UIT HET BUITENLAND
£eifizifet BaktUaudet
(pantlavm
MAANDAG 4 DECEMBER 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
3
Onrust in Spanje. Een anarchistisch-syndicalistisch
complot ontdekt. Lerroux verwacht sensationeele
dingen. Het Fransche kabinet Chautemps voor de
Kamer. Regeering blijft tweemaal in de meerderheid
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
SPANJE.
De Spaansche regeering is naar V.D. uit
Madrid bericht, een grootsch opgezette
samenzwering van anarchistisch-syndicalis-
tische kringen op het spoor gekomen,welke
ten doel had in den nacht van Zondag op
Maandag in geheel Spanje een gewapenden
opstand te ontketenen. Er werden direct
uitgebreide voorzorgsmaatregelen getroffen.
In alle wapenwinkels in het geheele land
zijn de wapen voorraden in beslag genomen.
De politie is gealarmeerd.
In vele groote steden, o.a. te Madrid,
hebben de wapenhandelaren hun voorraden
wapens en munitie bij de politie ingeleverd,
uit vrees overvallen te worden.
In Barcelona is de staat' van beleg af
gekondigd.
Over het algemeen schijnen de herstem
mingen voor den Spaanschen landdag een
onrustiger verloop te hebben gehad dan de
eerste ronde der verkiezingen. Vooral te
Madrid is het tot tal van botsingen ge
komen tusschen aanhangers der rechterzijde
•en Marxisten.
In een voorstad van Madrid heeft het
gepeupel geprobeerd een klooster in brand
te steken. Pas toen de politie van de vuur
wapenen gebruik maakte kon de menigte
•worden verspreid.
In het bijzonder de nonnen en de geeste
lijken werden lastig gevallen en velen hun
ner hebben hun stemrecht niet kunnen uit
oefenen.
Te Madrid zijn veel particuliere auto's,
welke voor propaganda voor de rechtsche
partijen ter beschikking waren gesteld, om
ver geworpen en in brand gestoken.
Uit het binnenland zijn nog slechts weinig
berichten binnengekomen. Het blijkt even
wel, dat het ook daar tot tal van inciden
ten is gekomen, waarbij aan beide zijden
verscheidene personen werden gewond. Te
Mazarren (provincie Murcia) werd een man
gedood.
Oud-premier Lerroux verklaarde, dat de
journalisten zich gereed moesten houden op
Maandag sensationeele gevallen te ontvan
gen.
FRANKRIJK.
De nieuwe minister-president Chautemps
heeft Zaterdagmiddag in de Kamer de re-
geeringsverklaring voorgelezen. Hij deed een
beroep op de vaderlandsliefde van de parle
mentsleden, om het dringende werk in het
publiek belang tot stand te brengen.
De verklaring vermeldt in de eerste plaats
de financieele crisis: Het permanente deficit
bedreigt de schatkist en moedigt de specula
tie aan. Frankrijk kan vertrouwen in zijn
toekomst hebben. Zijn crediet en valuta be-
hooren nog tot de soliedste. Het volk werkt
hard en is spaarzaam maar de tegenwoordi
ge toestand eischt krachtige en snelle maat
regelen.
De regeering doet een beroep op het ver
trouwen van het parlement, om de financiën
gezond te maken en het bestaande stelsel te
verdedigen. De regeering wenscht dat met
behoud van de traditioneele verklaring on
middellijk tot daden wordt overgegaan. Zij
dient daarom dadelijk de voorstellen tot het
herstel budgetaire evenwicht in en verzoekt
deze van dringenden aard te verklaren. De
voorstellen pogen door een rechtvaardige
verdeeling van lasten het evenwicht te her
stellen.
In de verklaring wordt voorts gezegd, dat
de regeering in overeenstemming met de par
lementaire commissies de traditioneele bui-
tenlandsche politiek zal voortzetten, getrouw
aan het beginsel van internationale samen
werking, zoowel als aan de gesloten overeen
komsten en verdragen.
De regeering meent, dat afzonderlijke over
eenkomsten' den vrede alleen kunnen die
nen, wanneer ze geen aansag op Frankrijk's
veiligheid beteekenen en wanneer ze de inter
nationale overeenkomsten eerbiedigen, waar
door alle volken sedert deil oorlog hun rech
ten pogen te.handhaven. Maar al deze groote
werken, hoe dringend zij ook zijn, worden
beheerscht, door een voorafgaand herstel van
de openbare financiën, hetwelk een voor
waarde is voor elk beroep op crediet, dat in
het buitenland een van de elementen van
Frankrijk's veiligheid is.
Er werd daarna gestemd over verdaging
der Kamer, waarbij de regeering de kwestie
van vertrouwen had gesteld. Het voorstel der
regeering werd aangenomen met 391 tegen 19
stemmen en ongeveer 200 onthoudingen.
Daarna diende de minister-president de fi
nancieele voorstellen in. Hij verzocht de
spoedprocedure en stelde opnieuw de kwestie
van vertrouwen. De spoedprocedure werd toe
gestaan met 569 tegen 11 stemmen, terwijl
een aantal afgevaardigden zich van stem
ming onthield.
De door Chautemps ingediende financieele
voorstellen voorzien in een volkomen dekking
van het tekort op de begrooting, dat ge
schat «wordt op rond. zes milliard francs.
De maatregelen zijn samengevat in 13 arti
kelen en bedoelen op te brengen:
Rond twee milliard aan bezuinigingen.
Rond een milliard door maatregelen tegen
de belastingontduiking.
Rond anderhalf milliard door fiscale maat
regelen.
Rond andtrhalf milliard door buitengewone
inkomsten.
De bezuinigingen zullen In hoofdzaak be
reikt moeten worden door vermindering
van de uitgavenraming met 600 millioen, door
een hervorming van de administratie, die 300
millioen met opbrengen, door verlaging der
ambtenarensalarissen tot een totaal bedrag
van 275 millicpn, door nauw toezien op de
onkosten vergoedingen en dergelijke inkom
sten, waardoor men 600 millioen hoopt te be
sparen.
Salarissen tot 12.000 francs zullen door de
korting niet getroffen worden.
Ultimatum van Thomas aan
Ierland?
Naar uit politieke kringen verzekerd wordt
zal de minister voor de Dominions J. H.
Thomas, waarschijnlijk Dinsdag a.s. naar
aanleiding van een gestelde vraag in het
Lagerhuis een ultimatieve verklaring af
leggen over de gevolgen, die voor Ierland
zouden voortvloeien indien Ierland uit het
Britsche Gemeenebest zou treden. In dit
geval zouden Iersche onderdanen als bui
tenlanders behandeld moeten worden. Ieren
die in Engeland woonden, zouden dan tus
schen de Engelsche en de Iersche nationali
teit moeten kiezen.
In Dublin verwacht men, dat de Valera een
beroep op het volk zal doen en binnen drie
weken nieuwe verkiezingen zal uitschrijven.
De Valera is vol vertrouwen, dat het Volk
zich voor een Iersche Republiek zal verklaren
Een ambtelijke verklaring van de Valera
wordt zeer spoedig verwacht.
Priesters als marxistische
propagandisten.
Betreffende de arrestatie van de drie
katholieke priesters wegens verspreiding van
onware gruwelberichten deelt de Beiersche
politieke politie mede dat één der gearres
teerden, pastoor d.r. Muhler, zonder eenigen
twijfel op een -lijn met andere vijanden van
volk en land staat. Bij hem zijn marxis
tische lectuur en ledenlijsten der Roode
Hulp gevonden. Muhler is leider van de
katholieke actie in Beieren.
Over huiszoekingen bij de andere ver
dachten deelt de politie dergelijke bijzon
derheden mee.
Italië.
Litwinof in Rome.
De Russische volkscommissaris van Buiten-
iandsche Zaken, Litwinof, is in gezelschap
van den Russischen gezant te Rome, den
Italiaanschen gezant te Moskou en den chef
van het protocol, Zaterdagavond te Rome
aangekomen.
Ter begroeting waren o.a. aanwezig de on
derstaatssecretaris van het Italiaansche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken, Suvisch,
alsmede de prefect en de gouverneur van
Rome. Waarschijnlijk zal de Russische volks
commissaris Dinsdagavond naar Moskou ver
der reizen.
V. D. meldt nader:
Mussolini en Litwinov hebben over de in
ternationale politieke kwesties gesproken, in
het bijzonder over die, waarbij beide landen
direct betrokken zijn. Zij overwogen de mo
gelijkheden van een betering van den alge-
meenen politieken toestand in den geest van
het onlangs gesloten Italiaansch-Sovjet Rus
sische vriendschapsverdrag, waarbij zij over
eenkwamen dit verdrag' zoo spoedig mogelijk
te ratificeeren.
Communistisch materiaal in
een Joodsch ziekenhuis.
Wolff meldt uit Warschau:
De politie alhier heeft een onderzoek inge
steld in het hier ter stede gevestigde Jood-
sche ziekenhuis, daar verscheiden doctoren
en ook verschillende leden van het perso
neel in verbinding zouden staan met de com
munistische partij. Bij de huiszoeking kwam
een groote hoeveelheid materiaal aan den
dag, o.a. bestaande uit eenige honderden
kilo's communistische pamfletten en voor
schriften, afkomstig van de communistische
centrale. Negen doctoren en 45 leden van
het personeel, allen Joden, zijn in hechtenis
genomen.
Amerika.
De beurzen onder controle?
Naar verluidt, steunt Roosevelt de strooming
in de democratische partij, die alle Ameri-
kaansche beurzen onder Bondscontröle wil
brengen. Roosevelt heeft de valutacommissie
voorstellen verzocht voor de bescherming' van
hot publiek tegen uitbuiting aan de beurzen.
CMma.
Panflavin-pastiUes DJ
f P4smi.ES
(Adv. Ingez. Med.)
Regeering gaat de havens van
Foekien blokkeeren.
Volgens een officieus bericht heeft het Chi-
neesche ministerie van buitenlandsche zaken
naar aanleiding van de blokkade van de op
standige provincie Foekien de regeeringen van
Japan, Engeland en Amerika gevraagd, of
zij bezwaar zouden maken tegen een blokka
de van de havens Foetsjau en Amoy door de
J Chineesche marine.
Volgens Chineesche mededeelingen hebben
de genoemde regeeringen laten weten, dat
zij tegen een derg'elijken maatregel geen be
zwaar zouden hebben onder voorwaarde, dat
de scheepvaart van de ondernemingen in hun
landen met deze havens niet zou worden ver
hinderd.
Zaterdag hebben Chineesche mijnenleggers
een Engelsch stoomschip aangehouden en on
derzocht.
GETUIGENSTROOM HOUDT AAN
IN LEIPZIG.
VERSCHILLENDE VERKLARINGEN OVER
HET „SIGNAAL VOOR DEN OPSTAND'.
In de zitting van het Rijksdagbrandproces
van Zaterdag zei getuige Lut-z, communist,
o.a.: Het (communistische) partijbestuur had
wapening bevolen. De partij zou tot een op
stand worden opgeroepen en daarvoor had
men wapens noodig. Op vragen van beklaag
de Dimitrof antwoordt getuige: „Na de ver
kiezing zijn geen verdere voorbereidingen tot
een gewapenden opstand getroffen. Den
Rijksdagbrand heeft hij niet als signaal voor
den opstand beschouwd".
De volgende getuige Lorenz trekt de ver
klaringen terug, die hij bij zijn vroegere ver-
hooren over de voorbereidingen van den op
stand heeft gedaan. Hij bestrijdt thans, dat
de wapens voor de revolutie moesten dienen
en beweert, dat zij slechts voor de zelfverde
diging der arbeiders bedoeld waren.
Als de voorzitter hem op vroeger afgelegde
verklaringen wijst, die geheel anders luidden,
meent Lorenz, dat hij zich toen misschien
niet juist heeft uitgedrukt. De voorzitter
roept Lorenz toe: „Maakt u ons toch niets
wijs! U hebt hier in uw verklaring de waar
heid verzwegen en ons wat voorgelogen!"
Getuige Kurt Loeser geeft een relaas over
de leidersvergadering te Buchholz (Ertsge
bergte), waarin tot het verkrijgen van wa
pens werd aangespoord. Getuige verklaart,
dat hij het vervoer der gekochte wapens op
.zich genomen had en in totaal 30 revolvers
met munitie had afgehaald.
Nog eenige getuigen uit Annaberg bevesti
gen dat in het begin van het jaar de politieke
massa-staking in communistische kringen be
sproken is. De algemeene staking was de in
leiding van de overneming van de macht
door de communistische partij.
Na de pauze werden de getuigen Drezsel en
Barnitzke, beiden, gewezen communistische
leiders, gehoord, die beiden mededeelingen
doen over communistische actie in Januari
en Februari 1933. Als de communistische lei
ders gearresteerd zouden worden, zou dat het
signaal voor den strijd zijn.
Getuige Mart, Becher en Schmalfuss be
vestigen in hoofdzaak hetgeen de vorige ge
tuigen hebben verklaard, nl. dat in commu
nistische kringen het plan van een politieke
massastaking in begin 1933 algemeen is be
sproken. Het doel was de macht in handen
te krijgen. Daarvoor waren wapens noodig.
Daarna is getuige Grünwald uit Sagan aan
het woord, die beweert dat een leider, zekere
Streit, tegen ïièm gezegd' zou hebben dat de
Rijksdagbrand als signaal voor den aanval
der K. P. D. had gegolden, maar dat vele
communistische koeriers die naar de provin
cie waren gezonden, gearresteerd waren.
Getuige Pucks, uit Berlijn-Köpenick, die
lid was van den roodfrontstrijdersbond van
1926 tot 1933, spreekt van revolutionnaire
voorbereidingen. Na 30 Januari hield de
roodfrontstrijdersbond zich gereed in den
toestand van alarm, voor 3 en 4 Maart was
het parool „groot alarm" gegeven. Dien 4en
Maart gebeurde echter niets en gingen, de
bondsleden tenslotte mopperend naar huis.
Verdachte Dimitrof wil dan een aantal vra
gen stellen aan de getuigen, die president
Bünger niet toelaat, De zitting wordt dan
verdaagd tot Maandag.
(Wolff.)
Een misverstand van
den president.
Over den uitval van dr. Bünger tegen ge
tuige Lorenz geeft de corr. van de N.R.Ct. de
volgende nadere uiteenzetting:
Als men dit leest moet men bedenken, dat
deze uitlating van den president betrekking
had op hetgeen Lorenz op dat oogenblik had
verklaard: daar dit, ondanks de omstandig
heid dat Lorenz een getuige a charge is, voor
de beklaagden nogal gunstig was, mag wel
vermeld worden, dat 's presidenten uitlating
over het liegen berustte op een misverstand
en wel een misverstand van den president, als
hij getuige vraagt: „Waartoe moesten die
wapenen dienen?" en daarop van getuige ten
antwoord krijgt: „Selbstschutz" (zelfverde
diging). Men kon dit woord in de heele zaal
verstaan. De president verstaat echter Feld-
schut-z, hetgeen hetzelfde wil zeggen als Flur-
schutz, d.i. bescherming van de te velde
staande gewassen, het vee in de stallen en
wat dies meer zij. Toen de president bemerk
te, dat hij verkeerd verstaan had, trok hij
zijn uitlating weer in.
EINSTEIN TEGEN DEN
PRUISISCHEN STAAT.
AANKLACHT BIJ HET PERMANENTE IiGF?
„Mijn eenige misdaad is, dat ik een Jood
ben," 'merkte professor Einstein op tijdens een
onderhoud met een medewerker van een
Fransch blad.
Nooit heb ik mij, aldus vervolgde de ge
leerde, in of buiten Duitschland schuldig ge
maakt aan hoogverraad ten opzichte van het
Duitsche rijk. Noch heb ik ooit het cominu-
nisme of marxisme aangehangen. Sinds tien
tallen jaren leef ik uitsluitend voor de we
tenschap. Al wat ik bezat, heb ik eerlijk door
mijn wetenschappelijk werk verworven. De
inbeslagneming van mijn vermogen was der
halve niet slechts een wederrechtelijke, doch
tevens een volkomen ongemotiveerde daad.
Ik ben dan ook voornemens bij het Perma
nent Hof van Internationale Justitie een
klacht in te dienen tegen den Pruisischen
staat, opdat deze zal worden veroordeeld, mij
mijn vermogen te restitueeren. Bij dit proces
zal ik het bewijs leveren, dat het in het
Duitschland van thans niet noodig is, hoog
verraad te plegen, om iemands vermogen in
beslag te nemen, doch dat het enkele feit,
dat men Jood is, hiervoor reeds voldoende
is. (Tel.)
JAPANSCHE PANTSERTREIN TOT
ONTSPORING GEBRACHT
MOEKDEN, 3 Dec. Zaterdagavond heeft op
het traject Kintsjau-Moekden een gevecht
plaats gehad tussschen de manschappen van
een Japanschen pantsertrein en een afdee-
ling Chineesche vrij scha ren. De pantsertrein
werd tot ontsporing gebracht, waarbij zes wa
gons volkomen werden vernietigd. 41 Chinee-
zen en Japanners werden gedood en een groot
aantal gewond.
BENOEMINGEN BIJ HET PERMANENTE
HOF.
Het Permanente Hof van Internationale
Justitie, dat telkens voor den tijd van drie
jaren zijn president en vice-president kiest,
heeft voor hét tijdvak van 1 Januari 1934 tot
31 December 1936 gekozen tot president Sir
Cecil Hurst (Groot-Brittannië) en tot vice-
president den heer Guerrero (Salvador) aldus
het Ned. Corr. Bureau.
In de kamer voor de zaken van doorvoel
en verkeer is tot lid gekozen jlir. van Eysinga
(Nederland)
VIJFDUIZEND MEISJES ZWEREN DE
SIGARET AF.
BRISBANE, 2 December (Reuter). De
r.k. aartsbisschop mgr. Duhig heeft in een
jodsdienstplechtigheid 5000 Australische
meisjes laten beioven dat zij „uit eerbied
voor haar sexe en om een goed voorbeeld te
geven", nooit zullen rooken en andere meis
jes hiervan zullen afhouden. Nieuwerwetsche
manieren als rooken, ruglooze japonnen
dragen en cocktails drinken, dienen Austra
lische meisjes niet na te volgen, zoo sprak
de aartsbisschop. Deze manieren zijn een
geïmporteerde mode, die on-Australisch is
en niet geschikt voor Austi'alische verhou
dingen. Rooken was ook nadeelig voor het
zenuwgestel der meisjes en ieder dokter
zoo zeide hij, zou deze uitspraak willen be
vestigen.
NOODWEER IN DEN BALKAN
ATHENE, 3 Dec. (V.D.) Een ontzettend
noodweer heeft in het vluchtelingenkamp in
iPireaus groote schade aangericht. 15 houten
huizen zijn ingestort, tal van huizen werden
ernstig beschadigd. Het regenwater stond
zeer hoog in de straten. Het aantal onderge-
loopen kelders bedraagt ongeveer 2000. Vele
families zijn dakloos geworden en de kerken
binnengevlucht. Tal van personen worden
vermist. Men vreest dat zij zijn verdronken.
EEN VERLICHTE SPOORBOOM. Een Duitsch ingenieur heeft een spoorboom geconstrueerd,
die als het donker is over de geheele lengte helder licht uitstraalt. Als de hoornen worden
neergelaten, gaan de lichten automatisch aans
WILLIAM BULLET (links), die tot Ameri-
kaansch gezant in Moskou is benoemd werd
bij zijn vertrek uit Washington door president
Roosevelt uitgeleide gedaan.
ERNSTIGE WATERHOOS.
TWEE PERSONEN GEDOOD.
AGRIGENTO. 2 Dec. (Reuter.) Omtrent den
storm aan de Siciliaansche kust wordt nader
gemeld dat te Empedocle van verscheidene
huizen de daken zijn vernield door de
kracht van een waterhoos. Hierbij werden 2
personen gedood en 7 gewond. In Calabrië
heeft de storm ernstige overstroomingen ver
oorzaakt.
NIEUWE SCHEURING BIJ DE
COMMUNISTEN.
EEN COMMUNISTISCHE PARTIJ-OPPOSITIE
OPGERICHT.
Het „Comité der Communistische Partij Op-
postie' heeft aan de N. R. C. meegedeeld, dat
deze C. P. O. door een groep geroyeerde leden
van de Communistische Party Holland is op
gericht. Ook tegenwoordige C. P. H.-leden ma
ken deel van de C. P. O. uit, zoodat deze geen
nieuwe partij is, doch opgericht is, omdat alle
critiek binnen de partij met royement wordt
beantwoord.
De leiding van deze oppositie is opgedragen
aan P. Brugmans, J. Gans. II. v. d. Glas. A.
de Groot, W. v. d. Laan, P. Otto, R. van Riel
en D. Willemse.
Volgens Het Volk is het ledental der C. P.
H. den laatsten tijd met honderden terug ge-
loopen, evenals het abonnementental van de
Tribune, hetgeen de partijleiding zou trach
ten geheim te houden.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
(Zie ook elders in dit nummer.)
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
Delfland (thuisreis) 2 v. Rotterdam via
Hamburg.
Amstelkerk (uitr) p, 1 (7.50 v.m.) Oues-
sant.
Maaskerk (thuisreis) 1 van Lagos.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN.
Aludra (Uitreis) p. l Beachy Head.
Alhena 2 van Rotterdam n. B.-Ayres.
Alwaki (thuisreis) 1 Dec. te Santos.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Kota Agoeng (uitreis) p. 2 (6 v.m.) Dover.
Kota Nopan (uitreis) p. 2 (7 v.m.) Pt. de
Ga 11e.
Jacatra (thuisreis) p. 2 (3 v.m. Ouessant.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN
Hector, Dairen naar Rotterdam 2 van
Tsingtao.
Bellerophon Batavia naar Liverpool l van
Colombo.
Memnon, Japan naar Rotterdam 1 te Suez.
Atreus, Batavia naar Amsterdam 2 te Suez
City of Winnipeg, Rotterdam n. Japan 2 v.'
Yokohama.
City of Lille, Tsingtao n. Rotterdam 1 van
Singapore.
Ciyt of Bagdad, Japan n. Rotterdam 2 te
Havre verw.
Patroclus Japan n. Rotterdam vertr 5 v.
Londen.
Taucer Batavia n. L'pool 1 van Havre.
Alcinous 1 van Liverpool naar Batavia.
Eurybates, Batavia n. Rotterdam vertr. 4
van Amtersdam.
Neleus, Rotterdam n. Japan 1 te Shanghai.
()cm-U Uouistcaat 103
(Adv. Ingez. Med.)
AGENDA
Heden:
MAANDAG 4 DECEMBER
Luxor Sound Theater: „Het mysterie Pull
man No. 12", detective-film, 8.15 uur,
Palace: „Watt en Half Watt", ridders in
lompen. Op het tooneel: Treib van der Treib,
virtuoos op de door hem uitgevonden 7-sna-
rige viool. 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Liebe muss vei'stan-
den sein". Op het tooneel: Horace en Bell.
modern Musical act. 7 en 9.15 uur.
Cabaret La Gaité, Raaks 1—3: Piet Groe-
n en daal, humorist, en Love Sisters, fantasie
danseressen.
Frans Halsmuseum: Crisistentoonstelling
Kunst S. O. S.". 10—5 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan»
dags. Toegang vrij.
DINSDAG 5 DECEMBER
Bioscoopvoorstellingen,
Frans Halsmuseum:Crisistentotonstelling
„Kunst S. O. S.", 10—5 uur.
