Het Beteüf&ffisU
Een prachtige Sterren
regen waargenomen.
BROEDERKEKK - PARKLAAN 34
Sterrenregen.
51e 'Jaargang No. 15428
VerscHijnt dagelijics, HeKalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 10 October 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper weelc 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0.72ï4.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buïtenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN: I.5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-, Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—, Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 10 October.
Wat wil Duitschland?
Dit heeft, ten aanzien van ontwapening,
de Fransche minister,-president Daladier ge
vraagd. Hij sprak feitelijk ..namens de an
dere groote mogendheden". En dat b.v. Enge
land dezelfde taal voert, blijkt uit Baldwin's
rede. Onze Londensche correspondent resu
meert de Engelsche stemming aldus:
„Regeering en volk in Engeland zijn uiterst
scherp in hun veroordeeling van het Duitsche
optreden, dat vrede preekt tegenover vreem
delingen en oorlog voor'het eigen volk. Men
wil van Hitier hooren dat hij het Kellogg-
Pact, dat oorlog als middel van nationale
politiek verwerpt en onwettig maakt, aan
vaardt. Men wil dat hij dit aan zijn eigen
volk zal vertellen. Men wil dat hij den pro
fessor in Brunswijk, wiens schoolhandtooek
de studie van chemische en bacteriologische
oorlogvoering aanbeveelt, zijn ontslag zal ge
ven. Wanneer de oorlogspropaganda ophoudt
en de samenstelling hloed-en-staal niet lan
ger als luisterrijk wordt voorgesteld, kan men
gaan praten over gelijkheid in bewapening".
Wie als Hollander dit gekrakeel nog met
eenige onpartijdigheid kan beschouwen, be
seft wel degelijk dat Frankrijk, Engeland,
Amerika enz. volstrekt niet als de blankg
lammeren der onschuld tegenover Duitsch
land staan. Zij hebben het-in 1918 ontwa
pend, beloofd dat ze zelf ontwapenen zouden
en dat, zoolang de Duitsche republiek be
stond, zorgvuldig nagelaten. De Duitsche re
publiek is thans overleden, de dictatuur „be
zielt" hét Duitsche volk met sabelgeflits en
de andere machten hebben nu weer een
rechtvaardiging voor hun niet-ontwapenen.
Dit alles is zeer duidelijk voor wie even na
denkt, maar er zijn nog andere, kanten aan
de zaak ook,
Zoowel de heer Daladier als de heer Bald
win hebben zeer onomwonden te kennen ge
geven dat er gedurende minstens een gene-'
ratie niet meer op eenige belastingverlaging
gerekend behoefde te worden., als de bewa-
penings-wedstrijd moest worden voortgezet.
Dat is dan nog- maar zacht uitgedrukt, want
landen zitten diep in de financieele misère.
De meeste nog heel wat dieper dan Neder
land En we hebben- altijd gemeend dat
Duitschland tot deze laatste groep behoorde.
Het heeft het zelf voortdurend en luidkeels
te kénnen gegeven, en niemand kan beweren
dat het tot een toestand van welvaart is te
ruggekeerd. De Engelsche pers vraagt dan
bok verbaasd: „Hoe denkt het eigenlijk die
enorme lasten te dragen? Het zal moeten
strijden om weer tot welvaart te komen. Het
heeft dus meer dan genoeg te doen. Waar
moeten de honderden millioenen voor herbe
wapening vandaan komen?"
Dit lijkt werkelijk een practische vraag van
eenige beteekenis.
In het algemeen is de richting van Duitsch
lands buiteiflandsche politiek thans volko
men duister. Wie er nuchter over nadenkt,
begrijpt er geen steek meer van. Door de Jo
denvervolgingen heeft het de geheele we-
x-eld ook het fascistische Italië, dat ze zeer
scherp en onomwonden veroordeeld heeft
tegen zich ingenomen. De krijgshaftige taal
binnen de grenzen, de militaire opvoeding
van de jeugd, de wartaal van iemand als die
Brunswijksche professor (prof. Ewald Banse)
al 'die verschijnselen uiten zich in de
versterking van den „ring van staal" om
Duitschland heen, die zoo duidelijk gebleken
is uit de rede van Daladier. De boycot-acties
hebben de Duitsche export al enorm hena-
neeld, het vreemdelingenverkeer is dezen zo
mer al ontzaglijk afgenomen. En nu kunnen
de Duitschers wel zeggen: „Jullie hadden na
1918 ook moeten ontwapenen", en dan heb
ben ze gelijk. Maar wat schieten ze daarmee
op? Wat hebben ze eigenlijk' aan dat gelijk?
Ze kunnen ook jammeren: „De heele wereld
is tegen ons", maar wat helpt dat gejammer?
Ook niets.
Zakelijk beschouwd en niets is in deze
wereld van een zoo keiharde zakelijkheid, als
de belangenstrijd tussclien groote mogend
heden trekken ze in hun buitenlandsche
politiek op een zeer opvallende wijze aan het
kortste eind. „Wat wil Duitschland eigenlijk?"
vraagt Daladier en Hitier zal daar vroeger of
later toch eens op moeten antwoorden. Zelfs
als het geld er voor was, als het reeds zoo
zwaarbeproefde en verarmde Duitsche volk
de enorme bedragen kon opbrengen, noodig
voor volledige herbewapening, dan nog zou
het in een hopelooze positie zijn tegenover de
grootmachten die het omringen.
En een feit dis dat het in geval van een
oorlog, in de huidige tijdsomstandigheden de
wereld nog veel sterker tegen zich zou heb
ben dan in 1914. Men behoeft de Engelsche,
de Fransche, de Amerikaansche, de Belgische,
de Seamidinavisc.be hladen maar even in te
zien, en daarbij te realiseeren dat Italië ook
geenszins een bondgenoot is en dat aan de
Oostgrens Polen en Rusland gelegen zijn.
Gedaohtenwis-seldng over die vraag, wie er
gelijk had en wanneer is zeer belangwekkend,
maar de feitelijke werkelijkheid is zakelijk
beschouwd toch nog interessanter.
Zeer onbevangen en zeer onpartijdig, dus
onbeïnvlo'ed door enthousiaste redevoeringen
in welk land ook, vraagt men zich wel met
verwondering' af: „Wat is nu eigenlijk de be
doeling van Duitschlands buitenlandsche po
litiek, die zich verzet tegen een ontwape
ningsplan waarover „Frankrijk, Engeland,
Italië. Amerika, Rusland en verschillende an
dere staten" zooals Daladier nadrukkelijk
verklaard heeft het eens zijn?
R. P.
Hoogst merkwaardig astronomisch
verschijnsel.
De geleerden geheel verrast.
Hedenavond herhaling?
Van 7 uur Maandagavond af zijn in grooten
getale sberren waargenomen, z.g. meteoren.
Het uitstralingspunt lag in bet sterrebeeld de
Draak, dat -te vinden is iets tan Noord-Westen
von bet zenith. De vallende sterren beschre
ven banen in verschillende richtingen, doch
voornamelijk naar bet Oosten en Zuid-Oosten
Omstreeks acht uur in dein avond waren ver
scheidene vallende sterren, gelijktijdig te
zien.
Zoo had men bijv. te Nijkerk, Arnhem en
Oosterbeek heit verschijnsel uitnemend waar
genomen
Men schrijft ons van deskundige zijde:
De eenzame wandelaar, die Zondag- en
Maandagavond een blik naar den hemel
heeft geworpen, kan getuige geweest zijn
van een zeer interessant hemelverschijnsel,
nl. een sterrenregen. In de nabijheid van het
zenith, dit is het punt recht boven ons aan
den hemel, waren tallooze vallende sterren
te zien, soms bij 5,6 of nog meer tegelijk. Een
vallende of verschietende ster is een ieder wel
bekend. Bij een sterrenregen zijn er zeer
zeer veel van zulke vallende sterren gelijktij
dig te zien, terwijl zulk een regen ook eenigen
tijd aanhoudt. De oorzaak van het verschijn
sel zijn kleine stofdeeltjes, meteoren, die
zich in de wereldruimte om de zon bewegen.
Treft zulk een deeltje de atmosfeer, dit is
de aarde omringende luchtlaag, dan gaat het
deeltje door de warinte die door de wrijving
ontstaat, gloeien, zoodat wij een lichtend, be
wegend punt aan den hemel waarnemen. De
groote hitte, die hierbij optreedt doet het
stofdeeltje, meestal uit metaal bestaande,
verdampen en het einde van een vallende
ster is daardoor even snel, als haar begin
glorieus is. En enkele maal komt het voor
dat het deeltje zoo groot is dat het niet ge
heel verdampt, zoodat de aarde bereikt
wordt. In dit geval spreekt men van een me
teoorsteen, vuurbol of bolide. Een sterrenre
gen wil zeggen, dat de aarde op dat moment
terecht is gekomen in een zwerm van derge
lijke meteoren waarvan vele de aarde tref
fen. Dergelijke sterrenregens zijn reeds vaker
waargenomen doch het verschijnsel is toch
vrij zeldzaam en de moeite van het waarne
men zeker waard. Verlengt men de banen
die de vallende sterren aan den hemel be
schrijven dan snijden deze elkaar in een be
paald punt aan den hemel welk punt wij het
uitstralings- of radiatiepunt noemen. Van
deze sterrenregen schijnt het radiatiepunt in
het sterrenbeeld De Draak te liggen. Een be
kende sterrenregen is die der Leoniden (dat
wil dus zeggen waarbij hetradiatiepunt in
het sterrenbeeld de Leeuw ligt) door Alex von
Humboldt in Nov. 1799 in Zuid-Amerika
ontdekt. De regen hield eenige uren aan en
Humboldt vernam, dat ook in 1766 een derge
lijk verschijnsel was waargenomen. Het werd
in 1833, toen men weer een zoodanigen regen
zag, duidelijk, dat men hier met een perio
diek verschijnsel te doen had, en dat de pe
riode ongeveer 33 jaar bedroeg. In 1866 was
de regen dan ook weer zichtbaar. Dat hij in
1899 wegbleef, bleek bij onderzoekingen ver
klaarbaar te zijn. In 1833 werden tusschen
9 en 12 uur 193 Leoniden waargenomen, tus
schen 12 en 2 uur 6900 en tusschen 2 en 5 uur
ongeveer 1400.
Een van de eerst waargenomen sterrenre
gens dateert uit 599 en is door een Arabisch
schrij ver vermeld
Oude Chineesche kronieken maken van een
regen reeds in 687 v-. Chr. melding.
Niet overal is een sterrenregen even goed
waar te nemen, daar het een punt in de at
mosfeer en" niet in de wereldruimte betreft.
Dat wij dezen regen hier zoo duidelijk kon
den zien is dan ook een groote zeldzaam
heid.
Snelle temperatuur-daling
Degenen die op min of meer open vlakten
het ongewone en interessante- schouwspel van
den sterrenregen hebben gadegeslagen, kon
den opmerken, hoe, korten tijd nadat de ster
renregen de aandacht had getrokken de tem
peratuur eensklaps zeer snel begon te dalen.
Vooral op open ruimten buiten de bebouwde
kommen der gemeenten woei eensklaps een
ijzig koude wind. Ook nam de wind plotseling
in hevigheid toe. Ongeveer een uur later werd
de maan herhaaldelijk door zware wolken be
dekt.
Daar hier ook weer sprake was van een pe
riodiek terugkeerend verschijnsel daar veron
dersteld wordt, dat de vallende sterren ont
ledingsproducten zijn van kometen, moge
herinnerd worden aan de zeldzame komeet,
welke zich vertoonde in 1664. Opmerkelijk is
het. dat ook toen onmiddellijk de temperatuur
zeer belangrijk daalde, hetgeen verteld wordt
door den geschiedschrijver Casparus Commelïn,
In zijn „Beschrijvinge van. Amsteldam", uit
gegeven in 1726 „met privilegie", lezen wij het
volgende
„Het einde deses jaars 1664, besloot zich
met een zeldsaam, en noch een ander nooit
gehoort voorval; hét eerste was, dat in 't
laatste van Wintermaand zich vertoonde een
Comeet of Staart-sterre, die in 't eerst zeer
laag langs den Horisont heen liep, en voorts
weer onderging, maar korts daarna, al hooger
en hooger is opgeklommen; zij vertoonde zich
in de genoemde maand tot Amsteldam. Doch
nademaal die over gants Europa is gesien,
zullen wij dit hierbij laten. Maar het volgen
de, dat omtrent den 20sten der genoemde
maand voorviel, is nooit mijns wetens gebeurt,
DONDERDAG 12 OCTDBER, 8 DDR, SPREEKT PRED. B. GöTZE DIT WARSCHAU OVER:
Het Evangelie en den nood in Rusland en Polen
(Adv. Ingez. Med.)
want de lucht brocht regen voort, dewelke
nederkomende, terstond ys wiert, so dat t'
Amsteldam de straten so glat bevroren, dat
die byna onbruikbaar waren; dit heeft men
gemeenlijk, wanneer het eenige tijd lang ge
vroren hebbende, wederom met een zachten
regen begint te ontdooyen, zoodat de koude in
d' aarde, de warme lucht en laauwe regen ge
waar wordende; uitslaat, en daar door de nat
tigheid voor een kleinen tijd doet bevriesen.
Maarhier was geen vorst voorgegaan, dus
het was wel wonder.
„En het meeste wonder vertoonde zich aan
de boomen, want de neervallende regen en
vochtigheit bevroor aan de takken so dik op
malkander, dat een takjen van omtrent een
vinger dikte, door het aanvriesent ijs, so dik
als een arm wiert, sijnde een noóyt gehoorde
zake. Dit geschiedde insonderheid op de weg
van Amsteldam naar Haarlem, alwaar veel
boomgaarden geschent .en de takken der
vrugtbomen afgescheurt wierden, door de
swaarte van 't ys, dat er aan vastgevroren
was. Evenwel wierden nog verscheyde boo
men behouden, door 't branden van pektonnen
onder dezelve, waardoor 't ys al smeltende
neerdroop, en de takken verlicht wierden.
Maar het zag er zeer ellendig uit op ver
scheyde plaatsen".
In het buitenland.
De Sterrenwacht te Hamburg heeft als
maximum-aantal vallende sterren 350 per
minuut genoteerd en wel va-n de zwakste
lichtsterkte tot de lichtsterkte van Venus:
Tegen 10 uur verminderde de intensiteit van
den sterrenregen. Bij dezen plotseling ver
schenen sterrenregen betreft het niet een der
periodiek, ongeveer ééns per 33 jaar, optre
dende Leonidenzwermen, maar een buiten
gewoon phenomeen, dat misschien zelfs een
mbuurcatastrophe in het universum tot oor
zaak zou kunnen hebben.
De Sterrenwacht van Treptow te Berlijn
•heeft in tien minuten 150 vallende sterren
waargenomen.
Ook te Brussel heeft men tusschen 18 uur
30 en 20 uur 30 de sterrenregen waargeno
men.
Volgens mededeelingen van dr. Stroobant,
directeur van het Koninklijk Observatorium
te Ukkel, scheen deze sterrenregen voort te
komen uit een bepaald punt van het ster
renbeeld De Draak. Ook volgens de hier ge
dane observaties was het aantal vallende
sterren zeer groot zelfs van 60 tot 70 in de
minuut. Sommigen waren zoo groot, dat zij
den indruk maakten van een afgeschoten
vuurpijl.
Hieit verschijnsel, dat niet voorzien wa.s, mag
aldus dr, Stroobant worden vergeleken
niet de sterrenregen, die zich voordeed op 27
November 1872 en die zich herhaalde op 27
November 1885. Dr. Stroobandt acht hat waar
schijnlijk, dat het verschijnsel zijn ontstaan
vindt in het afbrokkelen van een komeet.
Prof. Nijland over
liet verschijnsel.
Door den reusachtigen telescoop in den toren
der Sterrenwacht te Utrecht heeft prof. Nij
land den sterrenregen gade geslagen. Prof.
Nijland telefoneerde aan V.D.: De vallende
sterrenregen is voor alle astronomen een
verrassing geweest. Er worden op gezette
tijdien zwermen van vallende sterren uit be
paalde punten van den hemel komende, ver
wacht. Zoo in -Augustus uit Perseus (Persei
den), in April uit De Lier (Lyraden) en in
November uit De Leeuw „(Leoniden). Maar
daar is 9 October niets bij. Hoe vroeg het
merkwaardig verschijnsel hedenavond begon
nen is, zal men pas kunnen opmaken uit be
richten uit Amerika en van schepen op den
Atlamtischen Oceaan. Het schijnt in Neder
land ail de aandacht getrokken te hebben,
zoedra de schemering genoeg gedaald was.
Te Utrecht werden tusschen acht uur en half
negen zoowel door Dr. v. d. Bilt als door mij
onafhankelijk van elkaar ongeveer 40 sterren
per minuut geteld, soms een half dozijn tege
lijk. Een student sprak zelfs van 10 per se
conde. Het was, alsof er telkens liehtdiruppels
uit den hemel vielen, Het aantal weerheldere
vallende sterren was relatief niet groot te
noemen. Te 8 uur 37 minuten kwam er snel
uit het Noordwesten bewolking opzetten. Toen
die weer was overgedreven te 9 uur was in
middels de maan opgekomen. Hierdoor' en dooi
de lichte sluiering van den hemel werden de
zwakkere objecten onzichtbaar. Dat ver
klaarde .intusschen in het geheel niet, dat het
aantal vallende sterren nu daalde tot twee
pea- minuut.
Kort na tien uur werd er gedurende een
kwartier geen enkele meer gezien. Het straal-
punt werd doen- ons bepaald op 257 graden
rechte klimming en 60 graden noorder decli
natie bij Xi Draconos, 7 graden van den pool
van de Eclyptioa. Het verschijnsel kan zich
zeer goed hedenavond herhalen zoodait de
vele toeschouwers die Maandagavond er ge
tuige van waren wel weer naar Dirakoïden
mogen uitkijken.
GEEN FUSIE N. J. V—MUSSERT-
BEWEGING.
OFFICIEELE TEGENSPRAAK.
Wat voor luchtig speelschigheidje,
Welke plotselinge kracht,
Heeft die „sterren" Maandagavond
In zoo'n reeks ten val gebracht?
Wat een algemeen verschieten
Is in het verschiet geschied,
Zelfs de toch al bleekste sterren
Lieten het verschieten niet.
Toen ik 't even had bekeken,
Heb 'k een kennis opgebeld,
Een sinds korten tijd verschoten
Groote ster van 't voetbalveld.
En ik zei: ga nu aanschouwen,
Wat je zeker troosten zal,
Er zijn sterren aan 't verschieten
Ook die komen nu ten val.
Maar ik kon hem niet bewegen
Van zijn makkelijken stoel,
Het is dom om ver te schieten,
Zei hij, want dan mis je 't doel.
Menigeen heeft het verschijnsel
Schijnt het, in verband gebracht,
Met een wat vertraagde hulde
Aan de Leidsche sterrenwacht.
Hoe dit zij, voor verontrusting
Is geen reden, want per slot,
Hoeveel „sterren" ook verschieten
Er is nog genoeg verschot.
P. GASUS.
31 OCTOBER HET GROOTE
PROCES.
Berechting der muiters begint.
ZIJ ZULLEN GROEPSGEWIJS
TERECHT STAAN.
BATAVIA, 9 Oct. (Aneta). De behande
ling van de muiterij aan boord van De Zeven
Provinciën door den Zeekrijgsraad te Soera-
baja, vangt 31 October aan. Alsdan zullen te
recht staan 10 (Inlandsche) hoofdmuiters. De
berechting wordt geheel beheerseht door ar
tikel 119 van het militair wetboek van straf
recht waarin feitelijke insubordinatie door
twee of meer vereenigde militairen als muite
rij strafbaar wordt verklaard. Voorts zullen
art. 131 (het nalaten van het waarschuwen
van de Overheid), art. 144 het opzettelijk na
laten, samenspanning of militair oproer aan
te geven bij de Overheid) en art. 129 (om
trent het verlaten van den post) hierbij een
rol spelen. Vermoedelijk zal de berechting
groepsgewijze plaats vinden, waarbij telkens
een "hoofdman met zijn handlangers achter
eenvolgens zullen worden berecht.
DE BEZUINIGINGEN TE
HAARLEM.
NIEUWE KORTINGEN VOOR HET
GEMEENTEPERSONEEL.
Heden hield het Georganiseerd Overleg
voor de gemeente Haarlem een tweede verga
dering over het voorstel van B. en W. om den
kindertoeslag op de loon en en salarissen van
het gemeentepersoneel te verlagen met 20
pet. en den vacantietoeslag niet uit te
kéeren.
Er werd geen overeenstemming verkregen.
B. en W. zullen dus moeten beslissen of zij
rechtstreeks een voorstel aan den raad zullen
indienen.
De heer W. Inden, algemeen voorzitter van
het N. J. V.. verzoekt mede te deelen naar
aanleiding van de in de couranten circu-
leerende berichten over aaneensluiting van
het N.J.V. en de Nat.-Soc. Beweging, dat deze
berichten eiken grond van waarheid missen.
Te Genève is een compromisvoorstel voor de
vluchtelingenkwestie gedaan, waarmede
ook Duitschland zich accoord zou hebben
verklaard.
pag. 3
In een rede voor Duitsche industrieelen beval
Von Papen nationalisatie der bewapenïngs-
industrie aan.
pag. 3
Dr. Goebbels heeft de Horst-Wesselfilm voor
geheel Duitschland verboden.
pag. 3
Het Brïtsche kabinet heeft een belangrijke
bespreking over den stand der ontwapening
gehouden.
pag. 3
De leiders der verschillende circulatiebanken
zullen een conferentie te Basel houden,
waar de terugkeer tot den gouden standaard
wordt besproken.
pag. 3
Het proces tegen de muiters der Zeven Pro
vinciën is vastgesteld op 31 October.
pag 1
Officieel wordt tegengesproken, dat er een
fusie tusschen het N. J. V. en de Mussert-
beweging zal plaats hebben.
pag. 1
Het collectief arbeidscontract is behalve door
de R. K. bouwvakarbeiders thans ook door
den modernen bond verworpen.
pag. 4
Gisteren is in ons land en ook in het buiten
land een prachtige sterrenregen waarge
nomen.
pag. 1
Plannen voor verkeersverbeteringen te Hil-
legom.
pag. 8
Onder leiding van mr. J. Limburg wordt te
Genève conferentie gehouden tot bestrij
ding van den handel in blanke slavinnen.
pag. 3
Golflengteverdeeling nog niet opgelost. Sy
steem van P. T. T. waardeloos geacht.
pag. 2
ARTIKELENENZ.
R. P.; Wat wil Duitschland?
pag. 1
Henry A. Th. Lesturgeon: De ware geschiede
nis van het Fransche volkslied.
pag. 3
Van een onzer redacteureen: In de schatka
mer der Egmonden.
J. B. Schuil; Het ballet Kurt Jooss. 'jubi
leumvoorstelling van Jacob van Lennep.
pag. 8
H. G. Cannegieter: Tooneel: „Wat doet mijn
vrouw tusschen 2 en 5"
J. C. E.; Langs de straat. Sterrenregen.
pag. 2
VAN LEIPZIG NAAR BERLIJN.
OVERSTE F AWCETTde bekende Brïtsche
onderzoeker, die ook in ons blad artikelen
heeft geschreven wordt sinds zeven jaar in het
Braziliaansche oerwoud vermist. Men ver
moedt. dat hij door een Indianenstam in het
Matto Grossogebied gevangen wordt gehouden.
Het proces op de plaats der
misdaad zelf.
BERLIJN Hat as heden die 13-e dag vari
het proces van de brandstichting in het
Rijksdaggebouw en de eerste dag, dat de
rechtszittingen, (overgebracht met al wat
erbij en er can heen hoort, uit het gebouw van
het Rijksgeirechtshof te Leipzig) worden ge
houden op de plaats van de misdaad zelf, in
het Rij ks daggeboiuw te Berlijnwaardoor alles
m een geheel andere sfeer komt en men zich
aiiet, zooals te Leipzigmoet beperken tot vage
aanduidingen en uiteenzettingen van plaatsen
en in vele gevallen van personen, maar men
zich onmiddellijk op de plaats zelf zal kun
nen overtuigen of de personen zelf zal kun
nen hooren.
Reeds tegen 8 uur 's morgens hielden zich
vele nieuwsgierigen in de buurt van het Rijks
dagge bouw op. Het gebouw wordt bewaakt
door een groote politiemacht .en ieder, dde
binnengaat, wordt nauwkeurig naar wapens
onderzocht.
In de groote zaal der Begrootingscommissie
is aan de smalle zijdie rechts het verhoogde
podium gebouwd voor de leden van den
Senaat van het Rijksgerechtshof en voor de
ambtenaren van het Openbaar Ministerie.
Aan den wand hangt een groot schilderij van
KeizerWilhelm I. In de rechthoekige groote
zaal zijn 127 plaatsen voor de binnen- en
buitenlandsche pers. Er zijn veertig gereser
veerde plaatsen voor reg e e rings verteg en w o or-
diigers en autoriteiten en voor het publiek zijn
aan de linkerzijde vam de zaal ongeveer 150
plaatsen beschikbaar. Rechts tegenover- den
ingang is de beklaagdenbank. De eerste rij
is voor de verdedigers en tolken, die kunnen
plaats nemen aan een breeden groene tafel.
De tweede rij is bestemd voor de beklaagden
en hun politiegeleide.
Microfoon en filmapparaat.
Zoowel op de tafel van den Senaat als op
die van de verdedigers en de gebuigen, staan
microfoons opgesteld. Reeds vroeg hadden
per fotografen en eenige filmoperateurs, die
daartoe vergunning van den President hadden
gekregen, in dien hoek'tegenover de beklaag
denbank hun camera's opgesteld. Voor liet
publiek werd de zaal tegen half tóen openge
steld.
De beklaagden worden door een aparten
ingang onmiddellijk in de zaal geleid.
Bijna hef geheele personeel van den Rijks
dag doet dienst door de rechtszittingen in het
gebouw.
De groote zittingzaal vaar den Rijksdag en
de andere door den brand beschadigde lokalen
waar in den loop van het proces de verkla
ringen te.r plaatse getoetst zullen worden,
staan geheel onder neb*"5 -hewaking.
.(Dé zitting duurt voort.); i;
