Goede
voornemens.
Hei Beêohftijftsie
51e Jaargang No. 15521
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 30 Januari 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTKNper week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3-55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0-65 franco per post 0.72Y*.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN: .5 regels 1.75, elke regel meer f035. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
fiederen dag) 13 regels 0.30. elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f 250.- Wijsvinger f I 50.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 30 Januari
Een Verjaardag.
De ex-keizer van Duitschland is drie dagen
geleden vijfenzeventig jaar geworden, en we
hebben er haast niet op gelet, ofschoon hij nog
altijd middenin ons land woont. Het geval
was ongetwijfeld belangwekkend voor het
dorpje Doorn, waar de plaatselijke fanfare
haar gebruikelijken hoera-marsch met veel
long-expansie instudeerde, en de eigenaar van
Hotel Pabst een heele verzameling Duitsche
prinsen en prinsessen te logeeren kreeg, zoo
dat hij ons vaderlandsche „asylrecht" voor de
zooveelste maal gezegend moet hebben. Maar
voor ons overige Hollanders? Wij hebben een
vagen blik geworpen op een paar plaatjes, en
op een paar korte berichtjes. We hebben er
ons over verwonderd dat die veldmaarschalk
von Mackensen, die er in zijn uniform uitziet
alsof hij zóó uit een Fritz Hirsch-operette of
desnoods zelfs uit „La Grande Duchesse de
Gérolstein" is gestapt, nog altijd leeft. En voor
het overige laat het ons volkomen koud of de
man, die indertijd Wilhelm II was en vóór den
oorlog het militaire schrikbeeld van Europa,
75 of 76 of 77 is geworden. Wij zijn allang aan
hem gewend. Een gefortuneerde oude heer,
met een stormachtig verleden, die nu al meer
dan vijftien jaar in ons midden vertoeft. Wie
denkt nog aan het Europeesch spektakel,
waarmee zijn vlucht naar ons land gepaard
ging? Wie herinnert zich nog Lloyd George's
algemeene verkiezingen van 1918, ingezet met
de leuze dat de keizer bestraft zou worden?
Men zei toen in de gealliëerde landen dat men
hem ophangen zou, of guillotineeren of wat
dan ook. Een onzinnig plan, begeleid door veel
volksopwinding. Er kwam niets van, en daar
zijn de gealliëerde regeeringen ongetwijfeld
van harte dankbaar voor geweest. Het ware
een historische blunder geworden, die nog de
grootste toekomst-ellende had kunnen ver
wekken. En men kreeg de tientallen millioenen
dooden toch niet terug door er één man aan
toe te voegen, wiens persoonlijke schuld aan
den oorlog nog bovendien twijfelachtig was
en hem zeer zeker niet alleen toekwam. Zijn
Doornsche vergetelheid heeft de dynastie der
Hohenzollerns overigens veel meer kwaad ge
daan dan zijn terechtstelling in Londen of
Parijs haar had kunnen berokkenen. In het
laatste geval zou hij een martelaar geworden
zijn, en zou hij gevlucht zijn voor de gealliëer-
den inplaats van. voor zijn eigen oproerige
volkEn het maakt een groot verschil voor
wien een keizer de beenen neemt.
In Duitschland is de keizerlijke verjaardag
niet zoo onopgemerkt voorbijgegaan. Er is
een geweldig tumult geweest in de marmeren
hal van den Berlijnschen Dierentuin, waar
drieduizend monarchisten door generaal
graaf von der Goltz ja, die leeft ook nog:
weer zoo'n stem uit het verleden -zouden
worden toegesproken. Hij begon dan ook,
maar er waren Nazi's aanwezig die niet met
zijn betoog instemden. Tweehonderd bruin-
hemden stormden de zaal binnen met
kreten „Weg met den Keizer!", die al zoo
lang weg is, en raakten slaags, met ex-offi
cieren van wijlen het keizerlijke leger, die
hun sabels hadden getrokken. Ouwe gene
raals werden door jeugdige Nazi's de zaal uit
gejaagd. Vrouwen raakten onder den voet,
en het werd een helsch spektakel. Het resul
taat was, dat generaal Von Horn ontslagen
werd als leider van den Kyffhauser Bund, de
drie millioen leden tellende organisatie van
oud-strijders. Er heerscht, volgens de Engel-
sche bladen, groote verontwaardiging over
deze historie in monarchistische en Stahl-
helm-kringen in Duitschland.
Ja. Rustig is het er nog heelemaal niet. Pas
heeft Hitler's regeering zich genoodzaakt ge
zien tot krachtdadig optreden tegen de kop
pige oppositie in de Evangelische kerken. Er
zijn vijftig dommes ontslagen, en blijkbaar
zullen er nog meer volgen. En vandaag is er
alweer bericht over actie tegen een lastigen
R.K. Jeugdbond, en optreden tegen een pas
toor die ..de Hitler-jeugd heeft beleedigd".
Voltooid schijnen gelijkschakeling en orde
handhaving. na een jaar Hitier-regeering, nog
niet te zijn. Integendeel: het begint de laatste
weken weer veel onrustiger te worden. En het
buitenland ziet het met eenige verwondering
aan. en vraagt zich af wat ons nu weer in
Duitschland te wachten zou staan. Of zou het
van voorbij gaanden aard wezen?
De aanwezigheid van den ouden man in
Doorn in ons midden doet ons zoozeer geneigd
zijn. de Duitsche monarchistische beweging
als een stem uit het verre verleden t-e be
schouwen, dat wij haar wellicht onderschat
ten. Een oude dynastie hangt evenwel niet af
van den persoonlijken invloed van één man.
De roemlooze aftocht van Wilhelm n heeft
voor de Duitschers de herinnering aan den
keizertijd niet vernietigd. En aan afstamme
lingen heeft de ex-„Oberste Kriegsherr" geen
gebrek.
Het zijn gemoderniseerde afstammelingen,
die er niet uitzien zooals de veldmaarschalk
Von Mackensen. Doorn is alleen maar een
stukje dynastieke historie geworden: een
soort van bedevaart-oord voor al die prinsen
en prinsessen. Maar de hemel weet wat er in
dat merkwaardige volk, dat andere volken en
andere toestanden altijd zoo weinig blijkt te
kunnen begrijpen, nog wortelt aan liefde voor
het oude „Kaisertum". In deze connectie is
het nog wel belangrijk het verjaardagsfeest
van den ex-keizer in herinnering te brengen.
Niet in verband met hem zelf.
R. P.
KINDERVOEDING.
De Vereeniiging „Kindervoeding" reikte in
de afgeloopen week uit in hare af deelingen:
Zoctestraat 1254 porties; Overtonstraat 1170
porties; Byzantiumstraat 824 porties.
Bovendien werden dagelijks aan de scholen
voor Buitengewoon L. O. 90 porties verstrekt.
HET SPORTFONDSENBAD.
DEZE WEEK WORDT MET HET BOUWEN
BEGONNEN.
Naar wij vernemen heeft de gunning van
den bouw van het Sportfondsenbad plaats
gehad.
Het werk is gegund aan de firma Siemering
en Reehuis te Weerden (Ov.) voor f 208.000
Nog deze week zal met het bouwen begon
nen worden.
HET BRANDSTICHTINGS
COMPLOT.
EEN DER VERDACHTEN IN VRIJHEID
GESTELD.
De Officier van Justitie te Amsterdam vor
derde gisteren de gevangenhouding van de
verdachten, betrokken bij het bekende brand
stichtingscomplot.
In raadskamer werd voor de verdachten ge
pleit door resp. mr. S. de Jong. mr. P. van 't
Hoff Stolk en mr. J. K. M. Mathuisen. die in
uitvoerige betoogen naar voren brachten, dat
er geen bezwaren tegen de verdachten be
staan, die hun gevangenhouding rechtvaar
digen.
In den laten middag volgde de beschikking
van de rechtbank en werd mej. L„ conform
het pleidooi van mr. Mathuisen, in vrijheid
gesteld.
SMOKKELAAR AANGESCHOTEN
TOEN HIJ GEEN GEVOLG GAF AAN EEN
STOPSEIN.
Een luxe-auto, die, van de Belgische grens
komende, onder de gemeente St. Geertruid niet
aan het stopsein van twee kommiezen gevolg
gaf. maar zeer snel doorreed, werd onder schot
genomen. Een arm van den bestuurder werd
verbrijzeld terwijl hij ernstig in het gelaat
werd gewond. Toen de wagen tot stilstand
was gekomen, bleek hij met 600 K.G. boter
geladen te zijn. De bestuurder is in ernstigen
toestand naar een ziekenhuis te Maastricht
overgebracht.
JOODSCH MEMORANDUM AAN
HITLER.
VERBOD VAN DEN ECONOMISCHEN
BOYCOT VERZOCHT.
Het Joodsche telegraaf-agentschap meldt,
volgens de Tel.. dat het centrale comité van
alle Joodsche organisaties in Duitschland.
dat in Berlijn is gevestigd, aan Hitier en alle
leden van het Rijkskabinet een memorandum
heeft gezonden. De Joodsche organisaties ver
zoeken de Duitsche regeering een einde te
maken aan de anti-semietische propaganda
in de vergaderingen. Gelijktijdig wordt de re-
geering verzocht de campagne voor den
economischen boycot van de Joden in
Duitschland te verbieden.
De opstellers van het memorandum wijzen
op den ondergang en de moreele depressie
van het Duitsche Jodendom en verzoeken de
regeering den toestand der Joden binnen het
kader van het nieuwe regime te stabiliseeren.
VRIJ2. DEMOCR. BOND (Afdeeling Haarlem)
Donderdagavond 8.15 uur spreken in den
Protestantenbond, lacobstraat, Haarlem:
Mr. B. W STOMPS, over:
„HET PROCES TE LEIPZIG"
en Mr. L. G. VAN DAM, over:
„HET NAT. SOC. IN NEDERLAND"
BEZOEKT DEZE OPENBARE VERGADERING!
(Adv. Ingez. Med.j
ZWARE OVERSTROOMINGEN IN
ZUID-AMERIKA.
HONDERD SLACHTOFFERS?
SANTIAGO DE OHILI. 29 Januari (V.D.)
De geweldige watermassa's, die loskomen
door het smelten van de ..eeuwige sneeuw"'
op de bergreeksen tusschen Chili en Ar
gentinië, hebben ten gevolge gehad, dat alle
verbindingen verbroken zijn en een 30.000
toeristen in de bergstreken zijn opgesloten.
De thans reeds aangerichte schade wordt
geschat op drie millioen pond sterling. Een
honderdtal personen zijn om het leven ge
komen.
FRANSCH KAMERLID DOOR
MENIGTE BEDREIGD.
BELEGERING VAN EEN WINKEL.
BAYONNE, 30 Januari (Reuter). Toen
het Kamerlid Bonnaire. die betrokken is bij
de Stavisky affaire (hij heeft erkend een be
drag van 40.000 francs van Stavisky te heb
ben ontvangen, dat echter zijn honorarium
zou zijn als juridisch adviseur in een optan
tenkwestie) het paleis van justitie verliet,
hadden er opgewonden incidenten plaats.
Een menigte van 300 personen drong het ge
bouw binnen en riep: ..Naar de gevangenis".
Bonnaure kon door ecu zijdeur verdwijnen,
maar werd door een duizendtal menschen in
gehaald. Hij zag zich genoodzaakt in een win
kel te vluchten, waar de menigte hem bele
gerde.
Hij is tenslotte bevrijd door de politie, die
een particuliere auto liet voorkomen, waarin
Bonnaire onder gefluit van het publiek in
razende vaart wegreed.
In de straten van Bayonne heerschte tot
middernacht een opgewonden stemming en
zelfs ontstond een handgemeen met de politie
waarbij twee personen gearresteerd werden.
Betoogingen in Nice
PARIJS. 30 Januari (Reuter). In Nice ont
stonden gisteravond tijdens betoogingen van
ambtenaren en leden van bonden van belas-
tigbetalers opnieuw incidenten.
De menigte vernielde vensterruiten en vijf
politie-beambten werden gewond, terwijl 15
personen in hechtenis werden genomen.
KONINGIN EN PRINSES WEER NAAR
ONS LAND
Na een vacantieverbluf van vier weken in
Unterwasser zijn koningin Wilhelmina en
prinses Juliana gisteren naar Nederland te
ruggekeerd.
De fakkeloptocht, welke 30 Januari 1933 werd gehouden, den dag toen Hitier aan het bewind
kwam. Hitler, Frick en Göring danken de duizenden, die langs de rijkskanselarij trokken
Nu de eerste maand weer om is
Van het nog vrij versche jaar,
Vraag ik in vertrouwen: heeft u
Ze nog allen bij elkaar?
O pardon, neem me niet kwalijk,
Neen, u moet me goed verstaan,
Stel u voor, ik zou niet durven,
Tuttuttut, waar denkt u aan.
Ik bedoel, ais ik de vraag stel:
Heeft u ze nog bij elkaar,
Alle voornemens ten goede,
Die u hadt voor 't nieuwe jaar.
Vroeger opstaan en naar bed gaan,
Minder rooken ook wellicht.'
Minder gauw uit je humeur zijn,
Meer geduld en blij gezicht;
Hebt u die nog bij elkander,
Net als toen het jaar begon?
Ja? nou d' een is niet de ander,
'k Wou. dat ik dat zeggen kon.
Want ik had me voorgenomen,
Dat ik nooit meer rijmen zou.
Als 'k geen werklijk onderwerp had.
En u ziet waar blijf ik nou?
BESCHERMING VAN HET
STAATSBESTEL.
Handhaving van gezag en
grondwet.
HUREN VAN MET STEUN GEBOUWDE
ARBEIDERSWONINGEN.
TEGEN GEDWONGEN CONVERSIE.
Verschenen is de memorie van antwoord
aan de Eerste Kamer omtrent de algemeene
beschouwingen over de Rijksbegrooting voor
1934.
Blijkens de-ze memorie kan binnen zeer
korten tijd de instelling worden tegemoet ge
zien van een commissie „tot onderzoek van
de noodzakelijkheid en de doelmatigheid' van
wettelijke en andere voorzieningen met be
trekking tot het bekleeden van het lidmaat
schap van de vertegenwoordigende lichamen
door personen, wier staatkundig streven ken
nelijk is gericht op verandering der staats
instellingen met toepassing of bevordering
van onwettige middelen".
Verder, over de wenschelijkheid en voor
bereiding van een Grondwetsherziening;
Inderdaad worden de staatkundige moeilijk
heden van den tegenwoordigen tijd door de
regeering allerminst onderschat. Zij gelooft
echter, dat zij in haar overgroote meerder
heid niet kunnen worden opgelost door een
Grondwetsherziening, omdat zij veel meer dan
in de bestaande instellingen haar oorzaak
vinden in de wijze, waarop van die instellin
gen soms wordit gebruik gemaakt-. Wanneer
ieder op zijn terrein zich de verei-schte zelf
beperking oplegt en van de instellingen
alleen gebruik maakt op een wijz-e, die in
overeenstemming is met haar aard en met de
verantwoordelijkheid van hen. die ze moeten
gebruiken, dan zal, zoo vertrouwt zij, blijken,
dat aan de overgroote meerderheid van onze
constitutioneele voorschriften een toepassing
kan worden gegeven, die voldoet aan de
eischen, die'men daaraan in dezen tijd moet
stellen. Dit sluit natuurlijk niet uit. dat op
bepaalde punten wijziging gewenscht of zelfs
noodzakelijk zal kunnen blijken. Daarop blijft-
de regeering nauwlettend acht slaan en zij zal
zeker niet in gebreke blijven, het initiatief
te nemen tot een wijziging van onze Grond
wet, zoodra haar de wenschelijkheid daarvan
zal zijn gebleken.
De staatsopvatting van nat. socialisme of
fascisme kan ook naar het oordeel der re
geering niet ernstig genoeg worden bestreden,
't Beste middel daartoe is metterdaad te be
wijzen. met volkomen handhaving van
onze constitutioneele instellingen een krach
tige gezagsuitoefening vereenigbaar is. Ook
zal de regeering alle haar ten dienste staande
bevoegdheden gebruiken om de veiligheid
van den staat tegenover communistisch op
treden te beschermen zij zal niet aarzelen
aan de Staten Generaal nieuwe bevoegd
heden te vragen zoodra de bestaande haar
onvoldoende zouden voorkomen."
De regeering vertrouwt er met medewer
king van de Volksvertegenwoordiging in te
zullen slagen het budget te doen sluiten en
daarmede een der beste waarborgen te
scheppen voor de handhaving van den Gou
den Standaard.
In zake de huren van arbeiderswoningen,
die door woningvereenigingen gebouwd zijn
met voorschot-, verleend krachtens de Wo
ningwet. zal de regeering, zooals reeds is
toegezegd maatregelen treffen.
Gedwongen conversie is niet alleen in strijd
met het grondwettelijk voorschrift, doch zou
bovendien fnuikend zijn voor het staats-
crediet.
VRIJZ. DEM. BOND
De afd. Haarlem van den Vrijz. Dem. Bond
houdt, Donderdagavond a.s. een vergadering
in het gebouw van den Protestantenbond.
Mr. B W Stomps zal spreken over het pro
ces te Leipzig en Mr. L. G. van Dam over het
nationaal-socialisme in Nederland.
Daladier's onderhandelingen over het nieuwe
Fransche kabinet.
pag. 3
Zandvoort's raad oefent critiek op het beleid
van den wethouder inzake de steunverleening
pag. 7
Twee jongens door het ijs gezakt en ver
dronken.
pag. 4
Roosevelt's goudwet in het Huis van Afge
vaardigden aangenomen.
pag. 3
Zware overstroomingen in Zuid-Amerika.
pag. 1
De oorzaak van den brand in de telefooncen
trale te Amsterdam.
pag. 4
Het postvliegtuig van de Italianen Lombardi
en Mazotti is in Brazilië neergestort: er zijn
geen doodelijke ongelukken bij.
pag. 3
Een verklaring van het P. T. T.-personeel
geëischt betreffende hun politieke gezind
heid.
pag. 4
De Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer.
pag. 1
Nederland wil de kwestie van omroepen met
één zijband te Lissabon aan de orde stellen
pag. 4
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een verjaardag.
pag. 1
Van onzen Berlijnschen correspondent: Moet
Goering zijn hoogen post verlaten?
pag. 2
Van onzen Parijschen correspondent: Straat
revolutie in Parijs.
pag. 3
J. B. Schuil: Haarlem's Tooneel Blauwbaard's
Achtste Vrouw.
nag. 6
J. B. Schuil: V- Z. O. D. 3Iijn schoonzoon de
advocaat.
pag. 6
K. de Jong: Concert der H. O. V.
pag. 6
Voetbal in Engeland.
pag. 9
HEDENAVOND
MAANSVERDUISTERING.
Hedenavond omstreeks 5 uur zal, als de be
wolking gunstig is, de maan partieel verduis
terd worden. Om 17 u. 02 zal het verduisterde
stuk het grootst zijn en te 17 n. 43 zal de maan
weer geheel door het zonlicht worden be
schenen. Als de maan om 16 u. 34 opkomt is
zij reeds gedeeltelijk verduisterd.
EEN NIEUWE RUSSISCHE
STRATOSFEERVLUCHT.
DE BALLON HEDENMORGEN GESTART.
MOSKOU, 30 Januari (V. D.) Hedenmor
gen is de stratosfeerballon van de Russische
luchtvaartonderneming Ossoaviachim van
het vliegveld nabij Moskou gestart voor een
nieuwe vlucht voor stratosfeeronderzoek.
Te 11.17 uur plaatselijke tijd, had de bal
lon een hoogte van 20.600 Meter bereikt en
was nog steeds stijgende. Tot nu toe is de
radioverbinding met de ballon uitstekend.
HET VLIEGONGELUK BIJ HEINENOORD
De toestand van den sportvlieger v. d.
Vliet, die Zondagmiddag met zijn toestel in
de gemeente Heinenoord omlaag stortte, was
gisteravond van dien aard, dat men levensge
vaar geweken achtte.
De heer v. d. Vliet heeft reeds eenige me
dedelingen over het ongeval kunnen doen.
Hij was in een wolk geraakt en toen hij daar
uit kwam. bleek hij onderst boven te vliegen.
Hij trok het toestel recht, doch inmiddels
moest hij een noodlanding maken, omdat de
motor door gebrek aan benzine was afge
slagen.
OPROER IN EEN AUSTRALISCHE
STAD.
Woedende menigte eischt
verdrijving van de
vreemdelingen.
LONDEN, 30 Januari (Reuter). Uit Mal-
goorlie in West-Australië wordt gemeld, dat
onlusten zijn uitgebroken in verband met de
arrestatie van een vreemdeling.
Deze. bar-mixer van beroep, had zich
schuldig gemaakt aan doodslag.
Duizenden menschen stroomden te zamen
en eischten de verdrijving van alle vreemde
lingen.
Vijf hotels en dertien winkels, die naar
men aannam in buit-enlandsche handen wa
ren, werden geplunderd en in brand gesto
ken. een man werd op straat doodggeslagen.
Politie en brandweer stonden aanvankelijk
machteloos tegenover de tierende menigte,
welke trams en auto's aanhield en zich vervol
gens naar Boulder-city begaf, om ook daar
de vreemdelingen aan te vallen.
Uit Porth werd politie-versterking gezon
den, waardoor de rust kon worden hersteld,
nadat- 20 personen waren gearresteerd.
Alle steenkolenmijnen zijn gesloten.
Reeds lang heerscht in deze streken een
ongunstige stemming jegens de vreemdelin
gen. omdat dezen naar men zegt genoegen
nemen met zeer lage loonen in de mijnen.