IGLEY
HOEDEN NIEUWSTE MODELLEN
BORSALINO ANTICA CASA
GuiII. Velü Groote Houtstraat 96
INGEZONDEN.
Ze voelen
zich thuis!
JONGENSBOEKEN
BIECOSTOFZUIGER
Een zittend leven
MAANDAG II SEPTEMBER 1933
H A A R L E M'S DAGBLAD
11
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, zoordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
DE A PLUS B THEORIE
Ir. Nobel (H. D. van 24 Augustus) klaagt
over, dat ik zijn stuk over Producenten sub
sidie geen antwoord waardig achtte. Hij zal
intusschen mijn antwoord gelezen hebben
dat vertraagd werd door uitstedigheid. Dat
heeft evenwel niets met A plus B te maken.
Over A plus B heb ik in H.D. van 25 Aug.
opnieuw geschreven in antwoord op het stuk
van M. en ik acht het thans niet noodig ook
no°" Ir. Nobel uitvoerig te antwoorden
Alleen wil ik op eenige opmerkingen van
den heer Nobel ingaan.
Waar ik gezegd heb, dat de koophiacht
„niet meer" in juiste verhouding tot de prcr
ductie staat, heb ik alleen willen open laten
de mogelijkheid, dat zulks in een der ver
leden wèl zoo geweest kan zijn. Dat zal ook
wel zoo geweest zijn. toen massa productie
nog niet bestond. Ik kan mij dien tijd niet
herinneren. De zaak is m.i. te belangrijk om
vertroebeld te worden met pitsvondighelden
en ook. om verward te worden met subsidies
3 Nu?k hëfsTuï van 19 Juli wel gelezen heb
(ik had het nummer van H.D. niet In mijn
bezit toen ik mijn gewraakte stuk van 11
Au0- schreef) kan ik alleen maar zeggen, da
ik de stelling, dat „wij in een deflatiepeiiode
vèrkeeren en dat daardoor de kooplust be
neden de natuurlijke koopkracht blijft heele-
maal lUöt weet te waardeeren. Waarom ver
keëren WH in een deflatleperiode? omdat de
mSiS? geen ..lust" „hebben te koo^n o^
omdat zij niet ..kunnen kMPcn. En hier he
ik dan weer terug bij A plus B Het stiuiitei
blok van zeer velen is tot dusvei gew
woardeering van den tijdsfactor, dien ik
noemen: trekkebeen. John Har
grave heeft daarvan onlangs een aanschoin
ISë"kd ™h?eSrondëfa"gidSkt wordt, en waar
bij het volgende valt te zeggen.
de^et«(?°t°orchValsa'Koopkracht te voorschijn
komen Dat is natuurlijk geheel onmogeluk
A kosten worden B kosten maar B kosten
kosten,0B>kosten
uit, dat er geen tekort aan^koopkracht is als
gevolg van kostenberekening. De sleutel ug.
hier in de omschrijving: ..zijn betaald B-
kosten zij n betaaid en zijn ^*,,e is
Voor een juist begr:ip van „toekkebMn
het noodig een helder inzicht te hebben van
tWf Dtf Horizontale Alles-Omvattende «jet
periode, die omsluit: Verleden Heden en
Toekomst en die daarom is Alle Tijd
Feuwicheid De Menschen kunnen geacht
worden te leven in Eeuwigheid, maar z« kun
nen niet functioneeren in bet „moment van
Fpuwigiieid zij kunnen niet voor en achter
uit oüelïerèn in het verleden en de toekomst
van hét tijdsverloop. Zij kunnen alleen func
tioneeien ®r].chte tjjds m0ment, elk ge
geven oogenblilt, - nu: op dit °ogenbUr Er
is geen tijd waarin het mogelijk is iets te
doen dan op het moment. (Men kan zich
voornemen iets te gaan doen. morgen of
overmorgen, maar men kan het maar een
ISHet ^verschil tusschen deze twee ion.cep-
ties van tijd. moet gezien worden om A plus
BWanenëïPmen zegt: op den duur moeten
alle kosten Koopkracht worden, veiseet men
dat op den duur" eigenlijk is Eeuwigheid
Het is volkomen waar dat m de puwigheid
alle kosten (A B) koopkracht zijn. Het
spreekt vanzelf dat dat zoo is (ook gevonden
door Ir. Nobel en M.). Maar dan alleen be
schikbaar als koopkracht voor Goden Enge
len. Aartsengelen, Geesten, duivels en an
dere tij dlooze-wezens. En dat helpt ons
stervelngen niet, want wij kunnen
gebruik maken van op elk gegeven oogenbhk
beschikbare koopkracht.
Wanneer de hieronder afgedrukte ft=uui
horizontaal gelezen wordt, zal men zien dat
de totale A B koopkracht gelijk is aan de
totale A B kosten. Maar wij kunnen met
de koopkracht van gisteren, van vandaag en
- morgen n u uitgeven, op dit oogenbhk. Wat
waar is voor dit tijdsmoment is waar voor
elk moment.
Door de figuur Vertikaal te lezen, zal men
zien dat op elk willekurig of gegeven mo
ment, er slechts een deel van de A -5- B kos
ten als koopkracht beschikbaar, is.
De definitie van „koopkracht' door den
heer Nobel gegeven begrijp ik niet.
Ik dacht dat koopkracht ontstond door
loonen. salarissen en dividenden, maar leer
nu dat die ontstaat uit geldelijke opbrengst
van den verkoop van producten en dqor geld
€tHoe dit zij, het kopit mij voor dat de hee-
ren Ir. Nobel en Ir Douglas wel zeer ver van
elkaar af staan en dat is. tot op zekere
hoogte, ook te begrijpen, want voor Douglas
heeft niemand ontdekt, dat er 'n voortdurend
groeiend tekort aan B. bestaat. Dat den
menschen aan hun verstand te brengen is
zijn vrijwillig aanvaarde, maar tergend
moeilijke taak. De verdere theoretische be
schouwingen van den heer Nobel vorderen
daarom geen antwoord.
Hij schrijft dan nog iets over een volkomen
evenwichtige wereld waarin dc koopkracht
steeds dezelfde zal moeten blijven tenzij
kunstmatig koopkracht wordt ingevoerd of
werkloos wordt gemaakt. Wijs ons die even
wichtige wereld.
De Sociaal Crediet Voorstellen van Douglas
zijn ontstaan door de onevenwichtigheid
dezer wereld en daarom hebben alle beschou
wingen over afgezaagde en aftandsche oude
economie werkelijk buitengewoon weinig in-
teresse De zaak marcheert eenvoudig niet
meer. En zal niet meer marcheeren tenzij
men wil inzien dat de basis vaji al het kwaad
ligt in het feit. dat het publiek niet over
voldoende koopgracht beschikt en nooit be
schikken kan, tenzij het den ontbrekenden B
factor op andere wijze wel ontvangt.
De bewoording Consumenten Crediet. heelt
blijkbaar aanleiding gegeven tot misverstand.
Dat „Crediet" is, naar Douglas, niets anders
dan 'een niet terugbetaalbare subsidie En
houdt direct verband met de juiste prijs for
mule. die ik eerder reeds genoemd heb. De
toestand zou worden, dat. nadat de juiste
prijs vastgesteld is. iedere consument voor
gedane betalingen een recu krijgt. Gesteld
dat het betaalde bedrag f 100 was. en de
juiste prijs f 75. dan zou hij op dat recu recht
krijgen op een uitkeering van f 25. Een
andere weg is een direct Nationaal Dividend,
waarvoor elk burger, man. vrouw en kind
in aanmerking komt. Dit plan heeft Douglas
voor Schotland uitgewerkt en is in hooge
mate belangwekkend, temeer, omdat aan de
z.g. „kapitalistische" gedachte niet getornd
wordt. Er zijn wel meer plannen in omloop,
die zoo iets beoogen, maar steeds zijn dat in
wezen revolutionaire plannen. De groote ver
dienste van Douglas is een uitweg gevonden
te hebben uit een impasse, zonder dat daar
voor revolutie noodig is. en een plan ont
wikkeld te hebben, waardoor niemand tekort
gedaan wordt. In het kort. waardoor een
ieder er beter op wordt en niemand slechter.
E. L.
Een Eenvoudige Voorstelling van den Tijd-
factor: „Trekkebeen" Voorstellende, hoe alle
B-kosten „te eeniger tijd" A-kosten zijn ge
weest.
Horizontaal de Alles Omvattende Tijd (ge
noemd: „op den duur") van het begin
tot het einde van het Kosten-proces.
In de kolommen aar.toonendc beschikbare
koopkracht en uitgeven koopkracht blijkt,
dat „B"kosten altijd achter ...V'kosten aan
komen. Dat is de Tijdfactor „Trekkebeen".
Moderne Stadia
Productie
Verticaal: Tijd momenten 'elk gegeven oogenblik)
A B A
A B A B
Fabriek No. 1
No. 2
No. 3
No. 4
No. 5
No. 6
(A) Beschikbare
koopkracht
(B) Uitgegeven
koopkracht
Prijs op elk
tijdsmoment
1ü
32
64
126
63 J
Totaal
*1 A
63; kosten
totale prijs
LETTEREN EN KUNST
HET TOONEEL
STADSSCHOUWBURG.
van Annie van Duyn en de tusschen serieuse
sentimentaliteit en charge zwevende mani
pulaties van Dick van Veen maakten, dat
men tenslotte bevredigd naar huis ging.
H. G. OANNEGIETKR
Vereenigd Rotferdamsch-Hofsfadfoon
EEN ALIBI VAN TIEN MINUTEN.
„Regie: Dick van Veen" vermeldt het pro-
;ramma. Zonder deze aanwijzing zouden we
eer gedacht hebben aan den anderen hoofd
speler: Theo Frenkel, die niet alleen in de
beide eerste bedrijven als acteur het sterkst
op den voorgrond treedt, maar in wien de ver
binding tusschen film en tooneel als 't ware
is verpersoonlijkt. Heeft dit veelzijdig talent,
dat ook als regisseur bij een merkwaardig
filmbedrijf hier te lande zijn verdiensten ge
openbaard heeft, een en ander van de me
thoden ginds naar den schouwburg overge
bracht, nu hij weer in het oude emploi is
teruggekeerd?
Aan de film herinnert de nieuwe weergave
van telefoongesprekken, waarbij de realiteit
van het tooneel plotseling doorbroken wordt
door de schimachtige verschijning van den
abonné aan het andere eind van de lijn op
het witte doek.
Maar ook overigens heeft men bij de regie
profijt getrokken van filmeffecten. Waartoe
zoo'n zonderlinge geschiedenis zich dan ook
beter leent dan tot een dramatische hande
ling van levende personages.
We krijgen een moord tot in de fijnste fi
nesses te zien. De moord en deszelfs voorbe
reiding vult zoo goed ais het heele tweede
bedrijf. Maar wanneer wij van deze misdaad
getuige zijn, is de verrassing en daarmee de
spanning er reeds af. Want we hebben pre
cies dezelfde moord met precies dezelfde
voorbereiding reeds in het eerste bedrijf van
stukje tot beetje .genoten.
Alleen dan met dit verschil: dat de moor
denaar in eerste instantie 't geval droomde „uu&ou CööiUlu ia.na en
en in tweede instantie 't- geval uitvoerde. De wordt dit nog meer "door zijn bewoners. De I
film maakt het mogelijk, bij een dergelijke romantiek ligt er als het ware voor het grij-
droomsfeer tot in het fantastische te ver- pen. Waarom die dan in een jongensboek ge- i
gelegenheid wat variatie te brengen door de voorbij gegaan? De heer Van Dam had I
sterken en tot het gebied van het surreëele HOjr niet de fout behoeven te maken
te sublimeeren. Althans verschaft zij de mo-
gelijkheid zoo'n droomvisioen bliksemsnel
voorbij te laten flitsen en hiermee den lan
gen duur der herhaling te voorkomen. Maar
het logge mechanisme van het menschen-
materiaal doemt den toeschouwer de gan-
sche geschiedenis tweemaal te slikken. En.
voor sommigen één tooneelmoord reeds te
veel, twee t-ooneelmoorden achtereen is voor
ieder wel een te groote dosis.
Waarom begint een gezelschap als het Hof-
stadtooneel het seizoen in de provincie nu
eigenlijk ook alweer met een detective-stuk?
Deze oude kost kan alleen nog smakelijk zijn.
als ze met -geraffineerd geestige trucs en een
geniaal gevonden puzzle gekruid is. Maar de
nadrukkelijke voorbereiding, welke twee ge-
heele bedrijven in beslag neemt zoowel als
het eindelooze geteem waarmee het gebrui-
kelijke nakaarten door een paar speurders Huyck'vanTndiënTar Genua, ran Hu3?wKE
charme
C. F. van Dam. De Murokkaansclie
Reis (Uitg. Van Holkema en Wa-
rehdorf, Amsterdam).
De hoofdredacteur van het tijdschrift
„Het Kind", de heer L. H. Daalder, die leeraar
is aan de H.B.S. te Alkmaar heeft eenigen
tijd geleden eens een enquête ingesteld bij
zijn leerlingen om na te gaan, wat voor soort
boeken het liefst door jongens en meisjes
worden gelezen. Het bleek hem, dat de avon
tuurlijke, romantische boeken, de detective
verhalen zich bij de jongens in de grootste
belangstelling mochten verheugen. Reisver
halen werden maar door een betrekkelijk ge
ring percentage uitverkoren.
Nu zal het wel een groot verschil uitmaken,
hoe die reisverhalen geschreven 'zijn. Wan
neer schrijvers meenen, dat jongens aan een
beschrijving van een reis al genoeg hebben,
zullen zij zeker bedrogen uitkomen. De jeug
dige lezers willen in hun boeken het avon
tuur en zij verwachten dat ook of beter
vooral in verhalen, die in vreemde lan
den spelen. Boeken, die enkel een beschrij
ving van een reis geven al zijn de reizigers
dan ook jongens van hun eigen leeftijd en ai j
is het beschreven land nog zoo interessant
zullen hun teleurstellen. Daarvoor lezen zij
geen boeken; „dat zijn geen verhalen", zullen
zij u zeggen. Pas wanneer de reizigers avon
tuurlijke kerels zijn, mannen die moeilijk
heden hebben te overwinnen, in het kort
helden, zullen zij er de ware belangstelling
voor hebben, zal het reisverhaal voor hen ook
kleur en leven krijgen.
De heer C. F. van Dam. schrijver van „De
Marokkaansche Reis" heeft gemeend, dat hij
enkel aan de beschrijving van een reis van
twee jongens naar Noord-Afrika voor zijn
boek genoeg had. Ik vrees, dat dit voor de
jeugdige lezers te weinig zal zijn. Marokko is
ongetwijfeld een hoogst interessant land en
van zijn vorig boek „Fred Donders onder de
Arabieren" door een zoo onwaarschijnlijk ver
haal op te disschen, dat een film meer dan
Noord-Afrika de eigenlijke bron leek te zijn.
Nu is hij echter in een ander uiterste verval
len, wat een bijna even groote fout is. Een
volgenden keer zal hij misschien het juiste
midden weten te vinden en een boek schrijven,
waarin het reisverhaal en de romantiek van
het vreemde land tot een voor jongens boeiend
geheel zullen zijn gegroeid. Tot nu toe is dat
den heer C. T. van Dam nog niet mogen ge
lukken.
D. J. Sibbelee. Katjoeng Poetih's
Thuisreis (Uitg. Van Holkema en
Warendorf, Amsterdam).
Ook dit jongensboek geeft een reisverhaal,
maar van een geheel andere soort. De reis is
eigenlijk min of meer bijzaak; hoofdzaak is
het leven aan boord van de „Ferdinand
brengen niets nieuws en missen di£
va n 't oude.
Waarop speculeert men toch met zoo'n
stuk: Het eenige positieve, dat het brem
is van instructieven, niet' van artistieken
aard. Leerzaam is zoo'n stuk ongetwijfeld
Jonge en oude lieden, die een particulier of
politiek tegenstander langs den meer en meer
gcbruikelijken weg willen „beseitigen", vin
den hier uitnemende voorlichting. Maar het
kan toch niet de bestemming van het tooneel
wezen, 'n leerschool voor de misdaad te zijn,
be minder, wanneer deze misdaad artistiek
niet verantwoord is.
Te ontkennen valt niet. dat zoo'n vertoo-
wordt genoemd. En verder vertelt het van de
vriendschap welke er tijdens dien overtocht
langzamerhand groeit tusschen den jongen
held van het verhaal en den marconist Pla-
tius. Het is deze vriendschap vooral, die de
jeugdige lezers zal pakken en tegen het slot
althans, wanneer zij eenigszins sensitief van
aanleg zijn zal ontroeren. D. J. Sibbelee
heeft dat leven aan boord van een mailboot
levendig en aardig beschreven op een manier,
dat het ook voor jonge lezers amusant is. De
schrijver staat nog dicht genoeg bij de jeugd,
om juist aan te voelen, hoe de smaak van
kinderen is, maar hij offert daaraan toch niet
op een goedkoope manier, zooals sommige
- bijvoorbeeld
auteurs van jongensboeken
---- uijvuuiueeia
nin°- in het- kader valt van den tijd. Maar Abcoude het meenden te moeten doen. Er
onze tiid heeft als men er cm zoeken wil, is m die vriendschap tusschen den marconist
misschien toch ook nog andere aspecten dan en Huub iets heel natuurlijks en sympathieks.
de tot een obsessie wordende Spielerei met f J piobleem. dat de schiijver aan
wrcrifticrrip ei,»..™*ten moord het slot °Pwerpt namelijk, of dc diefstal
paiabellum vergiffagdespenen moora„ van Huub> die hij pleegt om zijn vriend te
meisjeshandel en al dit veidere fiaais redden, zonde is of niet wat gevaarlijk voor
moreel oogpunt gesproken, zou men er toe een kinderboek. Wij, ouderen, zullen natuur
lijk aan dc zijde van den schrijver staan en
Huub vrijpleiten, omdat deze jongen nog niet
op een leeftijd is om goed en kwaad te onder- i g
scheiden en de impuls, waarom hij het kwaad Si
bedreef, uit. het goede voortkwam. Maar wij
komen hier paedagogisch toch op een zeer
Dat er ondanks het stuk toch nog genoeg- glad en moeilijk terrein en het lesje, dat hij
lijkheid en zelfs kunst op het tooneel kwam. mevrouw Woesteine, die zich te weinig met
is te danken aan de omstandigheid, dat het Huub heeft bemoeid geeft, lijkt mij meer ge-
tnoh alriid no°- acteurs ziin d'e dez= lu^u- ncht t?t de ouders dan tot de jongere lezers,
p\n^rS°& kS"
danks a..es aan zoon avond bet.ekenis. dat tenslotte onze bezwaren wegvallen en wij
De poot:ge, brutaal-charmanLe wijze, waar met hem gej00veni dat ook de jeugdige lezers
op Theo Frenkel den rasploert uitbeeldt/, de hier met juist onderscheidirgsvermor
ledmoedige humor van R. Eringa en Van Huub's daad zullen beoordeelen. En dat zijl PI
Gasteren als het span speurders: de lauwe dit slot „mooi" zullen vinder -1
en rauwe typeering van Jan van der Lin- ik geen oogenblik.
komen te zeggen: geef dan maar liever de
oude schuine kluchten terug. Dat soort
„onzekelijkheid" berokkent de jeugd althans
momenteel minder schade dan de eeuwige
moord-suggestie, waarmee men ze lieden
bederft.
SITTERS v. d. KAR
KRUISWEG 60
CTS. PER WEEK
xondor vooruitbetaling.
.toch slank en jeugdig.
Van tijd tot tijd een stukje
Wrigley's, daar knap je
van opl Verfrisschend,
kalmeerend engoed
voor de „lijn"! Bij zittend
werk moet de spijsverte
ring bevorderd worden,
anders zijn loomheid en
corpulentie onvermijde-
lijk.MetWrigley's behoeft
de eetlust niet geremd
te worden.
Twee soorten: P.K. (zuivere
pepermuntsmaak). Spearmint
(pittige kruizemuntsmoak), c
per pakje
Met Robinsons behoeft een jon
gen zich niet in acht te nemen.
Met Robinsons kan hij stoeien,
ravotten, springen en klimmen
naar hartelust. Robinsons zijn
sterk als moderne zevenmijls
laarzen. Daarom voelen echte
jongens zich zoo thuis in die echte
Die goeie Robinson
voor Vader en Zoon
Bovenstaand model 71 in prima zwart rundbox
met zool van Robinson-rubber en heele leeren
tusschenzool in de maten:
26-27 28-31 32-35 36-39
2.95 ƒ3.25 ƒ3.75 ƒ4.25
Alle heerenmatenf 4.90
den's huisknecht; het bevallige figuurtje J
ALLE MODELLEN 11.50
J. B. SCHUIL.
Telefoon 12210
SMJBMfcü-
