„Üteei B&dkds", 1
aad
£aaf $te 2tme&$wj/zete
Hei Bzêmpqkde
DE KABINETSCRISIS.
THE BONZONIANS
50e Jaargang Nb. 15300
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 11 Mei 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Direcöe: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0-25, per maand L10, per 3 maanden
325, franco per post 335, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 065. franco per post 0.72)4.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENS DRUKKERIJ N.V.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëNI5 regels 1.75, elke regel meer 035. Reclames
030 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
Mej. J. Berdenis van Berlekom
vraagt ontslag.
Zooals in het begin van ons Raadsverslag
in ons nummer van Woensdag nog vermeld
werd, heeft mej. J. Berdenis van Berlekom
ontslag gevraagd als directrice van de Meis
jesschool voor Middelbaar Onderwijs aan de
Krocht.
Het zal moeilijk zijn, zich de Middelbare
Meisjesschool, zooals de inrichting meestal
genoemd wordt, voor te stellen zonder mej.
Berdenis van Berlekom.
Zij was toch geheel één met de school. In
1902 werd zij er als leerares in de Fransche
taal aan verbonden en na het aftreden van
mej. Farret werd de leiding der inrichting als
directrice aan haar toevertrouwd.
En zij was deze eervoilé benoeming zeer
zeker waard. Onverdroten en met groote lief
de, toewijding en plichtsgevoel (haast spreek
woordelijk in haar punctialiteit!") heeft zij
gewerkt voor de belangen der leerlingen en
van de inrichting.
Er is veel veranderd in die 32 jaren, vooral
de verhouding tusschen leeraressen en leer
lingen veranderde: vroeger stonden dezen op
grooten afstand van elkaar, tegenwoordig
naderen zij elkaar veel dichter en mej. van
Berlekom heeft zich met juist inzicht en
'groote plooibaarheid van geest bij deze ver
andering die zij trouwens waarlijk niet be
treurt weten aan te passen.
De directrice zal tot het laatst in het oude
'gebouw aan de Krocht werkzaam blijven;
aan haar hartewensch: een ander gebouw
voor de school, vooral met een veel betere
ligging, kon door de tijdsomstandigheden
nog niet voldaan worden.
Bij de viering van haar 25-jarig jubileum
aan de school, dat samenviel met het jubi
leum der inrichting zelve, in September 1927,
bleek mej. Berdenis op ondubbelzinnige wijze,
hoezeer zij gewaardeerd wordt door autori
teiten, het personeel der school, ouders en
leerlingen.
Zooals bekend heeft mej. van Berlekom ge
durende een lange reeks van jaren, tot 1926,
de functie vervuld van secretaresse der af-
deeling Haarlem van de Alliance Francaise.
Toen die afdeeling, nu ongeveer 9 jaar ge
leden. haar 15-jarig bestaan vierde, werd zij
vereerd met de benoeming tot Officier
d'Académie.
Mej. Berdenis van Berlekom werd in 1868
geboren te Middelburg, waar haar vader
dokter was, en waar zij het onderwijs volgde
aan een school, die vrijwel gelijkstond met de
inrichting waarvan zij thans hier ter stede
directrice is.
Op deze school was een leerares in het Ne-
derlandsch werkzaam, die uitstekend les gaf
en de leerlingen voor zich wist te winnen. Het
was door het voorbeeld van deze leerares nat
bij mej. van Berlekom als jong meisje de
wensch opkwam, zich aan de studie te gaan
wijden. Met eenige bijlessen studeerde zij
voor de akte voor onderwijzeres, die zij in
1888 behaalde; in hetzelfde jaar kwam zij in'
het bezit van de akte Fransch L.O. In deze
laatste richting zette zij haar studie voort,
n.l. voor de akte Fransch M.O. <A).
De opleiding was toen nog lang niet. wat
zij nu is. Slechts ééns in de maand had de
jeugdige ..studente" les te Rotterdam. Er
werd dus heel wat ijver, geest- en wilskracht
vereischt, om een gunstig resultaat te ver
krijgen. Deze eigenschappen waren bij mej.
van Berlekom in ruime mate aanwezig en op
23-iarigen leeftijd behaalde zij de akte A.
Daarna volgde de zware studie voor de B-
akte. Ook hierbij deden zich dezelfde bezwa
ren voor als bij de A-studie: van een be
paalde opleiding mocht nog niet gesproken
worden. Veel moest aan defn) leerling(e)
worden overgelaten. Mej. van Berlekom had
in dien tijd les van Prof. Salverda de Grave
te Leiden en van den heer Borlée te Rotter
dam, en na eenige jaren behaalde zij de
akte B.
ïntusschen had zij reeds les gegeven aan
Vier particuliere inrichtingen van onderwijs
in Den Haag in Fransche letterkunde, waar
voor zij steeds bijzonder veel heeft gevoeld.
Zij woonde toen in Den Haag en gaf ook twee
maal per week les in Fransche letterkunde
aan de particuliere school van den heer Van
der Wilk, toen in de Jacobijnestraat, alhier.
Spoedig zou de band, die mej. van Berle
kom met Haarlem bond, nauwer worden aan
gehaald: in 1902 werd zij benoemd tot tijde
lijk leerares ("na 2 jaar voor vast) in de
Fransche taal en letterkunde aan de Middel
bare Meisjesschool, waarvan zij later onder
directrice werd. Zij gaf toen in den eersten
tijd ook nog eenige uren in Den Haag les.
..Doet u dat maar", zeide de toenmalige wet
houder van onderwijs, Mr. J. H. Thiel, tot
haar, toen zij verlof vroeg om in een andere
plaats les te geven. ..want het is niet zeker,
of de Meisjesschool hier wel zal blijven be
staan!"
Hoe is diezelfde school gegroeid! Zóó. dat
de stichting van een nieuw gebouw haast
niet langer uitgesteld kan worden!
Na het vertrek van mej. Farret in 1924
heeft mej. van Berlekom eerst de functie van
directrice eenigentijd waargenomen; in
1926 werd zij definitief met de leiding dei-
school belast.
Buiten de school heeft zij verschillende
cursussen in Fransche letterkunde gegeven,
ook eenigen tijd voor de Toynbee-vereeniging.
Van de Alliance Francaise is zij nog bestuurs
lid evenals van de Volksuniversiteit.
Jaren lang. van 1907 tot 1922 maakte mej.
van Berlekom deel uit van de examen
commissies voor. de aktes Fransch L.O. en
Middelbaar Onderwijs Fransch (A).
Het scheiden van de school, waaraan zij
zooveel jaren gewerkt heeft, zal haar zwaar
vallen, maar ook voor de leeraressen, de leer
lingen en de ouders zal het moeilijk zijn. af
scheid te nemen van dc zoo geachte en be
minde figuur, die mej. Berdenis van Berle
kom is.
Het R.K. standpunt.
(Van onzen parlementairen correspondent)
De R.K. fractie heeft Dinsdag in de laatste
der drie vergaderingen welke zij gewijd heeft
aan het program, dat Dr. Oolijn aan de
bekende vijf fracties heeft voorgelegd, haar
antwoord opgesteld. Dit antwoord moet, naar
ik verneem, een nader voorstel van de R.K.
fractie aan Dr. Colijn inhouden, over welk
voorstel zij antwoord verwacht op een zoo
danig tijdstip, dat zij het in een Vrijdag te
houden fractievergadering kan behandelen.
Naar ik verder hoor maar van andere
zijde dan waarvan de bovenstaande mede-
deeling kwam moet.een der overwegingen
van de R.K. fractie, waarop zij haar onge
neigdheid, om met de liberale groep samen
te werken grondt, daarin bestaan, dat er
in ieder geval door den loop der dingen, een
„burgerlijk bloc-' zou ontstaan, gericht tegen
de sociaal-democraten, wat zij niet wil.
Nadere mededeelingen.
Nader seint onze Haagsche correspondent:
Er gingen Woensdag in Den Haag hard
nekkige geruchten, dat een mislukking van
Dr. Colijn in zijn pogingen tot het vormen
van een parlementair kabinet een feit was
geworden. Zooals wij dezer dagen reeds heb
ben medegedeeld was Dr. Colijn allerminst
geneigd tot de vorming van een kabinet uit
alleen de rechtsche groepen. Toen nu bleek,
dat de R.K. Staatspartij aan een parlemen
tair kabinet op breederen grondslag (zooals
dat volgens dr. Colijn's onderstelling uit vijf
partijen samengesteld zou worden) niet
wenschte mede te werken, was er dus inder
daad kans, dat dr. Colijn zijn opdracht aan
de Koningin zou teruggeven. Op zijn aan
vankelijk voornemen in die richting is hij
voorloopig teruggekomen na een conferentie
met de kopstukken der andere rechtsche
groepen.
Wij mogen hieruit dus wel concludeeren, dat
dr. Colijn de vorming van een rechtsch kabi
net in ieder geval opnieuw overweegt. Dit
overwegen heeft hedenmorgen een punt
van bespreking uitgemaakt in een vergade
ring der A. R. Kamerfractie. Op het cogen-
blik is deze vergadering nog niet afgeloopen.
Naar wij vernemen zou de formateur
zelf niet gevoelen voor een oplossing waar
bij alleen de V.D. met de drie rechtsche par
tijen zouden samenwerken.
PERSONALIA.
Tot arts is bevorderd G. Hillebrand, ge
boren te Haarlem.
OPENING va
ZATERDAGS EN ZONDAGS OANCING
OPENING van het Hotel en
Restaurant op Zaterdag 13 Mei
KAMERS MET PENSION 16.
(Adv. Ingez. Med.)
ECHTE WALES-ANTHRACIET
o.a. a f 2 30 Levering Mei.Juni
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A TELEFOON 16100
TWEEDE KAMER.
EEDSAFLEGGING.
MR. VAN SCHAIK WEER VOORZITTER.
10 Mei.
Opnieuw een korte vergadering vandaag.
Maar eene welke momenten kende van
groote plechtigheid! Wijl de toegelaten en
aanwezige leden ieder, man voor man. in han
den van den president de zuiveringseed of-
belofte en de eed of belofte van trouw aan de
Grondwet hebben afgelegd. De leden stonden
bij afroeping hunner namen op.
De commissie tot het onderzoek der geloofs
brieven had geconcludeerd, bij monde van den
heer Bongaerts, tot toeiating van alle leden,
welke hunne geloofsbrieven hadden inge
zonden.
Bij informatie bleek ons, dat nog geen ge
loofsbrieven waren binnengekomen van de
heeren Alimin Prawiradirdja en Sordjono, zoo
ook van den heer Kupers. Deze komen nu af
zonderlijk aan de orde.
De eed werd afgelegd door alle leden der
a.r., c.h.. r.k. en staatk. geref. fracties. Van dc
liberale groep legden den eed af de heeren
van Kempen, van Rappard en Dr. Vos. de
laatste met gedekten hoofde, van de v. d.
fractie de heer Ebels en voorts de eenlingen
Ds.. Lingbeek. Mr. Arts. van Houten, Vervoorn
en Westerman en ten slotte de soc. dem. Ds.
Faber.
Ook werd gisteren de nominatie voor het
voorzitterschap opgemaakt.
Met algemeene stemmen 92 stemmen
werden er uitgebracht waarvan 8 in blanco
werd (onder applaus) Mr. J. R. H. van
Schaik als no. 1 op de voordracht geplaatst.
Voor de tweede plaats verkreeg van de 92
de heer Schaper 62 stemmen, de heer Sloten
maker de Bruïne 19 stemmen, de heer de
Geer 1 stem. Dr. Colijn 1 stem en de heer van
Dijk 1 stem. Zoodat ook bij eerste stemming
de heer Schaper no. 2 werd.
Ook voor de derde plaats was maar één
stemming noodig. Prof. Slotemaker verkreeg
van de 90 stemmen er 57 de heer van Dijk 12.
de heer Marchant 5 stemmen en onderschei
den andere leden 1 stem. Prof. Slotemaker de
Bruïne verkrijgt de derde plaats op de voor
dracht.
Deze voordracht zal Donderdag aan de Ko
ningin worden aangeboden door een com
missie bestaande uit de leden Duijmaer van
Twist, Snoeck Henkemans. Boon. Kortenhorst.
Oud, de Wilde, van Kempen en Mej. Meyer.
Vrijdag vergadert de Kamer weer.
Zondag a.s. per DU MEE'S Salon Express
naar Giethoorn het Hollandsch Venetië.
Prijs p p. ƒ4.50. Vertrek v.a. Garage Rozenstr.
13. om 7 u. v.m. Plaatsen reserveeren Gar. v.h.
J. TER WAL. Rozenstraat 13. Telefoon 16166.
Haarlem. Zandvoort, Telefoon 108.
WIJZIGING TELEFOONNUMMER.
Gebrs. DU MEE, exploiteerende de Garage v.h.
J. TER WAL, Rozenstr. 13. te Haarlem, maken
bekend dat hun telef.nr. 12203 veranderd is in
16166.
(Adv. Ingez. Med.)
PROF. MR. DR. A. VAN GIJN
OVERLEDEN.
In bijna 67 jarigen ouderdom is te Den Haag
hedenochtend overleden Prof. Mr. Dr. A. van
Gijn, oud-minister van Financiën cn oud lid
van de Tweede Kamer.
Prof. Van Gijn was destijds o.a. president
van N.U.M., Koniklijk commissaris bij de
Nederlandsche Bank en bijzonder hoog
leeraar in de leer der financiën aan de Rijks
universiteit tc Leiden.
AUTOBUS IN EEN SLOOT
GEVALLEN.
VIJF PASSAGIERS GEWOND.
Te Wateringen is Woensdagmiddag een
autobus van den Viosdienst Wateringen-
Den Haag bij het uitwijken voor een vracht
auto weggezakt in den berm van den weg.
De bus kantelde en kwam in een sloot te
recht.
In de bus waren 12 passagiers gezeten,
meerendeels uit het Westland. Vijf van hen
bekwamen min of meer ernstige verwon
dingen, doch behoefden nadat eerste hulp
verleend was, niet in een ziekenhuis te
worden opgenomen. De heer J. Barendse uit
Poeldijk, voorzitter van den Bond Westland
was er het ergst aan toe. Hij had eenige
wonden in het gelaat bekomen, doch kon
later naar huis terugkrrren. De zeven an
deren inzittenden kregen een nat pak. De
bus is zwaar gehavend
DE KONINGIN WEER OP RUIGENHOEK.
DEN HAAG, 10 Mei iN.CR.) De koningin
is hedenmiddag van het Loo op den Ruigen-
hoek terug gekeerd.
VERGADERING ANTI-
REVOLUTIONNAIRE FRACTIE.
De ant-revolutionaire Tweede Kamerclub
heetf hedenochtend in het gebouw dei-
Tweede Kamer een vergadering gehouden.
NIEUWE VEROORDEELINGEN
VAN DIENSTWEIGERAARS.
SOERABAJA, 10 Mei (Aneta). De Zee
krijgsraad heeft wegens dienstweigering tot
zes maanden gevangenisstraf onder aftrek
van den tijd doorgebracht in preventieve
hechtenis veroordeeld de matrozen Beun,
Zwakman, Schorsy, Van Tricht, Hoekmeyer.
Oele, Dirksen, Schutte en Edcius. Tot zes
maanden gevangenisstraf, onder aftrek van
den tijd doorgebracht in preventieve hechte
nis benevens verwijdering uit den militairen
dienst werden veroordeeld de matrozen Pep-
pinck. De Ridder, Van Waardenburg. Blik-
man cn Willemse.
Tot acht maanden gevangenisstraf onder
aftrek van den tijd doorgebracht in preven
tieve hechtenis benevens verwijdering uit den
militairen dienst werden veroordeeld de ma
trozen Salverda en Kamp.
Tot 10 maanden gevangenisstraf ender
aftrek van den tijd doorgebracht in preven
tieve hechtenis, benevens verwijdering uit
den militairen dienst, werd veroordeeld de
matroos Cornelis.
Dc matroos Belgraven werd vrijgesproken.
Paraguay heeft Bolivia formeel den oorlog
verklaard.
(2c blad le pag.)
Weer een tornado in Amerika.
(2e blad. le pag.*
Het congres van den „nationalcn arbeid" in
Duitschland.
(2e blad, le pag.)
Algemecene staking in Spanje mislukt.
(2e blad, le pag.)
Prof. van Gijn overleden.
ile blad. le pag.)
Het R. K. standpunt ten opzichte van de
kabinetscrisis.
fle blad. le pag.)
Hulp aan naar Nederland gevluchte Joodsche
inteilectueelcn.
(2e blad. 3e pag.)
Uit den Haarlemschcn gemeenteraad. De be
handeling van het ambtenarenreglement
nog niet gereed. Discussie over het ontslag
van gehuwde ambtenaressen. Waarom Mr.
W. de Rijke als raadslid bedankte.
(3e blad. 2c pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
J. B. Schuil: Mevrouw W. BudermanVan
Dijk.
(4e blad. le pag.)
J. H. de Bois: „Expositie in kunstzaal Reeker
(4e blad. le pag.)
Voor de vrouw.
(4e blad. 2e pag.)
Zooals gemeld komen einde Mei24
staat onder leiding van minister Balbo
Italiaansche marinevlicgluigen te Amsterdam op den doorreis naar Chicago. Het eskader
(iinksL Hierboven een der, deelnemende toestellen^
De „schilderijendiefstal" op
kasteel „Nijenrode".
9 personen gearresteerd.
AMSTERDAM. 11 Mei (V.D.) Op 29 Ja
nuari van het vorig jaar had op het kasteel
•Nijenrode", in de nabijheid van Breukeien,
een inbraak plaats, waarbij eenige schilde
rijen en een aantal miniaturen van zeer hoogc
waarde werden gestolen.
Reeds onmiddellijk was de gehcole zaak om
geven door pn waas van geheimzinnigheid,
en thans is het de Amsterdamsche Justitie en
de centrale recherche te Amsterdam, onder
leiding van Inspecteur Postuma, niet behulp
van zijn rechercheurs de Weilc en
Loman gelukt, c'/n sluier van geheimzinnig
heid die over dit, misdrijf hing. op te lichten,
Er is komen vast te staan, dat de geheelc
inbraak een in elkaar gezet plan was, waar
van de verzekeringsmaatschappij tot een
bedrag van 70.000 gulden de dupe is geworden.
De Justitie heeft thans in totaal gear
resteerd de drie inbrekers, het geestelijk hoofd
der inbrekers een bekend heler, die nog on
langs werd veroordeeld, een particulier detec
tive en zijn secretaresse, benevens een tus-
schenpersoon tusschen de dieven en den heer
K. een bekende van den heer M. O. v. N., den
bewoner van het kasteel.
Ook deze beide laatste personen zijn ge
arresteerd, zoodat in totaal negen personen
zijn gearresteerd.
Er kwamen eenige maanden geleden ten
parket geruchten binnen, dat een groot aan
tal valschc Turmac-bons, die gefabriceerd
waren in België, hier te lande in omloop wa
ren. De valsch-geldcentrale. waaronder deze
zaak ressorteerde, stelde een onderzoek in,
het politic-onderzoek leidde tot een huiszoe
king bij den particulieren detective J.. in dc
wandeling en in de onderwereld betiteld met
den naam ..Dikkie Blgmans". Bij deze huis
zoeking in de woning aan de Stadhouders
kade werden twee miniaturen gevonden, af
komstig uit het kasteel ..Nijenrode" en op 29
Februari van het vorig jaar gestolen.
Naar alle waarschijnlijkheid is dc inbraak
op het kasteel in elkaar gezet werk geweest.
De detective en zijn assistente, de 28-jarige
mej. A. N.. werden gearresteerd. Het spoor
werd hardnekkig door justitie en politie ge
volgd. en de detective zoowel als zijn assisten
te legden later voor de politie en den rechter
commissaris een bekentenis af.
De inbraak in het kasteel Nijenrode was
„een kunstje geweest" op grond van de door
dit tweetal afgelegde verklaringen werden
weer twee huiszoekingen gedaan, een in Den
Haag onder leiding van den Officier van
Justitie te Amsterdam Mr. Dr. A. van Thiel
cn een in Amsterdam.
In Den Haag werden huiszoekingen ver
richt bij J. W. W. die vroeger een buiten be
woonde in de nabijheid van Naaïden en O. A.
die houder van renstallen was.
Te Amsterdam werd huiszoeking verricht
bij zekeren W. in de Van Woustraat. Deze
man is een „Manusje van alles", die reeds in
allerlei zaken cn onder-nemingen heeft ge
werkt. Hij is een „zakenvriend" van K. uit
Den Haag.
De huiszoeking in de Van Woustraat lever
de nieuw materiaal in den vorm van twee
belangrijke brieven, achter een spiegel van
dc kast in de slaapkamer. Het bleken concep
ten te zijn van chantagebricvcn aan den
heer O., bewoner van het kasteel. Deze brie
ven waren geschreven door K. te Den Haag.
Uit de verhooren van K. en W. bleek vooral
door de verklaringen van W. dat zij de scha
kel hadden gevormd tusschen den bewoner
van het kasteel en de kraker-combinatie, be
staande uit den bekende B en drie zware
jongens.
W. heeft volledig bekend, dat hij in op
dracht van K. die weer gehandeld heeft, in
overleg met, O., zich in verbinding met, dc drie
inbrekers hoeft gesteld. Twee van dit drietal
zijn bekende inbrekers, terwijl de derde een
2gn. „gabber" (een inbreker in opleiding) is.
