Vele straffen zwaarder dan de eisch. Poolduik. Strengere controle op Radio-uitzendingen. Hé üikste 51e Jaargang No. 15458 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 14 November 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMEJN 1 ENper Wcek 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post '0-7214- Bureaux: Groote Houtstraat 93 0 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 1 50-, Elke andere vinger f50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-. idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 14 November. De Dichters Dr. J. Bouten heeft gisterenavond voor de afd. Haarlem van de English Association een rede gehouden onder den titel „Poetry and ourselves" de dichtkunst en wij waarin hij zich op de Engelsche dichtkunst der laat ste anderhalve eeuw baseerde, maar voor het overige geen landsgrenzen in acht nam. Met de geestdrift en de diepgevoelde overtuiging die dezen zeer begaafden Amsterdamschen docent kenmerken, streed hij voor de erken ning van de essentiëele Waarheid in de Dicht kunst en trachtte te analyseeren waarom de belangstelling in de poëzie in onzen tijd zoo sterk dalende is. De menschen verlangen zichtbare werkelijkheid, feiten, zei hij, en rea- liseeren niet dat de werkelijk vitale belangen niet feitelijk aan te toonen, niet bewijsbaar zi/a. De vorige generatie is „vergiftigd door usurpators van den dichterstroon". Een zeer bepe^.te toekenning van den eerenaam „dichter" noopte hem. wiïde hij de werkelijk grooten onder Engelands dichters der laatste 150 jaar noemen, zich daarbij te bepalen tot Browning, Wordsworth en Shelley. De dicht kunst vindt haar wezen in den geest veeleer dan in den vormEn dr. Bouten citeerde Carlyle, die in zijn tijd de Engelschen vroeg hun Byron terzijde te leggen en hun Goethe weer op te nemen. Thans zou men kunnen zeggen tot de Engelschen: leg uw Michael Arlen terzijde en neem uw Browning en Shelley weer op. Ik haal deze uitingen van een geestdriftig minnaar der schoone letteren, groot érudit tevens, op enkele punten aan omdat zij een nieuwe aanklacht inhouden tegen de geeste lijke armoede van dezen tijd. Het is een arme tijd, die niet de dichters kent en zooveel meer verwaarloost. Een tijd waarin zoovelen, wel voelend hoeveel hun ontbreekt maar niet wetend waar zij het vinden zullen, zich wer pen op een of ander politiek stelsel en daar van alle heil verwachten. Wie collectief naar geestelijke verrijking wil zoeken komt bedro gen uit: „men kan geen volmaakt geheel van onvolmaakte menschen makende verbe tering moet van binnen komenhet kwaad is in onszelf, de strijd tegen onszelf. Het is de zwaarste die een mensch te voeren krijgt", Hier spreekt weer dr. Bouten, en als hij be toogt dat zij, die de dichters terzijde leggen en veroordeelen omdat zij hen niet onmid dellijk begrijpen, daarmee gebrek aan zelf kennis én wilskracht toonen, zijn we heele- maal thuis in dezen tijd. Haastig, oppervlak kig, lawaaiig, achter-nieuwe-modetjes-critiek- loos-aanrennend, sceptisch en ruwdat zijn helaas allemaal adjectieven die op onzen tijd passen. En hoevelen ontsnappen aan hetgeen men dan met een mooi maskerade-woord onder de noodzaak van „tempo" wil wegmoffelen? Wij menschen-van-dezen-tijd leven veel meer in de breedte dan in de dieptein de breedte van onze nieuwste asphaltwegen vooral, waarop men elkaar passeeren kan met een snelheid die zoo groot is, dat de daartoe vereischte ingespanrien concentratie de noodzaak wegneemt om te moeten den ken Het tempo is snel, maar het hedendaagscbe leven is, in zijn meeste uitingen,- leeg. En vaak ontstellend goedkoop waarmee ik niet de prijzen van noodzakelijke levensbe hoeften bedoel, want het is mij bekend dat de index weer stijgende is, de huren te hoog zijn en de belastingen horribel.... maar het geestelijk leven. Dr. Bouten heeft voor slechts een vijftigtal toehoorders gesproken. Dit is een bescheiden poging om eenige van zijn woorden wat verder te brengen. Ik heb in deze rubriek eenige dagen geleden geprotesteerd tegen de abomi nabele vertooning. door sommigen nog wel voor „kunst" versleten, van den negermuzikant Louis Armstrong. Tot mijn genoegen heb ik gemerkt dat zeer velen daarmee instemden. Nu ik een rede als die van dr. Bouten kan eiteeren springt de akeligheid van zulk een voorstelling, waarnaar zich-ontwikkeld-noe- mende menschen gaan kijken en luisteren, nog wel wat scherper in het oog. Hoevelen hunner herinneren zich ook maar vagelijk Browning, Shelley en Wordsworth. Of, om het eenvoudiger te stellen: Hoevelen lezen ooit nog een gedicht? Armoede R. P. PERSONALIA. Voor het derde gedeelte van het notarieel examen is niet geslaagd, als gemeld, de heer F. Ch. Duppy, maar de heer F. Oh. Dupuy, te Haarlem. Heden, Dinsdagmorgen, had aan de Haar- lemsche Rechtbank de beëediging plaats van Mr. G. J. Bettink, alhier, als advocaat. DE HEER G. HORSELENBERG VEERTIG JAAR BIJ HET KAARSELADEVEER. De heer G. Horselenberg herdenkt heden, Dinsdag den dag dat hij veertig jaar in dienst is bij het Kaarseladeveer. Thans is hij werk zaam als walknecht en voordien was hij als schipper in betrekking bij het Kaarseladeveer. De schepen aan den wal, de kraan op den wal en de schaftlokalen waren versierd. De heer en P. en J. Zwart hebben den jubilaris in zijn woning Bloemerstraat 12 bezocht. De heer F. H. Blei was wegens ongesteldheid tot zijn o-roote SDijt verhinderd tegenwoordig te zijn. Van de directie ontving de heer Horselenberg behalve de enveloppe een gouden horloge met inscriptie. Van het personeel ontving de ju bilaris een leunstoel. Van verschillende zijden ontving de heer Horselenberg bloemstukken. Uitspraak over eerste groep muiters. Vijf straffen van 18 jaar. SOERABAJA, 14 November (Aneta). De Zeekrijgsraad heeft heden de volgende vonnissen gewezen in de zaken van de eerste groep beklaagden. J. K. Kaliwarang, inlandsch matroos dei- eerste klasse, 18 jaar gevangenisstraf, con form den eisch. R. Tuhumena, inlandsch kwartiermeester. 10 jaar gevangenisstraf, conform den eisch. J. Manuputty, inlandsch matroos der eer ste klasse, 18 jaar gevangenisstraf, eisch 14 jaar. Soejidana, inlandsch. matroos der eerste klasse, 18 jaar gevangenisstraf, eisch 15 jaar. J. Parinussa, inlandsch matroos der eerste klasse, 8 jaar gevangenisstraf, conform den eisch. Wahap, inlandsch matroos der eerste klas se, 6 jaar gevangenisstraf, conform den eisch. Mohammad Sarif, inlandsch matroos twee de klasse, 9 jaar gevangenisstraf, conform den eisch. H. W. Pozumah, inlandsch korporaal-mon teur, 8 jaar, conform den eisch. Ramelang, inlandsch matroos derde klasse, 6 jaar gevangenisstraf, conform den eisch. Soewarso, inlandsch matroos-telegrafist, 7 jaar, eisch 6 jaar. Ardani, alias Digdodarmo, inlandsch ma troos tweede klasse, 8 jaar, conform den eisch. Saleh, inlandsch matroos-schrijver, 8 jaar, conform den eisch. P. Mintje, inlandsch stoker-olieman, 18 jaar, eisch 16 jaar. J. Hendrik, inlandsch stoker-olieman, 18 jaar, eisch 16 jaar. Soehardjo, inlandsch stoker tweede klasse, 16 jaar, eisch 14 jaar. Abdoel Karim, inlandsch stoker eerste klas se, 8 jaar, eisch 7 jaar. Achmad, inlandsch stoker eerste klasse, 9 jaar, conform den eisch. Ali, alias Partodihardjo, ilandsch stoker, eerste klasse, 8 jaar, eisch 7 jaar. D. Tatipikalawan, inlandsch stoker eerste klasse, 9 jaar, conform den eisch. Alle beklaagden hebben hooger beroep aan- geteekend. Zij hebben wederom den officier der admi nistratie der tweede klasse H. C. van 't Hoff aangezocht als raadsman. Overwegingen. De overwegingen van het vonnis bevatten, dat beklaagden de aan boord zijnde officie ren en onderofficieren beroofd hebben van hun vrijheid tot handelen en opzettelijk heb ben verhinderd, dienst te verrichten en ge dwongen zich uitsluitend op te houden op het achterschip, welke toestand geschapen werd door twee door de opstandige schepe lingen gelijktijdig verrichte complexen van handelingen, nl. ten eerste het onder stoom gaan met het schip, ten tweede, het ver meesteren van wapens en munitie. Alle beklaagden, zegt het vonnis, hebben handelingen verricht, die moeten worden be schouwd als rechtstreeksche medewerking. Het verweer van de raadslieden tegen be zwarende omstandigheden betreffende on middellijke hulp, (de tenlaste legging stelde, dat ter plaatse geen onmiddellijke hulp te verkrijgen was), heeft den Zeekrijgsraad niet tot een andere zienswijze gebracht. Overwegende de soort en de maat van de straf, dat de ernst van het misdrijf en de omstandigheden, onder welke het werd ge pleegd in aanmerking genomen een ernstige bestraffing vordert, kan evenwel worden vol staan met de oplegging van een vrijheids straf als hoofdstraf. 28 November: Europeanen. Naar wij vernemen zal de Zeekrijgraad te Soerabaja, op 28 November de zaken behan delen van de tweede groep der muiters, be staande uit acht beklaagden, en wel de vol gende Europeesche schepelingen M. Boschart, G. F. Dannau, M. Dooieweer, B. van Leeuwen, W. Tichelaar, P. A. Peeters, W. Snel, C. A. Vermeulen. De ten laste legging. Naar wij vernemen is de ten laste legging aan deze tweede groep van muiters vrijwel van denzelfden inhoud als die welke is be- teekend aan de eerste groep van 19 Inland- sche schepelingen. Ten aanzien van den krporaal Boschart echter luidt de ten laste legging bepaalde lijk: „dat hij openlijk een pistool droeg en andere schepelingen va?: een pistool voorzag, met geweer en bajonet -gewapende schild wacht bij de machinekamer en andere schild wachten in de machinekamer of in de om geving" daarvan deed uitzetten, den stoker olieman P. iMntje opdroeg wacht te loopen bij de stoommachines en dat hij in den nacht van 4 op 5 Februari jl den luitenant ter zee derde klasse Baron de Vo svan Steenwij k op zettelijk met een pistool bedreigde en aldus dwong het luisteren naar radio-seinen te sta ken". Beklaagde Dannau wordt nog speciaal be schuldigd met een soksleutel de afsluiting van de voor-munitie-bergplaats te hebben opengebroken en stokerswerkzaamheden te hebben verricht en aldus met de anderen De Zeven Provinciën onder stoom te hebben ge houden. De beklaagde Dooieweerd en Peeters wor den beschuldigd de machines stoomklaar te hebben gemaakt en in werking te hebben gebracht, waarna zij bij herhaling wacht lie pen evenals de beklaagden Van. Leeuwen, Tichelaar, Snel en Vermeulen. Voorts wordt nog in de ten laste legging opgemerkt, adt Dannau, Dooieweerd, Van Leeuwen en Tichelaar als meerderen opzet telijk in deelneming met minderen hebben gehandeld. ONTPLOFFING TE ROTTERDAM. Chauffeur ernstig gewond. Twinfig perceelen beschadigd. HET MC-.UiUZhT VOOR ARÏST1DE BRIAND, dat ter gelegenheid van den Wapenstilstands dag te Pacy-sur-Eure in Normandïë werd onthuld. Hedenmorgen omstreeks kwart over zeven eschiedae een ontploffing in het ketelhuis van de N.V. Goudsche Kleerbleekerij, gelegen aan de Groene Hilledijk 5557 te Rotter dam. Het nieuwe ketelhuis van de wasscherij werd in een ruïne veranderd evenals het oude ketelhuis. Voorts werden de oude en de nieuwe wasscherij ernstig beschadigd. Op het momeivt van de ontploffing be vonden zich vier mannen in de wasscherij, onder wie? de machinist die den ketel juist had opgestookt. Wonder boven wonder zijn alle vier ongedeerd uit de ruïne te voor schijn gekomen. Op de binnenplaats stond een vrachtauto, waaruit juist de chauffeur stapte op het moment dat de ontploffing ge schiedde. De auto werd omvergeworpen, de chauffeur werd opgenomen en kwam in een ijzeren bak terecht. Met een gebroken hals wervel is hij naar het ziekenhuis aan den Coolsingel vervoerd. De ontploffing richtte groote schade aan aan de nabijgelegen huizen Vijftien huizen en vier winkelhuizen tegen over de wasscherij werden ernstig bescha digd. De stukken puin kwamen ook terecht tegen huizen gelegen in deze buurt. Ook hier werden ruiten en daken beschadigd. De oorzaak van de ontploffing is nog on bekend. Voor zoover men weet was alles in orde. De ketel die 15 jaar oud was is nog in Augustus gekeurd. (De bekende P ooionder zoeker Sir Hubert Wilkins heeft zijn plan aangekondigd om zijn pooltocht per duikboot onder het ijs door, die de eerste maal jnislukt is, met een betere boot te herhalen). Er 's weinig, dat ik liever Dan reisjes maken doe, Als een van u mij meevraagt, Sla ik vandaag nog toe. Hoe verder weg hoe beter, Ik trek er met u heen, Naar Oosten, Westen, Zuiden, Niet naar de Pool alleen. Hoeveel ik ook van dolen In verre streken houd, De Pool neen, beide Polen, Laten mij ijzig koud. Dus lees ik met verbazing, Van Hubert Wilkins' plan, Om naar de Pool te duiken, Wat drijft den braven man? Hij heeft het toch tevoren, Al eenmaal geprobeerd, Is, wonder boven wonder, Heelhuis teruggekeerd En nu wil hij opnieuw gaan In koude en gevaar, Een zonder twijfel dapper, Vreemdsoortig duikelaar. Wel wordt de boot nu sterker, Dan die van indertijd, Wel wordt de expeditie Veel beter voorbereid. En al zou 'k niet graag meegaan Op die speciale reis, Hij gaat, dat moet ik zeggen, Niet onder één nacht ijs. Op straffe van algeheele uitsluiting. Minister wordt beroepsinstantie. Spoedig een beslissing over zendtijdbesluit. In de Memorie van Antwoord over de be grooting van P. T. T. deelt minister De Wilde over het zendtijdbesluit mede. dat het onbe vredigende daarvan niet in de voornaamste plaats een gevolg is van de beginselen, waar op de regeling berust, doch dat het gemis aai: samenwerking" tusschen de omroepveree- nigingen menigen goeden maatregel tegen houdt. De minister is van meening, dat de omroep organisaties de radiovraagstukken te veel zien als een vereenigingsbelang en niet als een belang van het geheele volk; voorts dat de beteekenis van den radio-omroep zoo groot is geworden, dat de regeering zich niet kan onttrekken aan het geven van leiding' en dat zij op bepaalde onderdeelen en bin nen het kader van hetgeen historisch is tot stand gekomen, de eindbeslissing in han den moet hebben. Wat de regeling van den zendtijd betreft, de minister heeft dit onderwerp in ernstige studie genomen; binnenkort hoopt hij zijn standpunt te bepalen. Voor het oogenblik moet hij zich onthouden nader op dit onderwerp in te gaan. Wel stelt hij voorop dat met betrekking tot hetgeen voor uitzending kan worden toege laten, vooral in de huidige tijdsomstandighe den de wettelijke bepalingen zeer streng moeten worden toegepast. De regeering mag niet dulden, dat van den zendtijd misbruik wordt gemaakt om revolutie te prediken, an dersdenkenden in hun heiligste gevoelens te beleedigen, het gezag belachelijk te maken, de vriendschappelijke betrekkingen met andere landen in gevaar te brengen enz. In overeenstemming met adviezen van ra- dioraad en controle-commissie is thans een regeling ontworpen welke reeds in een ver gevorderd stadium van voorbereiding is. waar bij in een beroepsinstantie wordt voorzien en de minister van Binnenlandsche Zaken ais de eindbeslissing-gevende instantie wordt aangewezen, doordat hem de bevoegdheid wordt gegeven des noodig besluiten van de radio controlecommissie te vernietigen met inachtneming van de in het radioreglement gestelde normen. Een tweede stap behoort te zijn verscher ping van de eischen welke de controle stelt. Deze moet er allereerst toé 'leiden om de uit zending van tegen-nationale voortdurend herhaalde uitingen zooals de Internationale te verbieden. In deze richting zijn cn worden reeds de noodige maatregelen getroffen. Voorts zal enkelen omroepvereenigingen aan het verstand gebracht moeten worden dat zij zich binnen de perken van de wettelijk gestelde regelen hebben te houden op straffe van anders eerst voor een bepaalden termijn en bij herhaling voor goed te worden uitge sloten. Bovenbedoelde maatregelen beoogen geens zins de vrijheid van meeningsuiting aan ban den te leggen, doch wel om voor goed een einde te maken aan uitzendingen welke met De Zeekrijgsraad heeft vijf muiters veroor deeld tot 18 jaar gevangenisstraf. De mees te straffen conform den eisch, geen enkele lager, acht hooger. pag. 1 28 November zullen acht Europeesche muiters te Soerabaja terecht staan. pag. 1 Teneinde ontduiking van de omzetbelasting tegen te gaan, wordt de invoer van tal van goederen tot 1 Januari gecontingenteerd. pag. 4 Onder Zwollerkerspel is een auto in het lichtmiskanaal gereden. Zestienjarige zoon redde zijn familie. De moeder echter over leden. pag. 4 In de afgeloopen dagen heeft weer een groot aantal aanrijdingen inet auto's plaats gehad. Vele dooden en gewonden. pag. 4 Te Rotterdam is een ketel van een wassche rij ontploft. Een chauffeur brak een hals wervel. Groote verwoestingen in de om geving. pag. 1 Minister De Wilde zal spoedig zijn standpunt tegenover het zendtijdenbesluit bepaeln. Er komt een strengere controle en een be roepsinstantie. pag. 1 In het Britsche Lagerhuis is een motie van wantrouwen tegen de regeering verworpen. pag. 3 Mussolini heeft besloten de Kamer van Af gevaardigden op te heffen. pag 3 Te Berlijn doen geruchten de ronde, dat bin nenkort algeheele politieke amne Lie zal worden afgekondigd. pag". 3 Van der Lubbe is gisteren tijdens het prc- ces spraakzamer geworden. pag. 7 ARTIKELENENZ. R. P.: De dichters. pag. 1 Van onzen Londenschen correspondent: De stokoude auto's en hun race Londen Brighton. pag. 2 Van onzen Berlijnschcn correspondent; Het Duitsche strafrecht naar nat. soc. ideeën gewijzigd. pag. 3 J. B. Schuil: Het Groot Nederlandsch Tooneel met „Hare Majesteit regeert". pag. 7 K. de Jong: Fcestconcert van Schoten's Chr. Gemengd Koor. pag. 7 Dam- en Schaakrubriek. pag. S het oog op de wettelijk gestelde normen bij een strenge doch rechtvaardige toepassing daarvan ontoelaatbaar moeten worden ge acht. De minister behoudt zich de bepaling van zijn definitief standpunt ten aanzien van po litieke uitzendingen nog voor. De minister is niet van meening, dat de radio-omroep-controle-commissie steeds wil lekeuriger bij de beoordeeling van den inhoud der programma's optreedt. Dat de commissie voortdurend meer bezwaren inbrengt tegen uitzendingen, vooral van de Vara is een ge volg van het feit, dat deze vereeniging zich nog steeds niet kan aanpassen bij de scher pere controle, welke na de in het radio-regle ment gegeven toelichting van de wettelijke normen, wordt toegepast. HET „BEHOUDEN HUIS" GEVONDEN. WEER De hut van Heemskerck en Barendsz. DOOK RUSSISCHE EXPEDITIE GEZIEN. MOSKOU, 14 November (Reuter). De over blijfselen van de hut van Willem Barendsz zijn gevonden door een expeditie onder leiding van Mileradowitsj. die op een toch naar het Pool-gebied Nova Zembla bereikte. Bij een dichtgevroren haven ontdekte men de plek, waar Heemskerck en Barensz in 1596/97 hebben overwinterd. Naar de leider der expeditie meedeelt, had de colonne een plateau van 22 meter hoogte bestegen in het Noord-Oosten van Kaap Sporyi Navolok; hier werden overblijfselen aangetroffen van het huis, dat Barendsz en de zijnen moeten hebben bewoond; de funda menten van een gebouwtje van 8 bij 8 meter. In de nabijheid vond men ijzeren ringen en duigen van een groote ton, die de over winteraars op Nova Zembla hoogstwaarschijn lijk als badkuip hebben gebruikt. Voorts eenig vaatwerk, houten schoeisel en een breede leeren ceintuur. Aan den zeekant vond men nog resten van een boot, een ijzeren harpoen, waarvan de haak goed bewaard was gebleven en een ge broken roeiriem. De merkwaardige vondsten zijn naar het In stituut voor Poolonderzoek te Leningrad ge zonden. Een der deelnemers aan de expeditie. Pi- niegin, veronderstelde nog, dat. dich bij deze ij shaven zich het graf van Barentsz moet bevinden. Het Russische instituut voor Poolonderzoek zal volgend jaar de onderzoekingen in deze streek voortzetten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1