VICTORIA-WATER
Fransch-Engelsche
démarche te Berlijn
Oostenrijk.
WAT DUITSCHLAND
VERLOOR.
AGENDA
MAANDAG 7 AUGUSTUS 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
3
XATÜCftUlK MOXWATEB
Een profest tegen de nazi-propaganda in Oostenrijk.
Overhandiging der nota's zou heden geschieden.
Eigenmachtig optreden van Italië veroorzaakt ont-
stemming in Frankrijk.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
Het bericht in de Times, dat het Engelsche
Gezantschap te Berlijn opdracht gekregen
heeft, bij de Duitsche regeering bezwaar te
maken tegen het vliegen van Duitsche vlieg
tuigen over Oostenrijksch gebied, tegen het
uitwerpen van pamfletten en tegen het uit
zenden van propagandistische radio-gesprek-
ken door Zuid-Duitsche zenders, wordt in po
litieke kringen te Londen bevestigd.
De bladen nemen een bericht uit Parijs op
volgens hetwelk de Fransche en Engelsche
gezanten identieke nota's zullen overhandi
gen De nota's zijn vriendschappelijk gesteld.
Naar verluidt, is tusschen de Engelsche en
Fransche'regeeringen overeenstemming over
den tekst bereikt. De nota's bestaan uit drie
paragrafen, waarin wordt geconstateerd, dat
het Duitsche optreden in strijd is met het in
ternationale gebruik, met paragraaf 18 van
het Verdrag van Versailles en met den geest
van het Viermogendhedenpact.
Volgens een bericht uit Rome zou Italië
zich niet bij de stappen te Berlijn aansluiten.
Uit officieuse. doch bevoegde bron, ver
neemt Reuter echter, dat de regeering van
Italië reeds officieus te Berlijn in verzoenen
den geest tusschenbeide is gekomen en den
raad heeft gegeven tot matiging en voorzich
tigheid.
Stefani spreekt, echter het bericht tegen,
dat Italië te Berlijn stappen zou hebben ge
daan, welke gemotiveerd zouden zijn door
het vliegen van Duitsche vliegtuigen boven
Oostenrijksch gebied.
De Duitsche ambassadeur te Parijs, Dr. Ro
land Koester, had een conferentie met den
Secretaris-Generaal van het Fransche depar
tement van buitenlandsche zaken, Légor.
Het grootste deel van de Parijsche Zondag
ochtendbladen gaat nog uit van de veronder
stelling, dat de Fransche en Engelsche nota's
te Berlijn reeds Zaterdag zijn overhandigd.
De Quay d'Orsay heeft echter een commu
niqué uitgegeven, waarin er op gewezen wordt
dat de overhandiging, door de afwezigheid
van den rijksminister van buitenlandsche
zaken en van staatssecretaris von Buelow
eerst Maandag zal geschieden.
Intusschen gaan er tal van stemmen op in
de pers, die de wijze, waarop de démarche is
geschied, becritiseeren. Men verwijt de Fran
sche regeering, dat deze aangelegenheid van
den verkeerden kant is aangepakt en dat
een beroep op het Volkenbondspact beter
ware geweest dan op het viermogendheden-
verdrag. Tevens verwijt men Italië door zijn
eigenmachtig optreden een groot deel van
het effect te hebben verhinderd.
Heimatschutzleider gevonnisd.
De leider van de Heimatsohutz in Stier
marken, Kammerlhofer, is naar Wolff ver
neemt te Bruck ad. Mur gearresteerd. Hij
is heden wegens politieke activiteit tot vier
weken gevangenisstraf veroordeeld.
(De Heimatschutz in Stiermarken, heeft
zich naar men weet, van de Oostenrijksche
Heimwehrbeweging afgescheiden)
j Duitsche journalisten uitge-
uiezen
Het W. B. meldt uit Weenen dat aan twee
der Vrijdag gearresteerde journalisten ter
kennis is gebracht dat zij voor altijd uit
Oostenrijk zijn uitgewezen. Het betreft hier
de Duitschers Christ'oph Schepky van het
Scherlverlag en Herman Honig van de Mün
chener Zeitung. Toen zij beloofd hadden zich
in Oostenrijk niet meer met de politiek te
zullen bemoeien werden zij uit de hechtenis
ontslagen.
Uit Berlijn wordt gemeld:
Na interventie van de Vereeniging van
buitenlandsche journalisten te Berlijn is de
correspondent van de Weensche Neue Freie
Presse, die Vrijdag vermoedelijk in ver
band met de arrestatie van Duitsche journa
listen in Oostenrijk gearresteerd was, uit de
hechtenis ontslagen.
Dolfuss binnenkort naar Rome
Bondskanselier Dr. Dollfuss zal op verzoek
van Mussolini binnenkort naar Rome: ver
trekken, waar hij een bespreking zal voeren
met de Italiaansche regeering.
Amerika.
Sucesvolle bemiddeling van
Roosevelt
Door persoonlijke interventie van presi
dent Roosevelt is naar Reuter meldt, een
einde gekomen aan de staking der mijnwer
kers in Pennsylvanië.
President Roosevelt heeft nl. aangekon
digd. dat het geschil zal worden geregeld door
een nieuwe code voor de mijnen en dat er
scheidsrechters zullen worden benoemd om
intusschen elk geschil dat ontstaat te rege- j
len.
Als gevolg hiervan zullen 70.000 arbeiders
het werk hervatten, terwijl de bestaande
arbeidstijd en loonen zullen worden gehand
haafd.
UNION TOWN (Pennsylvanië), G Aug.
(Reuter). In weerwil van de door president
Roosevelt getroffen accoorden voor een re
geling in de staking der mijn werkers, zullen
de plaathselijke vakvereenigingen hier van
daag vergaderen, om te beslissin, of zij het
werk zullen hervatten, of de staking voort
zetten.
Een der grootste mijnbouw-maatschappijen
in het district heeft besloten, morgen tien
schachten te heropenen, overeenkomstig het
accoord met president Roosevelt. De troepen
blijven hier gestationneerd.
Cordell Huil denkt niet aan
aftreden.
Uit New-York meldt Reuter:
Onmiddellijk na terugkeer uit Londen is
Cordell Hull Roosevelt te Hyidepark gaan
opzoeken. Met betrekking tot het gerucht,
dat Cordell Huil het voornemen had zijn
ontslag aan te vragen, verklaarde hij dat hij
daartoe volstrekt, het voornemen niet koes
tert, noch voor het oogenblik, nooh voor
later.
„Wapenstilstand" in de
industrie.
Roosevelt heeft een raad van zeven leden
benoemd, die de leiding zal hebben bij de
pogingen om van overheidswege den vrede
in de industrie te verzekeren.
In een manifest vraagt, hij kapitaal en ar
beid om stakingen, uitsluitingen en agres
sieve daden gedurende de periode van natio
naal herstel te vermijden.
Senator Wagner is tot president van dezen
raad benoemd. Voorts behooren tot den raad
Green, president van de Am. federatie van
den arbeid: Lewis, president van de United
mineworkers Teagle, president van de
Standard Oil of New-Jersey: Swape, presi
dent van de General Electric.
Nader wordt gemeld, dat president Roose
velt officieel een industrieelen wapenstil
stand afgekondigd heeft. De leiders der werk
gevers.en der werknemers steimen.het "plan
van Roosevelt.
België
Aftreden van den minister
president De Broqueville?
De N. R. Ct. verneemt uit Brussel:
Opnieuw doen als ernstig beschouwde ge
ruchten de ronde, dat voor de opening van
de nieuwe parlementaire zitting, dat is voor
17 October, de premier De Broqueville zou
ontslag nemen en zou worden opgevolgd of
wel door Jaspar, minister van financiën of
door Tschoffen, minister van koloniën. Het
Waalsche kamerlid Bovesse zou als minister
van justitie in de regeering worden opgeno
men en Poullet zou binnenlandsche zaken
aan van Cauwelaert afstaan. Ook wordt ver
klaard, dat Devèze. minister van landsverde
diging zal onslag nemen, indien er geen
gevolg zou worden gegeven aan de opvattin
gen, welke hij van zijn ministerschap heeft,
namelijk, verwezenlijking van de maatrege
len die hij noodig acht voor de landsverde
diging.
Rusland.
Gratie voor ruim 12.000
dwangarbeiders
Officieel wordt medegedeeld, dat bij ver
ordening van het Centraal Executief Comité
der Sovjet-Unie. gratie is verleend aan 12400
dwangarbeiders, die hebben medegewerkt
aan den aanleg van het kanaal van de Witte
Zee naar de Oostzee. De G.F.OE. zal boven
dien een lijst indienen van 600 andere ge
straften. die aan den aanleg van het kanaal
hebben medegewerkt, en die eveneens voor
gratie verleening zullen worden voorgedragen
Zeven ingenieurs, die indertijd wegens sa
botage tot dwangarbeid bij den kanaalaan-
leg waren veroordeeld hebben zich bij de
uitvoering der werkzaamheden zoodanig on
derschelden, dat zij de Lenin-orde zullen
krijgen
Engeland.
De uitwijzing van den agent
van Vickers
De uit Turkije uitgewezen vertegenwoor
diger van de firma Vickers-Armstrong Lan
der. is in Sofia aangekomen. Hij blijft hier.
tot hij van zijn firma nadere instructies
krijgt, Naar verluidt zou hij zich langs om
wegen Turksche bewapeningsplannen ver
schaft hebben, die hem als grondslag voor
zijn offerte moesten dienen.
Ierland
Onrust in Dublin
Verontrustende berichten over'een te ver
wachten aanval op de regeeringsgebouwen
te Dublin en het Iersche parlement, zijn aan
leiding geweest voor de regeering-De Valera,
om regeeringsgebouwen en parlementsge
bouwen door gewapende politie te laten be
zetten.
Het bericht van een samenzwering vindt
misschien zijn oorsprong in het feit, dat in
den nacht van Woensdag op Donderdag
brand uitbrak in de onder de restauratielo
kalen van het parlement gelegen stookruim
te en wel juist op het tijdstip, dat aanhan
gers van de Valera hem plechtig zijn por
tret overhandigden.
Volgens de Courant zou De Valera be
vreesd zijn voor een staatsgreep van gene
raal O'Duffy en zijn ,.blauwhemden"-orga-
nisatie. bestaande uit oudstrijders. Deze or
ganisatie ontwikkelt den laatsten tijd een
toenemende activiteit.
KOREA DOOR TYPHOON
GETEISTERD.
EEN HAVENSTAD VERWOEST.
TOKIO. 5 Aug. (V. D.) De Koreaansche
havenstad Foesan is door een typhoon, die
gepaard ging met hevigen regenval, voor een
groot gedeelte verwoest.
Er werden 132 huizen vernield en door het
water weggeslagen. 750 huizen staan geheel
onder water en zestig visschersschepen wer
den op drift gejaagd, de haven uitgedreven
en op zee vernield. Ook verscheidene brug
gen werden door het water weggeslagen. Vol
gens tot nog toe ontvangen berichten werd
slechts een persoon gedood, terwijl tien per
sonen gewond werden.
CODOS EN ROSSI OVER DEN OCEAAN
LE BOURGET GEPASSEERD.
Codos en Rossi.
PARIJS. 6 Augustus. (V. D.) De beide Fran
sche vliegers Rossi en Codos, die Zaterdag
ochtend tegen vijf uur uit New-York zijn
vertrokken om een aanval te doen op het
wereldrecord -lange-afstand-vliegen, dat op
naam van een Engelschman staat, hebben
Zondagavond tegen zes uur boven Cherbourg
gevlogen. Zij worden tegen donker boven
Parijs verwacht. In een radiogram aan het
vliegveld Le Bourget hebben de vliegers me
degedeeld dat ze bijna het geheele traject
boven den Oceaan met slecht weer hebben
'te kampen gehad. Zij hebben al hun aan
dacht moeten besteden aan de navigatie,
zoodat zij geen gelegenheid hebben gehad
onderweg radiografisch mededeelingen te
doen.
PARIJS. 6 Aug. (V. D.) De beide Fransche
Oceaanvliegers Rossi en Codes zijn om 20 uur
30 de Parijsche vlieghaven Le Bourget ge
passeerd. Zij zetten hun vlucht voort.
Grierson te Scapa Flow.
LONDEN, 6 Augustus (V. D.i De Engelsche
vlieger John Grierson. die Zaterdagochtend
uit Hull was vertrokken voor een vliegtocht
over den Atlantischen Oceaan met tusschen-
landingen. is des middags te Scapa Flow
aangekomen. De volgende étappe gaat tot de
Faroer-eilanden.
Nog meer lange-afstands-
vluchten.
De Poolsche vliegers, de gebroeders Benja
min en Josef Adamowitz treffen voorberei
dingen voor een Atlantische vlucht over Ha-
bour Grace naar Warschau.
De Zwitsersche vlieger Karl Nauer is uit
Kaapstad vertrokken voor een vlucht naar
Londen.
NEDERLANDSCHE MIJ.
Opgericht 1SS7
(Adv. Ingez. Med.)
EEN AMERIKAANSCHE
BECKERS
MEESTERSMID WIL GOUD UIT DE
„LUSITANIA" BERGEN
CHICAGO. 5 Aug. (Reuter.) Charles Court
ney. de voorzitter van den Amerikaanschen
Bond van meestersmids, heeft een plan ont
worpen om den schat te bergen, welke naar
men vermoedt verborgen is in het wrak van
de ..Lusitania". het Engelsche schip, dat tij
dens den oorlog door een Duitsche onder
zeeboot tot zinken is gebracht. Courtney zegt.
dat het werk zoodra de weersomstandigheden
gunstig zijn. zal beginnen in den Atlanti
schen Oceaan ter hoogte van de Iersche kust.
Ofschoon van goud geen melding is gemaakt,
zou zich volgens Courtney voor een bedrag
van tusschen 1 en 2 miliioen pond edel me
taal aan boord bevinden.
LEIPZIG MAAKT EEN GOEDE BEURT.
DE MESSE BEHOUDT HAAR INTERNATIO
NAAL KARAKTER.
LEIPZIG. 5 Aug. (V. D.i Het bureau van
de Leipziger Messe maakt bekend:
De Leipziger Messe is sedert eeuwen eer.
internationale expositie. Het spreekt van zelf
dat aan dit internationale karakter ook in
de toekomst geen geweld zal worden tan-
gedaan. De geruchten, volgens welke bepaal
de staten en bevolkingsgroepen, bv de nlet-
Arische kooplieden, van deelneming zouden
zijn uitgesloten, missen eiker, grond. Ook den
in Duitschland gevestigden Joodschen koop
lieden zal bij de uitoefening van hun zaken-
activiteit niets in den weg worden gelegd.
(Adv. Ingez. Med.)
INTERNATIONAAL SCHEEP
VAARTCONGRES IN OSLO.
UNIFORME WETGEVING WORDT
BESPROKEN
Op 23. 24 en 25 Augustus a.s. zal het Inter
nationaal Scheepvaartcomité te Oslo bijeen
komen. Dit comité, welks leden gedeeltelijk
rechtsgeleerden, gedeeltelijk reeders. zaken
lieden en assuradeurs voor de scheepvaart
zijn, heeft ten doel te streven naar een uni
forme wetgeving voor de scheepvaart. Het
comité heeft reeds belangrijk werk verricht
door het- voorbereiden, van internationale
conventies over de vraagstukken van aanva
ring. redding, verantwoordelijkheid der ree
ders. hypothecaire rechten, cognossement en
onschendbaarheid van regeeringsvaartuigen.
Op de conferentie te Oslo zullen de vol
gende onderwerpen besproken worden:
1. strafrechtspraak en strafbepalingen in
de processen over aanvaringen;
2. burgerlijke rechtspraak in de processen
over aanvaringen;
3. inbeslagneming van schepen.
De vergaderingen worden gehouden in een
der groote zalen van de universiteit van
Oslo. (Reuter).
VERGAAN DER ..CIIMBRIA" STAAT VAST.
Men kan als bijna zeker aannemen, aldus
Reuter, dat het Deensche stoomschip „Cim-
bria". dat sedert eenigen tijd wordt vermist,
met de acht opvarenden o.w. de vrouw van
den stuurman, is vergaan.
Aan de kust van de provincie Hailard
(Zuid-Zweden) hebben visscliers het lijk
van den stuurman gevonden. Voorts zijn
wrakstukken aangespoeld en Is bij Halmstad
een reddingsboei met den naam van "net
schip gevonden.
De ..Cimbria" is de vorige week met een
lading cement uit Aalborg "Jutland) naar
Kopenhagen vertrokken en sedert dien heeft
men niets meer van het schip vernomen.
ORGANISATIE DER ZWARTBROEKEN OP
MADEIRA.
Na de zwarthemden. bruinhemden en
blauwhemden elders, heeft Madeira thans
iets niews uitgedacht. Daar is een vereeni
ging van ..zwartbroeken" opgericht, welker
leden bij voorkomende gelegenheden zwarte
broeken Van een bepaalden snit moeten
dragen. De politie houdt een waakzaam oog
op het doen en laten van deze nieuwe ver
eeniging. Reuter).
250 PERSONEN IN GEDRANG ONWEL
GEWORDEN.
BERLIJN. 6 Augustus <V.D.) Het Sport
feest der S.A. in het Duitsche stadion Grunc-
wald heeft plaats gehad in aanwezigheid van
80.G00 S.A.-mannen. Op het vliegveld Tem-
jelhof werd een algemeen appel gehouden:
boven de troepen cirkelden eenige groote ver-
keers- en sportvliegtuigen. Eenige duizenden
aspirant-leden der S.A. werden als lid ge
ïnstalleerd.
Het gedrang tijdens het opmarcheeren der
S.A.-troepen was zoo hevig dat meer dan 250
personen onwel werden. In eenige gevallen
moesten deze lieden naar het ziekenhuis wor-
dn overgebracht.
ZEILVLIEG ER SCHMIDT TOT „STORM-
LEIDER" BENOEMD.
KONINGSBERGEN. 6 Augustus (Wolff).
De zeïlvlïeger Kurt Schmidt, die Vrijdag het
nieuwe wereldrecord voor zweefvluchten op
zijn naam heeft geseeld. is heden, wegens
deze prestatie tot „stormleider" benoemd.
DE LANGE LIJST.
Te Baarn is een 11-jarig jongetje uit Am
sterdam. dat verhit ie water was gegaan
in de zweminrichting weggezonken en ver
dronken.
Aan het Noorderstrand te Noordwijk aan
Zee is de 40-jarige L. van B. uit Noordwijk
verdronken. Hij was-lid van de bemanning
De bijdrage dei
Joden aan de ont
wikkeling van het
Duitsche Tooneel.
Het is ongeveer 150 jaar geleden, da; den
Joden in Duitschland gelegenheid werd ge
boden aan het cultureele leven van dit land
een aandeel te nemen. In dien tijd echter
was builen de hofkringen hiertoe slechts een
geringe mogelijkheid. Eerst de liberale be
weging van die jaren schiep hiertoe meer
gelegenheid en hei was vooral Lessing. d:e
tot de moderne ontwikkeling van het theater
den staat heeft gegeven. Deze Ariër Lessing
heeft in zijn tooneeistuk. Nathan der Wcise
den persoon van zijn Joodschen vriend Mozes
Mendelssohn voor het Duitsche publiek op
een dergelijke wijze uitgebeeld, dat dit zijn
invloed in den tijd van 1779 tot 1933 zeker
niet heeft gemist. Thans echter is er een
..nieuw" Duitschland ontstaan, dat Lessing
niet meer blijkt te kennen en waarin naar
een uitspraak van den minister van Propa
ganda en Volksvoorlichting de kunst voor
namelijk naar zijn politieke beteekenls mag
worden gewaardeerd: en een van de punten,
waarop deze beteekenls berust, ligt opgeslo
ten in de verwerping en minachting van al
les. wat ook in de kunst van Joodschc af
komst is.
Bij de opkomst van het Duitsche drama
speelde de Jood Ludwig Fulda een zeer be
langrijke rol, die door den Dultscher Her
mann Bahr werd toegeschreven aan
zijn ..Bildung und Goschmak". Ook Oskar
Blumenthal oefende als dramaturg, criticus,
en directeur van verschillende theaters, een
sterken invloed uit op de ontwikkeling van
het drama in Duitschland. De nieuwe thea
terkunst. welke na den oorlog als een reactie
op de krügsgebeurtenissen opkomt, vond in
den beroemden, thans uit Duitschland ge-
vluchten regisseur Max Rein hard oen eminent
leider, die er zeer veel toe heeft bijgedragen,
het Duitsche theater in het buitenland een
goeden naam te bezorgen.
Een ander bekend regisseur, wiens arbeid
van groote scheppende beteekenls is. Leopold
Jessner, die zich vooral met stukken van
Shakespeare bezig heeft gehouden, heeft
men thans geweigerd Duitschland te verla
ten. om in een aantal hoofdsteden van
Europa een tournee te maken mot zijn ont
slagen Joodsche artistcn.
De groote rijkdom van het Joodsche talent
heeft in geheel Duitschland voor 1933 groote
bewondering gevonden. Namen als Hasen-
clever. Paul Kornfeld. Carl Sternheim en
Franz Werfel zijn voor het Duitsche tooneel-
leven van moeilijk te overschatten beteeke
nls geweest. i
Onder de tooncelcritici in Duitschland heb
ben de Joden eveneens een belangrijke plaats
ingenomen: de naam Alfred Kerr zegt in dit
verband voldoende.
Het theater, kan echter nergens en nooit
uitsluitend bestaan van de kunst. Want be
halve de prestaties van den schrijver, den
regisseur, den acteur en criticus, heeft men
ook het publiek noodig, dat den voortgang
dezer prestaties op den duur financieel mo
gelijk maakt, In dit verband moet worden
gewezen op het feit, dat het „Grosses Schau-
spielhaus", waar Max Reinhardt zijn grootste
successen behaalde, na het ontslag van vele
Joodsche acteurs failliet ging. Het bericht,
dat de Duitsche correspondent van de Daily
Telegraph eenige maanden geleden schreef,
spreekt hieromtrent boekdeelen: „de schouw
burgen beginnen te lijden door de verarming
der Joden, die vroeger trouwe bezoekers wa
ren. Een nieuwe opvoering In het „Deutsches
Theater", die door de geheele pers enthou
siast werd geprezen, moest na slechts eenige
keeren met. een bijna leege zaal, worden af
gelast
der reddingboot en kon uitstekend zwem
men. Men neemt derhalve aan. dat hij door
een hartverlamming getroffen is.
Te Wellerlool is bij het baden in de Maas
de 16-jarige Jacobs verdronken.
VERTRAGING BIJ DE LUTINE
DE TOREN ZAKT VERDER.
De toren, die boven de Lutlne geplaatst
is, is de laatste dagen verder gezakt. Volgens
de Tel. is vertraging ontstaan, doordat de
buis. welke in het midden van de roest-
klomp geplaatst 's, ten behoeve van een.
juiste plaatsbepaling, bij het zakken van
den toren beklemd is geraakt onder een deel
van de ijzerconstructie, welke den motor
moet ondersteunen. De duiker J. van Drim-
melen moet nu een takel aan de buis be
vestigen, waarmee de buis later eventueel
verwijderd kan worden.
MAANDAG 7 AUGUSTUS
Schouwburg Jansweg: „De man die niet
neen kon zeggen". 8.15 uur.
Palace: ..De verliefde Firma". Op het too
neel: Smeehuizen. een nieuwe ontdekking
aan den zangershemel. 2.30. 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Robert en Bertram
Op het tooneel: Paulay Brothers. Comedian
act. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: ..Gold is niet alles"
en „Verkeerd getrouwd". 2.30 en 3.15 uur.
Teyler's Museum, Spaarnc 16. Geopend op
we-'-J "in 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. toegang vrij
Gebouw Sint Bavo: De miniatuurstad.
2—10 uur.
DINSDAG 8 AUGUSTUS
Schouwburg Jansweg: De Doofpot.
Gebouw Sint Bavo: De miniatuurstad.
210 uur.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en dea
avonds.
