INCASSO-BANK
FINANCIEELE KRONIEK.
HANDELS-
CREDIETEN
REGEERINGSCOMMISSARÏS VOOR
BEERTA KOMT ER.
H.D. VERTELLING.
ZATERDAG 30 DECEMBER 1933
HAARLEM'S DAGBLAD
6
De balans van 1933 sluit voor
de beurs en het kapitaal met een
nadeelig saldo. Een nieuw
evenwicht in het verschiet.
Als men de balans van het jaar 1933 op
maakt, is er voor den fondsenhouder
doorsnee een nadeelig saldo te constateeren.
Hier en daar mogen de koersen wat zijn op-
geloopen we denken hier aan de Neder-
landsche Staatsfondsen, de Gemeente-obliga
ties en de Pandbrieven, op de Aandeelen-
markt zijn nieuwe verliezen geleden en voor
al de buitenlandsche beleggingswaarden heb
ben nieuwe teleurstellingen opgeleverd. Het
jaar 1933 is een jaar geweest van verdere
aanpassing bij geheel gewijzigde verhoudin
gen, maar die aanpassingen hebben het ka
pitaal in het algemeen veel geld gekost.
Men zie maar eens naar de Vereenigde Sta
ten, waar Roosevelt het bewind van Hoover
overnam en alras den Gouden Standaard los
liet. Dit gaf aanvankelijk in de Vereenigde
Staten een opleving in de bedrijven, een
scherpe prijsstijging op de goederenmarkt,
ook een koersstijging voor de aandeelen, waar
van echter een groot deel is verloren gegaan,
toen de opgewekte verwachtingen niet wer
den vervuld. Het aureool, waarmede Roose
velt omgeven was toen hij in enkele weken
tijds een geweldige bankkrach wist te bezwe
ren, is langzamerhand verbleekt en thans
verkeert men in en buiten de Unie weer in
de grootste onzekerheid ten aanzien van de
richting, waarin zich het economisch leven
zal bewegen. De dollar maakt den laatsten
•tijd geen groote sprongen meer, maar van
stabilisatie schijnt nog geen sprake te zijn.
Nieuwe pogingen om het bedrijfsleven te
stimuleeren en het vertrouwen der bevolking
in de regeering te versterken blijken nu noo-
dig. Daartoe zal thans de zilverprijs kunst
matig worden opgevoerd, een poging, waar
van de resultaten twijfelachtig zijn. Maar
vast staat dat de economische toestand in de
Unie de laatste maanden weer is ingezonken.
Een enkel cijfer daaromtrent spreekt meer
dan een lange beschouwing. De productie der
staalindustrie is van 59 tot 25 pet. gedaald,
de automobielenproductie, die van 130.044
stuks in Januari tot 253.322 stuks in Juni was
gestegen is in October tot 138.475 gedaald en
wordt voor November op 70.000 geraamd. Voor
elf maanden beloopt de productie rond
1.900.000, zoodat de totale jaarproductie al
licht c.a. 2.000.000 zal bedragen tegen 1.430.000
in 1932 en 5.600.000 in 1929. De Amerikaan-
sche bedrijven gaan met 1934 een jaar van
nieuwe onzekerheid in.
Zekerheid hebben wel de houders van vele
Dollar-obligaties Amerikaansche en Euro-
peesche die de waarde hunner stukken
belangrijk zagen dalen doordien de Ameri
kaansche regeering officieel de Goudclausule
buiten werking heeft gesteld. Voor zoover de
daling van den Dollarkoers aan het herstel
van Amerika is ten goede gekomen hebben
de buitenlandsche crediteuren daaraan een
zware tol moeten betalen.
Eenzelfde verschijnsel ziet men ln Duitsch-
land. Hitier heeft, als hoofd der Duitsche re
geering niet alleen de politieke, maar ook de
econclmische en financieele saneering des
lands ter hand genomen en is daarin, naar
wordt aangenomen, geslaagd ook. De alge-
meene toestand in Duitschland is in 1933
verbeterd, hetgeen wel blijkt uit de resulta
ten van groote concerns, de vermindering
van werkloosheid, etc. Maar deze saneering
is alweer geschied ten koste van de buiten
landsche crediteuren. Hitier heeft krachtig
bezuinigdclp buitenlandsche schulden.
Eerst op de oorlogsschulden, later op de par
ticuliere schulden, waarvan de rentebetaling
langzamerhand wordt stopgezet en de koers
daling gebruikt wordt om ze voor een appel
en een ei in te koopen. Als thans in Duitsch
land de werkloosheid afneemt als gevolg van
de vele publieke werken, welke onder aus
piciën van de regeering worden uitgevoerd,
geschiedt dit ten koste van het buitenlandsch
kapitaal. Alleen ons land heeft voor meer dan
Mk. 2 milliard aan Duitschland op langen
termijn geleend, waarvan thans veel meer
dan de helft is verdwenen. Wanneer de
voortreffelijkheden van het fascisme in het
licht worden gesteld, moge worden bedacht
dat men van andermans leer goed riemen
snijdt.
Dan heeft de Nederlandsche regeering on
der aanvoering van Dr. Colijn in 1933 een
zwaardere taak gehad. Hier zijn geen bui
tenlandsche schulden, waardoor een streep
kan worden gehaald en wanneer ze er waren,
zou men daartoe zeker niet lichtvaardig en
zonder uiterste noodzaak overgaan. De of
fers, welke hier noodig zijn om door de cri
sis heen te komen, moeten door de eigen be
volking worden gedragen. Dit heeft 1933 ons
geleerd. Het middel der inflatie is door de
Nederlandsche regeering oneerlijk en on
deugdelijk geacht en daarom verworpen. De
aanvallen op den Gulden en de Fransche
Franc, de beide voornaamste „goudvaluta"
konden telkens worden afgeslagen, tengevolge
waarvan de prima beleggingswaarden, met
Nederlandsche obligaties voaraan, na een
reactie in den loop van het jaar, tegen het
eind belangrijk in koers zijn gestegen. De 4
pet. Nederlanders noteer en thans 101 pet.
Het lang verwachte aanbod tot conversie
der Indische Dollarleening in 4 pet. Indi
sche Gulden leeningen, gegarandeerd door
den Nederlandschen Staat heeft voor de be
trokken obligaties hoogere koersen ge
bracht. Het aanbod is aanvaardbaar, gelet
op de koersen der Dollarobligaties en die
der 4 pet. Nederlandsche obligaties. Nu de
regeering zich eenmaal op het standpunt
heeft geplaatst dat zij achter de Indische
leeningen moet gaan staan, zou zij, gesteld
dat de houders der Dollarleeningen geen
conversie wilden, ook tot aflossing kunnen
overgaan uit de opbrengst van eigen lee
ning. Houders van Indische Dollar-obli
gaties zullen daarom ongetwijfeld tot de
conversie overgaan.
Met Staatsfondsen zijn ook Gemeente
obligaties en Pandbrieven in koers gestegen.
De meer rechts treeksche regeeringsbe-
moeiing met de financiën der Gemeenten
heeft het vertrouwen in haar obligaties ver
sterkt. Houders van prima obligaties hebben
dus over 1933 geen klagen. Wèl die van som
mige Industrieele obligaties van Indische
spoorweg- en tramwegobligaties, welke een
gevoelige daling achter den rug hebben.
Ziet men naar den koers der aandeelen,
dan zijn de verschillen met een jaar geleden
per saldo niet groot. Van Industrieele Aan
deelen hebben aand. Philips Gloeilampen en
Nederlandsche Ford een flink avans kunnen
behalen: beide bedrijven komen dit jaar met
betere resultaten voor den dag. Bankaandee-
len zijn meerendeels in koers teruggegaan we
gens de geringe omzetten en de lage rente in
het bankbedrijf en de vrees voor kwade de-
biteurenposten. Culttuurbantoen als Nedierl.
Handel Mij. en Koloniale Bank leden extra
verliezen wegens hun belangen bij de sui
ker. De prijs van dit product is in 1933 ver
der gedaald, de wereldvoorraden zijn nog
zeer belangrijk, zoodat eerst tegen het einde
van 1936 een nieuw evenwicht tusschen
voortbrenging en verbruik worde verwacht.
Geen wonder dus dat Suikeraandeelen in
1933 nieuwe koersverliezen hebben geleden,
waarbij de beurs somtijds te ver ging. Ach
teruitgang was er ook in den hoek der
Scheepvaartaandeelen, waarvan sommige
Holland Amerika Lijn, Hollandsche Stoom
boot hun waarde vrijwel verloren hebben.
De slechte uitkomsten van de tabaksveillngen
deden ook Tabakswaarden verder in koers
dalen. Daarentegen hebben Rubberaandeelen
zich kunnen herstellen als gevolg van een
stijging van den rubberprijs en de nog altijd
gekoesterde hoop, dat het tot een restrictie
der productie zal komen. Ook Theeaandeelen
sluiten het jaar op betere koersen, overeen
komstig de hoogere theeprijzen als gevolg van
de beperkte productie. Hetzelfde geldt van
Tinaandeelen.
Voor den beurshandel is 1933 een veelbe
wogen jaar geweest met doorgaans gerin
ge omzetten. Toch is er aan het eind een
beter perspectief dan één en twee jaar ge
leden. De grootste verliezen zijn geleden. Tal
van bedrijven weten of pogen zich aan te
passen bij gewijzigde bedrijfsvaonvaarden.
De bevolking stelt zich, onder den druk der
regeering en den drang der omstandigheden
op een lager inkomen in. We zijn ongetwij
feld op weg naar een nieuw evenwicht, al
blijft dit allicht langen tijd op een sterk ver
laagd niveau.
Met- den wensch dat de lijn in het nieuwe
jaar weer langzaam opwaarts moge streven,
besluiten wfj deze laatste kroniek ln 1933.
Koersverschillen sinds 1929.
koers Eind Eind Eind
1929 1931 .1932
1933
4*4 pet. Nederl. 1917 101
94
102
102
4 pet. id. 1916 99
90
101*4 101
2y2 pet. N. W. S64
52
71
70
5 pet. Indië BC 1922
100 103
84
100
94
5*4 pet. id. 1923 1000 103
81
99
93
5 pet. id. 1916 f 1000.. 101
80
99
94
4*4 pet. Den Haag 1926 101*4
90
101
100*4
4*4 pet. Adam 1925 100
82*4
97
96
4*4 pet. R'dam 1926/30 100
80
95
92*4
4*4 pet. Pov. Gronin
gen 1925 100
91
100*4 100*4
4 pot. A'dam 1931
77
92
91*$
4 pot. Den Haag 1931
84
98
99
7 pet. Dawesileen, 106
37
61
58
5 pet. Youngleen.
29
58
50
6*4 pot. Pruisen 1926
23
59
27*$
6 pet. winstd. oblig.
I. G. Farben
79
68*4
6 pot. oblig Fr. Krupp
A. G77
44
67
63
6*4 pet. Ver. Stahlw. 91
19
55
30
Alg. Kunstz. Unie.416
38
39
32
Galvé Delft 297
50
62
56
Centrale Suiker 84
23
21
20
Nederl. Fond 429
184
116
163*$
Philips Gem. Bez. gew.
aand955
89
132
255*)
Unilever 680
89
107
255*)
Van Gelder Zonen 250
64
54
66
Ned. Kabelfabriek 565
282
202
285
Rotterd. Droogdok 370
125
115
113
Ned. Gist en Spirit. 448
295
318
384
In October '33 is f 250 per aandeel terug
betaald, waardoor de koens van 178 tot 215
steeg.
Amer. SmJelting 367
20
12
28
Anaconda Oopper 344
22
6
9
Bethlehem Steeil 141-
20
14
23
Intern. Nickel 68
8
9
13
Studebaker 97
12
4
3
U. S. Steel Corp. gew.
aandeelen 259
41
28
30
I. C. Farbindustrie226
66
78
77
Winteusfoall A. G258
43
59
54
Aniem 490
163
200
207
Ned. Ind. Gas 325
156
190
178
Cities Setrvioe 68
6
3
1*4
68
Am. Tel. Tel306
120
108
Notrh American 183
34
30
9
Radio Corp50
6
5
5
Alg. Exploratie 279
62
126
126
Boeton 389
39
14
7
Redjamg Lebong 220
70
88
112
Singkep Tin 353
75
74
84
Asphaltes et Bitumes 291
39
73
30
Arendsburg 665
171
135
127
Besoeki 580
140
115
91
Deli Batavia563
120
151
115
Deli Mij 479
164
121
107
Ngoepit Lamd'b. Mij 381
225
145
130
Oostkust 230
19
15
18
Senembah. Mij 542
173
138
127
Soekowono 427
255
139
130
Temoeloes 525
185
120
104
Koloniale Bank 257
53
59
44
Ned. Handel Mij 189
74
64
48
Amsterd. Bank 197
93
107
107
Ned. Bank 248
90
109
118
Rott. Bankvereen. 114
62
70
75
Fransche Banken (3) 842
210
290
300
Reichsbank 334
63
117
106
Amsterd. Rubber296
44
65
100
Bandar 222
36
42
75
Deli Batavia Rubber 210
17
28
40
Hessa 396
19
25
30
Indische 360
18
25
37
Kali Bakar 287
48
79
89
Kendeng Lemboe 387
71
92
94
Verg. Majanglanden 320
33
55
58
Ned. Ind. Rubber en
Koffie 300
71
48
60
Oost Java Rubber.353
54
74
87
Vico 186
24
33
49
Zuid-Preanger 64
7
5
7*$
Interc Rubber 14
1
1
114
Cult. Mpij der Vor
stenlanden 172
37
40
22
H. V. A699
175
174
171
Javasche Cult. Mij.. 458
117
106
97
Poerworedio 99
6
7
A
Bod jong Suik.fabriek 248
45
25
14
Kaliredjo 82
7
7
*4
Pagottan 280
73
85
88
Suikercultuur 283
53
45
28
Tjoekir 557
19
140
117
Holland Am. Lijn 86
4
3
1
Kon. Ned. Stoomb. 98
12
16
10
Ned. Schei?pv. Unie 237
59
59
45
Rotterd Lloyd 198
55
53
44
Oostzee 88
10
8
6
Int. Merc. Marine 36
8
2
2
Kapitaal
I 30.000.000.
Reserve
19.300.000.—
kantoor: HAARLEM
KRUISWEG 59
l'SIIGM
(Adv. Ingez. MedJ
Amsterdam Thee
123
17
29
42
Goalpara
273
243
323
Melangbong
260
27
37
40
Rongga
363
82
70
100
580
172
175
212
Serdang Cultuur
278
28
28
27
Wisselkoersen
1920
A. K I. Z207 25
Cur. Handel Mij 138 51
Maintz Co258 73
Int. Ore-diet Han-
delsvereen. R'dam 309 107
Linde Teves Stokvis 171 61
Moluksche Handels
vennootschap 127 30
Nedierl. Wol Mij 117 19
Deli Spoorw. Mij239 56
Ned. Ind. Spoorw. Mij 266 61
Kediri Stoomtr. 210 84
Malang Stoomtr163 55
Mod j ok. Stoomtr. 79 6
Semaraing Joana192 30
Semarang Cheribon 197 30
Serajoedal Stoomtr... 190 29
Atchison Topeka 295 86
Baltimore en Ohio.144 17
Erie 90 8
Kansas City South. 107 10
Miss. Kansas Texas
(pr.) 109 15
Idem Cgew.)
Southern Railway
Wabash (gew.)
65
160
78
Kon. Petroleum 462
Perlak Petr. Mij 235
Tarakan Petr448
Phillips Petr49
Shell Union Oil 32
Tide Water Ass. Oü.23
6
10
2
109
65
180
5
4
3
31
54
91
36
55
74
72
49
4
18
23
18
5
2
152
81
255
5
5
4
37
54
118
91*4
40
23
2
4
10
5
36
14
10
1931 1932
L.K. H.K. L.K. H.K. L.K. H.K.
f f f f f f
Londen 12.04 12.13 3.05 12.12 7.91 9.40
New York 2.47 2.49 2.45 2.49 2.46 2.49
Parijs 9.72 9.79 9.70 9.85 9.71' 9.79
Noorwegen 66.32 66.85 44.40 66.77 40.80 50.50
Zweden 66.57 67.02 44.75 66.85 42.60 51.—
Denemarken 66.35 66.82 44.50 66.75 41.20 52.—
175
103
434
9
5
5
Eind
1933
f
8.13$$
1.58 7/8
9.75
40.90
41.97*4
36.37*4
STA TEN- GENERAAL
EERSTE KAMER.
Slechts twee leden er tegen.
29 December.
De Eerste Kamer ls voor het laatst in dit
jaar bijeen geweest.
Heel lang heeft de samenkomst niet geduurd
wanneer de heer Mendels (s.d.) bij het
Beerta-ontwerp niet het woord gevraagd had,
zou de Kamerwerkzaamheid vandaag alleen
uit het afdoen van hamerstukken hebben be
staan.
De heer Mendels bleek innerlijk volkomen
overtuigd, dat er in Beerta niet werd opge
treden, zooals dat moest. Maar dat was voor
zijn wetgevend geweten niet voldoende grond
om vóór het ontwerp te stemmen. Hij kan er
niet voorstemmen, omdat er niet voldoende
gegevens in de stukken waren aangevoerd ten
einde te bewijzen, dat er in Beerta schrome
lijke verwaarloozing der gemeentebelangen
aanwezig is. Het feit alleen, dat er bestuurs-
conflicten zijn, bewijst z.l. nog niet, dat er
van grove verwaarloozing gesproken mag wor
den. Hij had uitvoerige adstructie gewild, over
legging van gemeentelijke begrootingen ge-
wenscht. Bij het in de stukken genoemd voor
beeld van de verhuring van een gemeente
lijke woning aan een raadslid tegen f 50 per
jaar, terwijl eenzelfde woning, met de andere
onder één dale f 300 opbracht aan huur, had
hij het bewijs geleverd willen zien, dat deze
f 350 inderdaad het juiste huurbedrag was.
Zijn staatsrechtelijk geweten kwam er tegen
in opstand, dat er zonder de z.i. noodige ge
gevens een administratief-staatsrechtelijk
doodvonnis over de gemeente Beerta werd uit
gesproken.
Minister de Wilde stelde daartegenover, dat
de heer Mendels toch had kunnen beginnen,
met alle vragen, welke hij thans stelde, in het
voorloopig verslag te stellen. Dan zou de be
windsman hem in de Memorie van Antwoord
uitvoerig van antwoord hebben gediend. Alles
lag daartoe klaar.
Wat nu de gegevens betreft, betoogde de
minister dat het aangevoerde toch wel vol
doende mocht geoordeeld worden, wijl deze
gegevens reeds op zich zelf van een mentali
teit blijk gaven, welke men niet kan laten
voortduren in haar uitwerking. De door den
minister gepubliceerde feiten zag hij met de
groote meerderheid der Kamer als sympto-
mitisch. De wandaden van de raadsmeerder-
heid (sociaal-democraten lieten zich door
communisten op sleeptouw nemen) waren zoo
in het oog springend, dat de s.d. gewestelijke
organisatie van Groningen de s.d. leden in
Beerta's gemeenteraad reeds heeft onder het
oog gebracht, dat het zoo niet verder ging.
Minister de Wilde citeerde uit de Handelin
gen van den Beerta'schen raad, om aan te
toonen dat de raadsvergaderingen eenvoudig
werden misbruikt om propaganda voor de
communistische denkbeelden te voeren. Men
heeft daar zelfs over „de Zeven Provinciën"
willen spreken, iets wat in het geheel niet des
Raads was.
Inderdaad meende, mét Mr. Mendels, ook de
minister, dat men de middelen, welke de ge
meentewet biedt bij aanwezigheid van een be-
stuursconflict niet licht mocht achten. Maar
zeide de bewindsman met het toepassen dier
middelen kan men niet in het oneindige door
gaan. De noodzakelijkheid van vernietiging
van raadsbesluiten in Beerta was geen uitzon
dering, maar regel. Dat kon niet doorgaan.
Daaraan moest een einde komen.
De minister sloot zich volkomen aan bij de
woorden van den heer Schaper, ln de Tweede
Kamer gesproken, en was ook van meening,
dat optreden noodzakelijk was, juist in het
belang der gemeentelijke autonomie, welke in
Beerta duidelijk werd misbruikt. Mr. Mendels
merkte daartegen op, dat hij, zoo goed als wie
ook. de gemeentelijke autonomie wenschte te
"Igen, dat hij overigens den heer Schaper
m achten hoe hoog overigens ook
als zijn staatsrechtelijken mentor. Alleen
staatsrechtelijke bezwaren waren 't, welke den
heer Mendels tot zijn afwijzend standpunt
Tegen de sociaal-democraten Mendels en
Moltmaker.
De verdere agenda leverde niets op.
Alleen bij de couponbelasting wees de heer
de Gijzelaar (e.h.) er op, dat gewaakt dient
te worden, dat de couponbelasting niet ont
aardt, door opvoering van het percentage, in
een heffing op het vermogen. Minister Oud
beloofde waakzaam te zullen zijn.
Behalve de couponbelasting werd zonder
hoofdelijk stemmen en zonder discussie
aanvaard de wet-Marchant tot spoediger in
voering, dan oorspronkelijk bedoeld was, van
de bevorderingswet voor de gemeente, de
grenswijziging voor Rotterdam (opheffing van
Pernis en Hoogvliet), de instelling van een
rijksaccountantsdienst, de wijziging van het
tarief van invoerrechten voor Ned.-Indië, de
contingenteeringen van pluche enz., van brood
en deeg en van gort en voorts een aantal sup-
pletoire begrootingen, benevens de nieuwe be
palingen t.a.v. de heffing van rechten wegens
verrichtingen van den ambtenaar van den
burgerlijken stand.
Over de wet-Marchant werd njpts gezegd. De
Kamer had blijkbaar des presidenten aan
drang tot kortheid ook hier gevolgd, de kort
heid, waarvan hij repte in zijn laatste woord
tot de Kamer, dat we volledig clteeren, als
typisch staaltje van 's presidenten verzorgden
stijl.
AJdus sprak de heer de Vos van Steenwijk:
„Alvorens uiteen te gaan, is het mij een be
hoefte aan alle fracties mijn oprechten dank
te betuigen voor de willige medewerking, welke
ik ter verzekering eener snelle afdoening van
zaken weer in het bizonder gedurende de laat
ste weken, telkens harerzijds mocht ondervin
den, zoowel bij het onderzoek in de afdeelingen
als bij de behandeling in openbare vergadering
van talrijke, waaronder belangrijke wetsont
werpen van spoedeischenden aard.
Dat zulks den leden meermalen niet gemak
kelijk viel, ja met opoffering van eigen wen-
schen en inzicht geschiedde, ik gaf en geef er
mij volkomen rekenschap van.
Des te grooter is de erkentelijkheid
uwen voorzitter.
Trekt 1933 welhaast aan ons langs, gelijk
naar het woord van den Psalmist een voor
bijgaande schaduw, reeds terstond bij den
aanvang van het nieuwe jaar roept ons ge
wichtige arbeid, komen wij dus schier na eene
nachtwake terug, dan is het loover nog niet
dicht, en het lommer nog niet zwaar.
Eer stijgt een kille damp aan onze voeten
op. Ook biedt de natuur dan nog geen verlus
tiging. In den winter is het goed werkenstijd.
Zij dit college hiervan, ik zeg niet het spre
kend maar het levend bewijs.
Raadslieden van de Kroon, Kameiieden,
griffiers, stenografen, vertegenwoordigers van
de pers en alle overigen, in dit gebouw werk
zaam, wensch ik een gezegend einde van de
heensnellende 12 maanden toe".
De Kamer komt op 9 Januari weer bijeen.
INTIMUS.
van
FABRIEK AFGEBRAND TE
KAATSHEUVEL.
TWEE MENSCHEN LICHT GEWOND.
De heer Mendels merkte
- uiteraard ter-
toch niet zoo
bekwaam financier.
Het ontwerp werd aangenomen met 302
Vrijdagavond halfzes is brand uitgebroken
in de lederwaren- en kettingkastenfabriek
der firma Marcus Schilders in de Hoofd
straat te Kaatsheuvel. In enkele oogenblik-
ken stond de fabriek die gedeeltelijk van
hout is opgetrokken in volle vlam. In den
grooten voorraad celluloid vond het vuur
gretig voedsel en de aanwezigheid van dit
materieel is ook de oorzaak geweest, dat
het vuur zoo snel om zich heen greep. Aan
blusschen viel niet te denken. De brand is op
de bovenverdieping bij een brandende kachel
ontstaan. De bewoners en het personeel
moesten zich reppen om zich te redden. Eén
der meisjes van het personeel en een zoon
van den eigenaar liepen daarbij lichte
brandwonden op. Er werd niets gered. Ver
zekering dekt gedeeltelijk de schade. Vijftien
man personeel werkten in de fabriek.
Tilia's mznschenkennis.
Als er iemand meiiEChienkennis had dan was
het Tilla. Ze kon je daar staaltjes van vertel
len. Als hot niet die betrouwbare Tilla was ge
weest die ze je verteld liad, je had ze zeker
niet geloofd.
Nu had Tilla in haai' vijftigjarig leven ook
al heel wat menschen ontmoet. Van haar
achttiende jaar af werkte ze in het kleine,
drukbezochte restaurant, dat zoo verzeker
de Tilla zelf zijn bloei grootendaels aan
haar te danken had. Door haar menschen-
kennis al weer. Ze wist ieder naar eigen per
soonlijkheid te behandelen, ze wist wie graag
een praatje maakte en wie absoluut niet van
dat „gezanik" hield, ze kende hen die vlug be
diend wilden worden en hen die op hun gemak
de spijzen wilden kiezen en er van genieten.
Nooit deed Tilla machinaal haar werk, steeds
trad ze op als een tactvolle gastvrouw.
Had ze zich nooit vergist in de menschen?
Nu, erkende ze, op het eerste gezicht wel eens.
Je had menschen die norsch keken en tcch
heel vriendelijk bleken en vriendelijk kij
kende menschen die toch dadelijk op hun
teentjes getrapt waaien. Maar op het eerste
gezicht ging ze nooit af. Ze keek eerst de kat
eens uit den boom. En haar vaste klanten
waren een open boek voor haar.
Voor één klant had Tilla den laatsten tijd
een bijzondere voorkeur. Een echte heer en
bovendien een vriendelijk, sympathiek xnensch.
Hij vergat nooit Tilla te groeten als hij bin
nen kwam, hij zei altijd een paar opgewekte
woorden als ze bij zijn tafeltje stond. Snau
wen of bevelen deed hij nooit, hij deed het
altijd voorkomen of hij het heel genoeglijk
vond zoo dooi' Tilla bediend te worden, alsof
dat een prettige overeenkomst was waarbij
van betaalde diensten geen sprake was. Ja,
een echte heer. Een van de sympathiekste
menschen, die Tilla in haai' jaa-enlange loop
baan ontmoet had.
En nu was het Oudejaarsavond en de „sym
pathieke" had een souper besteld voor twee.
Tilla trippelde rond in het door kaarsen ver
lichte en met hulst versierde zaaltje ze be
peinsde wie de gast zou zijn. Een vriend den
kelijk, hij at wel meer met vrienden. Of een
meisje, een lief, verstandig meisje, een keurig
dametje. Dat later zijn vrouw zou worden.
Tilla stelde zich al een prettig rustig gemeu
beld huis voor, misschien wel ergens buiten.
De sympathieke wachtte. Hij had al een
paar keer op zijn horloge gekeken, hij hield
voortdurend de deur in het oog. Natuurlijk
was het een meisje.
Eindelijk kwam ze. Voor het eerst van haar
leven liet Tilla een blad, met wijnglazen bijna
kantelen. Was ze dat? Was dat zijn meisje?
Mooi was ze en bijzonder ook. Daar kon
je niets van zeggen. Maar zoo'n roodgeschil
derde mond, zoo'n paar uitdagende oogen
En dan de mianier waarop ze zich bewoog!
Iedereen keek naar haai- en dat was ook
blijkbaar de bedoeling. In het beseheiden re
staurant trok haar groenzijden avondtoilet
met het lage rugdecoheté sterk de aandacht.
En zoo'n „opzichtig wezen" zooals Tilla
deze nieuwe klant oneerbiedig betitelde
soupeerde nu met den sympathieken heer; hij
had zelfs blij giekeken toen ze binnenkwam.
En van het oogenbik af dat ze tegenover hem
zat, had hij geen oog en gieen woord meer voor
Tilla gehad, hij werd heusch bijna onbeleefd,
het die wouw miaar bestellen en 'deed of
Tilla niet bestond.
Tot over zijn ooien verliefd, dacht Tilla.
Stakker. Enfin, niet den eersten keer dat een
degelijk mensch in de strikken van zoo'n
wouw verward raakte. En het lag zeker niet
op haar weg hem. te waarschuwen. Toch vlei
het haar tegen, erg tegen, ze had gedacht dat
hij verstandiger zou zijn, een beteren smaak
zou hebben. Hij meest toch weten dat zoo'n
wouw niet bij hem paste. Kijk, hoe ze nu met
veeil vertoon eien sigaret opstak. En die lach
van haar! Zoo schel en aanstellerigHet
werd geen prettige Oudejaarsavond voor Tilla.
Ze was in een mensch teleurgesteld.
Er weird gedanst. De vrouw in de groenzijden
japon danste ook. Maar niet met den „sympa
thieke". Ze Jiet zich door andere mannen ten
dans leiden. De sympathieke verloor haar dan
geen oogeinblik uit het oog. Heielemaal wég,
dacht Tilla.
Tot hij plotseling opstond. In een paar pas
sen was hij bij de vrouw en had haar bij den
pols gegrepen. „Stilte", daverde zijn stem door
de zaal. De muziek zweeg. O
Toen, ten aanschouwe van de verbaasde
aanwezigen, diepte hij uit de lange hand
schoen van zijn tafeldame een diamanten ring
op. „Is die van u?" vroeg hij haar danseur.
Deze knikte verschrikt, keek naar zijn hand
waar de ring nog pias geflonkerd had.
„Willen de andere heeren met wie deze dame
gedanst heeft ook eens zien of ze iets missen?"
Er werd nog meer vermist en er kwamen
nog meer waardevolle voorwerpen uit de
bandschoenen van de scboone dame die zich
wanhopig verzette.
Er kwam ook politie aan te pas die alle
bevelen van den .sympathieke" direct opvolg
de; de sympathieke bleek een inspecteur van
politie te zijn. De dame was „er in gevlogen"
door met hem te gaan soupeeren, ze had in
hem alleen een galante cavalier gezien. Ge
brek aan mensch enkennis.
Maar Tilla? Tilla trippelde eens zoo zelf
bewust door het zaaltje dat haar terrein was.
het terrein waar ze haar mensch enkennis had
ongedaan. Had ze het niet dadelijk gezien?
Die vrouw hoorde niet bij hem. Zij kende haax
„sympathieke". O zoo.
Om twaalf uur klonk hij lachend en galant
met Tilla. Ze keek vrooli*k in zijn vriendelijk
lachend gezicht. Dat was een goed begin van
het jaar. Ze had zich toch niet in hem vergist.
BEP OTTEN.
ONTSPORING BIJ DE
Z.-H. ELECTRISCHE.
DE DIENST ZEER VERTRAAGD.
Vrijdagmiddag om ongeveer 4 uur is bij
het rangeeren op het spooremplacement van
den electrischen trein 's Gravenhage-Rotter-
dam (Hofplein) nabij de laan van N.-Oost-
Indië te 's Gravenhage een treinrijtuig ont
spoord waardoor groote vertraging in den
treinenloop op dit baanvak ontstond, lezen
wij in de Msb.
Alle treinen Den Haag—Rotterdam (Hof
plein) en omgekeerd vielen uit en eerst te
kwart voor elf was de dienst tusschen beide
hoofdstations weer geregeld. Wel liepen de
treinen van statten Rotterdam—Hofplein
naar VCor':u•"tel,"""'hsndam (als eindpunt)
en tusschen tegnui- stations. Ook de treinen
naar Sc heven in gen hebben den dienst gere
geld onderhouden.
