Qjt
De Stadsschouwburg.
UIT ENGELAND!
BLAKES
Nieuwe Uitgaven.
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
5
JVoorstel van B. en W. tot
verpachting.
Een der maatregelen, die wij ('aldus schrij
ven B. en W. aan den Raad) in overweging
hebben genomen in verband met den finan-
cieelen toestand der gemeente, is de ver
pachting van den Stadsschouwburg.
B. en W. hebben over deze aangelegenheid
het oordeel gevraagd van de Commissie van
Beheer van den Stadsschouwburg. Deze com
missie kant zich blijkens haar rapport, op
verschillende gronden tegen de beëindiging
van de rechtstreeksche exploitatie deci
de gemeente. Burg. en Weth. kunnen
van de door de Commissie aangevoerde be
zwaren eenige niet deelen en aan de andere
niet zoodanig belang toekennen, dat zij in
dezen tijd, nu schier elk besluit van den Raad
gericht moet zijn op het herstel van het fi
nancieel evenwicht in de huishouding der
gemeente, den Raad zouden moeten weer
houden tot den door B. en W. voorgestelden
maatregel over te gaan.
De commissie acht het vanzelfsprekend,
dat de exploitatie van den schouwburg door
particulieren niet in de bedoeling van den
schenker van het gebouw kan hebben gele
gen. Te dezen opzichte bestaat echter niet
alleen geen bindende voorwaarde, maar ook
is nimmer van die bedoeling op andere wijze
iets gebleken. Doch ook al zou men uit de
omstandigheden meenen te kunnen opma
ken, dat die bedoeling had bestaan, dan kan
deze alleen in dat licht beschouwd worden,
dat de schenker deze gedachte niet van zoo
danig belang achtte om de verwezenlijking
daarvan door een voorwaarde te verzeke
ren en dan moge overwogen worden of aan
hetgeen wellicht ten tijde der stichting als
vanzelfsprekend werd beschouwd, bij de hui
dige volkomen gewijzigde omstandigheden
nog dezelfde waarde moet worden toegekend.
B. en W. merken hierbij op. dat door ver
pachting de schouwburg niet wordt een par
ticuliere schouwburg, maar stadsschouwburg
blijft, niet alleen in naam. doch evenzeer in
wezen, door de zeggenschap, die de gemeente
over de exploitatie immer moet en zal heb
ben. Daardoor wordt naar hun oordeel de'
bedoeling, welke bij den schenker kan heb
ben voorgezeten, gewaarborgd. Onjuist is
dan ook de bewering van de Commissie, dat
het gebouw door verpachting aan de bestem
ming zou worden onttrokken.
Dat zulks naar de meening der Commissie
zou geschieden, omdat jaarlijks een verlies
van eenige duizenden guldens wordt geleden,
geeft aan B. en W. door de wijze, waarop
deze meening is omschreven, den indruk dat-
de Commissie zich niet voldoende heeft
kunnen indenken in den werkelijk zeer zor-
gelijken toestand, waarin de gemeente-finan-
ciën verkeeren.
'De vergelijking door de Commissie met
musea, -leeszalen, plantsoenen enz., waaruit
zij concludeert een te geringe waardeering
van B. en W. van het cultureel belang van
den-schouwburg,kunnen B. en W. niet aan
vaarden. Het zal toch wel niet ontkend kun
nen worden, dat zoowel de Raad als ons be
stuur, aldus schrijven B. en W. verder, in
het verleden en ook thans nog in dezen tijd
een open oog hebben gehad voor de cultu-
reele belangen van de bevolking. Maar van
hoeveel waarde zij deze belangen ook achten,
zij zijn tenslotte in het bestek der gemeente-
huishouding secundair en moeten achterge
steld worden, wanneer alle middelen moeten
worden aangewend om aan de eischen van
de noodzakelijkheid te kunnen voldoen.
Is het echter, afgezien van de waardeering
van het cultureel belang, dat van de exploi
tatie van den schouwburg uitgaat in verge
lijking met het algemeen gemeentebelang,
wel juist, dat, zooals de* commissie met zoo
veel stelligheid beweert, door verpachting on
herstelbare schade zal worden toegebracht
aan de cultureele belangen en dat in den
schouwburg voortaan stukken van slecht en
waardeloos gehalte zullen worden opgevoerd?
Men kan toch niet meenen, dat het in de
bedoeling van den Raad of van B. en W. zou
liggen om aan een pachter volledige vrijheid
te laten ten aanzien van de exploitatie. Het
behoeft nauwelijks betoogd, dat aan de ver
pachting voorwaarden zullen moeten worden
verbonden, teneinde het gehalte van de op te
voeren stukken te waarborgen en dat op de
exploitatie voortdurend toezicht zal moeten
worden uitgeoefend voor de uitoefening
waarvan, naar B. en W. hopen, de huidige
commissie zal worden bereid gevonden. Als
voorwaarde zal o.a. moeten worden gesteld,
dat de volksvoorstellingen op dezelfde wijze
als tot nu toe zullen moeten worden gege
ven en beoordeelende het financieele resul
taat dier voorstellingen gedurende de laat
ste jaren komt het aan B. en W. voor, dat
zoodanige voorwaarde niet bezwarend zal
zijn.
Eveneens zal bedongen moeten worden, dat
de reeds aangegane verplichtingen met too-
neelgezelschappen voor het seizoen 1933—
1934 worden overgenomen door den pachter
en dat de buffetten in beheer blijven bij den
huidigen pachter daarvan, tot dat de pacht-
termijn verstreken is. Het bezwaar van de
Commissie, dat te voren reeds vaststaat, dat
een particuliere exploitant niet zonder ver
lies zal kunnen werken, kunnen B. en W. niet
deelen. Naar hun meening zal dit door even-
tueele deskundige gegadigden zelf het beste
kunnen worden beoordeeld.
Wat de financieele gevolgen betreft, ver
bonden aan een eventueele verpachting,
merken B. en W. het volgende op: Het na-
deelig saldo van de exploitatie van den
Stadsschouwburg wordt van jaar tot jaar
grooter. Bedroeg het in 1932 ruim f 22.000.
voor 1934 is het begroot op f 29.000. Door ver
pachting wordt in ieder geval bereikt, dat
het verlies niet grooter wordt dan het thans
is. Bovendwien wordt het verlies, bestaande
uit de blijvende vaste kosten, verminderd
door de pachtsom en de geleidelijke ver
mindering en afloop van de wachtgelden.
B. en W. meenen dus te moeten voorstel
len, hen te machtigen, tot verpachting van
den schouwburg over te gaan.
Voor den Kantonrechter.
UIT DE ZITTING VAN WOENSDAG.
Het verkeer van rechts.
Art. 5 Motor- en Rijwielreglement bij
gelijktijdig of nagenoeg gelijktijdig naderen
van een kruispunt heeft het van rechts ko
mende verkeer den voorrang is een artikel
dat herhaaldelijk wordt overtreden en op
elke zittingsrol van het Kantongerecht o.a.
staan dan ook ettelijk zaken van dezen aard.
Zoo ook Woensdag. Een wielrijder kwam
van het Houtplein en wilde de Groote Hout
straat inrijden. Een motorrijder uit de Groote
Houtstraat, moest den Kampersingel op. had
den wielrijder dus rechts en hoorde dezen
den voorrang te laten. Hij deed het echter
niet, en nam den bocht bovendien links, bin
nen de punaises door. De motor raakte de
fiets en beschadigde deze.
„Moet U hooren", zei verdachte en hing
een groot verhaal op, waaruit volgen moest,
dat hij geheel zonder schuld was. De ambte
naar geloofde dit niet en hield zich aan de
getuigenverklaringen en aan de verbalen.
„Hebt u de schade aan de fiets al betaald?"
vroeg de waarnemend kantonrechter, mr.
v. d. Vegte.
„Moet U hooren", zei verdachte en legde
uit, waarom hij het niet gedaan had. nogal
heftig, zoodat de kantonrechter dreigde met
niet langer te willen hooren door aan ver
dachte het woord te ontnemen.
Toen moest verdachte hooren. dat hij
overeenkomstig den eisch tot f 8.veroor
deeld werd met betaling van de schade aan
het rijwiel.
Winkelsluitingswet.
Op een Zondagmorgen is in Heemstede op
den openbaren weg een godsdienstoefening
gehouden waarbij brochures te koop werden
aangeboden. Wegens overtreding van de win
kelsluitingswet verkoopen na sluitingstijd
werd de verkooper vervolgd. Hij beriep
zich op het grondwetsartikel, dat vrijheid van
godsdienst waarborgt.
De ambtenaar, Mr. Semeyn de Vries van
Doesburgh. was van meening dat wel dege
lijk de winkelsluitingswet hier gold, waarvan
de bedoeling is concurrentie tegen te gaan
op dagen van rust. bijv. Zondag, Boekhandels
waaronder ook die uitsluitend voor religieuze
lectuur, moeten dan gesloten zijn en dan
mag ook buiten die winkels niets verkocht
worden.
Verdachte merkte op, dat de door hem
verkochte brochures in geen enkelen winkel
te koop zijn. Er mag geen winst op gemaakt
worden.
De ambtenaar oordeelde, dat het verboden
is papier, bedrukt met gedachten te ver
koopen en de bewuste brochures vallen daar
ook onder. Omdat het een principiëele kwes
tie betrof, vroeg de ambtenaar de minimum
straf van f 0.50 subs. 1 dag. En evenzoo
luidde het vonnis.
VEREENIGING ONDERLING GENOEGEN,
Men schrijft ons: Opgewekt en dankbaar ge
stemd door 't genotene in Amersfoort kwam
de afd. zang van bovengenoemde vereeniging
Maandag in Haarlem terug. In Amersfoort is
een zomerfeest van den speeltuin ,'t Soester-
kwartier" opgeluisterd, 's Zaterdagsavonds
werd door de afd. Zang (dir. de heer J. Post),
een concert gegeven in het openluchttheater,
dat veel succes had. terwijl Zondagmiddag
en -avond, begunstigd door prachtig zomer
weer en voor een enorm aantal belangstel
lenden (circa 1400 a 1500 kinderen en ouders
waren hierbij vertegenwoordigd) werden op
gevoerd de operette „De drie kabouters" en
het zangspel „Lentebloemen".
Een verrassing wachtte 't koor bij aan
komst in Haarlem waar de muziekvereeniging
van den speeltuin ,,'t Oosterkwartier" het
koor opwachtte en onder vroolijke marschen
naar 't gebouw in de Berkenrodesteeg bracht,
waar men afscheid'nam.
EXAMEN HOOFDAKTE.
Geëxamineerd 1 vrl. en 6 rrianl. candidaten.
Geslaagd de heeren P. R. H. Noorman. Alk
maar, J. Morsch en M. van 't Hof te Spier
dijk, J. J. Nuijens te Heemstede.
NED. BOND VAN ACCOUNTANTS.
Wij ontvingen het Jaarboekje van den Ned.
Bond van Accountants, bevattende o.m. het
Reglement van Arbeid, het examenprogram
ma en een naamlijst der leden.
STADS BIBLIOTHEEK EN LEESZAAL.
Over Juli bedroeg het aantal bezoeken 9605
(vorig jaar 9897) waarvan 4751 ivorig jaar
4673) aan de Krantenkamer en 1649 (vorig
jaar 1893) aan de algemeene Leeszaal.
Uitgeleend werden 8146 boeken (vorig jaar
8593).
Filiaal Haarlem-Noord. Aantal bezoeken
2393 «vorig jaar 2329) waarvan 967 (vorig
jaar 856) aan de leeszaal.
Uitgeleend werden 1868 boeken (vorig jaar
1893).
PERSONALIA.
Voor het examen Engelsche handelscor
respondentie Mercurius, gehouden te 's-Gra-
venhage is geslaagd mej. T. Versteeg te Vo
gelenzang.
STADSSCHOUWBURG.
Ter gelegenheid van de „kermisweek" vin
den in"den Stadsschouwburg Vrijdag. Zater
dag, en Zondagavond voorstellingen plaats
van het gezelschap-Willy Rosen, onder di
rectie van Ernst Levi en Richard Markus.
Opgevoerd zal worden o.a. de blijspel-ope
rette Der Chauffeur meiner Frau. van Leo
Lenz, muziek van Willy Rosen. Vooraf staat
..een uurtje lachen" op het programma, waar
bij Willy Rosen, de componist van zoovele
Schlagers, eigen composities aan den vleugel
zal voordragen. Ook treden op Jenny Steiner,
La belle Viennoise. Eduarö Lichtenstein. ope
ra- en operettezanger en Bood en Bood, dans
parodisten op.
De Haagsche Courant schreef over Willy
Rosen, dat ..het succes onbetwistbaar" was.
H. Borel, in het Vaderland, schreef dat
Hilde Woerner. die in de operette meespeelt
..een welluidende, goede stom heeft. Welk een
gratie, welk een tintelende vitaliteit, welk een
schalkschheid en lieflijkheid". En verder:
„Eduard Lichtenstein kwam, zong en over
won".
Alle medewerkers zijn Joodsche kunste
naars, die, tot voor korter, tijd. aan de aller
eerste schouwburgen met het grootste succes
verbonden waren.
EEN MERKWAARDIG CENEESMIDDEL
TEGEN ALLE RHEUMATISCHE PIJNEN
Nr.l RED
PASTE
ls een opvallend geneesmiddel te
gen Rheumatiek. Jicht, stijfheid
tengevolge van kou en vocht.
Het ls gemaakt volgens recept van Mr. E. W.
Blake. den algemeen bekenden Londenschen
specialist, en ls nu voor het eerst te Haar
lem verkrijgbaar.
BIJ aanwending voor pijnlijke ledematen en
gewrichten brengt het de zoozeer begeerde
verlichting.
Bij elke Apo
theek of dro
gist st8at een
i*> -v m -i«-i Pof voor
f' gereed!
Prijs f 1.20
(Adv. Ingez. Med.)
TOELATINGSEXAMENS.
Toegelaten tot de Rijkskweekschool voor
Onderwijzers(essen( te Haarlem:
lste klasse:
E. M. Boudewijn te Heemstede. H. de Bruin
te IJmuiden, N. C. Fris, R. Goinga te Haar
lem, C. Grammer te Santpoort. F. M. T. Ha
verman te Nieuwer-Amstel. H. J. Hogen Esch
te Zandvoort, A. H. Manvitz, R. van Petegem,
K. M. Plan tin ga te Haarlem. C. Rijnders te
Heemskerk, H .Tam te Zandvoort, J. A. de
Vries te Heemstede. C. Weber te Zandvoort,
G. Wiertz, L. de Wilde en J. de Zaayer te
Haarlem.
2de klasse:
J. Brugman te Grootebroek, M. van Eerden
te Haarlem. P. C. van der Eerden te Amster
dam. P. Giltay te Haarlem. K. van Ikelen te
IJmuiden, N. Moesker te Amsterdam. A. Rij-
keboer te IJmuiden, F. Storm te Bloemen-
daal.
2de klasse: J. C. L. van Eerden, M. C. L.
Jagt, C. P. Mantel te Haarlem, A. C. H. J. van
Leeuwen te Leiden.
SCHOUWBURG JANSWEG.
Gedurende de Traditioneele kermisweek
heeft de Directie van bovengenoemden
Schouwburg gezorgd voor een goed verzorgd
program; de volgende gezelschappen zullen
optreden: Van Vrijdag 4 tot en met Maandag
7 Augustus Het Nieuwe Tooneel met „De man
die niet neen kon zeggen", in de hoofdrollen
Fientje de la Mar. Jan van Ees en Joh.
Kaart Jr. Dinsdag 8 en Woensdag 9 Augustus
Ensemble mevr. Esther de BoerVan Rijk
met „De Doofpot", in de hoofdrollen mevrouw
Esther de Boer--Van Rijk. Lou Ezerman en
Jaap v. d. Poll. Donderdag 10 tot en met
Zondag 13 Augustus de groote revue „De Bilt
seint" met Henriëtte Davids en Silvyn Poons
in de hoofdrollen. Zondag 6 en Woensdag 9
Augustus zullen twee middagvoorstellingen
worden gegeven door het Jeugdtooneel van
„Dik Trom", naar het bekende boekwerk.
JAARBOEK VAN „HAERLEM".
Wij ontvingen het Jaarboek over 1932 van
de Vereeniging „Haerlem". dat weer de ge
wone rubrieken bevathet jaarverslag en
het financieel overzicht over 1932: een lijst
van publieke instellingen en bezienswaardig
heden. een uitvoerige kroniek over 1932 en
een ledenlijst.
Volgens de gewoonte bevat het Jaarboek
ook nu weer biografieën (met portretten')
van bekende Haarlemmers, die in het vorig
jaar overleden zijn.
De heer E. H. Krelage schrijft over J. H.
Wentholt. Robbijn S. Ph. de Vries Mzn. over
L. A. Glaser. De heer H. E. Knappert huldigt
de nagedachtenis van Ds. A. Binnerts en de
heer J. L. E. I. Breda Kleynenberg die van
G. Adrian. In de volgende biografie behandelt
Mr. A. S. Miedema de oud-Haarlemmer Jhr.
Dr. A. J. Rethaan Macaré, waarna de heeren
J. B. Schuil en dokter M. Mauritz onderschei
denlijk schrijven over G. J. van Gasteren en
Dr. W. E. Merens.
Verder vonden wij nog de artikelen ..Haar
lemmerambacht" door M. S. J. Fockema An-
dreae en .De Haarlemsche Beek" door mevr.
J. M. Sterck—Proot.
RAADSSTUKKEN.
B. en W. stellen voor. een bedrag van
f 2600 ter beschikking te stellen voor de in
richting van lokalen in het schoolgebouw
aan de parklaan no. 108 en voor het maken
van een rijwielbergplaats, ten behoeve van de
School voor U.L.O. letter C.
N. Zuidam alhier, verzoekt onbewoonbaar
verklaring van de woning aan den Scheep-
makersdijk No. 1 welke onbewoonbaar
verklaring is uitgesproken bij besluit van 11
Januari 1933. No. 26-85 op te heffen. Door
de plaats gehad hebbende verbouwing tot
berg- en werkplaats heeft genoemde woning
het karakter van woning geheel verloren.
Tegen opheffing van de onbewoonbaarver
klaring bestaat bij B. en W. dan ook geen
beriwaar. In verband hiermede stellen zij
voor, tot opheffing te besluiten.
JUWEELENDIEF VEROORDEELD.
Op 2 Mei stapte een Armenier. vergezeld
van een ander den winkel van den juwelier
L. J. Wolf te Amsterdam in de Kalverstraat
binnen en vroeg naar een kostbaar armband
horloge.
Intusschen poogde eerstgenoemde zich van
een ring meester te maken. De juwelier
merkte het echter en sommeerde hem den
ring terug te geven. Tenslotte voldeed hij
hieraan, maar toen hij zag. dat de politie ge
waarschuwd werd. koos hij het hazenpad. Op
straat werd hij echter gegrepen.
Voor de rechtbank hield hij zijn onschuld
vol. Vandaag werd hij wegens diefstal con
form den eisch veroordeeld tot. anderhalf
jaar gevangenisstraf.
ZWEMMER OP EEN ANDEREN
GESPRONGEN.
Bij 't zwemmen in 't Noordzeekanaal is. naar
het Handelsblad meldt. Woensdag een onge
luk geschied.
Bij de pont aan den Hemweg sprong een
zwemmer boven op het hoofd van een ande
ren zwemmer. De laatste een 18-jarige jonge
man, is vermoedelijk met een gebroken
halswervel naar het Wilhelmïna-gasthuis
overgebracht. Zijn toestand is zorgwekkend.
ONGEHOORZAME SCHEPELINGEN
GESTRAFT.
Soerabaja, 1 Augustus (Aneta) De Zee
krijgsraad heeft hedenmorgen 28 Inlandsche
schepelingen, conform den eisch. veroordeeld
wegens opzettelijke ongehoorzaamheid, tot
8 maanden gevangenisstraf onder aftrek van
den tijd doorgebracht in preventieve hechte
nis plus ontslag uit den dienst.
LUCHTVAARTNIEUWS.
R ij s t v o g e 1, 2 te Rangoon (uitreis).
Kwartel, 2 te Singapore (thuisreis).
Autobusreisgidsen.
Uit gegeven is door de Drukkerij van de
Nieuwe Apeldoomsche Courant een serie van
officieele autobusreisgidsen izomerdienst
1933) in de provincies Drente, Fresland, Gel
derland, Zeeland. Noord- en Zuid-Holland,
Utrecht, Noord-Brabant, Limburg en Overijs
sel. Voorts gaf zij uit een officieele autobus
reisgids voor Nederland en een officieele pro
vinciale Reisgids voor Groningsche autobus
diensten. welke laatste tot stand is gekomen
met medewerking van de Groningsche Ver
eeniging voor Vreemdelingenverkeer. Alle
dienstgidsen zijn samengesteld door den Ned.
Bond van Autobusdienstondernemers en
voorzien van een kort voorwoord van den
secretaris van dien Bond, den heer Kraak
Steemann.
Scheikunde in het dagelijksche leven
door dr. S. C. Bokhorst.
Bovengenoemd werk, dat in de Wereld
bibliotheek is uitgekomen, is bedoeld als een
eenvoudige inleiding tot de scheikunde, be
stemd om den ontwikkelden niet-deskundige
eenigermate vertrouwd te maken met de
grondslagen, waarop deze wetenschap berust
en hem een beknopt overzicht te geven van
de scheikundige verschijnselen en van de
samenstelling der belangrijke stoffen, waar
mee hij in het dagelijksch leven te maken
heeft
De Scheppende Evolutie door Henri
Bergson.
De Wereldbibliotheek gaf uit de 2de druk
(5de duizendtal) van De Scheppende Evolu
tie (L'Evolutlon créatrlce) van Henrl Bergson.
vertaald en ingeleid door mr. W. C. de Marez
Oyens
Crisisbestrijding door prof. mr. W.
C. Mees Razn.
Prof. mr. W. C, Mees Razn., hoogleeraar
aan de Landbouwhoogeschool te Wageningen,
heeft een open brief aan regeering en Staten-
Generaal gericht, die in druk is verschenen
bij H. Veenman en Zonen te Wageningen. De
schrijver ontwikkelt zijn stelling, dat er be
hoefte ls aan een voorschrift, krachtens het
welk alle geldvorderingen steeds zullen moe
ten worden afgedaan met zoo veel geld-
eenheden als overeenkomen met de oorspron
kelijke koopkracht van het in de overeen
komst uitgedrukte bedrag.
Uitgebreide Catalogus van Neder
land en Koloniën.
Voor postzegelverzamelaars is een handig
boekje verschenen, dat uitgegeven wordt door
de N.V. Mebus Postzegelhandel, en dat getiteld
is „Uitgebreide catalogus van Nederland en
Koloniën".
Het bevat een opgave van typen, tjmdin-
gen, kleurnuances, oplaagcijfers en datn der
uitgegeven zegels, veel afstempelingen, num
merstempels, vliegposten e.d
Spinoza.
Door Dr. J. D. Bierens de Haan, Prof. Mr.
Dr. Leo Polak. Dr. J. H. Carp, Jhr. Mr. Dr. J.
J. von Schmid en Dr. H. W. van der Vaart
Smit zijn ter gelegenheid van de Spinoza-
herdenking op 29 December 1932 redevoerin
gen uitgesproken, die Spinoza van verschil
lende zijden belichtten, welke redevoeringen
in een boekwerk zijn samengevat, dat uitge
geven wordt door de afd. Nederland der
Kant-Gesellschaft.
Godsdienst, Gezin, Gezag.
Geloof en Vrijheid geeft een boekje uit. ge
titeld Godsdienst, Gezin. Gezag. waaraan ver
schillende personen hun bijdrage hebben ge
leverd. t.w. Dr. F. J. Krop, A. B. M. Davids. Ds.
T. J. Hagen, Mgr. H. T. J. v. Vlijmen. N. A.
Schuman, J. Th. Furstner, A. G. H. van Hoo-
genhuyze-
Wijsgeerige Ziel- en Levenskunde
door H. Bakker.
De schrijver heeft gepoogd de te behande
len onderwerpen zoo eenvoudig mogelijk uit
een te zetten. Hij heeft in het begin van het
boekje de diverse zielsbegrippen in algemee-
nen vorm behandeld en deze later in een af
zonderlijk hoofdstuk ondergebracht.
Het werkje is verschenen bij de Hollandia-
Drukkerij N.V. te Baarn.
Worstelboek door A. de Jong.
De schrijver heeft dit boek uitgegeven, om
dat in ons land behoefte is aan een goede
handleiding voor de verdedigingssport. De
bestaande zijn te onduidelijk, te beknopt of
methode-loos. Bovendien hebben sport
beoefenaars. collega's (de heer de Jong ls
leeraar) en studeerenden voor de Akte M.O.
Lichamelijke Opvoeding op deze uitgave
aangedrongen. De heer W. J. Laloux. reeds
6 x kamDioen van Nederland in verschillende
gewichtsklassen, heeft aan het practische ge
deelte zijn medewerking verleend, terwijl ook
i den Hagenaar Boer en den Haarlemmer Kruit-
BOLLEN VOOR HET KOMEND
VOORJAAR.
Behalve Aaronskelk. Herfstcrocussen en
Colchicum kunnen we nu nog wei meer voor
het komend voorjaar oppotten. Allereerst de
eenige Lelie die nu den grond in moet: Lil.
candidum, de kerklelic. Net als bij de Aarons-
kelk vormen zich hier de wortels aan de bo
venzijde van den bol. We nemen dus weer
een smalle, hooge pot. waarin we den bol zoo
diep mogelijk zetten. Boven den bol moet een
laag zeer voedzame grond komen (oude zo-
riengrond. bladaarde en goede oude mest met
wat turfmolm b.v. en scherp zand) en die
bovenlaag, waarin zich de wortels later zullen
ontwikkelen, moet wel minstens 6 r.M. dik
zijn. Dan gaat de pot den tuin in en wordt
tot den rand ingegraven, waarna al gauw een
plukje groene blaadjes voor den dag komen:
het winterloof, dat later in het voorjaar lang
zamerhand afsterft. Verder behoeven we
niets te doen dan bij strenge vorst wat lichte
dekking er over te loggen en maar te wach
ten tot de lente, want dan komt de eigen
lijke stengel uit het hart te voorschijn en als
die goed zichtbaar is. zetten we den pot bin
nen op een lichtbeschaduwde plaats, waar
wc tevens voortdurend goed water geven.
Wat er dan tenslotte voor moois voor dert
dag komt moet u zelf maar zien: maar op
passen voor tocht, want dan komen er on
middellijk luizen in de toppen.
Iris reticlata is een van do vroegste Iris
sen: oen klein, violetblauw ding met mooie
gele vlekken. We potten de knollen op in ge
wonen voedzamen grond en graven de potten
dan buiten of in den kouder, bak in. waar
wc ze laten totdat tusschen het puntige loof
dc bloemknoppen geheel voelbaar zijn. Zoo
vaak wordt alles bedorven door haastigen
spoed, die zelden goed is! Dan zetten we ze
koel en licht en na den bloei (die al om
streeks Kerstmis kan vallen) kunnen we de
heele kolonie knolletjes met potkluit en al
weer ln den tuin ingraven, op een beschutte
plaats.
Dan de bekende Due van Tholl-tulpen. Die
kunnen we gemakkelijk met Kerstmis in bloei
hebben, als we ze nu in een bakje zetten en
dat buiten ingraven. Eerst wanneer de neu
zen 7 c.M. boven den grond staan, mogen ze
binnengehaald worden! Dan zetten wij het
bakje niet te koel. b.v. in «en lichte, iets ver
warmde serre of kamer.
Tenslotte de welbekende Hyacint hen op
glazen. Kijkt u vast maar eens uw glazen
voorraad na. en zorgt u dat alles schoon is*,
ziekten komen zoo gemakkelijk voor! U kent
toch dc behandeling? Vullen met zuiver lei
dingwater. zoodat de onderkant van den bol
nog een paar m.M boven het water blijft; en
op dit niveau het water den geheelcn winter
houden. Weg zetten in een absoluut donkere,
koele kast waar het niet vriest en natuurlijk
geregeld kijken of het water niet moet wor
den bijgevuld. En dan de glazen vooral niet
te vroeg voor den dag halen, maar eerst wan
neer we tusschen vinger en duim goed den
dikken knobbel van -de bloemtros-in-wording
kunnen voelen en daaronder zelfs nog een
stukje stengel. Dan eerst is er zekerheid dat
de gcheele tros boven het loof zal uitgroeien
en dan hebben we 100 pet. plezier van onze
glazencultuur. Tenslotte mogen zc dan niet
voor een raam op het Zuiden komen te staan,
omdat daar het water gauw lauw wordt en er
allerlei gevaren dreigen van ziekten, schim
mels enz. Het Oosten ls het beste!
L. S.
hof door den schrijver dank gebracht, wordt.
Het bock, dat met 143 foto's is verlucht kwam
uit bij Thieme te Zutfen.
„Mcnschen in den Oorlog" door
Andreas Latzko.
In de Wereldblblotheek is de 9de druk
(20ste duizendtal) verschenen van den roman
van Andreas Latzko: Mcnschen in don Oor
log, in de vertaling van Am. van Wijnkoop.
Dc Brief in den nacht.
In de Meulenhof-editie is verschenen een
roman van Joe Lederer. vertaalr Elsa Kaiser,
getiteld „De Brief in den Nacht".
Dr. P. H. Ritter Jr.: „Dc drang
der zinnen in onzen tijd".
Bij Scheltens en Giltay te Astcrdam is ver-
scheenen een leer- en handboek van Dr. P.
H. Ritter Jr.: „De Drang der Zinnen in onzen
tijd". De schrijver behandelt in veertien
hoofdstukken dc zakelijke drang bij jeugd
en ouderdom, afwijkingen, het huwelijk ln
kameraadschap, dc Invloed der litteratuur op
de nieuwere theorieën over de editie en het
huwelijk, e.d.
Radio-bouw-serie, door
J. Hagenaar.
J. Hagenaar geeft bij Kosmos te Amsterdam
drie werkjes uit in de radio-bouw-serie. ge
titeld: „Draagbare Ontvanger". „Eenvoudige
Kortegolfzender", en „Kortegolf ontvanger".
Alle boekjes zijn voorzien van afbeeldingen
van bouwschema's opu ware grootte.
„De arbeider in Sowjct-Rusland",
door dr. Fr. Muchcrmann S. J.
Dr. Muckerman geeft in deze brochure, die
verschenen is bij Henri Bergman te Tilburg,
een schildering der arbeidstoestanden ln de
Sowjet. In het voorwoord propageert P. dr.
C. van Gestel O.P. een Katholieke sociale
actie om het arbeidersvólk weer vertrouwen
in te boezemen voor de oude Moederkerk.
„Katcchismus over het Russisch
Communisme", door
mr. II. J. A. van Son.
De schrijver heeft getracht, zooals hij ln
zijn voorwoord zegt, zuiver en zonder voor
oordeel In tc lichten. Hij noemt het werkje:
Katcchismus over het Russische Communis
me in honderd vragen en antwoorden voor
het Nederlandsche volk. Het Is verschenen
bij Henri Bergmans te Tilburg.
„Marietje" door Marie Schmitz.
In de wereldbibliotheek is verschenen de
derde druk (derde duizendtal) van den roman
van Marle Schmitz: Marietje.
Nederlandsche Luchtreisgids.
Door de K.L.M. is uitgegeven de Nederland
sche Luchtreisgids, 14de dienstjaar. Het ls
een uiterst handig boekje, dat verlucht met
foto's inlichtingen en gegevens verstrekt op
alle gebied, samenhangende met het lucht
verkeer. Als bijlage is een dienstregeling op
genomen.
