Aan hef haas.
51e Jaargang No. 15421
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 2 October 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMEIM I ENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post ;'0.72j4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 e Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j_5 rcgcis 1.75, elke regel meer 035. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75—. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 2 October.
Stroomlijn
De Maandag is de dag der sportkopy, en ik
zal het niet wagen in deze rubriek de mach
tige veelheid van nieuws in het bijvoegsel
Sport en Spel na te streven. Zulk pogen ware
•jdel. Het overzicht der „jammerlijk" gemiste
lansen, der vreugden die van korten duur ble
ien en der prachtvoorzetten waarover heele
\oorhoedes heenloopen blijve zonder concur-
imtie.
Maar ik heb toch een eigen, apart sportbe-
rchtje voor vandaag, en 't is een heel onge-
Wion, in tegenstelling met de verrassingen, die
e.<e voetbal-Zondag onveranderlijk met zich
bengt.
De Engelschen gaan prat op een kampioen-
kiometervreter geheeten G. E. T. Eyston. Hij
isspecialiteit in het vreten in heel kleine ren-
wigentjes, in Engeland aangeduid als „baby
cas", die niet minder hard gaan dan groote
re wagens maar nog veel gevaarlijker zijn,
ondat ze door hun korte wielbasis en licht
ge*icht zooveel kans loopen, uit de baan te
vligen. Compensatie wordt eenigermate ge-
levrd door George Eyston zelf, die zwaar is.
Zieier de omstandigheden.
£el u nu het Engelsche volk voor trotsch
alsiet pleegt te zijn op alle heldendaden van
wai, welbewuste Britten, Arisch of niet-
Arifh, dat zich via veel kranten-hoera's reeds
verbugt op een nieuw wereldrecord, dat de
„speialist in 120 mijl-per-uur-babies" zoo
wort hij aangeduid zal behalen. Hij heeft
eeniieuwe „Magie Midget" laten bouwen en
aangkondigd dat hij er een gemiddelde snel
heidvan 200 K.M. per uur mee zal bereiken.
Menwacht vol spanning. De baby-car wordt
afge.verd op de Brooklands-baan. George
Eystti staat gereed voor den eersten proefrit.
Dfoverige kilometervreters en verdere ex-
pertiverzamelen zich om 't duivelsch-snelle
dingce heen, bewonderen het, verlustigen
zich zijn edele en zuivere stroomlijn, die
het eigens de nieuwste berekeningen een
sneltids-voordeel van tien mijl per uur op
zijn cmidöellijken voorganger moet geven.
Gecge Eyston stapt in en gaatneen,
hij git niet zitten. Het stroomlijnwezen
blijktich een stap te ver ontwikkeld te heb
ben. C, als u wilt: George is het nieuwste we-
reldreord ontgroeid.
Hij an er niet in. Hoe hij ook wringt, en
zuchten steunt, wellicht vloekt, niets baat.
De naonale kampioen is te dik voor den na
tionale wereldrecord-wagen! Men haalt een
d'Uimsik en meet. Het scheelt volle vijf cen-
tirnete! George vaart uit tegen den con
structor. De constructeur zegt, dat hij al
leen d stroomlijn van George's wagen te
veirzoren heeft, niet die van George, en dat
de eeite perfect is. Gevolgtrekkingen laat
hij aai de aanwezigen over. Men haalt
daaroj George's huisdokter, die als verant-
woordjijk voor George's stroomlijn wordt
beschawd en terecht.
De hisdokter past en meet ook, en weet
ge?a raad, behalve amputatie. Er is nimmer
een tijd geweest waarin men zooveel over had
voor wereldrecords als thans, maar er zijn
toch ook op dit gebied grenzen. George wil er
niet aan. „Maak die kar dan wat breeder",
zegt de dokter, die een hopelooze leek is op
het gebied van alle andere dan menschelijke
stroomlijnen. De experts kijken hem vol min
achting aan. Dat is ondenkbaar en onuit
voerbaar. Als de carrosserie van de super-
speed-baby veianderd wordt gaan die Tien
mijl extra er weer af en wordt het wereld
record niet verbeterd. George blijkt, welbe
schouwd en uitgedrukt in het beste automo
biel-jargon van onzen tijd, zestien K.M. per
uur te dik!
Hij is zeggen de Engelsche bladen, die
diep medelijden met hem hebben thans een
ontroostbaar man. De Magie Midget is naar de
Mon thléry-bas,n gezonden, zonder hem. Hij
heeft een zekeren meneer Denly gehuurd, die
5 c.M. dunner is dan hij zelf, en die zal het nu
probeeren. Maar wie is nou meneer Denly?
Zoo dreigt Engelands „nationale eer" in
super-baby-magic-midgets-ears ten onder te
gaan aan George's droef gebrek aan stroom
lijn.
Men hoopt nog dat hij misschien, met veel
vasten, in de toekomst
Maar de dokter schudt het hoofd. Hij kan er
geen zestien K.M. per uur af krijgen.
R. P.
JUBILEA AAN DE CENTRALE
WERKPLAATS.
Donderdag a.s., 5 October hopen de heeren
van Doorn, zadelmaker en Opstal wagenma
ker aan de Genitrale Werkplaats den dag te
herdenken waarop zij vóór 25 jaar in dienst
kwamen bij de Ned, Spoorwegen.
NEDERLANDSCH SCHIP BIJ REDDING
BEHULPZAAM.
LONDEN, 1 Oct. (V.D.) Het Letlandsehe
stoomschip „Andromeda", dat 2000 ton meet
is in het Kanaal in moeilijkheden geraakt en
het. schip begon te zinken. Twee Engelsche
en een Nederlandsche stoomboot naderden
op de noodseinen welke door de Andromeda
waren uitgezonden en het gelukte het En
gelsche schip „Hartside" de geheele uit 20
koppen bestaande bemanning te redden, met
uitzondering van den eersten machinist, die
vermist wordt. Waaraan het ongeluk is toe
te schrijven, kon nog niet worden gecon
stateerd.
Kopenhagen: Uit Roenne wordt gemeld,
dat het laatste groote zeilschip uit Born-
holm, de viermastéï „Kongedybet, op weg
van Hasle naar Hemoesand door het Ameri-
kaansche stoomschip „Seanmail" is geramd
en tot zinken gebracht. De uit 11 personen
bestaande bemanning kon worden gered.
TELEURGESTELDE VERLOOFDE
DOODT ZIJN VROEGERE
MEISJE.
Zusje door revolverschot ernstig
gewond.
De dader pleegt zelfmoord.
Vreeselijke gebeurtenis in
Zu id-L im b u rg.
Zondagavond te omstreeks zes uur heeft
te Nieuwstad bij Sittard een verschrikkelijk
drama plaats gevonden, dat twee personen
het leven heeft gekost en waarbij een meisje
van zeventien jaar levengevaarlijk gewond
werd.
Maria Salden, een meisje van 21 jaar, wan
delde met haar vader en eenige familiele
den, toen onverwachts de 21-jarige H. l'Espoir
op hen toetrad, plotseling een revolver te
voorschijn haalde en daaruit eenige schoten
afvuurde. Maria Salden werd door een kogel
in het hoofd getroffen. Zij was op slag dood.
Haar zeventien jarig zusje kreeg één schot
in den rug en één in de hand. Zij werd in
levensgevaarlijken toestand naar het zie
kenhuis overgebracht. De dader sloeg de
hand aan zichzelf. Hij schoot zich een kogel
door het hoofd en hij was op slag dood.
Maria Salden heeft een verhouding ge
had met l'Espoir. De vader van het meisje
was hier evenwel tegen.
Vader liep met zijn kinderen
te wandelen.
Over deze gebeurtenis vernemen wij nog
de volgende bijzonderheden.
De heer Salden, gepensioneerd spoor
wegarbeider te Nieuwstad, tevens lid van
den Raad dier gemeente, was met zijn zes
kinderen aan het wandelen. Toen zij op de
Millenderweg liepen, zagen zij in de verte
l'Espoir naderen, die op hen kwam toeloo-
pen. Toen hij dicht bij het gezelschap was
gekomen, haalde hij plotseling, zonder een
woord te zeggen een revolver te voorschijn,
waarmede hij een aantal schoten loste. Het
wandelende groepje vloog ontzet naar alle
kanten gillende uiteen. Zooals gemeld werd
Maria Salden door een kogel in het hoofd
getroffen, waardoor zij op slag werd gedood.
De zeventienjarige Lena Salden kreeg een
kogel in den rug en een in de hand. Ver
volgens sloeg de jonge man de hand aan
zichzelf. Dit alles- speelde zich in enkele
oogenblikken af. Onmiddellijk schoten van
alle kanten omwonenden en voorbijgangers
toe. De gemeenteveldwachters, de burge
meester van Nieuwstad, alsmede de pastoor
waren vrij spoedig na het gebeurde ter plaat
se. Dr. Joosten uit Sittard verleende de eer
ste hulp. Het zwaar gewonde meisje werd
onmiddellijk met een voorbij komende auto
naar het ziekenhuis te Sittard vervoerd, waar
:vien tot operatief ingrijpen moest overgaan.
De twee lijken heeft men nog geruimen tijd
op den weg laten liggen, alvorens ze naar
het ziekenhuis over te brengen. De gebeur
tenissen speelde zich kwart voor vijf 's mid
dags af. Omtrent de aanleiding tot het ge
beurde kan nog worden gemeld, dat de da
der, mijnwerker van beroep, en gewoond
hebbende te Nieuwstad, reeds een viertal ja
ren omging met Maria Salden. Hij was tien
jaar geleden naar Nieuwstad een boe
rendorp van 1500 zielen, 6 a 7 K.M. ten Noor
den van Sittard gelegen gekomen, na te
Maastricht te hebben gewoond. De verhou
ding tusschen den jongen man en het meis
je, alsook met de familie Salden was den
eersten tijd uitstekend. Later is er wrijving
ontstaan met den vader en de zusters van
het meisje. Deze schijnen l'ESpoir reeds lang
te hebben gesard en getreiterd, vooral in
den laatsten tijd. De verhouding tusschen
den jongen en het meisje was echter uit
muntend.
l'Espoir heeft de familie Salden nooit be
dreigd, ook heeft er geen ruzie plaats ge
had. De jongen man heeft de daad dus in
koelen bloede gepleegd.
Naar wij Zondagavond laat vernamen,
was de toestand van het ernstig gewonde
meisje, op dat- tijdstip zeer zorgwekkend.
VERANDERING IN DE STEUN
BEDRAGEN VOOR WERK-
LOOZEN?
DE HEER KUPERS STELT VRAGEN.
De heer E. Kupers (s.d.), lid der Tweede
Kamer, heeft deri minister van Sociale Za
ken gevraagd of het waar is, dat er plannen
zijn tot verandering der steunregeling voor
werkloozen, o.a. of de steunregeling voor dub-
bel-uitgetrokkenen in de vier grootste ge
meenten zal worden ingevoerd. Hij vraagt ook
of het juist is, dat niet langer de eerste vijf
gulden inkomsten van de gehuwde vrouw met
kinderen buiten beschouwing blijven bij de
berekening van het steunbedrag, en of de
extra-bijslagen voor werkende kinderen zul
len vervallen.
Verder vraagt hij of de regeering niet van
meening is, dat in dezen tijd vermindering
van steunbedragen ten zeerste ongewenscht
is, vooral met het oog op den langen duur der
werkloosheid ,of er advies is ingewonnen van
de contact-commissie uit de vakcentralen en
of de minister bereid is alsnog die advies in te
winnen.
Is de minister in elk geval bereid te wach
ten met invoering, totdat de in aanmerking
komende gemeentebesturen en de Staten Ge
neraal gelegenheid hebben gehad zich uit te
spreken?
ECHTE WALES-ANTHRACIET
o.a. a 2.50
WITTOP KOMIMG - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
Haasje met je lange ooren,
Zet ze nu goed open, vrind,
In 't seizoen, dat is veranderd,
Woedt een kwade hazenwind.
Houd je ver van 't jachtig leven
Van den nieuwen najaarstijd,
Kies, zoolang 't je is gegeven,
't Hazenpad der veiligheid.
Blijf niet haasje-over spelen,
Tot het „hagelen" mocht gaan,
Want dan is, voor jou tenminste,
't Haasje-over spel gedaan.
Kijk, je moet het goed begrijpen:
Als het menschdom van je houdt,
Dan beduidt dat enkel liefde
Voor een stukje hazenbout.
Onze smaak voor hazen-lever
Is misschien wel mooi in schijn,
Maar voor goed begrip kon 't beter
Trek in hazen-dooier zijn.
Wees een haas en zie 't te blijven,
Zoolang je 't nog blijven kunt,
Zelfs in 't laatste hazenslaapje
Wordt je nog geen rust gegund.
Berg je in je eigen hol-land,
Mijd den mensch en 't hondebeest,
Dat je niet op 't onverwachtste
't Haasje bent en bent geweest.
SPEELZAAL TE NOORDWIJK
PLOTSELING GESLOTEN.
CROUPIERS W.ARFN T>: PROTESTSTAKING
GEGAAN.
Zaterdagmiddag is de Straperlo-speelzaal
te Noordwijk plotseling gesloten. Er was een
geschil geweest tusschen eenige spelers en
enkele croupiers over de uitbetaling, waarin
de directie, de heer Straus, het optreden van
de croupiers afkeurde en dezen ontsloeg. De
andere croupiers gingen daarop in proteststa
king, waarop zij allen ontslagen werden.
De heer Straus zal de speelzaal te Noord-
wijk. die den laatsten tijd alleen door men-
schen uit de omgeving, uit Den Haag en Lei
den werd bezocht, niet heropenen. Hij heeft
echter het plan in de buurt van Wassenaar
een speelzaal te gaan exploiteeren.
OP SCHEVENINGSCHEN
BOULEVARD OVERREDEN.
ZEVENJARIGE GEDOOD.
Zaterdagmiddag is op den Boulevard te
Scheveningen een 7-jarig jongetje uit de
Weststraat te Scheveningen, door een auto
•overreden. Het jongetje was op slag dood.
DE GEM. CONCERTZAAL.
OOK GEWEIGERD AAN DE VEREENIGING
VRIENDEN SOVJET UNIE.
Voor Zondagmorgen was door de Vereeni-
ging Vrienden Sovjet-Unie weer een film
voorstelling in het Gem. Concertgebouw aan
gekondigd.
In verband met hun aan den raad mede
gedeeld besluit hebben B. en W. de zaal van
het Concertgebouw aan deze organisatie ge
weigerd.
De vereeniging heeft nu tegen Dinsdag
avond in het gebouw „Eensgezindheid" in de
Gasthuisstraat een protestvergadering voor
leden uitgeschreven.
De voorstelling die Zondag niet kon door
gaan zal nu gehouden worden op 15 October
in den schouwburg Jansweg.
PERSONALIA.
Bij de politie zijn aangesteld de heeren J.
D. Houwert uit Leiden en P. J. Wamelink uit
Doetinchem.
DE CINEAST G. W. PABST TE
HAARLEM.
REMBRANDT THEATER.
Op Zaterdag 7 October zal de beroemde
filmregisseur G. W. Pabst ter gelegenheid
van de vertooning van zijn film Don Qui-
chot-te alhier in het Rembrandt-Theater een
bezoek aan onze stad brengen. Er heeft zich
een -comité gevormd, om den kunstenaar te
ontvangen. Dit comité bestaat uit de vol
gende stadjgenooten: C. Maarschalk, bur
gemeester van Haarlem, K. J. L. Alberdingk
Thijm, mevr. W. Binger-Cantor, D. Boer,
H. G. Cannegieter, Dr. Tjebbo Franken, J.
M. C. Hoog, Th. B. F. Hoyer, P. A. Leupen.
J. C. Mol, B. D. Ochse. jhr. C. J. A. Reisers-
man, J. H. Sauveur, C. Sellenraad, A. M. J.
Sevenhuysen, ir. H. T. Zwïers.
Zaterdag 7 October om 12.15 uur zal in het
Rembrandt-Theater een nachtvoorstelling
worden gegeven, waarin de film Don Quï-
chotte zal worden vertoond, die door Pabst
zal worden toegelicht. Na afloop zal men ge
legenheid hebben, met den heer Pabst per
soonlijk kennis te maken.
HET HAARLEMSCHE
GEMEENTEPERSONEEL.
VERZET TEGEN DE NIEUWE KORTING.
Wij vernemen, dat het bestuur van de af-
deeling Haarlem van het Nationaal Verbond
van gemeenteambtenaren in de op Dinsdag
avond te houden ledenvergadering zal ad-
viseeren, om in de vergadering van het Ge
organiseerd Overleg a.s. Donderdag, zich on
voorwaardelijk te verzetten tegen het voor
stel van B. en W. tot een korting van 20 pet.
op den kindertoeslag en opschorting van den
vacantietoeslag voor 1934. Het bestuur meent,
dat het Haarlemsche ge me ante pe r so ne el
door de reeds opgelegde kortingen, ruim
schoots zijn aandeel in de crisislasten bij
draagt.
Te Nieuwstad heeft een jongeman zijn meisje
gedood, haar zusje zwaar gewond en ten
slotte zelfmoord gepleegd.
pag. 1
Het aantal wetkloozen te Haarlem rog steeds
minder dan verleden jaar.
pag. 1
Het Nederlandsche voorstel te Genève gedaan
inzake de Joodsche vluchtelingen is naar de
Economische Commissie verwezen.
pag. 3
In een Chïneesche provincie zijn 50.000 Clii-
neezen aan moeraskoorts bezweken.
pag. 3
In Noord-Frankrijk is het monument voor de
slachtoffers van de R 101 onthuld. Mac-
Donald en Daiadier voerden het woord.
pag. 3
Voorloopig geen hervatting der economische
wereldconferentie.
pag. 3
De Russische stratosfeervliegers bereikten
een hoogte va.i 19000 M> en verbeterden het
record van Piccai'd.
pag. 3
Bij een vliegtuigongeluk in Engeland zijn drie
personen gedood, w.o. de directeur van een
luchtvaartmaatschappij.
pag. 3
Groote deelneming aan het Oogstdankfeest in
Duitschland.
pag. 3
Een Italïaansch plan tot reorganisatie der
Donaulanden.
pag. 3
De feestelijkheden bij het jubileum van „Jacob
van Lennep" begonnen.
pag. 9
ARTIKELEN. ENZ.
g. 1
R. P.; Stroomlijn.
Van onzen Parïjschen correspondent: De Rus
sische schulden in Frankrijk.
pag. 3
J. B. Schuil: Het gezelschap van Leopold Jess-
ner in „Kabale und Liebe"
pag. 9
H. G. Cannegieter: „Marius" door de fcooneel-
groep Het 3Iasker.
pag. 9
GOED NIEUWS.
H-t aantal werkloozen te
Haarlem.
NOG STEEDS MINDER DAN VERLEDEN
JAAR.
Uit de statistieken van den gemeentelijken
dienst voor werkloosheidsbestrijding blijkt,
dat men hoopvol mag zijn over het verloop
der werkloosheid te Haarlem. Het aantal
werkloozen bedroeg op 29 September 4718 te
gen 5873 op 10 Februari var dit jaar. Een
daling dus van 1155, of bijna 20%.
Het belangrijkste feit is evenwel dat wij
nu al eenige maanden beneden het aantal
van verleden jaar zijn. Bovendien kan ge
constateerd worden, dat de vermeerdering
van het aantal werkloozen in 1932 al cp
25 Augustus begon. Het liep toen geregeld
met sprongen naar boven, totdat op 10 Fe
bruari 1933 het hoogste aantal bereikt werd
Nu is die stijging gelukkig nog uitgebleven,
terwijl wij toch al vijf weken verder in het
jaar zijn. Het aantal wekloozen is nu zelfs
300 minder dan verleden jaar op dit tijdstip.
Deze cijfers stemmen inderdaad tot blijd
schap! Zij zijn een aanwijzing dat hier ter
stede van eenige opleving gesproken kan
worden.
Dit is in overeenstemming met de beschou
wingen van het 3 maandsch tijdschrift „Con
junctuur", dat de gegevens verwerkt van het
Centraal bureau voor de statistiek en dat in
zijn laatste aflevering schrijft dat in ons land
den laatsten tijd van een gedeeltelijke op
leving gesproken kan wordep.
TOESTAND VAN LOGEMENT
HOUDER HOPELOOS.
.MOORDAANSLAG IN DE JORDAAN
ZELFVERDEDIGING
Over de moordzaak in de Boomstraat te
Amsterdam verneemt de N.R.C. nog, dat de
verdachte opgeeft uit zelfverdediging te heb
ben gehandeld.
De logementhouder zou hem meer
malen bedreigd hebben en hem ook eenmaal
met een mes hebben aangevallen. Om zich te
verdedigen, had de thans gearresteerde daar
om een revolver bij zich. Toen hij den be-
wusten avond zag dat de logementhouder iets
in de hand had, heeft hij voor eigen veiligheid
geschoten. De toestand van het slachtoffer
was Zaterdagmiddag vrijwel hopeloos. De
dader zegt den revolver in de Prinsengracht
te hebben geworpen doch bij het dreggen is
zij nog niet gevonden.
De eerste foto's van de aardbeving in de Abruzzen (Midden-Italië). In totaal toerden
bij deze ramp 20 personen gedood en 300 getoond. De bovenstaande afbeeldingen zijn
in San Martino genomem.
3000 BEZOEKERS OP DE DIERENDAG
TENTOONSTELLING.
De eerste tentoonstelling, welke door het
dierendag-comité gehouden wordt- in het
voormalig postkantoor en welke Zaterdagmid
dag voor het publieik geopend is, belooft een.
succes te worden. Reeds meer dan 3900 per
sonen bezochten de tentoonstel!?:-)?.