DE BILT
AKKER-CACHETS
WOENSDAG 21 FEBRUARI 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
2
ker.de hebben vernomen, dat een der drie jon
gens in een café iets over de Nijenrodezaak
zou hebben uitgelaten en omdat zij dezen
jongen als een intieme kennis van Melis be
schouwden, gingen zij dezen polsen of hij er
misschien iets van wist.
Melis zat toen voor een andere zaak ih
voorarrest en hij heeft later 3 jaar gevange
nisstraf moeten incasseeren, waaruit men
ziet, dat „spotters huisje ook wel eens brandt"
en het bedrijf van Melis zeker risico met zich
brengt.
We willen op het verhaal betreffende de
reden, waarom Melis werd opgezocht niet
verder ingaan; genoeg zij het, dat de recher
cheurs met Melis hebbeen gesproken en dat
deze het een en ander over de Nijenrodezaak
meedeelde.
Bij een volgend bezoek werd dit op schrift
gesteld, maar Melis wilde het niet teekenen,
wat voor hem nu de mogelijkheid opende te
zeggen dat het niet waar was. wat in het stuk
stond; althans, dat hij het zoo niet bedoeld
had of zijn bedoeling onjuist was weergege
ven.
In dat procesverbaal toch staat dat Melis
had verklaard te weten dat het er om gegaan
was de verzekeringsmaatschappij op te lich
ten. dat nu al heel slecht in zijn verklaring,
welke hij thans aflegde, paste.
Waarom Melis in dezen als „loenenaar" op
trad? Hoopte hij een voorspraak te krijgen in
de zaak. die tegen hem hangende was? Wou
hij de rechercheurs ter wille zijn? Of werd hij
door wraakzucht gedreven omdat de be
loofde 20 mille niet waren betaald?
Een positief antwoord kregen we niet. Wil
men Melis gelooven. dan gaf hij de inlichtin
gen als een tip, meer niet; hij en de jongens
moesten er verder buiten blijven, want de
jongens verraden? Dat nooit!
De jongens hebben dat later anders begre
pen. want zij schreven in de politiecellen op
den muur. .Melis is de loenenaar!" Zulks ter
instructie van andere verdachten, die even
tueel na hen daar zouden komen.
Er kwamen geen nieuwe gezichtspunten be
treffende de schuldvraag der verdachten,
wel bleek, dat Melis niet de onbeduidende rol
had gespeeld, welke Frits hem in de vorige
verklaringen had toegedacht, want Melis
heeft niet minder dan Frits er toe meege
werkt de drie jongens op expeditie te doen
gaan en de president, voor wien Melis blijk
baar geen onbekende is, is dan ook van oor
deel. dat, waar Melis de baas van Frits is en
hij ook in andere zaken steeds de leiding had
geomen, wel verwacht kan worden, dat hij
meer dan Frits de schakel tusschen den koop
man en de jongens is seweest.
De zaak van Melis en Frits werd ge
schorst en Melis had zich daarna te ver
antwoorden. omdat hij opzettelijk goederen
die van misdrijf afkomstig waren, aan de
nasporingen van politie en justitie zou heb
ben onttrokken.
Wat was 't geval geweest? De drie Jon
gens. die de goederen hadden weggehaald,
zouden ze als afgesproken was. bij Melis
brengen, maar zij voelden daar aanvankelijk
niet veel voor. omdat zij een waarborg voor
de betaling wilden hebben. Als bekend, vlotte
het met die betaling niet, alleen een on-
r.oozele honderd gulden kreeg ieder hunner
en als je op duizenden rekent, valt dat tegen
De restivsou later komen, maar er kwam
niets, ook niet na de paar weken, die hun
als termijn was genoemd. Melis wilde een
pleister öp de wonde leggen door hun mede
te deelen, dat ze het goud mochten houden
wat dan met den opdrachtgever afgesproken
zou zijn, maar die jongens hadden er niet
veel zin in, ze vertrouwden dat zeker niet
erg.
Daar opeens veranderde Melis van houding
toen een der jongens, die gelezen had van
de tienduizend gulden premie, door de ver
zekering uitgeloofd, het plan opperde het
goed naar den verzekeraar te brengen wat
hij echter zelf niet goed durfde.
Melis nam dat zaakje over. Hij kende den
detective, die door de verzekeringsmaat
schappij met de opsporing was belast en
daarom zou alles bij Melis gebracht worden.
Listig verborgen in een paar uitgeholde
planken brachten de jongens de zaak bij
Melis op zolder, terwijl zii tegen f 100 ieder
afstand dederj van het goud.
Melis gaf den detective een tip. maar meer
ook niet, want. zei hij. een detective moet
zelf kunnen zoeken. Hij wilde toen wel uit
weiden over dien detective, die slapelooze
nachten doorbracht en dien hij, half in de
olie. 's nachts om 2 uur had opgebeld, maar
cat hoefde niet; dat. zal later voor komen-
als de detective in 't bankje zit. Dus hce dat
nu alles gegaan is, weten we niet. alleen dat
Frits de goederen in nette verzegèlde pakjes
had geborgen, die bij iemand, dien Melis niet
wilde noemen, onder werden gebracht.
Melis gaf een kijk op zijn veelzijdige ken
nis door als kunstbeoordelaar op te treden.
Een der schilderstukken toch zou een Rem
brandt zijn geweest, maar toen Melis het
stuk zag, riep hij minachtend uit: „Dat *en
Rembrandt? Bestaat niet. Zoo 'n dikken
neus schilderde Rembrandt niet".
Met voldoening hoorde hij later, dat 't geen
echte Rembrandt was.
Er werd verder maar losjes overheen ge-
loopen, wat er nu eigenlijk met de goederen
gebeurd was; dat wordt bewaard voor de
detective story, doch zooveel begrepen we er
toch uit. dat de verzekering de tienduizend
gulden had uitbetaald en dat de jongens er
ieder 2000 van gehad hebben. Melis becchreef
in grove trekken een plan, dat gevormd was
om er den vriend van den kasteelheer in te
laten loopen, maar ook hierop werd verder
niet ingegaan, t Kwam er alleen maar op
aan, of Melis die goederen had bewaard om
ze aan de nasporingen der justitie of politie
te onttrekken en dat had hij niet gedaan,
zei hij. Hij had ze in ontvangst- genomen van
den jongen, die de planken kunstig had uit
gehold. om ze aan de verzekering te geven
en daarom had die jongen ze ook ge
bracht.
..Ja. maar", zei de president, „de verzeke
ring is niet hetzelfde als justitie of politie".
Zoover had Melis niet nagedacht, dat was
voor hem gelijk: ze kwamen dan toch, waar
ze wezen moesten.
Hij wist natuurlijk, dat t volstrekt niet
hetzelfde is, of je 't goed naar de politie
brengt, die je dan lastige vragen stelt om
trent de herkomst of naar een geheimzinni-
gen detective, die in een donkeren nacht
op een eenzame plaats van gemaskerde per
sonen tegen betaling pakjes in ontvangst
neemt en die dan later kan zeggen niet te
weten, wie hem het goed hebben bezorgd,
pf 't precies zoo gegaan is, weten we niet,
maar er werd een klein tipje van de sluier
opgelicht. Dat behoort ook alles bij de detec
tive story.
En toen werd ook deze zaak geschorst.
Naar men zegt komt Donderdag a.s. de
kasteelheer voor, die, zooals een der getuigen
mededeelde, geregeld de krant leest in t Huis
Hier een scheut en daar
een steek, hangerig, rillerig,
koortsig en lusteloos? Gij
hebt kou gevat! Neem een
"AKKERTJE" en nog een als
Nsder/ondseh Ge naar bed gaat. Morgen
Product voelt Ge U 'n ander mensch.
AKKER-CACHETS helpen
buitengewoon bij Griep,
Influenza, Spierpijn Kiespijn,
Hoofdpijn en Rheumatiek.
Per 12 stuks slechts 50 cent.
Gebruikt dus voortaan uitsluitend
Volgens recept van Apotheker Dumont
&saess.immsmsm
Bovengenoemde prijs wordt verhoogd met
Bijslag-zegel voor Omzetbelasting.
(Adv. Ingez. Med.)
van Bewaring, zoodat hij het proces behoor
lijk kan volgen.
De president merkte op, dat hij als ver
dachte toch 't recht heeft inzage van de
stukken te nemen, zoodat die krant er niet
zooveel toe doet.
DE KWESTIE VAN DE
„SPAARNESTROOM".
DE REEDER IN VRIJHEID GESTELD.
De rechtzaak omtrent de „Spaarnestroom"
is thans in zooverre in een ander stadium
gekomen, dat de meeste opvarenden van de
boot thans in Amsterdam in voorarrest zitten
in zake de meineedkwestie.
Zij hebben n.l. voor den Raad van Scheep
vaart verklaringen afgelegd, die het vermoe
den van meineed opleverden. Daarna zijn zij
in Haarlem gedetineerd verdacht van het
tot zinken brengen van de „Spaarnestroom",
doch op verzoek van de verdedigers zijn zij
daarvoor in vrijheid gesteld. Nu zijn zij naar
Amsterdam overgebracht voor deze meineed
zaak.
Een der opvarenden, die niet als getuige
is gehoord voor den Raad van Scheepvaart,
is op vrije voeten gesteld, evenals de reeder.
die Maandag door den Officier in Haarlem
gehoord is.
DE KLACHTZAAK TEGEN
IR. MUSSERT.
ZIJ ZAL VOORLOOPIG NOG NIET
BEHANDELD WORDEN.
Zooals men weet, zou ir. Mussert 27 Februari
a.s. voor de Utrechtsche rechtbank terecht
staan in verband met een tegen hem door den
heer Duymaer v. Twist ingediende klacht. De
ze zaak zal voorloopig echter geen voortgang
kunnen hebben, omdat mr. Van Vessem, de
verdediger van ir. Mussert een bezwaarschrift
heeft ingediend, waardoor de dagvaarding
komt te vervallen. De rechtbank zal een be
slissing moeten nemen op het verzoek tot bui
ten vervolging stellen. Ir. Mussert acht de
klacht van het Kamerlid Duymaer van Twist
ongegrond en heeft bij het door hem bij be
zwaarschrift gedane verzet tegen de dagvaar
ding verzocht buiten vervolging te worden ge
steld. Hij ziet in het indienen van de klacht
door Duymaer van Twist een poging om de
politieke strijd over te brengen naar de recht
zaal en acht dit, en speciaal het te hulp roe
pen van den strafrechter in den politieleen
strijd, een misbruik maken van de rechter
lijke instellingen.
DE LOONSVERLAGING BIJ VAN GEND
EN LOOS.
Zooals wij Zaterdagavond mededeelden,
heeft de directie van Van Gend en Loos be
sloten om met ingang van 1 April a-s. op
nieuw een loonsverlaging van 6 pet. in te
voeren.
Zondag heeft hierover een vergadering te
Utrecht plaats gehad van vertegenwoordi
gers van personeel uit het geheele land, welke
vergadering was uitgeschreven door den Cen-
tralen Bond van Transportarbeiders en den
R.-K. Bond van Transportarbeiders. Als ge
volg van de besprekingen zal nog deze week
een conferentie plaats hebben met de direc
tie. Dan komen de afgevaardigden a.s. Zon
dag opnieuw te Utrecht bijeen tot het nemen
van een beslissing.
OOMMISSIE VAN OVERLEG VOOR DE
POLITIE.
Wij ontvingen het volgend communiqué:
Onder leiding van Mr. J. Gerritsz ver
gaderde op 20 Februari j.l. de Centrale Com
missie van overleg voor het politiepersoneel
ter behandeling van de Verordening rege
lende de rangen, het aantal, de samenstelling
de eischen van benoembaarheid en de bezol
diging der gemeentepolitie. Daarbij werd
tevens een advies vastgesteld ten aanzien van
enkele bepalingen door den Minister van
Binnenlandsche Zaken in overweging ge
geven betreffende uitbetaling van bezoldi
ging tijdens het vervullen van militaire dienst
plicht.
Daarna werd met algemeene stemmen
gunstig geadviseerd omtrent een voorstel
tot verlaging der vergoeding, toe te kennen
ter bestrijding van de kosten van onuder-
dhou der politier ij wielen.
COMMISSIE TOT WERING VAN
SCHOOLVERZUIM.
Voor de twee bovengenoemde commissiën.
welke uit vijf leden moeten bestaan, hebben
B. en w. de navolgende aanbevelingen opge
maakt:
Commissie A: 1. E. Geerts Wzn., Engelsz-
straat 26; 2. G. Brouwer, Or ion weg 46; 1. W.
G. F. Sant, Zaanenlaan 47; 2. O. de Wit, Mar-
nixstraat 6; 1. E. de Groot, Raadhuisstraat 3;
2. J. Schreuder, Van Nesstraat 12; 1. W. J.
Speller, Nieuwe Gracht 22; 2. G. C. van
Leeuwen, Schoterboschstraat 6; 1. J. W. van
Hezel, Ramplaan 101; 2. Mevrouw H. Weber—
Groeneveld. Lindenstraat 24.
Commissie B: H. W. de Rijk. Prinsen-Bol
werk 2; 2. P. Krom, Rustenburgerlaan 37; 1.
R. M. v. d. Hart, Gaelstraat 51; 2. M. A. van
Heuven, Thomsonlaan 51; 1. H. de Vries,
Wouwermanstraat 90; 2. J. H. H. Timmer
mans, Burg. Boreelstraat 14; 1. C. M. J. Baas.
Floraplein 22; 2. J. Verkoren, Ampzingstraat
10; 1. D. W. Miezerus, Coornhertstraat 29; 2.
C. Overbeek, Kinderhuissingel 22.
meldt:
Hoogste barometerstand 778.1 m.M. te
Scilly.
Laagste barometerstand 741.1 m.M. te
IngÖ.
en voorspelt:
Meest matigen, later wellicht weer toe-
nemenden Westelijken tot Zuid-Westelijken
wind. Half tot zwaar bewolkt of betrokken.
Waarschijnlijk eenige regen. Aanvankelijk
weinig verandering in temperatuur, later iets
kouder.
Barometer
Hedenmorgen 9 uur 770 m.M.
Neiging: Stilstand.
Thermometer
Hoogste gisteren 44 F.
Laagste heden nacht 38 F.
Hoogste heden 40 F.
Uit het Buitenland
IETS KOUDER.
De depressie in het Noord-Oosten, welke
gisteren sneeuwstormen en groote koude in
de bovenlucht bracht in het Oostzeegebied en
in geheel Duitschland, is bezig uit het waar
nemingsgebied te verdwijnen. Op IJsland be
gon de barometer gisteravond opnieuw te
dalen en is de luchtdruk in den nacht 10
m,M. gevallen en nog snel dalende. De hooge
drukking in het Westen nam in den kern iets
af, doch blijft overheerschend tot ver op den
Oceaan. De naderende depressie brengt neer
slag en verwarming in het Noord-Westen. In
het hooge Noorden en in Noord-Scandinavië
werd het weer zeer koud. In Finland daalde
de barometer tot beneden 35 gr. C., In
Oost-Groenland tot 38 gr., op Spitsbergen
tot 22 gr., op Jan Mayen tot 14 gr.
De atmosferische koude, welke in Duitsch
land aanleiding gaf tot enormen sneeuwval
in de middelgebergten (Fichtelgebergte 82
c.M.), trok verder naar Polen en de Russi
sche Randstaten (uit Koningsbergen wordt
40 gr. C. gemeld op 5000 Meter hoogte)In
het Oosten ligt thans weer een vorstgebied;
het vorstgebied in Zuid-Frankrijk blijft nog
eiken morgen aanwezig. Op de Britsche eilan
den blijft de temperatuur hoog. Op de Far
Oer en de Shetlands viel veel regen, in
Duitschland plaatselijk veel sneeuw en regen.
Barometer
Stand van heden 770 m.M.
Vorige stand 772 m.M.
Neiging; Achteruit.
Opgegeven door de
FA. FEDERMANN. Opticien.
Groote Houtstraat 37. Tel. 11059
Thermometer
Hoogste gisteren
Laagste heden nacht
Hoogste heden tot 12 uur
46 F.
41 F.
46 F.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
STIL; TOCH GUNSTIGE STEMMING.
De beurshandel bleef ook hedenmorgen te
Amsterdam zeer stil, daar elke stimulans
ontbrak. De stemming was nochtans niet
ongunstig en de koersen konden zich meeren
deels handhaven op de slotprijzen van gis
teren.
Van de industriepapieren liepen zoowel
Philips als Unilevers ongeveer een procent
op. Aku was onveranderd. Koninklijke ver
toonde een neiging tot reactie, doch het ver
lies bleef tot een fractie beperkt.
Rubberwaarden echter lagen flauw in ver
band met een bericht in een Engelsche fi-
nancieele bladen volgens welke de rubber
restrictie-besprekingen met voortdurend
grooter wordende moeilijkheden te kampen
hebben. Amsterdam-Rubber daalde een pro
cent.
De Youngleening bleef ongeanimeerd. Op
de wisselmarkt openden ponden op 7.561/2
de Nek Yorksche pariteit. Later trad een
herstel in tot ongeveer het laagste niveau
van gisteren Dollars bleven op peil. Evenals
Fransche francs.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 21 Februari.
Bevallen 17 Februari: J. A. AldersWempe,
z.; 18 Februari: D. E. Stroo CloeckEvers, z.;
R. van GelderWever, d.; N. de KorteJos-
selet, d.; 19 Februari: A. M. C. Grannetia
Kemp, d.; P. Plantingavan Looijengoed, d.;
P. v. d. PutteBergman, d.; 20 Februari: H.
BoterbloemKoning, d.; C. M. L. A. Aerts
Ruigrok v. d. Werven, z.; W. Akerslootv.
d. Wall, z.;
Overleden 17 Februari: J. P. de Jongev.
d. Gevel, 67 j., Papentorenvest; 19 Februari:
M. C. J. BrantsKlein, 67 j„ Bosch en Vaart
straat; M, C. Hoenderdos, 34 j., Oudeweg.
MARKTNIEUWS
PURMEREND, 20 Februari 1934
Kaas. Aanvoer 20 stapels kleine, f 22 a f 22,50
per 50 K.G.
Boter. Aanvoer 658 K.G., prijs f 1,40 a f 1,65
per K.G.
Vee, 481 runderen, waaronder zijn 190 vette
en 14 stieren.
20 paarden f 60 a f 145 per stuk.
33 Vette kalveren f 0,40 a f 1,60 per K.G.
890 nuchtere dito, f 3 a f 14 per stuk.
250 Vette varkens f 0,34 a f 0,36 per K.G.
63 magere dito, f 10 a f 20 per stuk.
228 biggen f 7 a f 12 per stuk.
646 schapen f 8 a f 26 per stuk.
Kuikens f 0,57 1/2 a f 1,85.
Eieren kip-, per 100 stuks f2,50 a f3,10.
Vette koeien, prijshoudend, f 0,54 a f 0,60
per K.G.
Gelden koeien, prijshoudend, f90 a f140
per stuk.
Melkkoeien, prijshoudend, f 120 af200 per
stuk.
BEGRAFENIS E. G. ."HARTENS.
Op de Algemeene Begraafplaats aan de
Kleverlaan had Dinsdagmiddag onder groote
belangstelling de teraardebestelling plaats
van het stoffelijk overschot van den heer E.
G. Martens. Op den doodenakker waren o.m.
aanwezig een deputatie van het Hoofdbe
stuur van den Ned. Stucadoorsbond en een
deputatie van het bestuur der Kon. Lieder
tafel „Zang en Vriendschap"; voorts vele le
den van die Liedertafel en verschillende
personen uit stucadoors- en aannemerskrin
gen. Vele kransen dekten de baar.
De voorzitter van het Hoofdbestuur van
den Ned. Stucadoorsbond, waarvan de heer
Martens jaren lang penningmeester is ge
weest, de heer J. A. De Moet. prees den over
ledene als een trouw kameraad en vriend,
een braaf man en een uitstekend collega
„Wij zullen je noode missen!" aldus spr. „Rust
in vrede!"
De heer W. Voet, sprak namens de Kon.
Liedertafel „Zang en Vriendschap" en zeide
dat de overledene de Liedertafel op voortref
felijke wijze heeft gediend: hij was een goed
lid en een verdienstelijk zanger. Tot voor kort
heeft hij de belangen van het eigen gebouw
van ,.Z. en Vr." mede helpen behartigen. De
heer Martens was een goed, vroolijk, joviaal
man.
De heer F. H. Muller, voorzitter van de afd.
Haarlem van den Ned. Stucadoorsbond,
bracht namens die afdeeling den overledene
een laatsten groet.
De heer Stegeman een familielid uit Go-
rinchem, getuigde van het vele goeds, door
hem van de familie Martens ondervonden.
Een familielid dankte voor de belangstel
ling.
Zij nog vermeld, dat de stoet getrokken
was langs het gebouw van „Zang en Vriend
schap" in de Jansstraat, waar het vaandel
naar buiten werd gebracht en een krans aan
den lijkwagen gehecht.
TWAALF DOODEN BIJ EEN SPOORWEG
ONGELUK IN SPANJE.
JAEN, 20 Februari (V. D.) Nabij het station
Andujar zijn twee treinen op elkaar geloopen.
Twaalf reizigers werden gedood, 40 gewond.
MUZIEK.
CONCERT DER H. O. V.
Dirigent: Jan van Cilse.
De „Variaties op een St.-Nicolaasliedje" van
Jan van Gilse vormen sedert vele jaren een
geliefd repertoire-nummer van ons orkest, en
het zal ongetwijfeld velen der trouwe bezoe
kers genoegen gedaan hebben, den auteur als
gastdirigent op het podium te zien en dus
persoonlijk te kunnen begroeten en huldigen.
Die huldiging was dan ook na de uitvoering
van zijn bekende Variaties het slotnum
mer van het programma zeer spontaan en
hartelijk. Een ander, veel later door v. Gilse
geschreven orkestwerkje de „Prologus brevis",
waarmee het tweede deel van het programma
begon, verwierf niet veel meer dan een succes
d'estime. Blijkens den titel moet dit stuk be
schouwd worden als een soort van Ouverture
of Preludium. Nadere aanduiding in welken
zin het voorbereiden zal, ontbreekt en de
geest van het werk geeft dienaangaande geen
duidelijke vingerwijzing. Van de twee the-
magroepen die het bevat, en die door hun te-
terugkeer aan den hoofdvorm van Sonate of
Ouverture doen denken, is de eerste levendig
haast uitgelaten, door scherpe rythmiek ge
kenmerkt. de tweede rustig, zangerig, be
schouwend. In de eerste doen de moderne
stroomingen der Duitsche toonkunst zich in
sterke mate voelen en dit mag wel de oor
zaak van den geringen weerklank dien
het werk bij het meerendeel der hoorders
vond. Van Gilse's „Variaties", die ook in ver
schillende groepen rythmische, figuratieve,
contrapuntische, vrije en instrumentaal-colo-
ristische en die met een geestig Quodlibet ein
digen sloegen als gewoonlijk in.
De vertolking van Cherubini's Anacreon-
Ouverture, Mozart's g-min.-symphonie en
Grieg's Elegische Melodieën beteekende een
rustig en voornaam musiceeren met het zeer
gelukkig en toegewijd spelende orkest; een
musiceeren, dat van alle uitzonderlijkheden
vrij bleef en dus ook geen stof tot speciale
opmerkingen biedt. Wel scheen men te kun
nen bemerken, dat de artistieke aard van
den vroegeren leider van 't Utrechtsch Ste
delijk Orkest hem meer in de richting van
Germaansche degelijkheid dan die van Ro-
maansche gratie leidt.
Soliste was Annie Woud. De twee zeer beken
de Aria's van Gluck schonken opnieuw het
genot van het machtige, diepe en volle alt
geluid; bij de „Divinités du Styx" frappeerde
ook de scherpte der dictie. In de volle kracht
van haar intuïtieve visie en geweldig muzi
kaal reproductievermogen verscheen de zan
geres, toen zij de beide liederen van Mahler
voordroeg. Hoe fel gaf zij den parabel op het
schipperende, treuzelende menschdom, dat
den hongerende met beloften paait totdat het
te laat is! En wélk een speelschheid, guitig
heid en sierlijkheid kenmerkten haar vertol
king van het liedeke dat door de drie ganzen
over het water gebracht is! Het was uitmun
tend, het was groot! En het orkest secon
deerde onder Van Gilse's leiding zeer goed,
zoodat het genot deze audities onvermengd
mocht heeten. Een buitengewoon langdurige
bijval viel der zangeres ten deel.
K. DE JONG.
FILMKUNST.
DE JANTJES IN HAARLEM.
Zoo zullen wij dan deze week het voorrecht
genieten, de veelgeprezen eerste Nederland-
sche amusementsgeluidsfilm De Jantjes in
eigen stad te kunnen gaan zien. Na een nacht
voorstelling, waarmee de reeks vertooningen in
het Rembrandt theater a.s Donderdag op
eenigszins feestelijke wijze wordt ingewijd, zal
Vrijdag het werk van Jaap Speyer en zijn tal
rijke verdienstelijke medewerkers in genoemde
bioscoop op het repertoire komen.
Wij zijn in de gelegenheid gesteld deze film
vooraf te zien en kunnen niet anders verkla
ren, dan dat er in alle opzichten veel goeds
van is te zeggen.
Wat de stof betreft, is het werk een echt
Nederlandsch product geworden, en, mocht
men er toe overgaan, wat wel voor de hand
ligt dat zal gebeuren, de film ook naar het
buitenland te exporteeren, dan zal het hier
weergegevén milieu den vaderlandschen geest
beter reproduceeren dan de sprookjesachtige
Volendammers met hun stereotiepe molens en
priksleden. Niet, ciat de Jantjes de Nederland-
sche realiteit doen aanschouwen; wie de hier
op het doek verschijnende tafereelen in Am
sterdam zoekt, zal teleurgesteld huiswaarts
keeren. Maar het is de specifiek-Amsterdam-
sche volkshumor en volkssentimentaliteit,
welke, eerst in tooneelvorm verwerkt, thans
filmklaar is gemaakt.
Dit reeds tevoren populaire gegeven waar
borgt op zichzelf de belangstelling van het
publiek. Maar het publiek zou na de eerste
vertooning zelfs de Jantjes ontrouw worden,
wanneer de film van het populaire gegeven
ook niet tevens een aardig en welverzorgd
filmstuk gemaakt had. En dit is de verdienste
van Speyer en de zijnen, dat de Jantjes ook
als filmfiguren net zoo echt en net zoo kleu
rig en fleurig zijn gaan leven als ze dit op het
tooneel, dank zij Bouber en de zijnen hebben
Populair is niet alleen de stof, maar populair
zijn ook de vertooners. Uit alle hoeken heeft
men acteurs en actrices van naam bijeenge-
haald. Maar dezen zouden eveneens ondanks
hun populariteit het werk hebben doen mis
lukken. als ze niet, met volkomen verlooche
ning van hun tooneelloopbaan, zich naar de
eigenaardige eischen. welke de film aan het
levend materiaal stelt, hadden gevoegd. Meer
nog dan de Willem van Oranjefilm hebben De
Jantjes ons overtuigd, dat wij in onze tooneel-
spelers een prachtige kern bezitten, waar
omheen zich op den duur een speciaal-Hol-
landsche filmbezetting groepeer en kan.
Moeten we namen noemen, dan valt de aan
dacht allereerst op de scherpgemarkeerde en
gevoelige koppen van Marie van Westerhoven
als Moeder Bet je en Aaf Bouber als Tante
Piet. En van de jongere generatie treffen
Johan Kaart al de Scheele en Fientje de la
Mar als Jans door hun ook voor de eigenaar
dige filmeischen zoo geslaagde plastiek. De
kundige hand van den fotograaf Farkas heeft
van elke hoedanigheid, welke ieder dezer .spe
lers voor de lens een goede kans gaf, profijt
getrokken en'de regisseur heeft, waar zijn lei
ding extra noodig was, zooals bij de nog iet
wat onwennige filmtypen Willy Castello als
De Dolle en Susie Klein als Blonde Greet, stijl
en vorm aangebracht.
Zoo zien wij Joan Remmelts als Leendert,
Jan van Ees als de Blauwe en Henriëtte Davids
als Na Druppel paradeeren, alsof ze reeds
jaren geleden in Hollywood waren ontgroend.
Cor Hermus als Oom Gerrit, Tourniaire als
Steenman, Rika Hopper als Steenman's echt-
genoote, Sylvain Poons als de Mop, Amsy
Moina als Sarina, Henri Eerens als officier,
Flor la Roche als advocaat. Jan Blok als
straatzanger, en vooral niet te vergeten
Cissy van Bennekom als een zeer gevoelige
Doortje.
Dat Louis Davids in eigen persoon in het
cabaret zijn bedjes zingt, is een attractie te
meer.
Aardig is ook de aankleeding van de ver
schillende tafereelen. Inzonderheid kan men
het interieur van de kroeg als geslaagd be
schouwen; daarin zit sfeer en stemming. En
hoe mooi van foto is de gevangeniscel met het
mistige, schemerige licht, dat de figuur van
den Dolle reeds bij voorbaat in het gewenschte
trieste, sentimenteele kader zet.
De compositie van de verschillende filmge
deelten munt uit door een bijna on-Holland-
sche vlotheid, al komt hier en daar in een wat
traag loopend gedeelte en een onnoodigen
nadruk de vaderlandsche zwaar-op-de-
handschheid nog wel om 't hoekje kijken.
Menigmaal verrassen guitige vondsen en
schalksche effecten, welke een nieuwen gloed
over deze oude tooneelstof werpen en bewijzen,
hoe zij als filmproduct nog weer geheel origi-
neele mogelijkheden biedt.
Uit alles blijkt, hoe hier niet alleen naarstig,
maar ook kundig en onder goede leiding ge
werkt is. De samenstellers hebben geboft, dat
zij voor het musicale gedeelte over een zoo ge-
routineerden en zoo nauw met de film ge-
parenteerden medewerker als Max Tak hebben
kunnen beschikken.
We zouden nog veel over dit welgeslaagde
Hollandsche fabricaat, gepresenteerd door
Loet C. Barnstijn, kunnen zeggen, maar willen
ons tot het bovenstaande beperken. Alleen
mogen we niet vergeten, nog even te herinne
ren aan de stemmingsrijke weergave ook van
de Indische tafereelen. Inzonderheid het
decor, waarin Dolle Dries en Sarina op de
waranda samen zitten te keuvelen, wekt een
inderdaad tropische illusie.
H. G. CANNEGIETER.
Jan van Ees, Willy Castello en Johan Kaart Jr. in ,X)e Jantjes
