Vergankelijkheid. Hei Befakptifate Ontzettende gevolgen van de aardbeving. 51e Jaargang No. 15510 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 17 Januari 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie.- P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMEN I ENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week f 0.05. per maand f 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post 0.7254. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: i.5 regeis 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.- Wijsvinger f 1 50—, Elke andere vinger f50.-. Arm- of Beenbreuk 1 100.-, idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f 2000—. Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f 30.- DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN HAARLEM, 1 7 Januari Meer Werk De bekende R.-K. publicist Ko de Haan heeft een brochure geschreven onder den ti tel „Weer Werk en Welvaart", waarvan we in dit nummer een kort uittreksel geven. Zonder mij te begeven in beschouwingen in die brochure, die de partijpolitiek raken, wil ik gaarne en van harte instemmen met zijn zakelijk betoog voor „Meer Werk". De Haan is van meening dat er meer werkgelegenheid geschapen kan worden door een krachtige samenwerking van overheid en particulier initiatief. Hetzelfde hebben wij een paar jaar geleden al betoogd toen wij, in deze richting strevend, het plan-van Tilburg naar voren hebben gebracht. Niet met de bewering, dat dit nu een panacée voor alle kwalen zou zijn, dat er niets aan te veranderen of te verbete ren viel, dat het een soort opperste wijsheid in crisiszaken belichaamdeneen, dat al lerminst. Wij hebben het voorgelegd ter be oordeeling door anderen, als een poging om in de goede richting te streven-, om op korten termijn verbetering te scheppen De basis van het plan was Samenwerking. Zoowel ten aan zien van het oorlogsgevaar, dat bestreden moet worden om ons aller ondergang te ver hoeden, als ten aanzien van de crisisbestrij- ding hebben wij steeds, onophoudelijk, de noodzaak van Samenwerking naar voren ge bracht. Het is ongetwijfeld de moeilijkste weg. Maar het is tevens de eenige. Hij eischt zelfopoffering, maar men bereikt er resulta ten mee. Met ruzie maken, de makkelijkste weg, zeer bevredigend bovenal als uitlaat klep voor geprikkelde gemoederen „letting off steam" noemt de Engelschman dat be reikt men niets. Het internationaal bestel zoowel als het nationale in ieder land staat nog steeds voor de keuze: zullen we blijven ruziemaken of zullen we gezamenlijk de handen ineenslaan en iets voor elkaar over hebben. Als alle ruziemethodes mislukt zijn zal men pas, volgens den alouden weg van het eliminatieproces, tot samenwerking kernen. De Haan heeft bewondering voor president Roosevelt. Hij loopt wel wat luchtig over diens inflatie-, devaluatie-, stabilisatie-be grippen heen als hij maar eenvoudig zegt dat Roosevelt „daar niet bang voor is en dat zij door zijn opbouwende methode vanzelf zullen worden opgeheven", maar hij heeft mijn volkomen instemming als hij Roosevelts samenwerkings-methode tusschen overheid en particulier initiatief aanbeveelt en op somt in deze korte woorden: „De overheid en alle anderen, die daar toe in staat zijn, scheppen zooveel moge lijk arbeid. Overheid en particulieren pijnigen als 't ware hun verstand, om maar uit te denken op welke wijze weer menschen, menschen die bestaan en leven moeten aan werk en voedsel kunnen worden ge holpen: „We do our part"-beweging. Iedereen moét deelnemen aan de actie om zijn naaste aan werk en brood te hel pen toch eigenlijk een eerste en na tuurlijke vereischte om hem mensch- waardig te doen bestaan De overheid doet groote en nuttige werken uitvoeren, de particulieren zoeken, naar 't goede voorbeeld der overheid, onderling om elkaar te helpen bestaan In Amerika worden thans de particulieren hiertoe moreel gedwongen. En velen doen hun best: Deze kan nog wel wat hulp gebrui ken, gene weet zijn zaken uit te breiden, ook met het doel om weer krachten op te nemen. Hun namen worden (in Cleveland b.v.) met gouden letters in de" eere-steen ge grift. Thans beijvert men zich in de goe de richting. Men gaat voor elkaar zorgen, men heeft er zijn genoegen in, dat het anderen goed gaat". Terecht zegt De Haan dat ook in Duitsch- land dergelijke pogingen worden gedaan. Hij oppert voor ons land het volgende plan: „De Burgemeesters van plaatsen beneden 20.0CO inwoners vormen bv.. naast de ge meenteraden, economische raden of colleges, waarin werkgevers, landbouwers, midden standers, leiders van gemeentebedrijven, werknemers, enz zijn opgenomen. Deze colleges houden zich allereerst bezig met iedere pSging tot werkverruiming in de gemeenten. Zij bezoeken industrieelen en an deren om met hen alle werkgelegenheid en -mogelijkheid onder de oogen te zien en alle werkloosheid te elimineeren. De plaatselijke bladen geven geregeld verslag van de be moeiingen zóó duidelijk uit doende komen de positieve bedoeling en het opbouwend karak ter van het nieuwe college, waarvan steeds de Burgemeester de voorzitter diende te zijn. In plaatsen boven 20.000 inwoners verdeelt men de steden in diverse (wijken) af deelingen, zocdat in Rotterdam b.v. 30 dezer Economi sche Raden zouden moeten bestaan. Dit systeem is daarom aanbevelenswaardig, omdat beknoptere kringen overzichtelijker, beter, gemoedelijker, menschelijker hun taak konden verrichten". In zijn hoofdstrekking kunnen we niet an ders dan dit toejuichen. De Haan weidt uit over Naastenliefde en over de boosheid des Mammons. Op sommigen, die deze taal niet gewoon zijn te voeren, zal dit minder indruk maken dan zijn zakelijk advies. Dat zakelijk advies komt overigens in hoofdzaak neer op een psychologische cam pagne, op het doen van een oeroep op de betere instincten in den mensch en tevens op een ruimer, breeder inzicht. En er is dan waarachtig wel aanleiding om eens uit te pakken over het allertreurigste gebrek aan naastenliefde dat in dezen tijd gedemon streerd wordt. Wilt u het anders gezegd. Goed: om het bekrompen cynisme te lijf te gaan, dat bij zoovelen overheerscht. Een plan als de Haan thans oppert, eenvou dig in zijn opzet, zou men althans eens kun nen probeeren. Waarom probeert men ten minste niet? Het is heel wat beter dan cyni sche beschouwingen houden over de men- schelijke natuur, en dan ruziemaken, waarmee men geen stap verder komt. Als er om een dergelijke samenwerking, als de Haan beoogt, te bereiken een beroep op den steun van dit blad wordt gedaan zullen wij dien van harte geven. De schrijver gaat in zijn brochure de be zuinigingsmethode, die thans overheerscht, te lijf in bewoordingen die ik niet alle onder schrijven kan. Evenmin als ik zijn opvatting over inflatie kan deelen. Er móest een zekere mate van bezuiniging komen, om te „sanee- ren" niet alleen maar ook om een nieuwe koers van stevig financiëel beleid te scheppen na de ruïneuze credietmethoden van de hoog conjunctuur. Maar te ver doorgaan in deze richting is ongetwijfeld een groot gevaar. Con structief werk. opbouw, schepping van nieu wen arbeid zijn thans eisch des tijds. Daar voor zijn samenwerking en opoffering noodig. Wil men iets bereiken, dan móet het! R. P. Mei. groote snelheid „gesneden" en over den kop geslagen. Een ernstig gewonde door auto-ongeluk bij de kistenfabriek onder Halfweg. Dinsdagmiddag omstreeks half vijf heeft op de Amsterdamsche vaart nabij de kisten fabriek „De Phoenix' te Halfweg een ernstig auto-ongeluk plaats gehad. Uit de richting Haarlem naderde met groote snelheid een personenauto, bestuurd door iemand uit den Haag. In de auto waren nog 3 personen gezeten, n.l. de 40-jarige heer C., technicus, wonende te Amsterdam, alsmede de twee gebroeders K. uit Haarlem. Deze beiden hadden in Haarlem gevraagd te mogen mee rijden. De bestuurder passeerde een voor hem rij dende auto, doch moest direct weer naar rechts uitwijken-voor een tegenligger. Om niet in den berm van den weg terecht te komen jooide hij daarna terstond weer het stuur naar links. Door deze manoeuvres en mede als gevolg van de groote snelheid, waarmee werd gereden, begon de .auto te slingeren, kantelde en sloeg toen driemaal over den kop, waarna hij on derstboven en totaal vernield midden op den weg bleef liggen. Van de inzittenden bleek de 40-jarige heer C. uit Amsterdam er het ergst aan toe te zijn; zijn beide beenen zijn verbrijzeld. Een dokter die de eerste hulp verleend had oordeelde over brenging van den heer C. naar een ziekenhuis noodzakelijk. Per ziekenauto van de fa. Mathot uit Haarlem werd hij naar één der zieken huizen te Amsterdam overgebracht. Zijn toe stand is zeer ernstig; men vreest voor zijn leven. Van de andere inzittenden bekwam één van de gebroeders K. een lichte hersenschudding; deze kon na de eerste hulpverleening naar huis worden vervoerd. De beide anderen, waaronder dus ook de be stuurder. kregen slechts lichte verwondingen. De politie nam de auto in beslag die met een kraanwagen werd weggesleept. Doordat de geheel vernielde auto midden op den weg lag. ontstond een ernstige stagnatie in het verkeer op dezen drukken weg. Mare- chaussee's uit- Sloterdijk, die eveneens assisten tie verleenden, regelden dit zoo goed mogelijk door het verkeer in de richting Amsterdam te leiden over het rijwielpad en dat in de rich ting Haarlem tusschen de vernielde auto en de trambaan door. Naar wij nader aan het Binnengasthuis te Amsterdam vernamen, is de toestand van den ernstig gewonde bevredigend, ofschoon nog zeer ernstig. ECHTE WALES-ANTHRACIET o.a. a I 2.60 WITTOP KONING - HAARLEM HARMENJANSWEG 67A TELEFOON 16100 (Adv. Ingez. Med.) CRISIS-COMITé C.—O. 5.— DE RAMP VAN DE „EMéRAUDE". STUURINRICHTING IN DEN STORM ONKLAAR GERAAKT? PARIJS, 16 Januari (V.D.) Het eerste on derzoek naar den oorzaak van de ramp van de Eméraude heeft tot resultaat gehad, dat de catastrofe geweten moet worden aan den feilen storm, waardoor de stuurinrichting van het toestel onklaar is geworden. De piloot is tot het laatste oogenblik koelbloedig geble ven en heeft nog getracht zijn toestel weer op te richten, hetgeen niet meer is gelukt. De doodstrijd van de passagiers moet slechts kort zijn geweest. Men is er in geslaagd de lijken te identificeeren. Er zijn op 1 1/2 K.M. van de plaats waar het toestel is neergekomen stukken van het vliegtuig gevonden. Eenige andere getuigen verzekeren volgens Reuter, dat de antenne van het vliegtuig met een electrischen draad in aanraking kwam en in brand vloog. De ontploffing van een cy linder met samengeperste lucht welke voor het starten der motoren diende, bezegelde het lot van het vliegtuig. PARIJS, 16 Januari V.D.) De 3 motorige Dewoitine-eendekker ..Emeraude", die gister avond bij Corbigny is neergestort, is ongeveer 4 maanden geieden door de Air France in dienst genomen. Bestuurd door den bekenden vlieger Doret bracht het het wereldsnelheids record over 1000 en 2000 K.M. met een nut tige last van 2000, 10CO en 500 K.G. aan boord op zijn naam. De Fransche minister voor de Luchtvaart Pierre Cot maakte met de „Emé raude" zijn bekende vliegreis naar Rusland, Het uit metaal vervaardigde toestel was uitgerust met drie IU.soano Suiza motoren elk van 575 P.K. Het verlies voor de Fran sche luchtvaart is dan ook bijzonder groot. Sabotage in het spel? De „Paris Midi" schrijft dan ook: „Zal de reeks ongelukken evenzoo voortduren als de serie schandalen?" Het blad maakt zich ongerust over de onophoudelijke reeks van beproevingen van allerlei aard. die over Frankrijk komen. Frankrijk schijnt het offer van omstandigheden te zijn, waarin het nofld- lot, overmoed, misschien ook onvoorzichtig heid, verouderd materiaal en ook het ver ouderd zijn van bepaalde instellingen, mis schien zelfs nog ernstiger en geheimzinniger invloeden een rol spelen. Het blad acht zelf; de mogelijkheid van sabotage niet geheel uit gesloten en wil, dat de minister voor de Luchtvaart onmiddellijk een onderzoek zal instellen. Telegram van de K. L. M. De K. L. M. heeft een telegram van deel neming gezonden aan de Air France naar aanleiding van de ramp van de Eméraude" Ook in den Volksraad van Nederl. Indië zijn de slachtoffers van de Eméraude herdacht. Herinnering van Pasquier. Pasquier. de gouverneur-generaal van In- do-China, die bij het vliegongeluk om het le ven is gekomen, heeft destijds een bezoek aan Nederlandsch-Indié gebracht, waar hij door zijn beminnelijk optreden zeer veel sym pathie heeft gewekt. Lezing van de .Matin". PARIJS. 17 Januari (V. D.> De Matin weet mede te deelen dat het neerstorten van het Fransche toestel „Eméraude" bij Corbigny zou zijn veroorzaakt door het loslaten van een der draagvlakken. Het draagvlak zou reeds bij de noodlanding in de nabijheid van (Het laatste vlooientheater in Denemarken is dezer dagen opge heven, omdat het zijn prima donna door den doocl had ver loren en het den directeur reeds eenige jaren onmogelijk zoas, nieuwe artiesten te vinden, als gevolg van de betere hygiënische toestanden) Ongedachte crisisnooden Teisteren ook dezen Deen, Artistieke vlooien vloden Allen sprongsgewijze heen. Ach, hij denkt aan vroeger jaren, Toen het zoo eenvoudig ging, Toen men daaglijks als het ware Nieuwe prima donnas ving. Wat was 't leven in die dagen Voor den vlooienleider mooi, Vlooien had hij maar voor 't vragen, Elke Deen voedde zijn vlooi. Maar toen brak de hygiëne Ook in Denemarken uit. 't Vlooienjachtterrein. de Denen, Leverde steeds schaarscher buit. Uit is 't met de hooge sprongen Van het artistiek gebroed. Ouden leeren nog hun jongen, Hoe de mensch hen heeft gevoed. Hoe die in het grijs verleden Liefderijk hen tot zich nam, In theaters op liet treden En hen daar bewondren kwam. Maar nu is het afgeloopen, Ook de vloo leeft fel en snel. En er valt niets meer te hopen Voor het kunstig vlooienspel. Het gordijn voorgoed gesloten, De decors zijn reeds verkocht. Kleinkunst leeft, nog, maar de groote Ware kunst wordt zwaar bezocht. P. GASUS. De „Eméraude", het snelle Fransche verkeersvliegtuig, dat bij Corbigny in het oosten van Frankrijk met elf inzittenden verongelukt is. Gwadar evenals het landingsgestel zijn be schadigd, doch bij de start had men dit niet bemerkt. Volgens de Matin zou het loslaten ook veroorzaakt kunnen zijn door het ontploffen van een zuurstofcylinder. welke werd mee gevoerd. De ramp geschiedde echter zoo snel, dat de bemanning zelfs geen tijd had de radio-antenne in te trekken. Waarschijn lijk heeft de antenne de lichtleiding geraakt en de tijdelijke storing in de electriciteits voorziening van Corbigny veroorzaakt. RIJKSMIDDELEN OVER 1933. DECEMBER MAAKT VEEL GOED! Jn de Staatscourant van gisteravond is de staat van de opbrengst der rijksmiddelen in Dec. j.l. en over het geheele jaar 1933 gepu bliceerd. Het jaar heeft aanmerkelijk meer opgeleverd dan was geraamd, n.l. f 9.850.384. Desniettemin is het totaal van f 392.040.784 nog f 8.484.655.89 achtergebleven bij de op brengst van 1932. Tot het verkrijgen van dit gunstige resul taat heeft de maand December belangrijk bij gedragen. In deze maand werd n.l. niet min der ontvangen den f 40.135.256.40, wat betee- kent, dat de opbrengst van December 1932 met meer dan zes en een half millioen, n.l. met f 6.566.827.49 werd overschreden en de ge middelde maandraming voor 1933 zelfs met f 8.286.056.40. Onderstaande cijfers geven een beeld van den teruggang der rijksmiddelen over de laat ste 5 jaren: 1929 f 511.233.274 1930 504.552.749 1931 452.799.712 1932 400.525.439 1933 392.040.784 De cijfers betreffende het Gemeente fonds toonen in 1933 een achteruitgang van bijna vijf millioen. vergeleken met 1932: de opbrengst bedroeg nl.: f 79.087.683.04 tegen f 83.951.530.41 in 1932. De opbrengst over De cember 1933 was f 9.831.413.27 tegen in De cember 1932 f 8.752.927.98. De opbrengst van het Leeningfonds 1914 bedroeg in 1933 f 52.577.263.37 tegen f 59.180.027.44 in 1932 en in December 1933 f 5.213.805.39 tegen f 5.356.981.66 in December 1932. Het Wegenfonds toont een vermeerde ring van ruim acht ton: de opbrengst in 1933 bedroeg f 20.678.471 tegen f 19.809.435.18 in 1932, terwijl de maand December f 610.767.45 opleverde tegen f 581.023.41 in 1932. NOORD-ATLANTISCHE CONFERENTIE. BESPREKINGEN TE AMSTERDAM. Gisteren is in Amsterdam een internatio nale conferentie van vertegenwoordigers van een groot aantal Noord-Atlantische scheep vaartlijnen begonnen, welke uitsluitend be trekking heeft op de bespreking van interne technische aangelegenheden betreffende het vrachtvervoer van de poollijnen op de Oost kust van Noord-Amerika, Inclusief Canada. Wat de Nederlandsche reederijen betreft neemt alleen de Holland-Amerika lijn te Rot terdam aan deze conferentie deel. De vorige conferentie heeft in November te Bremen plaats gehad; gewoonlijk worden zij eens per maand gehouden. Honderden dooden bij de aardbevingsramp in Britsch-Indië. pag. 1 Auto te Halfweg over den kop geslagen: één der inzittenden ernstig gewond. pag. 1 De rijksmiddelen over 1933; een goede De cembermaand. pag. 1 Een Nederlandsche nota over Volkenbonds hervorming. pag. 2 De Duitsclie regeering heeft de uitnoodiging van den Volkenbond voor besprekingen over het Saargebied niet aangenomen. pag. 3 Paul-Boncour heeft in den Fransehen Senaat een rede gehouden, waarin hij de belang rijke internationale kwesties heeft be sproken. pag. 3 De heer J. C. Laan, oud-wethouder van Bloc- mendaal, overleden. Verlangens van S. D. A. P. en N. V. V. in ver band met de crisis. pag. 4 Een brochure tegen de bezuiniging. pag. 6 Een nieuwe wet op den arbeid in Duits--bland. pag. 3 Zal Koos Vorrink de heer Oudegecst als voorzitter der S. D. A. P. opvolgen? pag. 4 De bekende Duitsche schrijver Ludwig Renn is wegens voorbereiding tot hoogverraad tot 212 jaar gevangenisstraf veroordeeld. pag. 3 Centrale bond van Spoorwegpersoneel wil het voorstel der directie tot loonsverlaging niet aanvaarden. pag. 4 Wijze van samenstelling van rerlassecrings- rapport door advocaat aangevallen. pag. 4 De steun aan den tuinbouw voldoende. pag. 4 ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Meer werk. pag. 1 J. B. Schuil: W'edstnjd Jacob van LenneD. Litteris Sacrum; Mejonkvrouwe dc la Seigliëre. pag 8 K. de Jong. Concert der H. O. V. pag. 8 H. G. Cannegieter: Graaf-Loodgieter. pag. 8 Honderden dooden in Noord-Bahar. Straten liggen met lijken bezaaid. CALCUTTA. 17 Jan. (Reuter). Uit Patna wordt gemeld, dat te Muzaffarpur in Noord- Bahar honderden personen door de aardbe ving zijn gedood. De straten zijn bezaaid met dooden. Alle verbindingen zijn verhroken. De mate- rieele schade is zeer aanzienlijk. V.D. meldt uit Calcutta dat cr meer dan duizend gewonden zijn. Door de herhaalde aardschokken welke z:ch ook Dinsdag nog op verschillende plaatsen hebben voorgedaan is de bevolking in paniek stemming geraakt. In het district Patna zijn meer dan 60 per sonen gedood en 407 gewond. Te Caya zijn er 15 gedood en te Jamalpoer 33. Ook uit verschillende andere plaatsen zijn berichten ontvangen aangaande dooden en gewonden. Te Jamalpoer zyn van de 180 huizen 130 ingestort. Per extra-trein zijn genees- en voedingsmiddelen naar de stad gezonden. Te Allahabad is ernstige schade aangericht. De spoorlijnen zijn ernstig beschadigd. Het centrum der beving was waarschijnlijk in Nepah, althans volgens de aardbevingswacht van Poena. Ook te Darjeeling zijn eenige huizen inge stort, waarbij verscheidene dooden te be treuren zijn GROOTSCHE PLANNEN VAN DR. LEY. AKEN. 16 Januari (D.N.B.) De leider van het arbeidsfront, dr. Ley, heeft een oproep gepubliceerd, waarin hij meedeelt, dat met de vernieuwing van Duitschland begonnen zal worden in het Wurmkolen-gebied in het district Aken, niet alleen omdat daar veel gezondigd is, maar ook omdat de nationaal- socialisten meenen dat het hart der natie aan de grens ligt. De woningen in dat ge bied en het landschap moeten verfraaid worden, waarvoor een algemeen plan is opge steld. Het program heeft betrekking op woningen wegen, sportterreinen en op de fabrieken en mijnen, opdat de mensehen die uit de don kere schacht opstijgen, schoonheid en vreugde zien. Door kolonisatie wil men de gehechtheid aan den bodem doen herleven. Er zuhen ar beidsgemeenschappen worden opgericht, waarvoor het arbeidsfront prijsvragen zal uitschrijven. Binnen enkele weken zal reeds met het werk worden begonnen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1