B
HAARLEM'S DAGBLAD
Het Be$m§ë$ksie
Papoea-voetbal.
NIEUWJAARSWENSCH
BERICHT
51e Jaargang No. 15490
Verschijn} dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 21 December 1933
HAARLEM S DAGBLAD
DirectieP. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAYEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper Week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
f3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week 0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mud. ƒ0.65. franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buïtenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-. Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
DE PELIKAAN AL OVER DE
HELFT.
In vier dagen over?
MAIL VAN DEN POSTJAGER OOK AAN
BOORD.
De Pelikaan is Woensdag doorgevlogen tot
Jodpoer toe.
Te 17.20 kwam het toestel te Karatsji aan,
te 19.45 is het vertrokken.
De helft van het traject is dus reeds af
gelegd.
Een der bladen meldde, dat de Pelikaan
te Bagdad ook de post van den Postjager
aan boord genomen had. Hij zou dus nu de
mail van beide snelle vluchten vervoeren.
Dit bericht wordt echter tegengesproken
door de K. L. M.
In De Telegraaf lezen wij over de vlucht
nog, dat het er 11a Jodpoer voor de Pelikaan
niet gemakkelijker op zal worden om een
recordvlucht te maken. Tot nu toe heeft hij
nog geregeld na zonsondergang kunnen bin-
nenloopen doordat op verlichte vliegvelden
kon worden geland.
Mocht alles verder naar wensch loopen,
dan hoopt men Donderdagavond in Rangoon
aan te komen en het traject RangoonBa
tavia in éénmaal te kunnen afleggen. Dit zal
niet gemakkelijk zijn, daar men in Alorstar
geen nachtverlichting heeft en het vliegtuig
dus met dagverlichting in Alorstar moet
aankomen. Van Alorstar via Singapore naar
Batavia is nog tien urn- vliegen. De „Peli
kaan" zou dan Vrijdagavond laat in Batavia
kunnen zijn. Hiermede zou het vliegtuig het
traject in vier dagen hebben afgelegd, waar
mede het record van Beekman, die het in
zeven dagen deed, in den zomer zou zijn ver
beterd.
Smirnof deed het daarvoor in acht dagen.
Normaal wordt de route AmsterdamBata
via in tien dagen gevlogen in den winter, en
in den zomer uitgaande ,in negen dagen en
thuis in acht dagen.
Het vertrek uit Batavia blijft in ieder ge
val op den 27sten gesteld, daar men met het
verzenden van de post hierop in Indië gere
kend heeft. Het vliegtuig zou dan, als het in
hetzelfde tempo terugvliegt, nog op Oude
jaarsdag in Amsterdam terug kunnen zijn.
Uit een mislukking zou dan nog een succes
geboren zijn. De „Pelikaan" heeft tot nu toe
niet voor de „Zilvermeeuw" onder gedaan,
als dit vliegtuig zou hebben gevlogen,
Naar Akyab.
De Pelikaan was volgens hedenochtend in
gekomen bericht op weg naar Akyab na
landingen te Jodpoer, Allahabad en Calcutta.
Postjagerpost toch aan boord!
„In den loop van den morgen werd. nog het
volgende gemeld:
Woensdagmiddag te 17.45 uiur (G.M.T.)
kwam de Pelikaan te Jodpoer aan. Ook de
„Ijsvogel" van de K. L. M„ die de post van
den Postjager aan boord had, arriveerde
ongeveer tegelijkertijd op dit vliegveld. De
post van den Postjager werd hier door de Pe
likaan overgenomen.
Te 8 uur gisteravond vertrokken Smirnoff
en Soer, thans met zoowel de Kerstpost van
den Postjager als van de Zilvermeeuw aan
boord van Jodpoer. Twintig minuten na mid
dernacht (G.M.T.) kwamen zij te Allahabad
aan. Een half uur later stegen zij weer op en
vlogen naar Calcutta, waar zij te 5.20 uur
(G.M.T.) hedenochtend arriveerden.
Volgens mededeelingen van de K. L. M. is
de Pelikaan ook reeds weer uit Calcutta ver
trokken op weg naar Akyab; de tijd van ver
trek kon echter nog niet worden opgege
ven.
Nog nader wordt gemeld, dat de Pelikaan
om 16.05 uur pl. tijd te Rangoon is aangeko
men. Vandaar vertrok het toestel om 16.45 uur.
LEIDSCHE STADHUISKWESTIE
EEN STAP VERDER.
DE NIEUWE RIJKSWEG
AMSTERDAM—DEN HAAG.
Komt beoosten Leiden te
loopen.
Het plan-Blaauw wordt
uitgewerkt.
OVERWINNING VAN B. EN W. EN DEN
HAARLEMSCHEN ARCHITECT.
De gemeenteraad van Leiden heeft Woens
dag het prae-advies van de meerderheid van
B. en W. om het raadhuisplan van architect
C. J. Blaauw te Haarlem nader te doen uit
werken, aanvaard met 21 tegen 14 stemmen.
Hieraan was een zeer langdurige discussie
vooraf gegaan, waarin allereerst de wethou
der van fabricage de heer Splinter (c. h.)
het voorstel van B. en W. verdedigd heeft.
Het zou onlogisch zijn, zei hij, nu een plan
terzijde te gaan leggen, dat door de meer
derheid van B. en W. het beste geacht wordt.
Spr. herinnerde er aan, dat de heeren Man-
ders en Beekenkamp, leiders der oppositie
van nu, in de commissie van fabricage ge
stemd hebben tegen het verzoek van de Raad
huis Adviescommissie om de vier andere ar
chitecten alsnog in de gelegenheid te stel
len een plan te ontwerpen. Ook architect
Kropholler is van het programma afgeweken
Wethouder Splinter noemde het voorstel-
Beekenkamp een onthoofding van het plan-
Blaauw, omdat deze nu eenmaal te gewraakte
perceelen gebruikt' heeft. Beter kon men dan
ronduit Kropholler kiezen.
De burgemeester sloot zich bij deze rede
aan, wethouder Goslinga (a. r.) verweet zijn
partijgenoot Beekenkamp, dat deze op slink-
sche wijze tegen het plan Blaauw ageerde.
Spr. zag in de kunst' van Kropholler katholieke
kunst.
De minderheid van B. en W., wethouder
Tepe, heeft daarna nogmaals warm voor het
plan-Kropholler gepleit en een voorstel inge
diend om ook dit plan te doen uitwerken.
Mi1. Donders (r.k.) diende nog een voorstel
in om de Raadhuis Adviescommissie te ver
zoeken de na 1 Mei alsnog ingediende plan-
nen-Blaauw, waarbij geen gebruik wordt ge
maakt van de gewi-aakte perceelen, te beoor-
deelen, doch dit voorstel" werd verworpen met
23 tegen 12 stemmen, waarna het voorstel van
B. en W. werd aangenomen.
echte wales-anthraciet
o.a. f 2.50
wittop koning - haarlem
HAR Wi EN JAN S WEG 67A - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
(Het Indische blad „De Locomo
tief' bericht, dat sinds kort het
voetbalspel bij de Papoeas is ge
introduceerd en op dezen een
magische aantrekkingskracht
blijkt uit te oefenen).
Zie de Papoeas in drommen
Langs het oerwoudlijntje staan,
Luide vuren zij de helden
Van het nieuwe balspel aan.
Als de zoonpoeas er spelen,
Gaan de mapoeas ook mee,
En de opoeas betalen
Zooveel schelpen voor entree.
De traditioneele krijgsdans
Maakte plaats voor 't voetballet,
Pijl-en-boog en andre wapens
Worden buitenspel gezet.
Zelfs de kannibaliekluivers
Talen niet meer naar hun maal,
't Voedzame kannibalisme
Wordt tot voet-saam sportkabaal.
Men krijgt nu het snelle koppen.
Waar eerst koppensnellen was,
Dat is goed voor de gezondheid,
Van het Papoeazisch ras.
Doelbewuster wordt het streven
Van de Papoeas dus thans,
En de voelbalschoenfabrieken
Krijgen nieuwe exportkans.
Als je Papoea-portretten
Uit een reisverhaal beziet,
Dan verbaast je deze liefde
Voor het „bruine monster" niet.
Naar de glorie van de wereld
Is dit weer een grootsche stap,
Want de Westersche beschaving
Bracht ook daar haar hoogsten trap.
P. GASUS.
ZIJTAK NAAR SASSENHEIM WORDT TOCH
AANGELEGD.
Tot nu toe stond het nog' steeds niet vast
of de nieuwe Rijksweg AmsterdamDen
Haag zou loopen via HaarlemmermeerSas-
senheim en verder langs den bestaand-en weg
naar Oegstgeest en Wassenaar, of dat er een
nieuwe weg zou worden aangelegd, van de
Zuidpunt van den Haarlemmermeerpolder
beoosten Leiden om naar Den Haag.
Thans heeft minister Kalff in de Tweede
Kamer op een vraag van den heer Van der
Waerden (s.-d.) geantwoord, dat hij gekozen
heeft den weg beoosten Leiden. Deze weg is
in voorbereiding.
Met den aanvang van het eerste gedeelte
van den weg is, naar men weet, begonnen.
Echter nog niet met het gedeelte, dat onge
veer bij Abbenes naar het Westen buigt naar
Sassenheim. Dit gedeelte zou dus kunnen
vervallen, maar naar de minister meedeelde,
zal het toch aangelegd worden, zij het op be
perkter schaal. Het vormt dan een directe
verbinding van Amsterdam met de bollen-
Streek,
DOOR MIDDEL VAN
Ook dit jaar zullen wij in ons nummer van ZATERDAG
30 DECEMBER weder gaarne NIEUWJAARSWENSCHEN in
Haarlem's Dagblad opnemen volgens het tarief van 60 cent
voor het minimum van vier regels, elke regel meer 15 cent.
Men zende ons slechts het hieronder afgedrukte inteeken-
biljet ingevuld terug, vergezeld van het verschuldigde
bedrag en wij doen de rest, veel goedkooper en tevens op
vee! grooter schaal dan U langs welken anderen weg ook
uw wenschen zoudt kunnen overbrengen.
Reeds is ons een belangrijk aantal ter plaatsing opgegeven.
Wanneer gij hier nog niet toe behoort, doet het dan nu.
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van onder-
staanden Nieuwjaarswensch in Haarlem's Dagblad
van 30 December 1933 opkolom ter hoogte
van regels. Het bedrag ad f gaat hierbij
S.v. p. duidelijk invullen.
DR. KNUD RASMUSSEN, t
DE BEKENDE GROENLAND-
ONDERZOEKER.
KOPENHAGEN, 21 Dec. (V. D.) Hedenmor
gen is op 54-jarigen leeftijd te Kopenhagen
overleden de bekende Groenland-onderzoeker
Dr. Knud Rasmussen. Hij
is zelf van Groenland af
komstig, waar hij op 7 Juni
1879 te Jacobshaven gebo
ren werd. Hij genoot zijn
opvoeding in Denemarken,
in 1902 maakte hij de eer
ste van een reeks expedi
ties naar Groenland
het noordelijker gelegen
poolgebied.
Hij bezocht bijna alle
bestaande Eskimo-stam
men. Rasmussen, wiens
voorouders in de vrouwe
lijke lijn Eskimo's waren,
maakte niet alleen studie
van land, doch ook
van de zeden en gewoon-
ten van de Poolvolken,
'fi waarover hij drie boeken
schreef.
RASMUSSEN.
HET BUITENGEWOON L. O.
SALARISVERLAGING VOORGESTELD.
B. en W. stellen den Raad voor, onder in
trekking der bestaande regeling, vast te stel
len een herziening der salarisverordening van
leerkrachten bij het Buit. L. O. der gemeente,
op de basis der Rijksregeling voor het gewoon
L.O., waaraan als bijzondere verhooging is
toegevoegd een bedrag van f 300.
In de ontwerp-verordening zijn enkele over
gangsbepalingen opgenomen voor het in vas
ten dienst zijnd personeel, strekkende tot ge
leidelijke vermindering der hoogere jaar
wedden, totdat deze in overeenstemming zijn
met de bepalingen der nieuwe verordening.
In overgangsbepalingen is bovendien tot
uiting gebracht de meening van B. en W. dat,
nu een bezoldiging wordt voorgedragen op
grond van de beginselen voor het gewoon L.O.
eveneens de van Rijkswege vastgestelde kor
tingen moeten gelden, niet alleen voor het
nieuw te benoemen, maar ook voor het reeds
in dienst zijnd personeel.
GROOTE FABRIEKSBRAND TE
ENSCHEDé.
NIETS BEHOUDEN GEBLEVEN.
Woensdagmiddag 12 uur werd de brandweer
te Enschede gealarmeerd voor een grooten
brand in de katoenafval- en dekenfabriek van
de firma Gebrs. Baarschers gelegen aan de
Wilhelminastraat te Enschede.
Het vuur vond gretig voedsel in den grooten
voorraad katoenafval en greep zeer snel om
zich heen. De brandweer slaagde er niet in het
vuur te bedwingen. De geheele fabriek met tal
van machines, benooüigd voor de dekenfabri-
cage brandde uit. Van den voorraad katoen
afval bleef niets behouden-
Fabriek en inventaris zijn verzekerd.
PROF. DESSAUER VRIJ
GESPROKEN.
NU VERVOLGING TEGEN ZIJN ADVOCAAT
INGESTELD.
MÜNCHEN-GLADBACH. 20 Dec. (W.B.)
In het proces betreffende de „Volksverein"
eischte de officier vrijspraak voor dr. Des-
sauer wegens gebrek aan voldoende bewijs.
Hetzelfde deed hij ten aanzien van den be
klaagde dr. Knecht.
De kosten van het geding moet de staat
dragen.
In de motiveering van het vonnis staat dat
de rechtbank de vaste overtuiging heeft ge
kregen dat prof. Dessauer een blind vertrou
wen koesterde in de personen waarmede hij
te maken had en dat hij geheel eerlijk
handelde. Dit lijkt echter onbegrijpelijk naïef
tegenover den kroongetuige Miihnlon gewe
zen directeur van Krupp. die in het buiten
land 'op de meest misdadige wijze geageerd
heeft tegen Duitschland. Dessauer wist dit al
les niet en was te goed van vertrouwen. Tegen
zijn vaderlandsliefde is echter niets bezwa
rends in te brengen.
I11 aansluiting hierop meldt V. D.:
Na de uitspraak in de zaak van de Katho
lieke Volksvereeniging riep de hoofdcommis
saris van politie van Gladbach de persverte
genwoordigers bij zich om hun mede te dee-
len, dat hij bevolen heeft dat de advocaat Ir.
Thormann, die in het proces als verdediger
optrad en zich gisteren wegens ziekte heeft
laten verontschuldigen, in hechtenis moet
worden genomen en wel wegens landverra-
öerlijk optreden in vereeniging met prof.
Förster. Een bevel tot inhechtenisneming ;s
uitgevaardigd tegen dr. Thormann. aangezien
gevreesd, wordt dat hij zal vluchten. De com
missaris verwees naar uittreksels uit docu
menten. welke in de laatste dagen in het bu
reau van dr. Thormann zijn gevonden. Uit het
onderzoek zal ook moeten blijken of prof.
Dessauer in dit verband in relatie heeft ge
staan het dr. Thormann,
eun's kerstgeschenken
LOE MEN MAGAZIJN
GIERSTRAAT 75, TELEF. 14858
(Adv. Ingez. Med.)
De Pelikaan heeft de reis met dezelfde snel
heid voortgezet. Ook de post van den Post
jager aan boord. Vrijdag in Batavia?
pag. 1
De bekende Poolreiziger Knud Rasmussen is
overleden.
pag. 1
De Tweede Kamer heeft de wijziging in de
Lager Onderwijswet goedgekeurd met 57
tegen 24 stemmen. Ook de onderwijsbegroo-
ting aangenomen.
pag. 3
Minister Kalff deelt mee. dat de wegen- en
bruggenbouw niet vertraagd wordt.
pag. 3
Minister Kalff heeft in de Tweede Kamer
meegedeeld, dat voor den nieuwen weg
Amsterdam—Den Haag het tracé beoosten
Leiden gekozen is.
pag. 1
Van der Lubbe heeft aan zijn familie geschre
ven, dat hij ziek is.
pag. 10
Amsterdam's burgemeester is Woensdag
avond door een défifié op hartelijke wijze
gehuldigd. De receptie was zeer druk be
zocht.
pag. 10
Bij het jubileum van burgemeester De Viugt
te Amsterdam zijn nog ten uitvoer te leggen
straffen aan gemeentepersoneel kwijt ge
scholden.
pag. 3
Uit het rapport van lt. Asjes blijkt, dat in den
Postjager een moer was losgeraakt, waar
door de olie wegliep.
pag. 4
Engeland zal opnieuw den bacon-invoer met
10 pet. in twee gedeelten verminderen. De
Nederlandschc export weer zeer getroffen.
pag. 4
Er zijn geen spoorwagens genoeg om de pro
ducten der Staatsmijnen te vervoeren.
pag. 4
De diamanthandelaar uit Naarden, die een
ton aan diamanten zou hebben verduisterd
is te Amsterdam teruggekeerd, De diaman
ten terecht.
pag. 4
Bij de onderhandelingen tusschen Bioscoop
bond en Buma over het auteursrecht zijn
de artisten zelf niet gehoord.
pag. 4
Bij een proeftocht is de snelheid van den ver
bouwden kruiser Sumatra te gering ge
bleken.
pag. 3
De gemeenteraad van Leiden heeft besloten
het raadhuisplan Blaauw nader te doen
uitwerken. De andere voorstellen verworpen.
pag. 1
De gemeenteraad van Rotterdam heeft be
sloten bij het Rijk te leenen, waarbij het
Rijk zeggingschap krijgt over de be
grooting.
pag. 10
Voor automatische interlocale netten wordt
het tarief per maximum 10 K.M. voor drie
minuten verlaagd tot 71/2 ct.
pag. 1
Bolivia heeft arbitrage van het Chaco-con-
flict door het Haagsche Hof aanvaard.
pag. 3
Met betrekking tot de spionnage-affaire in
Frankrijk zijn tal van documenten en som
men gelds in beslag genomen.
pag. 3
In Tibet dreigt een godsdienstoorlog te zullen
uitbreken.
pag. 3
ARTIKELEN, ENZ.
Kerstklanken.
Voor de vrouw.
pag. 7 en pag. 8
pag. 11
Zij, die zich met ingang van 1
Januari per kwartaal abonneeren,
ontvangen de in December nog te
verschijnen nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
JNTERLOCAAL" VOOR DRIE HALVE
STUIVERS.
NIEUWE VERLAGING VAN TELEFOON
TARIEF.
IN AUTOMATSCHE DISTRICTEN.
De dienst van P. T. en T. deelt mede. dat
ingevolge de voortgaande automatiseering van
het telefoonbedrijf het telefoontarief in de
eerste interlocale zone 1 afstanden tot 10 K.M.)
voor die plaatsen waar de afwikkeling van dit
verkeer in een of in beide richtingen automa
tisch geschiedt, met 25 procent kan worden
verlaagd. Het kan derhalve op 7 1 2 cent wor-
den gebracht in die gevallen waarvoor thans
per gesprekseenheid van drie minuten of
minder 10 cent wordt gelieven.
De zoregrenzen zullen hier en daar worden
ingekrompen en elders tot normale proporties
worden terug gebracht, waarbij voor- en na-
deelen elkaar wel zullen compenseeren.
Het nieuwe tarief zal met 1 Januari wordeu
ingevoerd
