UIT HET BUITENLAND ENGELAND EN IERLAND. België. VRIJDAG 8 DECEMBER 1933 HAARLEM'S DAGBLAD 3 Vrijlating van politieke gevangenen in Pruisen. Vóór Kerstmis worden 5000 arrestanten uit de concentratiekampen ontslagen. Een „proef neming" van Coering. HET BELANGRIJKSTE NIEUWS DUITSCHLAND. De Pruisische minister-president heeft in zijn kwaliteit van chef der geheime staats politie bepaald, dat 5000 arrestanten uit de concentratiekampen kunnen worden ont slagen. Goering. Met het oog op het gunstige resultaat der Rijksdagverkiezingen, in het bizonder in de concentratiekampen en met het oog op het Kerstfeest heb ik, aldus verklaarde de mi nister volgens de officieele Pruisische pers dienst, de bedoeling gedetineerden uit de concentratiekampen te ontslaan. Ik ben met des temeer bereidheid tot dezen maatregel overgegaan, daar de waarborg voor de hand having van de orde en rust ook bij een ver zachting der maatregelen bestaat. Ik acht het bij de kalmeering van den binnenlandsch politieken toestand en met het oog op de beëindigde stabiliseering van het nat.-soc. re giem draaglijk, op deze wijze voor Kerstmis nog ongeveer 5000 personen op vrije voeten te stellen. Ik verzoek de regeeringspresiden- ten instructie te geven de met het toezicht belaste instanties opdracht te geven deze maatregel voor te bereiden. Opdat de* op vrije voeten stelling haar op voedende werking niet misse, moet deze zoo danig geschieden, dat gevolmachtigden der geheime staatspolitie of de kampcomman danten gehouden zijn de bijeengebrachte ge vangenen te wijzen op de motieven voor deze verordening. De in aanmerking komende ge vangenen moeten in het bizonder op de hoogte worden gesteld van mijn voornemen, hun overeenkomstig den wensch van den „Leider" weer in de nationaal socialistische volksgemeenschap in te ordenen. Zij mogen er evenwel ook niet over in het onzekere worden gelaten, dat ik met onverbiddelijke strengheid degenen die de grootmoedigheid van den nationaal-socialistischen staat op staatsvijandige wijze negeeren voor steeds onschadelijk zal maken. De geheime staatspolitie deelt naar aan leiding hiervan mede, dat de Pruisische pre mier de ontslagactie beschouwt als een po ging. welke zij denkt te herhalen, indien de ontslagenen niet in hun fouten vervallen. Dit ontslag uit de concentratiekampen zal voor namelijk ten goede komen aan hen bij wie, volgens de opvatting van den minister, betrek kelijk weinig aanleiding bestond tot arresta tie of aan hen, die zich tijdens hun gevan genschap goed hebben gedragen en de waar borg geven, dat zij niet opnieuw zullen ageeren tegen den nationaal socialistischen staat en zijn regeering. In het bizonder zullen vaders van veel kin deren worden ontslagen tenzij overwegende motieven bestaan zulks na te laten. EnóelamJ. Voorstel tot Hoogerhuis- hervorming wordt ingediend. Reuter meldt uit Londen: In het Hoogerhuis heeft lord Salisbury medegedeeld, dat hij op 19 December een wetsontwerp zal indienen, dat een hervor ming beoogt van het Hoogerhuis en een wij ziging van de wet van 1911 betreffende het parlement. Starhemberg op bezoek in Londen. Naar verluidt is de leider der Oostenrijksche Heimwehren prins Starhemberg in Londen aangekomen. Bijzonderheden over het doel van zijn bezoek zijn on het oogenblik nog niet bekend. Vrees voor linksche agitatie. De minister van binnenlandsche zaken ver klaarde naar V.D. uit Madrid meldt, aan ver tegenwoordigers van de pers, dat hij op de hoogte was gesteld van een voor dezen nacht besloten beweging van uiterst links. Alle noo- dige maatregelen zijn genomen. Patrouilles guardia civil doorkruisen de straten en houden de strategische punten bezet. BuitscMand. Maatregelen tegen niet-Ariërs niet afgeloopen. Over de toelating van niet-Arische studen ten aan de Pruisische onderwijs-instellingen op kunstgebied zijn nieuwe bepalingen uitge vaardigd, aldus het W. B. Ook op deze scholen mag het aantal niet-Arische studenten niet meer dan 11/2 procent van het totaal aantal studeerenden bedragen. Toegelaten worden van de niet-Arische candidaten in de eerste plaats de kinderen, wier vader aan het front van Duitschland of een van zijn bondgenooten heeft gestreden. Bovendien zal zeer nauw ge let worden op den aanleg van niet-Arische candidaten, die tot de onderwijs-instellingen op kunstgebied toegelaten wenschen te worden. 759 millioen voor forten versterking en legeruitrusting. Uit Brussel. 7 December: Met 87 tegen 68 is de jaarlijfeche begrooting van inkom sten en uitgaven aangenomen. Eveneens werd aangenomen de begrooting van buiten- landsche zaken, terwijl ook de artikelen van het ontwerp inzake de buitengewone cre- dieten voor de nationale verdediging een meerderheid in de kamer verwierven. Toegejuicht door de geheele rechterzijde heeft minister Devèze in een belangrijke redevoering de plannen der regeering uit eengezet en daarbij aan het parlement cre- dieten gevraagd ten bedrage van 759 mil lioen francs ten behoeve van versterking der forten aan de Oostgrenzen en uitrusting van het leger te velde. Devèze zette uiteen, dat er op het oogenblik ongerustheid heerscht met betrekking tot de veiligheid van België en verklaarde, dat de onlangs door Zwitser land genomen maatregelen een veelbeteeke- nende coïncidentie vormen. De minister wekt de Kamer op in het belang der onaf hankelijkheid en van de eer des lands de offers te aanvaarden, welke de internatio nale toestand vereischt. GROOTE VERNIELINGEN IN ZUID-ITALIë. GEWASSEN DOOR WOLKBREUKEN GETEISTERD. ROME, 7 December (V.D.) In het bijzonder Calabrië is ernstig getroffen door het nood weer, dat Zuid-Italië en Sicilië heeft geteis- l/erd. De te velde staande gewassen zijn ver nietigd door de wolkbreuken en de omweders. De rivieren zijn over groote gebieden buiten hun oevers getreden en hebben bun vernieti gend werk geëindigd. In de geheele Z.W. kust is de Olijfoogst vèrnietigd.De schade is enorm. Tot nu toe zijn drie personen om het leven gekomen tengevolge van de overstroomin gen. Te Benavent zijn bij een aardverschui ving 2 huizen ingestort. AUTOBUS VAN EEN HELLING GESTORT. DRESDEN. 7 December /V.D.) Donder dagochtend heeft op den straatweg Bautzen Loebau een autobus-ongeluk plaats gevon den, waarbij 20 personen werden gewond. Bij het uitwijken voor een andere auto is de auto bus van den dijk gereden. 20 inzittenden, meisjes en vrouwen zijn gewond naar het ziekenhuis overgebracht. Veertien hunner konden huiswaarts keeren. De autobus heeft drie boomen vernield. NOODWEER OP DE ZWARTE ZEE HOUDT AAN. 21 VISSCHERSBOOTEN VERMIST. MOSKOU, 7 Dec. (V.D.) De hevige stor men op de Zwarte Zee houden met onvermin derde kracht aan. Het lot van 21 vis- schersschepen, die reeds eenige dagen worden vermist, is onzeker. Tot dusverre konden 40 visschers, die in nood verkeerden worden ge red. Het reddingswerk wordt het kracht voortgezet door Russische oorlogsschepen, die door vliegtuigen worden gesteund. SCHOT IN DE FRANSCHE KAMER GELOST. DAAD VAN EEN ZWAKZINNIGE. PARIJS, 7 Dec. (V.D.) Hedenmiddag laat is in een voorvertrek van de Kamer een in cident voorgevallen, dat eenige opwinding veroorzaakte, maar bij onderzoek volkomen onschadelijk bleek. Een zwakzinnige, wien het gelukt was tot in dit voorvertrek door te drin gen. loste uit een pistool twee schoten in de lucht. Hij kon onmiddellijk door de suppoos ten gegrepen worden en verklaarde de aan dacht- van de Kamer op zich te hebben willen vestigen, aangezien hij op het oogenblik in een proces is gewikkeld. De man is voorloo- pig in hechtenis gehouden. EEN DOODE EN ACHT GEWONDEN BIJ EEN AUTO-ONGELUK. Uit Chemnitz, 7 December: Donderdag middag heeft op de Leipzigerstrasse te Roehrsdorf bij Chemnitz een ernstig ongeluk plaats gevonden. Een politiepatrouille-auto begon toen zij een anderen wagen wilde in-, halen te slingeren. De politie-auto is met groote snelheid tegen een boom gereden. Bij het ongeluk is, naar nader wordt ge meld, de chauffeur gedood, Vijf politie-offi- cieren werden ernstig en drie licht gewond. LINDBERGH NAAR PARA? NATAL. (Brazilië), 7 Dec. (V.D.) Het plaatselijke blad ..El Globo" meldt, dat het echtpaar Lindbergh Vrijdag naar Para zal vliegen en de gedachte aan een bezoek van de Pan-Amerikaansche conferentie te Montevi deo heeft opgegeven. TREURIGE TOESTANDEN IN ORANJE-VRIJSTAAT. INLANDERS PLEGEN DIEFSTAL OM GEVANGEN TE WORDEN GENOMEN. BLOEMFONTEIN, 7 December (Reuter). De langdurige droogte en de economische depressie zijn oorzaak, dat bijna alle ge vangenissen in de Oranje-Vrijstaat vol zijn. Honderden inlanders zoowel op het platte land als in de stad zijn werkloos geworden en om zichzelf en hun gezinnen voor den honderdood te vrijwaren, hebben zij diefstal gepleegd waardoor velen thans voor de eerste maal in hun leven gevangenisstraf ondergaan. De gevangenis te Bloemfontein, met in normale tijden ongeveer 450 gedetineerden, telt er thans 850, bijna allen inlanders. Met het oog op dezen ongewonen toestand is voorgesteld, dat de regeering voor kleine overtredingen kwijtschelding van straf zal verleenen ter gelegenheid van het bezoek van prins George aan Zuid-Afrika in het be gin van het volgend jaar. Men wijst erop, dat vroeger ook derge lijke kwijtscheldingen zijn verleend bij be zoeken van leden der Koninklijke familie. LOUIS CORNEBOIS GEARRESTEERD. MARSEILLE, 7 December (Reuter) De politie heeft Louis Cornebois, die door zijn broer Roger den prijs van een millioen francs op een vervalscht loterijbriefje liet incassee- ren, gearresteerd. ACCOORD OP DE NOORD-ATLANTISCHE SCHEEPVAARTCONFERENTIE. LONDEN, 7 Dec. (V.D.) Heden is volledige overeenstemming over de passagiersprijzen op de Noord-Atlantische scheepvaartlijnen ter Noord-Atlantische scheepvaartconferentie in Londen bereikt. In een officieele mededeeling, die na be ëindiging der conferentie werd gepubliceerd, wordt gezegd: Het is den deelnemers aan de conferentie gelukt een volledige overeenstemming tot stand te brengen inzake de classificaties dei- schepen en de daaruit voortvloeiende prijs- directieven. De nieuwe tarieven worden 1 Januari van kracht. Zij zullen in Europa en Amerika op 23 December gepubliceerd worden. Alle overige nog niet geregelde aangelegen heden zijn ter conferentie tot een bevredi gende regeling gebracht. BEKEND GELEERDE OVERLEDEN. BOLOGNA. 7 December (V.D.) De La tinist en Hellinist senator Guiseppe Albini, die professor Is aan de universiteit van Bologna, is op 71-jarigen leeftijd overleden. Hij heeft o.m. de gouden medaille van de universiteit van Amsterdam verworven voor Latijnsche poëzie, terwijl de thans ont slapene voorts lid is geweest van tal van academies in het buitenland. (Van onzen Londenschen correspondent.) Hoe De Valera aanstuurt op zijn doel. Engeland blijft geduldig en redelijk. Londen, November. De President van den Ierschen Vrijstaat heeft zoo juist per nota aan Engeland ge waagd wat het zou doen voor het geval de Vrijstaat in algemeene» verkiezigen zou be sluiten de republiek uit te roepen. Hij heeft een voor zijn doel onbevredigend antwoord gekregen. Engeland heeft eenvoudig doen weten, dat het zich niet geroepen acht een antwoord te geven op een veronderstellender wijze gestelde vraag. Minister Thomas heeft het denkbeeld dat de Vrijstaat een republiek zou worden, het Britsche gemeenebest van Naties zou verlaten en een zelfstandig en on afhankelijk bestaan zou gaan leiden, niet willen overwegen. De Valera wacht dus nog op het „rechtstreeksch en ondubbelzinnig ant woord", waar hij om had gevraagd. Nu de bijzonderheden van deze nieuwste phase in Britsch-Iersche betrekkingen in het Lagerhuis zijn blootgelegd is ook duide lijk geworden wat den President van den Vrijstaat aanleiding is geweest de vraag te stellen. Hij heeft uit recente uitlatingen van minister Thomas opgemaakt dat Groot Brit- fannië „thans ook het kwaad van een ge dwongen verbintenis met Ierland inziet" en daarom heeft besloten een mogelijk besluit van het Iersche volk, om den band met En- genand en het Rijk te verbreken, niet met oorlogsgeweld of andere physieken dwang te vernietigen". De Valera heeft dan blijkbaar voor deze zijne afleiding uit de woorden van Thomas door middel van zijn weliswaar open hartige maar niet bijster diplomatieke vraag beproefd de onweersprekelijke bevestiging te krijgen. Voor het overige past de vraag nauwkeu rig in de politiek, welke de President van den Ierschen Vrijstaat heeft doorgezet van het oogenblik af dat het bestuur van den gema tigder Cosgrave voor hem moest wijken. Zijn doel is de republiek. En de wijze waarop hij naar dat doel streeft is klaar en openhartig en vrij van alle diplomatieke omzichtighe den. Zijn afschaffing van den eed, de onthut sende terugzetting van het ambt- van Gou verneur-Generaal, de wetgeving van onlangs, die zelfs de theoretische beteekenis van de kroon te niet deed en rechtspraak voor het Gemeenebest in de functie van den Privy Council afdankte, al die maatregelen zijn even zooveel stappen geweest in de richting van De Valera's doel, dat hij thans zoekt te bereiken door de kiezers te laten beslissen over de republikeinsche kwestie. De Valera heeft altijd verklaard dat hij aan zijn volk vergunning zou vragen voor de instelling van de republiek. Na de vraag, aan Groot Brit- tannië gesteld en het antwoord er op gege ven blijft aan de Valera de beslissing, hoe hij in het licht van dit antwoord zal handelen Whitehall heeft hem niet te best geholpen. De perfiditeit van Albion, welke een lersch volk extra verbitterd naar de stembus kan drijven, is er niet in waar te nemen. Het ant woord is, zooals gezegd, geen antwoord en is overigens een adres vol liefelijke redelijkheid van de Britsche regeering aan den ongewonen staatsman in Dublin. „De deur voor onder handeling blijft open." Thomas blijft zich met roerende hardnek kigheid vastklampen aan die hoe lang reeds open deur opdat geen geprikkeld persoon aan dezen of aan den anderen kant de kans zal krijgen haar dicht te slaan in een onverbiddellïjk slot Een geduldig en omzichtig Engeland dus zal de deur open houden om te beproeven te verhoeden, dat Ierland zich van het Britsche Rijk afscheidt. Dat De Valera de permanente uitnoodiging van de open deur zal aanvaar den kan niet worden verwacht. Hij is een man die het met zichzelf eens is geworden en die weet wat hij wil. Zijn Ierland moet onaf hankelijk zijn. op zichzelf aangewezen, zich zelf genoeg. Hij beseft dat zijn volk er voor zal moeten lijden en offeren. Hij verwacht dat het daartoe bereid zal zijn. Nog pas heeft hij den boeren doen weten dat zij hun afzet gebied in Engeland als verloren moeten be schouwen en dat de eenige hoop voor hen en voor het land ligt in algeheele politieke en economische onafhankelijkheid. De Valera schijnt er zelf zeker van te zijn dat hij de groote meerderheid van het volk op zijn hand heeft. Voor een buitenstaander blijkt dat niet zoo duidelijk. Zijn meerderheid in het Parlement is zeer klein en de nieuwe eendracht (in de Partij voor een Vereenigd Ierland) onder zijn politieke tegenstanders heeft de Oppositie sterker gemaakt. Een paar bedenkelijke symptomen hebben het vermoeden gewekt dat De Valera zijn tegen standers wil onderdrukken. Maar het is on denkbaar dat hij dit op het Nazi-voor beeld ook bij de verkiezingen zou kunnen doen. Men mag verder aannemen dat het grootste dec-1 van de landbouwende bevolking niet gemak kelijk zal zijn te verzoenen met het denkbeeld dat zij alle hoop op een Britsche markt welke thans nog bijna 90 percent van den Ierschen uitvoer opneemt zal moeten laten varen. De vraag hoe Engeland zal handelen in dien De Valera zijn mandaat voor een re- pubhek van het volk krijgt en de Vrijstaat op eigen wieken gaat drijven, is de laatste weken druk, hier wat wild, daar wat los jes, besproken. De verwachting dat Thomas op dit punt wat licht zou verschaffen is niet in vervulling gegaan. Zooals hierboven reeds is aangegeven heeft de minister zich op het standpunt gesteld, dat men zulk een gang van zaken niet tegemoet behoeft te zien en dat het tijd genoeg is Engeland's houding aan te geven zoo het onverhoopt ooit zoo ver zou komen. Het ligt voor de hand de De Valera niet tegelijkertijd zijn land vrij kan maken van Britsche „smetten" en voor dat land de voordeelen deelachtig kan wor den. welke aan het lidmaatschap van het Britsche Gemeentebest van Naties zijn ver bonden. Het is mogelijk dat „de voordeelen" de Ieren onverschillig laten. Aan den ande ren kant schijnt De Valera blijkens zijn woor den wel voordeel te zien in een zekeren ge- meenzamen omgang met de andere landen van het Britsche Rijk. Hoe hij zich dien om gang voorstelt is niet erg duidelijk. En hoe de verwachting van voordeel, uit de losse ver standhouding voort te komen, kan rijmen met T' la*..' '.-5s' In Pompeji, de Romeinsche stad, die 79 jaar na Chr. bij een uitbarsting van de Vesuvius onder lava iverd bedolven, hébben in den laatsten tijd weer belangrijke uitgravingen plaats gehad. O.a. werd blootgelegd de straat Via Pomeriale, icaarvan men links een frag- ment ziet. Rechts eenige ornamenten van een vrijgekomen tempel. (Adv. Ingez. Med.) dat strenge autarkische in zichzelf gekeerde Ierland dat De Valera's ideaal is is ook niet duidelijk. Misschien denkt hij aan de Dominions. Ook de kwestie van Britsche on derdaanschap moet rijzen. Ieren van een onafhankelijke Iersche republiek worden in liet Britsche Rijk breemdelingen en Britten worden vreemdelingen in Ierland. Een ge deeltelijke oplossing zou liggen in naturali satie. Maar in Australië b.v.. waar Ieren nu meriek sterk zijn, en vaak de politieke lakens uitdeelen. zouden moeilijkheden kunnen rij zen. Nationaal gevoel is in de meeste harten onuitroeibaar. Ierscn nationaal gevoel is het zeker ook en leeft in vele duizenden harten van belangrijke menschen in alle deelen van het Britsche Rijk. Zulke harten kunnen ge makkelijk in opstand komen tegen de leer stelling, dat alleen van een persoon van Brit sche nationaliteit verknochtheid voor het Gemeenebest kan worden verwacht. Tenslotte is er Ulster. Alleen een vereenigd republikeinsoh Ierland is De Valera goed ge noeg. Hij wacht slechts op het geschikte oogenblik om zijn kruistocht voor de bekee ring van Noord-Ierland tot het republi- keinsch geloof aan te vangen. Voorwaar een zware taak. waarin Engeland hem zeer zeker niet zal willen helpen. A. K. VAN K. DYSENTERIE TEISTERT HOLLANDSCH SCHIP. DE EERSTE STUURMAN OVERLEDEN. In de Rotterdamsche haven is binnen ge komen het stoomschip „Peursum" van de Maatschappij „Oostzee" welk schip een reis naar de Congo heeft gemaakt en waarop zich onder de bemanning dysenterie heeft voor gedaan. Verschillende leden van de beman ning moesten in een hospitaal worden opge nomen. De eerste stuurman, de heer J. Pais uit Amsterdam is in een hospitaal overleden. Over deze ongelukkige reis is ons door den tweeden machinist het volgende verteld: „Het schip deed als eerste haven Monrovia aan. Hier kreeg de derde stuurman een keelont steking, zoodat hij in een ziekenhuis moest worden opgenomen. Het schip voer daarna naar verschillende kusthavens en op deze reis deed zich dysenterie voor. In Monrovia kwam een 40-tal negers aan boord, die den tocht naar de verschillende Congo-havens mee maakten om daar partijen hout in te laden. Bij deze negers deed zich de dysenterie het ergst voor. De stuurman, de heer Pais ver zorgde de zieke negers en is hierdoor geïnfec teerd. Toen het schip zich op de Numdi-rivier bevond was de eerste stuurman ernstig ziek geworden, en in Libreville moest hij in het hospitaal worden opgenomen, waar hij zooals gemeld is, later is overleden. Van Libreville ging men naar Sint Denis en daarna weer te rug naar Libreville. Tijdens deze étappe wer den de kapitein Dekker en nog eenige negers, een stoker, een tremmer en een licht matroos ziek. Zij werden allen naar een hospitaal ge bracht. Het schip werd in quarantaine genomen en een commissie doktoren stelde een onderzoek in. Den volgenden dag moesten ook de eerste machinist en de tweede stuurman naar het hospitaal worden gebracht. De tweede machi nist, de heer Wouda, was toen de eenige over gebleven officier aan boord van het schip, dat een oorspronkelijke bemanning van 23 kop pen heeft gehad. Natuurlijk kon men de te rugreis niet aanvaarden, wegens gebrek aan officieren. Het schip heeft 10 dagen in Libre ville gelegen en kreeg toen aan boord eenige stuurlieden van de stoomschepen „Harden- berg" en „Larenberg", van dezelfde reederij. Kapitein werd de heer De Jonge, eerste stuur man van de „Hardenberg". Op 7 November werd de terugreis aanvaard. De 3e stuurman heeft men toen in Monrovia afgehaald. De kapitein Dekker en de tremmer liggen thans nog in het hospitaal te Libreville. De andere zieken zijn met een later uit de Congo vertrok ken schip „De Larenberg" naar Holland on derweg. gWiTSERSCHE BBAL5EM MiBH 50 «n OOd f aoo. Nm-ln huhu (Adv. IngezMed.) AGENDA VRIJDAG 8 DECEMBER Palace: „Vrouwennoodlot Op het tooneel: Fred Ronner, Weensch speelkaarten-genie. 7 en 9.15 uur. Rembrandt Theater: „De witte non". Op het tooneel: 5 Svetnaloffs, het beroemde zang-quintet. 7 en 9.15 uur. Luxor Sound Theater: „Vrije opvoeding." 8.15 uur. Cabaret La Gaité, Raaks 13: Optreden van Ellen Rakte, solo-danseres, en Margare- the Dania, Vortragkünstlerin. Frans Halsmuseum: Crisistentoonstelling „Kunst S. O. S.,!. 10—5 uur. ZATERDAG 9 DECEMBER Stadsschouwburg, Wilsonsplein: „Op Hoop van Zegen" door het Gezelschap Jan Nooy. 8.15 uur. Wagenweg 58: algemeene vergadering N.V. Haarlemsche Drukkers- en Uitgeversmaat schappij v.h. Gebrs. Nobels. 10.30 uur v.m Bioscoopvoorstellingen 's middags en des avonds. Frans HalsmuseumCrisistentoonstelling Kunst S. O. S.". 105 uur. Teyier's Museum, Spaarne 16. Geopend op werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan dags. Toegang vrij.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1933 | | pagina 3