1934
EL A. I.
fjudfdfi
lUCOftiOHC
f-edevat
i
ED. KIMMAN Co.
STAND 55
STAND 68
GEBR.BEEKMAN
DE CHAUFFEURSSCHOOL -
•••1
GARAGE „BLUE STAR"
R.A.I. keuze
VRIJDAG 9 FEBRUARI 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
18
AGENTE Fa.
HAARLEM
WAGENWEG 74
BLOEMENDAAL
-BLOEMENDAALSCHEWEG 5254
THANS GARAGE EN WOONHUIS
N. Kerksplein 12 en 12 a voorheen
Telefoon 10041 Oranjeboomstr. 174
Neemt Goede Autorijlessen
van Ervaren Instructeur
Vraagt inlichtingen omtrent onze werkelijk billijke condities.
Laat U niet misleiden door z.g. goedkoope cursussen, aangeboden
door onbekwame Amateurs.
W1 LH ELMIN ALAAN 22 (den Hout) TEL.12953
Koopt U geen auto op de R.A.I.?
Rijdt dan met „Blue Star" wagens "I O O C "2
Prima materiaal. Het Telefoonnummer Is 1 3 J
Verhuurinrichting met en zonder Chauffeur.
Hoofdverfegenwoordigsfer voor de provincie Noord-Holland
N.V. HAARLEMSCHE RIJWIEL- EN AUTOMOBIELMIJ.
HAARLEM - ZIJLWEG 35
Telef. 11906—11905
AMSTERDAM - STADHOUDERSKADE 100—101
Telef. 90975—90964
Een plan voor 1000 K.M. speciale autowegen.
Kosfen 1400.000.000, waarvan de helft voor ar-
beidsloon, v. 50.000 arbeiders werk voor 3 jaar
DOOM J. M. A. KROES
Lid Van het bestuur der Ned. Ver. voor Autosnelwegen
Meden opent de R.A.I. weder haar poor
ten voor de nagenoeg j aarlij ksche
show en dan zullen weder vele dui
zenden autoliefhebbers en belangstel
lenden binnenstroomen om de vorderingen
van de industrie op dit terrein te aanschouwen.
Ook al verwachten we geen sensaties, toch
loont een bezoek aan deze tentoonstelling
altijd wel de moeite; menigeen kan er zijn
kennis op het chapiter van autowetenschap
verrijken en nieuwe indrukken opdoen, die
hem in de practijk van nut kunnen zijn. En
voor verscheidenen is een gang naar de
RA.I. de inleiding tot het aanschaffen van
een wagen gebleken.
Het is wel merkwaardig, dat ondanks
misschien juist wel door de crisis het aan
tal automenschen steeds toeneemt. Meer en
meer wordt men zich bewust, dat het ge
bruik van motortractie economiseerend werkt
en het nuttig effect van den voor vervoer be
stemden tijd verhoogt Zij, die meenen, dat
loopen de goedkoopste manier is om zich te
verplaatsen, vergissen zich, wanneer de af te
leggen afstand enkele kilometers of meer be
draagt Het rijwiel en de tram kunnen iemand
reeds veel tijd besparen, maar wie véél bij
den weg moet zijn en niet tot de beklagens
waardige legioenen der werkloozen behoort,
kan het toch bezwaarlijk zonder auto stellen.
Het aantal motorrijtuigen inbegrepen de
ongeveer 35.000 motorrijwielen heeft in
ons land de 180.000 reeds overschreden: de
toeneming heeft den laatsten tijd gemid
deld minstens 10.000 per jaar bedragen. Tel
ken jare melden zich 60.000 candidaten voor
het rijvaardigheidsexamen aan, van wie de
overgroote meerderheid slaagt.
Wanneer we bedenken, dat in de Vereenig-
de Staten van Noord-Amerika ongeveer
35.000.000 motorwagens d.i. pl.m. één per
gezin in gebruik zijn, dan mag de voor
spelling gerechtvaardigd heeten, dat er in
Nederland binnen niet al te langen tijd
1.000.000 wagens zullen zijn, 't geen dan, re
kening gehouden met een aanwas der bevol
king tot 9.000.000 zielen, zal neerkomen op
één wagen per twee gezinnen. We zijn dan
nog maar half zoo auto-welvarend als de
V. S.; een mogelijkheid, die zelfs door pessi
misten niet uitgesloten mag worden geacht.
Voor mij staat dit toekomstcijfer reeds se
dert een kwarteeuw vast;'oorlog en crisis
hebben er geen verandering in kunnen bren
gen. Twintig jaren geleden heeft men er mij
nog om uitgelachen, tien jaren geleden heeft
men er de schouders nog over opgehaald, vijf
Jaar terug vond men mijn voorspelling nog
wel héél erg optimistisch, thans zijn we zoo
ver gevorderd, dat degenen, die nog twijfelen
aan de door mij geschetste mogelijkheid, er...
niet meer openlijk voor durven uit te komen!
De pioniers voor den specialen autoweg
waarop onze wegenpolitiek thans eindelijk
officieel Is gericht hebben een soortge
lijke ervaring opgedaan.
Aan den tegenwoordigen stadgenoot van
Haarlem's Dagblad, den heer S. ten Bokkel
Huinink, komt de eer toe, de gedachte van
den specialen autoweg voor het eerst naar
voren te hebben gebracht; zijn plan voor een
viaductweg van Amsterdam langs Schiphol,
Aalsmeer, beoosten Lelden naar Den Haag en
Rotterdam dateert van 1922 en het werd in
het voorjaar van 1923 als fundament voor
een concessie-aanvrage bij de Regeering aan
geboden tevergeefs, want de concessie
werd geweigerd wegens bezwaren van de Ne-
derlandsche Spoorwegen Kort daarop is Mus
solini met een dergelijk plan gekomen in zijn
land en dat project, omvattende aanvanke
lijk een specialen autoweg van Milaan naar
Varese en Como, is in 1924 verwezenlijkt.
Sindsdien is in Italië het aantal speciale
autowegen aanmerkelijk uitgebreid en is ook
in andere landen, met name ln Duitschland,
waar de Hafraba (Hanze-steden, Frankfort
Bazel) werd gesticht met het doel een groote
speciale autowegverbinding NoordZuid te
maken, deze aangelegenheid met kracht ter
hand genomen.
In October 1927 werd de Nederlandsche
Vereeniging voor Autosnelwegen (NEVAS) op
gericht, die het plan Ten Bokkel Huinink in
haar programma heeft opgenomen en daar
aan later uitbreiding heeft gegeven met ver
binden naar het Noorden zoowel via af
sluitdijk als via Zwolle het Oosten en het
Zuiden.
De vorige minister van Waterstaat heeft
krachtig geijverd om deze plannen onmoge
lijk te maken. Doch zij bleken meer levens
kracht te bezitten dan zijn ministerschap.
Weliswaar is het nog niet tot een directe
verwezenlijking gekomen, maar de officieuze
commissie van overleg voor de wegen heeft
in haar onlangs uitgebracht rapport aan den
tegenwoordigen bewindsman van Waterstaat,
ir. Kalff, onomwonden als haar overtuiging
te kennen gegeven, dat het voor de nieuwe
wegen, voorkomende op het Rijkswegenplan,
ter bevordering van de verkeersveiligheid, ter
verhooging van de capaciteit van den weg en
van de verkeerseconomie en veelal ook om
hooge kosten te vermijden, dikwerf verkies
lijker is om deze wegen uitsluitend voor auto
verkeer dan als wegen voor gemengd verkeer
aan te leggen.
Tevens geeft de commissie toe, dat de
thans nog in aanleg zijnde weg Den Haag
Rotterdam (waarvan het gedeelte Den Haag
—Delft reeds enkele jaren in gebruik is, ter
wijl het traject bij Overschie al heel veel
misère heeft veroorzaakt) wellicht op een
anderen voet zou zijn aangelegd indien de
aanleg thans nog moest worden voorbereid.
Van den aanvang af heeft Nevas er op aan
gedrongen dat men daar een viaductweg
alleen voor auto's zou bouwen, o.a. in ver
band met den drassigen bodem (waarin nu
millioenen kub. meters zand voor den aan
leg verzonken liggen) en met het oog op de
hooge kosten en lasten, welke aan den aan
leg van nevenbanen voor langzaam verkeer
zijn verbonden. Men had dan ook veel een
voudiger onteigeningsprocedure gehad en
men zou alle landwegen hebben kunnen la
ten loopen, omdat het viaduct over alles heen
zou zijn gegaan. Het zou veel veiliger zijn ge
weest en in de gegeven omstandigheden veel
minder duur.
De geheele overbruggingstragedie van Over
schie (welke gemeente volgens het oorspron
kelijke plan van Waterstaat vrijwel in tweeën
zou zijn gehakt door den aanleg van een half-
hoogen dijk aan beide zijden van de brug)
zou achterwege zijn gebleven. De tegenwoor
dige minister die zich met het rapport van
de commissie van overleg in beginsel heeft
vereenigd heeft althans nog iets in de
richting van een specialen autoweg daar ter
plaatse willen doen door zijn beslissing, dat
het onderhavige gedeelte bij Overschie een
viaductbaan zal worden. Wij zijn hem daar
voor erkentelijk. Daar wordt dus de put nog
Op de Otosjo vanmorgen
Heb ik in gepeins gestaan,
't Zal wat kiespijn nog bezorgen
Aan die nu uit R_A.I.-en gaan.
'k Heb er gretig loopen neuzen
En mijn oog ging er te gast,
Tjonge jonge, wat een keuze,
Wat een zware kiezerslast.
Alles is er even prachtig,
Alles toont er even sterk,
Even snel en even krachtig,
Alles technisch meesterwerk.
Alles glanst er vol bravoure,
Pronkend met de slanke lijn.
Klaar om ieder te vervoeren,
Die zijn meester wenscht te zijn.
't Is een symphonie van kleuren,
Die het critisch oog bekoort
En daar feestlijk staat te geuren.
Zonder geur der kwade soort.
Ik heb in gepeins vanmorgen
Op de Otosjo gestaan,
Wat een kiespijn zal 't bezorgen
Aan die nu uit R.A.I.-en gaan.
P. GiASUS.
gedempt voordaat het kalf verdronken is»
Wij hebben verder met voldoening verno
men, dat de weg van Den Haag via Gouda
naar Utrecht zoodanig zal worden aangelegd,
dat vrijwel nergens kruisingen a niveau noo-
dig zijn. Ook dat is een belangrijke stap in
de goede richting, dien we aan minister Kalff
te danken hebben, want volgens het aanvan
kelijke plan zou slechts 'n enkele kruising
per viaduct of «tunnel geschieden.
Er is meer, dat tot voorloopige tevreden
heid stemt Wij hebben jarenlang betoogd, dat
langs een specialen autoweg geen boomen-
rijen behooren te staan; indien het land
schap al te eentonig zou worden, dan kun
nen boomen groepen worden aangelegd op
zéér bepaalde plaatsen links of rechts verwij
derd van den weg. Boomenrijen werken irri
teerend voor den bestuurder van een auto en;
zij zijn levensgevaarlijk in geval van aanrij
ding. Bovendien verhoogen afgevallen bla
deren op den weg het slipgevaar.
Dat alles heeft de commissie thans erkend
en wij mogen aannemen, dat ook de minis
ter zich daarmee vereenigt.
Een andere kwestie wordt beheerscht door
de verblindende lichten bij avond en nacht.
De ingenieurs aan wie de wegenplannen
ter concipieering waren toevertrouwd, heb
ben aan het rijden bij donker weinig aan
dacht geschonken. Stonden zij daarvoor te
ver buiten de practijk van het transport
wezen?
Nevas heeft steeds geijverd voor autowegen'
met een tusschenwand ter vermijding van
het gevaar der tegenliggers.
In haar rapport is de commissie ook te
dezen opzichte tot Nevas genaderd. Zij wil de
speciale autowegen met minstens vier rij
banen voorzien van een groene heg over de
geheele lengte in het midden, en reserveert
daarvoor 2 1 2 M. plus twee kantstrooken elk
van 50 c.M. langs die middenstrook, in totaal
dus 3 1/2 M.
Volgens de plannen van Nevas zou men
echter met een tusschenwand van zéér ge
ringe dikte kunnen volstaan, waarvan de
hoogte 1.50 a 2 M. zou moeten bedragen.
Deze vergt veel minder onderhoud en véél
minder grondoppervlakte dan een groene heg
met toebehooren. Wij bevelen den minister
alsnog aan, ook hier zoo economisch en effi
ciënt als mogelijk zij, te werken.
Tenslotte de keuze van wegdek Wij geven;
aan beton de voorkeur boven welk ander ma
teriaal, niet alleen omdat het een stroef rij-
vlak waarborgt, maar ook omdat het bij
nacht beter dan asphalt of klinkers den weg
zichtbaar doet zijn. Beton harmonieert op
ideale wijze met het rubber der banden en is
nagenoeg vrij van trillingen, hetgeen met
klinkers allerminst het geval is, terwijl as
phalt bij regen het snel rijden zeer gevaar
lijk doet zijn.
Indien wij wel zijn ingelicht, dan zal de'
nieuwe weg van Den Haag naar Utrecht van
een betonverharding worden voorzien. Enkele
bestaande wegen, evenals 2 3 van den Af
sluitdijk. bezitten reeds een beton dek. Het is
in het belang van de verkeei-seconomie te
hopen, dat dit systeem op uitgebreide schaal
op de komende speciale autowegen zal wor
den toegepast.
DE MOTORRIJWIELEN
De R. A. I. tentoonstelling van dit jaar ver
toont nog een bijzonderheid. In negatieven zin
dan, door niet te vertoonen. Er zijn namelijk
geen motorrijwielen. Deze belangrijke en
groote afdeeling is ditmaal geheel weggeble
ven en het eenzame vliegtuig dat er staat op
gesteld, slaagt er niet in. hoe interessant het
op zichzelf moge zijn, dit gemis te vergoeden.
Het is jammer dat. wat men weleens oneerbie
dig de „haklkepoffers" noemt, op deze show
ontbreken, want ook op 'dit gebied heeft de
techniek allerminst Stilgestaan en zouden
ongetwijfeld vele nieuwe snufjes te bewonde
ren zijn geweest. Wij zullen hier nu niet ver oo
ingaan, maar een der nieuwe attracties is
bijv. de variatie in-kleur, tot voor kort een
zwak punt bij de motoren. Maar een merk als
Harley Davidson, om er slechts een te noemen
verschijnt nu behalve in haar traditioneele
olijfkleur, ook in zilver blauw en rood. De
Londensdhe Olympia Show gaf wel motoren te
zien en daar kon men reeds ccnstateeren dat
de 250 kub. c.M. klasse zeer populair is ge
worden. De faibrieken weten rekening te hou
den met deze toenemende voorkeur en bijzon
dere exemplaren zijn bijv. uitgebracht door
Matchless, een kopklepper met oliebad-ketting
kast. Velocette van de vermaarde Norton-
fabrieken, de niet minder beroemde Ariel, de
Calthorpe. de Levis, zeer zeker teveel om alle
maal op te noemen.
De motoren ontbreken op de R. A. I. en dat
hebben wij te aanvaarden. Maar het is wel
jammer.
(Schetsteekening van het plan- Ten BokkeL Ëuinmk van 1922).
