Simplex eie VRIJDAG 23 JUNI 1933 HAARLE M'S DAGBLAD 6 DE RIJKSSUBSIDIE VOOR HET M. O. HET VOORSTEL VAN B. EN W. OM DIE WEER TE AANVAARDEN. B. en-W. van Haarlem schrijven aan den raad: Het raadsbesluit van 11 Juli 1923 tot strek king hebbende niet te aanvaarden de voor waarden, gesteld bij verschillende Koninklij ke Besluiten en Minlstcrieele circulaires tot behoud van het rijkssubsidie ten behoeve van de inrichtingen voor 'thoogor- cn mldd. onderwijs, neeft het verlies dier subsidies tengevolge gehad. De gemeente heeft om hare volkomen vrij heid ten opzichte van de interne regeling van dit onderwijs en van hqt daarbij betrokken personeel te bf.warcn, derhalve jaarlijks een belangrijk geldélïjk .offer gebracht. Verschillende pogingen, aangewend door ons College zelfstandig, zoowel als. in 'vèreenlglng met andere z.g. „vrije gemeen ten'* l't.w. Am sterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage) om met handhaving van rechten voor het in dienst zijnde personeel opnieuw de toe kenning van het volledige subsidie te verkrij gen, hebben geen succes kunnen verwerven Slechts lss bij naleving overigens van alle van rijkswege gegeven voorschriften, ver kregen de mogelijkheid tot geleidelijke toe kenning van een subsidie naar rato van het aantal nieuw benoemde leerkrachten, waar op de rijksregeling van toepassing zoude zijn. Dc nadoelen aan dit systeem van subsl- idieerlrig verbonden o.m. derving der con- tractueele bijdragen van de buitengemeenten zijn van di\u aard, dat wij geen vrijheid hebben kunnen vinden den raad ter zake voorstellen aan te bieden. Alleen toekenning van het volledig rijks subsidie zou voor de gemeente voordeelen in houden. Op grond van verschillende omstandighe den hebben wij ons ernstig beraden over de vraag of het destijds ingenomen standpunt, nog behoort te worden gehandhaafd. Opmerking verdient hierbij, dat het Ko ninklijk Besluit van 28 December 1922 se dert gewijzigd, waarbij nadere regelen voor de berekening van heb subsidie zijn gege ven, éenige mildere bepalingen bevat. Werden voor de lagere klassen aanvanke lijk sleohts parallel-af deel In gen in aanmer king genomen, om te voorkomen, dat het aantal leerlingen voor volledig onderwijs in eenige afdeeling 28 zou overschrijden, thans is dit teruggebracht op 20, en voor de ioo- gere klassen van 26 op 24. Weliswaar heeft de Minister van Onderwijs Kunsten en Wetenschappen gebruik gemankt- van bevoegdheid hem verleend sub 6 van genoemd besluit eri deze getallen bepaald, op onderscheidenlijk 30 en 26, maar dit moet worden aangemerkt als- maatregel van tljde- lijken aard. Aan de gestelde eischen zou naar onze meening niettemin ook in verband met de ■beschikbare ruimte iri de meeste lokalen - zonder al te groote bezwaren kunnen worden voldaan. Ernstiger en van meer betcekcnls moet wordengenoemd, dat voor het betrokken personeel, bij wijziging van het eenmaal in genomen standpunt, van toepassing zal wor den de regeling in salarleerlng voor de leer aren der Rijks Hoogere Burgerscholen, opge nomen ln het Bezoldigingsbesluit 1928, bene vens het verhaal van pensioensbijdragen op gelijken voet. Wij hebben de gevolgen hiervan met dc meeste nauwgezetheid beoordeeld en- een voorstel om, ter verkrijging van subsidie, aan de gestelde eischen te voldoen, zou ze kei- niet mogen worden verwacht, wanneer geen ernstige sociale- en finaneleele omstandig heden hieraan ten grondslag lagen. Hét gevolg van den langen duur der crisis, de algemeen maatschappelijke verarming, welke zich steeds scherper in breeder kring voltrekt, dwingt ons College echter opnieuw hoe ongaarne ook tot voorstellen, welke offers .vragen, maar in het belang van een richtig financieel beheer nlottemln geboden zijn., In een complex van maatregelen, alle be- oogende dekking van benoodigdc bedragen voor den dienst van Maatschappelijk Hulp betoon, ls mede opgenomen het verhaal van pensioensbijdragen voor alle groepen van personeel in dienst" der"gemeente.' Bij bekrachtiging daarvan door den raad komt voor de leeraren ontegenzeggelijk een der belangrijkste punten van verschil met hunne rijkscóllega's te vervallen. Een niet te vermijden opvoeren van het aantal verplichte wekelijksehc lesuren tot 30 waar-door de belooning van extra-lesuren vrijwel geheel zal worden buitengesloten, brengt hen tevens tot het van rijkswege ge stelde maximum in arbeidsduur voor een vol ledige betrekking. Wij .'becijferen de voordeelen bU.de toeken ning van rijkssubsidie op pl.m. f 62.000 per jaar hoogcr dan onder do tegenwoordige omstandigheden" inbegrepen een verminde ring van lasten wegens afvoering van een aantal leerkrachten, waarvoor uitteraard al lereerst in aanmerking zullen komen de tij delijke leeraren. Daar bij aanneming van onze voorstellen tot beperking der uitgaven, de wezenlijke vel schillen voor do hierbij betrokken leeraren toch grooten deels zullen vervall-en. me enen wij ons verplicht den raad to adviseeren het destijds ingenomen standpunt prijs te geven, ten einde door naleving van alle van rijks wege gegeven voorschriften voor de inrich tingen van voorbereidend hooger- en middel baar onderwijs weder de toekenning van het rUkssubsidle to verkrijgen. OOK VOOR DE WETHOUDERS. Onder verwijzing naar hun voorstel tot verhaal van pensioensbijdragen op het ge- meentepersoneel, stellen B. en W. voor om, met ingang van 1 Juli 1933, gelijk verhaal ton aanzien van de pensioenen, toe te ken nen aan de wethouders der gemeente en hunne eventueel na te laten betrekkingen, toe te passen op de jaarwedde van ieder der .wethouders. ARROND.-RECHTBANK. DIEFSTAL EN VERZETPLEGING. In den nacht van 11 op 12 Mei zagen twee agenten van politie, die in burgerkleedlng tc Drlehuiw surveilleerden, uit de keet van eenige in aanbouw zUnde huizen een man komen, die een oliebus droeg. Hij sloot de deur van de keet, hing de bus aan het stuur van zijn flets cn vertrok. Dit kwam den agenten verdacht voor vanwege het onge wone uur, waarom zU naar den man toe gingen. Dc eene agent vroeg den man of hij bevoegd was om iets uit de keet te halen en toen deze antwoordde die bevoegdheid niet tc hebben, zei de agent, dat hij hem naar het bureau zou brengen. De ander liet daarop fiets en bus ln den steek cn ging loopen, maar de agent zette hem na en toen kwamen beiden te vallen, wat niet vreemd is, aangezien het terrein bij huizen in aanbouw niet de meest geschikte renbaan is. De agent stond op en de andere agent kwam cr ook bij, terwijl de vluchteling nog op den grond lag en toen grepen zij hem vast, maar dc man zou zich toen door slaan, trappen en bijten tegen dc agenten hebben verzet, zoodat de eerste agent zich zelfs genoodzaakt zag don man met don boeiketttng in het gezicht to slaan. Ten slotte ging hij gewillig mee. Donderdag had de man, een 59-jarig in woner van IJmuiden, zich voor diefstal en wederspannlghcid te verantwoorden. Uit het verhoor der agenten bleek, dat do man bij zijn aanhouding ln het bezit was van eenige bUgcvijlde sleutels en dat hij ook nog verdacht werd hout gestolen te hebben. De man bekende, hU zei, dat de bus olie bevatte cn dat hU dit had willen verkoopen; armoede zou hem tot die daad gebracht hebben. De verdedigster mej. Mr. Kluitman vroeg den agent of hij, toen de man op den grond lag, dezen uit wraak in het gezicht had ge schopt en of hij later met den man was over eengekomen, dat deze hierover niet zou spreken, Iets wat verdachte beweerd had. De agent ontkende dit ten stelligste, maar achtte het niet onmogelijk, dat hU den man, toen deze zich op alle manieren verzette, ln de worsteling bU ongeluk eenig letsel had toe gebracht. De agent was zelf aan de hand ver wond, maar kon ook niet zeggen of dit bij den val was gekomen dan wel of de arrestant de wonde had veroorzaakt. Do Officier van Justitie eischte tegen ver dachte een jaar gevangenistraf. De verdedigster achtte den diefstal bewe zen, maar was van meening, dat hier geen weerspannigheid was in den zin der wet, omdat haars inziens de agent niet in de rechtmatige uitoefening zijner bediening was. De agent toch beweerde in zijn proces ver baal, dat hij den man had aangehouden om hem voor den commlsarïs van politie te ge leiden. hetgeen volgens strafvordering ten snoedigste moet geschieden en de agent had dit niet gedaan, doch den man naar een bu reau gebracht, waar hij hem een verhoor had nfgenomen-, terwijl -hij -hem- -eerst-een- paar dagen later bij den-commissaris, bracht, Waar om zij.-ontslag van rechtsvervolging vroeg..-. Verder achtte zij den eisch buitensporig hoog. De verdachte is een slachtoffer der tijds omstandigheden cn verbetering is bij hem geenszins uitgesloten. Uitspraak over 14 dagen. VERDUISTERING BUT F.EV PETROLEUM- MAATSCHAPPIJ On 10 Nov. had een vertegenwoordiger van de Sinclair terecht gestaan als verdacht van verduistering van 5200, althans van een ze kor bedrag ten nadeele van die maatschap pij. Dc rechtbank had toen een nader onder zoek door eon accountant gelast, die thans zijn rapport had uitgebracht. Uit het verhoor van den accountant bleek, dat verdachte te gelijk hij een firma twee posten had ont vangen. doch cr slechts een terstond verant woord had: do verantwoording van den an deren post, groot 456, kwam eerst een paar weken later. Voorts had hij van een andere firma 100 niet gestort, terwijl ln het algemeen ont vangen bedragen met groote vertraging wer den verantwoord, zoodat het kastekort, dat in Februari 1930 ongeveer f 1400 bedroeg, ge- leidclijk groeide tot 5200. Als verdachte van een debiteur een aantal kleine posten had te innen waarvoor even- zooveel wissels waren afgegeven, gaf nij oen zoogenaamde vcrzamelkwltantle over het ge zamenlijk bedrag, maar de oorspronkelijke wisseltjes hield hij en bij de controle toonde hij die, alsof de posten niet betaald waren. Verdachte gaf een en ander toe. maar ont kende zich aan verduistering te hebben schuldig gemaakt; hU goochelde met die wis seltjes. omdat er een kastekort was, maar hoe dat ontstaan was, kon hU niet zeggen. De rechtbank vond het vreemd, dat ver dachte niet. toen hij voor ft eerst een kas tekort constateerde, zijn firma heeft inge licht en niet alles beproefd heeft om de fou ten te vinden en herhaling te voorkomen: dit zou op goede trouw hebben gewezen, maar hot tekort groeide steeds aan, zonder dat verdachte erover repte. De Officier van Justitie was van oordeel, dat liet accountants-rapport duidelijk in het licht had gesteld, dat verdachte fraude had gepleegd en persisteerde bij zijn eisch van een jaar gevangenisstraf. De verdediger Mr. Benno Stokvis was van meening. dal geenszins is bewezen, dat ver dachte zich geld heeft toegeëigend. Er was een kastekort, zeker, maar dat kon op ver schillende manieren ontstaan. Verdachte kan geld verloren hebben; 't kan hem ontstolen zijn; hij kon gelden niet ontvangen hebben c-n toch als ontvangen geboekt. Verdachte was geen administrateur, liij was reiziger en moest bovendien geld innen. I-lij had veel te correspondeeren. zoodat hij 't feitelijk veel te druk had cn daardoor liep de administratie in 't honderd. Verdachte wist soms niet wie wel en wie niet betaald had en niet te ver geten werd die verwarring goeddeels door de klanten veroorzaakt. Zij betaalden niet re gelmatig. maar de schuld werd vaak in ge deelten afgelost. Zoodoende moest er wel ver warring komen en bovendien is de maat schappij ook schuldig door slechte controle. Uit niets blijkt dat verdachte geld van de maatschappij in den zak heeft gestoken en spreker meende dan ook, dat vrijspraak zal moeten volgen. Mocht dc rechtbank toch vor- oordeelen. dan drong pleiter aan op een lich te- straf, gezien het gunstig verleden van zijn cliënt. Uitspraak over 14 dagen. HAM MET EEN LUCHTJE. De 7S-jarice. die ondeugdelijke ham had verkocht, zag zich veroordeeld tot 2 x 14 da- hebben mede voor 99 °/0 de buitenlandsche merken verdrongen, door kwaliteit, betrouwbaarheid en blijvend licht loopen. Koopt een Simplex niet als steun voor de Nederlandsche industrie, doch omdat dit in alle opzichten in Uw voordeel is. (Adv. Ingez. Med.) gen gevangenisstraf, overeenkomstig het von nis van den kantonrechter. AANRIJDING OP DEN MILITAIREN WEG. Dc autobestuurder, die op den Militairen- weg te Bloemendaal een motorrijder had aan gereden, tengevolge waarvan deze vrij ern stig aan het been werd verwond, werd ver oordeeld tot 100 boete overeenkomstig den eisch. EEN ONEERLIJK STEUNTREKKER De metaalbewerker uit IJmuiden, die in komsten had verzwegen en daardoor onrecht matig steun had getrokken, kreeg 4 maanden gevangenisstraf; de eisch was 8 maanden. DE BEZUINIGINGEN TE HAARLEM. OPHEFFING VAN HET VERVOLG ONDERWIJS. B. en W. schrijven aan den raad: Ingevolge de wet van 16 Februari 1923 tot wijziging der Lageronderwijswet 1920, rust op de gemeente gceherlel verplichting meer tot het verstrekken van vervolg-onderwijs, zulks in verband met de omstandigheid, dat het Rijk niet langer vergoedt de belooningen, toegelegd aan het onderwijzend personeel. Het raadsbesluit van 30 Mei 1923, om niet temin het openbaar vervolgonderwijs te be stendigen, houdt tevens ln de wettelUke ver plichting tot het verleenen eener evenredige bijdrage in de kosten, ten laste der gemeen te. voor soortgelijk bijzonder onderwijs. Het openbaar vervolg-onderwijs wordt thans gegeven' aan zes' en het bijzonder aan vijf cursussen, tellende onderscheidenlijk 499 en 196 leerlingen. Op de begrooting. dienst 1933. zijn daarvoor uitgetrokken, na aftrek der inkomsten, de navolgende bedragen: nl. voor het openbaar onderwijs f 35.579.70 en voor het bijzonder onderwijs f 20.200. Wij brengen onder de aandacht, dat bij Wettelijke regeling van. hét onderwijs aan 'de rijpere jeugd 'net vervolg-onderwijs op ge heel andere.basis zou: bohooren te worden in gericht," daar het in den bestaanden vorm moeilijk kan voldoen aan de moderne eischen welke de algemeene volksopvoeding en.volks ontwikkeling bepalen. Zelfs bestaat In vrij ruimen kring ernstige twijfel over het nut en de doelmatigheid van dit avond-onderwijs. Wij mecnen daarom, dat In verband met groote finaneleele zorgen der gemeente de bestemming der voor dit doel op de begroo- tlng uitgetrokken gelden niet meer gerecht vaardigd Is, zoodnt wij den raad voorstellen met ingang van 1 September a.s., tot ophef fing van het openbaar vervolgonderwijs over te gaan. De uitkecrlng ten behoeve van het bijzon der vervolgonderwijs komt dan automatisch te vervallen. Wij merken hierbij op, dat de opheffing van den cursus no. 1. bedoeld voor hen, die buitengewoon onderwijs hebben ontvangen, slechts formeele betcekcnls zal hebben, daar dit onderwUs. in den vorm van avondverzor- ging zal worden voortgezet onder bemoeiing van den dienst der Nazorg, waardoor een pro vinciaal subsidié van 20 p'ct. in de kosten zal zlln verzekerd. In aanmerking nemende de groote verschei denheid van inrichtingen voor Handels- en Nijverheidsonderwijs vertrouwen wij. dat velo leerlingen der. overige cursussen, die na het eind-onderwijs der lagere school aanvullend onderricht begeer en, dc gelegenheid daartoe ruimschoots kunnen verkrijgen. De bii het vervolgonderwijs benoemde leer krachten kunnen bij opheffing ervan, naai de bepalingen der vigcerende verordening, aanspraak doen gelden op toekenning van wachtgeld. PROTESTANT CHRISTELIJK MEISJES- WERK Men schrijft óns: Betrokken lucht, betrokken gezichten. Wat zou ér terecht komen van het slot feest van den volksdanscursus voor leidsters o. 1. v. Mejuffrouw Zuurendonk ln den tuin van Oud Zomerzorg te Bloemendaal. Maai de zaal boven dc garage werd in een mini mum van tijd omgetooverd in een lusthof, zoodat hoewel de lucht nog betrokken was. de gezichten al opklaarden. Toch kon nog een gedeelte van het programma in den tuin worden afgewerkt. Verschillende aardige dansen werden uitgevoerd. Na de pauze gin gen we naar dc zaal, waar na een kopje thee en nog eenige volksdansen het strijkje o. 1, v. Mejuffrouw J. Lull enkele mooie stukken ten gehoore bracht. Tot slot voerde de koorklas van Mejuffrouw Luii „Pierrotte en de melkkan" op. Het was een aardige avond, een waardig slot van den volksdans cursus. GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN. v. Dosser, Zonnelaan 7, actetasc'n; De Wit, Schoterv.cg 63. autoband met velg: Theelen, Djamblstraat 28., bril; v. d«Broek, Klooster straat 14, ceintuur; Huel, Tyboutstraat 4 rd„ cape; Slpp, Emmastraat 28, idem: Vrolijk, Haarlemmerliedestraat 7, ceintuur; Bur. van Politie, Smedestraat 9, ceintuur; diploma Ned. Sportbond, gonjezak; Nicolaas. Midden weg 52. hond: Cohen Rodriitues. Rijksstraat 94 idem: Boonders. Klarenbeekstraat 4 rd.. krat met aardappelen:v. Mastrlgt. Overïon- straat 39, zakmes; Nauta. Aagje Dekenstraat 2, muts; Jansen, Steenbokstraat 1, muts; Strijbosch, Gasthuislaan 118, nummerplaat; Ramp, Pres. Steynstraat 20, portemonnaie; Hazenberg. Pieter Kle.sstraat 23, Idem; Eich- horn, Spaarnhovenstraat 105, poppenwagen; Reine. Graaf van Wtcdstraat 14. ring; Rieu, Burretstraat 6, rfjw.bolaat. plaatje; Snijder, Schagchelstraat 44 rd., rijwiel; Kok, Oranje- boomstraat 87, steeksleutel; v. Deurscn, Voor helmstraat 22 rd., vulpen; Gerlos, Abeelstraat 5, vulpotlood, Ouwerkerk, Drossestraat 19: Idem; Roode, Pijlslaan 122, idem. (Adv. Ingez. Med.) OPHEFFING VAN HET VOOR BEREIDEND ONDERWIJS. OOK GEEN KINDERBEWAARPLAATSEN. Daarover schrijven B. en W. aan den raad: Zooals bekend wordt voor dat onderwijs geen Rijksvergoeding genoten cn is de ge meente niet verplicht om voorbereidend lager onderwijs in stand te houden of daarvoor subsidie te verleenen. Wel werden bij raadsbesluit van 14 Sep tember 1932, reeds bezuinigingsmaatregelen getroffen, doch deze zUn niet voldoende; de finaneleele toestand der gemeente noodzaakt ons thans drastische maatregelen voor te stellen, en wel om met ingang van 1 Sep tember 1933 het openbaar voorbereidend la ger onderwijs op te heffen en de subsidie regeling voor het bijzonder onderwijs in te trekken. Aanvankelijk waren wij voornemens den raad nog voor te stellen de gebouwen, waar in thans de openbare scholen voor voorberei dend lager onderwijs zijn gevestigd te be stemmen voor bewaarplaatsen voor kinderen van 3 1/2 tot 6 jaar. Het is ons echter gebleken, dat tegen de uitvoering van dat plan bezwaren bestaan. Bij-nadere .overweging hebben wij derhalve besloten" daartoe niet' over té gaan. Wij zul len nog nader overwegen wélke bestemming aan de gebouwen zal worclen gegeven. Voorts deelen wij mede, dat ingevolge raadsbesluit van 7 Maart 1928, aan de bij zondere bewaarschool aan den Korte Zijlweg no. 9a tc Overveen, gemeente Bloemendaal, voor elk kind, dat die inrichting van onder wUs bezoekt en waarvan de ouders in Haar lem woonachtig zijn, een subsidie wordt ver leend tot een bedrag gelijkstaande aan het geen de gemeente Bloemendaal per kind en per jaar voor hare leerlingen toekent, doch tot een maximum van f 27.50 per jaar. Het komt ons voor, nu de subsidieregeling voor de bijzondere scholen voor voorberei dend lager onderwijs te Haarlem zal verval len, dat genoemd raadsbesluit eveneens be hoort te worden ingetrokken. OUDEN VAN DAGEN NAAR DE LILLI PUTTERS. Donderdagmiddag waren de Ouden van Dagen uit Haarlem uitgenoodigd een voor stelling van Lilliputstad bjj te wonen. De oudjes hebben genoten van dc aardige en mooie toeren der lilliputters en een her haald dankbaar applaus heeft dan ook wel ondubbelzinnig getoond dat zU dankbaar waren voor het geboctené.- Met auto's werden velen van hen naar den Kinderhuissingel gebracht, en allerwege werd de stad bewonderd, doch dc circusvoorstel ling was beslist de clou van den dag. De directie van Schaefer's Lilliputstad heeft goed gezien en den Ouden van Dagen een prettiger, dag bezorgd. INGEZONDEN Voor den inhoud dezer rubriek stelt de Redactie zich niet verantwoordelijk. Van ingezonden stukken, geplaatst of niet geplaatst, wordt de kopij den inzender niet teruggegeven. HET BROUWERSKOLKJE. Geachte redactie, Uit het verslag van den Raad der gemeen te Bloemendaal, opgenomen in uw blad van Vrijdag 16 dezer blijkt dat: de dreiging voor het natuurschoon bij dc Kolk te Overveen blijft. De Raad der gemeente Bloemendaal die naast goede besluiten cr reeds zoovele ge nomen heeft die later betreurd werden, heeft nu weer het besluit genomen om in verzet te gaan bij de Kroon tegen de afwijzing door God. Staten van de provincie Noord-Holland van een raadsbesluit dier gemeente, om een verkeersweg aan tc leggen over de Kolk in aansluiting aan den Zeeweg. Waarvoor die weg noodig is, is voor velen een raadsel. Voor den afvoer van overtollig verkeer op den Zeew is geen noodzakelijkheid aanwezig. In den winter of voor en najaar is op den Zeeweg niemand te zien. Op zomerdagen, als 't warm is. dan alléén is op den Zeeweg veel verkeer van uitsluitend pleziermakende men- schen; Ja, dan komt 't voor. dat Je hooren en zien vergaat van het razen van auto's en mo torrijders met hun motorengelen. Is 't nu wel goed gezien om een van dc weinige rustige plekjes die er nog overgebleven zijn. te gaan belasten met zulk verkeer? De vogels, die daar in 't voorjaar zoo heerlijk zingen, zullen van dat plekje voor goed verjaagd worden. Aerdenhout heeft de gemeente Bloemendaal evenals de Schapenduinen- voor goed bedor-1 ven. Op den Binnenweg naar Vogelenzang werd het mooiste gedeelte met een heerlUk uitzicht over de weilanden op de duinen, door lintbebouwing eveneens bedorven. Kan de gemeente Bloemendaal niet beter haar geld besteden door 't behoorlijk ln orde brengen van de voetpaden langs den Zeeweg? Een klein subsidie voor een autobusverbin ding tusschen de dorpen Vogelenzang, Over veen en Bloemendaal kan er niet op over schieten. Maar wel een onnoodig dure weg met viaduct in 't belang van wat auto rij dende pleziermakende menschen! Eerst heeft de gemeente Bloemendaal de Kolk grondig laten vcrwaarloozen, toen 't al te erg werd en de Kolk dreigde gedempt te worden door het afloopen van de duinberm, ls er een prikkeldraad afzetting gemaakt, daarna zou de Kolk bebouwd worden en nu moet er een weg langs voor auto's, om in razende vaart naar dancings en andere plaat sen van vermaak te rij den J Moge de Kroon aan zulk noodlottig drijven van de gemeente Bloemendaal paal en perk stellen. Met dank voor de plaatsing, hoogachtend EEN OVERVENER Overveen, 21 Juni 1933 NAPOLEON - GöBBELS. Eenige dagen geleden heeft minister Göb- bels op een bUeenkomst van de Hitler-Jeugd een toespraak gehouden waarbij de Italiaan- sche, fascistische jcugd-organisatie als voor beeld werd gesteld. De jeugd moet een „be wuste' staatsjeugd worden en dient te wor den opgevoed in de „gemeenschapsidee". Ten slotte haalde min. Göbbels de woorden van Napoleon aan: „Ik wil oude majoors en jonge generaals. En elke Duitsche jongen draagt den maarschalkstaf in zUn ransel". Spreek die woorden met krakende barsch- heid ln uw stem uit, frons de wenkbrauwen, kUk daarbU erg kwaad en tien tegen één, dat de kinderen, die zoo worden toegesproken met geestdrift elkander aanstonds te lijf gaan of een vuurtje stoken om er hun te genstanders, bU meeningsverschil, in te wer pen. Het is wel goed, dat de heer Göbbels tot de kinderen gaat maar dan zU hem toch voor zichtigheid aanbevolen bij het kweeken van een „bewuste staatsjeugd" en het vormen eener „gemeenschapsidee". Want wat zien wU gebeuren? Dat ln Duitschland opgegroei de Hollandschè kinderen, tUdelUk hier te lande, met grimmige gezichten en onder het vervaarlUk gekrijsch van het Horst-Wessel- lied een in de pacifistische ideeën, opgegroei- den Nederlandschen jongen trachten neer te slaan, alles terwllle van de schoone „gemeen schapsidee". Minister Göbbels faalt. HU stelt Napoleon tot voorbeeld, haalt diens woorden aan, maar vergeet, dat deze geniale, strategische, krijgs kundige „vechtjas" als een historische fi guur geheel ln de lijst van zijn tijd moet be schouwd worden, die niets met de „gemeen schapsidee" van heden te maken heeft, Na poleon Was een tot de spits gedreven indivi dualist. Deze veldheer met de staalgrijze oogen mag de hedendaagsche jeugd niet tot voorbeeld gesteld worden. Offerde hij niet duizenden menschenlevens op ter verwezen lijking van een idee en is hij niet de verban nen eenzame geworden waartoe de door heer- scherswaan .aangegrepen mensch vervalt in dien hU niet .In staat is zUn individualiteit ondergeschikt te maken aan de gemeen schapsidee, welke in de finale van Beetho ven's Negende sterker tot uiting komt dan ln de „liederen" welke thans in Duitschland fanatiek ultgekrUscht worden? Indien de heer Göbbels uitspraken van groote figuren uit het verleden clteeren wil, iaat hU dan tot de kunstenaars gaan. En het is. nog eens, Beethoven dien ik in de her innering wil doen oprijzen, die, toen hij ver nam, dat Napoleon zich tot keizer had laten kronen, zijn Eroïca waarvan het onderwerp aan Napoleon was gewUd, verscheurde, om dat kelzerlUke hoogmoed en despotieke heerschzucht, geheel in strijd waren met den inhoud zijner symphonic. De heer Göbbels faalt. HU zaait in de har ten der Duitsche Jeugd van het blljvend- militairistlsch en chauvinistisch- snoe vende Duitschland niet het zaad van de ware gemeenschapsidee welke zich by de besten en allergrootsten der aarde in meer ver- draagzamen zin, herlees. Excellentie, de „Ode an. die Freude". van Schiller en gedenk zoo menig schoon, lyrisch gedicht van dien anderen „Exccllenz" in Weimar. heeft geuit maar hU roept de jeugd, die nu een maal meer van soldaatje-spelen, voetzoekers en pistolen houdt, op en ziet niet, dat achter vliegende vaandels dlezelde jeugcl naar een afgrond wordt geleld. Waarom die Udelheld van het kind geprikkeld met den verborgen maarschalkstaf in zijn ransel? Laten de Duitsche jongens weer de „Wandersta'oe" ter hand nemen en voor vrijheid en eensge zindheid vechten. De Duitsche liederenschat heeft een onuitputtolijken voorraad gedich ten. die aantrekkelijker is dan de bloed- vloeiende en messnijdende regelen waarmede heden ten dage de tegenstanders worden ge wond. Wij weten, en de Duitsche minister van Schoone Kunsten en Wetenschappen weet het ook wel, dat Schiller's dichtregelen en Beethoven's muziek, tot bet ideaal be- hooren waartoe de menschheld moet worden opgeheven. Maar daar gaat het toch om!? Moeten wij de jeugd de hemelwaarts stijgen de lijn van het ideaal wijzen of bij de gra ven brengen van doode majoors en gestorven generaals? Moeten wy de totaal verouderde woorden: Si vis pacem para bellum (in dien gij den vrede wilt, bereidt u ten oor log) weer in de kinderen wakker roepen en hen paaien met een maarschalkstaf in den ransel? Neen'. Excellentie! Gij had meer in den geest van Duitschland s groote kunste naars gesproken indien gij gezegd had: „Iedere Duitsche jongen draagt in de toe komst brood en vrijheid in zijn „rugzak" meel" Niet t-uchtelooze, bandelooze vrij heid, die haar ontaarding schept uit men- schenhaat en broedermoord maar de prach tige zelftucht, luisterend naar dc wetten waarover die andere Excellentie in Weimar zulke uitnemende regelen heeft geschreven „Das Gesetz nur soil uns Freiheit geben!" En Jacques Perk dichtte in gelijken zin: „De ware vrijheid luistert naar dc wet, maar stelt de wet, die uwe wetten achtte". De Jeugd wil geen menschenslachting meer als in 19141918. Zij zal een dreigenden oor log verafschuwen. ZU zal dien bestrijden door daad en gedicht. En de maarschalkstaven kunnen als vlag'gestokken op de kampeer terreinen dienst doen. Dergelijke eeretee- kenen zijn goed ter bescherming van feodale resten. Zij behooren in de musea thuis even als het zwaard waarmede Johan van Olden- barnevelt werd afgeslacht, FRANS HULLEMAN.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 10