STAVISKY'S DOOD.
Wie cent is et wt!!!
dettcUaat
Hongerkunstenares.
Hei Beiatt^tHhsie
51e Jaargang No. 15503
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 9 Januari 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENS DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
AB ON NEMEN 1 ENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post 0.72z/j.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNI.5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.- Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 9 Ja
De Zakelijke Methode,
Het artikel „Zakelijke Oorlogsbestrijding" in
deze rubriek heeft een groot aantal schrifte
lijke bewijzen van instemming uitgelokt, die
hoopgevend zijn. Er waren er verscheidene bij
van zakenmenschen. er was adhaesie van den
kant van verscheidene vredesvereenigingen, er
waren menschen bij die hun enthousiaste me
dewerking toezegden. Eenige zakenmenschen
verklaarden zich reeds bereid tot daadwerke
lijken steun bij uitvoering van het plan. Een
Zandvoortsche huismoeder schreef mij, een
voudig en welgemeend, dat zij bereid is er wat
van haar huishoudgeld aan te offeren, omdat
het om de toekomst van haar man en kinderen
gaat En zeer velen, die zich maar de gemak
kelijke gewoonte hebben eigen gemaakt niet
over de werkelijkheid na te denken, zouden
een voorbeeld aan haar kunnen nemen....
Dankbaar voor al deze brieven, en verheugd
dat de tijden blijkbaar veel gunstiger voor deze
nieuwe koers zijn geworden, ben ik mij overi
gens wel bewust dat de uitvoering van een plan
als dit zeer moeilijk is en geweldig veel geld
eiscbt. In hoofdzaak hangt de kans op welsla
gen af van de medewerking van het zaken
leven in het algemeen, met inbegrip dus
van de groote bedrijven. Om mij van
die mogelijkheid op de hoogte te stellen hoop
ik in de eerstkomende weken, voorzooveel mijn
tijd mij dat veroorlooft, er een aantal zaken
menschen over te spreken en ook bij reclame
experts belangstelling voor het plan te wek
ken. Inmiddels wacht ik antwoord uit Ameri
ka af over de daar reeds bereikte resultaten en
over de vraag, hoe men zich daar internatio
nale samenwerking op dit terrein voorstelt. Is
die samenwerking bereikbaar, dan kan na
tuurlijk veel meer tot stand gebracht worden
dan anders het geval zou zijn. Maar derge
lijke dingen worden niet in een handom
draaien georganiseerd. Er is veel overleg en
voorbereiding voor noodig.
De basis blijft de overweging, dat tot dus
ver pogingen tot internationale toenadering
en pogingen tot daadwerkelijke ontwape
ning gestrand zijn op het gebrek aan actie
ven vredeswil in de massa's der volken zelf.
Men wil liever- vrede dan oorlog zeker,
maar de meesten zijn nog niet zoo ver dat
zij begrijpen, dat zij daarvoor actief moeten
zijn, er zich pex-soonlijke opoffering voor ge
troosten zooals voor alles dat men bereiken
wil, dat zij krachtig moeten getuigen van
hun wil waar en wanneer de gelegenheid
zich daartoe voordoet, en dat een platoni
sche verklaring ,.ik ben voor den vrede" op
zichzelf niets helpt.
Dezen grondslag als feit aanvaardend zou
men het sterkste wapen tot het voeren van
„psychologische vredesactie" waarover de
moderne mensch beschikt: de zakelijke i-e-
clame. te baat moeten nemen. Het is een
kostbaar middel, maar ieder die het uit er
varing kent weet dat het, door deskundigen
gehanteerd, groote resultaten bereikt. Het is
in de laatste tientallen jaren tot geweldige
ontwikkeling gebracht, en een van de meest
typeerende bewijzen van het vele, dat er in
de wereld veranderd is en dat haar in een
toestand gebracht heeft „die niet meer is als
vroeger".
Dit aan het adres van de sceptici met de
redeneering dat de oorlog er altijd geweest is
en dat hij dus altijd blijven zal. Hier hebt u
een bestrijdingsmiddel, dat er vroeger niet.
was; de moderne, geraffineerde, doeltreffende
zakelijke reclame.
Vind ik voldoende instemming in de zaken
wereld, dan meen ik dat zakenmenschen en
reclame-experts de actie zouden moeten lei
den, en de steun en medewerking inroepen
van de vredesorganisaties, die hun zeker niet
onthouden zal worden. Vind ik geen voldoende
instemming dan zal ik moeten wachten tot
een gunstiger tijdstip. Dat dan tenslotte toch
komen zal. De hoofdzaak is met deze dingen,
nooit op te geven.
R. P.
INBRAAK TIJDENS AFWEZIG
HEID DER BEWONERS.
RUIM 62 GULDEN GESTOLEN,
Door den heer B., wonende Kleverlaan 32,
is er bij de politie aangifte van gedaan, dat
in zijn woning is ingebroken tijdens afwezig
heid der bewoners tusschen 7 en 10 uur
Maandagavond. De dader heeft zich toegang
verschaft, vermoedelijk met een valsche sleu
tel door- de voordeur. Uit een buffetla in de
woonkamer heeft hij twee portemonnaies
weggenomen, tezamen ongeveer f 25 inhou
dende. Ook is een geldkistje meegenomen,
bevattende f 37.50. een postspaarbankboekje
en eenige papieren.
De recherche heeft de zaak in onderzoek.
BORAH SPREEKT ZICH UIT.
NEW YORK, 9 Januari (Reuter). In een
rede op een vergadering van de vereeniging
voor de buitenlandsche betrekkingen wees
Senator Borah, zonder Hitler of Duitschland
te noemen, op de jongste beweging om de
Tien Geboden te schenden en de praktijken
of beginselen van een politieken leider daar
voor in cle plaats te stellen. Deze ellendige en
godslasterlijke verpreiding van ziekelijke
ideeën, aldus spr., is even afkeurenswaardig
als de voortdurende aanvallen, die overal op
de democratische regeeringen worden gedaan.
Zij vernietigt de persoonlijke vrijheid en werpt
mannen en vrouwen wegens hun ras. gods
dienst of politieke gezindheid in de gevangenis
en mishandelt hen, en offert alle rechten der
menschen op om zijn persoonlijke macht te
bevredigen.
Wij behoeven niet te wanhopen, maar wij
mogen er de oogen niet voor sluiten.
Moord of zelfmoord?
De socialistische en communistische
bladen beweren dat hij vermoord is.
PARIJS, 9 Jan. CV. D.) In den afgeloopen
nacht is Stavisky aan de gevolgen van de
ernstige verwondingen, welke hij zich zelf
heeft toegebracht, overleden.
Toen de ge ara-es beer de directeur van de
Crédit Municipal de Bayonne, Tissier, in de
gevangenis van de zelfmoordpogingen van
Stavisky hoorde, zou hij hebben uitgeroe
pen: „Dat is onmogelijk. Een man als Sta
visky brengt zich niet om"
Ook de advocaat van Tissier deelt deze
opvatting en wacht het justitieel genees
kundig onderzoek af.
Het bericht van de zelfmoordpoging wordt
lang niet overal geloofd. In vele kringen
spreekt men heimelijk, doch ook openlijk,
over een manoeuvre van de politie, die. naar
men beweert, een voor vele personen com
promitteer ende persoon heeft willen laten
verdwijnen.
Vooral de socialistische „Populaire" en de
communistische „Humanité" spreken zich
openlijk in dien zin uit. Deze bladen bewe
ren o.a. dat Stavisky ook als politiespion
heeft gewerkt en dientengevolge van zeer
veel op de hoogte was. Thans nu hij g;evat
werd, wilde men hem echter uit den weg rui
men. Er wordt zelfs beweerd, dat twee po
litiebeambten een geheime opdracht zou
den hebben gehad o m Stavisky onschade
lijk te maken.
De „Populaire" schrijft: Zooals de zelf
moord van baron Reinac het Panamaschan
daal niet heeft verhinderd en de zelfmoord
van overste Henry de D/eyfus-affaire niet
kon verbergen, evenmin mag ook de z.g.
zelfmoord van Stavisky het schandaal van
Bayonne verhullen.
HOOGERE STRAF GEVORDERD.
TEGEN SMOKKELAAR, DIE EEN KOMMIES
OMVER HAD .GEREDEN.
Voor hel Bossche Gerechtshof heeft een
chauffeur uit Weert terecht gestaan, die dooi
de rechtbank te Roermond tot twee jaar ge
vangenisstraf was veroordeeld omdat hij op
zettelijk zou hebben getracht te Maesseyck een
Belgischen tolbeambte van het leven te
berooven.
Verd, zei den kommies, die een spijker
plank aan een touw meesleepte, te hebben
willen ontwijken .Hij had hem echter met zijn
auto omver gesmeten en 6 meter meegesleurd.
De advocaat-generaal vond de opgelegde
straf te laag en eischte drie jaar gevangenis
straf, zonder aftrek van het voorarrest. In
zijn requisitoir uitte de adv.-gen. zich in
scherpe bewoordingen over de methode der
moderne smokkelaars.
INBREKERS GESNAPT.
EéN VAN HEN WEET TE ONTVLUCHTEN.
MAAR WORDT WEER GEGREPEN.
HILVERSUM. 9 Jan. (V. D. In de voor
bereidende school aan de Eglantierstraat te
Hilversum werd gisteren een inbraak ge
pleegd Door bewoners van een naast het
schoolgebouw gelegen huis werd de politie
gewaarschuwd, die zich onmiddellijk naar
het gebouw begaf en er in mocht slagen J
en G. wonende te Utrecht te arresteeren.
Tijdens de overbrenging van de beide per
sonen naar het politiebureau zag G. in de
Koningstraat te Utrecht kans te ontsnap
pen. De politie loste, om hem vrees aan te
jagen, eenige revolverschoten in de lucht.
Zij mocht er na een achtervolging in slagen
den man in de Zadelstraat weer aan te
houden.
Zeer waarschijnlijk zijn de beide gear
resteerde personen de daders van de tal
rijke in den laatsten tijd in Utrecht in scho
len gepleegde inbraken.
Breit met Kaans Wol
het bespaart U er vele.
G£N. CRONJESTR. 129
SP.WOUDERSTR. 72
(Adv. Ingez. Med.)
DE VLUCHT VAN DEN „POST
JAGER"
WOENSDAG WAARSCHIJNLIJK OP
SCHIPHOL.
Het is waarschijnlijk, dat het vliegtuig de
„Postjager" Woensdag op Schiphol zal arri-
veeren.
Het Studie-Comité Snelpost Holland-Indië
deelt aan Aneta-Vaz Dias mede, dat de „Post
jager" Maandag te 12,08 uur G.M.T. te Ka-
ratsji is aangekomen. Te 24.uur G. M. T.
vertrok het toestel.
De bemanning hoopt vanavond via Rutbah
Wells te Athene aan te komen.
Hedenmorgen te Basra verwacht.
AMSTERDAM, 9 Jan. Het Studie-
Comité Holland-Indië deelt aan Aneta
Vaz Dias mede, dat volgens telegrafisch
ontvangen berichten uit Damascus de
..Postjager" hedenmorgen 9 uur G. H. T. te
Basra werd verwacht.
DE FRAUDE TE HOOGKARSPEL.
MEER VERKOCHT DAN IN DE BOEKEN
VERANTWOORD IS.
Inzake de arrestatie var. den wethouder
van Hoogkarspel en den gemeenteontvanger
van Wervershoof in verband met gepleegde
faurde, vernemen wij nader, dat aan den
wethouder machtiging was verleend de aard
appelen, die op de veiling te Hoogkarspel
den minimum-prijs niet konden opbrengen
voor veevoeder te verkoopen. waarna de
gemeente-ontvanger te Wervershoof. die be
taalmeester van de veiling te Hoogkarspel
is, de desbetreffende staten invulde en de
gelden opzond naar het Rijks In- en Verkoop
bureau tfe Den Haag.
Het blijkt nu, dat door den wethouder
voor een hooger bedrag aan aardappelen
verkocht is dan het bedrag, hetwelk naar
Den Haag gezonden is.
In Wervershoof, waar V. D. te bevoegder
plaatse om inlichtingen vroeg, vindt men
het onbegrijpelijk, hoe de Justitie op grond
van overdreven geruchten tot in hechte
nisneming van den gemeente-ontvanger is
overgegaan. Men acht dezen volkomen on
schuldig, indien hier werkelijk van fraude
sprake mocht zijn. Hij is gemeente-ontvan
ger te Wervershoof, doch als zoodanig rust
op hem geen enkele verdenking. De boeken
zijn in de beste orde bevonden. Men ver
wachtte dan ook, dat hij spoedig op vrije
voeten gesteld zou worden, wat inderdaad
Maandag nog is geschied.
Wat de schuld van den wethouder be
treft, hieromtrent kon V. D. in Hoogkarspe'
geen inlichtingen bekomen.
BRANDSTICHTER AANGEHOUDEN.
Ongeveer twee weken geleden werd in een
boerenhoeve in den Sloterpolder brand ge
sticht en een geldkistje gestolen, waarin
slechts familiepapieren zaten. De brand kon
bijna terstond gebluscht worden. Thans heeft
de Amsterdamsche politie den brandstichter,
een zwerver, aangehouden.
De ex-keizer van Duitschland viert den 27sten Januari zijn 75sten verjaardag. Een recente
foto van den verbannen vörst met echtgenoote en stiefkinderen op een wandeling door Doorn
Uitgemergeld, half bezweken
Doodlijk zwak ligt ze daar nou,
Na een vast van vele weken,
Deze dwaze jonge vrouw.
Vroolijk en gezond begonnen,
Zij het niet gezond van hoofd.
Heeft zij nu het pleit gewonnen,
Maar haar vreugd is ook gedoofd.
Zesenveertig lange dagen
Leefde zij alleen van vocht.
Lijdend, opdat zij slechts slagen
In haar recordwaanzin mocht.
Menschen kwamen haar aanschouwen
Na hun eigen stevig maal,
Mannen en veel mede-vrouwen,
Medelijdend en banaal.
'k Hoef uw oordeel niet te vragen
Over zulk een dwaas bestaan,
Maar. wilt gij zoo'n vrouw beklagen,
Of klaagt gij haar bitter aan.
Hongeren als sportprestatie,
In een glanzend glazen kooi,
Hongerlijden als sensatie,
Is wel van zeer laag allooi.
Een vrijwillig hongerlijden
Praat men immers nimmer goed,
Zoolang één mensch, ondanks strijden,
Noodgedwongen hongeren moet.
't Is een weerzinwekkend streven.
Waarmee niemand is gebaat.
Niemand waarlijk? Wacht eens even,
Is dit niet waarom het gaat?
Waarom is zij dit begonnen
In de schaduw van den dood.
Heeft zij 't voor plezier verzonnen.
Of uit eigen barren nood?
Hoe men het moreel ook opvat,
Ik neem aan, die jonge vrouw
Koos het hongerlijden, opdat
Zij niet hongerlijden zou.
P. GASUS.
DOODSLAG TE ALKMAAR.
Dader gearresteerd.
MINNENIJD DE OORZAAK?
Hedennacht te half twaalf is in de Bloem-
straat te Alkmaar de 36-jarige J. Oldenburger
wonende aan den Venne-Watersweg te Eg-
mond door den 33-jarigen D. G., vroeger
wonende te Egmond aan Zee doodgeslagen.
De verslagene, een weduwnaar, laat drie
kinderen achter. De dader heeft zich bij de
politie aangemeld.
Over de toedracht van de zaak vernemen
wij nog het volgende:
In perceel Bloemstraat 13 b woont ge
noemde G„ die daar sinds 1- Januari j.l. sa
menleefde met de 29-jarige gescheiden
vrouw A. de H., met wie de verslagene in Eg-
mond ongeveer 11/2 jaar had samengeleefd.
Te omstreeks half twaalf kwam Oldenbur
ger in de Bloemstraat, waar hij door twee
maal een steen door de ruiten van de boven
woning te gooien .waar G. woont, van zijn
aanwezigheid kennis gaf.
G. vermoedde, dat er met een revolver was
geschoten. Hij zocht een zwaar stuk hout,
waaraan twee groote ijzeren scharnieren
waren bevestigd en ging hiermee naar buiten
In een hoekje vond hij Oldenburger staan,
dien hij uit vrees direct met een stuk hout
een slag op het hoofd gaf. Oldenburger zakte
terstond ineen, waarna G. zich naar het poli
tiebureau begaf en de politie zeer ontdaan
van het gebeurde in kennis stelde.
De politie stelde terstond een onderzoek ter
plaatse in en legde een noodverband. Op
medisch advies werd het slachtoffer naar het
Centraal Ziekenhuis te Alkmaar vervoerd,
waar hij spoedig overleed.
Bij onderzoek bleek, dat een ijzeren schar
nier en een stuk van den schedel in de her
senen waren gedrongen.
De dader, die een volledige bekentenis heeft
afgelegd, werd in arrest gehouden en ter be
schikking van de justitie gesteld, die eeu
sectie op het lijk heeft gelast.
De Fransche oplichter Stavisky is te Cha-
monix ontdekt; hij is door moord of zelf
moord om het leven gekomen.
pag. 3
Inzake de brand op de „Georges Philippar"
zijn thans in Frankrijk een aantal vervol
gingen ingesteld.
pag. 3
Dr. Dollfuss heeft aangekondigd scherper
maatregelen tegen de Nazi's te nemen.
pag. 3
Honderden Evangelische predikanten in
Duitschland verzetten zich openlijk tegen
den Rijksbisschop.
pag. 3
De Fransche minister van koloniën Dalimier
is afgetreden.
pag. 3
De „Postjager" is Karatsji gepasseerd; Woens
dag zal het toestel waarschijnlijk op Schip
hol arriveeren.
pag. 1
De regecring eischt een uniforme regeling,
o.m. ten aanzien van actie tegen het gezag,
voor het geheele overheidspersoneel.
pag. 4
Mevr. Rika Hopper met zware brandwonden
in het Ziekenhuis opgenomen.
pag. 4
De fraude te Hoogkarspel; de gemeenteont
vanger in vrijheid gesteld.
pag. 1
Hedennacht is te Alkmaar een man met een
stuk hout doodgeslagen; de dader heeft
zichzelf terstond bij de politie gemeld.
pag. 1
Waarom de N. S. B. voor ambtenaren ver
boden is.
pag. 9
De Zilvermeeuw is grootendeels gedemon
teerd.
pag. 9
De betaling der dollar-obligaties van Bataaf-
sche en Koninklijke.
pag. 9
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De Zakelijke methode.
pag. 1
K. de Jong: Concert van het Centraal Co
mité voor Werkloozen.
pag. 9
J. B. Schuil: Het tooneel. De vier Müllers.
pag. 9
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Wat het Nederlandsch
Duitsche handelsverdrag bereikte.
pag. 6
ENGELSCHE WAARDEERING
VOOR DE PELIKAANVLUCHT.
IN THE ILLUSTRATED LONDON NEWS.
The Illustrated London News publiceert in
het nummer van 6 Januari eenige foto's over
de Pelikaan-vlucht. Op de geheel aan deze
vlucht gewijde frontpagina drukt het blad
een groote foto af van de aankomst van het
vliegtuig in Indië en een kleinere van het
toestel op het vliegveld Tjililitan. De onder
schriften luiden:
„Een prachtige prestatie op het gebied van
fototransport over groote afstanden: foto's,
die Java verlieten op 26 December en in Am
sterdam aankwamen op den 30sten.
De aankomst van het postvliegtuig Peli
kaan in Batavia, en nog een andere foto van
de machine, die een dubbel record vestigde
van Nederland naar Oost-Indië en terug".
Het blad schrijft voorts op de eerste pa
gina:
„Het overbrengen van deze foto's van In
dië naar Amsterdam door de lucht in vier
dagen is een bewonderenswaardig staaltje
van vliegkunst door de K.L.M. Het postvlieg
tuig de Pelikaan met een bemanning van vier
personen verliet Amsterdam op 18 December
en bereikte Batavia op den 22sten, den tocht
aldus volbrengende in 4 dagen 4 uur en 40
minuten (dat is minder dan de helft van den
gewonen tijd), daarmee alle records op die
lijn brekend. Dit bijzondere record werd weer
gebroken door de retourvlucht van diezelfde
machine, toen de Pelikaan Batavia verliet op
26 December en op den 30sten in Amsterdam
aankwam, na een vlucht van 4 dagen. 4 uur
en 30 minuten. Het bracht 500 Kilo post mee.
bevattende meer dan 100.000 brieven en
kaarten, die in de voornaamste steden vroeg
in den ochtend van den 31sten bezorgd zijn.
De vliegers van de Pelikaan zijn dus de eer
ste menschen geweest, die een week voor
Kerstmis in Amsterdam ontbeten hebben, die
Kerstmis vierden op Java en weer vóór Oude
jaarsavond in Holland terug waren. De Peli
kaan is een der gewone machines van de Hol
landIndiëlijn en werd gedreven door drie
Wasp-motoren. Zij werd gekozen even voor
het vastgestelde vertrekuur, nadat twee extra
snelle toestellen, voor den tocht bestemd, de
fect waren geraakt.
Tot zoover The Illustrated London News.
Wij teekenen hierbij aan. dat van deze twee
defect geraakte toestellen er slechts één voor
deze vlucht van de K.L.M. bestemd was. Op
een andere plaats drukt het blad de foto's
van de bemanning af.
NASLEEP DER OVER
STROOM INGSRAMP.
INGENIEUR PLEEGT ZELFMOORD
PARIJS, 9 Januari (Reuter). De ingenieur
welke de plannen ontwierp voor de electri-
sche centrale te Orbey, waar de vorige week
door een overstrooming 9 menschen "om het
leven zijn gekomen, heeft zich heden van het
leven beroofd.
