M. Uw Auto Loopt Gevaar 51e 'Jaargang No. 15479 Verschijnt dagelijks, Behalve op Zort- en Feestdagen Vrijdag 8 December 1933 HAARLEM'S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENT ENper weejc q.25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week fO.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post f G.72TA. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuïder Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 o Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëNj5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames /0-60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels f 0.30, elke rege] meer 0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 1 50-, Elke andere vinger f50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Qeïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN HAARLEM, 8 December. Comedie. Italië zegt, dat het net als Japan en Duitsch- land voor den Volkenbond zal bedanken als die niet gereorganiseerd wordt, Engeland zegt, dat dit verschrikkelijk is. Duitschland vindt het niet onaardig. Frankrijk zegt niets, maar men hoort het brommen. Zoo gaan we maar door. Het is een vreemde comedie. In zijn boek „The shape of things to come" plaatst H. G. Wells, een van die zeer weinige menschen die in staat zijn volkomen voor zich zelf te denken, zich in de positie van een toe- komst-mensch, anno 2100 of daaromtrent. Dat geeft hem dan, hopelijk, meteen een ex cuus voor het hebben van een zoo oorspron kelijk inzicht. Hij kijkt terug op dezen tijd en verwondert zich over velerlei. Hij zegt zoo on geveer: „De menschen in Europa zagen toen de mogendheden als afgoden, als min of meer mystieke persoonlijkheden. Zij spraken over „Engeland denkt", Italië meent", „Frankrijk wil" en vonden dit de hoogste en de beslis sende maatstaf van beoordeeling. Zij dienden deze goden. De afgoderij was in die dagen al gemeen". Nu, is daar iets van waar of niet? Zegt u eens tegen iemand dat het belangrijker is dat de tolmuren worden geslecht, en dat er inter nationale ontwapening komt, en dat er samen werking is, en dat er geen werkloozen meer moeten zijn. Hij zal (de kans bedraagt 90 pCt.) zeggen dat u een onpractische idealist bent. U kunt Christus' leer te berde brengen. U kunt zeggen dat Christus een pacifist was, de groot ste die ooit leefde. Hij zal in verlegenheid ge raken en er zich trachten uit te redden met vage gemeenplaatsen. Gij zult verder met hem debatteeren en hij zal zich beroepen op wat „Japan eischt" en „Rusland in het schild voert". Dat zijn gewone menschelijke normen geworden, voor verreweg de meesten. Er is één goed afgodje dat is het eigen land en er zijn vele min of meer kwade: dat zijn de andere mogendheden. Sommige gelden als heel kwade: dat zijn de groote. Niet zoozeer omdat zij groot, maar omdat Nederland zooveel kleiner is. In andere landen vindt' mén precies de zelfde wijze van denken en redeneeren, even eens bij de overgroote meerderheid der bevol king. Er is een modern afgodje, dat een tijd lang min of meer opgeld deed bij allen, maar dat later van zijn voetstuk -is gevallen. Dat he,et „de Volkenbond". Men heeft ook dit met een soort van mystieke persoonlijkheid begif tigd. Het „doet niets", het „praat maar", het „wordt niet au sérieux genomen", enzoovoorts. Velen smaken een soort van boosaardig ge noegen als deze concurrent van de andere godjes weer eens veronachtzaamd is. En gij kunt daarop antwoorden dat het heelemaal geen mogendheid is, zooals de andere, maar een poging tot hun onderlinge samenwerking en dat we allemaal afhangen van het wel slagen daarvan. Gij zult ten antwoord krijgen dat ge een onpractische idealist zijt. Natuur lijk kunt ge dan weer antwoorden dat de Grootste Vredestichter die ooit leefde, als Hij op aarde weerkeerde, in dien Volkenbond on eindig veel meer goeds althans een poging tot oneindig veel meer goeds zou zien dan in Italië, Japan, Nederland, Zwitserland, Frankrijk, Duitschland, Amerika en de tien tallen andere afgodsbeeldjes bij elkaar. Ook hem zoudt ge dan in verlegenheid brengen, en ook hij zou zijn toevlucht zoeken in vage algemeenheden. Het is eigenlijk wel een héél vreemde comedie. Want stel nu eens dat de Volkenbond be zwijkt. Dat er zooveel uit loopen. dat de rest het opgeeft. Het gebeuren zal door millioe- nen in deze zonderlinge wereld met een mach tig en welvoldaan „Ziejenouwel!" begroet wor den. Een steen des aanstoots zal voor hen zijn weggenomen. De hinderlijke gedachte, dat er iets beters van de wereld te maken zou zijn dan een onderling-hakketeerende bende, zou hun met de verdwijning van het woord „Vol kenbond" ontvallen zijn. Maar alleen het woord zou weg wezen. Meer niets. Den volgenden dag zou het getob, om tot samenwerking' te komen, zich onder een ander etiket voortzetten. Waarom? Omdat h?t niet anders kan, omdat het nu eenmaal de eenige weg is om zooiets als een dragelijken toestand in de wereld te be reiken. Bewijzen? Japan is er uitgeloopen, maar het onderhandelt voortdurend met andere mogendheden. Amerika en Rusland zijn er nooit in geweest, maar ze probeeren steeds maar door met de andere afgodjes samenwerking te vinden. Duitschland is eruit, en de heer Adolf Hitler put zich uit in toenaderings-verklaringen tegenover Frankrijk. Goed beschouwd zit er een sterk komische kant ook aan. Zooals aan de meeste dingen. Als men dat woord Volkenbond eens door een ander verving? of door een of andere term, die minder verstrekkend van beteekenis was? „Internationale Poging tot Samenwer king" afgekort tot „I.P.S." of zooiets zou veel minder pretentieus klinken, en het mensch- dom niet zoo voortdurend herinneren aan zijn eigen tekortkomingen. Zou dat misschien een oplossing wezen? Italië wil reorganisatie. Let wel: geen op heffing. Natuurlijk geen opheffing van inter nationale samenwerking, want Italië is even afhankelijk van de anderen alsde anderen. stuk voor stuk. Nu, laten we daar niet van schrikken. Het is heelemaal zoo erg niet. Wij zijn op den internationalen weg wij komen er toch niet meer af. Het kan niet anders R. P. NA DE FRAUDE MET DE LOTERIJ PARIJS, 8 December (Reuter) De loten van de nationale loterij, waarop meer dan 10.000 francs is gevallen zullen in het vervolg door de Banque de France worden geveri fieerd. VIERDE DOODE BIJ DEN HAAGSCHEN BRAND. 18-jarige deed uiterste reddingspogingen. NOODLOT ACHTERVOLGDE DE DUITSCHE VLUCHTELINGEN. Over den noodlottigen brand in Den Haag valt nog te melden, dat de familie Löwi en de compagnon, de heer Salm, tot de Duitsche Joodsche vluchtelingen behoorden. Bij de on gelukkige families is dus de eene ramp de andere gevolgd. Oorspronkelijk in Essen ge vestigd, had de heer Löwi zijn zaak overge plaatst naar Den Haag. waar zij eerst in de Zwetstraat en sinds kort in de Daendelsstraat was gehuisvest. Bij het reddingswerk hebben zich zeer on derscheiden ir. P. W. Brakke, een buurman, die den geredden een droogstok heeft toege stoken en ze zoo naar het plat van zijn wo ning heeft getrokken, en de brigadier van de brandweer Westerdam. De heer Salm, die van het balcon gesprongen is, verbleef toevallig in het huis, omdat hij te Voorburg woont, doch 's avonds zoo laat ge werkt had, dat hij 's nachts bij zijn compagnon bleef logeeren. Het ateliermeisje, dat den brand ontdekte, heeft dadelijk de brandweer opgebeld. Ook de omgekomen 18-jarige tante van de kinderen heeft zich buitengewoon moedig ge dragen. Zij heeft blijkbaar tot het laatst ge tracht de kinderen te redden. Indien zij naai den zolder gegaan was, zou zij gered hebben kunnen worden. Mevrouw Löwi zelf is eerst naar beneden ge gaan om de gaskraan af te sluiten. Daarna wilde zij de kinderen gaan redden, doch toen vond zij den weg versperd door vlammen. Had zij eerst naar de kinderen gegaan, dan had zij die tegelijk mee naar beneden kunnen nemen. De heer Löwi en de heer Salm zijn van een hoogte van negen meter naar beneden ge sprongen. De toestand van den heer Löwi, die een bekkenfractuur en inwendige kneu zingen had, was direct zeer ernstig en le vensgevaarlijk. Vierde doode. De heer Löwi is Donderdagmiddag vijf uur in het ziekenhuis overleden. De toestand van de overige gewonden, de heer Salm en zijn broer, is naar omstandig heden bevredigend. Gasradiator de oorzaak. In het bijzijn van den medicus heeft de heer Löwi vóór zijn dood aan commissaris Kramer nog eenige inlichtingen kunnen verstrekken. Hij had de zorg voor de gasradiatoren in de verschillende kamers van het perceel op zich genomen; iederen ochtend omstreeks acht uur placht hij de radiatoren te ontsteken. Naar zijn beste weten heeft hij dit ook Don derdagochtend op normale wijze gedaan, na melijk door eerst het stëekvlammetje te ge bruiken. Daarop was hij naar beneden ge gaan om werk te verdeelen voor de meisjes. Reddingspogingen. In de gang teruggekomen ontdekte hij, dat er op de eerste étage brand was. Toen zijn vrouw, die naar beneden was gekomen om de hoofdkraan af te sluiten, zich weer naar boven wilde begeven; bleek, dat het vuur reeds was uitgebreid tot de trappen en gangen. De man liep bij zijn poging tot redding vele brandwonden op en moest helaas zijn red- dingsarbeid staken: daarna is hij aan de ach terzijde uit wanhoop naar beneden gespron gen. Mevrouw Löwi is ten slotte langs het balkon gered. Behalve de heer Salm, die aan de voorzijde op straat sprong en ernstige kneuzingen op liep is ook diens broeder gewond. Deze zou aan de achterzijde door den buurman, die hem een stok had toegereikt, worden gered. Toen hij zich echter langs dezen stok naar een platje wilde laten glijden, brak de stok, zoo dat hij in den turn viel en eenige fracturen opliep. Toestand van den heer Salm. De toestand van den heer S a 1 m, die ern stig gewond werd, zoodat hij in het ziekenhuis moest worden opgenomen, was hedenmorgen naar omstandigheden redelijk. De heer Salm bracht een vrij rustigen nacht door. Bij het justitieel onderzoek omtrent den brand is sectieonderzoek op de lijken dei- slachtoffers inbegrepen. DE HAARLEMMER HOUT. BESTAAT 350 JAAR. Haarlem kan dit jaar een jubileum vieren. Den lOen December a.s. in het 350 jaar ge leden dat Burgemeester en Regeerders van de stad Haarlem het verzoek aan de Staten van Holland richtten om de plaats waar het Haarlemmer bosch heeft gestaan in erfpacht, te mogen krijgen om nieuw te beplanten, streckende tot chiragio en verlustingen van den Lande van Hollandt". Aan dit verzoek is voldaan en een jaar later 10 November 1584 is men begonnen volgens „de caert voor den Hout gemaect". Claes Beriss werd naar de omstreken van Amersfoort gezonden om er 10.000 eikeboo- men te koopen. Jan van Schoterbosch, zoon van een der burgemeesteren, plantte den eersten boom. Eerst in 1754 was het bosch tot zijn oude oppervlakte van 1550 gekomen, na verschil lende uitbreidingen WEERT VR1ESSCHADE, door enkele kwartjes brandspiritus in den radiator Spiritusverkoopkantoor: „Bergen op Zoom-Delft"* Postjacht. De Vliegende Hollander 's niet meer legende, Onstaan in een achter ons liggenden tijd, Geen sprookje meer, zooals de wereld het kende, De Vliegende Hollander is thans een feit. Hoezeer ook die tijd reeds vervlogen mag wezen, Hoe groot ook nog heden die tijd wordt geacht, Hij kende geen vliegen en heeft niet, als deze, Aan Vliegende Hollanders glorie gebracht. Wij denken zooveel aan den roem van 't verleden, Wij treuren erover, als iets dat eens was, Wij mopperen over het futlooze heden, De droeve verwording van 't Hollandsche ras. Geen schip zeilt meer uit om een nieuw land te vinden, Dat heeft ook geen zin, want er rest er niet één, Wij zeilen geen maanden meer naar Insulinde, Wij vliegen in evenveel dagen erheen. En nu staat de Postjager weer op vertrekken, Omdat het nog sneller en beter kan gaan. Is dat niet genoeg om wat trots op te wekken, Op wat ook de Hollander nu durft bestaan? Wij waren voortvarend, nu zijn wij voort vluchtig, En waar het nog kan, is klein Holland een macht, Daar gaat onze Postjager, sterk en eerzuchtig, En 'k wensch hem van harté: Succesvolle jacht! P. GASUS. DE BRANDSTOFFENTOESLAG. EN DE ARBEIDERS DIE 3 DAGEN PER WEEK WERKEN. De Centrale Bond van Transportarbeiders heeft op zijn schrijven van 15 November j.l., inzake brandstoffentoeslag voor tewerkge- stelden bij z.g. „driedaagsche werkweek", van het gemeentebestuur het antwoord ontvan gen, dat volgens de daarvoor gestelde normen in het algemeen de brandstoffentoeslag niet kan gegeven worden aan hen die zijn tewerk gesteld in de z.g. driedaagsche werkweek. In bepaalde gevallen wordt daarvan afgeweken. Bepaaldelijk wordt er aandacht aan geschon ken, dat iemand door het tewerkstellen in de driedaagsche werkweek tengevolge van het derven van brandstoffentoeslag niet minder inkomsten heeft, dan indien hij steuntrekkend ware gebleven. Het bestuur van den bond schrijft ons: Het antwoord is duidelijk. Slechts zij, die momenteel minder loon ontvangen, dan het steunbedrag, wat zij zouden hebben genoten als zij steuntrekkende waren gebleven, kun nen aanspraak maken op bijbetaling. Diegenen, die meenen hiervoor in aanmer king te komen, moeten dit schriftelijk opge ven aan hun penningmeester. Zij, wier Icon boven het steunbedrag, ver meerderd met f 1 brandstoffentoeslag uitgaat, kunnen dus een aanvrage achterwege laten. MONARCHISTISCHE GROEP IN SPANJE. MADRID, 8 December (Reuter). Er heeft zich een Monarchistische parlementaire groep gevormd onder den naam van „Spaansche vernieuwing" en onder voorzit terschap van Goicsechea. MUITERIJ OP SCHIP MET GEVANGENEN? Veertig misdadigers zouaen gedood zijn. Officieel démenti. PARIJS, 8 Dec. (V.D.) Volgens niet- officieele berichten uit Algiers is aan boord van het zoogenaamde „drijvend tuchthuis" La Martinière", waarop zich meer dan drie honderd en volgens een ander bericht 670 mis dadigers bevinden die naar de Fransche straf kolonie Cayenne zouden worden vervoerd, kort voor het binnenvaren van de haven van Al giers, waar nog meer veroordeelden aan boord genomen zouden worden, muiterij uitgebroken. Bij de onderdrukking vajr deze muiterij zijn 4o misdadigers gedood en vele gewond. Volgens een eigen bericht van het „Petit Journal" uit Algiers is de opstand uitgebro ken op weg van St. Martin de Ré naar Al giers. De positie van de bewakingsmanschappen aan boord van het schip moet een oogenblik zeer critiek geweest zijn. Bij de onderdruk king van den opstand heeft men niet alleen gebruik moeten maken van de vuurwapens, doch is ook de bijzondere installatie in wer king gesteld, welke zich.aan boord van het schip voor dergelijke gevallen bevindt en welke het mogelijk maakt stoom uit den stoomketel uit te stralen. De strijd tusschcn de muiters en de bemanning moet eenige uren hebben geduurd. Het juiste aantal dooden en gewonden is nog niet bekend. De „Martinière" is Donderdagochtend de haven var Algiers binnengeloopen en heeft daar een nieuwe groep veroordeelden aan boord genomen. PARIJS, 8 Dec. (V.D.) Het officieuse Havas- Bureau publiceert echter een tegenspraak van de berichten over een muiterij aan boord van het Fransche transportschip „La Marti nière". In het bericht wordt medegedeeld, dat twee of drie wegens ernstige misdrijven veroordeelden weliswaar getracht hebben een muiterij te doen uitbreken, doch dat zij spoedig werden overmeesterd en opgesloten. Deze tegenspraak wordt te Parijs eenigs- zins sceptisch opgenomen. Ook het Reuterbu- reau heeft een bericht over de muiterij ge publiceerd en men acht dit bericht juist. In sommige kringen wordt zelfs beweerd, dat het aantal bij de muiterij gedoode misdadigers nog grooter is dan veertig. JONGEN MET DOOS HEEFT ZICH NIET GEMELD. DADER VAN DEN MOORDAANSLAG IN DEN HAAG? Naar het Corr. Bureau verneemt, heeft de jongeman, die Zaterdagochtend j.1. 8 uur, in de rijwielbewaarplaats op het Staatsspoor station in Den Haag een fiets in bewaring had gegeven, om zich daarna met een doos onder den arm te voet naar de Joan Maet- suyekerstraat te begeven, vanwaar hij tegen kwart voor elf terugkeerde om zijn fiets te halen, zich ondanks den oproep, welke in alle bladen werd opgenomen, niet bij de politie gemeld. Met vrij groote zekerheid mag dus worden aangenomen, dat deze jongeman de dader van den moord op mevrouw Harmsen Is. Onder groote belangstelling is op „Oud Eik en Duinen" ter aarde besteld het stoffelijk overschot van mevrouw Harmsen, het slacht offer van den moordaanslag. De begraaf plaats was voor het publiek gesloten, buiten was een groote menigte menschen, Een huisvriend van de familie Harmsen be dankte namens den diep geschokten echt genoot voor de belangstelling. DE BESTORMING VAN DE GEVANGENIS IN SAN JOSé, waar een menigte van vele dui zenden op afgrijselijke wijze wraak nam op twee gevangenen, die van ontvoering en moord beschuldigd werden. De heer Löwi, die bij den Haagschen brand gewond werd, is overleden. Gasradiateurs de oorzaak van den brand. pag. 1 Minister Verschuur heeft in de Tweede Ka mer meegedeeld, dat deze week nog de vischinvoer gecontingenteerd zal worden. pag. 11 De Tweede Kamer heeft het wetsontwerp tot korting op de Indische pensioenen aange nomen met 56 tegen 33 stemmen. pag. 11 De N. Z. II. T. M. zal te Leiden bezuinigingen invoeren, o.a. door invoering van eenmans- wagens. pag. 4 De Koninklijke Nederlandsche Middenstands bond heeft aan de Tweede Kamer bescher ming van den banderolleprijs voor tabaks producten gevraagd. pag. 4 De invoer van dranken in de Ver. Staten is gecontingenteerd, zoodat Schiedam's uit voer beperkt blijft. pag. 4 Minister Kalff heeft aan den Personeelraad meegedeeld, dat de loonsverlaging bij de Spoorwegen moet doorgaan. pag. 4 Bij Wm. H. Miiller Co. is de couponbetaling uitgesteld. Reconstructie wordt voorbereid. pag. 4 Bij twee vakbonden te Kesteren zijn oneer lijkheden door de Penningmeesters gecon stateerd. pag. 4 De A. V. R. O. zal berusten in het besluit over den zenderbouw. De omroepvcreenigingen hebben 10 pet. invloed, de regeering 60 pet. pag. 4 Aan boord van een Fransch schip met ge vangenen zou muiterij zijn gepleegd. Veer tig hunner zouden zijn gedood. pag. 1 In Afrika heeft dysenterie de bemanning van het s.s. Peursum geteisterd. Bijna de ge- heele état major ziek geworden. Eerste stuurman overleden. pag. 3 De Pruisische minister-president Goering maakt bekend, dat vóór Kerstmis 5000 po litieke gevangenen uit de concentratiekam pen ontslagen zullen worden. pag. 3 Wielrennen: De Zesdaagschc te Keulen is ge wonnen door het Duitsche koppel Schön Göbel; tweede werden Pijnenburg en Wals. pag. 11 ARTIKELEN, ENZ. K. P.: Comedie. pag. 1. Van onzen Londensclien correspondent: Hoe De Valera op zijn doel aanstuurt. pag. 3 J. H. de Boïs: Bielkine's tentoonstelling. pag 6 H. G. Cannegicter: Per film naar Engeland in het Rembrandt Theater. pag. 6 Voor de vrouw. pag. 11 Voor onze Jeugd. pag. 7 en pag. 8 Gestraften herhaaldelijk geslagen? Bezwarende getuigenissen tegen kapitein. MAKASSAR. 8 December (Aneta). Op den vijfden dag van de behandeling door den Krijgsraad van de zaak tegen den kapi tein die verdacht wordt van mishandeling van dwangarbeiders, werd het verhoor van den getuige-deskundige Dr. Boes voortgezet. Dr. Boes verklaart met den meesten nadruk dat de doodsoorzaak van den overleden ge strafte niet wettig en overtuigend kan wor den vastgesteld. Getuige-deskundige ver klaart over de subsidiair- ten laste gelegde mishandeling dat uit de visa reperta blijkt, dat alle gestraften die bij beklaagde werk zaam zijn geweest herhaaldelijk zijn gesla gen, en dat hun lichamen tal van striemen wondjes en blauwe plekken vertoonden. De Officier van gezondheid Dr. H. H. A. de Jong verklaart dat hij visa reperta heeft opgemaakt. Voorts deelt hij mede. dat hij beklaagde eens heeft gewaarschuwd, daar hij zich anders verplicht zou zien te rap porteeren dat de gestraften werden geslagen. Getuige verklaarde voorts dat hij herhaal delijk in het huis van beklaagde lawaai heeft gehoord en heeft hooren gillen alsof iemand pijn leed. Ook heeft hij wel eens hooren roepen' „djangan toean" (niet doen meneer). Beklaagde ontkent hierop ooit door Dr. de Jong te zijn gewaarschuwd. Hij zegt dat getuige De Jong de gestraften keurde bij de indeeling bij het detachement, ook den thans overleden gestrafte. Hij stelde het ziektege val, dat door getuige Dr. Boes was bedoeld, niet vast. INSTELLING VAN EEN CRISIS-WERKLOOS- IIEIDS-FONDS. De werkzaamheden der commissie van praeadvies uit .den Hoogen Raad van Arbeid over het voorontwerp van wet, houdende wet telijke regelen met betrekking tot het erken nen en subsidieeren van vereenigingen met werkloozenkas en de instelling van een crisis- werkloosheids-fonds onder presidium van den heer H. de Bordes zijn dezer dagen geëindigd. Het concept-advies zal binnenkort aan den Hoogen Raad van Arbeid worden toegezonden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 1