Het BetouqtHkste
Het Zeiss-Planetarium.
Vertrouwen.
DE NIJENRODE-ZAAK.
51e Jaargang No. 15540
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 21 Februari 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABOINNEMEN 1 EN per week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
1 325, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f 0.05, per maand f 0 22, per 3 mnd. 0.65 franco per post 0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNj.5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duin
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400—,
f250.- Wijsvinger f 150—, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-,
Verlies Duim f75—. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30—.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Opening in tegenwoordigheid
van Z. K. H. Prins Hendrik.
(Van onzen Correspondent)
In tegenwoordigheid van Z.K.H. Prins Hen
drik; minister mr. J. A. de Wilde; Prof. mr. G.
A. van Poelje, namens den minister van On
derwijs, K. en W.: Jhr. mr. dr. L. N. H. Bosch
Ridder van Rosenthal, burgemeester van Den
Haag; prof. W. de Sitter, directeur van de
Leidsche Sterrewacht; luit.-gen. jhr. W.
Röell, gouverneur der Residentie; de Duit-
sche en Noorsche zaakgelastigden en vele
andere autoriteiten is gistermiddag officieel
geopend het Zeiss-Planetarium der „Haag-
sche Courant". De gasten werden ontvangen
door den heer A. W. Sijthoff, directeur der
„Haagsche Courant" en den heer Th. G. van
der Garden, secretaris der directie.
De heer A. W. S ij t h 0 f f heette vervolgens
in een toespraak de aanwezigen welkom.
Spr. zette uiteen hoe het 50-jarig bestaan
van de „Haagsche Courant" en de totstand
koming van het nieuwe gebouw aanleiding
waren geweest om een Zeiss-Planetarium te
bouwen en daarmee voor Den Haag een
blijvend cultuurmonument op te richten.
Spr. hoopt, dat dit voor het onderwijs, voor
Den Haag in het bijzonder en voor Nederland
in het algemeen van blijvende waarde moge
zijn.
Spr. dankte allen die aan de uitvoering
hadden medegewerkt en besloot met dezen
wensch, dat de stichting aan haar doel zal
beantwoorden.
Namens de Regeering wenschte de minister
van Binn. Zaken, mr, J. A. de Wilde, den
heer Sijthoff geluk met het werk, dat zoo
lang en zoo met uiterste zorg voorbereid
werd, is voltooid. De sterrekunde is een weten
schap, die zich beweegt in hoogere regionen,
het planetarium, dat deze wetenschap op
populaire wijze verduidelijkt aan velen, opent
een bron van genot, die eveneens van hoo
gere orde genoemd moet worden.
Het groote gebouw in de Wagenstraat
aldus de minister getuigt van het willen
en kunnen van den stichter, uw vader. U
voegt door belangrijke uitbreidingen daaraan
het uwe toe en u hebt tevens aan dit gebouw
een kroon toegevoegd, die een blijvend sie
raad voor Den Haag beteekent: een plane
tarium.
De minister deelde voorts mede, dat de
heer Sijthoff benoemd was tot,officier in de
orde van Oranje Nassau.
Spr. hechtte onder luid applaus der aan
wezigen, den heer Sijthoff het officierskruis
op de borst met de woorden: „Mag ik u dit
bewijs van waardigheid overhandigen in de
hoop, dat u het lange jaren in eere zult
dragen".
Vervolgens hield de burgemeester
van Den Haag een rede, het initiatief van den
heer Sijthoff roemende en hem namens het
gemeentebestuur den gedenkpenning voor
wetenschap en kunst aanbiedend, hem dan
kend namens de gansche burgerij voor deze
daad van burgerzin.
Voorts zijn nog redevoeringen uitgesproken
door professor Van Poelje, Dir.-Generaal
van onderwijs; professor dr. W. de Sitter en
de heer F. Fieseler, vertegenwoordiger der
firma Carl Zeiss in Jena.
Namens de Nederl. Dagbladpers sprak de
heer J. W. Henny, voorzitter dezer Ver-
eeniging, zich aansluitende bij de hulde aan
den heer Sijthoff gebracht.
De heer A. W. S ij t h 0 f f sprak zijn eer
biedigen dank aan de Koningin uit voor de
onderscheiding, dankte den Prins voor zijn
aanwezigheid en de sprekers voor hun waar-
deerende woorden.
Tenslotte heeft de directeur van het plane
tarium, drs. J. J. Raimond een demon
stratie van dit „wonder van Jena" gegeven,
waarbij de aanwezigen met groote belang
stelling het vertoonde gadesloegen.
Na de opening bleef men nog eenigen tijd
in een nevenzaal bijeen, waarbij ververschin-
gen werden aangeboden. Het ligt in het
voornemen de openbare voorstellingen, die
tweemaal pe# dag plaats vinden, n.l. om 4
uur en om 8.30 uur, Maandag te doen aan
vangen.
DE COÖPERATIE ,.DE SAMEN
WERKING" TE HEEMSTEDE.
IN STAAT VAN FAILLISSEMENT
VERKLAARD.
De coöperatieve verbruiksvereeniging „De
Samenwerking" te Heemstede verkeerde
reeds eenigen tijd in liquidatie.
Dinsdag is het faillissement door de Haar-
lemsche rechtbank uitgesproken.
Tot curator werd benoemd Mr. C. Blanke
voort te Haarlem.
Naar wij nader vernemen zal de curator
pogingen in het werk stellen, om het be
drijf aan andere over te doen. Intusschen
is niet te verwachten, dat de eventueele op
brengst voldoende zal ziin, om het tekort te
dekken, zoodat de leden hun aantal is
475 zich wel zullen kunnen voorbereiden
op een omslag van 't tekort over de leden.
Hoeveel dit zal zijn is nog niet te bepalen.
MEISJE DOOR HAAR VROEGE-
REN MINNAAR VERMOORD.
DE DADER VOORTVLUCHTIG.
EINDHOVEN, 21 Februari (V.-D.).
Gisterenavond is te Woensel. te ongeveer 10
uur, in de Keldermanstraat 104, de 23-jarige
mej. T die eenige jaren geleden omgang had
met een Duitscher, woonachtig te Eindhoven,
doch deze kennismaking had verbroken, in
haar woning door haar vroegeren minnaar met
een revolverschot in het hoofd en een in den
voet doodelijk getroffen. Het lijk is naar het
politiebureau overgebracht. De dader is voort
vluchtig.
DEED STAVISKY OOK AAN
SPIONNAGE?
VERDACHT VERTREK VAN TWEE
VROUWELIJKE ARTISTEN.
PARIJS. 21 Februari (V.D.) Pe Pa-
rijsche ochtendbladen melden in verband
met het Stavisky-schandaal, dat, volgens in
Bayonne in omloop zijnde geruchten, deze
geheele kwestie in de eerstvolgende dagen
een geheel ander aanzien kan krijgen.
Er zijn zekere aanwijzingen, dat de mani
pulaties van Stavisky zich niet alleen be
perkt hebben tot in de millioenen loopen-
de oplichtingen, doch dat hij zijn goede be
trekkingen met de hoogste autoriteiten ook
gebruikt heeft voor het uitoefenen van
spionnage.
Hoewel deze geruchten op het oogenblik
nog geen vasten vorm hebben aangenomen,
noemt men in verband hiermede toch reeds
de namen van de Weensche kunstenares Rita
Georg en de op het oogenblik te Londen ver
toevende Weensche danseres Marianne
Kupfer.
Men verwondert zich er over, dat deze
beide dames onmiddellijk na den dood van
Stavisky Frankrijk hebben verlaten en dat
in het bijzonder Rita Georg tot nu toe ge
weigerd heeft naar Parijs te komen om in
lichtingen over haar betrekkingen tot Sta
visky te geven
DE GEM. GENEESKUNDIGE
DIENST.
DE DIRECTEUR DR. J. VAN KONIJNEN
BURG BINNENKORT MET PENSIOEN.
Naar wij vernemen zal Dr. J. van Ko
nijnenburg, directeur van den Gemeentelijken
Geneeskundigen en Gezondheidsdienst te
Haarlem, in September van dit jaar zijn 65sten
verjaardag bereiken. Zoo hij dus geen gebruik
maakt van de gelegenheid om tot het einde
van dit jaar te blijven, zal hij in September
den gemeentedienst met pensioen gaan ver
laten.
De gemeente Haarlem zal in hem een zeer
vei-dienstelijk ambtenaar verliezen. De heer
van Konijnenburg vervulde reeds 16 jaar deze
zeer moeilijke functie op een wijze die hem
aanspraak deden maken op veel waardeering
van de zijde van het gemeentebestuur, zijn
personeel en zeer velen die met den dienst in
contact kwamen.
DE UITSLUITING IN DE
KLEEDINGINDUSTRIE.
ER WORDT NOG ONDERHANDELD.
Naar wij vernemen is. zooals was aangekon
digd, de uitsluiting in het maatkleedingbedrijf
heden ingegaan.
Intusschen is het contact tusschen werk
gevers en werknemers niet geheel geëindigd.
Er wordt nog onderhandeld.
OM EEN„VERLOREN"
PORTEFEUILLE.
DADERS IN HOOGF.R BEROEP
VEROORDEELD.
Het Haagsche Hof heeft uitspraak gedaan in
de zaak tegen vijf personen, die betrokken
zijn geweest bij de kwestie van de door een
Rotterdamsch kantoorbediende verloren por
tefeuille. waarin ongeveer f 36.000 had geze
ten. De kantoorbediende had deze gelden aan
een medeplichtige overhandigd en later had
men de buit verdeeld.
De kantoorbediende en de uitlokker werden
conform den eisch van den adv.-gen. ver
oordeeld tot twee jaar; een koopman tot 1 1/2
jaar; een andere koopman tot een jaar. Al
deze straffen zijn hooger dan de door de Rot-
ACHTTIEN CHINEEZEN
VERDRONKEN.
BIJ DE STRANDING VAN EEN STOOM
SCHIP.
SJANGHAI, 20 Februari (V. D.) Het Chi-
neesche s.s. „Tsjoinsjen" dat van Tsji Foe
naar Dairen onderweg was. is op een rif ge-
loopen. Achttien leden der bemanning zijn
verdronken. Een deel der opvarenden is door
een Japansche mijnenlegger gered.
ZWEEDSCHE PRINS TROUWT
EEN DUITSCHE FILMACTRICE.
TEGEN DEN WIL VAN ZIJN VADER EN
GROOTVADER
STOCKHOLM, 29 Februari (V. D.) Het
Zweedsche telegraafagentschap is gemach
tigd mede te deelen, dat Prins Sigvard van
Zweden, de 2e zoon van den kroonprins, dezer
dagen in Londen is aangekomen en aldaar
maatregelen genomen heeft om te trouwen
met een vrouw van Duitsche nationaliteit. De
prins is tot dezen stap overgegaan tegen den
uitdrukkelijken wil van den kroonprins en
den koning. Prins Sigvard is in 1907 geboren.
Naar verluidt is de toekomstige echtgenoote
van den prins mejuffrouw Erica Patzek,
dochter van een koopman te Berlijn.
Volgens een bericht in de Tel. zou mej.
Patzek filmactrice.
(De burgemeester van Zandvoort
stelt den gemeenteraad voor, de
maximumsnelheid voor auto's in
te trekken. Hij verwacht, dat de
automobilisten dit op prijs zullen
stellen en op zulk een besluit
zullen reageer en met een onberis
pelijke wijze van besturen).
Daar gaat Zandvoort's burgervader
Met een nieuwe proef in zee,
Die ik, als 't wordt aangenomen.
Toejuich als een frisch idee.
Rem de auto niet in snelheid
Daar komt zijn betoog op neer,
Maar beroep u op de hoogste
Automobilisten-eer.
Heb vertrouwen in hun rijkunst,
In hun boulevaardigheid,
Leg hen niet aan nog meer banden,
Toets hen op hun waardigheid.
Nu dan, automobilisten,
Als gij straks in Zandvoort rijdt.
Toont dan, dat gij ook tenvolle
Zulk vertrouwen waardig zijt.
Als men u de vrijheid blijheid,
Toestaat op den boulevard,
Gun die aan ook aan den fietser
En den kalmen wandelaar.
Laat dien burgemeester merken,
Dat hij zich niet heeft vergist,
In 't besef noblesse oblige
Bij den automobilist.
DE ZEVEN PROVINCIëN.
ZEVEN VONNISSEN TEGEN INLANDSCHE
SCHEPELINGEN.
Uit Soerabaja (Aneta). De Zeekrijgs
raad veroordeelde een Inlandsch schepeling
van de „Zeven Provinciën" tot 9 maanden
gevangenisstraf met ontslag uit den dienst
wegens het niet kennis geven aan zijn supe
rieuren van het hem bekende voornemen om
tot muiterij over te gaan.
Wegens hetzelfde feit werd een ander
Inlandsch schepeling tot 1 jaar gevangenis
straf veroordeeld eveneens met ontslag uit
den dienst.
Voorts veroordeelde de Zeekrijgsraad een
Inlandsch schepeling tot 6 jaar gevangenis
straf met ontslag uit de dienst wegens sa
menspanning tot muiterij.
Vier andere Inlansche schepelingen wer
den vrijgesproken.
DE BEGRAFENIS VAN
KONING ALBERT.
VERTEGENWOORDIGERS DER KONINGIN
VERTROKKEN.
Met den Parijschen trein van 11 uur is de
missie, welke de Koningin zal vertegenwoor
digen bij de begrafenis van Koning Albert van
België, hedenochtend naar Brussel vertrokken.
De missie voert een grooten krans mede, die
op de baar van den ontslapen Belgischen ko
ning zal worden neergelegd.
Naar wij vernemen zullen de Prins en zijn
adjudant luitenant-kolonel jhr. Laman Trip
gedurende hun verblijf in Brussel de gasten
zijn van onzen gezant jhr. mr. Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer, terwijl vice-admi-
raal Rambonnet en baron Van Hardenbroek
in Hotel Astoria zullen logeeren, dat door de
Belgische regeering ter beschikking is gesteld
van vertegenwoordigers van vreemde staats
hoofden en regeeringen, die de begrafenis bij
wonen.
DIEFSTAL IN HET POST
KANTOOR TE ENKHUIZEN.
AANGETEEKENDE STUKKEN ONTVREEMD
ENKHUIZEN, 21 Februari. In den'afge-
loopen nacht is uit het postkantoor te Enk
huizen een postzak met aangeteekende stuk
ken ontvreemd. De ambtenaren kwamen he
denmorgen tot de ontdekking, dat van de
post, die hedennacht per auto uit Amsterdam
was aangekomen, een zak ontbrak.
Een onmiddellijk ingesteld onderzoek leidde
er toe. dat de zak in een steegje in de nabij
heid van het postkantoor leeggeschud werd
teruggevonden. Het was een zending bestemd
voor Hoog-Karspel. De brieven en drukwer
ken bleken nog aanwezig, maar de aangetee
kende stukken waren verdwenen.
Men vermoedt dat de diefstal heeft plaats
gehad tijdens het lossen van de auto. Het is
nog niet bekend welke waarde de gestolen
stukken vertegenwoordigen. De politie heeft
de zaak in onderzoek.
CONTRACTLOON LAND
ARBEIDERS.
DOOR DEN R.-K. LAND ARBEIDERSBOND
AANVAARD.
Te Weenen heeft gisteren een rouw plechtigheid plaats gehad voor vijftig slachtoffers, die
tijdens den burgeroorlog in Oostenrijk zijn gevallen. Op de bovenste foto minister
Schuschnigg li.de bóndscommissaris voor Weenen Schmitz (21de kanselier dr. Dollfuss
(3). bondspresident Miklas (4) en kardinaal Innitzer (5) voor het raadhuis. Daaronder de
kisten met de lijken der gesneuvelde soldaten, politieagenten en Heimwéhrleden.
I Wij vernemen dat het voorgestelde loon
voor de bloemistarbeiders (een gemiddelde van
19.per week) door den R.-K. Landarbei-
dersbond is aanvaard.
De Chr. organisatie van werknemers had
hedenmorgen nog geen besluit genomen.
Nader vernemen wij, dat ook de bond van
Werkgevers in het bloembollenbedrijf het con
tract aanvaard heeft.
Tienduizenden hebben gisteren voor het Igk
van koning Albert gedefileerd.
pag. 3
Het standrecht is in Oostenrijk opgeheven.
pag. 3
Een hevige sneeuwval in de Vereenigde Staten
heeft vele slachtoffers geëischt.
pag. 3
De Zeekrijgsraad te Soerabaja heeft de von
nissen tegen zeven Inlandsche schepelingen
geveld.
pag. 1
Vragen aan den minister van Justitie of de
W.A. en W.O.-organisaties der N. S. B. wettig
geoorloofd zijn.
pag. 4
De verplaatsing van de K. E. M. A. van Arn
hem naar Delft in de Tweede Kamer be
handeld.
pag. 9
Dr. J. van Konijnenburg, dir. van den Genees
kundigen Dienst, verlaat binnenkort den
dienst met pensioen.
pag. 1
Koning Albert in de Tweede Kamer herdacht.
pag. 9
Vergadering van de Haarlemsche Kamer van
Koophandel
pag. 6
Zal het terrein „Bosch en Hoven" eindelijk
verbeterd worden? Een voorstel van B. en
W. van Haarlem.
oag. 6
De kwestie van de lichtvoering op met na-
triumlicht verlichte wegen in hooger beroep
behandeld.
pas 4
Te Woensel is een meisje door haar vroegeren
minnaar vermoord.
pag 1
R.K. landarbeiders en de werkgevers aanvaar
den het contract in het bloembollenbedrijf.
pag. 1
ARTIKELEN, ENZ.
Speciale correspondentie: De Nijenrode-zaak.
pag. 1
H. G. Cannegieter; De Jantjes in Haarlem.
pag. 2
K. de Jong: Concert der H. O. V.
pag. 2
Van onzen Londenschcn correspondent; Tien
den-oorlog in Engeland.
Pag- 3
Melis en Frits.
4e dag.
't Ging heden tegen de kruiers ba zen of
eigenlijk zouden we kunnen zeggen tegen den
kruiersbaas en zijn procuratiehouder; de laat
ste was Frits, waarover reeds eerder is ge
sproken; laten we gemakshalve den baas Me
lis noemen.
Melis dan is een kruiersbaas van een
eigenaardig kaliber; een gewoon mensch zou
hem rijwielhandelaar noemen, aangezien hij
een winkel in dat artikel heeft, maar voor de
ingewijden zou hij de man zijn geweest, die een
toevlucht was voor hen, die op onregelmatige
wijze geld en goed van anderen van bezitter
deden veranderen en die toevlucht zou daarbij
niet altijd even belangeloos zijn geweest.
Dergelijke lieden wenschen soms vriend
schappelijke betrekkingen met de recherche
aan te knoopen, wat, gezien hun mentali
teit, niet een verlangen is om de misdaad te
doen straffen, hoofdzaak is natuurlijk om de
aandacht van zich zelf af te leiden. Een
diefje, dat hun geen voordeel van beteekenis
kan verschaffen, heeft te vreezen te worden
uitgeleverd; de jongens van beteekenis moe
ten buiten schot blijven. Heler aan den eenen
kant. verklikker aan den anderen; loenenaar
noemen ze dat in de onderwereld. Mr. Ko-
kosky, de verdediger van Frits, opende het
vuur door de maatregelen van orde, door den
president genomen, aan critiek te onder
werpen. Hij meende, dat de president er een
zitting met gesloten deuren van maakte, door
last te geven deze bij den aanvang der zitting
te sluiten, wat echter al niet geheel juist was,
omdat de hoofddeuren wel op slot zijn. maar
een zijdeur niet. Vóórts was zijn bezwaar, dat
pers en advocaten er wel in mochten, maar
niet er uit en Mr. Kokosky haalde er een
serie wetten bij tot de Grondwet toe, sprak
zelfs van nietigheid der zitting.
De president legde het protest naast zich
neer.
De kruiersbazen hadden er zich in de eerste
plaats over te verantwoorden, dat zij op
zettelijk hadden meegeholpen de oplichting
ten laste der verzekering mogelijk te maken
en het critieke pjmt in dezen is: Hebben zij,
voordat de goederen uit het kasteal werdeu
gehaald, geweten, dat het er om ging ae ver
zekering op te lichten en het behoeft geen
betoog, na hetgeen we Frits reeds eerder
hoorden verklaren, dat Melis en Frits dit
hardnekkig ontkenden.
Maar nu was er een proces-verbaal van
twee rechercheurs, waarin het relaas stond
van een gesprek, dat zij met Melis in het Huis
van Bewaring hadden gevoerd en uit het
verhoor van de rechercheurs en de interrup
ties van Melis kregen we meteen eenig be
grip ervan, hoe de politie op het spoor van
daders en goederen was gekomen. Het debat
tusschen een der rechercheurs en Melis was
tamelijk geanimeerd en het had er allen
schijn van dat beide heeren de zaak onder
ling wilden behandelen buiten den president
om. wat van dien rechercheur niet bepaald
aangenaam aandeed. De houding van den
tweeden rechercheur was correct.
De rechercheurs dan zouden van een onbe-
