TAXI-LORE^TZ 13000 Koninklijke Zwembond Ex-communist getuigt te Berlijn. 51e Jaargang No. 15461 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrijdag 17 November 1933 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONIMEMKJN 1KNper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. O.Oó. Geïllustreerd Zondagsblad per week ƒ0.05. per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post f 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 15 regeis 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels f 0.30, elke regel meer 0-10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.- Wijsvinger f 1 50-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30-. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 17 November. De Vicieuse. Nadat de Fransche ministers Sarraul en Paul-Boncour schoone redevoeringen gehou den hadden, waarin zij de hand der vriend schap en samenwerking naar Duitschland uitstaken, en ik mij daarover alweer ver heugd had men hoopt steeds weer op nieuw deed gisteren het Parijsche dagblad „Le Petit Parisien" onthullingen over ijselijke Duitsche propaganda-instructies. Het stuk, waarin die vervat zijn, is volgens het Parijsche blad echter dan echt. Het heeft het „toevallig bij een onderzoek te pakken gekregen" en het gaat uit van het departement van meneer Goebbels, minister vim propaganda. Daar hebben we het weer", dacht ik. „Zoo gaat het nu al vijftien jaar lang". En ik her innerde mij een gesprek met dien venerabelen ouden Engelschman, Lord Robert Cecil, waar in hij mij zei: „U weet natuurlijk ook wel dat sinds het begin van den Volkenbond steeds hetzelfde weer gebeurt. Telkens als wij op het punt staan iets te bereiken komt er ergens, in een zeker deel van de pers, nieuw verzet naar voren of komen er „onthullingen" die het bederven Dat gesprek is nu meer dan twee jaar ge leden. Het is inderdaad nog steeds zoo. De gunstige sfeer, ontstaan na de rede van Sar- raut, die bekrachtigd werd door een motie van-vertrouwen in de regeering, met bijna al- gemeene stemmen aangenomen, is in Parijs alweer goeddeels bedorven. Klein kunstje! Het rond draaien in den vieieusen cirkel wordt lustig voortgezet. Er zijn vele van die cirkels in het heden- daagsche leven. Sommigen zien ze eenvoudig als de rondedans om het G-ouden Kalf de vicieuse cirkels, der economie zijn inderdaad de zichtbaarste. In elk geval staat het kalf Publiek er met niet zeer schrandere oogen naar te kijken, en wordt er steeds weer het slachtoffer van. Het slikt al die vertooningen maar. De Duitschers hebben het stuk van de Petit Parisien al gedésavoueerd, maar wat helpt dat? De Petit Parisien had tevoren iedere ontkenning al gewraakt. Het blad noemt geen man en paard, zegt niet hoe dat onder zoek in elkaar zat en wie het dit stuk heeft gegeven, maar wat" doet dat ertoe? Ze slikken het immers toch! Ze zijn in Frankrijk zeer achterdochtig, hetgeen niet zoo verwonderlijk is na 's heeren Hitlers „Mëiri Kampf" en de oorlogstaal van prof. Ewald Banse (thans in Ongenade) en anderen. Maar minister Sarraut toonde te begrijpen, dat de werkelijkheid den heer Hitier tot heel andere opvattingen moet hebben genooptStop. Mag niet! Zoo zullen we doorgaan. 'Wie volgt? Laten we zeggen: Engeland. Het doet een voorstel tot vlootontwapening dat- allen tot elkaaar brengt. Prachtig'. Gejuich alom. Verlichting. De beurzen reageeren ook alVolgende dag vreeselijke mededeelingen in een Duitsch of italiaansch of mijnentwege Japansch blad over een nieuw gifgas, door de Engelschen uit gevonden, dat uit drijvende mijnen wordt los gelaten. Tien mijnen, in het Kanaal uitge strooid, maken het tot een Doodenzee. Men kan ze uit vliegtuigen in het water laten val len, bij de kusten des vijands, en ze werken een week langGeen schip zal kunnen uitvaren Nieuw wantrouwen. Wie volgt? Amerika biedt Duitschland koloniën aan. La vérité est en rnarche, rien neWacht even! Volgende dag: Een Amerikaansch blad meldt dat een geheim plan is ontdekt, waaruit blijkt dat Duitschland een overeenkomst met Sovjet-Rusland heeft gesloten om Cuba en de Philippijnen te bemachtigen. Groots op winding. Tegenspraak bij voorbaat uitge sloten verklaard. Wié volgt?Italië heeft den steen der Internationale Wijsheid ontdektVolgen de dagWe draaien voort. De Petit Parisien kan er zioh alvast op -beroemen, dat zij het- streven van den Fransehen premier weer voor een goed deel bedorven heeft. Na het lezen van de anonieme onthullin gen van dit blad had ik een benauwden droom. Ik droomde dat ik in de Zesdaagsche moést meerijden, en dat op het kleine baan tje in het R. A. I.-gebouw al destaatslieden en journalisten der wereld deelnamen. Er was groote herrie bij den start, want velen wei gerden te starten omdat zij de nieuwe direc tie niet vertrouwden, na jarenlange ervaring- met de heeren Mephisto en Mars. Maar de heer Mars, die het startkanon bediende, dreigde ons ermee neer te schieten, en we begonnen. Alle staatkundige koppels droegen zeer schitterende uniformen. De journalisten allesbehalve. Het publiek, bestaande uit dui zenden ezels, moedigde „het veld" aan met loeiende I-A's. Na de eerste ronde werd bekend gemaakt door den luidspreker, dat dit geen Zesdaagsche was maar de Vicieuze Cirkel, en dat wij hierin zouden ronddraaien tot het R.A.I.-gebouw zou ineenzakken en ons allen verpletteren. Hierop vielen eenige staatslieden en verscheidene journalisten, waaronder ik, uit. De meesten schenen er evenwel niets van begrepen te hebben en joegen door. Ik zag het koppel BriandStresemann de leiding nemen en langen tijd behouden. Het was niet populair en de meeste ezels balkten er woedend tegen. Na eenigen tijd viel het uit de hooge bocht, nel bij het overnemen. Stresemann was met een dood, Briand stierf op weg naar het zie kenhuis. Wij bleven het aanzien. De koppels KruppCreusot en BoforsSkoda, die ik eerst niet had opgemerkt en wier aanwezigheid mij aanvankelijk verwonderde omdat zij noch tot de staatslieden, noch tot de journalisten be hoorden, liepen daarop -eenige tientallen ronden uit. De rest zette hen in domme wan hoop na. Wat komt de rest van mijn droom erop aan? R. P. Een etalage met schotschriften Wormerveersche brandzaak herleeft Verdachte en zijn oom gearresteerd Beleedigingszaak komt te Haarlem voor AMSTERDAM, 16 November. In de jaren 1930 en 1931 werden de gemoederen in het overigens rustige Wormerveer in opschud ding gebracht door een rechtzaak, die thans een nasleep beleeft. In December 1929 ontstond brand in de smederij van een jongeman te Wormerveer. De brand was tamelijk onschuldig en werd weldra gebluscht. De eigenaar van de sme derij werd echter gearresteerd op vermoeden den brand te hebben gesticht. De Haarlem- sche Rechtbank sprak den man echter vrij, de officier, die zijn veroordeeling had ge vraagd, ging in appèl bij het Hof te Amster dam. Hier werd de smid na een grondige be handeling der zaak en na het hooren van een aantal brandweerdeskundigen veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf. De smid hield steeds pertinent zijn onschuld vol. De ver dediger, mr. dr. Benno J. Stokvis diende een verzoek om gratie in, dat werd afgewezen, Ook de pogingen om revisie van het vonnis te krijgen strandden. De smid, hierin bijgestaan door zijn oom lieten het er echter niet bij. Zij produceerden een groot aantal requesten, verzoekschriften aan den ministerraad, verzonden een adres aan de Koningin, kortom stelden alles in het werk om de onschuld van den smid, die in- tusschen zijn straf reeds heeft ondergaan, duidelijk te maken. In vele geschriften waren zij weinig te spreken over de Wormerveersche politie en enkele brandweerdeskundigen, en om hun meeningen wonden zij geen doekjes. Voor de ramen van de smederij aan den Zaanweg te Wormerveer etaleerden zij hun vloed van ge schriften, waarin de voor het publiek ge- wenschte variatie werd gebracht. Dit „show venster" dat des avonds door lichtbakken werd verlicht, mocht zich in de onverdeelde belangstelling van de dorpelingen verheu gen. Den laatsten tijd waren de tentoonge stelde pamfletten hoofdzakelijk gericht tegen den Amsterdamschen brandweerdeskundige H. R. M. die o.a. „een falsaris" werd genoemd Ook de loco-burgemeester van Wormerveer, kwam er minder goed af. Hij werd „een echte zoon van het corrupte Wormerveer" genoemd terwijl hij voorts werd betiteld als „de in genieur van den kouden grond, door wiens leven één draad van onbetrouwbaarheid loopt." Een en ander was voor deze heeren aan leiding een klacht wegens beleediging tegen den smid en diens oom in te dienen bij de Justitie te Haarlem. De pamfletten e. d. werden in beslag genomen op last van den Officier van Justitie te Haarlem, mr. W. M. Paardekoper Overman, terwijl een vervol ging werd ingesteld wegens eenvoudige be leediging tezamen en in vereeniging. Op het delict beleediging staat geen voorloopige hechtenis, doch in dit geval wenschte de Of ficier art. 540 W. v. Strafvordering toe te passen, waarbij aanhouding mogelijk is ge steld indien de openbare orde ernstig is aan gerand en een groot gevaar is voor herhaling of voortsetting van het feit. Donderdagmorgen werden oom en neef aangehouden en voorgeleid voor den rechter commissaris. mr. E. J. W. Top. Het zeer langdurig verhoor, dat meer dan 5 uur in beslag nam, werd bijgewoond door mr. dr. B. J. Stokvis, die ook in deze zaak weer als verdediger van de verdachten zal optreden. De smid en zijn neef ontkenden den opzet te hebben gehad om te beleedigen, zij beroepen zich op het algemeen belang van hun publicaties. Zij hadden het oogmerk ge had, om de oude brandstichtingszaak weer op het tapijt te brengen. De reehter-commissaris vond geen termen om de verdachten in verzekerde bewaring te stellen. Hij gaf echter voor een termijn van Naar de zesdaagsche met LUXE wagens voor TWEE GULDEN, plaats voor VIER PERSONEN. (Adv. Ingez. Med.) zes maanden het bevel, dat de verdachten zich dienen te onthouden van vervaardigen en tentoonstellen van dergelijke publicaties, waar en hoe dan ook. De verdachten beloof den het bevel na te komen, daar zij hun doel een vervolging, waarbij de oude brandstich tingszaak weer ter sprake komt, hebben be reikt. Binnen niet al te langen tijd zal dus voor de Haarlemsche Rechtbank een vervolg op de eertijds zoo geruchtmakende „brandstich tingszaak te Wormerveer" dienen, een pro ces, dat wellicht de verschillende instanties weer zal doorloopen. WINKELS ZONDAGS 6 UUR OPEN? MINISTER BEREIDT WETSWIJZIGING VOOR, Naar De Standaard verneemt is bij het Mi nisterie van Economische Zaken een wijziging- van de Winkelsluitingswet in voorbereiding, waarin de Minister volgens zijn toezegging niet het principe van de wet wijzigt, doch de mogelijkheid wil openen om den openings tijd van winkels op den Zondag bij gemeente verordening te verlengen van 4 op 6 uur. Hierdoor zou dus de strijd over de Zondags sluiting weer verlegd worden naar de ge meenteraden. Het blad herinnert er aan dat de heer J. Schouten in de Kamer, bij de desbetreffende aankondiging van den Minister, namens de A.R. fractie onmiddellijk zijn vrijheid heeft voorbehouden en dat de Chr. Middenstands- vereeniging in Nederland op haar laatste al- gemeene vergadering zich opnieuw tot de Regeering heeft gewend met het dringend verzoek geen verruiming van de openings uren op Zondag te bevorderen. De Nederlandsche Zioembond heeft het predicaat Koninklijke ontvangen). Hulde, Nederlandsche Zwembond, Dat 's een filsitatie waard. En de grond dier onderscheiding Is, zou 'k zeggen, licht verklaard. In de vijfenveertig jaren Van uw zwembaan in ons land, Bracht gij door uw propaganda Voor de zwemkunst, veel tot stand. Duizendtallen drenkelingen Hebt gij van den dood gered. Door hen eerst te leeren zwemmen, Wel verdient gij uw brevet. Vele honderdduizendtallen Hebt gij aan den „slag" gebracht, Die hun winst gaf in gezondheid, En in jeugdig frissche kracht. Hoewel gij dan ook. figuurlijk, Kwalijk garandeeren zoudt, Dat g' in deze crisistijden Holland boven water houdt, Weet men nu toch, als het water Zelfs tot aan de lippen staat, En geen grond meer is te voelen, Flinke kracht ons toch nog baat. Hulde, Koninklijke Zwembond, Wel wordt gij terecht beloond, Nu uw werk van zooveel jaren Naar verdienste wordt bekroond. P. GASUS. Niet veel vriendelijks over de K.P.D. BERLIJN, 17 November (Wolffbureau. Als eerste getuige in het proces van den brand in het Rijksdag-gebouw wordt heden de metselaar Grothe uit B-ernau ge hoord. Getuige is nog nooit bestraft en was Ka- meradschafts-fuehrer in de Roord-Front- strijders-bond. Hij wil eerst de redenen aangeven, waar om hij een vrijmoedige getuigen-verklaring wil afleggen. Hij is sedert 1921 functionaris geweest in de communistische partij om het proletariaat met al zijn kracht te helpen. De jaren hebben evenwel bewezen, dat deze partij onbeschaamd zwendelde, waar om hij zich van de partij heeft afgewend De tweede reden was, dat- in de volksmond steeds werd gezegd, dat Hitier en de Nat. Soc. den Rijksdag in brand hebben gesto ken, terwijl de huidige regeering na negen maanden heeft getoond werkelijke staats lieden te bezitten. Bij zijn eerste verhoor heeft hij nog geen personen willen noemen omdat hij bang was zeif hierdoor schade te zuilen lijden. Getuige was Kameradschafts-fuehrer in het district Gesundbrunnen, dat na de op heffing van de partij 6 Kameradschaften telde. Voor de opheffing telde een dergelijke af- deeling 140 man, daarna nog slecht sl3 tot 30. Elke afdeeling had een actieve afdeeling en een recruten-afdeeling, waarin diegenen die nog niet met wapens wisten om te gaan werden opgeleid. De wapens en munitie werden voor een groot deel verkregen door diefstallen uit de wapen-fabrieken en door ruiling van de at- deelingen onderling. Indien getuigen optreden, die zeggen, dat de leus „Sla de Fascisten waar je ze treft" geestelijk bedoeld is, dan kan getuige uit de practijk verklaren-, dat dit wel degelijk werd bedoeld als handtastelijk optreden. Op 1 Januari 1931 werd een zekere Frau Kuenstler in de Ackerstrasse zoogenaamd door Na ticmaal-Socialisten neergeschoten Van toen af werden de ovea-vallen meer veelvuldig, dit werd tenminste verbeid. Op grond daarvan werd in Jan-uarï de alarm-toestand ingevoerd. Deze alarm-toestand werd nadat Hitier Rijkskanselier was geworden nog verscherpt Uit de vergaderlokalen trok men terug in de particuliere woningen, omdat het in de lokalen gevaarlijk was een actentasch met pistolen mede te brengen. De terreurgroepen werden daarom onder gebracht in particuliere woningen. 22 Februari kregen de leiders bericht, dat den volgenden dag officieel wapens zouden worden uitgedeeld, hetgeen ook gedeeltelijk is geschied. Voorzitter: Waardoor kenmerkte zich. zulk een alarm-toestand? Getuige: Practisch kan men dit kenmer ken met het feit, dat voordien niet zooveel dienst gedaan werd. Van Januari af werd steeds gezegd, dat men geregeld in dienst moest zijn aangezien nu het gespeel een einde nam en eindelijk een ernstige tijd begon. Voorzit-er: Verwachtte dat eens het be vel om erop te slaan zou komen? Getuige: Jawel, op 24 en 25 Februari werd groot-alarm aangezegd. Getuige verklaart verder, dat op verschil lende plaatsen gesloten formaties werden gelegerd, die op de Nat.-Soc. moesten letten en moesten aanvallen. Voorzitter: Welke waarnemingen hebt u na den brand gemaakt? Getuige: Uit mijn cel kende ik Singe-r, die ,ook verschillende functies had. Dit was een groote opschepper en zwendelaar eerste klas. In partij-kringen werd erover gespro ken dat hij niet waschecht was en dat veel in zijn eigen zakken was verdwenen. TWEE DOODEN, DERTIEN VERMISTEN. BANDJIRS SPOELEN HUIZEN WEG. PROB'OLNGO, 16 Nov. (Aneta) Bandjir- rende kalis hebben in het Probolingosche schade aangericht. Verschillende inlandsche huisjes werden weggespoeld. De Kali Laksoran in het onderdistrict Kori- pan sleurde 15 menschen weg van wie twee dood zijn teruggevonden, en dertien worden vermist. De desa Pakistadji staat onder water. He den was het water overal zakkende. DE FARMERSSTAKING IN AMERIKA. In den staat Ioiva heeft de agitatie der hoeren zoel zeer scher-pe vormen aangenomen. De stakers bliezen een spoonoeg op o?n het levens middelentransport naar de stad Sioux te verhinderen. WIELRIJDSTER TEGEN EEN AUTO GEREDEN. Donderdagavond acht uur reed de 32- jarige wielrijdster A. R.-De L. op het Ken- nemerplein tegen een onbekend gebleven auto aan omdat zij aan dien wagen geen voorrang gaf. Zij viel en brak haar pols. Per auto werd zij naar het St. Elisabeths Gast huis vervoerd. Na verbonden te zijn kon zij weer naar haar woning gaan. DE RIJWIELDIEFSTALLEN In de afgeloopen week zijn hier acht rij wielen gestolen. Henderson bereikt zijn doel: Sir John Simon en Paul Boncour naar Genève. pag. 3 Tusschen Roosevelt en Litwinof zou, behalve wat de schuldenkwestie betreft, overeen stemming zijn bereikt. pag. 3 Gunstig vesultaat der Duitsch-Poolsche bespreking. pag. 3 Bij een autobusongeluk in Spanje kwamen 24 menschen om het leven. pag. 3 Voor de Haarlemsche rechtbank is een be langrijke smokkelzaak behandeld. pag. 5 De Koningin heeft een belangrijke gift ge schonken voor het St. Nicolaasfeest van Nederlandsche kinderen in Duitschland. pag. 4 De Tweede Kanier heeft besloten tot op heffing der gezondheidscommissies. pag. 6 De uitvoer van bloembollen is in vergelij king met October 1932 weer wat achteruit geloopen. pag. 4 De minister overweegt verlichting van den nieuwen Rijksweg Rotterdam—Den Haag. pag. 4 Dr. Willem Mengelberg gaat goed vooruit. pag. 4 Te Leerdam is de stationschef door een trein gegrepen en gedood. Pa?- 4 Fascisten hebben tc Bodegraven gepoogd een veldwachter om te ryden met de auto van den heer Baars. pag. 4 Bij Leeuwarden is een auto met jonge'ui te gen een boom gevlogen. Twee hunner over leden. pag. 4 Vragen van een Kamerlid over de gewraakte uitlating van den heer Vliegen. pag 4 De heer Roestam Effendi, die failliet ver klaard is, kan Kamerlid blijven. pag. 4 De smid uit Wormerveer, veroordeeld wegens brandstichting, en diens oom gearresteerd wegens beleediging van brandweerdeskun digen. Rechtbank te Haarlem zal de zaak behandelen. pag. 1 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: De vicieuse. pag. 1 H. G. Cannegieter: De film „Gouddelvers van 1933". pag. 8 Willy van der Tak: De Duitsche Februari- revolutie en de Duitsche literatuur. pa&- 15 J. B. Schuil: Liefdadigheidsmatinée Mevr. De Greïff-Quist. ,r pag. 8 van onzen Brusselschen correspondent- De achtergrond der Gentsche quaestie. pag. 3 L. N.: Hoe het groeit in Amsterdam-Zuid. BOND VAN HANDELS- EN KANTOORBEDIENDEN „MERCURIUS". DE AFDEELING HAARLEM BESTAAT 25 JAAR. De afdeeling Haarlem van Mercurius is op gericht 22 Juli 1908. Dit wil echter niet zeg gen, dat voor dien datum nog geen vereeni- gingen voor hand-els- en kantoorbedienden bestonden. In den loop van 1897 was n.l. reeds opge richt de afdeeling Haarlem van den Nationa- len bond van handels- en kantoorbedienden in Nederland, waarna op 14 December 1901 de afdeeling Haarlem van de Vereeniging van Handelsbedienden „Mercurius" was opgericht. Veel kracht is er blijkbaar van deze afdee- lingen, en ook van de beide bonden niet uit gegaan, zoodat besloten werd tot fusie over te gaan, wat op 23 November 1907 plaats vond, terwijl de naam nu luidde Nationale Bond van i handels en kantoorbedienden „Mercurius". De fusie bracht echter geen nieuw leven aan de afdeeling. Integendeel. Daarom vatten eenige leden het plan op om te trachten de afdeeling Haarlem weder tot leven en zoo mogelijk tot bloei te brengen en had de op- richtisigsbijeenkomst plaats, zooals boven reeds gemeld op 22 Juli 1908. Een periode van geleidelijken groei trad nu in, hoewel nog maar al te veel kantoorbedien den afzijdig bleven. Een hoogtepunt was wel het jaar 1919. Toen ging h.et ledental met sprongen naar boven. Doch niet altijd ging het zoo voorspoedig. Na 1924 kwam er een vrij groote en snelle achteruitgang, doch deze is reeds sinds eenige jaren niet alleen tot staan gebracht, doch er kan zelfs gesproken wor den van vooruitgang, welke vooral den laat sten tijd van vrij groote beteekenis is. Natuurlijk heeft de afdeeling Haarlem steeds geijverd voor verbetering der rechtspo sitie harer leden en vele malen heeft zij de belangen der leden met succes behartigd. Vooral tegenwoordig is haar taak uitermate zwaar in verband met de zeer moeilijke tijds omstandigheden, doch ook hieraan zal Mer curius het hoofd weten te bieden. De afdeeling Haarlem is steeds een actieve afdeeling geweest en ook thans heeft zij haar jubileumjaar ingezet met een groote propa- gandaactie. waarvan de resultaten veeds dui delijk merkbaar zijn. Ook hiermede heeft zij getoond haar tijd te verstaan en wanneer de ongeorganiseerde kantoorbedienden dit nu ook doen, dan kan het niet anders of Mercurius gaat een tijd perk van hernieuwden groei en bloei tegemoet,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1