De rattenvangers van.... Zandvoort.
ZATERDAG 10 MAART 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
5
HILLECOM
Tioee en negentig slachtoffers wachten op den brandstapel.
UIT DE OMSTREKEN.
De vuilnisbelt in een arena herschapen.
Een attractie voor liefhebbers
(Adv. Ingez. Med.)
voor ettelijke nachten voldoende., maar u
moet niet gelooven dat zij een boekhouding
met afschrijvingsmethode erop na houden en
de bedrijfsonkosten over verschillende reke
ningen laten loopen. Zij redeneeren dus als
volgt: Een vijf en twintig voor ons tweeën,
min vijftig centen: dan blijven er drie kwar
tjes over. Daarvan krijgt ieder zeven en
dertig en een halve cent die wij dn twee
avonden en nachten hebben verdiend. Elke
twee dagen is het inleverdag, niet waar?
Per-dag-per-man wordt dat dus juist be
rekend: achttien en driekwart cent en
daarvoor moet er van zeven uur tot ongeveer
één uur worden gewerkt met een uur schaft
tijd. Het uurloon bedraagt dus 3 centen
en nu wordt er veel duidelijk als ze spreken
van liefhebberij.
„Als we een stuiver per rat kregen, keerden
we de heele belt om", klinkt het bijna als
een uitdaging aan de wereld onder onze
voeten. Onderhandelingen met 'de bevoegde
instanties over deze prijsverhooging zijn
gaande en indien de partijen overeen komen
zal de jachttijd wel worden uitgebreid zeer
tot nadeel van de slachtoffers in spe!
Zandvoort Bad is een sinistere attractie
rijker geworden, doch dit keer is het een
attractie voor de eigen bevolking. Voor de
liefhebbersHet sprookje van den ratten
vanger van Hameln wordt op modernere
wijze ten tooneele gevoerd, op wreedere
wijze, want mooi fluitgepijp is wel ver te
zoeken. Wel hoort men er hondengeblaf
overdag en menschengejuich.
LiefhebberijBrrr!
W. SCH.
lezen om eenig idee te krijgen wat ons te
wachten staat als de N.S.B. overheerschen
zou.
Het Centrum treft in deze geen schuld,
maar het zijn de 8 millioen katholieken die
het centrrum in den steek gelaten hebben.
Was Hitier noodig? Neen. want met man
nen als Brüning had de zaak even goed ge-
loopen, maar Von Papen liet hem in den
steek.
En nu? Ja, het concordaat Js er, maar wat
komt er van de naleving?
En was is er bereikt? Hitier vraagt 4 jaar,
maar zou een Brüning 4 jaar noodig gehad
hebben, als hij de hulp der aanhangers van
Hitler had gekregen?
Voorts besprak de heer De Waard de stroo
mingen in Nederland.
Er zijn er 21.
Bij welke partij van die 21 moeten wij ons
aansluiten? vroeg spreker. De N.SB. zeker
niet, omdat ik weet wat men daar met ons
voor heeft. Verschillende artikelen uit het
program der N.S.B. zijn voor een Katholiek
onaanvaardbaar. De eenheid moet bewaard
blijven!
Laten wij, zoo eindigde spr.. gehoor geven
aan onze Bisschoppen en als wij straks uit-
genoodigd worden ons te scharen onder de
vaan van hen die roepen „Hou zee!" dan
antwoorden wij katholieken „Hou vast!" Wij
hebben veel vast te houden, onze vrijheid.
Wat wij daarvoor terug zouden krijgen leert
ons Duitschland en Italië.
De geestdriftige rede werd onder doodsche
stilte aangehoord, en er klonk na afloop een
daverend applaus.
vies maar schilderachtig.
AVONDOEFENING.
In afwijking met de gewone middagoefe
ningen, zal de Noord-Zuid Holl. Reddings Mij.
op 16 Maart a.s. een avondoefening houden bij
paal 65 voor het Kurhaus. Niet alleen zal
's avonds half 9 de reddingsboot uitgaan, maar
ook zullen oefeningen gehouden worden met
het vuurpijl- en wippertoestel.
Deze oefeningen zullen gehouden worden in
samenwerking met de Z. R. Brigade, die met
volledig materiaal op de plaats van de „stran
ding" aanwezig zal zijn.
Het belooft een heel interessante avond te
worden, te meer daar de verschillende ver
richtingen op het strand grootendeels van den
Boulevard te zien zullen zijn.
VREEMDELINGENVERKEER.
Vrijdagavond hield de af deeling Zandvoort
van de Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer
in Bodega Mustert haar jaarvergadering.
De voorzitter, de heer N. Padt, opende de
vergadering met een opwekking om in samen
werking niet het bestuur alles te doen om de
badplaats zoo aantrekkelijk mogelijk te maken.
Het uitvoerige verslag van den secretaris,
den heer Van Raalte, werd onder dankzegging
goedgekeurd.
Uit het verslag van den penningmeester
bleek, dat de inkomsten bedroegen f 7219,46.
Hierbij zijn ook de f 2500 die de vereeniging
van v. d. Heydt's Bank leende.
De uitgaven bedroegen f 6654,33, waaronder
een bedrag van f 3490 als nadeelig saldo op
de exploitatie van het Openluchttheater. Voor
dit jaar bleef alzoo een batig saldo van f 574,13.
De heer H. Tiemeier bracht namens de kas-
commissie verslag uit. Alles was in orde be
vonden.
Naar aanleiding van de begrooting 1934 werd
de reclamecampagne, vooral ook in het buiten-
1 nd, uitvoerig besproken.
De heeren H. A. Kleinzen L. J. Rinkel werden
al- bestuurd:den herkozen.
In verbr met het feit, dat de termijn,
waarvoor de Koninklijke .sdkeuring inder
tijd is aangevraagd, per 25 April is afgeloopen,
erd besloten deze opnieuw voor den tijd van
29 jaar en 11 maanden aan te vragen.
TOONEELVEREENIGING „PHOENIX".
In verband met het 12 1'2 jarig jubileum van
de tooneelvereeniging Phoenix" wordt op 24
Maart 's middags van 3.305.30 uur receptie
gehouden in Monopole.
De feestcommissie heeft zich de medewer
king verzekerd van eenige cabaretartiesten.
De avond wordt besloten met een bal onder
leiding van den heer J. Stol.
NON STOP-VARIéTé-REVUE.
Zondagavond 18 Maart treedt het eerste
Nederlandsche Non stop-variété-revuegezel
schap: Tempo-Tempo op in Monopole.
NOORDERBAD.
De directie van het Noorderbad heeft be
sloten in het wedstrijdbassin een gedeelte af
te scheiden, waar beginnelingen in de zwem
kunst zich onder leiding van een gediplo
meerde kunnen oefenen. Tot dat doel wordt
langs de lengtezijde van het bassin een ijzer
constructie aangebracht. Hierdoor wordt een
breedte van ruim 4 meter en een diepte van
75 c.M.125 c.M. in het groote bassin afge
scheiden. Voor de geoefende zwemmers blijft
dan nog een breedete van 16 M. over.
Wil men het bassin voor wedstrijden ge
bruiken dan kan de bedoelde ijzerconstructie
heel gemakkelijk uit het water gelicht en op
den kant neergelegd worden. Daar een in
richting om het zwemmen te leeren te Zand
voort tot heden ontbrak twijfelen we niet of
er zal een zeer druk gebruik van gemaakt
worden.
Om te voorkomen, dat de wanden van het
bassin zooals 't vorig jaar gebeurde, weer met
algen en wieren worden bezet, waardoor de
helderheid van het water tevens heeft te lij
den, worden de wanden met een chemisch-
praeparaat bewerkt, waardoor die aanzetting
volkomen uitgesloten is.
Op het strand wordt een gebouwtje ge
plaatst, waarin de E.H.B.O. alles vindt, wat
een dergelijke organisatie noodig kaar hebben.
De glijbaan in zee, die het vorig jaar dooi
de hooggaande zee werd weggerukt, wordt
dit jaar iets meer naar het strand geplaatst.
De heer Van Deursen spant weer alle krach
ten in om zijn gasten behoorlijk te ontvan
gen.
BLOEMENDAAL
JUBILEUM G. BAKKER
Heden was het 25 jaar geleden dat de heer
G. Bakker, directeur der N-V. Zaanlandsche
Cacaofabriek v.h. T. Oly en Co., te Zaandijk,
wonende te Bloemendaal, in dienst trad bij
genoemde N.V.
De viering van dit jubileum had te Zaan
dijk plaats.
De heer Bakker werd hartelijk toegesproken
door zijn mededirecteur, den heer J. G Arn-
hardt en namens het personeel door den pro
curatiehouder, den heer P. Tervelde, die hem
een zilveren molen en een zilveren sigarendoos
aanbood.
Voorts waren er veel bloemen van zaken
relaties en vrienden van den heer Bakker.
Te 11 uur begon de receptie.
DE APO-KAJAN-FILM.
Op Woensdag 14 Maart zal in het Jeugd
huis aan de Donkere Laan de Apo Kajanfilm
worden vertoond met een toelichting- van
den ontwerper den heer A. F. Fillema.
Gestend door zijn jarenlange tropische er
varing, ook op het gebied van de cinemato
grafie, heeft de heer Fillema na maanden
lange voorbereiding de reis naar het hart van
Borneo aanvaard en zeken en gebruiken van
een onbegrepen volk opgenomen.
De Bloemendalers zullen het werk van hun
plaatsgenoot kunnen bewonderen en doen
meteen een nuttig werw, want het batig saldo
wordt in de kas gestort van de afd Bloemen
daal van „Het Witte Kruis".
HEEMSTEDE
R.K. STAATSPARTIJ.
De groote zaal van het R.K. Vereenigings-
gebouw was tot in de uiterste hoeken gevuld
met belangstellenden, die kwamen luisteren
naar de rede, welke Paul de Waard Vrijdag
avond hield voor de R.K. Staatspartij over
het onderwerp: „Hou zee of Hou vast". Onder
de aanwezigen waren ook verschillende niet-
Kat-holieken.
De heer De Waard gewaagde van de moei
lijkheden van dezen tijd. De critiek is fel op
allen die leiding moeten geven. Wij leven op
den drempel van een nieuwen tijd. Wij moe
ten bereid zijn dien nieuwen tijd op te
vangen.
Er moet iets veranderen. Maar dat heeft de
Rerum Novarum al voor 40 jaar voorgehou
den en na 40 jaar herhaalt de Quadragesimo
anno het.
Er is een wereldcrisis. Hoe die op te lossen?
O. zeggen de fascisten en N.S.B.'ers, dat gaat
in een handomdraaien. Dat is misleiding. In
dit verband wees spr. op het groote Amerika,
het land van welvaart, dat nu een nog moei
lijker tijd meemaakt dan wij.
De fascisten paaien de middenstanders met
de actie tegen warenhuizen en groot kapitaal
de aandacht van de arbeiders wordt gevestigd
op de groote salarissen der vrijgestelden en
partijbonzen en die der geloovigen op de bestrij
ding van het atheïsme, de godloozenactie en
het communisme, maar In 1929 liet men Dr.
Wirth alleen staan toen hij in Duitschland
den strijd tegen het atheïsme wilde aan
binden.
In Italië ziet men nu een verheerlijking
van den staat en den Duce.
Arme koning, arm Italië, al kon men daar
den Godsdienst niet ten gronde richten, om
dat ruim 90 pCt. der bevolking katholiek is.
Uitvoerig schetste spr. verder de leer van
het fascisme, Sprekend over het Duitsche
fasclme schetste de heer De Waard den toe
stand in Duitschland na den oorlog. Hitler
won veel aanhang met de leuze, dat Duitsch
land niet enkel de schuld aan den oorlog
had. Alle verdrukten gaven hun vertrouwen
aan de nieuwe partij, omdat zij van elders
niets hoopten. Ook daar zien wij de misken
ning voor wat andere partijen, en vooral het
Centrum deden. Zij namen alles over van
Italië. En de Katholieken lieten zich mee
sleuren, vooral sinds Hitier als martelaar in
1923 veroordeeld werd na zijn putsch en
waarin hij zijn boek „Mein Kampf" schreef.
Dit boek zou spreker ieder willen laten
EEN DRAADVERSPERRING
VOOR HUIZEN.
EEN CONFLICT MET DE PROVINCIE.
Langs de vroegere Meerlaan, thans Meer
straat, even voorbij de Nieuwe Haven, is een
aantal woningen gebouwd, die reeds voor het
overgroote deel bewoond zijn.
Eertijds behoorde de Meerlaan aan de Diaco
nie der Ned. Herv. Gemeente, die voor het on
derhoud van den weg moest zorgen, de gras
bermen verpachtte en van de aangelanden
vergoeding kreeg voor uitpad.
In verband met het steeds toenemende ver
keer werd de weg verbreed, de grasbermen
brachten steeds minder op en het slot was,
dat de gemeente den weg overnam.
Zoolang de gemeente eigenaresse van den
weg was hebben de woningen die daar lang
zamerhand gebouwd zijn vrij uitpad gekregen.
Vervolgens heeft de provincie den weg over
genomen. Nu worden de eigenaars van de
oude huizen ongemoeid gelaten, doch die van
de nieuw gebouwde is niet zoo gelukkig.
De provincie eischt van den eigenaar een
vergoeding van het recht van uitpad; eerst
werd f 3000 gevraagd, doch tijdens de onder
handelingen werd dit bedrag verminderd tot
f 1700. De heer Vermey voelt voor betaling
van dit bedrag niets, te meer omdat vroeger
daar door hem gebouwde huizen ongemoeid
worden gelaten.
Vrijdagmiddag is men nu tot scherpere
maatregelen overgegaan om hem tot betaling
te dwingen. Voor de huizen heeft de provincie
een rij palen met draai laten aanbrengen, zoo
dat de bewoners genoodzaakt zijn een omweg
te maken om langs een bestaand uitpad op den
weg te komen. Een en ander veroorzaakt na
tuurlijk veel ongerief.
IJMUIDEN
SUBSIDIE VOOR HET
VISSCHERIJ PROEFSTATION.
Op vragen van het Tweede-Kamerlid den
heer Drop in verband met het ingestelde
onderzoek ter zake van de subsidieering van
het Visscherij-Proefstation over 1934 heeft
de heer Verschuur, minister van economische
zaken geantwoord dat het door hem in de
zitting der Tweede Kamer van 7 December
jl. toegezegde onderzoek nopens het Vissche
rij-Proefstation als geëindigd kan worden be
schouwd.
Daar de indruk dien de minister van de
gestie van den directeur van het Proefstation
had, door het onderzoek is bevestigd, kan als
resultaat van het onderzoek worden medege
deeld, dat thans niet anders dan onder be
paalde voorwaarden over het loopende jaar
alsnog een beperkt subsidie aan de vereeni
ging het Visscherij-Proefstation zal worden
toegekend.
De gestelde voorwaarden, welke gegrond
zijn op tijdens het geheele onderzoek verkre
gen gegevens, hebben de strekking, beter te
waarborgen, dat uit de ter beschikking gestel
de bedragen het maximum rendement ten
behoeve van de visscherij is te verkrijgen,
terwijl onder de voorwaarden tevens deze
voorkomt, dat ook meer dan voorheen de be
langhebbenden hun belangstelling zullen
toonen.
BEVERWIJK
UITBETALING VAN TUINBOUWSTEUN.
Enkele weken geleden konden wij reeds be
richten, dat van de tuinbouwsteungelden over
1933 nog een slotuitkeering kon worden tege
moet gezien. Inderdaad is voor Beverwijk en
Omstreken nog een bedrag van ruim f 45.000
beschikbaar gekomen.
Aan de veilingen is het personeel reeds bezig
met de omvangrijke administratieve maat
regelen, welke de uitkeeringen vooraf gaan.
Naar wij vernemen zal de uitbetaling aan de
R.K. Coöp. Tuindersvfreenlging „Kennemer-
land" waarschijnlijk a.s. Woensdag geschieden.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd: G. A. J. de Vries en M. B.
Pletting.
Getrouwd: J Nicola en F. Steenbakker.
Geboorten: M. de Koning-de Bruijn, d.
E. J. M. Schwarz-Lange, d. C. Appel-Schuit,
z. J. Tamis-Wallaart z. B. Schellevis-
Lindeman, levenl d 'won te W. a. Z. en D.)
SANTPOORT
BAZAR
Ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan
van de afdeeldng Velsen van het Witte Kruis
wordt op 3, 4 en 5 Mei e.k. in hotel „De Wey-
man" een bazar gehouden,
In de helaas reeds ten deele afgegraven
Zandvoortsche duinen aan de zijde van de
KostveiToren.S'traa t ligt de modder pan, waar
ihet rioolwater uit de gemeente arriveerta
Daarnaast is de vuilnisbelt dlie weer ge
flankeerd wordt door de Entos, het varkens-
kwartier van Zand-voort en is het nu een
wonder dat men er last heeft van ratten?
Deze opeenhooping van onsmakelijkheden,
rommel en nog ergere dingen, is het dorado
vam de grijs-grauwe, griezelbeesten die er
wonen met tientallen, honderdtallen, neen
met duizendtallen en wellicht nog oneer! Zij
zijn er heer en meester en hun behoort het
afval dat er meters hoog ligt opgestapeld. De
vuilnisbelt is het rendez-vous van de on
sympathieke bewoners van de onderwereld,
want hun woningen bevinden zich in deze
drie meter dikke laag, omdat het er lekker
warm is, zoo warm, dat het op sommige
plaatsen zelfs broeit. Tientallen gaten ter
grootte van een vuist toonen waar de entree
hunner woningen is en we kuhnen ervan
verzekerd zijn dat zich onder onze voeten,
wanneer wij over de vuilnis mareheeren, een
Ware ratten-metropolis is opgebouwd.
Overdag is er geen rat te bekennen en
biedt de zwarte, de grijze ien de bruine rom
mel en verder met alle andere donkere
kleuren aan te duiden vuiligheid een schal-
'derachtigen aanblik in combinatie met de
blankheid der duinen, dlie immers spreek
woordelijk is. Maar 's avonds als de zon in
zee is onder gegaan en de laatste lichte plek
aan het firmament door de aanzwellende
Snktwölken is verzwolgen, dan begint het
pas, dan komen ze uit hun holen, dan....
„Dat moet uit zijn", meende men en het
gemeentebestuur zei voor elke doode rat
twee en een halve cent te betelen. De inge
wijden weten wat dit beteekent: dat is een
crisisprijs, want slechts twee jaar geleden
iwerd er nog zeven en een halve cent be
taald, en toen hoefde men alleen maar de
istaart in te leverenHet verschil is groot
ofschoon men lean opmerken dat elke nor
male rat slechts een staart heeift, zoodat
het verschil alleen in den prijs ligt en niet
in de hoeveelheid van de te leveren waar.
Hoe het ook zij: een doode rat vertegen
woordigt de waarde van een halven stuiver
en honderd halve stuivers zijn ook een rijks
daalder en er heerscht werkloosheid, ook in
Zandvoort.
Als men naar het Zandvoortsche ratten-
centrum trekt, verwacht men velen achter
de ratten te zien loopen gewapend met knup
pels en stokken. Er is echter niemand! On
verklaarbaar? Niet heelemaal, want ten eer
ste loopen de beesten overdag in en niet op
d« vuilnisbelt, ten tweede is de prijs niet al
te hoog en ten derde.... je moet er lief
hebberij in hebben! Dat zei de Zandvoortsche
rattenkoning, Boet, zcoals hij wordt genoemd
maar dat is een scheldnaam die dus achter
wege blijft, ofschoon hij zelf dé beteekenis
van den naam niet kent. Jan Molenaar heet
hij officieel en hij en zijn broer zijn de
groote toreadors, die de vijandige ratten in
de vuilnis-arena tegemoet treden. liefheb
berij moet je ervoor hebben en een beetje
handigheid, maar als je liefhebberij hebt,
heb je natuurlijk de handigheid ook wel!
Zij zijn ook wel op vangst gegaan toen er
geen prijs op het hoofd van een rat stond,
Een slachtoffer der
maar nu er voor wordt betaald, wordt de
actie systematisch opgezet. Eerst hebben zij
zich echterf verzekerd dat het verdiende
geld niet van hun steun wordt afgehouden,
want anders zou per slot van rekening de
gemeente gratis van de ratten afkomen,
terwijl de Molenaars hun avonden en gedeel
telijk ook hun nachten eraan zouden geven!
U hoort het al; de rattenkoningen trekken
er in het donker op uit en dat ligt wel voor
de hand, want des avonds komen de piep-
beesten immers pas te voorschijn. Een der
koningen gaat onder een hoop vuilnis staan,
liefst onder een versche hoop rommel, die
juist dien dag daar is neergekwakt en drijft
de vieze kortpooten naar boven. De ander
staat daar met een stuk buis klaar en onder
het licht van hun carbidlantarens ontvangen
de ratten de nekslagen. Men kan nu over
een rat denken zooals men wil. een doode
rat of eerder nog: een stuiptrekkende rat,
blijft een zielig, jammerlijk gezicht, vooral
omdat hun oogjes niet breken maar je tin
telend blijven aanstaren als verweten ze je
iets
Maar voor medelijden is geen tijd en wan
neer we het hadden, verdwijnt het gauw ge
noeg als men de tientallen levende beesten
ziet krioelen aan alle kanten. Het licht van
de lantarens schijnt niet erg ver, doch aan
de aanwezigheid van déze gevaarlijke ziekte-
overbrengers valt niet te twijfelen. Wees eens
even stil. Daar rechts, in die hoop oude em
mers, teilen en kannen, daar ritselt het niet,
daar rommelt het niet, daar is een leven als
'n oordeel, daar voeren de ratten een con
cert uil met pauken en veéï koper, dat het
spookachtig aandoet en met wellust slaan de
rattenkoningen dan ook op de hardloopers in
Als een der broers een rat levend tussohen
zijn schoenen knelt, slaat de ander heun
met vreugde plat
Concurrentie is er weinig, omdat de aan
voer voorloopig nog niets te wenschen over
laat. Er zijn er die het overdag probeeren
met Topsie, den kleinen fox terrier, die
„nog felder is as-die van Teun", zooals na
drukkelijk werd verzekerd. „Het is een best
hondje" en het beste hondje likt met zijn
rattensnuitje over zijn zwarte groezelpooten
die eigenlijk wit moeten zijn en ruikt daarna
aan een ingang van een rattenhuis. Zijn
baas helpt hem door met een hooivork den
rommel weg te halen en den grond een
beetje om te spitten. Even later liggen er
een paar vuilnisbewoners met afgebeten nek
aan den kant!
Drie maal in de week is er inzameling
De politie geeft bonnetjes uit, waarop het
aantal slachtoffers nauwkeurig is genoteerd
en enkele uren later is het Judasgeld in ont
vangst te nemen.
Goed geteld zijn er vandaag twee en negen
tig op de hoop ,die allen gecremeerd zullen
worden. Vijftig zijn van de rattenkoningen,
Topsie heeft ook een tiental in zijn credit
De halve stuivers zijn echter voor den baas.
Er zijn dikke bij en dunne, mar het gaat
niet naar het gewicht, doch per stuk en
onder gemeentelijk toezicht wordt de oogst
geteld.
De twee rattenkoningen ontvangen een
gulden vijf en twintig straks. Daarvan meet
meteen vijftig centen aj! voor carbid dat zij
hebben gekocht. Weliswaar hebben zij nu
rattenkoningen.
