Het
Ontzettende tegenslag voor den Postjager.
Pronkveeren.
51e Jaargang No. 15481
VerscKijnt dagelijlts, KeKalvé op Zón- en Feestdagen
Maandag 11 DecemHer 1933
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V,
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper Week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week fd05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post f 0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN.5 regels 1.75, elke regel meer 0.35- Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(lederen dag) 1-3 regels 0.30. elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.- Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 1 I December.
De Post jager.
Het nieuws van de landing van den Postjager
te Tarente, nadat een van de drie motoren
defect was geraakt, en het daarop volgende
bericht dat er een nieuwe motor uit Amerika
moet komen, zoodat vooreerst van doorvliegen
geen sprake meer is, vormen de sportieve te
leurstelling van deze week. Het geval herin
nert aan de eerste vlucht naar Indië, waarbij
v. d. Hoop, van Weerden Poelman en v. d.
Broeke bij een landing in den Balkan pech
hadden. Een oponthoud van verscheidene da
gen, eer zij de reis konden voortzetten, was
het gevolg. Maar toen waren we nog niet ver
vuld van zulke snelheids-illusies als thans, het
was het allereerste begin en het groote doel
was alleen, erin te slagen Indië per vliegtuig
te bereiken. In dezen tijd. nu er geregeld heen
en weer gevlogen wordt naar de Oost en wij
van motordefecten zelden of nooit hooren, is
het wel een groote tegenvaller, dat hes pijl
snelle nieuwe toestel, waarvan weldra nieuwe
record-prestaties verwacht werden, juist zulk
een defect moest krijgen. De zeer langdurige
proefnemingen met den Postjager, het uitstel
len van de aanvankelijk-beraamde record
vlucht en de verandering van het plan in een
„studievlucht", wegens het inmiddels-ongun-
stig-geworden seizoen hadden weliswaar eenig
pessimisme doen ontstaan, maar na het vlotte
vertrek in den nacht van Vrijdag op Zaterdag
rekende men toch eigenlijk heelemaal niet
meer op tegenslag. Zoo zijn we er al aan ge
wend geraakt dat vluchten over zulke ver
vaarlijke afstanden vlot verloopen! De reis
AmsterdamBatavia per vliegtuig, 14000 K.M.,
is een wekelijksche gebeurtenis geworden, die
geen „nieuwswaarde" meer heeft. Alleen een
Postjager, door zijn verwachte buitengewone
snelheid, kon er een nieuw cachet aan geven.
Dit is, althans voorloopig, mislukt. Het eer
ste dat men te doen heeft is liet treffen van
maatregelen om de 51000 poststukken aan
boord van het toestel, gezamenlijk wegend
271 K.G., op een andere manier naar Indië te
transporteeren. En dat zal -nog wel niet zoo
eenvoudig zijn, want het moet eveneens per
vliegtuig gebeuren, willen ze voor Kerstmis in
Indië besteld kunnen worden, en de toestellen
op den gewonen dienst zijn nu natuurlijk ook
zwaar beladen met post en moeten buitendien
passagiers meenemen.
Vooral voor dèn piloot Asjes, die drie jaar
gewerkt heeft om het tot verwezenlijking van
zijn plan te brengen, en oolc voor den con
structeur Slot van de Pander-fabrieken moet
deze teleurstelling wel heel groot zijn. Dat de
(Amerikaansche) motor zoo gefaald heeft is
niet aan hen te wijten, maar dat blijft een
schrale troost. Door de noodzaak, de post aan
een ander vervoermiddel over te geven, is het
direct-nuttige doel van de reis weg, en als men
haar over een paar weken of zoo zal kunnen
voortzetten, met ballast inplaats van post-
lading, rest niets meer dan de zuivere „studie-
vlucht", het nemen van experimenten op de
rest van den afstand. Misschien zal een wel
geslaagde terugreis veel kunnen vergoeden,
maar de illusie van uit-en-thuis-ïn-veertien-
dagen is in elk geval verdwenen. Het zal nu
wel voorjaar worden eer er van een dergelijke
prestatie met den Postjager sprake kan zijn.
Laten we overigens niet te somber over het
geval wezen. De ontwikkeling van onze lucht
vaart is te snel en te succesrijk geweest, en hij
heeft reeds een te groote plaats in het we
reldverkeer veroverd, dan dat door zulk 'n inci
denteelen tegenslag nog verlies van zelfver
trouwen zou kunnen ontstaan. Was zooiets in
een vroegere periode gebeurd, toen de Hollan
der akelig sceptisch was en altijd meende dat
„anderen het natuurlijk beter konden" dat
is heusch nog niet zoolang geleden dan zou
men heel wat anders hooren dan nu. Juist de
prestaties van onze luchtvaart, althans in de
eerste plaats die prestaties, hebben dat oude
scepticisme doen verdwijnen. Men hoort het
niet meer. Een geval als dit wordt erkend als
pech, als een van die tegenvallers die nu een.-
maal niemand bespaard kunnen blijven die
poogt iets groots tot ontwikkeling te brengen
en het noodwendige nemen 'van nieuwe ex
perimenten daarbij niet schuwt.
R. P.
FABRIEKSBRAND TE EERBEEK.
35 MENSCHEN WERKLOOS.
In den afgeloopen nacht is brand ontstaan
in de papierwarenfabriek van de N.V. Cepro te
Eerbeek. In de fabriek worden uitsluitend ver
vaardigd papieren cementzakken. Het geheele
gebouw en het woonhuis brandden tot den
grond toe af. De oorzaak is waarschijnlijk een
defect aan de centrale verwarming. In de ge
heele fabriek werkten ongeveer 35 personen,
die vermoedelijk zonder werk zullen komen.
Verzekering dekt de schade.
FUSIE N. O. G. en ONDERWIJZERSBOND.
Dinsdagavond 12 December zal de heer P.
Krabbendam van Wognum, hoofdbestuurder
van het Nederlandsch-Onderwijzers-Genoot-
schap in de vergadering der af deeling Haar
lem, te houden in Lion d'Or spreken over de
fusie
NIEUWE KOUDEGOLF IN ENGELAND.
LONDEN, 11 Dec. (VJ>.) In geheel En
geland heerscht sedert gisteren een nieuwe
koudegolf. Voor het eerst sedert 1895 is de
Theems boven Londen, ter hoogte van King
ston, gedeeltelijk dichtgevroren. Op de vijvers
wordt schaatsen gereden, wat in Engeland
eveneens vrij zeldzaam is. Drie personen zijn
tengevolge van de koude overleden.
Rechter motor vastgeloopen.
Noodlanding gemaakt in Italië.
Oliepomp functionneerde niet meer.
AD"RlAT"S«-»e
s>v°^
Een zeer ernstige tegenslag heeft den Post
jager reeds den eersten dag getroffen.
Nadat het vliegtuig op een voorspoedige
vlucht de Riviera gepasseerd was, zooals wij
Zaterdag reeds konden melden, is het te 10.50
te Rome geland (Amsterdamsche tijd)zoodat
het ongeveer 6 1/2 uur over dit traject gedaan
heeft.
Om 11.50 vertrok het toestel naar Athene,
doch onder weg deed zich de pech voor.
Op weg van Brindisi naar Athene is de rech
ter motor vastgeloopen; het vliegtuig is daar
op op twee motoren naar Italië teruggevlogen
en op het militair vliegveld Grottaglie geland.
De piloten onderzochten direct of de schade
van dien aard is. dat de vlucht na reparatie
kan worden voortgezet. De vliegers verblijven
in Taranto. Zij hebben aan het Comité getele
grafeerd.
Grottaglie ligt in de buurt van Brindisi.
Olieleiding kapot.
Toen men zich boven Korfoe bevond bleek,
de oliedruk van den motor weg te loopen. De
piloten zijn daarop met wind in den rug op
twee motoren teruggekeerd naar Italië en heb
ben geseind, wat er gedaan moest worden. Bij
inspectie bleek de rechter motor onbruikbaar.
Comité beraadslaagt.
Onmiddellijk na het bekend worden van
deze rampspoedige tijding is het Comité Snel-
post NederlandIndië in het Carlton-hotel te
Amsterdam bijeen gekomen om te beraadsla
gen. Men heeft zich met Asjes en Geysendorf-
fer teelfonisch in verbinding kunnen stellen.
De constructeur, de heer T. E. Slot vertoefde
nog in Amsterdam, evenals de heer Doe Maid-
ment, deskundige van de Curtiss Wright-fa-
brieken, die de motoren geleverd hebben.
Demontage in donker.
Luitenant Asjes kon Zaterdagavond nog
niet anders meedeelen, dan dat het te donker
was om den motor te onderzoeken, maar dat
men toch met de demontage begonnen was.
De militaire autoriteiten op het vliegveld ver
leenden groote medewerking, doch er was
geen mecanicien aanwezig. Zooals men weet
is er ook geen mecanicien aan boord.
Grottaglie ligt in het Zuiden van Italië op
wat men gemeenzaam kan noemen „de hak"
van den schoenvorm van het schiereiland.
Indië wachtte af.
Overal in Indië werd, naar Aneta meldt,
reeds de grootste belangstelling voor de vlucht
van den Postjager aan den dag gelegd.
De terugtocht, die op 17 December zou ge
schieden, zou om twee uur 's nachts aanvan
gen.
De bemanning van den Postjager zou offi
cieel worden ontvangen. Diverse maatregelen
voor snelle doorvoer van den post waren ge
nomen.
Motor onmiddellijk afgezet.
Het Studie-Comité Snelpost Nederland-In-
dië deelt verder aan het Persbureau Vaz Dias
mede:
De piloten van den „Postjager" hebben te
lefonisch nader bericht, dat de motoren tot
kort voor Korfoe uitmuntend geloopen heb
ben. Er was geen aanleiding eenige storing te
verwachten. De olie-invoer en afvoer-tem-
peraturen waren normaal, toen plotseling de
oliedruk van den rechter motor wegviel. Zij
zetten den motor toen onmiddellijk af en
trachtten den schroef te doen stilstaan door
het toestel op te trekken, hetgeen niet ge
lukte.
Schroef bleef echter draaien.
De schroef bleef door den luchtdruk met
ongeveer 1000 toeren per minuut meeloopen.
Zij zijn daarop met twee motoren over zee
teruggevlogen naar Brindisi, doch konden
daar niet landen en zijn toen doorgegaan
naar Grottaglie en aldaar goed geland. De
twee andere motoren hebben zich gedurende
deze vlucht van één uur en vijftien minuten
uitstekend gehouden.
Binnenwerk beschadigd.
De bemanning heeft de bovenste drie cylin
ders gedemonteerd en bevonden, dat cylinders
en zuigers niet geleden hadden, maar het bin
nenwerk (drijfstangen, moederstang en kruk
as) is ernstig beschadigd en zal in ieder ge
val vernieuwd moeten worden.
De oorzaak.
De oorzaak is. dat van den oliepomp eenige
vitale onderdeelen zijn losgeraakt, waardoor
de oliecirculatie niet meer functionneerde.
Hoe dit losraken mogelijk is geweest, is nog
niet opgehelderd en wordt onderzocht.
Een nieuwe motor?
De piloten deelden mede, dat het vertrou
wen van de bemanning in de motoren niet
geschokt is en dat zij indien zij een nieuwen
motor konden krijgen den tocht wenschen
voort te zetten.
Hij moet uit Amerika
komen.
Het Comité onderzoekt hoe lang het duurt
een nieuwen motor in Zuid-Italië geleverd te
krijgen. Het staat vast, dat deze motor in
ieder geval van de fabriek in Amerika moet
komen.
Mail nog aan beord.
Zooals bekend staat het toestel op een mi
litair vliegterrein. De bemanning ondervindt
alle mogelijke medewerking van de Italiaan-
sche militaire autoriteiten.
De mail blijft in overleg met de Posterijen
voorloopig aan boord, totdat bekend zal zijn
hoe lang het oponthoud moet wezen. Het Co
mité zal zich dan weder in verbinding stellen
met de Posterijen opdat nader omtrent de
mail besloten kan worden.
De mail met de K.L.M. m&e?
De Crt. verneemt nog uit postkringen in
Den Haag, dat de gewoonte is de mail per
snelste gelegenheid door te zenden. Dit zou
dus per vliegtuig zijn, doch het is zeer de
vraag of de K.L.M.-vliegtuigen, die in dezen
tijd toch al veel post aan boord hebben, deze
zouden kunnen meenemen. Voorloopig wordt
nog even afgewacht.
ECHTE WALES-ANTHRACIET
o.a. a I 2.50
WITTOP KONING - HAARLEM
HAR M EN J AN S WEG 67A TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
(Te Amsterdam is een groote
tentoonstelling van kanaries
gehouden).
Een tentoonstelling van pietjes,
(Ai. dat 's een gevaarlijk woord,
ik bedoel natuurlijk pietjes
der kanarievogelsoort)
Een tentoonstelling van pietjes,
Dat is een gebeurtenis,
Die zelfs in ons pieterig landje
Niet iets zoo heel daaglijks is.
Ik ben zelf er niet gaan kijken,
Maar ik stel het mij zoo voor,
Als een soort onafgebroken
Ongeregeld zangerskoor.
Als een nieuw Canarisch eiland,
Echter dan er ooit een was,
Midden in de kille hoofdstad
Van ons Nederlandsche ras.
En daar stonden zij te pronken
En daar zongen zij om strijd.
Kooi aan kooi in lange rijen,
Op elkander geel van nijd.
En de allergladste vogel
Had den hoofdprijs in 't verschiet,
Winnaar van een wisselbeker,
Dus met recht een heele piet.
JONGETJE ERNSTIG GEWOND.
DOORDAT HIJ EEN STILSTAANDE AUTO
VERKEERD VOORBIJ LIEP.
Hedenmorgen omstreeks 11 uur is een zes
jarig jongetje, wonende in de Kleine Hout
straat, tegen een auto opgeloopen en ernstig
gewond.
Hij stond voor den ingang van De Houtwerf
op den Kampersingel en riep iets naar bin
nen. Daarna keerde hij zich om, liep plotse
ling voor een stilstaande auto om den weg
over, juist toen van den Kleinen Houtweg een
auto naderde, die met een matige snelheid
reed.
De bestuurder remde dix-ect, maar de jon
gen werd toch nog door een koplamp gegre
pen en tegen den grond geworpen.
De ongevallendienst heeft hem behandeld
en per ziekenauto is hij naar het St. Elisa-
bethsgasthuis gebracht.
Hij heeft een been en een arm gebroken
en vermoedelijk een hersenschudding ge
kregen.
Den autobestuurder treft geen schuld, de
remmen van de auto zijn in orde, en de on
voorzichtigheid van den jongen om een stil
staand voertuig zoo te passeeren dat hij het
verkeer niet kon zien aankomen, is oorzaak
van het ongeluk.
DE VOLKSUNIVERSITEIT.
HET PROVINCIAAL SUBSIDIE
VERMINDERD?
Ged. Staten van Noord-Holland stellen
Prov. Staten voor. te bepalen dat aan de
Vereeniging „Volksuniversiteit voor Haarlem
en omstreken", te Haarlem, ten behoeve van
hare cursussen, met ingang van het jaar 1934
tot wederopzeggens een bijdrage zal worden
verleend van ten hoogste f 500 (thans f 1000)
onder voorwaarden dat de gemeente jaarlijks
ten minste f 1000 toezegt of beschikbaar stelt.
Een en ander in verband met het feit, dat
de gemeente haar subsidie van f 2000 op f 1000
heeft gebracht.
DRIE OVERRIJDINGEN TE OSS.
ZEVENJARIG MEISJE GEDOOD.
Op den Berghemschen weg te Oss is een
spelend 7-jarig meisje uitgegleden., onder een
vrachtauto terecht gekomen en gedood. De
auto sloeg door het hevige remmen over den
kop.
Op denzelfden weg is later een meisje, dat
met een jongen op één fiets zat, onder een
autobus gekomen. De jongen kwam onder
'een auto. Bdide kinderen werden vrij ernstig
igewond.
HET IJS.
DE BRAND IN HET PALEIS VAN JUSTITIE IN CONSTANTINOPEL. Hoe fel het vuur
woedde blijkt wel uit bovenstaande foto. Het gebouw dateerde uit de vierde eeuw na
Chris tus,
EEN WAARSCHUWING VAN DEN BOND TOT
HET REDDEN VAN DRENKELINGEN.
Het bestuur van bovengenoemden bond
schrijft ons:
De Ned. Bond tot het Redden van Drenke
lingen waarschuwt ernstig en met klem. nu
de dooi is ingetreden, niet meer op het ijs te
gaan. Er zijn genoeg slachtoffers gevallen;
laat men het aantal niet yergrooteni
De Postjager heeft een noodlanding moeten
maken in Italië.
pag. 3
De aanleiding voor de komst van een regee-
ringscommissaris te Beerta is geweest, dat
de gemeente te veel geld uitgaf.
pag. 9
Een onderhoud met leider van den regee-
ringspersdienst A. J. Lievegoed.
pag. 9
Een syndicalistische opstand heeft heel
Spanje in rep en roer gebracht; o.m. werd
een expressetrein tot ontsporing gebracht,
waarbij tientallen dooden vielen.
pag. 3
Als gevolg van de aanhoudende droogte
heerscht op het eiland Cyprus onzettende
hongersnood.
pag. 3
De Fransche premier Chautemps heeft bij
de salariskwestie de meerderheid behaald.
pag. 3
De vroegere leider van de Roemeenscbc boe
renpartij Maniu heeft een scherpen aan
val gericht op de hovelingen van koning
Carol.
pag. 3
Een invloedrijk Japansch blad eischt de dic
tatuur voor Japan onder Arabi.
pag. 3
De ijspret in Haarlem en Omstreken.
pag. 8
Jhr. dr. J. C. Mollerus is benoemd tot voor
zitter van den Ned. Biljartbond.
pag. 7
Voetbal: Het Nederlandsch elftal heeft met
10 van Oostenrijk verloren.
pag. 6
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De postjager.
pag. 1
Van onzen Londenschen correspondent: En
geland en Locarno.
pag. 3
J. C. E.: Uit de groote stad.
pae. 3
J. B. Schuil: „Op hoop van zegen" door Jan
Nooy.
pag. 11
J. B. Schuil: Phaea door het Amsterdamsch
Tooneel.
pag. 2
K. de Jong: Concert der H. O. V.
pag. 11
DR. COLIJN NAAR DE RIVIèRA.
De minister-president dr. Colijn is jl. Zater
dag voor familie-aangelegenheden naar liet
Zuiden van Frankrijk vertrokken en wordt
a.s. Woensdag te 's-Gravenhage terugver
wacht.
SALARÏSKORTING BIJ DE
PROVINCIE.
VOOR DE TIJDELIJKE AMBTENAREN
3% VOORGFESTELD.
Ged. Staten zijn van oordeel, dat. nadat
zij aan Prov. Staten het voorstel hebben
gedaan, over te gaan, tot. verhaal van pen
sioensbijdrage op de ambtenaren in vasten
dienst, aan degenen, voor wie geen pensioens
grondslagen zijn vastgelegd en op wie bedoeld
verhaal derhalve niet kon worden toegepast,
een extra-salariskorting moet worden opge
legd.
Zij stellen dus voor de navolgende regeling
te treffen:
a. Op de nominale bezoldiging van tlsle-
lijke ambtenaren, voor wie geen pensioens
grondslagen zijn vastgesteld, wordt met in
gang van 1 Januari 1934 een korting toege
past van drie procent.
b. Onder nominale bezoldiging wordt ver
staan. die welke wordt toegekend krachtens
het „Salarisreglement 192Ö", zonder aftrek
wegens kost, inwoning en huur van provin
ciale woningen.
Dit voorstel geldt alleen voor het geval,
dat Prov. Staten het voorstel tot invoering
van 8,5 pCt. verhaal van pensioenspremie
voor de vaste ambtenaren aanvaardt.
NOG MAAR ééN ROUTE NAAR
HET ZUIDEN.
AF NHEM—NIJMEGEN GAAT OVER
DUITSCHLAND.
Daar de schipbrug te Arnhem is afgeno
men en ook het veer te Nijmegen wordt op
gelegd, zal het verkeeer ArnhemNijmegen
met een grooten omweg over Duitschland
moeten geschieden. Men zal gebruik moeten
maken van het veer Emmerik-Kleef en in
dien ook dit uit de vaart raakt van de brug
bij Wesel. De eerste omweg is reeds 45 K.M.
om, ongeacht de douaneformaliteiten De bij
kantoren van K. N .A. C. en A. N. W. B. te
Arnhem verstrekken echt-r voor deze gele
genheid goedkoope douaneformulieren
De eenige route naar het Zuiden, die nog
intact is. loopt thans over Dordrecht. Het
Zwijndrechtsche en het Moerdijksche veer
functionneeren nog steeds normaal.
De Waal is met zwaar drijf ijs bedekt. De
stuw bij Grave is weer geopend.