lijker oordeel der geschiedenis.
Na prelaat Kaas spraken nog eenige andere
afgevaardigden, o.a. von Lex van de Beier
sche Volkspartij en Goering, nadat in zijn
plaats Zoemer, de derde vice-president als
voorzitter was opgetreden.
Machtigingswet door Rijksraad
aangenomen.
De Rijksraad heeft direct na afloop van
de Rijksdagzitting onder voorzitterschap van
Rijksminister Dr. Frick een bijeenkomst ge
houden. waarin met algemeene stemmen
werd besloten zonder debat kennis te nemen
van de door den Rijksdag aangenomen
machtigingswet.
T»l [tA k a T 1
(Adv. Ingez. bied.)
Düitschland.
STA TEN- GENERAAL
EERSTE KAMER.
Hef versche cadetje. De minister kondigt nieuwe maatrege
len inzake t vervoer aan. Een centrale verkeersinspectie op
komst.
Dr. Gereke in arrest.
Direct na afloop van de Rijksdagzitting
is gisterenavond, volgens het W.B., op bevel
van rijkscommissaris Göring door de
politie rijkscommissaris dr. Gereke wegens
dringende verdenking van misbruik van ver
trouwen en verduistering gearresteerd. Gereke
zal na afloop van het politioneel onderzoek
voor den gewonen rechter worden geleid.
In de civiele strafzaak tegen den industri
eel Paul von Gontard., die zooals gemeld,
ervan verdacht werd. op ongeoorloofde wijze
groote bedragen naar het buitenland te heb
ben overgemaakt, heeft de verdediging thans
nieuwe feiten medegedeeld in zake de be
stemming dezer buitenlandsche saldi. Von
Gontard is tegen een borgstelling van 30.000
mark op vrije voeten gesteld.
Gerucht van Thalmann's dood
tegengesproken.
De chef van de Pruisische politieke politie
deelt naar het W.B. meldt mede. dat de com
munist Thalmann in tegenspraak van aller
lei gruwelberichten, gezond en wel in een
Duitsche gevangenis zit. Minister Göring
heeft verder bevolen, om alle opzettelijk
onjuiste berichten den kop in te drukken, dat
daarvoor in aanmerking komende politieke
gevangenen aan vertegenwoordigers van de
buitenlandsche pers zullen worden vertoond,
zoodat die met eigen oogen zullen zien hoe
leugenachtig de vooral van sociaal-democra
tische zijde gevoerde gruwelpropaganda is.
Severing gearresteerd.
Gistermiddag is de sociaal-democratische
Rijksdagafgevaardigde oud-minister Severing
gearresteerd.
Ook het sociaal-democratische Rijksdag
lid. Dr. Leber, is Donderdag voor het begin
van de plenaire, zitting van den Rijksdag in
de Kroll-Opera gearresteerd door hulppoli
tie. De maatregel zou, naar verluidt, zijn
genomen op bevel van ..hoogerhand".
Bij het begin der zitting bevond Dr. Leber
zich op eenigen afstand van den ingang, om
ringd door hulppolitie.
23 Maart.
De begrooting van Mr. Verschuur werd aan
genomen zonder moeite. Er vond in repliek
nog een woordenstrijd plaats tusschen den
minister en den heer Hermans is.dA eener-
zijds en deii c.h. Jan ter Haar anderzijds. De
laatste hield vol, dat het versche cadetje aan
het ontbijt mogelijk was zonder weer-invoe-
ring van den bakkersnachtarbeid, de beide
eersten meenden, o.m. door de wenschen der
arbeiders, die voor 8 uur naar hun werk trek
ken, dat onwillekeurig een sterke drang ont
staan zou naar het versche cadetje en langs
dit cadetje maar den nachtarbeid voor bak
kers.
„Waterstaat" bracht, zooals gewoonlijk, een
veelheid van details op het tapijt. Toch wa
ren er enkele hoofdpunten. Bepaaldelijk voor
Haarlem beteekenis hebbende discussies heeft
de Senaat echter niet beluisterd.
Een algemeen punt. dat ook algemeen de
aandacht had en elk jaar in den Senaat aan
dacht heeft, was dat van de onbewaakte
overwegen. De minister verdedigde ze met
een beroep op de noodzakelijkheid van be
zuiniging. De heeren Heerkens Thijssen en
Smeenge (lib.) noemden enkele bepaalde
voorbeelden van zeer doodelijke overwegen
de bewindsman zal deze nog eens „onder de
oogen doen zien". Maar verder was er niet
veel, dat sprak van toeschietelijkheid. De heer
Heerkens Thijssen had er op tegen, dat de
bewindsman de onbewaakte overwegen ver
dedigde met een beroep op de vele ongeluk
ken. welke ook bij bewaakte overwegen plaats
hebben. De heer Heerkens Thijssen vermoed
de. dat de bewindsman deze passage in de
Antwooi'dmemorie neerschreef in een onbe
waakt oogenblik.
Een aangelegenheid, welke eveneens wat
bredere aandacht had. was die van de rege
ling van het vervoer en het verkeer. De hee
ren ter Haar en Janssen spraken er meer in
het bijzonder over. Vanzelfsprekend vormden
hun uitgangspunt de tekorten, waarmede de
spoorwegen te kampen hebben. Zij zagen ook
de noodzakelijkheid in. dat de spoorwegen
zich wisten aan te passen, maar aan de an
dere zijde meenden ze toch even krachtig,
dat het niet aanging de spoorwegen concur
rentie aan te laten doen zonder meer. terwijl
er op de spoorwegen zulke zware verplichtin
gen drukken t.a.v. het massale vervoer, de
veiligheid, het personeel enz. Concurrentie
vooral van het ongebreideld autotransport,
dat zelfs, ondanks de hooge kosten voor den
wegenbouw, aan geenerlei verplichtingen is
onderworpen wat zwaarte en lengte der trans
porten betreft.
De beide heeren vroegen om regeling en
ordening van het beschikbare vervoer over
de aanwezige vervoermiddelen, om een be
paling naar het woord van Mr. Janssen
van de specifieke functie van alle verkeers
middelen. En. onderstreepte hij. de spoorwe
gen zijn niet te missen.
Volkomen erkende Mr. Janssen wat in
zijn antwoord de minister opmerkte, dat er
ook tijdelijke omstandigheden zijn. welke
het den spoorwegen moeilijk maken (de ver
slapping van het bedrijfsleven in het alge
meen) maar evenzeer wilde hij niet veron
achtzamen. dat er oorzaken zijn van ver-
voersconstructieven aard. En daaraan
wenschten beide heeren aandacht gegeven te
zien.
Welnu, de minister ging niet heel diep op
deze heele moeilijke materie in, maar wel
heeft hij medegedeeld, dat een wetsontwerp
op de openbare middelen van vervoer zijn
departement heeft verlaten, een ontwerp,
dal. naar de woorden van den minister, een
eerste stap zou zijn naar de gelijkmaking van
de concurrentie-voorwaarden voor alle ver
voermiddelen. een stap in de goede richting.
De heer Moltmaker (s. d.) en de minister
verschilden van inzicht over de beteekenis
van een vervoerraad voor het wegnemen
van alle moeilijkheden.
De heer ter Haar pleitte verder voor het
bewerken van meer verkeersveiligheid, door
doelmatiger verkeersvoorschriften, door het
instellen overal van provinciale verkeersln-
specties.
Ook op dit punt deelde de bewindsman
mede, dat er zoo spoedig mogelijk wetsont
werpen zullen verschijnen, een tot wijziging1
van de Motor- en Rijwielwet, het ander tot
wijziging van het Motor- en Rijwielregle
ment. In deze ontwerpen schijnt de bewinds
man meer beteekenis te willen hechten aan
art. 22 van liet Motor- en Rijwielreglement
waarin de oplossing der moeilijkheden niet
allereerst gezocht wordt in maximum-snel
heden, maar in het tegengaan van roeke
loosheid. Hier zag de bewindsman de aller
sterkste ooi-zaak van veel ellende. Voorts is
binnenkort te verwachten een voorstel van
den bewindsman tot het Instellen van een
centrale verkeersinspectie. Heel veel waar
deering heeft Mr. Reymer voor de provinciale
organisaties, maar deugdelijke uitkomst ver
wacht hij alleen van een centraal geregelde
en geleide inspectie, waardoor het toezicht
op auto's scherper zou worden.
De heer Lohman (c. h.) vroeg naar het
kanaal HanswecrtWemeldinge de mi
nister herhaalde nog eens. dat de plaatselijke
verbreeding in niets pracjudicieeri op een
algeheele verbreeding van het kanaal en ze
ker niets zegt voor de oplossing der kanaal
moeilijkheden met België,
De heer Moltmaker bracht zeer vele per
soneelskwesties ter sprake welke de be
windsman zeer terloops beantwoordde.
De onderhandelingen met de provincies
Noord-Holland, Utrecht en Gelderland wor
den krachtig voortgezet ook de minister
hoopt dientengevolge op spoedig aanvangen
van den bouw van het Amsterdam-Rijnka
naal.
De Waterstaatsbegrooting is aanvaard.
Aangevangen werd nog met de P. T. T.-
begroottng: alleen Prof. Kranenburg sprak
daarover voor vandaag. Hij pleitte voor een
andere zendtijdverdeeling en een beroepsin
stantie van de radiocontrole.
INTIMUS.
Spanje.
Stakingen en bomaanslagen
weer aan de orde van den dag.
Uit verschillende1 deelen des lands wordt
gemeld, dat stakingen zijn uitgebroken, over
vallen zijn gepleegd, botsingen hebben plaats
gehad e.d.
Te Hermigua op de Canarlsche eilanden
zijn de bewoners tot een revolutionnaire sta
king overgegaan. Drie politiebeambten zijn
om het leven gekomen.
Te Sevilla is het tot een ernstige schiet
partij gekomen tusschen communisten en
syndicalisten. Te Madrid hebben extremisten
bomaanslagen gepleegd op een politiebureau
en een schoolgebouw.
De studenten te Barcelona hebben de aula
van de handelshoogeschool in brand gesto
ken. De anarchisten te Valencia hebben groo
te pakhuizen in brand gestoken. Te Cuenca
hebben ontslagen arbeiders oen fabrieksge
bouw in brand gestoken. Te Coruna en Puen-
tedueme zijn twee kerkgebouwen in brand
gestoken.
MACDONALD OVER DE BESPRE
KINGEN TE ROME.
SCHERP VERZET VAN CHURCHILL TEGEN
DE ONTWAPENINGSPOLITIEK
LONDEN, 23 Maart. (V. D.) In het Lager
huis heeft MacDonald Donderdag verslag
uitgebracht over zijn reis naar Parijs, Rome
en Genève.
De hoop op een overeenstemming is weer
terug, aldus de premier. De conferentie heeft
nieuwen moed gekregen om haar werkzaam
heden voort te zetten op grond van een vast
plan. Europa bevindt zich in een toestand
van groote onrust en nervositeit. Engeland
zal zich hierdoor niet laten afbrengen van
den weg tot bereiking van den vrede en de
Europeesche veiligheid. Het is evenwel de
taak van iedere vredelievende regeering an
dere mogendheden moreele eischen in over
weging te geven welke het mogelijk maken
het juiste te doen.
MacDonald bracht dan in herinnering dat
door de Engelsche voorstellen een beroep
wordt gedaan op art. 19 van het VB-pact. Dit
artikel is eveneens een reden geweest voor
den wensch van Mussolini. MacDonald en
Simon te Rome te ontvangen. MacDonald
deed hierop eenige mededeelingen over het
plan van Mussolini. De gedachtengang van
Mussolini heeft zich bewogen in de richting
van een effectieve politiek van samenwer
king der Westersche mogendheden, om den
vrede te handhaven in den zin van het Kel-
loggpact en van het pact in zake de niet ge
bruik making van geweld.
Het voorziet in een verklaring dat de vier
Westersche mogendheden zich zullen ont
houden van het grijpen naar geweld ter op
lossing van de onmiddellijke politieke mee-
ningsverschilien. Het plan legt vast, dat de
samenwerking zich moet houden binnen het
kader van den Volkenbond. Het verdrag zal
voorloopig voor tien jaren worden aange
gaan. Men heeft de Engelsche vertegen
woordigers slechts gevraagd of zij bereid
zijn het plan te bestudeeren. Dit is beloofd.
Bovendien is een aantal punten behandeld,
waarmede rekening moet worden gehouden.
Tijdens de debatten over de redevoering
van Macdonald deed Churchill scherpe aan
vallen op de buitenlandsche politiek van
Macdonald. In het bijzonder wees hij er op.
dat Engeland zou kunnen worden verwikkeld
in het conflict op het Europeesche vaste
land. Het is doelloos de ontwapening zoo
ver te voeren, dat de staten tot dc meening
kwamen, dat hun veiligheid gevaar liep.
Het is op het oogenblik onverstandig van
Frankrijk de aanvaarding van het Engelsche
ontwapeningsplan te verlangen, daar de
Franschen bezorgd zijn ingevolge de gebeur
tenissen in Düitschland en in eenige andere
staten. Vervolgens oefende Churchill scherpe
critiek uit op het nationale Düitschland en
zeide: Onder deze omstandigheden zal de
Fransche regeering een voorstel ontijdig
achten, waarin zij opgeroepen wordt haar
leger te halveercn, terwijl Düitschland zijn
leger zou verdubbelen. Het is gevaarlijk de
herbewapening van Düitschland toe te laten.
De sleutel van den Europeeschen toestand
is de overeenstemming tusschen Frankrijk
en Düitschland.
AGENDA
VRIJDAG 24 MAART
Gebouw „De Nijverheid Jaarvergadering
van dc Vereeniging voor School- en Werk-
tuinen, 8 uur.
Nassauplein 8: Bijeenkomst Theosofische
Vereeniging. 20.10 uur.
Hotel „Central". Groote Houtstraat 176:
Vergadering Katholiek-Democratische Bond
8 uur.
Palace: .De groote Bluf". Op het tooneel:
Lu Chang Fu, Chineesche Melange act.
7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Das Blaue vom
Himmel". Op het tooneel: Ivan Bankoff en
Betty Cannon, het dwaze danspaar. 7 en 9.15
uur.
Luxor Sound Theater: „De groote Parade"
8.15 uur.
ZATERDAG 25 MAART
Stadsschouwburg: Uitvoering Vereeniging
voor Lichamelijke Opvoeding Ruth Tobi en
Els Keezer. 2.30 uur.
(Bij vergissing stond deze uitvoering gis
teren onder de agenda van Vrijdag vermeld)
Stadsschouwburg: Opvoering van „In den
nacht van 17 April" door de N.V. Het Schouw-
tooneel. 8.15 uur.
Lagaité: Bal-Masqué. 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en de«
avond*.
