UIT DE WERELD VAN
DE FILM.
ST. JORIS EN
DE DRAAK.
Van alles en nog waf.
Hoe het eens was. HET HAARLEMSCHE STADSBEELD. Hoe het geworden is.
DE ZIJLSTRAAT.
De Zijlstraat gezien naar de Groote Markt.
Deensche regeering naar San Francisco ge
stuurd om voorbereidingen te treffen voor
enkele opvoeringen gedurende de wereldten
toonstelling in 1915. Hier maakte hij kennis
met Thomas Ince, die hem engageerde als
filmspeler voor drie pond per week. Sinds
dien is hij in de filmstad gebleven.
Hersholt is een zeer veelzijdig man. Hij is
bekend als een zeer kundig verzamelaar van
postzegels en munten. Als schilder heeft hij
veel bereikt, terwijl hij bovendien een goed
beeldhouwer is.
STUDIO-SNUFJES.
Metro Goldwyn Mayer heeft de filmrechten
verworven van. 't tooneelstuk Dinner at eight
van George Kaufman en Edna Ferber. Deze
film zal evenals Menschén in 't Hotel met 7
stars in de hoofdrollen gemaakt worden n.l.
Marie Dressier, Wallace Beery John Barry-
more, Jean Harlow, Clark Gable, Lionel Bar-
rymore en Lee Tracy. George Cukor is be-
last met de regie.
Onder regie van Edmund Goulding zal de
Metro uitbrengen The Hollywood Revue of
1933, waarvoor de muziek gecomponeerd zal
worden door Rodgers en Hart, Nacio Herb
Brown, Arthur Freed en Gus Kahn.
Per officieele bekendmaking heeft de U.F.A.
meldt de Tel. in Duitschland alle be
langhebbenden van het feit op de hoogte ge
bracht, dat met het oog op de bijzondere
eischen, welke door de nieuwe politieke ver
houdingen aan haar filmproductie worden ge
steld, Freiherr von Medem, tot dusverre
hoofdredacteur van het dagblad „Der Tag",
naar de U.F.A. is overgegaan. Hem is opge
dragen nationale films te ontwerpen, weike
zullen deel uitmaken van de nieuwe U.F.A.-
productie. Freiherr von Medem is aan den
productiechef vap genoemde onderneming
toegevoegd.
Victor McLaglen, die thans nog in Holly
wood is, zal naar Engeland gaan, om daar
de rol van Dick Turpin te spelen in een film
gebaseerd op „Rookwood", die in Elstree zal
worden opgenomen. Vermoedelijk zal de vol
gende maand begonnen worden met de op
nemingen, die ongeveer zeven weken zullen
duren. McLaglen zal 1000 pond per week krij
gen plus reiskosten.
Hij is in Londen geboren als een der zes
zonen van een Engelsch geestelijke en verliet
Engeland in 1925 om in Hollywood fortuin te
maken.
De Engelsche actrice Florence Desmond
heeft verleden week Engeland verlaten. Zij
heeft zich naar Hollywood begeven, waar ze
een contract afsloot.
Alweer een Europeesche ster opgeslokt door
Hollywood
Wanneer men elke plaats, waar een film
opgenomen wordt, een studio noemt, dan is
het volgende zeker een studiosnufje en hoort
op deze plaats thuis.
De „studio" is het politiebureau in Ame
rika. De beruchtste typen uit de New-York-
sche onderwereld zijn naar het bureau ge
bracht en daar gefilmd, ondanks hun protes
ten. Ze moesten loopen en spreken en die
filmpjes worden zorgvuldig bewaard in het
archief. Hierin bezit men waardevolle hulp
middelen bij het opsporen van de daders van
gepleegde misdrijven.
HOE ONTSTOND DE AARDE?
Nieuwe ontdekkingen.
Zijn zon. maan en aarde zusters? Zeer ze
ker niet; althans volgens de bestaande theo
rieën. Gewoonlijk gelooft men, dat de aarde
een product is van den gloeienden zonnekogel
en de maan zich weer afscheidde van de aar
de, zoodat de verhouding: grootmoeder, moe
der. kind zou zijn.
Dr. Harlow Shapley is evenwel een andere
meening toegedaan. Hij is professor aan de
Havard hoogeschool te New-York en een
astronoom van wereldreputatie. Dit waar
borgt de serieuze opzet van de door hem ver
kondigde revolutionnaire cosmologie. die
(mag zij dan al geheel of gedeeltelijk on-
Links geven wij den ouden toestand van de
Zijlstraat, een teekening gemaakt naar een
prent van 1763. De gevels rechts op den voor
grond (nu vervangen door het vroegere post
kantoor en het gebouw der Twentsche Bank)
waren heel mooi.
juist zijn), in ieder geval niet een voort
brengsel van oppervlakkigheid is.
Shapley beweert, dat de zon, de aarde en
de maan wel degelijk zusters zijn en dat zij
een oernevel tot vader hebben gehad, die
bovendien vele vaste sterren en planeten be
nevens den melkweg vormde.
Tegelijkertijd doet dr. Adrian van Maanen,
van het Mount-Wilsonobservatorium een
waarneming, die eveneens aan de schijn
bare hechtheid van vele kaartenhuizen een
eind maakt. Zij betreft den z.g. planetari-
schen nevel. Eigenlijk was dr. Van Maanen
bezig met de studie der bewegingen van de
zen nevel en wel in verband met metingen.
Zooals het vaak in de wetenschap gebeurt,
volgde toen een toevallige ontdekking. Hij
stelde nl. vast, dat de meer genoemde sub
stantie, die o.a. uit gloeiende gassen bestaat,
niet de luchtige materie is waarvoor men
haar tot nu toe hield. Zij zou nl. kernen be
vatten, met een doorsnede die een vijfde van
die der zon bedraagt. Deze kernen zouden
250 maal zoo dicht en zwaar zijn als de zon.
De opinie van Jean Hersholt
over enkele actrices.
VAN ALLES EN NOG WAT OVER HET
BOEK.
Het grootste boek ter wereld is een ana
tomische atlas, die sinds geruimen tijd in
de Staatsvakschool te Weenen bewaard
wordt. Het boek heeft een hoogte van 1,90
M. en een breedte van 90 c.M. Aan het
drukken ervan heeft men 7 jaar besteed:
.van 1823 tot 1830.
Het kleinste boek der wereld meet 10 bij
6 millimeter. Dat boek werd in 1897 te Pa
dua gedrukt en bevat 208 bladzijden op één
waarvan een nog niet gepubliceerde brief
van Galilei,, van het jaar 1615, gedrukt is.
Het oudste boek der wereld zal wel de
„Prisse Papyrus" zijn, die zich in de Natio
nale Bibliotheek te Parijs bevindt. Dit boek
is van het jaar 3350 vóór Chr. en werd dooi
den geleerde, wiens naam het draagt, in een
graf bij Thebe gevonden.
Het omvangrijkste boek der wereld is een
Chineesch woordenboek, de „Toe Sjoe Tsji
Tsjeng", dat 5020 deelen ieder van 170 blad
zijden omvat. Het werk werd in het begin
der 17de eeuw op bevel van den keizer van
China gedrukt.
Het meest verbreide boek der wereld is de
Bijbel, die in ongeveer 500 mlllloen exempla
ren zijn weg naar de volken heeft gevonden
en in 630 talen en dialecten werd vertaald.
Het zwaarste boek der wereld is de „Ge
schiedenis van Ithaca", die een Habsburg-
sche groothertog in het begin dezer eeuw
onder den titel „Parga" gepubliceerd heeft.
Het boek weegt 48 kilogram.
Het duurste boek der wereld is de 42-re-
gelige Gutenbergbijbel, waarvoor eenige ja
ren geleden 1,300.000 Mark betaald werd.
De grootste oplaag van alle boeken der
wereld heeftde .CbJjiecscheAlmanak, die
jaarlijks 6 millióen exemplaren bedraagt.
De oudste roman dér wereld is een Oos-
tersch werk uit het jaar 1004 vóór Chr. Men
werkt thans aan de vertaling ervan en wan
neer deze roman gedrukt wordt, zal het
werk uit 18 dikke deelen bestaan.
De beruchtste boekenwurm van alle tij
den was Tinius, die omstreeks 1800 bij Weis-
senfels a.d. Saaie woonde. Hij moet 10 roof
moorden begaan hebben en met het buit
gemaakte geld kocht hij boeken.
Muzieknoten werden voor de eerste maal
in de drukkerij van Coenraad Fijmer te
Esslingen a.d. Neckar gedrukt en de eerste
partituur op een notenschrijfmachine werd
in Januari 1931 getijpt.
Al zijn wij gewoon in onze boeken alles
„zwart op wit" te lezen, zoo is dit toch niet
altoos het geval geweest. Men heeft druk
inkten met alle kleuren van den regen
boog geprobeerd, ja zelfs eens een volkomen
ommekeer met „wit op zwart" willen invoe
ren, en de „Harmonische Boekdrukkunst"
(blauw op lichtgroengetint papier), werd in
de negentiger jaren der vorige eeuw te
Arnhem beproefd; zonder succes evenwel.
HET LEGER VAN DEN PAUS.
Vaticaanstad heeft haar eigen militaire
macht, die uit vier verschillende korpsen
bestaat: de beroemde Zwitsergarde, die voor
de eerste maal aan Paus Sixtus IV in het
jaar 1505 haar diensten bewees; de Gen
darmerie of „Carabinieri"; de Paleiswacht
en de Adelgarde. De Zwitsergarde was in het
begin der 16de eeuw, naar de formatie door
Paus Julius II vastgesteld, 200 man sterk. In
den loop der eeuwen onderging dit aantal
verscheidene veranderingen en bedraagt
thans minder dan 100 manschappen. Deze
gardes wordt gerecruteerd uit de R.K. can
tons van den Zwitserschen bondstaat. De
recruten verbonden zich voor een driejari
gen diensttijd. Deze dienstpraestatie js in
zekeren zin traditioneel en in sommige fa
milies, die reeds eeuwenher hun „Suisses"
leverden, erfelijk.
Hun uniformen zijn, sinds Michel-Angelo
ze ontworpen heeft, nog steeds onveranderd.
Zij zijn geel, rood en donkerblauw gestreept,
de kleuren van het Heilige Roomsche Rijk.
Zij vormen de kern der voormalige pauselij
ke strijdtroepen en bewaren nog heden ten
dage de buitstukken en vaandels die aan
hun krijgsverleden herinneren. Hun bijzon
dere dienst bepaalt zich tegenwoordig hoofd
zakelijk op het betrekken van wachtposten
in de torens van het Vaticaan en in de bui
tencorridors. die naar de pauselijke ont-
vangvertrekken vieren.
Het voornaamste corps van de pauselijke
armee is de Adelgarde, die ongeveer 40 man
telt, die tot de prinsen, hertogen en andere
vertegenwoordigers van den Roomschen
adel behooren. De Adelgarde wordt niet op
volle sterkte mobiel gehouden, maar wisselt
een zeker aantal harerj leden in dienst aan
de deuren der pauselijke vertrekken af. Uit
het elite-korps worden ook de eere-escor-
ten en lijfwacht gevormd, die den Paus bij
feestelijke gelegenheden begeleiden. Dit
korps, dat door een officier, in rang gelijk
staande met een luitenant-generaal. ge
commandeerd wordt, werd in het jaar 1801
door Paus Pius VII opgericht, en nam de
plaats in van de lichte cavallerie, die alstoen
werd opgeheven.
De paleiswacht telt 400 koppen. Zij wordt
gerecruteerd uit de katholieke families van
den middenstand en werd in 1850 door Paus
Pi us IX in het leven geroepen.
De gendarmerie tenslotte, is de eigenlijke
politie, die de taak heeft voor de rust, orde
en veiligheid in en om het paleis te zor
gen.
Tegenwoordige toestand.
De orde van den Kousenband.
Een Voorjaarsfeesf.
De volksfantasie uit de Middeleeuwen
dacht zich den draak als een reus
achtige slang met een geweldigen
staart, als een monster met vleu
gels, dat 's nachts blazend door de lucht
vloog en bronnen en putten met zijn adem
vergiftigde. Reeds in de Noordsche mytho
logie omspant de draak als midgaardslang
de geheele aarde, en Wodan, Sigmund en
Bcawolf behooren tot de heldhaftige draken-
overwinnaars. Het behoeft ons dan ook niet
te verwonderen, dat de ontvankelijke volks
fantasie dit beeld bewaarde en dat de draak
uit het heiden- in het Christendom kon
overgaan, waar de slang reeds synoniem was
met den duivel.
De taak van drakenbestrijder ging toen
over op de figuur van Georgius, den christe-
lijken ridder, die in den draak tevens het
heidendom bestrijdt.
In ons land was zijn naam St. Joris en hij
was de schutspatroon van ridders en voet
boogschutters. In de optochten der vijtien
de eeuw en later was hij dan ook altijd van
de partij, evenals de draak, en het eind van
het liedje was natuurlijk, dat St. Joris tot
groot vermaak van het volk zijn lans in den
muil van het nagebootste ondier stak en het
doodde. Op verschillende muntstukken uit
dien tijd wordt hij afgebeeld met kruis op
zijn wapenrok, te paard of te voet den draak
doorborende, nu eens met een speer, dan
weer met een zwaard.
Over het algemeen was het volk verzot
op het meevoeren van dieren in optochten
en processies, en St. Joris met zijn draak
behoorde dan ook tot de vaste „nummers".
Mocht de weg soms wat oneffen zijn, dan
werd deze vooraf gelijk gemaakt door het
vullen van kuilen en greppels. Zoo vinden
we in de stadsrekeningen van Axel uit de
jaren 1504—05, dat een man betaald werd
„dat hij de greppe vulde met eerde, daer men
de drake stac."
De herinnering aan dit oude gebruik leeft
nog voort in ons spreekwoord „Met iets
(iemand) den draak steken" en hier en daar
heeft het als volksvermaak nog plaats o.a.
iedere zeven jaar te Beesel aan de Maas,
waarvan we een aardige vorstelling te zien
krijgen in één van de folkloristische films
van Van der Ven. Jaarlijks wordt een derge
lijk feest ook gevierd in het Beiersche stad
je Furlh, op den tweeden Zondag na Pink
steren.
Hier ziet men de legende weergegeven,
waarin verhaald wordt dat St. Joris, toen hij
eens tegen de Saracenen streed, hoorde, dat
de omstreken van een zekere stad door een
draak onveilig werden gemaakt. Eiken dag
kreeg het monster twee schapen om zijn
honger te stillen, doch toen er geen schapen
meer waren, moesten menschen worden ge
offerd en tenslotte was de dochter van den
koning door het lot aangewezen om op haar
beurt als voedsel voor het ondier te dienen.
Zij werd echter door St. Joris gered, die den
draak doodde.
Bij dc hierboven genoemde voorstelling in
Furth neemt de ongelukkige prinses plaats
aan de ééne zijde van de markt, terwijl aan
den anderen kant een gevleugelde draak
verschijnt, die in beweging wordt gebracht
door twee mannen, welke er in zijn verbor
gen. Reeds meent de prinses, dat haar laat
ste uur is geslagen, als uit een zijstraat St.
Joris te hulp snelt. Hij rijdt tot voor de tri
bune, waar de koningsdochter is gezeten en
waar hem wordt verteld, welk lot haar te
wachten staat. Dan trekt hij den draak tege
moet, doorboort den muil van het monster en
kondigt het volk aan, dat alle gevaar nu is
geweken.
St. Joris schonk ook zijn naam aan de
hoogste ridderorde in Engeland: de orde van
St. George of van den Kouseband. Naar het
verhaal luidt, zou deze orde in 1334 door ko
ning Eduard m op een hofbal zijn ingesteld,
en haar naam danken aan het feit, dat de
kousenband van een der genoodigde dames
plotseling afzakte. De koning bemerkte op
het gelaat der aanwezigen een glimlach en
om de dame uit deze netelige situatie te red
den, nam hij den kousenband op, bond hem
om zijn eigen knie en sprak de woorden:
„Honi soit qui mal y pense" (schande over
hem, die er kwaad van denkt) terwijl hij er
nog aan toevoegde: „ik zal zorgen, dat het
edelste geslacht van het land het tot een eer
zal rekenen dezen band te mogen dragen."
De ridderorde bestaat uit een band van
blauw fluweel om de linkerknie met het de
vies „Honi soit qui mal y pense" in goud, uit
blauwen band om den linkerschouder waar
aan de figuur van St. George met den draak
is bevestigd, en tenslotte een ster op de lin
kerzijde van de borst.
W. S.
Smaken verschillen.
Een goede ham is het best als zij een jaar
oud is.
Rara, hoe kan dat?
Een kilogramgewicht weegt aan de
Noordpool ongeveer 6 gram meer dan aan
den equator. Neemt men het op een vlieg
tocht mee, dan weegt het op een hoogte van
10.000 meter maar 997 gram.
Voor een Ientc-maannacht!
Menschen met zeer goede oogen kunnen
3000 sterren zien. Een goede telescoop toont
er echter anderhalf millioen.
Waar?Natuurlijk inAmerika
Het sterkste signaallicht voor vliegtuigen
wordt* op den SalleWacker wolkenkrabber te
Chicago gevonden. Het straalt 300 kilometer
ver en zendt witte en roode stralen uit; elk
ervan heeft een lichtsterkte van 8 millioen
kaarsen.
Welk een verdienstelijk mensch!
In Nurnberg leefde vierhonderd jaar gele
den een beul, die zoo sterk was. dat hij uit
de vrije hand twee veroordeelden in een slag
kon onthoofden.
Rouw per maat.
Een eigenaardige zede heerscht nog heden
in Perzië. Iedere vrouw bezit twee zooge
naamde tranenkruikjes, (twee kleine reser
voirtjes, die de vrouw bij den dood van haar
man moet volhuilenb Wanneer de beide
kruikjes vol zijn, hoeft de weduwe niet meer
om haar man te treuren.
Een waardevolle statistiek....
Bij 53 procent van alle ongelukken worden
handen en armen gewond.
Over nieuwsbevrediging.
De eerste Russische krant verscheen onder
de regeering van Tsaar Peter den Groote in
het jaar 1714.
Uitvinder van den chocoladeknal.
Knalbonbons of pistaches zijn nog niet
zoo heel lang bekend- Ze werden ongeveer
zestig jaar geleden door den Eneelschen
suikerbakker Tom Smith te Finsbury uitge
vonden.
Gelijk- en wisselstroom bij de spoor.
Er zijn ter wereld 18.500 kilometer elec-
trische spoorwegen. Bij 54 pet. daarvan ge
bruikt men gelijkstroom, en bij de rest wis
selstroom.
Voor gewichtheffers.
Het gewicht van het bekende Woolworth-
gebouw te New York bedraagt naar schat
ting, 206.000.000 Engelsche ponden.
Maar de musch het gehcclc jaar
Wilde zangvogels zingen hoogstens acht
tot tien weken per jaar.
i w „Omdat de Deen-
'Sm.xI scjie cn Zweedsche
taal eenigszins over-
.eenkomen", ging
Hersholt verder, .was ik meermalen in de ge
legenheid een rustig praatje met Greta
Garbo in haar moedertaal te maken. Zij is
een charmante vrouw. Sommigen zeggen dat
zij verlegen en lastig am mee om te gaan is,
maar dat is niet waar. Zij is zeer beminne
lijk in den omgang en, volgens mij, de groot
ste actrice van Hollywood. Hoe meer ik haar
spreek en zie, hoe meer ik haar bewonder.
„Het is waar, dat zij soms in een stem
ming is. waarin zij weinig spreekt, maar dit
is een eigenschap van het Scandinavische
ras. Dikwijls kan zij een paar uur gezellig
zitten praten en zelfs in haar stille buien
heb ik haar nooit onvriendelijk gevonden".
„Is Greta Garbo even mooi zonder schmink
als op het doek?" was een vraag, dien men
Horsholt stelde.
„Ik vind haar in het privéleven knapper",
antwoordde Hersholt. „Op het doek lijkt zij
grooter dan zij in werkelijkheid is".
Een andere actrice, die Hersholt bewondert
is Marie Dressier, hij zegt van haar: „Wat
een vrouw en wat een actrice, die Marie
Dressier! Het eenige oogenblik kan zij ons
hartelijk laten lacjien en even daarna diep
ontroeren in een dramatische scène. Marie
Dressier is een van de ernstigste actrices,
die ik ken".
Jean Hersholt, bekende karakterspeler van
de Metro, die met Marie in Enima speelt is
een zeer bescheiden man. Hij spreekt zacht
met een licht accent, maar praat nooit over
zichzelf.
Het moeilijke bij het maken van een spre
kende film is, volgens Hersholt, de voortdu
rende noodzakelij kheid om gedurende de op
nemingen een nieuwen dialoog te leeren.
„Dit is het groote verschil met een too
neelstuk", zegt hij, „op het tooneel komt een
verandering in den dialoog hoogst zelden
voor, maar bij de film regelmatig en een ver
anderde rol leeren is lastiger, omdat men
dan nog de origineele in de herinnering
heeft. In sommige studio's is de scenario
schrijver steeds bij de opnemingen aanwezig
zoodat eventueele veranderingen direct uit
gewerkt kunnen worden. Dit maakt het ge
makkelijker voor den regisseur, maar lasti
ger voor de spelers.
„Er moet meer stil spel ln de sprekende
films zijn", is de opinie van Hersholt. „Ik
geloof, dat de moeste regisseurs het hier
mede beginnen eens te worden. Sommige
films zijn voor een groot gedeelte dialoog en
ik geloof, dat hier wat meer handeling in
gebracht zou kunnen worden".
Jean Hersholt heeft een interessante loop
baan achter den rug. Hij beg-on zijn werk in
de studio's gelijktijdig met Lon Chaney en
deelde met dezen zijn kleedkamer. Beiden
interesseerden zij zich bijzonder voor het
maken van karaktertypes en experimenteer
den samen. Zij waren zeer goede vrienden.
Reeds als jongen interesseerde Hersholt
zich voor het tooneel cn in 1904 speelde hij
een jonge rol in de eerste film, die door oen
Deensche maatschappij vervaardigd werd.
Hierna trad hij enkele jaren op als tooncel-
gpeler. In 1914 werd de jonge acteur door dc
„De heele wereld
.stelt belang in Greta
.Garbo," zei Jean
Hersholt in eeai in
terview, „iedereen
.wil iets over haar
hooren. De eerste
vraag, die men mij
stelt waar ik ook
kom is: „Kent u
Garbo?" Vertel ons
iets over haar!"
