Het Be&om&iksle
Weerbalans.
51e Jaargang No. 15498
VerscHijnt dagelijks, HeKalvé op Zon- en Feestdagen
Woensdag 3 Januari 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMKIS1 ENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f325, franco per post f355, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week fOj05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ065 franco per post ,'0-7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNi5 regels 1.75, elke regel meer 0-35. Reclames
ƒ0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 11 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f 250.-
idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlie
Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-,
Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
DE BOTERINVOER IN
DUITSCHLAND.
ZAL GEHEEL OVER EEN RIJKSCENTRALE
LOOPEN.
Voor 1933 was het contingent voor den
Invoer van boter In Duitschland op 55.000
ton bepaald. Bij gelegenheid van het sluiten
van het nieuwe Duitsch-Nederlandsche han
delsverdrag is tot oprichting van een rijks-
Centrale van den boterinvoer besloten.
Alle Duitsche aankoopen van Nederlandsche
boter zullen door tusschenkomst van deze
centrale geschieden. In verband hiermede
hebben nu, naar de N.R.Crt. meldt, de be
voegde instanties er van af gezien, voor 1934
een invoercontingent voor boter te bepalen.
Het plan bestaat overigens den geheelen
buitenlandschen invoer over de nieuwe cen
trale te doen loopen. Men verwacht intus-
schen, dat 1934 niet veel van het vorige jaar
zal verschillen. Het voor 1933 geldende con
tingent van 55.000 ton boter zal waarschijn
lijk niet worden overschreden.
GEEN KWADE OPZET.
DE MOTORPECH VAN DEN „POSTJAGER"
In verband met nader ontvangen gegevens
stelt de firma H. Pander Zonen er prijs op
met nadruk te verklaren, dat zij omtrent de
oorzaak van het wegloopen van de olie van
den rechter motor kwaden opzet nagenoeg
uitgesloten acht.
Het Studie-Comité Snelpost Nederland-In-
dië zal nadere rapporten en documenten om
trent het onderzoek, voor zoover niet reeds in
haar bezit, ontvangen. Zij zal te zijner tijd be
slissen, of hieromtrent al dan niet nadere
mededeelingen zullen worden gedaan.
DE MOORD OP DUCA.
STEEDS MEER ARRESTATIES.
BOEKAREST. 3 Jan. (V.D.) In den afgeloo-
pen nacht zijn te Boekarest en in de provincie
opnieuw verscheidene leden van de IJzeren
Garde gearresteerd. Behalve de geheime
staatspolitie toonen ook de militaire autori
teiten een koortsachtige activiteit om alles
te ontdekken, wat met den moordaanslag op
wijlen minister-president Duca in verband
staat.
Eenige bladen verklaren openlijk, dat de
drie daders den moord hebben verricht in
opdracht van de IJzeren Garde.
EEN GREEP UIT DE
GESCHIEDENIS.
HAARLEM ONDER CURATEELE.
In dezen tijd wordt veel geschreven en ge
sproken over de autonomie der gemeenten. De
wethouders van financiën ijveren voor slui
tende begroetingen, want aanspraak maken
op extra-steun van het rijk, beteekent zich
onder curateele stellen van den Haag.
Haarlem heeft in vroeger eeuwen aan den
rand van een financieel bankroet gestaan.
Filips de Gcede had in het midden der 15e
eeuw zware belastingen ingevoerd. Door over-
strcoming en misgewas waren de boeren ten
Noorden van het IJ niet in staat aan die
eischen te voldoen. Er kwam onder hen een
geest van verzet Zij vereenigden zich tot ben
den en trokken de pooiden van Alkmaar en
Hcorn binnen, om gedurende den winter op
den poorter te teren!
De boeren trokken (voorjaar van 1492) ook
naar Haarlem. De poorters maakten zich niet
ongerust, want de schutters bewaakten immers
de poorten!
Het- bleek evenwel, dat de kaas en brood-
oproermakers ook vrienden in de stad had
den. Deze overvielen de schutterswacht en
openden de poorten. De boeren bestormden
het raadhuis en vermoordden Klaas van Ruy
ven. den ambtenaar die belast was geweest
met het innen der gehate belasting. Laiter vie
len nog meer slachtoffers, terwijl ook veel ge
roofd werd.
Vier dagen duurde het schrikbewind in onze
stad. Toen trokken de kaas en brood-oproer
makers op Leiden aan.
Weldra kwam het leger van Albrech-t van
Saksen om het oproer te bedwingen. Haarlem
werd zwaar gestraft voor het vergrijp der
burgers die de poorten geopend hadden voor
het kaas en broodvolk. Er werden ontzettend
zware belastingen aan de poorters opgelegd,
terwijl de bezetting van een blokhuis bij de
Raampoort zorgde dat de gelden binnen
kwamen.
Haarlem was den financieelen ondergang
nabij. Er werden schulden op schulden gesta
peld, totdat het spaak liep en de stad niet
meer aan hiaar verplichtingen voldoen kon.
De groote raad van Meclielen stond het ge
vraagde uitstel van rente-betaling toe, maar
zond meteen twee gemachtigden naar Haar
lem die als curatoren optraden. De gemeente
had daardoor haar zelfstandigheid voor een
groet deel verloren. De commissarissen van
Mechelen hadden de macht in handen.
Haarlem is tot het beleg der Spanjaarden
in 1572 onder curateele gebleven.
DIEFSTAL MET INKLIMMING.
EEN SPAARDUITJE, WAARVAN DE
FAMILIE NIETS WIST.
Op 15 Juli j.l. werd te Alkmaar ingebroken
in de woning van den heer Volkers aan de
Oude Gracht.
Het bleek, dat de dief met behulp van een
ladder de woning door een bovenraam was
binnengekomen. Uit een geldkistje werd het
spaarduitje van V., ruim f 3000 vermist. Bu
ien hadden gezien, dat 's morgens om onge
veer acht uur, een metselaar een laddertje te
gen den muur plaatste, een raam van de wo
ning opschoof en het huis binnenging. Een
oogenblik later was hij weer buitengekomen
met een pakje onder den arm.
Aanvankelijk had men niets bijzonders in
's mans gedrag gezien, daar de buren dachten
dat hij werkzaamheden verrichtte aan het
huis.
Later werd de metselaar gearresteerd, in
zijn woning werd pl.m. f 2700 gevonden.
Daarbij was ook een bankbiljet van f 1000, wat
zich óók bij het gestolen geld had bevon
den. Verd. ontkende voor de rechtbank te
Alkmaar hardnekkig, Het bij hem gevonden
geld was zijn eigendom, dat hij volgens
zijn verklaring had opgespaard uit zijn bij
verdiensten als kaasdrager.
De rechtbank nam zijn verklaringen echter
niet aan en veroordeelde hem wegens diefstal
met inklimming tot een gevangenisstraf van
twee jaar.
Dinsdag diende de zaak in hooger beroep
voor het Gerechtshof te Amsterdam. Weder
om hield hij vol onschuldig te zijn. ofschoon
verschillende buren hem pertinent herken
den. Uit de stukken bleek, dat noch de vrouw,
noch zijn volwassen kinderen iets wisten van
het spaarduitje van verdachte.
De procureur-generaal zeide in zijn requi-
sitaoir, dat z.i. het wettig en overtuigend be
wijs van verd.'s schuld is geleverd.
Spr. requireerde bevestiging van 't vonnis.
DE MOORDZAAK TE
WOERDEN.
Dader tot zes jaar veroordeeld
VERZACHTENDE OMSTANDIGHEDEN.
Gisteren is uitspraak gedaan in de strafzaak
tegen den 45-jarigen De B., gewezen bedrijfs
leider van de Woerdensche Pannenfabriek, die
zich voor de Utrechtsche rechtbank te verant
woorden had wegens doodslag op jhr. Van
Ingen directeur van deze fabriek te Woerden.
Verdachte werd veroordeeld tot een gevange
nisstaf voor den tijd van zes jaren.
Het O. M. had tegen verdachte een gevan
genisstraf geëischt van tien jaren. In haar
vonnis zei de rechtbank thans, een strenge
straf wel noodig te achten. Anderzijds nam
zij de omstandigheden in aanmerking, dat
verdachte even voor hij op jhr. Van Ingen
schoot, van dezen een stomp op zijn kaak had
gekregen. Voorts hield de rechtbank er reke
ning mee, dat verdachte ten gevolge van den
wereldoorlog, welke hij heeft meegemaakt,
psychisch gechokt is. Zij kon echter niet er
kennen. dat verdachte uit noodweer had ge
handeld.
GOED NIEUWS
BIJNA EEN HALF MILLIOEN MINDER
WERKLOOZEN IN ENGELAND.
Op 18 December waren in Groot Brittannie
55.938 werkloozen minder dan in November
en 499.208 minder dan verleden jaar. Het
aantal bedraagt nu in totaal 2.224.079 waar
onder 1.871.196 mannen, 43.107 jongelingen,
280.489 vrouwen en 29.287 meisjes.
ITNOODIGINGÜ
Interessant begin 1934
ZIE PAGINA 11
(Adv. Ingez. Med.)
(Volgens de statistiek van De Bilt
was 1933 in zijn geheel genomen
normaal in temperatuur en het
aantal uren zonneschijn was tien
procent hoven normaal).
't Wordt weer tijd voor de balansen
Na 't verscheiden van het jaar,
En de Bilt is, meteorisch.
Weer het eerste daarmee klaar,
Drieëndertig, is de slotsom,
Bracht geen crisis in het weer,
De balans is thermometrisch
In volmaakt gebalanceer.
Drukkend warm in zomervlagen,
Koud in aanvang en besluit,
In bet eindtotaal der dagen
Komt het kiele-kiele uit.
Met zijn zonneschijnproductie
Was het hooger in totaal.
En het sleet ons, dankbren klanten,
Tien procent boven normaal.
Voor de eerste resultaten
Van het jaar, dat van ons ging,
Is dit, naar malaisenormen.
Lang geen kwade rekening.
Vele die straks zullen volgen.
Op meer commercieel gebied,
Durf ik wel bij voorbaat zeggen,
Zijn zoo evenwichtig niet.
Onder nul zal voor de meesten
Wel de droeve slotsom zijn,
Want een omzet die een winst bracht
Is daar zelfs niet meer in - schijn.
ECHTE WALES- ANTH RACIET
o.a. a f 2.60
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
REIZENDE TENTOONSTELLINGEN.
Het bestuur van de vereeniging „Neder-
landsch Fabrikaat" heeft het gelukkige initia-
tef genomen om door het organiseeren van
reizende tentoonstellingen het verbruik van
Nederlandsch Fabrikaat te bevorderen. Een
groote aantal vooraanstaande firma's in Ne
derland heeft zijn medewerking aan „Neder
landsch Fabrikaat" verleend; heden is te
Gouda de eerste van deze reizende tentoon
stellingen welke onder technische leiding
staan van den heer W. Beets Jr.. door den
burgemeester van Gouda, den heer E. G. Gaai-
land geopend. Voor de opening heeft de secre
taris-penningmeester van de vereeniging „Ne
derlandsch Fabrikaat' de heer H. F. R. Snoek
een korte rede gehouden, waarin hij wees op
het doel, dat kan worden samengevat in der.
slagzin: „Koopt toch uit den vreemde niet.
wat het eigen land u biedt". Vervolgens sprak
de burgemeester van Gouda, de heer E. G.
Gaaxland, de openingsrede uit.
De tentoonstelling zal voorloopig achtereen
volgens worden gehouden te Gouda, Alkmaar.
Zaandam, Beverwijk, Goor, Apeldoorn.
Dordrecht, Veenendaal, Leiden, Woerden, Hil
versum en Amersfoort.
PELIKAAN-BEMANNING DOOR
K. L. M. GEHULDIGD.
EEN FILM VAN DE AANKOMST.
De Pelikaan-bemanning is Dinsdagmorgen
in de directiekamer der K.L.M. te 's-Gra-
venhage door den heer Plesman nog eens
gelukgewenscht met de schitterende presta
ties, welke zij heeft geleverd. Hierna begaf
men zich naar een theater, waar een ont
vangst zou plaats hebben en waar de film
van de aankomst der Pelikaan en huldiging
der bemanning werd vertoond. De ontvangst
droeg een intiem karakter en werd uitslui
tend bijgewoond door de leden van het per
soneel van het hoofdkantoor. Toen de lucht-
helden op het balcon van het theater ver
schenen, werden zij daverend toegejuicht.
Nadat de heer Plesman hen nog had toe
gesproken werd de film vertoond.
Hoe druk het op Schiphol was.
Hoe druk het Zaterdagavond op Schiphol
is geweest, kan hieruit blijken, dat naar
schatting ruim 2500 auto's het ongunstige
weer hebben getrotseerd, waarvan een dui
zendtal op de bevroren weilanden bij den
Schipholweg was geparkeerd.
C. G. Grace verbaasd.
De Londejische correspondent van het
Handelsblad heeft den heer C. G. Grace, den
bekenden hoofdredacteur van het vliegblad
„Aeroplane" gesproken over de vlucht van de
Pelikaan. Hij zeide:
Deze verbazingwekkende prestatie is een
voorbeeld voor de heele wereld, hoe luchtpost
kan worden getransporteerd Als zoo'n presta
tie mogelijk is zonder speciale radiobericht
geving of zonder verlichte lijnen voor nacht-
vliegen, hoe zou het dan kunnen zijn met
volledige uitrusting en bijzondere verlichting
en radioverbinding met de aarde. Mr. Smir
noff en de K.L.M. verdienen de hartelijkste
gelukwenschen voor dit prachtige succes.
DRIE EN TWINTIG MILLE
VERDUISTERD.
DIRECTEUR VAN EEN HAAGSCHEN
HOUTHANDEL GEARRESTEERD.
Te 's-Gravenhage is de heer D., directeur
van een houthandel aldaar, gearresteerd,
verdacht van verduistering van ten minste
f 23.000. Toen de vorige maand een accoun
tant de boeken controleerde, bleken er der
gelijke ernstige onregelmatigheden te zijn
gepleegd, dat de heer D. door de hoofddi
rectie moest worden geschorst. Vermoed
wordt, dat het verduisterde bedrag nog aan
zienlijk hooger zal zijn dan het hierboven ge
noemde. De directeur moet gelden hebben
geïnd, doch deze niet hebben afgedragen.
Tegenover de politie heeft hij bekend een
reeks van verduisteringen te hebben ge
pleegd.
TWEE BROERTJES ONDER
SLIPPENDE AUTO.
BEIDEN ERNSTIG GEWOND.
Gistermiddag reed de heer de Klerk uit
Goes met zijn vrachtauto geladen met hout
op den dijk die loopt van Hoedekenskerke
naar 's-Gravenpolder. Ter hoogte ongeveer
van 's-Gravenpolder slipte de auto ten ge
volge van de gladheid van den weg en reed
van den dijk.
Twee broertjes, 5 en 7 jaar, die ter plaatse
aan het spelen waren, kwamen onder de auto
terecht. Het 5-jarige jongetje kreeg een ern
stige hersenschudding, het 7-jarig jongetje
bekwam ernstige inwendige kneuzingen. De
toestand der beide knaapjes is zorgwekkend.
In den Haag is een directeur van een hout
handel gearresteerd, die 23 mille verduis
terd had.
pag. 1
De pleger van den moordaanslag op Jhr. van
Ingen te Woerden tot zes jaar veroordeeld.
pag. 1
De heer G. J. Droste heeft in de nieuwjaars
rede voor dc Kamer van Koophandel over
de moeilijkheden van handel en nijverheid
gesproken.
pag. 6
Twaalfhonderd abonné's in Amsterdam Cen
trum kunnen weer verbonden worden.
pag. 3
Luitenant-generaal Seyffardt neemt met in
gang van 1 Mei a.s. ontslag.
pag. 3
Iwan Smirnoff vertelt over de tocht van de
Pelikaan.
pag. 4
Bijna 212 milliard nationale schuld.
pag. 4
De Roemeensche minister Titoelescoe heeft
zijn ontslag weer ingetrokken.
pag. 3
Mussolini doet vijf voorstellen tot reorganisa
tie van den Volkenbond.
pag. 3
In Oostenrijk is aan verscheidene politieke
gevangenen amnestie verleend.
pag. 3
ARTIKELEN, ENZ.
K. de Jong: Concert der H. O. V.
pag. 8
J. B. Schuil: Marionetten-opvoering bij de
Mij. tot Nut van 't Algemeen.
pag. 8
J. B. Schuil: Jongensboeken.
pag. 8
Rubriek voor vragen.
pag. 6
SCHORSING
RAADSBESLUIT AANGEHOUDEN
TOT 1 JUNL
Men deelt ons mede, dat. bij Koninklijk be
sluit van 28 December 1933 de schorsing van
het raadsbesluit van 29 Juni 1933, no. 1, tot
heffing van een tijdelijke progressieve korting
op de salarissen en loonen van het personeel
der gemeente Haarlem, is verlengt tot 1
Juni 1934
DE MINISTER VAN WATERSTAAT IN
HAARLEM
De Minister van Waterstaat, Ir. Kalff, heeft
gisteren, Dinsdagavond, het ledenconcert
van de H.O.V. in de Gem. Concertzaal bijge
woond
UITLOKKING VAN BRAND
STICHTING.
GARAGEHOUDER VEROORDEELD TOT
TWEE JAAR GEVANGENISSTRAF.
Dt tS=iv1AiNNlNG VAN DE PELIKAAN heeft Dinsdag op het hoofdkantoor der KLM. te den Haag rapport uit
gebracht van haar schitterende vlucht. Zittend v.l.n.r.de heeren Soer, Plesman en Smirnoff. Staande d®
heerenGrosfefd, Beukering en Hans Martij*.
Het Amsterdamsch gerechtshof veroordeel
de Dinsdag een garagehouder, wonende te
Weesperkarspel. wegens uitlokking van brand
stichting, tot een gevangenisstraf van twee
jaar
De man, zekere J. J. v. W.. had aan twee
reizigers, wonende te Amsterdam, een bedrag
van 500.beloofd, indien zij een woning te
Weesperkarspel, die aan hem toebehoort, in
brand zouden steken.
De beide mannen waren op het voorstel in
gegaan en hadden het schuurtje, dat bij de
bedoelde woning stond, in brand gestoken. De
bewoners van het perceel waren echter tijdig
wakker geworden en hadden het vuur ge-
bluscht.
PRIJSVERHOOGING AARD
APPELMEEL EN SAGO.
OOK VAN BROK- EN KRISTALSTIJFSEL.
De minister van Economische Zaken heeft
bepaald, dat het verschil tusschen den prijs,
waarvoor de Nederlandsche meelcentrale
haar monopolieproducten zal mogen koopen
en verkoopen, of, voor het geval zij die pro
ducten in commissie neemt, het door haar
te bedingen commissieloon met ingang van
2 Januari jl. bedraagt: voor aardappelmeel
f 5.50; voor sago f 5.25; voor brokstijfsel en
kristalstijfsel f 5.50 en voor alle andere soor
ten stijfsel f 4, alles per 100 K.G.
Tot nu toe waren deze bedragen voor
aardappelmeel en sago f 3.50 en voor alle
soorten stijfsel f 4.
EEN COMPLOT IN CHILI?
SOCIALISTISCH LEIDER GEARRESTEERD.
SANTIAGO DE CHILI, 3 Jan. (Reuter).
De leider van de Chileensche socialisten, de
vroegere kolonel Grove, is onder verdenking
van deelname aan een complot tegen de re
geering gearresteerd.
De regeering verklaart, dait er geen onlus
ten te vreezen zijn, zij heeft den toestand ge
heel in haar macht.
