I
HET VERKEER VAN RECHTS.
HAARLEM'S DACBLAD WOENSDAG 12 APRIL 1933
DERDE BLAD
Het nieuwste arrest van den Hoogen Raad.
De K.N.A.C. over onderscheiding
tusschen hoofd- en zijwegen.
Mr. N. R. H. van Essen, juridisch adviseur
van de Kon. Ned. Automobiel Club, schrijft
ons o.a.:
De jurisprudentie op artikel 5 Motor- en
Rijwielreglement wij weten allen dat hier
in de verplichting is neergelegd om voor het
van rechts komend verkeer den doorgang
vrij te laten ontwikkelt zich. Oorspron
kelijk stelde ons hoogste rechtscollege zich
op het standpunt dat deze regel onvoorwaar
delijk moest worden nageleefd en dat degeen
die den ander aan zijn rechterhand had,
strafbaar was, ook al beging zelfs laatstge
noemde een overtreding, door bijvoorbeeld
de linkerzijde van den weg te houden.
Het arrest van den Hoogen Raad dat mij
aanleiding geeft tot het schrijven van dit ar
tikel, onderstreept het ruimere standpunt
ten aanzien van artikel 5. Maar het is vooral
belangrijk omdat het een uitspraak van een
Gerechtshof behandelt die een pleidooi in
houdt voor een wetswijziging, waarbij onder
scheid zal worden gemaakt tusschen hoofd
en zijwegen, en de voorrang op de eerstge
noemde zal v/orden verleend.
De feiten worden hier in hun eenvoudig-
sten vorm vermeld: Het drama speelt zich
af op den Leidschen Straatweg, een dier
groote, geasphalteerde, en voor het snelver
keer aangelegde wegen.
Een monteur eener automobielmaatschap
pij rijdt op dien weg met een Essex, toebe-
hoorend aan een der clienten dier maat
schappij, in de richting naar Leiden, met een
snelheid van ongeveer 65 K.M. per uur. On
verwacht komt uit een niet overzichtelijken
kleinen weg men zou hem „zijweg" kun
nen noemen een Ford langzaam den groo-
tcn weg oprijden, ofschoon de bestuurder
daarvan den Essex zag aankomen. Om een
aanrijding te voorkomen maakt de monteur,
die dus de Ford aan zijn rechterhand had.
een manoeuvre, die echter mislukt, met het
sevolg dat de Essex omslaat, en belangrijk
beschadigd wordt. De verzekeringsmaat
schappij van den eigenaar der Essex betaalt
de schade, maar spreekt daarvoor de auto
mobielmaatschappij aan, omdat haar mon
teur, door op hoogst onvoorzichtige wijze te
rijden, de schade door zijn schuld zou heb
ben veroorzaakt.
De automobielmaatschappij verweerde zich
voor de rechtbank als volgt: „Mijn monteur
heeft niet onvoorzichtig gereden omdat de
bestuurder van de Ford, hoewel van rechts,
doch uit een smallen, onoverzichtelijken zij
weg op een hoofdweg met druk. en snel
automobiel-verkeer komende, de Essex eerst
had moeten laten passeeren, en niet op
grond van theoretischen voorrang zich zon
der meer op dien hoofdweg had mogen be
geven".
De rechtbank accepteerde dit verweer niet.
Artikel 5. aldus redeneerde zij, legde nu een
maal den monteur de verplichting op, aan
de Ford den voorrang te laten.
Dit deed hij niet, doch reed met een snel
heid van 65 K.M. per uur door, waaruit zijn
schuld moet worden afgeleid. Het feit dat de
bestuurder van de Ford het ongeval had
kunnen voorkomen, door te stoppen, heft de
schuld van den monteur niet op. De automo
bielmaatschappij werd dus veroordeeld de
schade aan den verzekeraar terug te beta
len. Zij ging in appèl, met het gevolg dat de
zaak in een geheel ander daglicht kwam te
Wat de snelheid betreft, waarmede op den
Leidschen Straatweg ter plaatse is gereden,
moet het van algemeene bekendheid worden
geacht, dat die weg het snelverkeer alleszins
toelaat, vooral op deze plaats, waar van krui
sende wegen en dichte bebouwing geen spra
ke meer is. Een snelheid van 65 KM. per uur
kan aldaar dan ook niet bovenmatig ge
noemd worden. Het is aan het Hof voorts
bekend, dat de bestuurder van een auto, die
van den smallen weg den hoofdweg op komt
rijden, alle gelegenheid heeft zich te verge
wissen of het naderend snelverkeer op den
hoofdweg toelaat, dat hij zich op dien hoofd
weg begeeft.
„Een zoodanig bestuurder", aldus gaat het
1-Iof verder", is tot zoodanig onderzoek ook
gehouden, alvorens den hoofdweg op te rij
den en een groot gedeelte daarvan te ver
sperren. Er wordt nu wel een beroep gedaan
op artikel 5 Motor- en Rijwielreglement,
waarbij aan het verkeer van rechts voorrang
is gegeven, doch de strekking van deze be
paling gaat niet zóóver dat degene, die uit
een geringe, niet overzichtelijke laan komt
rijden, zich vrijelijk op een hoofdweg mag
begeven en dezen versperren, met negatie
van het naderend verkeer. Hij heeft alleen
dan voorrang ten opzichte van het op den
hoofdweg van links komend verkeer, wan
neer dit zich op zoodanigen afstand bevindt,
dat zonder gevaar voor de veiligheid, tijdig
kan worden gestopt".
In cassatie was de advocaat-generaal het
in het geheel niet met het Hof eens. De be
perkende onderscheiding die ten aanzien van
artikel 5 is aangenomen bestaat niet.
De Hooge Raad gaat den gulden midden
weg.
Het Hof neemt terecht aan, aldus ons
hoogste rechtscollege, dat artikel 5 den be
stuurder van een auto. die met zijn voertuig'
uit een zijweg op een grooten verkeersweg
uitkomt, geen vrijdom verleent zich van het
op dien weg aan zijn linkerhand naderend
verkeer niets aan te trekken, doch onverlet
laat zijn plicht om, naar gelang van omstan-
disheden de maatregelen te nemen, die ook
als door eens anders fout een ongeval dreigt,
het intreden daarvan kunnen voorkomen.
I-Iet Hof echter verbindt aan het bestaan
van dien plicht ten onrechte de gevolgtrek
king. dat voor den bestuurder van een auto,
die den hoofweg berijdt, de plicht, artikel 5
na te leven, is opgeheven. Deze rechtsopvat
ting is onjuist.
De opvatting van het Gerechtshof, hoewel
door den Hoogen Raad als onjuist ter zijde
gesteld, doet het automobilistenhart goed.
Het is een opvatting die reeds lang in de wet
had behooren te zijn vastgelegd.
Wij hebben reeds zoo dikwijls met klem
betoogd, dat het handhaven van de verplich
ting. in artikel 5 neergelegd, ten aanzien van
sneiverkeerswegen en daarop ter rechterzijde
uitkomende secundaire wegen, niet alleen
onpraktisch is en weinig in overeenstemming
met de bedoeling van den bouw van snelver-
keerswegen. maar ook een positief gevaar op
levert. De feiten zooals die hierboven zijn
weergegeven, bevestigen de juistheid van ons
betoog. De regel van artikel 5 mag ten aan
zien van de hoofdverkeerswegen niet blijven
bestaan! Indien de wetgever ze. ter gelegen
heid van de eerstvolgende wetswijziging" zou
handhaven, zou hij blijk geven van weinig
of geen inzicht betreffende de verkeers
problemen: hij zou de vrijheid van het ver
keer op de heirbanen, die aangelegd zijn om
de snelheid te dienen, belemmeren en gevaar-
toestanden bestendigen, waarvan het gewicht
niet mag worden onderschat.
Ten aanzien van het snelverkeer moet wij
ziging komen, zooals dit reeds in vele landen
heeft plaats gevonden. Waarom aarzelt men;
waarom blijven wij steeds achter? Wat mag
de reden zijn waarom men nog langer talmt
om een wijziging als de door ons bedoelde
aan te brengen, waar naar reikhalzend wordt
uitgezien?
Dat de wijziging niet lang meer moge uit
blijven
Want tot zoolang blijft de regel van kracht:
het verkeer van rechts heeft den voorrang.
SPORT EN SPEL
DE SCHOOLWEDSTRIJDEN.
In ons vorig nummer hebben we reeds het
programma der schoolwedstrijden voor de
Afdeelingen B en D 1 gepubliceerd. Hieron
der volgt het programma voor de overige af
deelingen
Afd. A. Er wordt een halve competitie ge
speeld.
De wedstrijden duren 2 maal 3/4 uur, met
een rustpoos.
Donderdag 13 April:
1. Gem. Lyceum I—H.B.S. A I 2 uur, ter
rein Bloemendaal.
Vrijdag 14 April:
2. H.B.S. I (Velsen»Rijkskweekschool I
10 uur, terrein Bloemendaal.
Zaterdag 15 April:
3. Middelb. Techn. School—H.B.S. A I 10
uur terrein H.F.C.
4. Gem. Lyceum I—H.B.S. (Velsen) 10 uur
terrein R.C.H. (Heemstede).
Dinsdag 18 April:
5. RijkskweekschoolMiddelb. Technische
School 2 uur, terrein H.F.C.
6. H.B.S. A IH.B.S. I (Velsen) 2 uur, ter
rein D.I.O. (Vergierdeweg).
Donderdag 20 April:
7. Middelb. Techn. SchoolGem. Lyceum I
2 uur. Vergierdeweg (Gem. terrein).
8 RijkskweekschoolH.B.S. A I, 2 uur, ter
rein E.D.O.
Zaterdag 22 April:
9. H.B.S. I (Velsen)Middelb. Technische
School 10 uur, Vergierdeweg (Gem. terrein").
10. Gem. Lyceum IRijkskweekschool, 10
uur Politieterrein.
Afd. B. de wedstrijden duren 2 maal 3'4
uur. met een rustpoos. Is de stand aan het
einde gelijk, dan neemt elke partij drie straf
schoppen. Wie daarvan het grootste aantal
benut, is winnaari
Mocht dit aantal gelijk zijn, dan wordt op
nieuw een serie van drie strafschoppen ge
nomen. Zoo wordt doorgegaan, tot een be
slissing is verkregen.
Vrijdag 14 April:
2. H.B.S. A 2U.L.O. (IJmuiden), 10 uur,
terrein Haarlem.
6. Rijkskweekschool 2—H.B.S. A 3, 10 uur,
terrein D.I.O. (Vergierdeweg)
10. U.L.O. A 2Nijverheidsschool 2 (IJmui
den) 10 uur. Vergierdeweg (Gem. terrein).
Zaterdag 15 April:
4. Chr. Lyceum I—H.B.S. B I. 10 uur, ter
rein E.D.O.
8. Da Costakweekschool IGem. Lyceum 2
10 uur Politieterrein (Middenweg).
Nijverheidsschool I (IJmuiden) vrij.
Tusschenronde (2de ronde) Zaterdag
15 April:
11. Winnaar 1—Winnaar 3, 10 uur, H.F.C.
12. Winnaar 5—Winnaar 7, 10 uur, terrein
Bloemendaal.
13. Winnaar 9—Nijverheidsschool I (IJmui
den), 10 uur, Vergierdeweg (Gem. terrein).
Derde ronde Dinsdag 18 April:
14. Winnaar 2—Winnaar 4 2 uur Haarlem-
terrein.
15. Winnaar 6—Winnaar 8 2 uur. Haarlem
terrein.
16. Winnaar 10Winnaar 11 2 uur (Gem.
terrein) Vergierdeweg.
17. Winnaar 12Winnaar 13 2 uur Pilitie-
terrein (Middenweg).
Halve eindstrijden Donderdag 20 April:
18. Winnaar 14Winnaar 15 2 uur Haarlem
t—-ein.
19. Winnaar 16Winnaar 17 2 uur Bloe-
m endaal-terrein.
Eindstrijd Zaterdag 22 April:
20. Winnaar 18Winnaar 19 2 uur Haarlem
terrein.
AFD. C.
De wedstrijden duren 2 maal een half uur
met een rustpoos.
Ie ronde Donderdag 13 April.
1. H.B.S. B 3—U.L.O. A 3 2 uur. Haarlem
terrein.
2. U.L.O. A 4Inst. „Oranje Nassau" 3.30
uur, Haarlem-terrein.
3. Gem. Lyceum 3Noorderschool 2 uur
Gem.-terrein Vergierdeweg.
4. Chr. Dreefschool (Haarlem)Gem.
Lyceum 4 2 uur. Politie-terrein Middenweg.
Vrijdag 14 April:
5. Kennemer Lyceum 2U.L.O. 2 (Zana-
voort) 10 uur. R.C.H.-terrein Heemstede.
6. Ambachtsschool 3U.L.O. (Hoofddorp)
10 uur R.C.H.-terrein Heemstede.
7. Bronsteeschool 2 (Heemstede)H.B. S.3
(Velsen) 2 uur Middenweg.
8. U.L.O. 2 (Bloemendaal)Ambachtsschool
2 3.30 uur, Middenweg.
9. H.B.S. A 4U.L.O. 2 (IJmuiden) 2 uur
Gem. terrein Vergierdeweg
Zaterdag 15 April:
10. H.B.S. A 5Chr. Lyceum 2 10 uur D.I.O.-
terrein Vergierdeweg.
11. Creutzbergschool (IJmuiden)UJL.O.
B 3 9.15 uur Middenweg.
12. Gr. v. Prinstererschool (IJmuiden)
Ul.O. A 5 10.30 uur. Middenweg.
13. Chr. P.L.O. (BloemendaalHBS. B 4
10 uur R.C.H-terrein Heemstede.
14. Bosch en Hovenschool (Heemstede)
Aan de N.V. Philips' Gloeilampen
fabrieken. Verlioopaldccling Neder
land en Kolomen, EINDHOVEN.
Verzoeke mij Uu> boekje ocer een
doelmatige en economische verlich
ting „Liclil in Uwe woning"
gratis en franco te doen toekomen.
Naam:9-1 2
him (fan WhJMwetifyj&teH
lm Jam benêpMfiL
De groote massa van het Nederlandsche publiek be
grijpt haar eigen belang wel. Zij koopt Philipslampen
en verspilt niet noodeloos geld aan lampen, die 20
tot 60 tekort doen op het licht.
Toch zijn er nog altijd, die niet beseffen, dat vooral
hier goedkoop duurkoop is.
Gebruikt de coupon om U
te laten aantoonen, hoeveel
goedkooper het licht van
Philipslampen is.
COUPON
invullen wat verlangd wordt
Aan dc N.V. Philips" Gloeilampen
fabrieken, Verkoopafdceling Neder
land en Koloniën. EINDHOVEN.
Verzoeke hij mij als verbruiker
Van minstens twaalf lampen per
jaar, een lichtmeting te doen ver-
Min.
(Adv. Ingez. Med.)
Ambachtsschool 2 10 uur R. C. H.-i errein
Heemstede.
U.L.O. B. 2 vrij.
2e ronde Dinsdag 18 April.
15. Winnaar 1Winnaar 3, 9.15 uur, ter
rein Haarlem.
16. Winnaar 5Winnaar 7. 10 uur, terrein
Vergierdeweg gemeenteterrein
17. Winnaar 9Winnaar 11. 10 uur terrein
Politieterrein (Middenweg
18. Winnaar 13—U.L.O. B 2 10.30 uur. ter
rein Haarlem.
19. Winnaar 2Winnaar 4. 10 uur. terrein
R. C. H.
20. Winnaar 6Winnaar 8, 10 uur, terrein
H. F. C.
21. Winnaar 10Winnaar 12, 10 uur ter
rein Bloemendaal.
Winnaar 14 vrij.
3e ronde Woensdag 19 April:
22. Winnaar 15Winnaar 16, 2 uur, ter
rein Haarlem.
23. Winnaar 17Winnaar 18, 2 uur. ter
rein Vergierdeweg, (Gem. terrein).
24. Winnaar 19Winnaar 20, 2 uur, ter
rein D.I.O. Vergierdeweg
25. Winnaar 21Winnaar 14, 2 uur, terrein
Politieterrein (Middenweg).
Halve eindstrijden.
Vrijdag 21 April:
26. Winnaar 22Winnaar 23, 9.15 uur,
terrein Haarlem.
27. Winnaar 24Winnaar 25, 10.30 uur,
terrein Haarlem.
Eindstrijd.
Zaterdag 22 April:
28. Winnaar 26Winnaar 27, 3.30 uur,
Haarlem.
Afdeeling D I.
De wedstrijden duren 2 maal 1.2 uur, met
een rustpoos.
De elftallen, die in de eerste ronde ver
liezen. spelen in de verliezersronde verder,
zoodat elk elftal minstens 2 wedstrijden zal
spelen.
Gespeeld wordt op het Gemeenteterrein
Middenweg en de bijvelden van E.D.O.
Donderdag 13 April:
7. O. L. S. 11—O. L. S. 38. 9.15 uur.
8. O. L. S. 24—O.L.S. 23. 9,15 uur.
9. OX.S. 34—O.L.S. 7 9.15 uur.
10. O.L.S. 8O.LjS. 16, 9.15 uur.
11. O.L.S. 14Corn. Houtmanschool (O.L.S.
43) 10.30 uur.
12. J. P. Coenschool (O.L.S. 44)O.L.S. 33
10.30 uur.
13. O.L.S. 27—O.L.S. 39 10.30 uur.
14. O.L.S. 36—OX.S. 35 10.30 uur.
15. Nassauschool—2e Doopsgezinde School
2 uur.
16. O.L.S. 4Juliana v. Stolbergschool 2
uur.
17. OX.S. 3OX.S. 5 2 uur.
18. O. L. S. 13le Doopsgezinde School, 2
uur.
19. O.L.S. 25Da Costaleerschool 3,15 uur.
Vrijdag 14 April:
20. Junoschool (O.L.S. 46—O.L.S. 4 (Hoofd
dorp) 10.30 uur.
21. O.L.S. 37—O.L.S. 28 10.30 uur.
Tusschenronde (2e ronde» Winnaars.
Vrijdag 14 April:
22. Winnaar 2Winnaar 4 2 uur.
23. Winnaar 6Winnaar 8 3.15 uur.
Zaterdag 15 April:
24. Winnaar 20Winnaar 12 9.15 uur.
25. Winnaar 14Winnaar 16 9.15 uur.
26. Winnaar 18—Winnaar 20 10.30 uur.
Tusschenronde (2e ronde) Verliezers.
Vrijdag 14 April:
27. Verliezer 2Verliezer 4 10,30 uur.
S3. Verliezer 6—Verliezer 8 10.30 uur.
29. Verliezer 10Verliezer 12 2 uur.
Zaterdag 15 April:
30. Verliezer 14Verliezer 16 9.15 uur.
31. Verliezer 18Verliezer 20 10.30 uur.
3e ronde (verliezers).
Dinsdag 18 April:
32. Verliezer 1Verliezer 3 9.15 uur.
33. Verliezer 5Verliezer 7 9.15 uur.
34. Verliezer 9Verliezer 11 9.15 uur
35. Verliezer 13Verliezer 15 9.15 uur.
36. Verliezer 17Verliezer 19 10.30 uur.
37. Verliezer 21Winnaar 27 10.30 uur.
38. Winnaar 28Winnaar 29 10.30 uur.
39. Winnaar 30Winnaar 31 10.30 uur.
3e ronde (Winnaars).
Dinsdag 18 April:
40. Winnaar 1Winnaar 3 2 uur.
41. Winnaar 5Winnaar 7 2 uur.
42. Winnaar 9—Winnaar 11 2 uur.
43. Winnaar 13Winnaar 15 2 uur.
44. Winnaar 17Winnaar 19 3.15 uur.
45. Winnaar 21Winnaar 22 3.15 uur.
46. Winnaar 23Winnaar 24 3.15 uur.
47. Winnaar 25Winnaar 26 3.15 uur.
4e ronde (verliezei"s)Woensdag 19 April.
48. Winnaar 32Winnaar 33. 2 uur.
49. Winnaar 34Winnaar 35 2 uur.
50. Winnaar 36Winnaar 37 2 uur.
51. Winnaar 38Winnaar 39 2 uur.
4e ronde (Winnaars), Woensdag 19 April:
52. Winnaar 40Winnaar 41. 3.15 uur.
53. Winnaar 42Winnaar 43. 3.15 uur.
54. Winnaar 44—Winnaar 45, 3.15 uur.
55. Winnaar 46Winnaar 47, 3.15 uur.
Halve eindstrijden (verliezers). Vrijdag
21 April:
56. Winnaar 43Winnaar 49. 9.15 uur.
57. Winnaar 50Winnaar 51, 9.15 uur.
Halve eindstrijden (winnaars), Vrijdag
21 April;
58. Winnaar 52Winnaar 53. 10.30 uur.
59. Winnaar 54Winnaar 55, 10.30 uur.
Eindstrijden: Zaterdag 22 April-
60. Eindstrijd verliezers: Winnaar 56Winl
naar 57. 10 uur.
61. Eindstrijd winnaars: Winnaar 53—Win
naar 59, 3 uur. Terrein Haarlem
Afdeeling D II.
De wedstrijden duren 2 maal y2 uur, met
een rustpoos.
De elftallen, die in dc eerste ronde verlie
zen, spelen in de verliezersronde verder, zoo
dat elk elftal minstens twee wedstrijden zal
spelen. Gespeeld wordt op het gemeenteter
rein Middenweg en de bijvelden van E. D. O.
le ronde Donderdag 13 April:
1. U.L.O. A 6—H. B. S. B 5, 3.15 uur.
2. H. B. S. B 6—H. B. S. A 7. 3.15 uur.
3. U. L. O. A 8—Gem. Lyceum 5, 3.15 uur.
Vrijdag 14 April:
4. Ambachtsschool 6H. B. S. B 7 9.15uur.
5. U. L. O. A 9—Gem. Lyceum 7. 9.15 uur.
6. U. L. O B 4—U. L. O A 7 9.15 uur.
7. H. B. S. A 6Gem. Lyceum 6, 9.15 uur.
Ambachtsschool vrij.
2e ronde (Winnaars), Zaterdag 15 April:
8. Winnaar 1Ambachtsschool 5, 10,30 uur.
2e ronde (Verliezers), Woensdag 19 April:
Verliezer 1 vrij.
9. Verliezer 2—Verliezer 3. 9.15 uur.
10. Verliezer 4—Verliezer 5. 9 15 uur.
11. Verliezer 6Verliezer 7, 9.15 uur.
Vervolg 2e ronde winnaars. Woensdag
19 April:
12. Winnaar 2—Winnaar 3. 10.30 uur.
13. Winnaar 4Winnaar 5, 10.30 uur.
14. Winnaar 6Winnaar 7, 10.30 uur.
3e ronde verliezers: Donderdag 20 April:
15. Veriezer 1—Winnaar 9, 9.15 uur.
16. Winnaar 10—Winnaar 11, 10.30 uur.
3e ronde (Winnaars) Donderdag 20 April:
17. Winnaar 8Winnaar 12. 2 uur.
18. Winnaar 13—Winnaar 14. 3.15 uur.
Eindstrijd (verliezers) Zaterdag 22 April:
19. Winnaar 15—Winnaar 16, 9.15 uur.
Eindstrijd (Winnaars):
20. Winnaar 17—Winnaar 18, 10.30 uur.
GYMNASTIEK.
NEDERLAND—DUITSCHLAND.
Voor de 4 proef-elftallen. waaruit het Ne
derlandsche elftal zal worden gekozen voor
den handbalwedstrijd tegen Duitschland. zijn
uit de omgeving van Haarlem gekozen de
Lijnden-leden L. Buis, L. Lievaart en P. Krul.
Haarlemmers zijn er niet in vertegenwoor
digd.
De keuze-wedstrijden worden met Paschen
in Utrecht gespeeld.
WATERSPORT.
„DE DOORDRIJVERS".
Zondag opende de Haarlemschc Vouwboot
Vcreeniging „De Doordrijvers" het seizoen
met een tocht naar IJmuiden.
Na in IJmuiden door de Zuidersluis geschut
te zijn, werd de pieren uitgepaddeld naar
zee om langs de kust Zandvoort te bereiken.
In het ruim sop sloegen de golven over de
vouwbooten heen, die. dank zij de spatdek-
ken. droog bleven. Wegens het slechter wor
dend weer keerden de paddelaars na eenigen
tijd terug om weer binnen door naar Haar
lem 'te varen.
