UIT HET BUITENLAND
DUITSCHLAND ANNO 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD
VRIJDAG 7 APRIL 1933
De plannen van Mussolini en MacDonald in de
Fransche Kamer Daladier spreekt zich tegen
verdragsherziening uit. Vertrouwensvotum
voor de regeering.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
FRANKRIJK.
Minister-president Daladier heeft Donder
dag in de Kamer naar aanleiding van de
debatten over de begroeting voor Buiten
landsche Zaken een verklaring afgelegd om
trent het standpunt der Fransche regeering
aiopens de op den voorgrond tredende kwes
ties.
Daladier.
Wij zijn, aldus Daladier, thans in het be
zit van diplomatieke documenten, welke de
voorstellen van Mussolini en MacDonald be
treffen.
De Ontwapeningsconferentie en het plan
voor samenwerking der groote Westersche
mogendheden zijn de belangrijkste proble
men van den begenwoordigen tijd. De minis
ter-president zette vervolgens het standpunt
uiteen, dat Frankrijk te Genève zal verde
digen: Verscheidene plannen zijn na. elkan
der ingediend. Frankrijk zal de algemeene
ideeën trouw blijven, welke de étappe-gewijze
ontwapening verbinden met de organisatie
van een effectieve, internationale controle
welke een essentieel element van veiligheid
is. Frankrijk juicht iedere oprechte poging,
welke de groote zaak des vredes kan dienen,
toe.
Etappe-gewijze vermindering van onze be
wapening, op voorwaarde dat niemand zijn
bewapening vermeerdert: instelling van een
permanente en effectieve controle omtrent
alle vormen van wapening en wel. zoowel
budgetair als technisch afschaffing der par
ticuliere fabricatie en van den handel in
wapenen. dit is de politiek, welke wij ver
dedigen. omdat zij een hervatting van den
bewapeningswedloop, welke Europa opnieuw
met bloed zou bedekken en zijn definitieve
ineenstorting zou beteekenen, te verhinde
ren
Om deze reden bestudeeren wij in den geest
van oprecht begrip heit Engelsche plan.
Daladier prees vervolgens de loyaliteit van
Engeland en zijn minister-president en legde
er d-en nadruk op, dat met het pact van
vertrouwen tusschen Engeland en Frankrijk
steeds rekening is gehouden.
Wij gelooven, dat het Engelsche plan een
uitstekende basis vormt voor een bespre
king.
De ernstige economische crisis, welke sinds
v'er jaren aanhoudt, de achteruitgang in
waarde der producten in verhouding tot het
geld tot op de helft, de achteruitgang van
industrie en handel tot dezelfde verhouding,
de werkloosheid welke 35 millioen meuschen
den nood prijsgeeft, dit zijn redenen voor
alle volken deel te nemen aan dit werk van
samenwerking, dat zich tot alle gebieden
moet uitstrekken. Het is evenwel duidelijk,
dat deze poging slechts kan worden voort
gezet onder een hemel, welke van dreigende
wolken is bevrijd Anders zullen al deze
edele bedoelingen mislukken.
Dit is de gedachte geweest waardoor Mus
solini zich heeft laten leiden bij zijn voor
stel een pact te laten sluiten door de vier
groote Westersche mogendheden tot hand
having van den vrede. Deze samenwerking
der Westersche mogendheden welke permaent
lid zijn van den Volkenbondsraad, welke het
verdrag van Locarno hebben onderteekend,
deze Entente, welke een einde zou maken
aan iedere rivaliteit, zou buitengewoon
vruchtbaar kunnen zijn. Wij hebben het plan
met de grootste sympathie bestudeerd.
De onderhandelingen hebben reeds geleid
tot een eerste toenadering. Zoo is men een
stap verder gekomen. Op dezen weg moet
men voortgaan. Dit is het onderwerp van een
memorandum dat door de Fransche regeering
is opgesteld.
Het nieuwe pact moet feitelijk het logische
gevolg zijn der groote vredesorganisatie. waar
het betrekking op heeft n.l. het Volkenbonds-
pact, het Kelloggpact en het verdrag van
Lccarno, dat zooals bekend de onschendbaar
heid der Fransch-Duitsche grenzen en het
bestaan der gedemilitariseerde Rijnlandzone
regelt. De verdragen blijven bestaan met al
hun clausules. Wij zullen onze handteeke-
ning en ons vrijwillig gegeven woord niet
verloochenen, noch deze verdragen ongeldig
verklaren.
De samenwerking der vier mogendheden
zal gelukkig zijn. Wij ontkennen geenszins
de beteekenïs van art. 19 van het Volken
bondsverdrag. Maar men moet. ook de andere
artikelen laten bestaan, welke niet alleen be
trekking hebben op eventueele gevaren, maar
op onmiddellijk dreigende crisis, d.w.z. de
artikelen 11. 12. 15 en 16. Zeer zeker leert de
geschiedenis, dat geen enkel verdrag eeuwig
duurt. Welke herziening zou het moeten be
treffen? Welke grenzen?
Acnter net woorctverdrag..--.rzienmg" zou
den wel eens afgunst en haat schuil kunnen
gaan. Zou, gezien het ontwaken van een
zeker soort nationalisme bij sommige on-
a-ustige volken, het wijzigen van de kaart van
Europa den vrede brengen?
In geloof, aldus besloot Daladier. dat het
onze plicht is de uitnoediging aan te nemen,
welke tot ons is gericht en blijk te "/wen
van onzen wil tot samenwerking.
De debatten over de buitenlandsche poli
tiek in de Kamer zijn gisteravond laat ver
daagd tot Vrijdag. Voordien had de regee
ring de kwestie van vertrouwen gesteld te
gen een voorstel van den afgevaardigde Ma
rin om artikel 1 van de begrootingswet te
verwijzen naar de permanente commissie. De
Kamer sprak zich met 430 tegen 107 stem
men voor de regeering uit.
Paul Boncour legde er in een slotredevoe
ring den nadruk op dat het noodzakelijk is
alle conferenties diplomatiek zoo zorgvuldig
mogelijk voor te bereiden. Verder verklaarde
hij. dat de regeering met aandacht alle ge
beurtenissen in Duitschland had gevolgd. De
verordening vaar Februari, welke de natio
naal socialistische afdeelingen ingeschakeld
heeft in de hulppolitie vormt zonder twijfel
een schending der verdragen en de regeering
volgt deze aangelegenheid nauwkeurig De
regeering heeft de noodige diplomatieke stap
pen gedaan en zal zoo noodig de vereischte
maatregelen nemen. Boncour voegde hieraan
toe. dat een herbewapening van Duitschland
op geen enkele wijze geduld zal worden.
Duitschland.
Norman Davis naar Berliin.
Norman Davis zal Vrijdag a.s. naar Ber
lijn vertrekken. Hij heeft daartoe besloten
nadat hij uiit Berlijn bericht had ontvangen
dat de Rijksminister van Buitenlandsche
Zaken Freiherr Von Neurath Zondag uit
Berlijn vertrekt, zoodat de beide staatslieden
nog slechts Zaterdag gelegenheid hebben om
met elkaar van gedachten te wisselen. Uit
Berlijn zal Norman Davis weer naar Parijs
terugkeeren.
Emöelaed.
Wetsontwerp tegen Russische
artikelen in derde lezing
aangenomen.
Het wetsontwerp tot verbod van den in
voer van Russische goederen is vandaag in
laatste lezing behandeld. Door de Labour-
party was een aantal amendementen inge
diend.
Toen een amendement werd ingediend,
waarbij wordt voorgesteld den geldigheids
duur der wet tot een maand te beperken,
verklaarde de minister van Handel namens
de regeering dit van de hand te moeten
wijzen. Hij stelde evenwel een beperking
voor van drie maanden.
Het Lagerhuis nam, naar Reuter seint,
zonder hoofdelijke stemming het amende
ment der regeering aan.
Het wetsontwerp werd ten slotte met 291
tegen 41 stemmen in derde lezing aangeno
men.
MacDonald 15 April naar
Amerika.
Het staat thans vrijwel vast, dat minister
president Mac-Donald 15 April a.s. met het
stoomschip „Berengaria" naar Amerika zal
vertrekken voor zijn bespreking op het Witte
Huis met president Roosevelt. Mac Donald
zal slechts vier of vijf dagen in de Vereenigde
Staten blijven en kort na de hervatting van
de zitting van het Lagerhuis op 25 April in
Engeland terug zijn. De eerste minister zal
vergezeld worden door zijn dochter Ishbel
MacDonald, zijn eersten privé-secretaris en
een of twee ambtenaren van het Departe
ment van de Schatkist.
Frankrijk.
Frankrijk verwacht ook een
uitnoodiging.
De gedachte een vertegenwoordiger der
Fransche regeering naar Washington te stu
ren om deel te nemen aan de besprekingen
van Roosevelt met MacDonald over de voor
bereiding der Economische wereldconferentie
breekt meer en meer baan.
In Fransche regeeringskringen neemt men
aan dat de officieele uitnoodiging van Roo
sevelt nog slechts een kwestie van dagen is.-
In officieele kringen verklaart men daarom
reeds thans dat Daladier, met het oog op de
taak op het gebied van de binnenlandsche
politiek niet gemakkelijk zal kunnen beslui
ten zulk een uitnoodiging aan te nemen.
Mogelijk zal de vroegere premier, thans
voorzitter der commissie van buitenlandsche
zaken der Kamer, Herriot, naar Washington
worden gezonden.
Portugal.
Ontslag van de regeering
aangekondigd.
Havas meldt uit Lissabon, dat de minister
president Dinsdag den president van de Re
publiek het aftreden van de regeering zal
meedeelen.
Spanje.
Proces tegen ex-koning
Alfonso.
Reuter bericht, dat het Hooggerechtshof
heeft besloten een instructie te openen te
gen ..Alfonso van Bourbon" wegens het mis
bruiken van officieele documenten.
Amerika.
Officieele uitnoodiging aan
MacDonald.
Het staatsdepartement heeft den Britschen
ambassadeur de officieele uitnoodiging van
Roosevelt aan MacDonald voor het voeren
van besprekingen over de Economische we
reldconferentie naar Amerika te komen,
overhandigd. Een bepaalde datum is niet
aangegeven.
In officieele kringen te Washington twij
felt men aan de juistheid van een bericht in
de ..Evening Standard «Londen'. volgens
hetwelk Roosevelt zou hebben besloten En
geland een schuldenmoratorium toe te staan
tot het einde der Economische wereldconfe
rentie.
Der tig-urenweek door den
Senaat aangenomen.
WASHINGTON. 6 April iV.D.)
De Amerikaansche senaat heeft een voor
stel aangenomen, waarin de 30-uren-week
wettelijk wordt vastgelegd. Slechts enkele
bedrijven, zooals dagbladen, levensmiddelen-
fabrieken etc. vormen een uitzondering. Het
voorstel verbiedt het vervoer van waren, die
in bedrijven zijn vervaardigd, waar meer dan
30 uur per week wordt gewerkt.
NATIONAAL-SOCIALISTEN OVER
VIELEN DE ROTTERS
UITLEVERING AAN DUITSCHLAND
HET DOEL.
VADUZ. 6 April (V.D.) De bijzonderhe
den die in den loop van Donderdag nog
bekend geworden zijn cevr den overval op
de gebroeders Rotter, to on en aan. dat deze
daad op zeer onhandige wijze is uitge
voerd.
Zwitsersche bladen schrijven, dat de daders
nationaal-socialisten waren. Dit wordt van
ander zijde onkend. De gearresteerden zelf
verklaarden, dat het hun er om te doen ge
weest was. de belooning te verdienen, die op
de arrestatie van de gebroeders Rotter stond
en dat zij derhalve getracht hebben hen over
de grenzen te brengen.
Volgens een Reuterbericht zouden zij echter
verklaard hebben uit vaderlandslievende re
den de ontvoering te hebben beraamd.
VADUZ, 6 April (V.D.) De gearresteerde
eigenaar van het Kurhaus Gaf lei Rudolf
Schaedler, die 24 a 25 jaren oud is, bestrijdt
dat hij de gebroeders Rotter in een val zou
hebben gelokt. Niet hij, maar de Rotters zelf
hebben hem verzocht hen eens mede tc
nemen naar het Kurhaus. Ook heeft hij het
plan gehad Fritz Rotter na den overval weer
naar Vaduz te brengen. Rotter is evenwel
onderweg nerveus geworden en van den
wagen afgesprongen.
Fritz Rotter daarentegen heeft verklaard,
dat hij jegens den jongen Schaedler, die
hem en zijn broer heeft uitgenoodigd het
Kurhaus te bezoëken. in het begin geen wan
trouwen heeft gekoesterd. Pas.toen geen ge
volg werd gegeven aan zijn dringend verzoek
te stoppen, maar werd verder gereden, is de
zaak hem zeer verdacht voorgekomen en is
hij uit de rijdende auto gesprongen.
Aan de Tel. ontleenen wij nog, dat ae ge
broeders Rotter en mevr. Alf red Rotter, al ge
durende ongeveer vijf maanden in het Wald-
hotel te Vaduz woonden, waar zij eenige
dagen geleden bezoek kregen van mevr. Wolf,
die in België woonachtig is. Het was alge
meen bekend, dat de gewezen theaterdirec
teuren in Liechtenstein vertoefden en als
onderdanen van dit miniatuurstad je niet
uitgeleverd konden worden aan de Duitsche
autoriteiten. Een aantal jongelui uit Con-
stanz, onder wie eenige leden van de plaat
selijke en nationaal-socialistische storm-
afdeelrng. hadden daarom het plan opgevat
voor die uitlevering op hun manier te zorgen
en de gebroeders Rotter met geweld naar
Duitschland terug te brengen.
BEGRAFENIS MEVROUW DOUMER.
PARIJS, 6 April. (Reuter). Hedenoch
tend is het stoffelijk overschot van mevrouw
Douiner onder groote belangstelling ter aarde
besteld.
WENDING IN HET PROCES
SCOTTSBORO
EEN MEISJE REKENT VALSCHK VERKLA
RINGEN TE HEBBEN AFGELEGD.
NEW-YORK. 6 April V.D.) Naar uit De-
cutur «Alabama' gemeld wordt, heeft de re-
visiebehandeling tegen de 7 wegens een
overval op 2 blanke meisjes in Scottsboro ter
dood veroordeelde negers, aan het licht ge
bracht. dat Ruby Bates, een dezer meisjes, bij
de eerste behandeling een valsche getuigenis
heeft afgelegd.
Het meisje trok hare beschuldiging in en
verklaarde, dat zij door haar vriendin. Vic
toria Price tot de valsche getuigenis was ge
bracht.
Gelijk vanzelf spreekt wekte deze verkla
ring van het meisje groote opwinding. Twee
compagniën van de nationale garde be
zetten het gerechtsgebouw, daar men vreesde
voor een lynchpoging.
Het verloop van de behandeling was bij
zonder dramatisch. daar Ruby Bates, die we
kenlang-spoorloos verdwenen was. door de
verdediging plotseling als getuige naar voren
werd gebracht. Toen bleek, dat het meisje
gedurende dien tijd bij een methodistisch
predikant gewoond had. wien het gelukt was.
Ruby Bates over te halen tot het intrekken
van haar valsche getuigenis.
DE DUITSCHE REGEERING
ONTVANGT DE BUITENLANDSCHE
PERS
REDE VAN GOEBBELS EN HITLER
BERLIJN. 6 April (V. DU De buitenland
sche persvereeniging te Berlijn is vanavond
op het ministerie voor Volksvoorlichting en
propaganda aan de Wilhelmsplatz ontvangen.
Hitier en de overige leden van het kabinet,
vertegenwoordigers van vreemde mogendhe
den, onder leiding van den pauselijken nun
tius. tal van vertegenwoordigers van het
openbare leven .in het bijzonder het bedrijfs
leven. zoomede eenige vertegenwoordigers
der Duitsche pers waren aanwezig.
Het eerst werd gesproken door den voorzit
ter van de buitenlandsche persvereeniging.
Dr. Thum, die er op wees, dat dit de eerste
bijeenkomst van grooten stijl is tusschen
regeering en pers sinds het huidige Rijkska
binet aan het bewind is gekomen.
Namens de te Berlijn vertegenwoordigde in
het Rijk verschijnende dagbladen sprak Dr.
Krumbhaar die wees op de belangrijke rol
welke de pers speelt. Hierna was het woord
aan Dr. Goebbels, die o.m. zeide:
Bij de verschillende decreten en particu
liere besprekingen in de afeeloopen weken
heb ik uitgesproken, dat het thans meer dan
ooit noodig is. dat tusschen de regeering
eenerzijds en de pers anderzijds een hech
tere relatie moet bestaan dan tot nu toe het
geval is geweest. Het feit alleen dat de pers-
afdeeling der Rijksregeering een ministerie
voor Volksvoorlichting en propaganda in
richtte is bewijs genoeg voor het feit dat de
regeering deze kwestie ernstig neemt.
Het begrip der absolute persvrijheid stamt
uit een liberale beschouwingswereld, welke
wij juist nu zullen overwinnen. Zij gaat uit
van die vrijheid van het individu, welke in
werkelijkheid ontaardt in bandeloosheid.
Dit betreft geenszins de fatsoenlijke jour
nalisten, die in het gevoel van hun hooge
zedelijke verantwoordelijkheid de openbare
meening dienen, maar in de eerste plaats
die „Wurzellosen und artlosen" asphaltlite-
ratoren die niet uit ons eigen volk zijn voort
gekomen, maar die voor de wanproducten
van hun zieke hersenen een afzetgebied zoe
ken. Hiertegen op te treden en een einde te
maken aan dit woeste intellectueele drijven,
is niet in strijd met eenigen rechtsnorm.
Het is in het belang van het volk geboden
en noodzakelijk en daarom wordt het ook
door de regeering der nationale revolutie
doorgevoerd.
In dit verband is mij er veel aan gelegen
„In lager instantie
er op te wijzen, dat de nieuwe regeering het
woord „Tendenz" geenszins schuwt, noch er
voor terugschrikt. Wij zijn van meening dat
„Tendenziosigheit" r.och onder menschen,
noch onder dingen bestaat.
Onvermijdelijk schijnt mij in dit verband
een spoedig uit te vaardigen perswet, die de
verhouding van de pers tot de politieke mach
ten die den staat dragen, opnieuw zal rege
len. die de beroepsbelangen van den journa
list duidelijk vastlegt en bevestigt, die eener
zijds de pers geeft wat der pers is. maar an
derzijds de regeering niet onthoudt, waarop
zij aanspraak kan maken. Ik geloof niet dat
een dergelijke wet het gevaar van een unl-
formeering der openbare meening mee zou
brengen.
Tenslotte heeft Rijkskanselier Hitier nog
het woord gevoerd.
MILLIOENEN AAN HONGERDOOD
PRIJS GEGEVEN
VREESEIJJKE TOESTANDEN IN CHINA.
SJANGHAI. 6 April. (Reuter!In de
provincie Sjensi in Noord-West-China
heerscht op het oogenblik een groote hon
gersnood. De laatste oogsten zijn mislukt en
twee millioen menschen worden door den
hongersnood bedreigd, terwijl vier mihoen er
niet ver meer af zijn. In de dorpen zijn de
meeste huizen afgesloten en het materiaal
verkocht om de bewoners in staat te stellen
nog eenig voedsel te koopen. Ook landbouw
werktuigen en kookgerei is voor dit doel ver
kocht. De honden en ezels zijn bijna overal
opgegeten. Vaders verkoopen hun dochters
en mannen hun echtgenooten voor slavernij
en postitutie. teneinde zelf nog eenig voed
sel te kunnen koopen. Velen sterven en hun
familieleden hebben geen geld meer om dood
kisten of matjes te koopen. terwijl de ge
reedschappen ontbreken om de dooden te be
graven. zoodat de lijken door de wilde dieren
worden verslonden.
STUDENTENSTAKING AAN DE
SORBONNE.
SLUITING TOT NA PASCHEN
PARIJS, 6 April (Reuter). Uit protest
tegen de maatregelen van minister Chéron
voor recruteering van do ambtenaren zijn de
meeste studenten van de Sorbonne in sta
king gegaan. In hot Quartier Latin heeft een
aantal ongeregeldheden plaats gehad, en
een aantal personen is gearresteerd. Vermoe
delijk zal de hoogeschool tot na de P$asch-
vacantie worden gesloten.
DE RAMP VAN DE AKRON.
HEDEN BEGINT HET ONDERZOEK
WASHINGTON. 6 April <V.D.) President
Roosevelt heeft heden de drie overlevenden
van het luchtschip ..Akron" bij zich ontvan
gen. Zij brachten hem rapport uit over het
gebeurde.
De marinecommissie van het huis van af
gevaardigden heeft Donderdag de overleven
den van het luchtschip Akron in geheime zit
ting uitvoerig verhoord De commissie heeft
bekend gemaakt, dat het openbare onder
zoek naar den ramp Vrijdag aanvangt.
PANIEK IN EEN FRANSCHE
BIOSCOOP
BRAND UITGEBROKEN TIJDENS DE
VOORSTELLING
PARIJS. 6 April (V.D.) In een bioscoop in
de nabijheid van Toulouse is Woensdagavond
tijdens de voorstelling brand uitgebroken,
doordat de film vlamvatte. Het vuur greep
met ontzaggelijke snelheid om zich heen en
sloeg snel over naar de toeschouwcrsruimtc.
Onder de bezoekers ontstond een paniek. 50
Personen, die er niet in geslaagd waren tijdig
in veiligheid te komen, bekwamen, deels zwa
re brandwonden aan gelaat en handen.
VLIEGTUIG OP F.EN WOONHUIS GESTORT.
WARSCHAU. 6 April (V.D.) Donderdag
heeft boven het militaire vliegterrein Thorn
een botsing plaats gehad tusschen twee
jachtvliegtuigen. De vleugel van een der
vliegtuigen werd vernield. Het toestel kwam
op het dak van een woonhuis terecht en
vernielde twee woningen. Een vrouw en een
kind werden ernstig gewond. De benzinetank
van het vliegtuig ontplofte, het geheele toe
stel geraakte binnen enkele seconden In
brand. De bestuurder, een officier kwam om 't
leven. De bestuurder van het andere toestel
kon nog op het laatste oogenblik dalen. Hij
kwam er goed af.
NEDERLANDER TE PARIJS BEROOFD.
PARIJS 6 April (Reuter). Een Neder
lander. Sigmond den Bals is hier het
slachtoffer geworden van een diefstal op zijn
Amerikaanse!).
Een tweetal mannen, met wie hij te Monte
Carlo heeft kennis gemaakt, hebben hem
1.6U0.0O0 francs afhandig gemaakt.
Een van de dieven. Johnson genaamd, moet
reeds gearresteerd zijn. de ander, Baton ge-
heeten, wordt nog gezocht.
ACENDA.
De Joodsche Rechter gewraakt.
Heden:
VRIJDAG 7 APRIL
Stadsschouwburg: Amsterdamsche Too-
8 eelvereeniglng met „Eindexamen". 8 uur.
Gebouw Dreefzicht: Bewegingskoor Els
JKeezer. 8 uur.
Rembrandt Theater: „De vliegende omni
bus". Op het tooneel: Otar de snelschilder.
7 en 9.15 uur.
Palace: „Ein blonder traum". Op het too
neel: Alexander de Haas. 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: „De 16-jarige voor
den rechter' en „Haar Gevangene". 8.15 uur
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dag, toegang vrij.
ZATERDAG 8 APRIL
Stadsschouwburg: Gezelschap Verkade:
„Kwadratuur van den cirkel"' 8 uur.
La Gaitc: Dansen. Dansorkest; „The Blue
Bces".
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
