PONDS
Uitvinding tot vergrooting der
vaarsnelheid.
gen-
ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
5
BINNENLAND
(Zie ook elders in dit nummer.)
MR. OUD OVER ZIJN
MILLIOENENNOTA.
LEZING VOOR DE A. V. R. O.
Naar wij vernemen zal de Minister van
Financiën, Mr. P. J. Oud, op Donderdag 28
September van 8 tot 9 uur des avonds voor
den A.V.R.O.-microfoon een rede houden
over de millioenennota.
De Standaard verneemt nog. dat op ver
zoek- van de regeering beide Nederlandsche
omroepzenders des avonds van 89 uur ter
beschikking zullen worden gesteld voor de
rede. De N.C.R.V. heeft daarvoor haar pro
gramma gewijzigd.
WEER DRIE NAZI'S
UITGEWEZEN.
O.A. WOLTERS TE EINDHOVEN.
Naar het Handelsblad verneemt is aan dr.
M. Ridder, die te Venlo een bureau voor Duifc-
sche rechtzaken heeft en leider der Duitsche
nationaal-socialistische partij aldaar is, aan
zegging gedaan om ons land te verlaten. Ook
aan de NSDAP'ers Kriegel- uit Venlo en Wol-
ters uit Eindhoven is verblijf in ons land ont
zegd. De laatste is een reeds lang in Neder
land agiteerende nationaal-socialist.
DE AUTONOMIE DER GEMEENTEN IN
GEVAAR.
De voorzitter van de Nederlandsche Ver-
éeniging voor Gemeentebelangen, mr. S. J.
R. de Monchy, burgemeester van Arnhem,
heeft ter opening van de algemeene verga
dering van die vereeniging, te Nijmegen een
rede gehouden, waarin hij schetste hoe dooi
de enorme kosten "van werkloozenzorg en
ondersteuning van behoeftigen steeds meer
gemeenten noodlijdend worden en hoe daar
door de gemeentelijke autonomie steeds meer
in gevaar komt. Hier zal dan ook zoo spoe
dig mogelijk een remedie gezocht moeten wor
den, hetzij in een verruiming van het belas
tinggebied hetzij in een ontheffing van de
gemeenten voor een deel van den last der
werklo ozenonderste unin g.
LT. VAN GIESSEN TERUG UIT IJSLAND.
Luitenant J. H. van Giessen, die voor Ne
derland vliegtuigwaarnemingen deed op IJs
land in het Internationale Pooljaar, is op
Soesterberg teruggekeerd.
TAXI-CONCURRENTIE OOK TE ENSCHEDé.
In 'het Handelsblad lezen wij, dat ook in
Enschedé een zoo groot aantal dubbeltjes-
taxi's rijdt, dat de concurrentie voor de auto
bussen der Twentsche Electrische Tram moor
dend is. De stadslijnen hebben vrijwel niets
meer te doen en ook de lijnen naar de om
geving hebben veel minder passagiers.
De T.E.T. is eigendom van de gemeenten
Enschedé en Lonneker.
SLECHT SEIZOEN VOOR DE HAAGSCHE
HOTELS.
Terwijl het seizoen in Scheveilingen goed
was. klagen de Haagsche hotelhouders, dat
zij het in jaren niet zoo slecht hebben ge
had, lezen wij in de Maasbode. Zelfs in ho
tels, waar anders geregeld een vrij groot aan
tal vreemdelingen afstapte, werd dit jaar de
teruggang van het toeristenverkeer sterk
gevoeld.
PRINSES JULIANA BRUIDSMEISJE?
Donderdag 19 October zal het huwelijk vol
trokken worden tusschen freule Elisabeth
van Hardenbroek, die tot 1 September hof
dame was bij Prinses Juliana, en mr. R. J.
Ridder van Rappard, burgemeester van Zoe-
len, een zoon van het Tweede-Kamerlid mr.
A. G. A. Ridder van Rappard, president van
de Rechtbank te Tiel.
Volgens de Telegra'af zou Prinses Juliana
bij dit huwelijk als bruidsmeisje fungeeren.
DE NIEUWE RIJKSWEG— DEN HAAG-
ROTTERDAM.
A.N.W.B. en K.N.A.C. hebben op hun ver
zoek om openstelling van den nieuwen Rijks
weg Delft—Overschie voor verkeer in beide
richtingen ten antword ontvangen, dat dit
nog niet geschieden kan, omdat over een
groot gedeelte nog geen fietspaden zijn, en
aangezien de aansluitende weg in Delft nog
niet hersteld is.
ADRES VAN ANTWOORD OVERHANDIGD.
Vrijdag heeft de daarmee belaste commis
sie het adres van antwoord der Eerste Ka
mer op de Troonrede aan de Koningin over
handigd.
De commissie werd met de gebruikelijke
eerbewijzen ten paleize ontvangen.
ZEIST VERWEERT ZICH TEGEN UTRECHT.
Het gemeentebestuur van. Zeist heeft een
Uitvoerige nota aan Gedeputeerde Staten
van Utrecht gericht, waarin de annexatie
van een groot deel van Zeist, omvattende de
villaparken De Pan, Bosch en Duin en Zand
bergen en Den Dol der, scherpt wordt afgewe
zen en slechts toegestemd in annexatie van
een klein gedeelte in het Zuiden der gemeen
te door Utrecht.
DE OMZETBELASTING IN DE EERSTE
KAMER.
Woensdag zal de Eerste Kamer in de af-
deelingen de omzetbelasting onderzoeken.
DOODELIJK ONGELUK IN STAATSMIJN
„EMMA".
In de ondergrondsohe werken van de
Staatsmijn Emma te Heerlen is de Poolsche
arbeider Bartnicki bekneld geraakt tusschen
een stempel en een groot stuk kool. De man
is in het ziekenhuis te Heerlen aan de gevol
gen van de opgeloopen wonden overleden.
EEN NIEUWE SCHUTSLUIS TE
IJMUIDEN.
En verbetering van het
N oordzeekanaal.
TWEE EN EEN HALF MILLIOEN OP DE
BEGROOTING.
Op de begrooting van Waterstaat is f 109.000
uitgetrokken voor onderhoud en verbetering
van het Noordzeekanaal en nog eens
f 2.500.000 voor den bouw van een schutsluis
te IJmuiden en verbetering van het Noord
zeekanaal.
Vier millioen is uitgetrokken voor aanleg
van het AmsterdamRijnkanaal en nog eens
vier millioen voor den aanleg van scheep
vaartkanalen naar Twente, f 10.000 voor den
spoorweg over den Afsluitdijk.
f 1.128.000 is uitgetrokken voor verbetering
van de spoorwegtoestanden in Amsterdam-
Oost en f 80.000 voor den aanleg van een
spoorwegverbinding met de havens-West al
daar met aansluiting aan den spoorweg Am
sterdamHaarlem en aanleg van een rangeer
terrein bij Duivendrecht.
Naar het zich laat aanzien zullen de werken
van het Julianakanaal in Limburg met uit
zondering van het afwerken, in 1934 kunnen
worden voltooid.
In totaal is uitgetrokken voor verbetering
van rivieren en zeearmen f 3.187.000;
voor verbetering en aanleg van kanalen
f 3.538.600; voor groote kanaalwerken
f 14.333.000; voor spoorwegwerken f 1.708.000.
DE GROOTE NATIONALE RAAD NIET
FASCISTISCH.
Op het bericht betreffende het uittreden
van het Nat. Jongeren-Verbond uit den
„Grooten Raad van nationaal gezinde ver
eenigingen te Rotterdam" deelt men namens
dezen raad mede, dat noch politieke, noch
fascistische partijen kunnen deel uitmaken
van den Grooten Raad.
COMMUNISTEN FASCIST GEWORDEN
EN DE WRAAK
Ter gelegenheid van het feit, dat in den
Deventer Schouwburg een vergadering dei-
nat. socialistische beweging-groep Mussert
werd gehouden, hebben eenige onverlaten,
waarschijnlijk communisten, de woningen
van een 2-tal ex-partijgenooten, die naar den
N. S. B. waren overgegaan, eerst met teer in
gesmeerd en daarna met veeren bedekt, lezen
wij in de Msb. Vier mannen, die als de ver
moedelijke daders kunnen worden be
schouwd,, werden gearresteerd.
GROOTE GEMEENTEN ZULLEN
SAMENWERKEN.
BIJ BEHARTIGING VAN PERSONEELS
BELANGEN.
Uit een mededeeling van B. en W. van Hil
versum aan den raad, gepubliceerd in het
Handelsblad, valt te lezen, dat een studie
commissie, aangewezen door de gemeenten met
meer dan 40.000 inwoners heeft voorgesteld
een gemeentelijke samenwerking tot stand te
brengen voor het vaststellen van arbeidsvoor
waarden voor het personeel. Daarvoor zal
dan een Centraal Orgaan geschapen worden.
Het politiepersoneel zou hier buiten blijven,
doch B. en W. van Hilversum wenschen ook
dit in de gemeenschappelijke regeling op te
nemen.
Het Georganiseerd Overleg te Hilversum
kan zich met een en ander vereenigen.
De samenwerking zal omvatten, het verza
melen van gegevens, het geven van adviezen
en overleg met organisaties in den lande.
HONDERD VIJFTIG SLACHTOFFERS
VAN VERVOERSSLAPTE
ONTSLAG EN ACHTERUITZETTING BIJ
NED. TRAM
De directie der Nederlandsche Tramweg
Mij. te Heerenveen heeft thans naar het Han
delsblad meldt, het ontslag aan 90 man per
soneel op 12 October aangezegd, zonder
wachtgeld of uitkeering.
Daaronder zijn er met meer dan twintig
dienstjaren.
Aan circa 60 man is medegedeeld, dat zij
in rang zijn teruggesteld al of niet met over
plaatsing.
Daaraan is een loonsverlaging verbonden,
die voor verscheidene f 300 a f 500 per jaar
bedraagt, boven de reeds ingevoerde kortin
gen. Personeel van het hoofdbureau is over
geplaatst als klerk op stations. Het ont
slagen personeel, dat zulks wensclit kan
onder bepaalde voorwaarden zijn gestorte
premies in het pensioenfonds terug ontvan-
HORECAF TEGEN BEHENDIGHEIDS
SPELEN.
BATEN MOETEN AAN VREEMDELINGEN
VERKEER KOMEN
De afdeeling Den Haag van den Neder
landsehen Bond van Werkgevers in de Hotel-,
Restaurant-, Café en aanverwante bedrijven
„Horecaf" heeft een motie aangenomen,
waarin gezegd wordt, dat de wijze, waarop in
den afgeloopen zomer het Straperlo en andere
spelen door de overheid zijn toegelaten, geen
instemming verdient.
Verder wordt gezegd, dat de baten der ex
ploitatie niet moeten vloeien in de zakken
van particulieren maar behooren te worden
dienstbaar gemaakt aan bevordering van het
vreemdelingenverkeer. Voor de toelating die
nen bepaalde voorwaarden te. worden ge
steld, o.a.: dat geen inwoners van dezelfde ge
meente of naaste omgeving worden toegela
ten en dat het spel alleen gedurende het zo
merseizoen geoorloofd zal zijn.
TOESTAND DER GEWONDE
FASCISTEN
HET GAAT HUN GOED.
Naar de Msb. verneemt is de toestand
van de N.S.B.-ers uit de Hudsonstraat en uit
de Emmalaan te Rotterdam, die bij de -rel
letjes van Maandagavond ernstig werden ge
wond, vooruitgaande. Het vertrouwen is ge
rechtvaardigd, dat beiden geheel zullen her
stellen.
VERZORGT UW TEINT MET POND'S!
Ze zijn onder 't bereik van iedere vrouw.
Als zij slechts haar huid op de juiste wijze
verzorgt met de beide Pond's Creams.
Altijd blijft het een vereischte voor U door
een dagelijksche verzorging Uwer huid, U
die gratie en charme te geven, welke U
overal tot een graag geziene vrouw maakt.
Een dagelijksche massage van enkele minuten
voor ge ter ruste gaat met Pond's Cold
Cream maakt Uw huid sterk en soepel. Deze
<ream houdt de jeugd van Uw uiterlijk vast.
Pond's Vanishing Cream geeft U een
bekoorlijk matte teint en is een
goede basis voor Uw poeder.
VANISHING EN
COLD CREAM
S3 EM
EXTRACT CO. AMSTERDAM
zendt U gratis monsters na inzending v. 1U ct. porti
(Adv. Ingez. Med.)
Het bliksemvaartuig.
Model van een vaartuig, dat volgens een nieuw principe tvordt voortgestiavd
Hierboven zien onze lezers het model van
een vaartuig ,dat volgens een nieuw principe
(uitvinding van den heer C. J. Stoete te Zand-
voort) wordt voortgestuwd.
De toelichting van de cijfers is als volgt:
Pijl 1; waterweerstand tegen het vaartuig.
Pijlen 2, 3, 4, 5, 6, 7 en 8; choepweerstand.
Pijl 9: Energie
De energie trekt den omgaanden schoepen
ketting onder en door het schip, waardoor
tegen het totaal schoepen-oppervlak onder het
vaartuig een grootere weerstand door het
water ontstaat, dan tegen de voorsteven.
Wordt de energie nu berekend tegenover het
gewicht van dit vaartuig, dan is het gevolg
dat het schip zooveel maal sneller voorwaarts
gaat, dan de contra-bewegende schoepenlijn.
Berekent men de energie over het gewicht,
dan zijn er snelheden van ver over de 100 K.M.
per uur mee te bereiken.
Het onderschip wordt gebruikt voor goede
renvervoer en het afzonderlijk bovenschip
voor passagiers.
Het verbruik van brandstof is praktisch be
zien gunstig bij groote snelheden. Zoolang de
snelheid gelijk wordt aangehouden als sche
pen tot nog toe kunnen varen, zal er iets meer
verbruikt worden; zoodra echter de mecha
nica op gang is, dus als er ook een grooter
snelheid het gevolg van is, wordt het ver
bruik economisch.
Op de afbeelding hieronder ziet men de
oppervlakte onder tegen den bodem van het
schip. De cijfers zijn gelijk aan de boven
staande.
Bij dit principe bestaat tevens de mogelijk
heid zoowel over land als water vooruit te
gaan. In tijd van nood kan het schip veilig de
kust oprollen. In den bouw zullen nog eenige
praktische veranderingen worden aange
bracht.
De heer Stoete heeft op zijn uitvinding Ne-
derlandsch octrooi aangevraagd. Die houdt
in om vaartuigen over de breedte en lengte
der horizontale lijn onder water voort te doen
stuwen.
&L
De oppervlakte onder den bodem van het schip.
GEMENGD NIEUWS
REGEN IN CIJFERS.
De regenval is op elk der vijf werelddeel en
zeer verschillend. De minste regen valt in
Australië, n.l. jaarlijks in doorsnee 47 c.M.
Dan volgt Europa met 61, Azië en Noord-
Amerika elk met 63 c.M., Afrika met 81 en
tenslotte Zuid-Amerika met 140 c.M. De to
tale regenmassa die jaarlijks op het aardrijk
nederkomt is door den meteoroloog Fritsche
op 112.000 kubieke kilometers berekend. Daar
1 kubieke meter water 1000 liter 1000
kilogram weegt, bedraagt dus het gewicht
dier watermassaas, die jaarlijks uit de wolken
op de aarde stroomen, 112.000.000.000,000 ki
logram of 112 milliard ton.
LINKSHANDIG - LINKSVOETIG.
Onder de 100 normale menscheu komen
gemiddeld vier tot zes linkshandigc-u voor en
wel twee maal zooveel mannen als vrouwen,
Nu hebben nieuwe onderzoekingen het be
wijs geleverd, dat tegelijk niet de linkshan
digheid in den regel ook linksvoetigheid op
treedt; linkshandige personen zijn bij den
lichamelijken arbeid met het linkerbeen en
den linkervoet zeer dikwijls handiger dan
met het rechter zoodat zij dit evenals de lin
kerhand meer gebruiken. Doordat de links-
voetigen het linkerbeen meer bij den arbeid
gebruiken dan het rechter, komu het, dat
linksvoetigen bij het loopen onwillekeurig met
het linkerbeen aantreden ,er. op straat liefst
naar links uitwijken. Evenals de linkshandig
heid is overigens ook de linksvoetigheid,
waar zij valt waar te nemen, in het geheel
geen slechte gewoonte, maar wordt waar
schijnlijk door hetzelfde verschijnsel, d.w.z.
door een sterkere vorming van de rechter
groote hersenen veroorzaakt. Nieuwe onder
zoekingen hebben uitgemaakt, dat nks- of
rechtshandigheid den mensch reeds aangebo
ren is.
DE ZIENDE AUTO.
De Parijsche politie heeft uitstekende re-
resultaten bereikt met een fotocel-alarmschei
die met ingang van 1 Jan. 1934 door alle
vrachtautos, tractors en andere voertuigen
der zware gewichtsklasse moet worden ge
bruikt, Zij wordt duidelijk zichtbaar aan
den achterkant van den wagen aangebracht.
Wanneer nu een personenauto nadert, is de
chauffeur overdag verplicht met den schijn
werper van zijn voertuig de fotocel van den
voor hem rijdenden vrachtauto te belichten.
Hierdoor wordt de bestuurder van laatstge
noemd vehikel gewaarschuwd, daar de be
lichting hei. luiden der alannschel tengevol
ge heeft.De vrachtauto moet dan naar rechts
afzakken en den snelleren wagen lat-en pas-
seeren. Hier te lande wordt om het zelfde te
bereiken geclaxoneerd, maar het succes blijft
vaak uit, daar de groote wagen dikwijls ge
noeg geen acht slaat op het getoeter, doordat
hij het niet hoort.
STAAL VERDRAAGT GEEN
KOUD WATER.
Walvischvaarders en IJsbrekers, dus vaar
tuigen die ijszeeën bevaren, hebben herhaal
delijk waargenomen, dat hun scheepsschroe
ven zeer spoedig brokkelig en bros werden.
In den beginne meende men met materiaal-
fouten te doen te hebben .maar de schade
kwam te herhaaldelijk voor. ook bij schroe
ven, die uit. het beste staal waren vervaar
digd. Het. vermoeden dat drijvende ijsschot-
sen de oorzaak waren, bleek eveneens on
juist te zijn. Schroefvleugels braken ook in
geheel rustig ijsvrij water plotseling af. De
Engelsche scheepsbouwers hebben nu gecon
stateerd. dat ook het beste staal in het water
brokkelig en bros wordt, als de temperatuur
het vriespunt nadert. Bij proeven met legee
ringen is gebleken, dat een mengsel van nik
kel en staal een beter weerstandsvermogen
levert tegen de afkoeling. Reeds door een
nikkeltoevoeging van 3',;. procent werd een
materiaal verkregen dat zelfs in het geheel
geen invloed onderging bij watertemperatu
ren beneden nul graden, gelijk die in de IJs
zeeën herhaaldelijk voorkomen.
NIEUWS UIT INDIE.
VREESELIJK VOLKSGERICHT.
EEN BEDIENDE AFGESLACHT, ANDEREN
ZWAAR GEWOND.
MENADO. 22 September (Aneta) Op 20
September vond ten huize van het negorij-
hoofd van Kokoleh een relletje plaats tijdens
het onderzoek van een aanklacht over een
bombardement met steenen van de woning
van een Chineeschen warongbouder, die een
relatie ondei'hield met een Kokolehsche
schoone.
Tijdens dit onderzoek kreeg deze warong
houder plotseling een klap, hetgeen het sein
was voor een algemeenen aanval op de kleine
groep aanklagers. De 200 koppige menigte,
gewapend met messen en pieken, drong de
woning binnen en slachtte een Gorontalee-
schen bediende af, nadat twee aanvallers
waren neergestoken. De andere bediende,
zoomede een broeder van den waronghouder,
werden zwaar gewond. De waronghouder
vluchtte naar den zolder en bleef ongedeerd.
De woning van het negorij-hoofd werd to
taal vernield.
De assistent-resident van Menado, de heer
Oberman, en de inspecteur van de veldpost
begaven zich onmiddellijk met 30 man naar
Kokoleh, waarna de rust werd hersteld.
Vier gewonden werd naar het hospitaal
overgebracht.
DE MUITERS THANS OP MADOERA.
SOERABAJA. 22 Sept, (Aneta). De
muiters van de „De Zeven Provinciën" zijn
met motorsloepen van de „Zuiderkruis" ont
scheept en overgebracht naar de barakken
te Soekolilo (Madoera), waar de Europeanen
en Inlanders, gescheiden, onder militaire be
waking hun berechting zullen afwachten.
ACTIEVE VULKANEN.
BANDOENG, 22 Sept. (Aneta). De Doe-
kono vertoont van 12 Augustus af voortdu
rend verhoogde werking. Tot 15 September
werden asch-erupties waargenomen. Nadien
werd nog geen bericht ontvangen.
De Krakatau kwam 3 September na een
a-chtweeksche rust weer in werking. Heden
ochtend hadden erupties plaats tot een
hoogte van 250 Meter.
De situatie bij Gedeh is ongewijzigd. De
vulkaan blijft bewaakt.
PAVILJOEN VAN EEN MISSIE-ZIEKENHUIS
AFGEBRAND.
MEDAN, 22 Sept. (Aneta). Gisteren is te
Taroetoeng door onvoorzichtigheid van een
bediende die bezig was met koken een pavil
joen van het nieuwe ziekenhuis der Rheini-
sche Mission afgebrand. De 20 zich in dit
paviljoen bevinden zieken konden zichzelf in
veiligheid brengen.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
HOLLAND—AMERIKA LIJN
•Lochgoil Rott. n. Vancouver 21 te Colon.
HALCYON LIJN
Stad Vlaardingen 21 van Narvik n.
Stad Zaltbommel 21 van Porto Vesne te Sfax.
Stad Zaandam 22 v. Almeria te Vlaardingen.
HOLLAND—AFRIKA LIJN
Nijkerk Othuisr.) 21 te Mombassa.
Klipfontein (uitr.) 22 van Kaapstad.
Meüskerk 22 van Rotterdam naar Beira.
Springfontein (thuisr.) p. 21 (10 n.m.) Gibr.
HOLLAND—OOST AZIë LIJN.
Meerkerk (uitr.) p. 19 Perim.
HOLLAND—AUSTRALIë LIJN.
Djambi (uitr.) 21 van Nepels.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Kola Gede (thuisr.) p. 22 (8 v.m.) Sagres.
Kota Baroe (uitr.) 21 (2 n.m.) van Suez.
Kota Agoeng (uitr.) 22 te Singapore.
Buitenzorg (uitr.) p. 21 (9 n.m.) Ouessant.
Sibajak (huisr.) 22 van Singapore.
Baloeran (uitr.) 21 (5 n.m.) van Colombo.
Dempo (thuisr.) 22 (8 v.m.) van Gribaltar.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
Deucalion Japan n. Rott. 20 v. Singapore.
Eumaeus Rott. n. Japan 22 van Suez.
Pyrrhus Java n. Liverpool 20 van Tunis.
Perseus 22 van Japan te Rotterdam.
City of Roubaix 22 van Dairen 'te Rotterdam.
Polyphemus Batavia n. Amst. 20 v. Mars.
Menestheus Japan n. Rott. 21 te Londen.
Laertes Amst. n. Batavia p. 21 Prawle Point.
City of Batavia Dairen n. Rott. 20 van Sin
gapore.
City of Newcastle Papan n. Londen 20 vatf
Dahikan,
