Vluchtvlucht.
Het Be6m$tijkste
50e 'Jaargang No. 15277
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 12 April 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie-, P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM-
ABONNEMENTENper wcek 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post f 0-7214.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNj5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.6(L
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Om* Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels 0.30, elke regel meer 0-10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
DE K.N.S.M. IN 1932.
EEN HALF MILLIOEN VERLIES.
Het jaarveslag van de Koninklijke Neder-
landsche Stoomboot Mij. noemt de achteruit
gang van het goederenverkeer schrikbarend.
Het verslag deelt hierover mede: Nadat in
1931 reeds een achteruitgang van f712 mill,
in onze bruto-ontvangsten had plaats gehad,
daalden deze in het afgeloopen jaar nog
maals met ca. f 8 mill. Het is, behalve het
geringere vervoer, de daling van 't pond ster
ling, die ons parten speelt, aangezien een
aanzienlijk deel van onze inkomsten zoowel
in het vracht- als in het passagebedrijf aan
den invloed van de Engelsche valuta blootge
steld is.
Met voldoening wordt melding gemaakt van
de toenemende belangstelling voor de toe-
ristenreizen.
Het is slecht aan bezuiniging, aan loons
verlaging en aan de scherpe daling van
prijzen der voedingsstoffen, uitrustings- ea
onderhoudsartikelen te danken, dat bovenbe
schreven ongekende val der ontvangsten ln
een mate opgevangen werd, die wij een jaar
geleden voor onmogelijk gehouden zouden
hebben. Met dat al sluit de exploitatiereke
ning, welke in 1931 nog een overschot liet,
ditmaal met een tekort. Ofschoon het ons
streven blijft, ons bedrijf de tegenwoordige
moeilijkheden van ongekenden aard te doen
overwinnen, zal het moeten blijken, of dit
zonder hulp van overheidswege mogelijk zal
zijn. Inzonderheid zullen wij niet nalaten,
waar het kan, onze bezuinigingsactie voort te
zetten. Het moeilijkste vraagstuk, dat zich
daarbij voordoet, is dat der loonen.
Met waardeering wordt gewag gemaakt van
de offers door het personeel gebracht, met
teleurstelling echter van de staking, waarin
de K.N.S.M. betrokken werd.
De directie vraagt zich af, in hoeverre het
verdedigbaar was, de vitale belangen van
een bedrijf, dat in het depressiejaar 1932 nog
f 7 mill, aan loon aan Nederlandsch werk
nemers uitbetaalde, ondergeschikt te maken,
zoo niet op te offeren, aan den taktischen
opzet der staking.
Tot de moeilijkheden, waarop wij hiervoren
doelden, behoort niet in de laatste plaats het
verschil van ongeveer 30 pCt., waarmede de
gages van het varende personeel boven die
der concurreerende buitenlandsche lijnen
uitsteken. Zij bevinden zich op een peil van
ongeveer 200 pCt. van dat, vóór den oorlog
geldende, toen de hoogte der vrachten in ons
bedrijf gemiddeld gelijk aan het tegenwoor
dige was.
Een verlichting, waarnaar de Nederland-
sche reeders sedert jaren tevergeefs uitzien, is
de verlaging van het tarief der loodsgelden,
dat het zesvoud van het Belgische bedraagt.
Gelukkig is thans een staatscommissie van
onderzoek benoemd.
Bij het ter perse gaan van dit verslag lagen
19 (v. j, 7) vx:achtschepen tezamen 102.791
t. d.w. (40.425 t.) op. Het hoogste aantal op-
liggende schepen in het afgeloopen jaar be
droeg 26 op 15 September; het laagste aantal
9 op 15 November. Het was deze snelle ver
mindering, die enkelen in den waan bracht,
dat een opleving in het bedrijf zich baan
gebroken had. De afloop der zeeliedenstaking
en een overvloedige oogst van droge zuid
vruchten, waarvoor wij ettelijke schepen in
ballast naar de Middellandsche Zee zonden,
verklaarden dit voorbijgaande verschijnsel.
Wij verkochten de volgende passagiers
schepen: „Nickerie" en „Commewijne", en
het vrachtschip „Ekos", terwijl het s.s.
„Doros", reeds in 1931 ver-kocht, in 1932 afge
leverd werd.
Het verlies op de exploitatie bedroeg in
1932 f 559.0.67 (v.j. winst f 333.905).
KIPPEN-VLUCHT.
NAAR INDIë DOOR DE LUCHT.
Den 30sten Maart vertrok de „Snip"' van de
K.L.M. naar Batavia met een heelen kippen
ren aan boord: een kloek met 15 kuikens en
een prijsgekroonden haan. Den 8sten April
kwam het gezelschap springlevend en gezond
te Batvia aan. De kuikens waren al flink ge
groeid, de kloek was door het gebrek aan be
weging wat corpulenter geworden, de haan
kraaide van plezier, dat hij ten langen leste
zich eens vertreden mocht. De vreugde der
ontvangers in Indië was groot.
DE DIENSTWEIGERING TE
SOERABAJA.
Roode vlag zou sein tot
verzet geven.
IN DECEMBER REEDS PLANNEN.
SOERABAJA, 11 April (Aneta) Het Soer.
Handelsblad meldt, dat bij het onderzoek
door de daartoe ingestelde commissie naar
de gevallen van dienstweigering verschillen
de feiten kwamen vast te staan, onder meer
dat een korporaal van de j,Java-' zich naar
de „Evertsen" had begeven, waar hij in een
toespraak de minderen had aangezet tot
massale dienstweigering.
Een andere korporaal deelde mede, dat
op de „Java" een roode vlag zou worden ge-
heschen als sein tot een algemeen verzet
op de ter rede van Soerabaja liggende sche
pen.
Uit brieven van familie uit Holland aan de
gevangenen blijkt, dat reeds in December
plannen bestonden op de vloot voor een ge
organiseerde dienstwegiering.
DE TRAMHALTE OP DEN
JANSWEG..
VERBETERING WORDT OVERWOGEN.
Elk kent natuurlijk de gevaarlijke halte
op den Jansweg bij het Stationsplein, waar
voor voetgangers voortdurend het gevaar be
staat overreden te worden.
De Afdeeling Haarlem van den Alg. Bond
van Forensen is ter zake in correspondentie
geweest met B. en W. van Haarlem met het
oog op de wenschelijkheid van één-richting-
verkeer daar ter plaatse. Ook werden bespre
kingen gehouden met de verkeerspolitie. Re
sultaat is nog niet bereikt, doch waarschijn
lijk toch eerlang te verwachten, daar men
ten volle beseft, dat wijziging van den be-
staanden toestand noodzakelijk is,
Er schijnen echter in verband daarmede
verschillende moeilijkheden te bestaan zoo
deelt „de Forens" mede.
VRACHTAUTO VAN DIJK
GESTORT.
CHAUFFEUR BREEKT BEIDE BEENEN.
Op den Gouderakschen dijk nabij Gouda
moest, naar het Handelsblad meldt een
bestel-auto van de Goudsche Coöperatieve
verbruiksvereeniging „Ons Voordeel" bij de
steenfabriek uitwijken voor een fietser, doch
de snelheid van de auto was zoo groot, dat
de chauffeur de macht over het stuur ver
loor. De auto botste tegen een boom en stortte
daarna van den hoogen dijk. De wagen werd
vrijwel geheel vernield, de chauffeur werd in
levengevaarlijken toestand naar het zieken
huis te Gouda overgebracht. Hij heeft beide
beenen boven de knieën gebroken en een
wond aan een der armen gekregen.
TEGEMOETKOMING AAN
PACHTERS.
TWINTIG DUIZEND VERZOEKEN IN
7 MAANDEN!
Naar het Centraal Bureau v. d. Statistiek
meedeelt, zijn gedurende de eerste zeven
maanden sedert het inwerking treden van
de Crisispachtwet (Juli tot en met Januari»
niet minder dan 19-348 verzoekschriften
binnengekomen tot geheele of gedeeltelijke
ontheffing van betaling van een pachtter-
mijn.
In totaal werden afgedaan 14.914 verzoek
schriften, terwijl 4434 op 31 Januari nog on
afgedaan waren gebleven. 4355 werden niet
afgedaan wegens niet ontvankelijk zijn, in
trekking e.d.
Het totale aantal door den kantonrechter
afgedane zaken bedroeg 2073, dat door de
Kamers voor Crisispachtzaken. S486.
Van alle gevallen te zamen (kantonrechter
èn Kamers v. Cr. zaken) werd in 948 geval
len een pachtreductie gegeven van 50 tot 75
pet. en in 145 gevallen van 76 tot 100 pet.,
dus in 1093 gevallen werd een pachtreductie
toegekend van meer dan de helft.
(Het reizigersvervoer van de
K.LJl. is in het eerste kwartaal
1933. in vergelijking met de
overeenkomstige periode van
1932 met 80 pCt. toegenomen.)
Het is logisch dat het vliegen
Altijd in de hoogte gaat.
Maar dit zijn toch waarlijk cijfers,
Waar je van te kijken staat.
Er komt jaarlijks meer vertrouwen
In de luchtvaartmaatschappij,
En het lot. dat je kunt trekken
In de luchtpiloterij.
Daarbij komt de zucht naar snelheid,
Die nog maar gestadig wast,
En de lust, bevrijd te wezen.
Voor een poos, van aardschen last.
Wij zijn graag eens in de wolken,
In een luchtkasteeldomein,
Waar w'op andren kunnen neerzien,
Die zeer ver benêe ons zijn,
't Maakt je luchtig en verheven
En de vreugd stijgt mee ten top,
Het is prettig om te denken:
Ik ga met mijn vlieger op.
ONDERZOEK OP ONRUST
GEëINDIGD.
NOG 30 BERI-BERI-GEVALLEN.
BATAVIA, 11 April (Aneta). Generaal-
Majocr De Vrieze en Kolonel Elshout van den
Militair Geneeskundigen Dienst zijn heden
naar Onrust vertrokken.
De beri-beri-gevallen op Onanist blijven
stationair.
Het aantal gevallen wordt getaxeerd op
ruim 30.
De voeding wordt o.a. aangevuld door ver
strekking van Katjang idjee.
De troepen zullen stellig nog de geheele
maand April op het eiland blijven.
Het. voorloopig onderzoek is practisch ge
ëindigd. Thans moeten de tenlaste leggingen
daaruit worden opgemaakt, waarmede veel
tijd gemoeid is.
Daarna zullen de officieren-commissaris
beëedigde verklaringen afnemen.
DE DIEFSTAL UIT HET
KLEEDHUISJE.
DE JEUGDIGE DADERS GEVONDEN.
Zooals onze lezers weten waren de vorige
week uit het kleedhuisje van de voetbalver-
eenigingen „Ripperda" en „Union" achter de
gemeentelijke speelterreinen aan den Midden
weg pakjes kauwgum, koek en kogelfleschjes
gestolen. Het is aan de recherche gelukt, de
daders op te sporen. Het zijn acht jongens
van negen tot vijftien jaar, die bekend heb
ben, zich aan dezen diefstal te hebben schul
dig gemaakt. Ze zeiden echter, dat andere
jongens de kogelfleschjes hadden weggeno
men. Of de politie dit gelooven zal? De ouders
hebben de schade aan den eigenaar vergoed.
DE KERKELIJKE PLECHTIGHEDEN TE
z.g. Heilige uur in de Sint Pieterskerk4 waar
ROME. Een foto van dc viering van het
öy P_aus Pius XI tegenwoordig was.
BERECHTING DER MUITERS
BECONNEN.
Vier dienstweigeraars veroordeeld.
STRAFFEN VAN 4 TOT 10 MAANDEN.
SOERABAJA, 12 April 'Aneta». De Zee-
krijgsraad ving gisteren de behandeling aan
van de zaken der dienstweigeraars bij de
marine.
Van deze stonden de eerste vier terecht,
nl. de matroos der eerste klasse De Geus,
de stokker der eerste klasse Dijkstra, de
matroos der tweede klasse Schilthuizen en
de koporaal-torpedomaker Van Kouwen.
De Geus werd veroordeeld tot zes maan
den gevangenisstraf en ontslag uit den mi
litairen dienst. Dijkstra tot vijf maanden
gevangenisstraf, Schilthuizen tot vier maan
den gevangenisstraf en Van Kou wen tot tien
maanden gevangenisstraf en ontslag uit
den militairen dienst.
SOERABAJA. 12 April (Aneta.) De zit
ting van den Zeekrijgsraad was niet open
baar.
De Marine heeft de volgende gegevens
verstrekt.
De Zeekrijgsraad werd gepresideerd door
den luitenant-kolonel der mariniers C. J. O.
Dorren, als fiscaal trad op de officier van
Administratie der eerste klasse Mr. G. H.
van Driel.
Als verdediger trad op de officier van ad
ministratie der tweede klasse S. D. Duyver-
man.
Voor den aanvang van de zitting hield de
president een redevoering, waarin hij zeide,
dat met deze zitting een aanvang werd ge
maakt met een massa-berechting, uniek in
de analen der zeemacht. Hij hoopte dat de
rechtspraak van den Krijgsraad een sa-
neerenden invloed zou uitoefenen, hetgeen
in deze tijden van het grootste belang moet
worden geacht.
Zich richtend tot den fiscaal gewaagde
de president van dien groote verantwoor
delijkheid. Hij sprak de hoop uit. dat de
Krijgsraad zou kunnen steunen op een ge
degen requisitoir.
Zich wendend tot de leden van den
Krijgsraad zei spreker, dat van hun beslis
singen zeer veel afhing.
De zaken zijn te splitsen in twee hoofd
groepen:
lo. zaken betrekking hebbend op de
massa ongehoorzaamheid,
2o. zaken betrekking hebbend op de mui
terij.
De zaken hebben een ernstigen e,n een
tragischen kant, ernstig voor. de marine,
tragisch voor de schuldigen.
De president sprak de hoop uit. dat dc
Raad zijn beslissingen zal neihen met warm
hart en koel hoofd.
..Wij dienen er van bewust te zijn dat wan
neer wij het sentiment laten meespreken, dit
funeste gevolgen kan hebben".
Bij de strafoplegging di ent onderscheid te
worden gemaakt tusschen aanstokers, op
ruiers, bewuste opstandelingen en domme
onberadenen
Bovendien zal dc Raad, gesteund door het
oordeel der Regeering en door het oordeel
van den fiscaal hebben te beslissen over de
houding van diegenen, die als meerderen
door de gevaarlijke ontknooping werden ver
rast en of zij datgene gedaan hebben wat op
dat oogenblik hun plicht was.
In zijn requisitoir belichtte de fiscaal het
aandeel van elk der beklaagden. Hij merkte
ten aanzien van Van Kouwen op, dat diens
vergrijp zeer ernstig was. ondermeer wegens
zijn rang, waarna ten aanzien van Schilt
huizen werd aangevoerd, dat dien vergrijp
minder ernstig is aangezien hij door het
voorbeeld van Van Kouwen zeer ten kwade
was beïnvloed. Tevens werd zijn zeer jeug
dige leeftijd in aanmerking genomen.
Voorts werd in hot Tc-quisiioir ter. aanzien
van Dijkstra opgemerkt, dat diens delict van
ongeveer gelijke zwaarte was als dat van
Schilthuizen Dijkstra was echter reeds eerder
in Willemsoord tot drie maanden gevange
nisstraf veroordeeld wegens dienstweigering.
Ten aanzien van De Geus werd opgemerkt
tiat deze geheel uit zichzelf tot zijn misdra
ging is gekomen, waarbij hij als motief op
gaf: hoe meer menschen in arrest, hoe lich
ter de straf en hoe meer kans op intrekking
van de salariskorting. De Geus was reeds
eenmaal tot een maand voorwaardelijke ge-
va ngenisstraf veroordeeld wegens verduiste
ring.
Concludeerend eischte de fiscaal tegen De
Geus acht maanden gevangenisstraf en ont
slag uit den militairen dienst, tegen Van
Kouwen tien maanden gevangensistra f on
ontslag uit den militairen dienst, tegen
Schilthuizen zes maanden gevangenisstraf en
tegen Dijkstra zeven maanden gevangenis
straf en ontslag uit den militairen dienst
SOERABAJA. 12 April 'Aneta). In zijn
pleidooi voerde de verdediger aan, dat deze
vonnissen uiterst gewichtig waren, omdat zij
richtsnoer zouden zijn voor de verdere uit
spraken van den Krijgsraad. Hij verklaarde
de verdediging na machtiging van den com
mandant der Zeemacht te hebben aanvaard
om twee redenen: lo. omdat hij de verdedi
ging nimmer weigert, indien hij daartoe vol
doende tijd beschikbaar heeft en er geen wet
telijke redenen voor verhindering bestaan.
2o. zou bij een eventueel hooger beroep door
een bepaald soort raadslieden voor het Hof
valsche munt geslagen kunnen worden uit»
het feit. dat deze menschen zonder raadsman
bleven in het proces in eerste instantie.
Bovendien is pleiters persoonlijke overtui
ging dat een raadsman desgewenscht te
Goering tot premier van Pruisen en Von Epp
tot Stadhouder van Beieren benoemd.
<2e blad. Ie pag.)
Een nieuwe katholieke partij in Duitschland?
<2e olad le nag.)
Eenige afdeelingen van de Duitsche Volks
partij hebben zich reeds bij de Naris aan
gesloten.
(2e blad. le pag.)
Twee ernstige vliegongelukken in Frankrijk.
(2e blad. le pag.)
Voor den Krijgsraad te Soerabaja is het pro
ces begonnen tegen de dienstweigeraars in
Indië De eerste vier tot gevangenisstraf
veroordeeld.
(Ie blad. le pag.)
De dienstweigering in Soerabaja. In Decem
ber reeds plannen.
(le blad, 1c pag.)
Een half milliocn verlies van dc K. N. S. DL
in 1932.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
Pk.: Prins Willem van Oranje als balling.
(4e blad. 2e pag.)
Het verkeer van rechts. Het nieuwste arrest
van den Hoogen Raad.
(3e blad 1 now.)
J. B. Schuil: Het toonccl. Voorjaarsrepertoire
van Amsterdam.
(4e blad. 2e pag.)
G. J. Kalt: De uitvoering van Schoten's Ge
mengd Koor en Kinderkoor ..Zanglust".
(4e blad. 2e pag.)
J. H. de Bois: Expositie George Hogerwaard.
(4e blad, 2e pag.)
allen tijde aanwezig behoort te zijn al was
het slechts om den schijn van onevenwich
tige rechtspraak te vermijden.
De snelle opeenvolging van feiten bij de
Marine resumeerend verklaart pleiter dat
hierdoor veel vertroebeld is wat anders zeer
klaar en duidelijk zou zijn.
De geweldige hetzecampagne die een be
langrijk deel van de pers ontwikkeld heeft
na de muiterij aan boord van de ..Zeven Pro
vinciën" heeft veler oordeel vertroebeld.
Met zeer geweldige wraakgedachten bezield
wordt door de publieke opinie van iedcrcn
dienstweigeraar een muiter gemaakt, van
iederen schepeling een onbetrouwbaar sujet.
HET SANEERINGSPLAN VOOR
DEN BLOEMBOLLENHANDEL.
BEHANDELING DOOR DE KAD1EK OP
18 APRIL?
Rcgeeringscoinmissie benoemd
Naar het Weekblad voor Bloembollencul
tuur verneemt is de Minister van Economi
sche Zaken voornemens een voorloopige
commissie in het leven te roepen ter voorbe
reiding van eventueel te treffen maatregelen
tot steun en saneering van het bloembollen-
bedrijf.
De minister heeft het voorzitterschap van
deze commissie toevertrouwd aan Mr. M.
Slingenberg, lid van de Eerste Kamer, te
Haarlem.
De verdere samenstelling der commissie
zal bekend gemaakt worden zoodra bekend
is, of de benoemden bereid zijn in de com
missie zitting te nemen.
Behandeling van het
Saneeringsplan.
Het Weekblad voor- Bloembollencultuur
meldt verder, onder het opschrift: ..Geen
verder uitstel?
..Het besluit van dr Tweede Kamer om de
Landbouwcrisis-bevoegdheden-wct niet meer
in behandeling te nemen, heeft dezen Invloed
op het totstandkomen van een sancerings-
en steunregeling voor het bloembollenvak,
dat uitstel van behandeling dezer wet tot na
de verkiezingen ook uitstel van de voor het
bloembollenvak zoo zeer dringende regeling
zou beteekenen.
Daarom Is het te begrijpen, dat onverwijld
door onze organisaties en vele anderen
aandrang op de bevoegde instanties is uitge
oefend, om met tegemoetkoming aan de be
zwaren van de meerderheid der Tweede Ka
mer, behandeling der wet nog voor dc ver
kiezingen mogelijk te maken.
De oplossing waarnaar gestreefd wordt is
een wijziging der wet in dezen zin. dat zij
uitsluitend van toepassing zou worden voor
regelingen als voor het bloembollenbedrijf
en nog eenige andere takken van landbouw
noodig en urgent zijn.
Met zekerheid kan worden medegedeeld,
dat de Tweede Kamer in de week na Pa-
schen bijeengeroepen zal worden om dc ge
noemde wet in beperkter vorm in behande
ling te nemen, waardoor de uitvoering van
de bloembollcn-saneerings-regeling mogelijk
zal zyn."
Tot zoover het Weekblad.
De N. R, Ct. meldt, dat de Kamer waar
schijnlijk den dag na Paschen dus 18
April reeds zal bijeenkomen, om het Sa
neeringsplan in behandeling te nemen.
GEEN INGRIJPEN TEGEN „HET TEEKEN
DES KRUISES".
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft op de vragen van ir. C. N. van Dis mee
gedeeld. dat er voor hem geen reden is toe
ingrijpen tegen de vertooning van de film
„Het teeken des Kruiscsdaar dc bevoegd
heid daartoe berust bij de centrale film
keuring.
