WOENSDAG 1 NOVEMBER 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
8
ALS ALJECHIN SIMULTAAN
SPEELT.
35 PARTIJEN GEWONNEN, 5 REMISE,
0 VERLOREN
In de bovenzaal van café Boekenrode
hangt een stilte, wonderlijk in deze ruimte,
waar zooveel menschen bij elkaar zitten.
Langs de wanden, op het tooneeltje, het is
vol in de zaal om de tafeltjes met de veer
tig borden.
Maar het is stil. Want er wordt gedacht.
Dr. Aljechin, wereldkampioen schaken,
maakt gestaag zijn ronden, linksom, als de
wijzers van een uurwerk gaan. Eerst snel.
openend afwisselend met konings- of met
koninginnepion. Hij zet met de linkerhand,
zijn rechterhand tegen zijn borst gedrukt,
een karakteristieke houding van hem. De
eenige geluiden, die gehoord worden, zijn het
zachte schuifelen van den wereldkampioen,
het kraken van enkele stoelen, als de toe
schouwers wat naderbij komen, het geklik
der camera's. Aljechin, slanke gestalte, speelt
onbewogen door en de bleekheid van zijn ge
laat wordt- geaccentueerd door de groote bril
met hoornen randen en zijn zwarte pak.
Zwijgend speelt hij, de lippen opeengeklemd,
geen lachje glijdt over zijn gezicht en hij
maakt geen enkele onnoodige beweging: on
beweeglijk staat hij voor de borden, tot hij
speelt en verder gaat. Schijnbaar onberoerd
door wat om hem heen gebeurt. Schijnbaar,
want na enkele ronden vraagt zijn zachte
stem:
„Wenn ich bitten darf, nicht mehr foto-
grafieren".
Ook de doozen voor de stukken, die naast
de borden staan, hinderen hem: zij verdwij
nen onder de tafels. Hij heeft speciaal ge
waagd niet achter hem te willen loopen.
waar ook geen kans voor is, daar de orde
commissarissen geen onbevoegden in de
„arena" toelaten. Tegen het eind wordt dat
anders. Dan verdringt men zich rond de over
gebleven borden om vooral niets te missen,
en dan moet er eenige malen om stilte ge
vraagd worden.
De eerste ronden gaan snel, maar langza
merhand toeft hij langer bij sommige tegen
standers. de rechterhand in de zij, of met
beide ellebogen op de tafels geleund, zoodat
de blauwe rook van zijn onafscheidelijke si
garet om zijn hoofd kringelt. Hij rookt straf
door en meestal werpt hij de sigaret half
opgerookt en aan het mondstuk vrijwel stuk
gekauwd weg: het eenige teeken, dat hij in
spanning verkeert.
Ronde na ronde legt hij af. Naarstiglijk
noteeren de deelnemers de zetten en denken
dan weer over hun volgenden zet. het hoofd
In beide handen gesteund, of een hand aan
de kin. over hun borden gebogen. Aljechin
speelt den simultaanwedstrijd langzamer, dan
ik van anderen wel eens heb gezien en hij
laat den tegenstanders dus meer tijd om te
denken.
De tijd verstrijkt en de wereldkamniom
speelt. Onbeweeglijk, een enkele maal een
korte beweging met de hand, eventjes een
nauw-merkbaar hoofdschudden. En het aan
tal zwarte stukken aan den binnenkant van
den ring wordt steeds grooter. Om tien mi
nuten over half tien geeft een der spelers op.
Een poos later kondigt de meester zacht aan:
mat in drie zetten. En zijn tegenstander
peinst en peinstmaar hij is mat na drie
zetten.
Om kwart over 11 komt de eerste remise.
Successievelijk ruimen de borden het veld,
soms na een snelle zet van den meester, soms
na lang peinzen, waarbij zijn hand even
boven een stuk zweeft. Maar ze gaan.
De eerste vijftien borden, waar sterke spe
lers zitten, houden het het langst uit. Doch
ook deze verdwijnen langzamerhand. En om
twee uur wordt de laatste zet gedaan.
Een applaus gaat op. als de leider van den-
avond. de heer A. de Teilo aankondigt, dat
dr. Aljechin van de 40 partijen er 35 gewon
nen heeft- en 5 remise gesneefd, tegen de
heeren ir. Ouwehand. J. A. J. Polak. A. C. de
Groot, H. P. Hulshoff Pol en dr. J. H. Panne-
koek.
Van kwart over acht tot twee uur heeft-
dr. Aljechin constant door gespeeld, zonder
een enkele pauze. S'echt-s even nam hij tijd
voor een kopje koffie, dat hij staande ge
bruikte. Zes uur lang heeft hij zich moeten
concentreeren en het hoeft dan ook geen ver
wondering te baren dat hij zeer vermoeid
was na afloop, vooral, omdat hij den vorigen
avond in Limburg ook al een langen simul
taanwedstrijd gespeeld had. Hij zeide het te
betreuren de laatste jaren niet in Holland
gespeeld te hebben, maar de Hollandsche
gastvrijheid heeft hij in Febr. van dit jaar
nog ondervonden, toen hïi op Java was, waar
hij „das schönste Teil seiner Weltreise ver-
bx-acht" had. En ook dezen wedstrijd had hij
met veel genoegen gespeeld.
Wij vroegen hem nog naar zijn. plannen
omtrent een mogelijke tweekamp. „In prin
cipe ben ik daar steeds voor te vinden", zei
hij. En vermoedelijk zal hij in 1934 tegen Bo-
goljubow spelen.
Toen verlieten we den wereldkampioen, vol
bewondering voor een geest, die zich zes uur
lang weet te concentreeren op 40 verschil
lende partijen, er 35 van wint en 5 remise
maakt 1
MOTORWIELRIJDEN
MOTORCLUB „HAARLEM"
Fr. A. WOLKING WINT IIET KAMPIO
SCHAP 1933.
Zoixdag werd de strijd gestreden om het
kampioenschap 1933 van Haarlem en omstre
ken, waaraaxx door de beste Haarlemsche
motorrijders werd deelgenomen.
De Kampioensrit bestond uit een nacht
en dag-traject van circa 500 K.M. lengte,
waarvoor de eerste deelnemer Zaterdagnacht
te 12 uur gestart werd, om de minuut ge
volgd door de volgende.
Het eei'ste gedeelte der route voerde over
Alkmaar naar de Kooy, waar een geheime
tijdcontröle was opgesteld. Vervolgens via
Wieringen en den afsluitdijk naar Harlin-
gen, met even daarvoor controle No. 2. Na
Harlingen volgde een tocht door Zuid-West
Friesland over Bolsward en Sneek en met
een groote boog naar Lemmer. Dit gedeelte
bleek heel moeilijk te zijn.
De wegen in Friesland zijn n.l. bijna alle
onverlicht en zonder boornen, zoodat het
vinden van den juisten weg bijzonder las
tig was, temeer daar de route zeer listig was
uitgezet en de wegen door de nachtvorst
danig glad waren.
Het gelukte dan ook slechts aan twee rij
ders, n.l. Boesmans en Wolking. de in dit
parcours geplaatste geheime controle te vin
den.
In Lemmer begon het inmiddels te dagen:
dit beteekende voor de deelnemers tevens
het einde van de z.g. hoofdwegen.
De route van Lemmer over Vollenhoven
naar Genemuiden was hieiwan het bewijs.
Het waren modder-, gras- en grintwegen,
waarop zich bovendien schapen, koeien, enz.
bevonden.
(Het laatste deel van het nacht-traject
eindigde met twee uur rust in Apeldoorn,
waar tevens bleek dat zes deelnemers waren
uitgevallen.
Het eerste deel van het dag-traject voer
de van Apeldoorn via Nijkerk naar Baarn.
Het begon al direct goed. daar tien rijders
de listig opgestelde controle te Uddel mis
ten.
Na Bunschoten en Spakenburg volgde een
binnenwegen-traject naar Uithoorn, 6 K.M.
door de modder.
Hierna kwamen de laatste loodjes; de
eerste deelnemers arriveerden precies op tijd
aan de finish.
De uitslag is: Eei'ste prijswinnaar en kam
pioen 1933 Fr. A. Wolking met 23 strafpun-
ten: 2. H. Maarschalk en 3. J. v. d. Aart, bei
den met 65 strafpunten.
Verder reden den wedstrijd goed uit: S.
Hoogei-huis, T. en F. G. Hulsebosch, H. M.
Boesmar.s. J. de Vries. Roskam, Hardebelt,
Vinke, Sin geling, Roozekrans, Irriger en
Kors.
VOETGANGERS HET SLACHT
OFFER.
TWEE ERNSTIGE AANRIJDINGEN IN
UTRECHT.
Te Amerongen is op den BetonwegKoe
nes traat een ernstig autoongeluk gebeurd.
Een automobilist xiit Amsterdam reed een
-jarigen man uit Amerongen" aan. De
laatste was onverwacht den weg overgesto
ken. Zeer ernstig gewond werd hij naar het
Johanniterhospitaal overgebracht
Te Utrecht is op de Museumbrug een tot
nu toe onbekende aangereden door een
auto, komende uit de richting De Bilt. In
ernstigen toestand werd het slachtoffer naar
de Rijksklinieken te Uti'echt overgebracht.
N.V.V. VRAAGT INTREKKING VAN
HET CRITIEKVERBOD.
Het Nederlandsch Verbond van Vakvereeni-
gingen heeft minister Colijn een brief ge
richt met het verzoek om het besluit dat
ambtenaren vei'biedt critiek op de regeering
te oefenen, in te trekken omdat het de vrij
heid van de ambtenaren als burgers in ver
gaande mate aantast, waardoor het hun on
mogelijk zou worden, zelfs de allerbeschei-
denste rol in het openbare leven te vervullen.
MR. WENDELAAR OVER ONZE
VRIJHEIDSZIN.
De nieuwe voorzitter van den Vrijheids
bond, Mr. Wendelaar, burgemeester van Alk
maar, heeft te Amsterdam een reden gehou
den, waarin hij het vrijheidslievend karakter
van het Nederlandsche volk fel belicht en
ontleedt. Hij somde tal van feiten op, waaruit
blijkt, dat de Nederlander een andere men
taliteit heeft dan bijvoorbeeld Duitschers,
Italianen en Russen. De Zwitsers en de En-
gelschen hebben eveneens vrijheidszin. Mi*.
Wendelaar zeide, dat niemand een ander een
laag loon toewenscht, doch dat loonsver
laging door de omstandigheden noodzakelijk,
en hoewel vrijhandelaar in principe, pleitte
hij ook voor steun aan Nederlandsch fabri
kaat. Over het royeeren van vertegenwoor
digers, die er een eigen meening op na-
Dr. Aljechin tijdens zijn simultaanpartij te Heemstede.
ZONDER
.VOORUITBö
uterL/oKAR. KRUI5VEG6o*d?-*i2j
(Adv. Ingez. MedJ
houden, zeide hij, overtuigd te zijn, dat dit
parlementair misbruik, gelijk hij het noemde,
er bij de betrokken partij zelf niet zal ingaan.
Hij vatte zijn betoog samen in de woorden
van de Koningin ..Wij willen onszelf zijn en
blijven".
De heer Wendelaar zal verder niet meer in
afdeelingen spreken, daar zijn werkzaam
heden dit niet toelaten.
AMSTERDAM'S VERKEERSLAMPEN
GEREED.
Te Amsterdam worden des nacht proeven
genomen met de nieuwe verkeerslichten, die
thans in de Leidsche straat en op het Spui
zijn aangebracht. Op het Spui is ook een ver
keersdrempel gekomen, waardoor de auto
mobilisten zelf het seinlicht ontsteken..
M enpast voorloopig nog niet dit systeem
toe, waarbij men met een bepaalde snelheid
rijdende bij alle lampen dezelfde kleur vindt,
doch gaat het vei-keer regelen, zooals het ook
met de belsignalen in de Leidschestraat ge
schiedde. De lichten worden echter auto
matisch geregeld in de telefooncentrale Hee
rengracht. De maximumsnelheid in de Leid
schestraat is van 20 K.M. gebracht op de
algemeene 40.
Dit systeem zal waarschijnlijk begin No
vember in werking komen.
BUITENLANDERS VOORLOOPIG
NIET TOEGELATEN.
BEPERKING AAN AMSTERDAM S
UNIVERSITEIT.
B. en W. van Amsterdam deelen bij de be
grooting mede, dat de toelating van buiten
landers tot de Universiteit van Amsterdam
geschorst is, tot zij een beslissing hebben ge
nomen. Zij wachten nog de beslissing van
curatoren af ten aanzien van 18 personen.
Zes zijn inmiddels toegelaten, omdat de
ouders reeds lang in Nederland woonden pf
de aangemelden hier een middelbare school
doorloopen hadden.
Belgen en Zuid-Afrikanen zijn geheel vrij
toe te treden.
DUITSCHE IMPORT EEN ONBEREKEN
BARE RAMP".
In een rede, die mr. A. M. Joekes, lid der
Tweede Kamer voor de afdeelrng Den Haag
van de Vrijzinnig Democratischen Bond ge
houden heeft, heeft hij zich fel gekeerd tegen
het fascisme en gezegd, dat toepassing in
Nederland van de methoden, die men in
Duitschland meent te moeten aanwenden,
een in zijn gevolgen oxxberekenbare ramp zou
zijn.
NEDERLANDSCH-POOLSCHE KAMER
VAN KOOPHANDEL.
In Den Haag is een Nederlandsch-Poolsche
Kamer van Koophandel opgericht.
EGYPTISCHE BELANGSTELLING
VOOR ONZE KUNST.
GEZANT KOOPT EEN SCHILDERIJ.
Naar wij vernemen heeft de Egyptische
gezant, Z.Exc. Mourad Kamel Bey. op de ten
toonstelling van werkexx van den schilder Ge
rard van Vliet, in de Kunstzaal Heystee te
Amsterdam aangekocht de teekening „De
Amstel".
Deze aankoop staat in verband met de be
langstelling'. welke de Egyptische regeering
voor de Nederlandsche kunsten en weterx-
schappen koestert.
CONTINGENTEERING VOOR STOFZUIGERS
GLOEILAMPEN EN BROOD.
De Staatscourant bevat een Kon. besluit,
waarbij de invoer van de electrische stofzui
gers en onderdeelen daarvan wordt gecon-
tingenteerd voor den tijd van 6 maanden
te x-ekenen van 1 October af. Hef percentage
van den toegestanen invoer is bepaald op 100
van het aantal stofzuigers dat gemiddeld per
6 maanden in de jaren 1930, 1931 en 1932 is
ingevoerd. Voorts bevat de Staatscouraxxt
een Kon. besluit waarbij de contingenteering
van den invoer van gloeilampen voor den
tijd van 6 maanden ongewijzigd wordt ver
lengd. Tenslotte een Kon. besluit, waarbij
de invoer van alle broodsoorten en deeg voor
den tijd van 12 maanden aanvangende 1
November wordt gecontingenteerd. Deze con
tingenteering is vastgestelde op 100 pet. van
het gewicht van den gemiddelden invoer per
12 maanden in de periode 1 Nov. 1930 tot
1 Nov. 1932. Bij deze laatste contingenteering
vestigen wij er de aandacht op. dat de thans
afloopende contingenteering bepalingen voor
brood slechts betrekking hadden op tarwe
brood, tarwebloem en tarwemeel.
DINSDAG KAMER.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen tegen
Dinsdag 7 November, te 1 uur. Aan de orde
is dan de interpellatie-Albarda over het ver
bod van cx-itiek op de regeering door ambte
naren en de algemeexie beschouwingen over
de begrooting.
LETTEREN EN KUNST
HET TOONEEL
V. Z. O. D.
TROPENADEL.
W. TJEENK WILLINK v
Te Lugano, waar hij met- zijn gezin lo
geerde, is, naar de Tel. meldt, plotseling
overledexi de heer W. Tjeenk Willink "uit
Zwolle, lid van de bekende uitgeversfirma
W. E. J. Tjeenk Willink.
ACHTER HET STUUR IN SLAAP.
EN IN VOLLE VAART TEGEN EEN BOOM.
Dinsdagmorgen te ongeveer vijf uur is een
vrachtauto, eigenaar J. G. Knobbout uit
Beusichem, op de Verlengde Dracht te Hee
renveen in volle vaart tegexi eexi boom gere
den. De auto, waarmede vee gehaald zou
worden van de markt te Sneek. werd grooten-
deels vernield, zoodat de reis niet kon wor
den voortgezet.
De bestuurder was, evenals de beide perso
nen, die bij hem iix de cabine zaten, door
vermoeidheid in slaap gevallen. Alle drie
personen, werden gewond.
Wanneer ik zoo eens terug denk aaxi de
eerste voorstellingen van V.Z.O.D., en ik ver
gelijk die met- de opvoeringen van thans, dan
moet ik zeggen, dat deze dilettanten tooneel-
vereeniging heel wat vooruit is gegaan. Aan
dien vooruitgang heeft V.Z.O.D. het zeker ook
te danken, dat zij ondanks de slechte tijden
nog altijd een flink ledental bezit.
Gisteren, bij de opvoering van Tropenadel
was de schouwburg aan den Jansweg ten-
minste stampvol en al bestond een deel van
het publiek dan ook uit werlcloozen, die door
V.Z.O.D. waren uitgenoodigd, verreweg het
grootste deel vormde dan toch de eigen lederx
exi donateurs der vereeniging.
Dat vereexiigixigexi als „Herman Heyermans'
exx V.Z.O.D. hun opvoeringen steeds toeganke-
lijk stellerx voor werkloozexx, kan niet genoeg
wordexi geprezen. Zij brengen daardoor eenige
vertroosting aan velen, die het meest door de
crisis lijden, vooral, wanneer zij een vroolijk
stuk geven, zooals gisterenavoxxd.
Het was van te voren te verwachten, dat
juffrouw vaxx der Kooy in dezen kring harte
lijk welkoxxi zou zijn. Zoo verscheen zij niet
met haar kapothoedje en haar zwarte man-
tille, of zij had gewonixen spel in deze zaal.
Met de Kattenburger taal had deze juffrouw
Van der Kooy niet de minste moeite en ook
de van Vlieten lietexx duidelijk merken, dat
op het Rapexxbixrgex-plein eens hun wieg had
gestaan. Dit is in dit stuk volkonxen verant
woord. waixt pa van Vliet was immers als fuse
lier xiaar Indië gekomen en ma van Vliet had
eens gemangeld exi gestreken in deze echt Am-
ster damsche buurt. En de taal en de grappen,
welke Henri van Wermeskerken hun in den
mond legt. bewijzen afdoende, dat de Van
Vlietexi, ondaxxks sun sambal-adel, nog altijd
dichter bij Kattenburg dan bij het Konings
plein te Batavia staan. Alleen Emmy moet
hierop een uitzondering maken en het was
daarom jammer, dat haar uitspraak niet wat
meer verzorgd was dan die van haar ouders.
Er is gisteren weer onbedaarlijk gelachen,
om de pogingen van pa en ma van Vliet om
Engelsch te spreken en niet minder om de
evoluties van juffrouw Van der Kooy om haar
nationaliteit te verloochenen.
Het was eexi vroolijke avond, waaraan de
leden van V.Z.O.D. met genoegexi terug, zul
len denken. Willem van Vliet speelde met
groote uitbundigheid en hij bracht voor deze
rol als acteur ook verder veel mee. Hij zette
dezen yaxi fuselier opgeklomxnen Indischen
parvenu stevig op zijn voeten en was wel het
best, wanneer hij kon laten uitkomexi, dat
hij ook nog zoo'n oude ras-Amsterdammer
was. Maar hij moet er voor waken niet zoo
smeekend naar het souffleurshok te kijken,
als hij niet zeker is van zijn tekst. Heb pu
bliek mag niet zoo duidelijk merken, dat hij
uit dat hokje steun en hulp verwacht.
George van Vliet- moet minder uitgespro
ken parvenu zijn dan zijn broer Willem en
dat kwam in deze rolbezetting ook goed uit.
Geox-ge speelde rustig en bedaard, zonder op
dringerigheid en was ook in de gespx-ekken
met Emmy sympathiek, al had de toon in die
toon eel tj es nog wat warmer gekund.
De rol van Marie van Vliet zou er bij ge
wonnen hebben, warxneer uit haar spel was
gebleken, dat zoovele jaren in Indië toch
eenigen invloed op haar hadden gehad. Nu
was dat blijkbaar niet het geval, waarbij nog
kwam. dat de rolkennis haar wel eens in dexx
steek liet een fout, waaraan haar tooneel-
man nu en dan ook leed waai'door er nog
al eens hiaten ontstonden in den dialoog.
De diletttant, die Mr. Sweet speelde, is in
den laat-sten tijd aardig vooruitgegaan. De
ro lkan zeker meer uiterlijke bravour ver
dragen en zijn nervositeit bij de komst van
tante had veel meer exx ook komischer
uitgespeeld kunnen worden, maar wij zagen
tot ons genoegen, dat zijn spel langzamer
hand losser en natuurlijker wordt. Het was
maar gelukkig, dat de van Vlieten geen En
gelsch kenden, andei-s zou het hun wel gau
wer duidelijk zijn geworden, dat Sweet een
Engelschman „made in Holland" was. En
zijn bruine schoenen bij een smoking wai-en
ook een laten wij zeggen Hollandsche
vergissing.
Emmy was blijkbaar wat erg onder den
druk van de moeilijkheden, waarvoor Henrl
van Wei-meskerken haar plaatst. Zij deed
haar best dit niet te veel te laten merken,
maar zij kwam er toch niet geheel van los.
En de door haar te spelen figuren zullen
er bij winnen, wanneer zij niet zoo duidelijk
laat hoox-en, dat het de taal van een ander
is. die zij op het tooneel spi-eekt.
Rudolf Verkerk trachtte de Indische vrij
er zoo sympathiek mogelijk te maken en Ali
deed alle moeite om een Javaanschen be
diende te schijnen. Dit lukte hem wel niet
geheel, maar toch vrij wat beter dan de hip
pelende Ali, dien wij eenige weken geleden
bij Nieuw Leven zagen.
Juffrouw van der Kooy had natuurlijk het
leeuwendeel van het succes. Zij behoefde
haar mond maar open te doen, of het pu
bliek bulderde van de lach. Zij had blijkbaai
van allen het minste moeite met de typee
ring van haar rol, al zou het komische dan
ook nog meer uitgebuit hebben kunnen wor
den. Een hartelijk compliment verdient juf
frouw Van der Kooy voor haar flauw vallen
aan het slot van II. Dat was uitstekend.
Van de Indische aankleeding had men
flink werk gemaakt en het tooneel zag er
dan ook aardig Oostersch uit. Alleen wist ik
niet, dat er in Batavia tegenwoordig ook
rotsen waren, maar het is al weer 30 jaar
geleden, dat ik er voor het laatst ben ge
weest. Maar zooveel zal er die jaren toch wel
xiiet veranderd zijn in Indië.
De voorstelling van Tropenadel had een
daverend lachsucces, zoodat wij V.Z.O.D.
met dezen avond kunnen gelukweiischen.
J. B. SCHUIL.
DE BENOEMING AANGENOMEN.
COR V. D. LUGT DIRECTEUR DER
IT. OPERA.
In de algemeexxe vergadering van aandeel
houders der N.V. Italiaaxxsche Opera, is de
heer Cor van der Lug't Melsert benoemd tot
directeur met den persoonlijken titel van in
tendant. welke benoemixig de heer Van der
Lug't Melsert heeft aangexxomen.
MEVROUW TARTAUD WEER OP HET
TOONEEL.
Na jaren niet meer op de planken te zijxi
geweest, heeft mevrouw Alida Tax-taud-Klein
thans weer haar intrede op het tooneel ge
daan en wel bij het Groot-Nederlandsch
Tooneel
MUZIEK.
CONCERT DER H.O.V.
Dat het H. O. V. concert van Dinsdagavond
aan de inwijding van „Maison Descartes" een
bijzonder cachet ontleende; dat M. Théodore
Mathieu als gastdirigent van het orkest op
trad; dat het programma uitsluitend uit wer
ken van nieuwe (niet allernieuwste!) Fran-
sche componisten was samengesteld; dat vier
van de zeven nummers premières voor Haar
lem warendit alles zijn dingen die ik als den
belangstellenden lezers bekend mag veron
derstellen. Dat Carel van Leeuwen Boom
kamp onvoorbereid den door familie-omstan
digheden verhinderden cellist Loevensohn ver
ving vernamen we pas kort vóór den aanvang
van het concert.
Zooals men verwachten mocht bestond die
aanvang uit het spelen van het Franscho
volkslied, gevolgd door het Wilhelmus. Adam
was de eerst aanwezendè in den hof waar de
dirigeerlessenaar als boom der kennis staat
exi leidde de uitvoering der volksliederen; een
strijdmarsch en een gebed, in een zetting van
voor mij onbekende herkomst, maar niet van
den eersten rang.
De gastdirigent werd met warm applaus be
groet. Hij scheen een krachtige nog vrij
jonge man toen hij opkwam hij ging aan
't eind van den avond heen als een vermoeide
die 25 jaren van zijn leven op ons podium
had doorgebracht sedert zijr. eerste verschij
ning. Ik wil 't wel gelooven. Een programma
van bijna 2 1/2 uur met zooveel noviteiten uit
te voeren met een orkest, waarmee men
slechts luttel keeren heeft kunnen repeteeren
eischt een haast bovenmenschelijke inspan
ning. Dat hij tot het laatste toe met volle
energie en overgave gedirigeerd heeft mag op
bewondering aanspraak maken; dat ons or
kest zich zoo goed door den berg van moei-
lijkbeden heeft heen geslagen, eveneens. De
vele aanwezigen hebben er de overtuiging uit
kunnen garen, dat een ensemble als onze H.
O. V. te goed is, dan dat het door laksheid en
tegenwerking zou mogen ten gronde gaan.
Het. concert was dus overmatig lang. over
laden. De schier eindelooze syxxxphonie van
Dukas had kunnen ontbreken: we zouden er
geen artistiek tekort door gekregen hebben.
Deze symphonic was een éclatant voorbeeld
hoe iemand met extra veel noten extra, wei
nig- kan vertellen. Enkele oogenblikken her
kende men den componist van „1' Appren' i-
Soreier", maar de geniale raakheid en geslo
tenheid dezer Ballade ontbraken in de sym-
phonie maar al te zeer..
Beter had op de Ouverture ..Le Roi d'Ys"
van Lalo, die met warmte en kleur gespeeld
werd. direct het cello-concert van St. Saëns
kunnen volgen; de overige werken na de
pauze. Nu kwam het cello-concert pas in de
tweede afdeeling: toch nog tijdig genoeg om
in zijxi doorzichtigen bouw en sprekende
thematiek een verademing te geven na den
drukken wirwar v?„n Dukas.
Van Leeuwen Boomkamp speelde de solo
partij mooi van klank en zuiver van into
natie. xxiaar met een gereserveerdheid in de
tempo's die ik alleen uit zijn onvoorbereid-
zijn kan verklaren.
De dirigent wou blijkbaar meer vooruit dan
de solist hem vergunde, exi de solist speelde
met gesloten oogen en zag dus de opdrijvende
gebaren van den orkestleider niet. Dat spelen
met gesloten oogen is een eigenaardigheid
van Pablo Casals, welker navolging door on
zen Nederlandschen cellist ik nu niet bepaald
toejuichen kan. Zijn eenvoudige, open kijk
van vroeger was mij liever dan zijn mimiek
van den laatsten tijd.
Van het „kleingoed" na de pauze stond
voor mijn gevoel het „Tervaal-voorspel van
D'Indy (geen première!) bovenaan. De prach
tige orkestklank en de harmonische rust
werkten als een lafenis voor gehoor en ge
moed. De „Pelléas et Mélissande"-Suite van
Fauré bevat spiritueele en welluidende, be
wegelijke muziek, die in de „Sicilienne" een
oogenblik wat te zeer aan „Die Moldau" van
Smetana herinnert. Eenig verband met het
drama van Maeterlinck heb ik niet kunnen
bemerken. Het „Divertissement" van Piemé
een nog zeer jonge compositie van den ouden
meester, heeft mij meer als verstands- dan
als inspiratie-werk getroffen; de uitvoering
liet bovendien nog te zeer de korte voorberei
ding aan 't licht komen. Ook in de „Bourrée
fantasque" van Chabrier was dit laatste
het geval; niet alles kwam tot zijn recht;
zelfs kwam een geval van verkeerde-sleutel
lezing voor.
Deze opmerking bedoelt geen verwijt aan
orkest of dirigent. Een programma als dat
van Dinsdagavond vraagt minstens een
maand studie. Hoogstens kan men zeggen dat
M. Mathieu te veel hooi op zijn vork geno
men had. En dat wreekte zich, want vele
Fransche muziek werkt alleen bij zeer pre
cieze, puntige uitvoering; is die er niet dan
bemerkt de hoorder hoe weinig er eigenlijk
inzit.
M. Theodore Mathieu heeft zich aan ons
doen kennen als een temperamentvol, vaar
dig leider. Zijn bewegingen zijn voor onze
begrippen vaak wat te uitbundig; de warmte
zijner artistieke overtuiging zal niemand ont
gaan zijn en bezielde ook het orkest, waarin
de solo-cellist, de solo-fluitist en de alt-ho-
boist zich ditmaal bijzonder onderscheidden.
We kunnen dit verslag niet eindigen zon
der een eere-saluut te brengen aan Cor de
Wilde, die zijn post als solo-cellist bij de
H. O. V. verlaat om als zoodanig bij de K.R.O.
te gaan optreden. Menig oogenblik van hoog
muzikaal genot danken we hem. Gisteravond
speelde hij voor 't laatst inee.
ik geloof namens allé bezoekers
van de II. O. V.-concerten te mogen spreken
als ik hem hier dank zeg voor wat hij heeft
gegeven en hein voorspoed in zijn toekom
stige betrekking toewenseh. De omstandig
heden hebben het zoo gewild het zij zoo!
i
K. DE JONG. I
