HET HAARLEMSCHE STADSBEELD.
UIT DE WERELD VAN DE FILM
CLARK CABLE.
H.D. VERTELLING.
Hoe het eens was.
Hoe het geworden is.
A. ti& )t.
De Achter Nieuwe Gracht
DE MILLE DRAAIT DE BRAND
VAN ROME.
Charles Laughton als Nero.
Het machtige Rome uit den tijd der groote
Keizers, de stad die voor twee duizend jaar
liet middelpunt der wereld was, heeft voor
een korten tijd een nieuw schijnbestaan ge
leefd. Cecil B. de Mille's „Het Teeken des
Kruises" speelt ten tijde der Christenvervol
gingen onder het bewind van den wreeden
Nero. en daarom moest het Rome van het
Jaar 64 onzer jaartelling opnieuw geboren
worden.
Op de groote boerderij, die Paramount even
buiten Hollywood bezit, en die voor dergelij
ke gelegenheden onbebouwd gelaten wordt,
werd een gigantische reconstructie van de
straten, de openbare gebouwwen en paleizen
die wij uit de runines van deze stad kennen,
opgezet. Dat hier werkelijk een geweldig
décor tot stand kwam blijkt wel uit het feit,
dat vierhonderd arbeiders meer dan vier
maanden lang aan de reconstructie werkten
voor één enkele meter film opgenomen werd.
De bouw van de enorme arena, waarin de
beruchte bloeddorstige spelen plaats vonden,
was een bezienswaardigheid op zich zelf. die
dagelijks duizenden nieuwsgierigen uit Hol
lywood naar het terrein lokte.
Ook de historische tuin van Sylvanus, waai
de eerste Christenen hun geheime bijeen
komsten hielden, werd opnieuw tot leven ge
wekt.
Van de interieurs trokken vooral de ker
kers en onderaardsche verblijven de belang
stelling der bezoekers.
En speciaal voor dit doel ingerichte werk
plaats fabriceerde „en gros" antieke sieraden
en wapenrustingen, zooals zij in R ine gedra
gen werden. Een belangrijk deel der requisie-
ten moest echter bij antiquairs, verzamelaars
en theaterdirecties geleend worden, daar het
atelier, hoe snel men ook werkte, niet tegen
het enorme aantal bestellingen opgewassen
was. Een voorbeeld van de schaal waarop de
Mille produceerde geven de volgende cijfers:
zijn draaiboek verlangde het gebruik van
1500 metalen wapenrustingen, 120 drietanden,
6(i werpsperen, lc8 lansen, IOii korte zwaar
den voor de lijfgarde van Nero. 300 bogen
met 1000 pijlen, 90 gladiator-zwaarden en
evenveel netten!
Het drillen van de Romeinsche soldaten ge
schiedde onder loiding van twee deskundi
gen: de Russische ex-generaal Iwan Ikoni-
kow en Captain Clifford MacLaglen, de broe
der van den bekenden filmspeler.
Een der grootste moeilijkheden waarop de
Mille bij zijn arbeid stuitte, was het vinden
van een veertigtal ruiters, die in staat wa
ren om met het enorme gewicht van hun
helmen en wapenrustingen en met de lange
bevlagde lans in de hand op een ongezadeld
paard in vollen drag hun krijgshaftig uiter
lijk te bewaren. Daar men er niet in slaagde
onder de zich in Hollywood bevindende cow
boys het benoodigde aantal te vinden, moest
een aantal figuranten onder leiding van
Ikonikow, zelf een oud-Kozak en buitenge
woon paardrijder voor deze moeilijke opga^
ve gedrild worden.
Dit film-Rome. dat met zooveel kosten en
moeite opgebouwd was, bestaat niet meer.
Want Rome moest in vlammen opgaan,
evenals het echte Rome in het jaar 64 door
brand verwoest werd. Op een teeken van
Mille opende een werkman de toevoer tot
zes en twintig op verborgen plaatsen aange
brachte gasleidingen en binnen enkele oogen-
bilkken stond hef geheele uit hout en pleis
ter samengestelde gebouwencomplex in lich
te laaie.
Vele kilometers in den omtrek van Holly
wood kleurde zich de donkere nachthemel
met rossen gloed. Tienduizenden sloegen op
de omringende heuvels het grootsche schouw
spel gade.
Temidden van een loeiende orkaan van
vlammen en rook vluchtten vier duizend gil
lende en jammerende figuranten in alle rich
tingen door de straten. Met donderend ge
raas stortten de zware balkenstellages die de
decors overeind hielden, ineen.
Veertig filmoperateurs fotografeerden het
imposante schouwspel met alle camera's
waarover de Paramount studio's beschikten.
Van strategische standpunten draaiden zij
alles wat hen voor de lens kwam en na vijf
minuten commandeerde de Mille zijn wacht
woord „cut"! Het werk was ten einde.
Na-opnemingen waren niet meer noodig
en zouden ook niet mogelijk geweest zijn.
Want Rome lag opnieuw in asch als
voor twee duizend jaren.
(Zijn levensgeschiedenis door hem zelf
verteld).
Op een eersten Fe
bruari werd ik gebo
ren in Cadiz in Ohio,
maar mijn eerste her
inneringen gaan niet
verder terug dan een
boerderij in Pennsyl
vania, waarheen mijn
ouders verhuisden.
Zoowel mijn vader als
mijn moeder zijn van
Duitsche afkomst. In
de omgeving woonden
geen mensehen met
kinderen en zoo
groeide ik op tus-
schen oudere men-
schen. Ik hield van
zwerftochten door de
bosschen en zwemmen in het meer, maar het
meest van de koude winterdagen, als de
sneeuw alles bedekte.
Mijn nieuwe tehuis was in Hopedale, een
klein dorpje, waar ik voor het eerst leerde
met andere jongens te spelen
Ik was eerst vast van plan dokter te wor
den en mijn ouders waren het met mij eens,
dut dit een heel goede loopbaan zou zijn. Dit
bleef mijn roeping tot de aantrekkingskracht
van het tooneel mij overrompelde.
Terwijl ik nog op school was, besloot mijn-
vader een boerderij te koopen in een ander*
plaats.. Vader gaf mij een Ford om naar
schooi te gaan. die ongeveer 10 K.M. van onze
woning verwijderd was. 's Zaterdags ging ik
hiermede naar Hopedale om mijn oude ka
meraden te zien.
Toen ik de school doorloopen had. ging ik
met nog twee andere jongens uit Hopedale
naar Akron om een baantje te zoeken. Reeds
den volgenden dag kreeg ik een betrekking
als portier van een fabriek en verdiende daar
honderd dollar per maand. Ik liet mij on
middellijk inschrijven als student aan den
avondcursus van de universiteit.
In dien tijd had Akron een zeer populair
plaatselijk tooneelgezelschap en iedcren
avond, dien ik vrij had, ging ik naar het
theater. De acteurs, die ik soms op straat
ontmoette, schenen mij wezens uit een andere
wereld.
Op een avond ontmoette ik twee leden van
het gezelschap, die mij uitnoodigden met hen
een 'kijkje achter de coulissen te nemen. Dit
was een sensatie voor mij en meteen stond
mijn besluit vast, dat ik liever acteur wilde
worden, dan wat ter wereld ook.
Zoo werd ik loopjongen bij het gezelschap,
zonder salaris. Ik hield mijn betrekking bij
de fabriek, maar gaf mijn avondcursus op.
Na eenigen tijd mocht ik als figurant mee
werken en beeldde alle mogelijke huisknech
ten, kellncrs en dergelijke uit. Ik leerde mij
schminken en -over het tooneel loopen, zonc-er
over mijn eigen beenen te struikelen.
Dikwijls schreef mijn vader mij en vertel
de me, welke goede kansen een jongen daar
in het Westen kon hebben. Ik begreep, dat de
oude man naar mij verlangde, verliet het
theater en ging naar hem toe.
Een jaar lang werkte ik op de olievelden,
verdiende goed geld, maar in mijn hart ver
langde ik terug naar het tooneel. Het gelukte
mij een engagement te krijgen bij een kieln
reizend gezelschap, dat in het Westen speel
de. juist op het moment, dat zij een karak
terspeler noodig hadden.
Twee jaar lang reisde ik met dit gezelschap
door het Westen, wij speelden in theaters,
tenten, kerken en café's. kortom overal, waar
wij voldoende ruimte konden vinden.
Op een kouden dag in Maart zaten wij zon
der een cent in Montana en de groep ging
uiteen. Mijn bezittingen waren: twee jaar er
varing en een fatsoenlijk pak. Dien avond
vertrok ik met een goederentrein naar Port
land, waar ik vrienden dacht te vinden, doch
deze bleken naar New York vertrokken te
zijn. Er bleef mij niets anders over dan een
baantje te zoeken. Het geluk was met me en
reeds denzelfden dag kreeg ik een engage
ment bij een ander tooneelgezelschap. Reeds
na negen weken werd dit gezelschap ontbon
den en stond ik weer op straat. Tk ging naar
de arbeidsbeurs en kreeg daar een betrekking
als opzichter in een houthakkerskamp in de
bosschen van Oregon. Vervolgens werk ik
advertentiereiziger voor een dagblad, doch
zoodra ik de kans kreeg, nam ik een engage
ment aan bij een klein gezelschap in Port
land. dat onder directie van een jonge actri
ce stond. Eenige maanden later werd deze
actrice mijn vrouw.
In den herfst van 1924 had ik genoeg over
gespaard om een reis naar Hollywood te ma
ken. Ik interesseerde mij niet bepaald voor
de film. maar mijn doel was een rol te krij
gen in een van de tooneelstukken, die in Los
Angeles ongevoerd werden. Dagen lang 'v«s
hef dezelfde geschiedenis op de vevso.hillende
kantoren. Zij hadden niets voor mij te doen.
Na een paar weken probeerde ik mijn geluk
DE PARKLAAN.
Onze teekening links geeft een kijkje op de
vroegere Achter Nieuwe Gracht, waar nu de
Parklaan is. Er was toen een vrij uitzicht op
de Friesche Varkensmarkt met de molen „Het
Fortuin".
nillllllllllllllllllffllllllllllllllllllUliilIM
bij de studio's. Er zal wel geen bank of stoel
in de verschillende wachtkamers zijn, waar
ik niet urenlang op gezeten heb.
Mijn eerste „rolletje" was in een Para
mount film, onder regie van Ernst Lubitsch.
Ik trad op als één van de grenadiers, die een
achtergrond moesten vormen. Drie dagen
lang stonden wij onbeweegelijk in de studio
en daarna ging ik weer werk zoeken.
In een theater in Los Angeles trad ik ook
als figurant een tijdje op. dit beviel mij beter,
want ik was weer terug op het tooneel. Met
dit gezelschap ging ik op tournée en na af
loop kreeg ik van den regisseur Mc. Loon een
kleine rol als soldaat in „What Price Glory".
Toen kwam mijn kans. De man, die den ser
geant Quirt speelde, ging weg en ik kreeg zijn
rol.
Later trad ik op met Lionel Barrymore in
het tooneclstuk „The Copperhead" en toen
volgde een serie engagementen bij verschil
lende theaters. Ik kocht een tweedehandsch
auto die in alle onderdeelen kraakte, maar
toch vooruit kwam. Ik hoorde van de groote
salarissen in de studio's en het gelukte mij
een proef opneming te mogen maken. Toen ik
deze zag, gaf ik alle hoop op ooit aan de film
te komen en concentreerde al mijn aandacht
weer op het tooneel.
Na een kort engagement bij een reizend
gezelschap, vertrok ik naar New York en
speelde daar in verschillende tooneelstukken.
Toen het seizoen afgeloopen was, gaf mijn
vriend Mc. Loon mij een rol in „The Last
Mile", dat in Los Angeles opgevoerd zou
worden.
Gedurende de opvoeringen van dit tooneel-
stuk kreeg ik verschillende aanbiedingen van
studio's voor proefopnemingen.
De Metro gaf mij een kans en ik speelde
een rolletje in „Easiest Way", daarna boden
zij mij de rol van bendeleider in de film
„Dance Fools Dance" (Op Dwaalwegen). Ik
wist niet of ik het zou aannemen, want dan
moest ik mijn tooneelloopbaan opgeven. Mijn
vriend raadde mij aan in Hollywood te blij
ven, want ik kon altijd nog later naar New
York terug gaan.
Ik ben gebleven en heb in een paar jaar
tijds in twaalf films gespeeld. Allerlei rollen
kreeg ik te vervullen en ik ben van het werk
in de studio's gaan houden. O.a. speelde ik
in Heil Divers (Titanen der Lucht).
EEN FILM IN CIJFERS.
Wat er bij de productie van een film al zoo
komt kijken blijkt duidelijk uit de volgende
cijfers, die ontleend zijn aan de officieele sta
tistiek, die in de filmstudio's van ieder nieuw
werk wordt bijgehouden.
Voor de Paramountfilm „Het Teeken des
Kruises", die door Cecil B. de Mille werd ge-
ensceneerd, werd 260.000 meter negatief op
genomen. Van dit kwart millioen meter film
ziet de theaterbezoeker, die de voltooide film
gaat zien, er slechts vier duizend.
Voor deze film, die ten tijde der Christen
vervolgingen onder hef bewind van Nero in
Rome speelt, werden bijna 7(500 figuranten ge-
engageerd.
De kosten van de totale, productie' bedroe
gen 2.245.000 dollar, dus meer dan vijf mil-
lien gulden.
Ruim tien duizend verschillende menschen
werkten in verschillende functies aan de
film mede.
In een speciaal voor dit doel ingerichte
werkplaats werden in de Paramount ateliers
zelf 1500 metalen wapenrustingen en ruim
600 kopieën van antieke sieraden vervaar
digd.
12 leeuwen, 18 leeuwinnen, tien olifanten,
16 tijgers, 5 luipaarden, 23 krokodillen. 160
paarden en nog tal van andere dieren werden
voor de opnemingen gebruikt. De meeste
maakten deel uit van de barbaarsche attrac
ties waarmede Nero in de grootsche arena
scènes de gunst van het volk wint.
Cecil B. de Mille, regisseur van Het Teeken
des Kruises.
De vier sterren van de film bchooren tot
vier verschillende nationaliteiten. Charles
Laughton, de vertolker van de Nero-figuur,
is een Engelschman, Elissa Landi, die het
Christenmeisje Mercia speelt is een Oosten-
rij ksche, Claudette Colbert, die in de film
Keizerin Poppaea creëert, werd in Frankrijk
geboren, terwijl Fredei-ic March. Supei-bus de
prefect van Rome, de eenige Amerikaan
onder de sterren is.
15 kilogram w'oog het toilet, dat Claudette
Colbert als Keizerin Poppaea te dragen had,
en dat uit geweven zilverdraad bestond.
476 filmactrices stelden zich candidaat vcor
de rol van de Christenmaagd Mercia. 114
proefnemingen werden gemaakt, tot t,en
slotte Elissa Landi als de gelukkige gekozen
werd.
De eerste scène, die voor „Het Teeken des
Kruises" opgenomen werd, speelt in een Ro
meinsche straat. De volgende figuranten wer
den gebruikt om de noodige locale kleur te
scheppen: 11 Romeinen, 10 Romeinsche vrou
wen, 2 bakkersgezellen, 1 wijnhandelaar, 2
bedelaars, 2 rijke Romeinen. 8 krijgslieden. 2
omroepei's. 4 negerslaven. 5 Grieken. 6 Griek-
sche vrouwen. 5 Egyptenaren, 7 Egyptische
vrouwen, 5 Syriërs, 5 Syrische vrouwen. 4 Ro
meinsche senatoren, 5 Romeinsche patriciërs,
de Parklaan.
5 Romeinsche dames, 2 rijke Romeinsche
vrouwen, 5 blanke slaven, 9 negerslavinnen,
10 Romeinsche kinderen, 3 negerkinderen, 1
schaapherder, 1 karrenvoerder, 6 moeders
met kinderen. 1 jongen die op zijn handen
loopt en 94 andere Romeinsche straattypen.
STUDIO SNUFJES.
Jeanette MacDonald heeft een contract
met de Metro Goldwyn Mayer afgesloten.
Haar eerste film vor deze maatschappij zal
zijn: The Cat and the Fiddle, waarm ze zal
samenspelen met Ramon Novarro.
Meiwyn Le Roy, regisseur van Ik ben een
vluchteling (I am a fugitive from a chain
gang) is belast met de regie van Tugboat
Annie, waarin Marie Dressier en Wallace
Beery. Robert Young en Maureen O' Sulli
van ae hoofdrollen zullen spelen.
Greta Garbo heeft een nieuw contract
met de Metro afgesloten. De eerste film van
haar zal zijn Koningin Christina, manuscript
van Bertholt Viertel, dat gebaseerd is op het
leven van de dochter van Gustaaf Adolphe.
Greta Garbo begon haar loopbaan in de
Metro studio's met De Fatale Vrouw (the
Temptress).
Het volgend seizoen zal men Erich von
Stroheim weer kunnen zien spelen, en wel in
de Metrofilm: Het Raadsel van het Verleden,
naar een tooneelstuk van Pirandello. Hierin
treedt hij op met Greta Garbo en o.a. met
Roland Varno. Regisseur is George Fitz-
maurice, die ook Mata Hari maakte.
Erich von Stroheim is de „dure" regis
seur. die al bij vele maatschappijen gewerkt
heeft en wiens films te kostbaar en te lang
werden, zoodat anderen (Goulding o.a.) ze
moesten bijwerken. De bekendste zijn The
Greta Garbo en de Huwelijksmarsch, waar
in hij zelf optrad.
IN MEMORIAM.
Aan Prinses Louise Amona von
Anhalt-Köthen,
Indien het Intern. Telegraaf agentschap
van Wolff op 14 Mei j.l. waarheid sprak, is
door een binnenbrand in Uwen familiekelder
(van de Vorsten van Anhalt-Köthen) in de
Sankt Jakobuskirche te Köthen, de tinnen
kist, waarin Gij, Prinses, sedert 1625 gerust
hebt, beschadigd geworden door het „snel om
zich heen grijpende vuur".
Uw Hoogheid was maar 16 jaar oud en zeer
lief en mooi. toen Zij stierf.
Hoogheid, bij U vergeleken ben ik nog jong.
want minstens één tijdgenoot van U, als hij
uit. de Hemelzalen op mij neerblikt, denkt:
Daar loopt ie weer gedachteloos en mist (je
zult het zien!) den treixx, die zoon van Jacob,
zoon van Hendrik, zoon van Willem, zoon van
Hendi-ik, zoon van Willem, zoon van Hendrik,
zoon van Jacobus Jr.. zoon van Jacobus Sr..
zoon van Pieter Hendrik, zoon van Hendrik,
zoon van mijn lieven Jacob, zoon van mij,
maar ik ben behalve veel jonger ook veel
ouder dan Gij zijt. Prinses; helaas ja.
En daarom: Was dit werkelijk Uw éérste
brand, zijt Gij nu voor de éérste maal ge
raakt door vuur, waarvan Wolff (A.G.) zoo
terecht zegt, dat het „snel om zich heen
grijpt"?
Gij hebt, als Prinses, minstens tien met
vergeetmijnietjes bestikte corsetten bezeten,
maar Gij zat buitendien stevig gesnoerd in
het sterkst denkbare corsetder étiquette
van de voi'sten van Cöthen (men schreef toen
Cöthen: de gezuiverde Germaansche stam
schrijft tegenwoordig Köthen). En zoo zult
Gij, Hoogheid, op Uw zestienjarigen leeftijd
misschien vei-wachtingen hebben gekoesterd,
misschien zelfs een hoop op een beetje geluk
uw horizont hebben zien rozerood kleuren,
zooals de zon den ochtendschemer, als Gij uit
een venster van uw slot te Cöthen keekt,
maar is Uw hart toen al beschadigd gewor
den. zooals nu Uw tinnen kist?
Honderd jaar, dat weet ik, hebt Gij gelegen
in dien grafkelder van de St. Jacobskerk,
toen daar Johann Sebastian Bach het groote
orgel boven U kwam bespelen, en hij is er
toen meteen organist gebleven, véle geluk
kige jaren lang. Want in Cöthen (h ij schreef:
Cöthen) is de diepe en donkere Johann Se
bastian het gelukkigst geweest, en daar speel
de hij en componeerde hij boven Uw zestien-
jaars-grafstede. Dat hebt Gij gehoord.
Maar er is meer. Bach was vele Jaren lang de
Vorstelijk AnhalL-Cöthensche Kapelmeester;
in datzelfde slot. waar Gij geleefd hebt, £.a-
knixt en op voorname wijze de sarabandes
danste. Ge weet wel: iets langzamer dan de
menuet, daar verzorgde hij de Kamermuziek
en het Huisorkest van den regeerenden Vorst,
den overbetoudtantezegger van U, priile
Prinses.
En weer honderd jaar later dwaalt Hein-
rlch Heine om Uw slot heen, pas gedocto-
reerd, het hoofd en het hart vol liefde, vol
verlangen, vol hoogmoed welk vers heeft
hij toen geschreven, of zachtjes gezegd, vlak
b ij U? Dat hebt Gij moeten hooren. Wam.
het goede van de menschen blijven de dooden
hooren.
En weer honderd jaar later zijt Gij, Hoog
heid, door het Intern. Telegraafagentschap
Wolff over duizenden telegraaf- en telefoon
lijnen gejaagd, zoo maar; was die Wolffsche
literatuur U wel aangenaam?
Wel te rusten, daarom, voor langere
eeuwigheden, jonge Prinses von Anhalt-
Köthen, dan dat wakker worden icdci-e hon
derd jaar!
v. d. E.
HET BLOED ALS WEER-
VOORSPELLER.
De volksmond kent talrijke spreekwijzen,
waarin van de invloed van het weer op den
lichamelijken toestand van den merxsch
wordt gewaagd. Dat er inderdaad vei-band
moet bestaan tusschen weer en gezondheids
toestand. wordt duidelijk bewezen door de
rheumatische vei-schijnselen. Maar de weten
schap had altijd weinig zekerheid.
Thans heeft men echter kunnen bewijzen,
dat het optreden van zekere ziekten samen
hangt met bepaalde weersveranderingen.
Ook bij gezonde menschen kon een verband
tusschen lichamelijke conditie en atmosferi
sche voorvallen worden geconstateerd: de
bloeddruk bleek te worden beïnvloed door de
richting der luchtstroomingen.
Een vrouw vecht
door Vr. S.
Ze komen wat aarzelend het kleine café
binnen, waarheen ze hem gevraagd heeft te
gaan. Zij vooi-op. Ze vinden een sober wit
geschuurd tafeltje, in een rustigen hoek,
heel achter aan, groot genoeg om twee gla
zen bier te dragen en een paar ellebogen tot
steun te zijn. Hij een Hollandsch arbeider,
die met meer zekerheid hoog boven de men
schen balken rangschikt tot een veilig dak,
waaronder gezinnen kunnen wonen, dan een
vrouw op haar plaats zet; zij een Duitsch
dienstmeisje met een grappig kort neusje,
een frissche kleur, oogen steeds gereed voor
een traan of een lach, en stevige roode han
den, die wat te opvallend een bierglas omvat
houden.
Ze schuift haar stoel wat dichter bij de
zijne en duwt een elleboog in zijn zij. Nog
voor hij zich een beetje op zijn gemak voelt
ten opzichte van het wiebelig tafeltje, zijn
stoel, het heele geval, stuift zij meteen maar
met de deur in huis en verklaart nadrukke
lijk „Nein, du bist ja gar nicht verheiratet;
gar nicht". En ze voegt er triomphantelijk
aan toe, dat je je van een vrouw die je zóó
behandelt, niets hoeft aan te trekken, laat
staan je ermee getrouwd moet voelen, 't Is
zooals zij zegt: hij is heelemaal niet ge-
trouwt. Hij heeft dat nooit goed bekeken.
Hij buigt zijn stevigen kop wat naar haar
over. Goedmoedig, terechtwijzend, tegelijk
een beetje zijn nuchterheid verontschuldi
gend, zegt hij wat eenvoudige woorden over
zijn vrouw, zijit kind, en hoe ze die dingen
zoo kan zeggen. Ze moet toch begrijpen
En plotseling zakt haar triomfantelijke
houding ineen, ze kijkt even stil voor zich
uit en dan komen er tranen, druppelende
warme tranen. Weet hij dan niet, hoeveel ze
van hem houdt? Is hij dan vergeten wat ze
niet alles voor hem heeft gedaan? Is dat
dan allemaal niet de moeite waard geweest?
Ja, waarvoor leeft ze dan? Waarvoor?
vraagt ze.
Goedig troost zijn stem. Natuurlijk! Na
tuurlijk is hij niets vex-geten. Maar ze moest
toch begrijpen.... En hij werpt een onveili-
gen blik op haar behuild gezicht.
Ze schuift wat van hem vandaan, beleedigd
en uit haar humeur. Het bierglas trekt ze
naar zich toe en drinkt met nonchalante
slokken. Een tijdlang is het stil. Hij wacht af,
geduldig. Dan lacht ze plotseling, hardop en
sarcastisch: Weet hij wel, wie er pret om dit,
alles zal hebben? ..Deine Frau, die wird
lachen". O, wat zal zijn vrouw lachen, wat
zal ze een schik hebben, als ze ziet, wat hij
zich allemaal laat welgevallen, als ze weet,
dat hij niet den moed heeftZiet hij
eigenlijk wel, hoe belachelijk hij zich in haar
oogen zal maken, hoe ze dan pas goed haar
eigen gang zal gaan en zich van hem niets
meer aantrekken?
Ze lacht nog eens. kort, onaangenaam. En
als ze meeiTt hem getroffen te hebben, om
dat hij voor zich uit staart zonder te aiTt-
woorden, zegt ze onverwachts met een zach
te. maar dringende stem eiT een ontzettende
radheid van woorden, wat zij niet alles voor
hem zou willen doen, hoe ze hem zou ver
zorgen, hoe„Ach, ware das schön!"
Hij geeft half toe, even meegesleept door
die stem, die belofsten. Dan nadenkend kijkt
hij haar aan, ziet in haar oogen de nieuws
gierige spanning en zucht wrevelig. Hij zegt
wal toegevende woorden, maar tenslotte....
moet ze toch begrijpen
Uit haar oogen glipt alle vriendelijkheid
weg. In een laatste poging stampt ze met
haar voet op den grond, geërgerd en zenuw
achtig frommelt ze haar rok in haar saam-
geknepen vuisten. Wat of hem eigenlijk
scheelt, vraagt ze. Ze is hier maar niet zoo
voor de grap gekomen, als hij niets anders
te vertellen heeft, kan ze even goed weer
weggaan. Ze maakt een gebaar van opstaan,
van plotseling vertrekken, waartegen hij niet
protesteert. Dan gaat ze weer zitten, versla
gen en met niets meer van die tartende
hooghartige houding waarmee ze gekomen
is. met niets meer van die zelfverzekerd
heid.
Ze zitten stil aan hetzelfde tafeltje. Zé
voelt zich miskend, beleedigd en dat ze nog
tientalleiT keeren zoo hard van stapel zal
loopen, zóó zegevierend zal inzetten, zóó sai"-
castisch zal zijn, om aan het einde zoo ver
slagen te zijn, dringt niet tot haar door.
Ze hebben even ieder hun eigeia gedach
ten, dan tikt hij aan deir rand van zijn glas
dat klinkt als een wijs spottend lachje
en wenkt den kellner.
Hij trekt de pet over zijn krullende haar
en ze verlaten het kleine café hij voorop.
Buiten nemen ze afscheid; wéér afscheid.
„Auf Wiedersehcn", zegt ze.
„Tot ziens", zegt hij.
