Hotel DE LEEUWERIK DAGELIJKS INDISCHE TAFEL Herinneringsdag. Mét Befamtükste Financieele toestand van Haarlem 51e Jaargang No. 15456 Verschynt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 11 November 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENT ENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0.72J^. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: j.5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN. HAARLEM, 1 I November. Vijftien iaar. Vandaag herdenkt de wereld voor de vijf tiende maal dien elfden November van het jaar 1918. toen het eindsignaal gegeven werd van de geweldigste massaslachting, die de menschheid ooit geteisterd heeft. Misschien is een nog grootere op til. Maar velen onzer zuilen doorgaan met onverflauwde energie en overtuiging daartegen te vechten. Wij hebben al veel gewonnen. De Volkenbond is nog zwak, en maakt thans de ergste crisis door die hij in de 14 1/2 jaar van zijn bestaan gekend heeft. De Ontwape ningsconferentie heeft tot dusver geen resul taten gebracht. De schoone dagen van Lo carno, uit den „toenaderingstijd" in 1926, heb ben hun belofte niet vervuld. Er zijn in de laatste paar jaren meer internationale ban den verbroken dan gelegd. En toch is er ook veel gewonnen. Wij, degenen die gelooven dat het bereik baar is, dat het kan, zijn voortdurend talrij ker en vaster in onze overtuiging geworden. Ook onverzettelijker. Wij zijn een weg voor ons gaan zien, waar vroeger maar een vaag tracé was, dat zich in mist verloor: in den mist van 11 November. Hoevele malen heb ik daarin de Twee-minuten-stilte mee-beleefd, in Engeland, waar het altijd mist in dezen tijd van 't jaar? Daar stonden we dan in groe pen geschaard rondom een dier tallooze ge- denkteekenen voor de dooden. Wij stonden er zwijgend., met gebogen hoofd. De meesten hadden veel verloren, en de oude wonden de den pijn. Er waren vrouwen bij die zachtjes snikten, en mannen die heel bleek waren. Het parool van dien dag was „Lest we for get"opdat wij niet vergeten zullen. In dien tijd was de elfde November een dag van het verleden. Allen zagen wij om naar wat voorbij was. Nu kijken wij vooruit, en dat is het verschil. Sinds de kentering er is, is er de actieve strijd tegen den oorlog. De weerlooze mensch uit den zomer van 1914, die de gespannen stilte, de vreemde rust van die Julimaand beleefde en niet voorzag wat komen zou,' zich van geen groot gevaar bewust was, is nu een ander ge worden. Een gewaarschuwd man, die leeft in e«?n wereld vol spanning en dreiging, in een gansch andere sfeer dan die van '14. De verdragen die waarborg geven zijn er nog niet, omdat er nog niet genoeg miensclien zijn die ze kunnen waarborgen. Verdragen op zichzelf beteekenen niets, zijn inderdaad vodjes papier. Zij kunnen, pas iets worden als er voldoende mensehen achter staan wier diepste overtuiging zij belichamen. Dit aantal is nog te klein, maar omdat het voortdurend groeit en reeds zulk een geweldigen invloed uitoefent, draait alles in de wereld thans om Ontwapening, houdt het maar nooit op met de conferenties, bezwijkt de Volkenbond niet, kunt ge geen kranten of tijdschriften opslaan die er niet van spreken. Dat hebben wij al gewonnen, en het is zeer veel. Nooit ter wereld is dit bereikt. Er zijn allerlei sceptici die beweren dat men den Volkenbond maar moet opheffen en uit scheiden met al die conferenties. Zij beweren het al jarenlang, maar het geeft niets. Want wij, met ons allen, laten dat niet toe. Vijftien jaar is kort na eeuwen van oorlogen. Toch hebben wij in die vijftien jaar al zooveel be reikt, dat nimmer bestaan heeft. Dit bovenal: er is een nieuw geloof geboren. Ook onder u, lezers van dit blad, zijn er zonder twijfel velen die dat geloof nog niet deelen. „Er is altijd oorlog geweest", zeggen zij. en negeeren zelfs het feit dat er nog nooit zulk een strijd tegen is gevoerd. „Gij zult het geneesmiddel nooit vinden", zeggen zij, en negeeren zelfs het feitdat tallooze genees middelen zijn ontdekt en met- succes toege past. na veel 'langer tijd van zoeken en van gedool op dwaalwegen. Er wordt sinds tientallen van jaren ook nog steeds gezocht naar het geneesmiddel tegen een ontzettende ziekte die jaarlijks tiendui zenden slachtoffers in een vroegtijdiger, dood sleept: tegen kanker. Ook die strijd is steeds verscherpt. In speciale instituten, steeds tal rijker in aantal geworden, voeren tal van onderzoekers hem met onverflauwden moed. Gelooft gij wel in hun kans op succes? Zoo? Er is toch altijd kanker geweest! Gelooft gij niet in hun kans? Waarom niet? Hebben Pasteur en Koch, Roux en Behring. Metschnikoff en Ehrlich niet gewel dige ontdekkingen gedaan na tientallen jaren zoeken, soms na de vreemdste afwijkingen van de juiste koers? Waarom zouden de kan kerbestrijders het dan niet winnen kunnen? Misschien zelfsplotselingals ineens de balans ver genoeg in hun voordeel door slaat? Dat is eerder vertoond, en zoo zou het met de oorlogsbestrijding ook wel kunnen gaan. Wij bestrijden ook een vorm van kanker een maatschappelijke. Ten aanzien van de diagnose zijn we al een heel eind gevorderd. Omtrent sommige symptomen heerscht nog twijfel, de waarde van andere wordt nog over dreven of te laag geschat, maar we vorderen. Juist deze tijd is uitermate vruchtbaar voor resu. ti'ven van die studie. En de therapie is reeds in wording. Misschien beleeft onze ge neratie dat niet meer, maar er zijn aan die instituten en al vóór zij bestonden ook vele kankeronderzoekers gestorven, wier werk toch niet vergeefsch is geweest. Dat zal ook het onze niet zijn. De groei der overtuiging is te sterk. En in den groei der overtuiging ligt de weg der therapie. Het is een lange en moeilijke weg, maar zelden kan er een geweest zijn die den strijd zóó waard was.... R. P. M.V. TECHNISCH BUREAU RADIO- SPECIALISTEN. Zijlstraat 87a Telefoon 11322. (Adv. Ingez. Med.) (Adv. Ingez. Med.) Heden 15 jaar geleden, Was de schoone, grootsche dag, Die het langverbeide einde Van den wereldoorlog zag. Heden 15 jaar geleden, Inderdaad, wij leven vlug Lezer, vriend gaat Uw geheugen Wel naar achttien frisch terug? Zie, er is in vijftien jaren, Weer een nieuw geslacht gegroeid, Dat zich in de oorlogsjaren Niet met d'oorlog heeft bemoeid. Dat niets wist van de ellende, Die toen in de wereld was: Dat niets wist van bergen dooden, Daar het nog geen kranten las. Dat niets wist van vluchtelingen In hun hulpeloozen nood, Niets van gruwelijk verminkten, Die verlangden naar den dood. Niets van zwaargetroffen ouders En van weduwen, beroofd, Van verdwenen idealen, Die de toekomst had beloofd. Dit geslacht was in die jaren Het geslacht der dribbelaars, Dat men dankbaar wist te sparen Voor zooveel onzegbaar naars. Maar het is nu groot geworden, Het wil eigen wegen gaan, En hoe kijkt het onbevangen, Nu dien oorlogsgruwel aan? Heden 15 jaar geleden Kwam een einde aan den slag, Ligt hij nog in Uw geheugen Deze wapenstilstandsdag? Zeg dan heden tot de jongren, Met den ernst, hierbij van pas, Hoe men 15 jaar geleden Gode innig dankbaar was. üd» Hmit Óuewem (Adv. Ingez. Med.) Br. Colijn heeft in de Tweede Kamer een\ belangrijke rede gehouden. Ilij kondigde o.a. aan: Vasthouden aan den gouden standaard geen devaluatie van den gulden, wijzi ging pachtwet, tegengaan van executies, crisisrechtspraak, commissie voor on derzoek crïsiswetgeving, wetsontwerp te gen pensioencumulatie. Geen verlaging van hypotheekrente, geen industriebank, geen 40-urenweek, geen optreden tegen de N S. B., geen toezicht op Bankwezen. pag. 9 Dr. Colijn meent, dat het diepste punt der depressie nog niet voorbij is. pag. 9 B. en W. hebben voorgesteld de schoonheids commissie op te heffen. pag. 6 B. en W. handhaven het voorstel tot ophef fing der orgelconcerten. pag. 6 Mededeelingen van B. en W. over den finan- cieelen toestand van Haarlem. pag. 1 De minister van Buitenlandsche Zaken doet mededeeling over onaangename behande ling van Nederlanders in Duitschland. pag. 4 De minister van Buitenlandsche Zaken deelt mede, dat de altijddurende neutraliteit van België practisch geëindigd is. pag. 4 De regeerïng stelt maximaal f 750.000 be schikbaar als crediet voor de haringvis- scherij. pag. 4 Op een Britsch passagiersschip heeft een ont ploffing plaats gehad, waarbij acht perso nen zijn omgekomen. pag. 3 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Vijftien jaar. pag. 1 Een Jurist: Vrouwe Justitia. Haar strafrecht spraak. pag. 3 J. B. Schuil: Tournee Leopold Jessner. „Hei mat". pag. 17 K. de Jong: Radiomuziek der week. pag. 17 Van den Abeelen: Australië en het luchtver keer. pag. 14 J. H. de Bois: Aardewerk van Sèvres. pag. 17 Kinderrubriek. pag. 15 en 16. Het Haarlemsche Stadsbeeld: De Zomervaart pag. 14 W. Sell.: Boveu het vuur en op de rails. pag. 13 C. G. B.: De nieuwe film van Greta Garbo.. pag. 14 I In onze etalage Kinderhuissingel 2 exposeeren wij heden an vol gende dagen een zeer bijzondere plaat, waarop zeer duidelijk is weergegeven de inrichting en werking eener steenkolenmijn en bruinkoolgroeve. Voor nadere bijzonderheden zie men onze advertentia voorkomende op pagina 8. N.V. HOENDERDOS' BRANDSTOFFENHANDEL I (Adv. Ingez. Med.) Mededeelingen van B. en W. in de memorie van antwoord. Ongunstige invloed van verschillende regeeringsmaat- regelen. Maatregelen om die tegenslagen op te vangen. Een reeks nieuwe bezuinigingsvoorstellen van B. en W. Als de Raad die aanneemt achten B. en W. belastingverhooging nog niet noodig. Heden verscheen de memorie van ant woord van B. en W. van Haarlem op het verslag van de afdeelingen van den gemeen teraad waarin de begrooting voor 1934 be handeld werd. B. en W. deelen mede, dat sedert de indie ning van de ontwerp-begrooting door de re geering eenige maatregelen genomen en voorbereid zijn, die op de samenstelling daar van van grooten invloed zullen zijn. Zij noemen in de eerste plaats het wets ontwerp tot korting van de uitkeering aan de gemeenten uit het Gemeentefonds, de inmiddels reeds tot stand gekomen wet op de omzetbelasting en de vaststelling van normen, volgens welke voor 1934 een bijdra ge uit 's Rijks kas zal worden verstrekt in de uitgaven voor werkloozensteun en armen zorg. Hoewel nog geenszins vast staat, en B. en W. zelfs moeilijk kunnen aannemen, dat eerstgenoemd wetsontwerp ongewijzigd in het Staatsblad zal komen, zal toch ernstig rekening gehouden moeten worden met de mogelijkheid, dat de gemeentelijke uitkee ring verlaging zal ondergaan. De omzetbelasting wordt volgens de des betreffende wet geheven van den fabrikant, die de belasting afwentelt op den kooper van het product (art. 7). De belasting is ver schuldigd over den prijs van fabricatie, niet over den prijs, die de detaillist aan den uit eindelijken consument in rekening brengt. In verband hiermede is het wenschelijk, dat het electriciteitsbedrijf boekhoudkundig wordt gesplitst in een afdeeling „opwek king" en een afdeeling „distributie", in welk geval art. 4 der desbetreffende wet toepas selijk wordt en alleen over de opwekkings- kosten de belasting verschuldigd is. B. en W. zijn voornemens, de aldus verschuldigde be lasting op de kwatantiën van den verbruiker te innen, waardoor de schade, die de omzet belasting aan het bedrijf toebrengt, zooveel mogelijk beperkt wordt. Hoe groot de bijdrage van het Rijk in de steunverleening zal worden op den grond slag van de nieuwe vastgestelde nonnen, is nog' niet met zekerheid vast te stellen, te méér omdat de regeling belangrijke elastici teit in zich heeft. B. en W. zulln ten spoedig ste hieromtrent een onderzoek instellen en den Raad daaromtrent inlichten. Deze drie factoren tezamen veroorzaken echter, dat er, naar te vreezen is, nadeelige invloeden op de ontwerp-begrooting, zooals zij thans is samengesteld, zullen inwerken, maar dat nog geen zekerheid bestaat om trent het bedrag daarvan. De vermindering van de uitkeering uit het Gemeentefonds, voor het onverhoopt geval, dat het wetsontwerp ongewijzigd wordt aan genomen, bedraagt over een vol uitkeerings- tijdvak f 354.495.—, voor 1934 f 265.870.—. B. en W. hebben van het oogenblik af, dat een persbericht mededeeling deed over een te verwachten vermindering van deze uitkee- ring, hiermede eenigermate rekening gehou den, door den post „Onvoorziene uitgaven" hooger uit te trekken dan het vorige jaar. In verband met de jongste Regeerings- circulaires omtrent verlaging van de rijks bijdrage in de gemeentelijke kosten van .werkloozenzorg, Maatschappelijk Hulpbe toon en werkverschaffing, meenen B. en W. in verband met de omstandigheden waarin onze gemeente verkeert, een nadeel voor den gewonen dienst te moeten vaststellen groot f 300.000.—. Uit het bovenstaande vloeit voort, dat er nieuwe maatregelen genomen dienen te wor den om deze tegenslagen op te vangen. In verband met de thans nog bestaande onzekerheid, die nog vermeerderd wordt door het feit. dat Gedeputeerde Staten van Noordholland hebben voorgesteld de provin ciale subsidies voor het nijverheidsonderwijs, vakonderwijs, buitengewoon lager onderwijs en dagopenluchtschool te verlagen, meenen B. en W. den raad te moeten voorstellen formeel de noodige regelingen te treffen, eensdeels door verlaging van de bijdrage van het 'Rijk in de steunverleening met een be drag van f 200.000.en anderdeels door ver sterking van den post „Onvoorziene uitga ven" met f 38.590.49. B. en W. hebben zich steeds beijverd, om deze tegenvallers, indien eenigszins mogelijk, op te vangen door de uitgaven te vermin deren, teneinde de burgerij voor hoogere be lastingen te 'behoeden en meenen hierin ook thans nog te kunen slagen, indien de Raad de aanhangige voorstellen van hun College aanvaart en het college tevens machtigt om door te gaan met bezuiniging' en versobering over de geheele linie. De post voor onvoorziene uitgaven wordt nu gebracht op f 266.633.—. Een bedrag, dat wellicht nog niet geheel voldoende zal zijn, maar toch van zoodanigen omvang is, dat B. en W. durven adviseeren niet tot belas- tingsverhooging over te gaan. Het spreekt daarbij echter van zelf, dat zulks wèl zal moeten geschieden, indien de Raad de voorstellen niet in hun geeel zop willen aanvaarden. B. en W. hebben op dit oogenblik in voor bereiding de navolgende maatregelen: Combinatie van de administraties van het gas- en electriciteitsbedrijf (bij wijze van proef reeds voorloopig in uitvoering). •Combinatie van het kantoor van den Ont vanger en den Incasso- en Stortings- en Op haaldienst. Het ligt in het voornemen van den heer De Klerk zich te onderwerpen aan een geneeskundig onderzoek; indien hij li chamelijk ongeschikt wordt bevonden, is het de bedoeling hem de toelage toe te kennen, bedoeld in de verordening tot toekenning van eene uitkeering aan hen, die na afkeuring wegens lichamelijke ongeschiktheid zijn ont slagen. Reorganisatie van de leiding van de BI- VROUWE JUSTITIA. HAAR STRAFRECHTSPRAAK. Onder deze titels begint vandaag in dit blad een nieuwe wekelijksche rubriek, waar in „Een Jurist" de organisatie en de werking- in-de-practijk van ons strafrechtstelsel zal uiteenzetten. Wij verwachten daarvoor groote belangstelling van onze lezers. Bij veel men- schen heerschen misverstanden omtrent dit onderwerp. Zeer velen beseffen niet hoe de evolutie der tijden zich ook in het strafrecht en zijn toepassing doet gelden. Deze en an dere dingen zal „Een Jurist" achter welk eenvoudig pseudoniem een bij uitstek bevoegd kenner van het onderwerp staat in een voudige, heldere taal uiteenzetten. Meer introductie is niet noodig; zijn In leiding geeft de schrijver der rubriek vandaag zelf. Zijn artikelen zullen steeds op Zaterdag verschijnen. Wij raden u aan ze trouw te lezen. Hoe de trekking van de Fransche staatsloterij plaats vond. De hoofdprijs, 5 millioen francs, viel ditmaal aan een kapper ten deel. bliotheek en Leeszaal en het Archief. Opheffing van den Schooltandartsen dienst. Reorganisatie van het buitengewoon lager onderwijs. Andere wijze van exploitatie der bad- en zweminrichtingen. Centralisatie van den inlichtingendienst voor Werkloosheidsdienst en Maatschappe lijk Hulpbetoon. Reorganisatie Havenwezen. Overwogen wordt opheffing van het in stituut „vakonderwijzers" bij het gewoon openbaar lager onderwijs, met tot gevolg vermindering van uitgaven voor het bijzon der gewoon lager onderwijs. Overwogen wordt ook de opheffing van hes voorbereidend lager onderwijs. Bij de beantwoording van opmerkingen in de afdeelingen gemaakt ontkennen B. en W. in het algemeen de juistheid van de bewe ring, dat de inkomsten hoog zouden zijn ge steld, terwijl de uitgaven krap geraamd zijn. De opvatting', als zou de omstandigheid, dat de dienst 1932 met een nadeeüg saldo sluit, erop wijzen, dat in de afgeloopen jaren van de burgerij te weinig belasting zou zijn geheven is zoo merken B. en W. op niet van eenzijdigheid vrij te pleiten. Met evenveel recht zou hieruit de conclusie kun nen worden getrokken, dat in het verleden op t>e ruimen voet geleefd is. Verder merken B. en W. op: ,/Dat vele leden de voorgestelde maatrege len niet kunnen toejuichen, is alleszins be grijpelijk. Ook ons College verdedigt ze niet als wenschelijk, doch als door den nood der tijden geboden." Dat alle maatregelen in hoofdzaak de min der draagkrachtigen zouden treffen, kunnen B. en W. geenszins toegeven; zij treffen de geheele bevolking, in al haar geledingen. Een in *t afdeelingsverslag opgesomde be cijfering van aan de burgerij opgelegde las ten en van het gemeente-personeel geheven kortingen, is volgens B. en W. onvolledig en onjuist. In de afdeelingen was berekend, dat se dert de intrede van de bezuinigingsperiode aan de burgerij de volgende lasten zijn op gelegd Verhooging personeele belasting f 657.00; Verhooging opcenten gem. fondsbelasting f 200.000.Plaatsing in de 2e klas idem f 30.000.Verhoogïng tarieven bedrijven f 300.000.—; Totaal f 1.237.000.—. Van het gemeentepersoneel zijn, behalve uiteraard hun aandeel in bovenstaande be lastingen en tariefs ver hoogingen, de vol gende offers gevergd: 7 salariskorting f 350.000.—; Pensioenkor ting f 224.830.—: Totaal f 574.830.—. Bovendien wordt, vergeleken met 1932, in 1834 aan salarissen minder uitgekeerd: aan onderwijzers van het gewoon L. O. f 135.000.aan het personeel van het V.L.O. f 23.000.—; aan de leeraren bij het M.O. en H.O. f 114.000.—. B. en W. geven een andere berekening en opstelling der cijfers. Daarbij komen zij tot de conclusie, dat de inkomsten sinds Novem ber 1930 met f 2.658.200.zijn opgegeven (waarvan f 852.000.uit de reserves kwam), terwijl de uitgaafposten met f 1.728.200.— verminderd zijn. Het voorstel van het eenheidstarief voor electriciteit te verhoogen. wordt door B. en W. gehandhaafd. Het wordt ook uit bedrijfs- technische overwegingen noodig geacht, om dat het aantal vastrechtgebruikers vermin dert. Een minderheid in het college kan zich evenwel vooralsnog niet met die verhooging vereenigen. De vacantie-toeslag. Dat de intrekking van den vacantietoe- slag op ernstige bezwaren stuit, heeft ons zoo vervolgen B. en W. er niet van mogen weerhouden dit voorstel te doen; een derge lijke toeslag moge gewettigd zijn in tijden, dat gemeentebesturen over ruime middelen beschikken, in den tegenwoordigen tijd is deze toeslag niet gerechtvaardigd. Het kindersuppletieloon. Het kindersuppletieloon heeft aanleiding gegeven tot uitvoerige beschouwingen. B. en W. betoogen, dat de rechtsgrond voor ver mindering is gelegen eenerzijds in de om standigheid, dat over de geheele linie een verlaging van loon is toegepast, anderzijds in den nood van de gemeentelijke schatkist. Eene minderheid van het college kan zich met deze vermindering niet vereenigen. Verschillende mogelijkheden werden in de afdeelingen naar voren gebracht. Gevraagd werd to.v. wat de financieele resultaten zou-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1