1
lllL
Roosevelt als valuta-dictator.
HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 21 APRIL 1933
TWEEDE BLAD
Plan der regeering om het goudgehalte van
den dollar tot de helft te verminderen.
Uitgifte van drie milliard aan
bankpapier voorgesteld.
WASHINGTON. 20 April. Het thans vol
tooide regeeringsvoorstel tot regeling van de
Amerikaansche valuta machtigt den presi
dent der Vereenigde Staten:
Nog 3 milliard bankpapier uit te geven;
ten hoogste 100 millioen dollar aan zilver
te accepteeren, als betaling op de oorlogs
schulden en het goudgehalte van den dol
lar te verminderen tot de helft van het oor
spronkelijk gehalte.
Door dit voorstel wordt Wallstreet en den
Federal Reserve Board de thans bestaande
controle op de valuta ontnomen en dictato
riaal overgedragen in handen van den pre
sident.
WASHINGTON. 20 April. Senator Tho
mas (Oklahoma) heeft na de conferentie
der economische en financieele deskundigen
in het Witte Huis een wetsvoorstel ingediend
waarbij Roosevelt wordt gemachtigd:
1) Een nieuwe valuta te scheppen voor
de Vereenigde Staten:
2. Van de oorlogsdebiteuren der Vereenig
de Staten betalingen in zilver aan te ne
men tot een bedrag van ten hoogste 100 mil
lioen dollar en deze gedeeltelijk te gebruiken
voor dekking der valuta.
3) De goud waarde van den dollar te ver
minderen.
Staatssecretaris Huil verklaarde dat de
positie der Vereenigde Staten voor de a.s.
onderhandelingen te Washington essentieel
versterkt zou worden door het prijsgeven
van den gouden standaard.
De afgevaardigde Goldsborough heeft een
wetsvoorstel ingediend dat beoogt het prijs
niveau van 1926 als basis te stellen. Hij
stelt voor het goudgehalte van den dollar te
verminderen van 23.22 greinen tot 13,27
greinen en den goudprijs voorloopig van
20.67 tot 36.17 dollar per unce stellen.
Voorts wordt de samenstelling van een
valutacommissie overwogen, welke de waar
de van den dollar in verhouding tot de
goud waarde zal samenstellen.
(Een unce 331,1 gram, 1 grein 64.3
m.Gram.)
De vroegere minister van Financiën Mac-
Adoo heeft een voorstel ingediend, waarbij
de uitgifte van papiergeld tot een bedrag
acht milliard dollar wordt geëischt voor de
terugbetaling van leeningen in de volgende
5 jaren.
LONDEN, 20 April De Amerikaansche
valutaplannen worden in Engeland met den
grootsten aandacht gevolgd, vooral in ver
band met den invloed, die hiervan zal uit
gaan op de a.s. besprekingen tusschen
MacDonald en Roosevelt.
PARIJS, 20 April (V.D.) Het verlaten
van den gouden standaard door de Vereenig
de Staten heeft in Frankrijk groot opzien
gebaard. Men vreest dat hieruit schade zal
voortvloeien voor den Franschen uitvoer naar
de Vereenigde Staten.
BERN, 20 April (V.D.) Van officieele
zijde wordt verklaard, dat het los laten van
den gouden standaard door de Vereenigde
Staten geen onmiddellijken invloed op de
Zwitsersche goudpolitiek zal hebben, aange
zien de Zwitsersche dollardeposito's zeer
klein zijn en de Nationale Bank haar de
viezenvoorraad reeds geruimen tijd geleden
voor het grootste gedeelte in goud heeft om
gezet. Er- bestaan geen directe betrekkingen
tusschen de Zwitsersche en de Amerikaan
sche valuta. Bij den -huidigen stand der
staatsfinanciën en de sterke positie van de
Nationale Bank kan de komende ontwikke
ling met gerustheid tegemoet worden ge
zien.
Duitscfaland.
Weer een conflict met den
Stahlhelm.
Van nat.-socialistische zijde wordt medege
deeld, dat in het restaurant „Maerkischer
Hof" een bijeenkomst heeft plaats gehad ter
verkiezing van vier schepenen. Toen zeven
nationaal-socialisten het gebouw wilden
verlaten, bemerkten zij, dat ongeveer 80 le
den van den Stahlhelm onder leiding van
den plaatselijken commandant der organi
satie, Dr. Florentz, ten deele gewapend voor
het loket stonden opgesteld. Het gemeen
teraadslid Grothe werd gevraagd, waar het
door landjagers gearresteerde Stahlhelmlid
Kieser zich bevond. De Stahlhelm betoonde
zich niet voldaan met de verklaring, dat
deze arrestatie niet zou hebben plaats ge
had door S.A., maar door landjagers. doch
bezette den ingang van het gebouw. Bij Dr.
Florenz werd een huiszoeking gedaan, waar
bij verscheidene geweren, pistolen en muni
tie werden gevonden en in beslag genomen.
Dr. Florenz werd gearresteerd en naar het
gemeentehuis overgebracht. De politie door
zocht vervolgens het vorstelijk ingerichte
wapenmagazijn Neuzitta, waar eveneens
wapenen in beslag werden genomen. De lei
der hiervan Dr. Kiekebusch werd eveneens
gearresteerd, doch later evenals Dr. Florenz
weer in vrijheid gesteld.
De Stahlhelm heeft een streng onderzoek
bevolen.
Geen aanneming van nieuwe
leden bij de N. S. D. A. P.
De Rijksleiding der N.S.D.A.P. heeft in
overleg met Hitier bepaald, dat na 1 Mei 1933
voorloopig geen nieuwe leden tot de N.S.D.
A.P. zullen worden toegelaten.
Deze maatregel zal niet betrekking hebben
op leden van de Hitlerjeugd, die het 18de
levensjaar volbrengen, leden der N.S.D.O., als
diegenen die dienst doen bij S.A. of S.S.
Opmerkelijke verklaring van
Hugenberg.
Aan de Tel. wordt uit Berlijn gemeld:
De spanning, die in het kabinet-Hitier be
staat, schijnt een hoogtepunt te hebben be
reikt. Anders is het moeilijk te verklaren dat
een man als dr. Hugenberg naar een wapen
grijpt, dat men in Duitschland de „Flucht
in die Oeffentlichkeit" pleegt te noemen.
..Van belanghebbende zijde, aldus zeide
Hugenberg in een verklaring, worden stelsel
matig geruchten verspreid, volgens welke
het voortbestaan der rijksregeering in haar
huidige samenstelling gevaar zou loopen.
Daarentegen kan worden gewezen op het
feit der regeeringsvorming door rijkskanselier
Hitler en op de plechtige bekrachtiging van
dit kabinet door den rijkspresident, benevens
op de door den rijkskanselier afgelegde ver
klaringen over de samenstelling en het voort
bestaan der rijksregeering in haar huidige
samenstelling en tenslotte op het feit, dat
de door den Rijksdag aangenomen machti
gingswet het voortbestaan der huidige rijks
regeering tot- voorwaarde heeft.
De aandacht moet er op worden gevestigd,
dat eigenmachtig tot stand gebrachte reorga
nisaties in geen enkel opzicht vooruit kun
nen loopen op de beoogde stelselmatige re
organisatie der economische vertegenwoor
digingen en tevens, dat bij deze re
organisatie. zooals vanzelf spreekt, overeen
stemming dient te bestaan tusschen de rijks
regeering en de tot dusver bestaande eco
nomische organisaties. Tot zoolang blijven
de bestaande economische organisaties haar
functies uitoefenen en worden zij door de
rijksregeering bij het voeren van onderhan
delingen als uitsluitende vertegenwoordigers
geschouwd.
Ingeval van maatregelen tegen de be
staande autonomie der economische kringen
hebben de verantwoordelijke personen den
plicht in de eerste plaats hun, die zoodanige
maatregelen ten uitvoer willen leggen, om
legitimatiebewijzen te vragen.
Genève.
Hervatting der Ontwapenings
besprekingen op 25 April.
De president der Ontwapeningsconferentie,
Hendersom heeft Donderdag allen ter Ontwa
peningsconferentie vertegenwoordigden mo
gendheden de officieele uitnoodiging doen
toekomen voor de hervatting der werkzaam
heden.
De hoofdcommissie der Ontwapeningscon
ferentie is tegen Dinsdag 25 April bijeenge
roepen. De conferentie zal het door Mac
Donald ingediende ontwapeningsontwerp be
spreken.
Engeland.
Labour protesteert tegen het
embargo op Russische waren.
De gemengde nationale raad, die het vak-
vereenigingscongres en de Labour-fractie
vertegenwoordigt, heeft naar Reuter uit
Londen meldt-, besloten krachtig te protes
teeren tegen het embargo op Russische goe
deren. Er is een brief gezonden aan Baldwin
en Simon waarin wordt gezegd, dat het em
bargo nadeelige gevoigen zal hebben op de
Britsche industrie, terwijl de raad het em
bargo ook een schending acht van het Kel-
logg-pact. Voorts heeft de raad telegrafisch
tot het centraal executief comité te Moskou
het verzoek gericht de Britsche gevangenen
ter wille van de Russïsch-Britsche vriend
schap onmiddellijk in vrijheid te stellen.
België.
Een viermanschap van
liberalen en katholieken?
Het orgaan van de Belgische soc. dem. ar
beiderspartij „Le Peuple" heeft naar het Alg.
Handelsblad meldt een artikeltje onder den
titel: „Gaan we naar een quadrum viraat?"
waarin het blad mededeelt dat er in politieke
kringen ernstig over gedacht wordt het
democratische regime te kortwieken en wel
in veel scherper mate dan men aanvankelijk,
toen de regeering liet doorschemeren dat zij
nieuwe volmachten wilde hebben, vermoedde.
Het zou de bedoeling zijn het parlement naar
huis te sturen, waarop de regeering De
Brocqueville zou aftreden om plaats te maken
voor een viermanschap bestaande uit de hee-
ren Lippens en Devèze, als vertegenwoordi
gers van de liberale partij en Jaspar en Sap
als vertegenwoordigers van de Katholieke
Staatspartij. De Christen-Democraten zou
den in dit directorium niet vertegenwoordigd
zijn.
Het is een publiek geheim, betoogt Le
Peuple. dat de heer Lippens er met man en
macht naar streeft het parlement uit te scha
kelen en dat noch Jaspar. noch Devèze hier
tegen ook maar het minste bezwaar zouden
hebben.
Oostenrijk.
Dolfuss naar Berlijn?
Naar in politieke kringen verluidt, is in
regeeringskringen dezer dagen overwogen of
het in verband met de hervatting der on
derhandelingen over een handelsverdrag met
het Duitsche Rijk op 10 Mei niet gewenscht
zou zijn, indien de bondskanselier een reis
naar Berlijn zou maken.
Het bezoek dat de Oostenrijksche gezant
te Berlijn Tauschïtz dezer dagen aan Weenen
heeft gebracht, zou hiermede in verband
staan.
Een beslissing in deze kwestie is evenwel
nog niet genomen.
Rusland.
Répresaillemaatregelen tegen
Engeland?
In politieke kringen te Moskou verklaart
men. volgens V.D. dat de opwinding, die
het door Engeland uitgevaardigde embargo
in Rusland heeft veroorzaakt, de Russische
regeering tot een tegenactie zal dwingen.
De Russische ambassadeur te Londen,
Maisky, heeft den Britschen minister van
Buitenlandsche Zaken, sir John Simon, hier
van op de hoogte gesteld.
Naar verluidt zal de executieve commissie
der Sovjetunie besluiten, aan den invoer van
Engelschc goederen in Rusland moeilijkheden
in den weg te leggen.
MOSKOU. 20 April (Reuter). Vier Brit
sche ingenieurs der Metropolitan Vickers
Company, t.vv. Monkhouse, Cushny, Gregory
en Nordwall, zijn hedenavond per spoor uit
de RussAc'ne hoofdstad vertrokken. Zij zul
len via Warschau en Berlijn naar Engeland
terugkeeren, Nordwall wordt vergezeld door
zijn vrouw, die een Russische is.
Handelsvertegenwoordigers
uit Londen teruggeroepen.
De Russische handelsvertegenwoordiging te
Londen is door de Sovjetregeering naar Mos
kou teruggeroepen.
Het bureau der handelsvertegenwoordiging
wordt tot nader order gesloten. De positie van
de Arcois blijft ongewijzigd.
Naar verluidt, heeft de minister van Buiten
landsche Zaken. Sir John Simon, den Russi-
schen ambassadeur medegedeeld, dat de han
delsvertegenwoordiging te Londen geen
exterritorrialiteit meer bezit.
China.
Vorderingen der Japansche
troepen.
Uit buitenlandsche kringen verluidt, dat de
Japanners Haijang hebben bezet en dat de
Mandsjoekwotroepen oprukken naar Foening
langs den Mandarijnenweg, die Peking met
Sjan Hai Kwan verbindt. Tevens wordt ge
meld, dat een Chineesche troepentrein is
vertrokken naar Loentsjau met de troepen
die in garnizoen lagen in de steden aan de
lijn PekingHankau.
De stad is rustig en nog onder staat van
beleg. De Japansche legatie heeft bekend ge
maakt. dat reoaraties betaald zullen worden
voor schade, toegebracht aan eigendommen
van buitenlanders in Noord-China tijdens
luchtaanvallen, mits een onderzoek aantoont,
dat deze eigendommen geen Chineesche troe
pen hebben gehuisvest.
RECHTER THAYLER
OVERLEDEN.
HIJ VEROORDEELDE SACCO EN VANZETTI.
BOSTON. 20 April (Reuter) De veelbe
sproken rechter Webster Thayler die in 1927
de anarchisten Sacco en Vanzetti ter dood
veroordeelde is hier in den ouderdom van 75
jaar overleden.
Men zal zich herinneren, dat verleden jaar
September nog een bomaanslag op hem werd
gepleegd.
De rechter zelf bleef toen ongedeerd, doch
zijn vrouw en een dienstmeisje werden ge
wond.
TWEE JONGENS VERBRAND.
HAMBURG, 20 April (Wolffbureau).
In de opslagplaats van een touwfabriek te
Lokstedt brak brand uit. Een twaalfjarige
knaap vluchtte met brandende kleeren uit
de loods. Hij werd naar het ziekenhuis ge
bracht, waar hij stierf. Het verkoolde lijk
van een anderen knaap werd in de schuur
gevonden. Vermoedelijk hebben zij met luci
fers gespeeld.
.ABUSIEVELIJK DOODGESCHOTEN.
POTSDAM, 20 April (V. D.) De bestuurder
van een districtsspaarbank Fritz Leyhe is in
de omstreken van Potsdam door politiebe
ambten doodgeschoten, daar hij zijn auto
ondanks een sommatie niet liet stoppen. De
overige inzittenden vair den wagen verkla
ren, dat zij het stopteeken der politiebeamb
ten niet hebben opgemerkt.
WAT HITLER KREEG.
BIJBELS, KANARIEVOGELS EN EEN TAART
VAN 75 KILOGRAM.
BERLIJN, 20 April (V. D.) Ter gelegenheid
van den verjaardag van den rijkskanselier is
hedenavond de Uraufführing gegeven van
een drama van Hans Johst. dat aan Hitier
was opgedragen. Aan het slot van de voor
stelling zong het publick het Deutschland-
lied.
Goebbels hield een radiorede over de be-
teekenis van den Führer.
Over dezen feestdag meldt de Tel. nog:
In bonte verscheidenheid worden de ge
schenken voor Hitier de kanselarij binnen
gebracht. Er zijn barnsteenfiguren, porce-
leinen vazen, een agent uit peperkoek, het
vermaarde product van Aken. een taart, die
75 K.G. weegt, kostbare schilderijen, duizen
den boeken, kw.o. 20 bijbels, origineele brieven
van Bismarck, munten uit den tijd van
Frederik den Grooten, gobelins uit den dertig
jarigen oorlog, briefopeners, houtsnijwerk,
w.o. een klok uit het Zwarte Woud. speelgoed,
gramofoonplaten. marsepein, ham, kant, enz.
De oudste Berlijner die 102 jaar oud is. heeft
bloemen gezonden en van kinderen ontving
de rijkskanselier hondjes, kanarievogels en
zelfs een paard. Hitier kan verder uitrusten
op 100 sofa-kussens. Meer dan 300 steden
hebben hem het eereburgerschap aangeboden
terwijl bloemen, telegrammen en brieven on
telbaar zijn.
Daar Hitier niet rookt en drinkt, stuurt hij
de sigaren en flesschen wijn, evenals trou
wens de meeste geschenken, naar weldadig
heidsinstellingen.
NA BERLIJN KOPENHAGEN.
POGING TOT IN BRAND STEKING VAN HET
RIJKSDAGGEBOUW.
KOPENHAGEN20 April (V.D.) Een 50-
jarig Kopenhager, Staehr genaamd, lid van
de communistische partij, heeft bekend een
poging te hebben gedaan het Deensche rijks
daggebouw (slot Christiansborg) in brand te
steken.
De man zou in benevelden toestand met
behulp van een flesch petroleum en een
bundel stroo een der bijgebouwen in brand
hebben gestoken. De brand werd echter on
middellijk ontdekt en in de kiêm gesmoord.
Daar de gearresteerde reeds eerder eenige
malen gestraft is wegens brandstichting,
zal een onderzoek worden ingesteld naar zijn
geestvermogens.
S.A.-MAN DOODGESCHOTEN.
WUPPERTAL. 20 April (V. D.» Te Wupper-
tal- Barmen is een S.A.-man doodgescho
ten. Deze zaak zou geen politieken achter
grond hebben.
LETTEREN EN KUNST
HET TOONEEL.
VARIA.
HIJ, ZIJ EN HOTTENTOT.
IJmuiden heeft haar Stormvogels en Varia.
De combinatie van voetballers en tooneeldiïet-
tanten lijkt misschien zonderling, maar zij is
minder vreemd, dan ze zoo op het eerste ge
zicht schijnt. Beide vereenigingen zijn ..first
class" en geven het bewijs, dat- ook kleine
plaatsen op verschillend gebied kunnen uit
blinken.
Ik heb al heel wat dilettantengczelschap-
pen in den loop der jaren zi.n spelen, maar ik
zou toch weinig clubs in ons land kunnen
noemen, die zoo een werkelijk „ensemble"
vormen als Varia. Deze vereeniglng is hoe
langer hoe meer gegroeid, al is het aantal
werkende leden dan ook niet toegenomen.
Men voelt onmiddellijk, dat deze dames en
heeren al heel lang naast elkander op dc
planken staan en aan elkander gewend zijn.
Zij geven daardoor een samenspel, zoo stevig
en hecht, als men van liefhebbers maar zel
den te zien krijgt.
En daarbij komt. dat Varia voor elk emplooi
de beschikbare krachten heeft, zoodat zjj de
meeste stukken goed kan bezetten. In de da
mes Roza—Peek en Boeree—Karreman bezit
zij twee jonge vrouwen krachten, welke
vele vereenigingen Varia mogen benijden. In
mevrouw ListDaalder heeft zij een moeder
rol van een respectabele dramatischen aan
leg, in den heer Holtslag een krachtig, stevig
speler, die het tooneel weet te vullen, in de
heeren Bais en Jack Roza twee krachten, die
zich voortreffelijk leenen voor komische type-
rollen en d nalast but not least in den
lieer L. W. Boeree een jeune premier, zooals
ik er geen enkele onder de Haarlemsche dilet
tanten en op het moment ook niet buiten
Haarlem zou kunnen aanwijzen. Maar deze
spelers zouden toch niet zulke uitstekende re
sultaten bereiken, wanneer de heer S. P. Roza
niet met zoo'n enthousiasme en flair de regie
voerde. De heer Roza heeft kijk op het
tooneel en hij vindt in zijn spelers volgzame,
ambitieuse krachten, die het komediespelen
niet maar louter als 'n pleziertje beschouwen.
Het resultaat van het geestdriftig samenwer
ken van zulke goede spelers onder stevigc-
regie hebben wij gisteren weer eens in Thalia
te IJmuiden mogen zien. De opvoering van
het Amerikaansche blijspel „Hij. Zij en Hot
tentot", was zoo vlot en levendig, zoo goed
verzorgd en volkomen „af", dat wij haar met
genoegen hebben gevolgd en wij in de pauze
tot de spelers konden zeggen: dat doen weinige
liefhebberij vereenigingen jullie zoo na!
In de eerste plaats is dit succes te danken
aan Boeree. Wat is deze speler in de laatste
jaren vooruit gegaan! Boeree brengt alle ei
genschappen mee voor den jeune premier; zijn
figuur, zijn gezicht, zijn soepel, vlug spel. zijn
ongedwongen, los bewegen, zijn dictie en
wat het voornaamste is zijn aangeboren
talent. Voeg '■•arbij zijn serieuse opvatting
van zijn werk. die maakt dat hij elke rol
grondig bestudeert, dan is het niet te ver
wonderen, dat hij zoo'n Sem Harrington met
een vlotte lenigheid speelt, die wij zeldzaam
mogen noemen voor het liefhebberijtooneel.
Wanneer deze Sem „omviel" van de pijn.
dan voelden we in de zaal de pijn mee en hij
deed het eiken keer zóó grappig gevarieerd,
dat dit op zich zelf reeds een kunst was. En
hoe levendig en los is zijn actie, hoe natuur
lijk en ongedrongen zijn handenspel.
Bij Boeree denken wij nooit, als bij zoovele
andere dilettanten: wat is tooneelspelen toch
moeilijk! Hij heeft van deze club wel het
meest natuurlijk talent.
Maar ook de anderen mogen er zijn. De
heer Jack Roza, dien ik bij Varia nog heb
zien debuteeren, heeft zich als speler kranig
ontwikkeld. Zijn butler Cveeck was een droog
komische figuur, die zeer geslaagd genoemd
mag worden. Hij speelde in de tooneelen met
Sem aardig tegen Boeree op en het was van
de regie in het geheel niet slecht gezien, dat
zij het kluchtige in de situaties door de spe
lers liet accentueeren. Hij, Zij en Hottentot is
tenslotte meer klucht dan blijspel. En de
spelers wisten tot de pauze het derde be
drijf heb ik door het late uur niet meer kun
nen zien in het komische maat te houden,
zoodat het nooit te kluchtig werd.
Mevrouw RozaPeek die volgende '-eek
als gast ook bij Jacob van Lennep medewerkt
speelde Peggy Fairfax met het van haar
bekende entrain. Vooral haar beschrijving
der race aan het slot van I was levendig en
suggestief en dat tooneeltje werd voor haar
een groot succes.
Ook mevrouw BoereeKarreman gaf fleu
righeid, kleur en charme aan Carol Chad-
wick en trof mij door haar pittig spel. De
andere dames en heeren hadden minder be
langrijke rollen, maar zij zorgden toch allen
te zamen voor een vlot en uitstekend geheel:
mevrouw List Daalder en Holtslag als lie*
echtpaar Gilford, Adr. de Back en A. van den
Borg als de jockeys Alex Fairfax en Larry
Crawford, de heer D. J. Bais als de stalknecht
Perkins en mej. G. Jansen als het Fransch
parlevinkende kamermeisje. Zoo kregen wij
een alleraardigste opvoering van Hij, Zij en
Hottentot, die ook in de costumeering, gri
meering en de decors uitstekend verzorgd
was. Varia is een vereeniging, dig IJmuiden
wel in eere mag houden.
J. B. SCHUIL.
MUZIEK.
Gecombineerd Concert.
Een vocaal concert, waarin het „Doopsge
zind Zangkoor"het Mannenkoor „Haarlem s
Zanggenot", het „Doopsgezind Kinderkoor"
en de sopraanzangeres Kitty Nedcrkoorn
beurtelings zich deden hooren. had Donder
dagavond in de Gemeentelijke Concertzaal
plaats. Men ziet afwisseling genoeg, nog af
gezien van de begeleidingen bij sommige zang
nummers, die weliswaar alle op één en den
zelfden vleugel, maar door drie verschillende
personen werden vervuld-
Ook in het muzikaal gehalte der voorge
dragen werken was verscheidenheid. Er wa
ren goede, middelmatige en vrijwel waarde-
looze bij. Tot de eerste mogen we rekenen de
liederen uit Valerius' „Gedenck-clanck-".
Schuberts „Die Nacht'. Mozart's „Gott
Amor". „Droome vrouw" van B. Frensel We-
gener-Koopman, „Lentedauw" van Ph. Loots
en „Mitternacht" van Bruckner. Middelmatig
zouden we „Abendfriede" van Neumann, „Le
Vendredi Saintvan Gounod, en „Russischer
Vespergesang" van Bortniansky kunnen
noemen. Het „Gezang 35". waarmee de reeks
geopend werd is een van de ontelbare pro
ducten die op dezelfde modelleertafel ge
draaid zijn en op elkaar lijken als twee
bloempotten. De „Bloemcncantate" van
Geertruida „Vladerackcn" laat slechts twee
oogenblikken een spoor van geest doorsche
meren. n.l. waar het getikkel der regendrup
pels nagebootst wordt en waar dc zon den
regen roept. De rest. is een schier eindelooze
opvolging van onbeteekenende brokjes,
door een slechte modulatickit aan elkaar ge
lijmd. Brrr! die tusschcnspelletjes, die tel
kens op onhandige wijze naar een nieuwe
dominant worstelden ping-ping in -de
hoogte, en een volgende koorstrophe vindt
haar bedje opgemaakt, 't Was jammer van
de goede zorgen die Mej. Dolly Jacobszoon
aan deze pianopartij besteed had.
Wie der Nederlandsciie componisten
schrijft eens een werkelijk goede, mooie
Kindercantate? Waarom wordt Peter Be-
noit's „De Wereld in" zoo zelden uitgevoerd?
Cantates als die van Lijsen, C. van Rennes
en Vladeracken kunnen toch heusch geen
aanspraak op eenige artistieke waarde ma
ken. Zou het misschien op den weg van het
Ned. Zangersverbond liggen om eens een
prijsvraag uit te schrijven?
„De Zee" van Van der Bijl is een onsa
menhangend baksel. Hoe steekt daarbij een
werkje als „Lentedauw"" van Loots af met
zijn fijne en natuurlijke polyphonic, zijn
welluidende melodieuze stemvoering!
Fijngevoeld is ook het Wiegeliedje van
mevr. Frensel-Wegener. In Bruckner's work
treffen vooral de verrassende harmonische
wendingen. Over Schubert, Brahms en Mo
zart behoeven we niets te zeggen, doch het
verwondert me dat iemand het in zijn hoofd
kreeg om Brahms' Wiegelied voor mannen
koor te arrangeeren. Stel u voor oen hon
derdtal mannen, al of geen vaders, die ge
zamenlijk een kind in slaap trachten te
zingen! Ik moet erkennen dat Haarl. Zang
genot het zeer beschaafd en met een mooi
mezza voce deed, maar de idee is toch een
beetje tegennatuurlijk.
Bij het werk van Gounod heb ik voorna
melijk gevoeld hoe enorm ver Gounod, die
toch niet de eerste de beste was, achter
blijft bij Bach in het schilderen van de tra
gedie van den Goeden Vrijdag.
En nu de wijze van uitvoering. Het Doops
gezind Zangkoor zong in den aanvang niet
zóó smetteloos als bij zijn vorig concert. In
„Le Vendredi Saint" werden alle stijgingen
te laag genomen: ook in Bortniansky's
werkje intoneerde het koor te laag. Verdien
stelijk werd het veel moeilijker werk van
Loots vertolkt.
Haarlem's Zanggenot zong „Die Nacht"
van Schubert goed en beschaafd. „Abend
friede" van Neumann niet steeds zuiver en
soms wat ruw.
„De Zee" was ook niet overal kristalhel
der; Bruckner's werk werd zeer prijzens
waard gezongen.
Het kinderkoor mag nog veel aandacht
aan uitspraak en toonvorming besteden.
„Baellètjês" en „laente" b.v. hooren we in ae
concertzaal niet gaarne. De trompetnarcis
sen en paddestoelen wilden niet voldoende i:i
de hoogte schieten. Over 't algemeen moet
meer vóór in den mond gezongen worden.
Mej. Kitty Nederkoorn heeft een lichte be
schaafde sopraanstem. die zich (in Tau-
bert's „Der Vogel lm Walde") ook tot colora
tuur al heel goed leent, maar voor de groo-
te zaal nog wat te weinig draagkracht bezit.
Zij en mej. Jacobson kregen bloemen.
De lieddrbegelcidingcn werden door
mej. Bets Nederkoorn, de begeleidin
gen der mannenkoren door den hoer Gosse
Kroese goed vervuld. Jac. Zwaan en L. C.
Kcereweer leidden dc koren.
K. DE JONG.
werkt antiseptisch,
verfrischt den mond,
en houdt de tanden
mooi, wit en gezond.
ACENDA.
VRIJDAG 21 APRIL
Gem. Concertgebouw: Uitvoering Zang en.
Vriendschap. Solisten Jo Vincent en Sam
Swaap. 8.15 uur.
Gebouw Kegelbond: Aandeelh. verg. N.V.
Mij. De Eendracht. 8 uur.
Luxor Sound Theater: Marie Dressier in
„Emma". Bijprogramma: Stan Laurel en
Oliver Hardy in „Roomijs". 2.30 en 8.15 uur.
Palace: „Wie geeft mij een baantje?" Op
het tooneel: Wladimir Pique Trio. 2.30, 7 en
9.15 uur-
Rembrandt Theater: „Ich und die Kaise-
rin". Op het tooneel: John Alex Trio, zin
gende acrobaten. 2.30, 7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 22 APRIL
Stadsschouwburg, WilsonspleinGroote
kindervoorstelling „Een Oudejaarsavond-
feest te Volendam" door het Nederlandsch
Kindertooneel. '2 uur.
Stadsschouwburg. Wilsonsplein: Opvoering
van ..De Sweepstake" door de N.V. „Het
Schouwtooneel". 8 uur.
Gebouw Protestantenbond: Vergadering
Vrijz.-Dem. Bond. 8 uur.
Gebouw „Caecllia", Jansstraat 50: Huis-
vlijttentoonstelling, 7—9 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Waaggebouw: Tentoonstelling van werken
van Kees Verwey. 10—5 uur.
