Door eigen schuld
omgekomen.
Luchtjeugd.
Za! de politie bewijzen
kunnen leveren?
Hei Beêm#d$(isie
51e Jaargang No. 15512
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 19 Januari 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGE1MEENE DRUKKERIJ N.V.
HoofdredactearROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENT ENper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week /0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ065 franco per post '0.72ï4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: i5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
060 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 030. elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.- Wijsvinger f 1 50.-. Elke andere vinger f50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Vedies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 19 Januari
De Zondebok
Die populaire zondebpk van alle tekortko
mingen der naties, de Volkenbond, moet vol
gens Mussolini geopereerd worden. Hij wil
hem althans „herzien". Het is niet precies
duidelijk geworden hóe, maar de Nederland-
sche r^reering heeft in de ontstane onrust
over dit plan voldoende aanleiding gevonden
om een nota naar Genève te zenden. Zij wil wel
praten over verbetering des boks, gegeven dui
delijke voorstellen daartoe, maar zij weigert te
praten over aantasting van het beginsel van
de gelijk-gerechtigdheid der staten.
Dit is niet alleen een zeer begrijpelijk stand
punt, want een dergelijke operatie zou zonder
twijfel den dood van het veelgetergde dier ten
gevolge hebben, maar bovendien rijst thans
wel heel duidelijk de vraag', of er eigenlijk aan
den bok zelf iets hapert. De diagnose dient
vast te staan eer men aan de therapie begint.
En van een duidelijke diagnose is niet veel
te merken. Poogt men haar te stellen, dan
moet men beginnen te constateeren dat de
bok lijdt aan ondervoeding, slechte verzor
ging, nalatigheden-zonder-tal van zijn onge-
veer-zestig eigenaars en bedorven atmosfeer
in zijn stal. Dit alles niet te ontkennen zijnde,
is er eenige reden de fout in eerste instantie
bij de eigenaars, en niet bij den bok te zoeken.
De objectieve beschouwer van het geval is
geneigd te meenen dat zij tot dusver meer
verstand getoond hebben van het schieten
van bokken dan van de fokkerij ervan.
Nu zijn er menschen genoeg, die meenen dat
een operatie op den zondebok, met doodelijk
gevolg, nog zoo kwaad niet zou wezen. Dan
was de wereld van hem af. Dat is natuurlijk
waar, maar wat is een fokkerij zonder bok? En
aangezien men, nietwaar, toch nieuwe een
dracht en welvaart in de wereld tracht te fok
ken, is de fokkerij onmisbaar
De beeldspraak hier verlatend, vraag ik
mij opnieuw af wat men eigenlijk in de plaats
van den Volkenbond zou willen stellen, als hij
eenmaal bezweken was. Zijn doeleinden zijn
inderdaad niet aanvechtbaar. Wij hopen toch
allemaal, immers, dat zij eenmaal verwezen
lijkt zullen worden? Nu dan: wat bereikt men
eigenlijk met hem af te schaffen? Het opzij
schuiven van die schoone doeleinden! Dat is
duidelijk, niet waar? En verder? Verder niets!
Nu jaeen zeer geringe bezuiniging aan
Volkenbondsuitgaven op de staatsbudgets
minieme bedragjes, als men ze vergelijkt met
de enorme sommen die aan bewapening be
steed wordenen zwijgen in Genève. Dit
laatste schijnt voor sommigen een groote
attractie te zijn. Dat begrijp ik nooit goed,
want die redevoeringen behoeven hen heele-
maal niet te hinderen.
Zij kunnen ze overslaan. Ook zou zwijgen
in Genève geen internationale stilte beteeke-
nen. Geenszins. Het Geneefsche gepraat zou
alleen vervangen worden door ettelijke andere
internationale conferenties. Er zouden er
zelfs nog meer komen dan nu, want aange
zien de heeren hun besprekingen in kleinere
groepen zouden gaan voeren, zou het nog
veel meer gepraat en geschrijf gaan eischen
om het eens te worden over het feit, dat
men het oneens zou zijn. De besparing van
die bedragjes op de staatsbegrootingen zou
daar ook weer leelijk mee in het gedrang
komenRest tenslotte als eenig voordeel
dat men de woorden Genève en Volkenbond
niet meer dagelijks in de kranten zou vin
den. Dit lijkt een winst van geringe beteeke-
nis
Tenslotte herinner ik er aan dat de oorlog
als instrument tot oplossing van internatio
nale geschillen is uitgebannen en tot misdaad
verklaard. U weet wel: per Kellogg Pact. Ne
derland heeft dat ook geratificeerd. Wij be
schouwen den oorlog als een misdaad. Niet
alleen u en ik. officieuze eenlingen als wij
zijn. maar wij Nederlanders, met z'n allen,
sprekend door de zeer officieele apparaten
van ons parlement en onze regeering. „Een
misdaad", hebben wij officieel gezegd. Nu,
wie uwer is ervoor, op te houden met de be
strijding van de misdaadvan de cri
minaliteit, als u dat vreemde woord beter
vindt klinken?
Toch zeker geen uwer!
Daarom zullen wij den zondebok dienen te
behouden. Hij is nog jong en daardoor sterk
van constitutie. Hij is tegen heel wat onder
voeding en slechte verzorging opgewassen. En
geen der eigenaars durft het op eigen houtje
aan. hem om zeep te brengen, hetgeen tot
dusver zijn beste levenskans is geweest en ge
bleven. Bijtijds wordt-ie altijd weer gevoerd.
Wülen zijn bazen er werkelijk een prima stam-
boekbok van maken, dan zullen zij hem van
hun eigen zonden moeten ontlasten, hetgeen
wil zeggenhem goed behandelen. Hetgeen hij
verdient, want hij is.... beter dan zij.
R. P.
HAARLEMSCHE RECHTBANK.
MEER VONNISSEN.
Door de Arrondissements-Rechtbank te
Haarlem werden in het jaar 1933 uitgesproken
463 strafvonnissen, tegen 341 in het jaar 1932.
Door den Politierechter te Haarlem werden
in 1933 uitgesproken 1321 strafvonnissen, te
gen 1102 in het jaar 1932.
Nadere bijzonderheden omtrent
de stranding bij Texel.
S. O. S. seinen en toch wilde men niet
met de reddingsboot mede.
De stranding van het Engelsche schip
„Oakford" bij Texel heeft, naar we nog in een
deel onzer vorige oplage hebben kunnen
vermelden een noodlottigen afloop gehad.
Zooals men weet is de motorreddingboot
Eierland 's avond om ongeveer kwart voor
elf bij het schip aangekomen en tot onge
veer half twee in de nabijheid gebleven. Men
heeft de bemanning gesproken en getracht
hen over te halen op de reddingsboot over te
gaan. Dit wilde men niet. De Eierland is
daarop in den loop van den nacht naar De
Cocksdorp teruggekeerd, doch de Brandaris
is den geheelen nacht ter plaatse gebleven.
De dappere mannen van deze boot hebben
meermalen groot gevaar geloopen en ge
tracht de bemanning der Oakford te red
den, doch deze verleende heelemaal geen me
dewerking en wilde zelfs geen vanglijn aan
nemen. Ook stond men niet klaar om een
touw toe te gooien.
De sleepboot Holland heeft de bemanning
nog des nachts draadloos dringend gewaar
schuwd, dat zij niet in eigen booten van boord
mocht gaan, daar dit levensgevaarlijk was.
Of deze boodschap ontvangen is, of dat zij
in den wind is geslagen, is onbekend. In ieder
geval bleek 's morgens één der sloepen te zijn
verdwenen.
Des middags zag de Eierland op den Vlie-
hors de sloep liggen met negen lijken daar
bij. Om half vijf heeft men de lijken in De
Cocksdorp aan land gebracht en er bleken
geen negen, doch tien slachtoffers te zijn,
daar één der lijken namelijk onder de ge
kenterde sloep had gelegen en niet terstond
was opgemerkt. Het lijk van den kapitein
Perlitt is geïdentificeerd.
Twee op de slachtoffers gevonden horloges
zijn blijven stilstaan resp. op 5 uur en op 6
minuten voor vijf.
Op den vuurtoren zou men om vijf uur nog
lichtsignalen hebben waargenomen, doch dit
wordt onmogelijk geacht.
Op het oogenblik wordt nog één lid der be
manning vermist
Hedenmorgen zou onder de persoonlijke
leiding van den heer De Booy, secretaris van
de Noord- en Zuidhollandsche reddingmaat
schappij, aan boord van het gestrande schip
een onderzoek worden ingesteld, of er zich
nog iemand op de Oakford bevindt. De lij
ken zijn opgebaard in het lijkenhuis van het
kerkhof van De Cocksdorp.
Het schip was ongeveer 600 ton groot, werd
in 1900 gebouwd en had een bemanning van
elf koppen.
Dr. F. E. POSTHUMA
GEOPEREERD.
ZIJN TOESTAND GUNSTIG.
PERSONALIA.
De heer H. J. Balfoort te Haarlem slaagde
voor het practijk-examen Duitsche Handels
correspondentie voor de Vereeniging van
Leeraren in de Handelswetenschappen.
De infectie, waaraan dr. Posthuma. pre
sident-directeur van „Centraal Beheer"
lijdende is, ontwikkelde zich zoodanig, dat de
doctoren het wenschelijk hebben geacht,
chirurgisch in te grijpen. Woensdag heeft
een operatie plaats gehad met gunstig ge
volg.
De patient heeft daarna een rustigen nacht
gehad, de pijnen zijn afgenomen, terwijl de
koorts verminderd is.
EEN BUS-RINGLIJN VAN DE
N. Z. H.T. M.
STATION—ZIJLWEG—TUINDORP
O VERVEENJULIANALAAN,
Zooals in ons raadsverslag van de ge
meente Bloemendaal in dit nummer te lezen
staat, deelde wethouder Prinsenberg Donder
dagmiddag aan de raadsleden mede (naar
aanleiding van een vraag van Mr. Dr. Witte-
man), dat er plannen bestaan voor een ring-
buslijn ZijlwegJulianalaan.
Bij informatie onzerzijds bevestigde de di
rectie der N.Z.H.T.M. deze mededeeling. In
derdaad bestaan er plannen de bestaande
buslijn StationZijlwegTuindorp Over-
veen te combineeren met de lijn langs de Ju-
lanalaan naar het Station zoodat dan een
hoefijzervormige lijn zou ontstaan
Intusschen zal het nog wel geruimen tijd
duren, voordat tot uitvoering van die plan
nen kan worden overgegaan, omdat er een
wijziging in de vergunning voor noodig is.
GEEN FRAUDE MET
REGEERINGSAARDAPPELEN.
WETHOUDER TE HOOG KARSPEL OP
VRIJE VOETEN.
De wethouder van Hoogkarspel, die ver
dacht werd van fraude met steun voor re-
geeringsaardappelen is Donderdag uit de
preventieve hechtenis te Alkmaar ontslagen.
Hedenmorgen nam hij weer deel als wet
houder aan de besprekingen met den ge
meenteraad over de werkverschaffing.
SCHOORSTEEN OMLAAG GEHAALD
Een hoofdagent van politie waarschuwde
Donderdagmiddag Bouw- en Woningtoezicht,
dat een schoorsteen boven perceel Parklaan
106 in zulk een gevaarlijken toestand stond,
dat hij naar omlaag dreigde te vallen. Er wer
den dadelijk maatregelen genomen om den
schoorsteen te verwijderen.
DE V. A. R. A. GESTRAFT.
Wegens pauzeeren, na de
terechtstelling van
Van der Lubbe.
ZATERDAG 2~ JANUARI MAG ZIJ NIET
UITZENDEN.
Gisterenavond heeft de V.A.R.A.-voorzitter
bij een opvoering van het V.A.R.A.-tooneel te
Gouda medegedeeld, dat de minister van
Binnenlandsche Zaken aan de V.A.R.A op
Zaterdag 27 Januari den geheelen dag den
zendtijd heeft ontnomen. De heer De Vries
deelde mede, dat de V.A.R.A. op den dag, dat
Marinus van der Lubbe werd onthoofd, na
omroeping van het bericht der terechtstelling,
vijf minuten heeft gepauzeerd. Dat was in
derdaad een afwijking van het programma,
waarover het voorgeschreven overleg niet
was gepleegd. Op grond daarvan mag de
V.A.R.A. 27 Januari niet uitzenden. De heer
De Vries noemde dit den scherpsten aanval,
ooit op de V.A.R.A. en op de arbeiders onder
nomen. Hij uitte daartegen een scherp pro
test en deelde mede, dat na den bewusten
uitzenddag door de Radiocontroiecommissie
is gevraagd, waarom de uitzending werd
onderbroken. In antwoord daarop is mede
gedeeld. dat vijf minuten stilte is gehouden
uit eerbied voor den doode, daar de V.A.R.A.
na zulk een bericht niet met uitzenden kon
doorgaan van een programma, dat uit amuse
mentsmuziek bestond. De heer De Vries zeide
hieraan opzettelijk te hebben toegevoegd, dat
met deze pauze niet een protest tegen het
Duitsche régime was bedoeld, maar dat men
zuiver en alleen eerbied voor den doode heeft
willen toon en.
'In verscheidene steden van ons
tand zijn of worden jeugd lucht
vaartclubs opgericht ter bevorde
ring van kennis en beoefening der
vliegsport, experimenteeren met
vliegtuigmodellen enz.)
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst
En die hangt erg in de lucht,
Wie daar thans de lucht van krijgen,
Gaan dus nu reeds op de vlucht
Neen. ik zal bij nader inzien
In dien trant niet verder gaan,
U mocht anders ipijn bedoeling
Mogelijk eens misverstaan.
Waarin zijn de stoere jongens,
Ferme knapen van vandaag.
Meer geintresseerd dan luchtvaart,
Dat lijkt een onnutte vraag.
Waarlijk, luchtvaartclubs voor jongren,
Dat is wel een mooi idee.
En de leiders van dien opzet
Hebben haast een stormwind mee
Na de prachtige prestatie
Van ons aller Pelikaan.
Vliegt de jeugd, zou ik zoo zeggen.
Op dit nieuwe denkbeeld aan.
Om een vlieger op te laten
Is voor jonge jongens fijn.
Maar het is nog heel wat anders,
Om een vlieger zelf te zijn.
Op de aarde met haar zorgen
En haar strijd, is 't niets gedaan,
In de lucht is er pas ruimte,
Om de vleugels uit te sla&n.
Daar is men, hoe groot de vluchten.
Aan 't begin eerst van de vlucht,
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst
En die ligt weer in de lucht
Stel u voor. dat in de toekomst
Voor ons Nederlandsche ras
De wel nooit verwachte bijnaam
't Luchtigst volk ter wereld was.
P. GASUS.
Moeilijkheden bij de
brandstichtingsaffaire.
De verzekeringsagent blijft zwijgen.
Thans vijf personen in arrest.
Gisteravond is door de Amsterdamsche
politie nog een vrouw gearresteerd, die even
eens verdacht wordt bij het brandstichters
complot betrokken te zijn. In een door haar
bewoond perceel is n.l. het vorige jaar ook
brand geweest, terwijl zij tevens goed bekend
is met den verzekeringsagent. Thans zijn er
dus 5 personen in voorarrest.
Omtrent de voorgeschiedenis van deze
affaire vernemen wij nog, dat de ari'estaties
der beide Haarlemmers heeft plaats gehad
naar aanleiding van de verklaring van een
man die ruzie met een van hen had gehad en
tegen wien toen een^ klacht was ingediend bij
de politie. Deze man beschuldigde den Haar
lemmer toen wellicht met wraakmotieven
meer af te weten van den brand en betrok
ken te zijn bij een grootscheepsche brand
stichtingsaffaire. De verdachten bleven nog
steeds hardnekkig ontkennen en gelijk wij
reeds hebben medegedeeld, hebben de verde
digers een verzoek tot invrijheidstelling inge
diend. waarover de Haarlemsche rechtbank
binnenkort zal beslissen.
Intusschen levert deze kwestie nog tal van
moeilijkheden op, want hoe verdacht alles er
ook uitziet, toch zal bewezen moeten worden,
dat er inderdaad brandstichting in het spel is
geweest. Of dat bewijs zal geleverd kunnen
worden, is echter een open vraag en nog groo-
ter vraag is hoe deze branden zouden gesticht
zijn, daar men bij de branden niets van voor
afgaande smeuling heeft gemerkt. De vlam
men sloegen steeds plotseling aan alle kanten
fel uit.
De verzekeringsagent, die door den Com
missaris van Politie aan het bureau Raam
poort is gehoord, neemt een zeer onverschil
lige houding aan en blijft hardnekkig zwijgen.
Van zijn verklaringen hangt inderdaad veel af.
KLOOSTERBRAND IN WEST-DUITSCHLAND. In het Sint Jozefsgesticht te Waldbrehbach
bij Neuwied heeft, zooals wij gemeld hebben, een ernstige brand gewoed, waarbij met veel
moeite 1200 verpleegden nog bijtijds vervoerd konden worden. De Franciscanerbroeders
namen zelf een werkzaam aan deel in het blusschingswerk.
VONKEN VLOGEN 400 METER
DOOR DE LUCHT.
Donderdagavond omstreeks 10 uur brak
door onbekende oorzaak brand uit ln een
bakkerij te Obdam, welk perceel, een oude
boerderij, was bewoond door twee gezinnen.
Door den hevigen wind was de boerderij in
zeer korten tijd tot den grqnd toe afgebrand.
Door het overwaaien van vonken geraakte
een 400 meter verder gelegen boerderij ook
in brand. Ook dit huis, bewoond door drie
gezinnen, brandde tot den grond toe af
De Obdamsche brandweer kon het naast
de bakkerij gelegen perceel met veel moeite
behouden. De toestand werd echter zoo
dreigend dat het noodig werd geoordeeld
assistentie in te roepen van de brandweer
uit Spanbroek en Hensbroek. De autospuit
van Wognum arriveerde op eigen gelegenheid
en bewaakte de verder gelegen perceelen die
behouden konden worden.
Uit geen der verbrande perceelen kon iets
worden gered. De bewoners zelf moesten zich
in allerijl in veiligheid stellen. De schade
wordt door verzekering gedekt.
De stranding der Oakford bij Texel.
pag. 1
In een rumoerige zitting van de Fransche
Kamer is gisteren opnieuw de affaire-Sta-
visky behandeld.
pag. 3
De Fransche Senaat heeft met overgroote
meerderheid zijn vertrouwen in Chautemps
uitgesproken.
pag. 3
De V.A.R.A. gestraft wegens pauzeeren na de
terechtstelling van Van der Lubbe,
pag. 1
Een bus-ringlijn van de N.Z.H.T.M.?
pag. 1
Voornaamste artikelen uit het voorontwerp
van wet tot reglcmentecring van den ver
koop uit automaten.
pag 4
Conversie van 6 pet. en 512 pet. dollarlee-
ningen in Ned. Indië.
pag. 4
Bezwaren en wenschcn der Tweede Kamer
betreffende het Verkeersfonds.
pag. 4
De brandstichtingsaffaire zal nog vele moei
lijkheden opleveren.
pag. 1
De Oostenrijksche Heimwehrleider graaf Al-
berti is naar een concentratiekamp ge
bracht.
pag. 3
De radio-zender Moskou kondigt een groot
spionnageproces met fantastische beschul
digingen aan.
pag 3
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De Zondebok.
pag. 1
K. de Jong: Doopsgezind Zangkoor.
G. J. Kalt: R.-K. Harmonie ..Euphonia'.'.
pag 6
Van onzen Londcnschen correspondent: Een
merkwaardige figuur. De Ier O. Duffy.
pag 3
COMITé „SCHOOL EN OUDERS".
VOOR VERBETERING VAN HET
ONDERWIJS.
Het Comité „School en Ouders" richt tot
alle ouders in Nederland een oproeping,
waarin o.m. gezegd wordt, dat zoowel het la
ger als het middelbaar en het voorbereidend
hooger en hooger onderwijs lijden aan één
gemeenschappelijke fout, nl. dat zoowel de
geestelijke als de practische vermogens van
het kind onvoldoende ontwikkeld worden.
Het Comité oordeelt, dat belangrijke ver
anderingen noodig zijn en wil daar/oor een
beweging doen groeien.
De ouders worden dus opgeroepen om mede
te werken aan de verbetering van alle onder
wijs. Er is een Comité opgericht met de be
doeling een organisatie voor het geheele land
met plaatselijke afdeelingen te stichten.
Dit comité bestaat uit: J. F. Verhey—Neu-
meyer, den Haag; M. F. A. Braat—Ingen
Housz, den Haag: F. J. Beukers, Amsterdam
en Dr. P. van Schilfgaarde, den Haag.
RUBBER-RESTRICTIE BINNEN
KORT TE WACHTEN?
MAAR ER ZIJN NOG VERSCHILLENDE
MOEILIJKHEDEN.
V.D. zendt ons. naar aanleiding van giste
ren te Amsterdam gehouden rubberbespre
kingen het volgende communiqué:
In de gisteren gehouden vergadering der
Internationale Vereeniging vor de Rubber
en andere Cultures in Nederlandsch-Indië
heeft de voorzitter, naar aanleiding van de
gemaakte vorderingen, eenige mededeelingen
gedaan betreffende de in gang zijnde res
trictie-besprekingen.
Deze onderhandelingen zijn nog niet ge
heel geëindigd, doch thans kan verwacht
worden, dat binnenkort het resultaat zal
kunnen worden medegedeeld.
De bedoelde mededeelingen moesten daar
om nog een voorloopig karakter dragen, zoo
dat zij vertrouwelijk zijn gedaan en thans
terzake geen verdere inlichtingen door de
Vereeniging kunnen worden gegeven.
Aansluitend aan dit communique ver
neemt het persbureau V.D. nog. dat neg
niet alle moeilijkheden, die tot nog toe de
uitvoering van een rubber-restrictieplan in
den weg stonden, zijn overwonnen. De kwestie
van de beperking van den export van in-
landsche rubber is niet geheel opgelost, ter
wijl bovendien verschillende minder belang
rijke productiegebieden blijven weigeren een
restrictie-schema te aanvaarden. De Engel
sche en Nederlandsche regeeringen stellen
alles in het werk, om de uitvoering van een
plan, dat naar V.D. verneemt, zich zou uit
strekken over een periode van vijf jaar,
mogelijk te maken. Hoewel de pogingen om
tot algeheele overeenstemming te komen,
met kracht worden voortgezet, is op het
oogenblik de zeer optimistische stemming, die
hier en daar tot uiting komt. eenigszins voor
barig. Men is bevreesd, dat bij een verder
uitstel door de groote productie van het
oogenblik. de voorraden van zoodanigen om
vang worden, dat de uitvoering van het plan
bezwaarlijk wordt.
