OLIE OP DE COLVEN.
Hei Betougtijksie
51e Jaargang No. 15508
Verscfiïjnt dagelijks, BeKalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 15 Januari 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post '0.72$£.
UITGAVE LOURENS COSTEK MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTUNj.5 regels ƒ1.75, elke regel meer 035. Reclames
ƒ060 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 11 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) l3 regels 0-30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 1 50-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—. Verlies van Hand. Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30—.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
VAN DER LUBBE IN LEIPZIG
BEGRAVEN.
In tegenwoordigheid van
enkele familieleden.
HET OOKDEEL VAN MK. STOMPS.
Heden (Maandag)morgen om 10 uur is op
het Kerkhof te Leipzig in alle stilte het stof
felijk overschot van Marinus van der Lubbe
bijgezet, in tegenwoordigheid van den half
broer. den zwager Peute, vertegenwoordigers
van het Nederlandsch consulaat te Leipzig en
eenige vertegenwoordigers der Duitsche auto
riteiten. Er werden geen journalisten toege
laten.
Tenslotte is dan toch het lijk van den ge
ëxecuteerde niet naar Nederland overgebracht
ondanks alle opgingen, die door onze regee
ring, den consul, den gezant en de familie
leden in het werk ges.teld zijn.
Mi'. B. W. Stomps vertelde ons. dat zoodra
bekend geworden is, dat de executie plaats
had gehad, bericht is gekomen uit Duitsch-
land, dat over het lijk kon worden beschikt,
waarop onmiddellijk een antwoord is terug
gezonden. Dit werd gevolgd door een telegra
fische mededeeling, de familie voor de kosten
garant moest zijn, en dat het iijk tot Zater
dagmiddag 12 uur van het Anatomisch Insti
tuut te Leipzig afgehaald kon worden voor een
eenvoudige begrafenis, zonder plechtigheden,
In Leipzig.
„De woorden: in Leipzig", aldus mr. Stomps,
„komen niet voor in het betreffende artikel
in het Duitsche strafrecht, in par. 454. Ner
gens staat, dat het in Leipzig moet geschieden,
nergens zelfs, dat het in Duitschland moet
plaats hebben".
Dat dit in tegenspraak is met wat de Rijks
minister aan onzen gezant graaf J. P. van Lim
burg Stirum, heeft verklaard, n.l., dat het lijk
naar Nederland kon worden getransporteerd,
vermeldden we reeds in ons blad van Vrijdag.
De Oberrechtsanwalt, van wien de telegram
men kwamen, en de regeering verschilden dus
in dezen van meening. Het uieindelijke resul
taat was echter, dat het lijk in Duitschland
moest blijven.
Mr. Stomps heeft in den nacht van Donder
dag op Vrijdag aan de familie advies gegeven
te zorgen vóór Zaterdag 12 uur aanwezig te
zijn. De auto geraakte echter bij Hameien de
fect en toen de heer Peute des Zaterdags om
half zes in Leipzig kwam, was de termijn, die
nog verlengd was tot 2 uur, verstreken, zoodat
hij zelfs het stoffelijk overschot niet mocht
zien.
De heer Peute bepleitte zijn zaak bij den
Oberrechtsanwalt en zei o.a.:
„Eerst hebt U het leven van Marinus geno
men, toen ontnam u ons het recht om het
lichaam naar Holland te brengen. Wilt U ons
nu ook nog dit laatste ontnemen?"
Dank zij de onvermoeide pogingen van den
consul en zijn secretaris, is het zoover geko
men, dat op Zondagmiddag het stoffelijk over
schot in handen van de familie is gesteld, om
begraven te worden in Leipzig, nadat mr.
Stomps tenslotte persoonlijk zich borg gesteld
heeft voor de kosten. Anders zou de terecht
gestelde krachtens het Armenrecht ter aarde
worden besteld, waarbij de familie er geen zeg
genschap meer over zou hebben.
De heer Peute moest eerst een verklaring
teekenen dat hij het lijk in ontvangst genomen
had in een toestand die toonde, dat er na de
executie niets mee gebeurd was. Hij kreeg ge
legenheid een onderzoek ter dezer zake in te
stellen en constateerde, dat het lichaam geen
uiterlijke teekenen van sectie vertoonde, en
dat er geen sporen van uitputting aanwezig
waren. Het hoofd was weer aan het lichaam
gehecht.
Mr. Stomps kon de motieven, die de Duit
sche regeering heeft genoemd aan de Ne-
derlandsche regeering. voor weigering om de
begrafenis in Nederland te doen plaats heb
ben, n.l. dat ze geen garantie had. dat het in
alle stilte en zonder demonstratie zou ge
beuren, niet deelen.
„Als de Nederlandsche regeering officieele
stappen daarvoor doet, dan impliceert dat,
dat "ze zich zal houden aan de bepalingen
van het Duitsche strafrecht, aan par. 454,
n.l. dat de teraarde bestelling in alle stilte
zal geschieden." zei mr. Stomps. „En de Ne
derlandsche regeering is mans genoeg om
demonstraties te beletten. De Duitsche regee-
xing heeft hierdoor getoond, dat ze de men-
talitiet van de Nederlandsche bevolking
niet begrijpt.
Met de daad van Van der Lubbe is het.
overgroote deel van de bevolking het niet
eens. Maar men begrijpt in Duitschland
blijkbaar niet, dat als iemand met zijn leven
geboet heeft voor een feit, het niet aang >at
het stoffelijk overschot en de familie nog 'i?
straffen."
Volgens mr. Stomps is het onjuist, dat een
wet is toegepast met terugwerkende kracht,
al treft in dezen niet de rechtbank de schuld,
die een wet immers niet mag toetsen. De
rechtbank heeft de overtuiging gekregen, dat
Van der Lubbe zich heeft schuldig gemaakt
aan hoogverraad. En zij moest daarom de
doodstraf uitspreken. De regeering echter
had van haar gratierecht gebruik moeten
maken, omdat deze wet geboren is in een
revolutietijd.
Par. 81 van het Duitsche strafrecht zegt,
dat onder hoogverraad valt het geweldda
dig omverwerpen van het staatsgezag. Par.
82 zegt. dat onder hoogverraad ook valt elke
handeling, waardoor het voornemen onmid
dellijk tot uitvoering kan worden gebracht.
En de rechtbank heeft de daad van Van der
Lubbe hieronder gebracht. Mr. Stomps acht
te dit volkomen onjuist.
Het heeft in de aethergolven
Zondagnacht geducht gespookt.
En toen heeft men in de branding
Weer een nieuwen pot gekookt.
Het was reorganisatie
In het golfspel van de sfeer,
Want er dreigde spraakverwarring
In het draadloos luchtverkeer.
't Moest wel uit de lengte komen,
Want een breedte is er niet,
Tot in lengte van de dagen
Was er twist op dit gebied
ECHTE WALES-ANTHRACIET
o.a. a I 2.60
WITTOP KONING - HAARLEM
HARMENJANSWEG 67A - TELEFOON 16100
(Adv. Ingez. Med.)
„GEEN REGEERBNGSÜNMENGING
IN ZAKEN".
PLEIDOOI VOOR VRIJHANDEL.
Aan het. wekelijksche dejeuner der American
Club te Parijs heeft de heer F. H. Fentener
van Vlissingen, president van de Internatio
nale Kamer van Koophandel, een rede gehou
den, waarin hij de belemmering van een her
stel van de depressie toeschreef aan toenemen
de regeeringsinmenging in zaken.
Wanneer wij in de eerste plaats den interna
tionalen handel nemen, aldus spr., kunnen wij
nauwelijks onzen neus buiten de deur steken
zonder hem te stooten aan verschrikkelijke
tariefmuren. Wij hebben deze tariefmuren ook
wel eerder gekend, zelfs in den oorlog; wij heb
ben hooge tarieven gekend en zelfs prohibitie
ve tarieven, doch zij waren min of meer uit
zonderingen. Thans zijn ze echter regel. En er
zijn nog andere dingen; wij hebben restricties,
invoer- en uitvoerverboden en zelfs transfer
uitgevonden. Deze nieuwe boeien voor handel
en werkuren belemmeren ongetwijfeld de han
delsvrijheid en nemen de veerkracht weg,
welke zoo noodig is, als het getij verandert.
Doch er zijn andere dingen in vele landen,
welke den handel aan banden legger.; een
hiervan is de toenemende neiging van de re-
geeringsautoriteiten om zelf zakenmenschen te
worden.
Spr. zeide o.m. verder nog:
Ik ben van meening, dat deze economische
storm de wereld niet kan laten zooals deze
was. Er zullen heel wat belangrijke verande
ringen in economisch opzicht ontstaan en een
eerste vereischte zal zijn, dat wij trachten ons
zoo goed en zoo snel mogelijk aan de gewijzig
de omstandigheden in de wereld aan te pas
sen. Wij hebben, het moet gezegd, een langen
moeilijken weg voor ons. alvorens onze wen-
schen worden vervuld. Help ons echter in
onzen strijd. Geef ons uw steun, opdat wij in
staat zijn, de handelsboeien te verbreken.
VIJFTIGJARIG BESTAAN
„GUYOT".
OFFICIëELE HERDENKING OP
10 FEBRUARI.
AMSTERDAM, 14 Jan. Het is dezer dagen
50 jaar geleden, dat te Amsterdam de Alge-
meene Nederlandsche Doofstommen Vereeni-
ging „Guyot" werd opgericht.
De officieele herdenking van dit feit. waar
toe een eerecomité gevormd is, onder presidium
van dr. W. de Vlugt. burgemeester van Am
sterdam. zal op 10 Februari a s. plaats vinden.
Intusschen meende het bestuur een daad
van piëteit te moeten verrichten ten opzichte
van den oprichter der Vereeniging. wijlen den
heer M. J. van IJzer. overleden in October 1915.
Daartoe heeft het bestuur, vergezeld van een
groot aantal leden en belangstellenden, Zon
dagmorgen een bezoek gebracht aan het graf
van den heer van IJzer te Muiderberg.
Door den voorzitter der vereeniging. de heer
H. Zegerius en den secretaris, den heer D.
Hoe het op den duur moest worden,
Hing reeds tijden in de lucht,
Tot men kwam tot een conclusie
Na veel ruzie en gezucht.
In de ongemeten ruimte
Lijkt er plaats voor iedereen.
Maar men trapt bij eiken meter
Draadloos op een langen teen.
Nu is alles dus veranderd,
Voor 't moment is 't uit de knoop,
Of het nu ook zoo zal blijven
Nou, waar leven is. is hoop.
P. GASUS.
Rabbie, werden resp. voor de doofstomme en
de hoorende deelnemers aan deze plechtigheid,
woorden van dank en H'jldè gebracht aan den
heer Van IJzer, in leven oprichter en eerste
voorzitter der vereeniging.
De voorzitter legde namens de Vereeniging
bloemen op het graf. Namens de familie werd
o.a. door een zoon van M. J. van IJzer, de heer
E. v. IJzer. dank gebracht voor dit blijk van
piëteit jegens den oprichter van „Guyot",
waarna nog een bezoek werd gebracht aan het
graf van mevr. Van IJzer.
Des middags hield de Vereeniging een be
scheiden herdenkingsbijeenkomst in eigen
kring in gebouw Diligentia terwijl des avonds
een algemeene ledenvergadering werd belegd.
DE HAVENDIENST.
BRUGWACHTERSHUISJE AAN DEN
KOUDENHORN VERPLAATST.
Het huisje voor de burgwachters van de
Cathïijnebrg wordt door openbare werken ver
plaatst naar het terrein van de Gemeenterei
niging aan den Oudenweg. Wij vernamen dat
door reorganisatie van den Havendienst en
vermindering van het aantal brugwachters
het huisje bij de Ca thr ij nebrug gemist kan
worden. Er was reeds lang sprake van. dat
gebouwtje op te ruimen. Het drukke verkeer
heeft van de aanwezigheid juist in de scher
pe bocht naar en van de brug. veel hinder;
het huisje belet het vrije uitzicht Dat zal nu
beter worden en de bocht wordt veel minder
gevaarlijk. Het gebouwtje wordt per as ver
voerd naar zijn nieuwe plaats.
Tot zoover een ons gezonden bericht.
Nader vernemen wij betreffnde de reorga
nisatie van den Havendienst dat door de ver
mindering van de scheepvaart de brugwach
ters zeer weinig te doen hadden, zoodat hun
aantal met 5 kan verminderd worden. Zoo
was het ook mogelijk éénmansbediening oij
de Langebrug in te voeren. Van de brug
wachters bij de Cathrijnebrug heeft er een
nu administratief werk op het kantoor en een
ander een functie bij de Reiniging gekregen.
Belangrijke gift voor het
Pelikaan-fonds.
De Bataafsche schenkt f. 10.000.
Het Pelikaan-comité dat zich bezig houdt
met het organiseeren van de inzameling voor
een Nationaal Luchtvaartfonds, werd dezer
dagen verblijd met de mededeeling, dat de
Bataafsche ePtroIeum Maatschappij voor het
fonds een bedrag van f 10.000.had gezon
den.
EERVOL ONTSLAG AAN PROF.
R. N. ROLAND HOLST.
PROF. VAN MOERKERKEN TIJDELIJK
OPVOLGER?
Bij Kon. Besluit is aan prof. R. N. Roland
Holst, hoogleeraar-directeur van de Rijks
academie van Beeldende Kunsten te Amster
dam, op zijn verzoek eervol ontslag verleend
met dankzegging voor de belangrijke door hem
in deze functie bewezen diensten.
Naar de N.R.Ct. verneemt, zal dr. P. H. van
Moerkerken voor zes maanden benoemd wor
den tot directeur van de Rijksacademie.
HET VLEESCH VOOR DE
WERKLOOZEN.
ONDERZOEK VAN KLACHTEN.
Wij ontvingen een brief van den secreta
ris van de afd. Haarlem van den R.-K. Bond
van Transportarbeiders ..St. Bonifacius"
waarin er tegen geprotesteerd werd, dat het
vleesch. dat een werklooze Zaterdag op een
vleeschbon gekocht heeft, stonk.
Wij hebben informatie ingewonnen bij den
directeur van het Openbaar Slachthuis te
Haarlem. Deze deelde ons mede, dat het Open
baar Slachthuis deze bussen vleesch op ver
zoek van Maatschappelijk Hulpbetoon distri
bueert. Eenige duizenden bussen zijn reeds te
Haarlem afgeleverd. De fabrieken die dit
vleesch in bussen verwerkt hebben, zijn over
het algemeen voor dat werk goed ingericht.
Het kan evenwel voorkomen, dat in een enkel
geval het vleesch bederft als de bus niet
lucht-dicht is afgesloten. Bij het verwerken
van groenten in bussen komt dit ock wel voor.
De vorige week zijn te Haarlem vier klach
ten over het vleesch ingekomen. De drie eer
ste klachten zijn ongegrond gebleken. De
witte stippen op het vleesch waren vetpunt-
jes. Het vierde geval (een bus die pas Zater
dag gebracht werd) is nog in onderzoek.
Er is dus geen reden om over de qualiteit
van het vleesch te klagen. Ook uit andere
steden zijn geen klachten gekomen. Als liet
vleesch in een bus is gaan „gassen" gaat hel
blik meestal bol staan. Die bussen zouden dus
meteen vernietigd kunnen worden. Te Haar
lem zijn evenwel nog geen bol-staande bus
sen ontdekt.
Natuurlijk krijgt een werklooze als in een
enkel geval een blik niet zou deugen een an
der blik.
MET DRIE DAMES UIT.
EN VAN f 200.— BEROOFD.
Zaterdag deed een 49-jarige aannemer, een
buitenman, bij de politie aangifte dat hij van
f 200 was beroofd. Hij was per auto uit ge
weest met drie Haarlemsche dames, wier
leeftijden 25, 28 en 41 jaren bedroegen. Hij
had ook een café bezocht maar waar hij zijn
geld is kwijt geraakt, is nog duister. Althans
aar. den beroofde en ook nog aan de politie
die de dames in arrest heeft gesteld om te
vernemen hoe de berooving tot stand kwam.
Daarom werden ook nog een 34-jarige
kellner aangehouden en een 39-jarige chauf
feur. omdat men vermoedt dat zij er ook nog
wel iets van weten.
Het was voor den buitenman in ieder geval
een duur verblijf in de Spaarnestad.
Het stoffelijk overschot van Van der Lubbe
is hedenmorgen te Leipzig ter aarde besteld.
pag. 1
Op een nazivergadering in Oostenrijk is een
Duitsch diplomaat gearresteerd; de Oos-
tenrijksche regeering heeft een protest bij
den Duitsclien gezant ingediend.
pag. 3
De Duitsche regeering neemt represaille
maatregelen tegen de Fransche contingen-
teeringen.
pag. 3
Uit Sjanghai wordt gemeld, dat een Chi-
neesch schip na een explosie gezonken is;
120 opvarenden kwamen om het leven.
pag. 3
De regeering van de opstandige Chineesche
provincie Foekien is gevlucht.
pag. 3
Te Havanna is algemeene staking uitge
broken. Arbeiders, dokters en rechtsge
leerden doen er aan mee.
pag 3
Kwaadaardige mazelen-epidemie. in Alem.
pag 4
Wil het rapport-Idenburg ingrijpende wij
zigingen bij de marine?
pag. 4
De storm over ons land.
pag. 4
De ijzerprijzen worden hooger.
pag 4
ARTIKELEN. ENZ.
Van onzen Londenschen correspondent: H.
G. Wells over de internationale vraag
stukken.
pag 3
J. B. Schuil: Tooneelgezelschap Fascio: De
dag die komt.
pag. 9
J. B. Schuil: Rotterdamsch Hofstad-Tooneel:
Fatsoenlijke vrouwen.
pag 9
H. G. Cannegieter: Door inspanning Uit
spanning.
pag. 9
K. de Jong: Harmonie Crescendo en Ilaarl.
Operette Vereeniging „Bart Kreeft
pag 9
K. de Jong: Concert der II. O. V.
pag. 9
G. J. Kalt: Symphonie-ensemble „Orpheus*'.
pag. 9
LORD ROTHERMERE PROPAGEERT
HET FASCISME.
„ITALIë EN DUITSCHLAND DE BEST
GEREGEERDE LANDEN.
LONDEN, 15 Januari (V. D.) Lord Rother-
mere, die zich reeds hernaaldelijk een be
wonderaar van het Italiaansche fascisme en
het Duitsch nationaal-socialisme heelt, ge
toond roept in zijn blad de ..Daily Mail" zijn
legers op om het Britsche fascisme als de
partij van de Britsche jeugd te ondersteu
nen. Onder het opschrift Hoera voor de
Zwarthemden" schrijft hij, dat de fascistische
beweging geen eigenaardigheid van een be
paald is. In elk land is zij het toeken van
de jonge generatie, die het verouderde poli
tieke systeem met nieuw leven wil vullen. De
ernstige problemen van den huldigen tijd
eischen de daadkracht en de geestdrift van
jonge mannen. De Zwarthemden-beweging
wil het monopolie der grijze politici breken,
die door hun slapheid Indië en Canada voor
het Britsche rijk verliezen, zooals zij reeds
Ierland verloren hebben. Dat het land de be
weging als noodzakelijk erkent, bewijst de
vooruitgang ervan, vooral in de industrieele
districten.
Italië en Duitschland zijn ongetwijfeld de
best geregeerde landen in het tegenwoordige
Europa. Ir. geen ander land koestert het volk
zooveel vertrouwen en trotsch jegens zfjn
heerschers. Daarom: Hoera voor de Zwart
hemden.
KINDERVOEDING.
De vereeniging .Kindervoeding" reikte in
de afgeloopen week uit in haar afdeelingen:
Zoetestraafe 1258 porties, Overtonstraat 1166
porties, Byzantiumstraat 766 porties.
Bovendien werden dagelijks aan de scholen
voor Buitengewoon L. O. 95 porties verstrekt.
LEDENVERGADERING VAN ..LOMA"
Dinsdagavond zal in het gebouw St. Bavo
in de Smedestraat een ledenvergadering wor
den gehouden van de Nederlandsche Vereeni
ging Veiligheid bij Snelverkeer „Lorna".
De agenda vermeldt o.a. „Het Loma-
tooneel".
PERSONALIA.
Aangewezen is als directeur va nhet P.T.T.-
kantoor te Groenlo de referendaris 2e klasse
J. Liedermooy te Haarlem.
DE ONTIJDIG ONTPLOFTE DONDERBUS.
In den Nieuwjaarsnacht had te Overveen
een ongeluk plaats met e?n donedïtius die te
vroeg ontplofte waardoor de heer J. Bouvy
uit Muden, zeer ernstig aan de rechterhand
werd gewond.
Naar wij aan de Mariastichting vernemen
is de heer Bouvy ehrstellende. De hand is
echter nog niet geheel genezen.
ZWARE GASONTPLOFFING IN WEST-DUIT SCHLAND. De ruïnedie overbleef na de
hevige ontploffing in een woonhuis te Plettenburg. Bij dit ongeluk zijn zes personen om het
leven gekomen.
