Jfaapte Bwtetfteijzeu tiet BeUtkQtijkste DE KABINETSCRISIS. 50e Jaargang No. 15303 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Maandag 15 Mei 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM- UITGAVE LOÜRENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week <X25, per maand 1.10, per 3 maanden f525, franco per post ƒ335, losse rus. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 rond. ƒ0.65. franco per post 0.72H- Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTlëN: 13 regels ƒ1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer 0.10. uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f 250.-, Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 1 00.-. Idem vooi Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-, Verlies Duim f75.-, Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 15 Mei Strijd. De heer Von Papen, viee-kanselier van het Duitsche Rijk in dienst van de Nazi's heeft Zaterdag in een rede te Münster de volgende woorden gesproken, blijkens een Wolff-tele- gram, dat men thans gerust als officieel kan beschouwen: „De strijd tegen het pacifisme kan nooit gelijkgesteld worden met de zucht naar oorlog. Het pacifisme heeft geleid tot een verkeerde levensbeschouwing. In plaats van de wilskracht op te zweeper. tot den levensstrijd, wilde men het ieder zoo gemakkelijk mogelijk maken. De pa cifistische .oorlogsliteratuur deed het voorkomen, alsof iemand, die op het veld van eer was gevallen, een onnatuurlijken dood was gestorven. Wat voor den man het slagveld is, dat is voor de vrouw het moederschap. Voor het behoud van het eeuwige leven is het offer van het indi vidu noodig. De geest van Langemark en die van de nationale revolutie zijn de zelfde. Deze geest bezielt de soldatesk menschen, die naar lichaam en ziel de zelfde blijven, of zij S.A.mannen of Stahlhelmleden zijn. Die geest beteekent leven, maar ook offerdood en die geest blijft in de bittere jaren bestaan, om dan te voorschijn te komen voor een nieuwen heldhaftigen tijd". Blijkbaar is deze rede een voorlooper van hetgeen de z.g. Rijksdag, bijeengeroepen om een verklaring van den rijkskanselier te slik ken en dan weer naar huis te worden ge stuurd, eerstdaags van den heer Hit-Ier zelf te hooren zal krijgen. Nu, het is onmiskenbaar. En het is fraai. De pacifisten, inplaats van de wilskracht op te zweepen tot den levensstrijd, willen het ieder zoo gemakkelijk mogelijk maken. Inderdaad? Zoo gemakkelijk mogelijk? En zichzelf dan zeker wel in de eerste plaats? Daar getuigen dan die Duitschers voor, die om hun pacifisme en om geen enkele andere reden door het régime-Hitier als misdadigers in de gevangenis zijn opgesloten. En de dui zenden andere pacifisten die zich, terwille van hun medemenschen, afsloven in een inspannende, telkens weer bitter-telëurstcl- lende, ontzaglijk zware taak die hun geen enkel persoonlijk voordeel en in deze tijden vooral miskenning en zelfs hoon bezorgt. Ieder het leven zoo gemakkelijk mogelijk maken! Het tegendeel is waar! Wat de pacifisten beoogen is de menschen tot inzicht in hun eigen toekomst en vooral in die hunner kin deren te brengen. Wat zij willen is dat men nadenkt, oordeelt voor zichzelf en zich niet stomweg laat meeslepen In den kudde-geest, die tót de wereldramp van 19141918 leidde. Aan welke ramp ook en vooral Duitschland al zijn ellende te danken heeft gehad. Wil! Levensstrijd! Dat is opbouwen, vechten voor het leven, in tegenstelling met willoos be rusten in den dood! Des heeren Von Papen's woord: „Wat voor den man het slagveld is, is voor de vrouw het moederschap" moge als historisch woord van waarschuwing tegen een dergelijke mentali teit blijven leven. Zet er de logische gevolg trekking bij: „De taak van den man is dus de vernietiging van het leven door het moeder schap van de vrouw gewekt". Dan hebt u de stelling van den heer Von Papen volkomen recht gedaan, want het volgt er vanzelf uit. „De geest van de nationale revolutie be teekent leven maar ook offerdaad. Een nieuwe heldhaftige tijd". Ha ja! Heldhaftig! Heldhaftige vliegtuigen, die van duizenden meters hoogte, zelf ontkwetsbaar, brandbom men en gasbommen op onbeschermde steden werpen. Heldhaftige kanonneiers, die van 100 KM. afstand op diezelfde steden schieten. Heldhaftige duikbooten, die onbewapende koopvbaardijschepen torpedeeren! Heldhaftige mijnen, onder water verborgen, waarop diezelfde schepen loopen en met man en muis vernietigd worden. Heldhaftige gasaanvallen en heldhaftige besmetting' met bacillenheldhaftige dit en heldhaftige datonder leiding van heldhaftige generaals die ergens in een bomvrije schulplaats op ettelijke kilometers achter de gevaarlijke zone zitten. Allemaal levensstrijd en wilskracht. Vooral van de heldhaftige massa, die, op gezweept. den dood ingedreven wordt in het weten dat de vrouwen en kinderen thuis in- tusschen door de heldhaftige vliegtuigen worden bestookt. Met als slot van den held- haftigen, wilskrachtigen levensstrijd (zie jaren na 1918 tot en met heden enzoo- voorts). Welk een misdadigers, nietwaar?.... die pacifisten!.... R. P. IN HET WATER GEREDEN De 4-jarige B.t die op een driewielig kin derfietsje op den Heerensingel reed. geraakte te water. Door den 36-jarigen G.. die geheel gekleed in het water sprong, werd het kind op het droge gebracht. REISGIDS VOOR FORENSEN De algemeene bond van forensen heeft een beknopte dienstregeling samengesteld van spoor, tram en bus voor Haarlem en omstre ken. welk boekje den leden van den bond wordt aangeboden. Ook is opgenomen een lijst van plaatsen yoor welke het locale briefport geldt. Het standpunt der R.-K. frac tie. Dr. Colijn zet zijn taak voort. Door onze berichten over de Kabinetscrisis va'n eiken dag hebben onze lezers de ups and downs medegemaakt in de pogingen van den Kabinetsformateur om een parlementair ka binet bijeen te brengen. Een gemakkelijk werk bleek het niet om een Kabinet tot stand te brengen, nu er voor den formateur maar één oplossing zich opdringt en dat is de op lossing van een meerderheid op grond van de bekende vijf partijen a.-r.. c.-h.. r.-k., lib., en v.-d. Er is voor hem nóg een oplos sing. een parlementair kabinet uit de rech terzijde. doch een meerderheid, op grond der drie rechtsche groepen dringt zich niet op, al is zij zeker niet onmogelijk, hoewel Dr. Colijn de meerderheid van twee blijkbaar blijft beschouwen als te onvast om er de par lementaire zee der komende jaren mee over te varen. Vrijdagmiddag hebben we het bericht kun nen brengen, dat de poging van Dr. Colijn om een parlementaire regeering te brengen op grond der genoemde vijf partijen was mis lukt. We hebben niet gezegd, dat hardnek kige geruchten de ronde deden, dat de po ging van Dr. Colijn mislukt zou zijn. Neen we hadden uit wel zeer betrouwbare bron de mededeeling, dat. de poging inderdaad mis lukt was. Deze mededeeling wordt thans bevestigd door de Maasbode. En zij kan het weten. Im mers zij onderhoudt de beste betrekkin gen met de r.-k. fractie en Prof. Aalberse, de voorzitter der r.-k. Tweede Kamerfractie is een der meest-gewaardeerde medewerkers van het R.-K. orgaan. De Msb. schrijft Zaterdagavond in een beschouwing over de positie van Dr. Colijn op het oogenblik: „Zooveel staat op het oogenblik wel vast, dat dr. Colijn een eerste poging heeft ge daan tot formatie van een parlementair ka binet met als basis de drie rechtsche partijen cn de vrijzinnig-democraten en liberalen en dat deze poging is mislukt". Mislukt. En algemeen was dan ook de gedachte, dat Dr. Colijn zich Zaterdagmórgen naar de Ko ningin zou begeven ten einde Haar mededee ling te doen dat hij niet was geslaagd. Tegen Zaterdagmiddag dus werden nadere mede- deelingen verwacht óver een anderen forma teur of een andere opdracht aan denzelfden formateur. Wel heeft Dr. Cplijn ten hove een bezoek gebracht, doch een opvallende mededeeling bleef uit. Alleen 'de mededeeling, dat Dr. Colijn Maandag opnieuw een vergadering der a.-r. fractie zou presideeren. Dit is een zeer onverwachte mededeeling. Er werd in den parlementairen kring niets anders verwacht dan een wijziging van het tooneel of van de'spelers. En het resultaat vs geen beslissing, noch over het tooneel noch over de spelers. Na het bezoek van Dr. Colijn ten Hove. De ministers zijn verantwoordelijk de Kroon is onschendbaar: we zullen niet al te diep ingaan op den invloed van de Kroon. Tenslotte is Dr. Colijn verantwoordelijk, wanneer hij zijn pogingen zou voortzetten en zou slagen, voor dat voortzetten en niet de Kroon. Des ondanks:' een der bewijzen, dat de Koninklijke Macht in ons staatsbestel niet een leeg begrip is, vindt men telkenmale weer wanneer er een regeerings, een kabi netscrisis op te lossen is. De Koningin heeft dan een positieve taak. Die overigens naar het woord van links en rechts op de meest- constitutioneele wijze wordt ten uitvoer ge legd. Welnu het zou ons niet verwonderen, wanneer Dr. Colijn ten Hove een nieuwe sti mulans had ontvangen om het toch nog maar eens te probeeren een voldoende, gefun deerd, tegelijk parlementair kabinet tot stand te brengen. Het bericht althans dat het mislukken dei- poging van Dr. Colijn nog geen officieele be vestiging vond in een of andere mededee ling, heeft in de betrokken en ingewijde krin gen groote verwondering gewekt. Zou Dr. Colijn nog eens een poging willen ECHTE WALES ANTHRACIET o.a. a f 2 30 Levering Mei-Juni WITTOP KONING - HAARLEM HARMENJANSWEG 67A - TELEFOON 16100 (Adv. Ingez. Med.) doen tot eenkabinet op grondslag' der vijf partijen? Het is haast ondenkbaar, na wat de Msb. daarover publiceerde en wat Dr. Colijn heeft ervaren. NL dat de R.K. met de liberalen niet willen samengaan. Om verscheidene redenen zegt de Msb. Zij somt ze op: „Op de eerste plaats, omdat de katho lieken. wel gevoelend dat er in de tegen woordige omstandigheden veel te zeggen was voor een werkelijk nationaal Kabi net, niet wenschteri mede te werken aan een quasi-nationaal Kabinet, een regee ring onder valsche vlag. Dergelijke schijnvertooning houde men liever buiten ons politieke leven. De beschuldiging, dat de Katholieken medewerking wei gerden aan een nationaal Kabinet wijzen wij dan ook zoo uitdrukkelijk mo gelijk af. De regeering. waarvoor men hunne medewerking vroeg, kon niet als nationaal worden erkend. Vervolgens werd een samengaan met de liberalen afgewezen omdat dit nood zakelijk zou leiden tot een door gebrek aan homogeniteit zwakke regeering. Daarvoor is de afstand speciaal tusschen Katholieken en liberalen al te groot. Het is dan ook volslagen onbegrijpelijk, dat men het weigeren van de Katholieken aan minder zakelijke motieven heeft toe geschreven. Ten slotte en voor ons komt dit be zwaar in belangrijkheid werkelijk niet op de eerste plaats is van katholieke zijde bezwaar gemaakt tegen een bur gerlijk blok uit zuiver politiek motief, nl. omdat deze constellatie de verantwoor- delijkheidsschuwe S.D.A.P. in een al te gemakkelijke en voordeelige positie zou plaatsen". De Msb, hoopt desondanks op een parle mentair kabinet. De R. K. fractie als geheel al zijn daar drie stroomingen, waarop we alreeds eens de aandacht vestigden ge voelt het meest voor een kabinet van rechts, plus de vrijz.-dem. Maar wil Dr. Colijn daar aan? En 'n rechtsch kabinet Dr. Colijn is in de laatste 10 dagen -meermalen tot die gedachte gekomen, maar telkens ook weer is hij teruggeschrikt voor het vraagstuk met de 52. We wachten nu maar af. TOESCHOUWER BIJ VOETBALWEDSTRIJD DOODGEBLEVEN. Na afloop van den voetbalwedstrijd HF.C. Zeeburgia, Zondagmiddag aan de Span jaardslaan gespeeld, is de 47-jarige Van L„ de vader van den rechtsbinnen van Zeebur gia. welke vader den wedstrijd op de tribune had gevolgd, aan hartverlamming overleden. Zijn lijk is naar het Sint-Elisabeths gasthuis overgebracht. FRANSCHE STEM OVER ONZE GOUDPOLITIEK. „NED. BANK HEEFT HET GELD VERZWAKT'. Reuter meldt uit Parijs: In zijn financieele rubriek bespreekt de .Temps" de financieele politiek van Nederland. Het blad verklaart, dat de positie van de Nederlandsche Bank vrij sterk is. Doch ofschoon de Bank krachtig en met reden haar wil heeft te kennen gegeven om den gouden standaard te handhaven, heeft zij onbetwistbaar een fout gemaakt door alleen voor export-doeleinden goud uit te geven, want door de vrees de goud-reserve te verzwakken, heeft zij het geld zelf verzwakt. Dc Prinsregent Luitpolteen cler schepen van de oude Duitsche keizerlijke marine die in 1919 na de uitlevei-ing door de bemanning lot zinken toerd gebracht, wordt met de kiel naar boven naar den slooper versleept. VOETGANGER DOOR EEN AUTO GEGREPEN. Doodelijk ongeluk aan de Klomp. LEEKLINC.-BESTl i r.DEi; RAAKTE HET STUUR KWIJT. Bij de Klomp is Zondagavond acht uur op den Rijksweg UtrechtArnhem naar de Crt. meldt een auto ingeyedën op twee wielrijders, die aan den kant van den weg liepen met hun fietsen. Zij werden omvergeworpen en de auto kwam in de sloot. Een der wielrijders, de 24-jarige timmerman B. Fluit uit Eder- veen. kostwinner van zijn moeder, die weduwe is. werd levenloos uit de sloot gehaald. Dc jongen met wien hij stond te praten kon tijdig een zijsprong maken en kwam er met een lichte beenwonde af. De bestuurder van de auto was het stuur kwijt geraakt, toen hij met groote snelheid een andere auto wilde inhalen. De inzittenden van de auto moesten den wagen door het dak verlaten. Alle vijf waren gewond: twee hunner ernstig. De 39-jarige M. Fortuin uit Amsterdam, die den wagen bestuurde, had geen rijbewijs. Naast hem zat de 21-jarige L. Gans. die wel een rijbewijs bezat. Andere inzittenden waren de 67-jarige heer I. Fortuin en diens cchtgenootc, be nevens de heer en mevrouw FórtuinDe Vries. De oude' heer Fortuin bekwam een heupfractuur en evenals zijn echtgenoote in wendige kneuzingen. Zij werden per zieken auto naar Amsterdam vervoerd. De andere inzittenden liepen snijwonden op en konden per gewonen auto hun reis voortzetten. VROUW OP HET TROTTOIR DOODGEREDEN. GEVOLG VAN ONHANDIG FIETSEN VAN EEN ANDER. Een vreeseüjk ongeluk is Zondagmiddag om 6 uur in de Weesperstraat op den hoek van de Nieuwe Heerengracht gebeurd. Een driewieLge tractor kwam van het J. D. Meyerplcin en zou de Weesperstraat in rijden Op de Nieuwe Heerengracht kwam van d.on kant van den A instel een we'.rijdster, die in de richting van het Hortusplantsoen reed Op den hoek van de Nieuwe Heerengracht en de Weesperstraat ontmoetten zij elkaar. De wielrijrister hield in. weifelde en zette toen plotseling door. Teneinde op het laatste oogenblik een aanrijding te voorkomen haal de de bestuurder van de tractor eerst naar rechts en daarna naar links uit. Hij kwam daarbij op het trottoir in de Weesperstraat en reed een op dat trottoir loopende vrouw van achteren aan. Deze vrouw werd zoo danig gewond, dat zij enkele minuten later den geest gaf. Zij werd overgebracht naar het Lsraeiitisch Ziekenhuis. Zij is 40 jaar oud en woont op het Krugerplein. De Commissaris van Politie van de 2de sectie, op het J. D. Meyerplcin roept de 18 a 20-jarige wielrijdster op. die dat uur door een drie-assige tractor bijna werd aangere den en die haar weg vervolgde. Haar wordt verzocht zich zoo spoedig mogelijk te ver voegen aan het bureau J. D. Meyerplein. HAARLEMMER TE GRONINGEN GEARRESTEERD. WEGENS VERDUISTERINGEN. Een 55-jarige man, P. V. uit Haarlem, die onder ce.n valschen naam in Groningen verblijf hield, is door de recherche gearres teerd en op transport gesteld naar Haarlem, waar hij verduisteringen zou hebben ge pleegd. DROSTE'S CACAO- EN CHOCOLADEFABRIEKEN. AANKOOP VAN DE WERF „IIUBERTINA". Naar wij vernemen is de N.V. Droste's Cacao- en Chocoladefabrieken eigenaresse gewor den van de onlangs in veiling gebrachte werf „I-Iubertina". Voorloopig heeft bovengenoemde N.V. zich alleen den eigendom der aangekochte ge bouwen en terreinen willen verzekeren, liet is nog niet beslist wat er op den duur mee gebeuren zal. RUZIES OP DE GRONINGSC HE KERMIS. In den nacht van Zondag op Maandag om streeks half twee. heeft in de Gelkingestraat te Groningen een vechtpartij plaats gehad tusschen twee personen, die een bezoek had den gebracht aan de kermis. Zij maaktc-n gebruik van messen, met het noodlottig ge volg dat een hunner in het Academisch Zie kenhuis moest worden opgenomen. De vech tersbazen verkeerden onder invloed van sterken drank. De man, die verdacht wordt den messteek te hebben toegebracht, werd gearresteerd. Om drie uur kreeg de 28-jarige violist M, op de Groote Markt onverwachts door een onbekende een hevige slag in het gezicht. Ook deze moest naar het Academisch Ziekenhuis worden overgebracht. Hitier zal in de zitting van den Duitschen Rijksdag wijziging in de politiek te Geneve bekend maken. (2e blad le pag.) Groote Heimwehrdemonstratic in Weenen. (2e blad. le pag.) De zevende landdag van Rotary tc Apeldoorn. (2e blad le pag.) Het R.K. standpunt inzake de kabinetscrisis. (le blad. le pag.) Gedenkraam voor Willem van Oranje te Delit onthuld. (4e blad, le pag.) Voetbal: Stormvogels verliest met 01 van Fcijcnoord in de competitie voor het lands kampioenschap. II. F. C. wint met 21 haar promotiewedstrijd tegen Zeeburgia. (3c blad. 2e pag.) Hockey: Dt wedstrijd NederlandDuitschland eindigde in gelijk spel (I1). i3e blad. 4e pag.) ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Strijd. i le blad. le Dag) J. B. Schuil: Het tooneel. „Strijd"' door BIoc- mcndaal's Tooneel. (4e blad. le pag.) K. de Jong: Leerlingenuitvoering Joh. Steen- man. (4e blad. le pag.) HONDERDFN ONTSLAGEN AAN DE MIJNEN. Te veel aan huisbrand/zolen. STEEDS SLECHTERE AFZET. Naar de „Limburger Koerier" verneemt zal op 15 Mei op verschillende mijnen een groot aantal arbeiders worden ontslagen. Op de Oranje Nassau mijnen vier in getal, zullen 200 tot 250 mijnwerkers bnslagen worden. Ook op de ..Laura" en de „Julia" wordt een groot aantal mijnwerkers ontslagen. Op rie ..Willem Sophie" zullen geen ont .lagen ge geven worden. De reden is. naar het blad verneemt, te zee ken in het steeds s'echtrr worden van de af zet mogeüjkhdcn. spreiaal van huisbrnniko- len. De voorraden daarvan zijn zoo sterk ge stegen, dat. niet langer kan worden voort gegaan mot dezelfde hoeveelheden te blijven produceergn. Wij vernemen nog da op de Dominiale Mijn aan 55 arbeiders ontslag wordt verleend. Aan de staatsmijnen wordt eveneens ontslag aan een aantal mijnwerkers verleend, maar dit getal is niet belangrijk hooger dan het gewo ne maandelijksche ontslag dat hier plaats vindt. Door de moeilijkheden mot den huis brand zijn hier honderd arbeiders van de „Wilhelmina" naar de „Emma" overge bracht. DE ZOMERTIJD. EEN LAAKBARE TOEPASSING. Wij vernemen niet afgrijzen dat er men schen zijn natuurlijk mannen die den overgang van winter- in zomertijd aldus toe passen: Zij verzetten de klok pas op Maan dag. Eerst arrlveeren zij op hun kantoor, schijnbaar om negen uur. werken dan tot schijnbaar half tien, zetten op dit oogen- bllk eindelijk de klok vooruit en verkneute ren zich in dc gedachte, dat de helft van dien ètlendigen Maandagmorgen alweer in stoer en arbeid is doorgebracht. Zoo gaat de mensch van zomertijdkwaad tot zomertijderger. En de heer Braat zit niet meer in de Tweede Kamer VEREEN. „ONZE VLOOT". Donderdag 18 Mei houdt de Kon. Ned. Ver. „Onze Vloot", afd. Haarlem cn omstreken, haar jaarlijkschc algemeene vergadering in Lion d'Or. De agenda vermeldt o.m. verkiezing van 4 bestuursleden en benoeming van 6 leden van het Dagelïjksch Bestuur. Eveneens zal de verkiezing van een voorzit ter in behandeling komen. NAAR STABILISATIE VAN DEN DOLLAR? NEW-YORK. .13 Mei. (Reuter». Naar de New-York Evening Post" bericht, zal binnen enkele maanden door de Federal Reserve Board overgegaan worden tot oprichting van een stabilisatiefonds voor den dollar, naar het voorbeeld van het Engelschc wissclkoers- nivelleeringsfonds. Het moet de bedoeling zijn om met Londen samen tc werken tot het vorkrijgen van een stabiele verhouding tus schen het pond sterling en den dollar. OUD-STRIJDERS DEMONSTREEREN VOOR BONTS-UITBREIDING WASHINGTON, 15 Mei (V.Dj Een af gescheiden groep van de groote oud-strijders beweging van verleden jaar. die den strijd om de bonis-uitkeering nog niet wil opgeven, heeft zich wederom in een tentenkamp bij Washington gevestigd ten einde tc trachten het congres te bewegen tot betaling van dc vroeger toegezegde bonis-uitkeerlng, Verwacht wordt dat de oud-strijders in elk geval voor het capitool en het Witte Huis zul len dcmonstrecren.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1