I
Hei Be&cuyeiilisie
BERICHT
Mannenvernietiging.
51e Jaargang No. 15568
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 26 Maart 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Direct».* P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENS DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0-25, j>er maand 1.10, per 3 maanden
1325, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per we ek /0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post '0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 a Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëNi_5 regels 1.75, elke regel meer 035. Reclames
0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.- Wijsvinger f I 50.-. Elke andere vinger f50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Gelll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
HAARLEM, 26 Maart.
Onze Leening aan Frankrijk.
Enkele dagen geleden werd Nederland ver
rast met het bericht dat een Nederlandsch
bankierssyndicaat besloten had een credieo
van maximaal honderd millïoen gulden te
verstrekken aan den Franschen Staat. Het is
een crediet op korten termijn, n.l. voor één
jaar. De remises voor dit crediet zijn reeds
voor het overgroote deel verzekerd uit eigen
goud- en wisselvoorraden der participanten,
die zijn: Mendelssohn en Co.. de Nederland-
sche Handel Maatschappij, de Banque de
Paris et des Pays-Bas, de Twentsche Bank.
de Incasso Bank, Lippmann Rosenthal en
Co., de Nea.-Ind. Handelsbank. Pierson en
Co., de Rotterdamsche Bank, R. Mees en
Zoonen en Heldring en Pierson. Het crediet
Is verleend nadat de Nederlandsche Bank
verklaard had, er geen bezwaar tegen te
hebben.
Later verscheen een toelichting, waarin
verklaard werd dat dit crediet „slechts" voor
dertig millioen de Nederlandsche geldmarkt
betrof, en dat de overige zeventig millioen
Zwitsersche en Fransche relaties van het be
wuste syndicaat betroffen.
De wegen van den internationalen geld
handel zijn uitermate geheimzinnig, en het
is geen wonder als duizenden Nederlanders
zich bij het lezen van dit bericht de oogen
uitgewreven hebben, het opnieuw gelezen,
en er nog niets van gesnapt. Wel zullen zij
eruit afgeleid hebben, wat dan ook waar is,
dat het internationalisme in de wereld der
financiën wel zeer sterk gegroeid moet zijn, en
dat dit één dier internationalismen is, waar
mee de democratie niets heeft te maken. Want
een dergelijk besluit wordt maar genomen,
en kortweg aan den volke medegedeeld, zon
der dat de Staten-Generaal er ook maar het
minste mee uitstaande hebben gehad. De
Regeering wel? Dat blijkt ook nergens uit.
De Nederlandsche Bank heeft gezegd dat zij
er geen bezwaar tegen had, maar de Neder
landsche Bank is geen Staatsbank. Dat be
wijst dus niet dat er een regeeringsoverleg
aan is voorafgegaan. En van cenig handels
voordeel, ons van Fransche zijde in ruil voor
deze royale credietverleening verstrekt, is
ook niets gebleken. De Fransche pers zegt,
dat daar geen sprake van is.
Waarom dan eigenlijk? Het is natuurlijk
een aangename en weldadige gedachte, dat
wij in staat zijn een groote mogendheid uit
haar financiëele moeilijkheden te helpen met
een sommetje van honderd millioen gulden,
waarvan dertig millioen uit onze eigen geld
voorraden komt. Het Fransche geldbeleggen-
de publiek is voor tweehonderd millioen
francs door den heer Stavisky opgelicht en de
heele wereld weergalmt al maanden lang van
het schandaal. Het heeft het crediet van den
Franschen Senaat bij zijn eigen volk
ook niet bevorderd, hij kan dat milliard dat-
ie noodig heeft niet van de Fransche banken
los krijgen, en nu leent-ie het maar in Ne
derland
Levendig kan ik mij voorstellen dat de
Fransche pers hiermee ingenomen is en zegt:
„ons crediet in het buitenland is ongeschokt
door de recente gebeurtenissen".Hm. Blijk
baar wel bij de Nederlandsche bankiers.
Maar bij het Nederlandsche volk, dat op
geen enkele wijze, noch direct noch indirect,
in zulk een transactie gekend wordt, dat er
zelf allesbehalve goed aan toe is, dat enorme
belastingbedragen aan zijn eigen Staat moet
betalen en ongetwijfeld binnen niet te lan
gen tijd weer eens opgeroepen zal worden
om op zijn leeningen in te schrijven?
Is dit zaakje wel verantwoord? En hoe?
Misschien zou een dergelijke credietverlee
ning aan Duitschland niet tot stand komen.
In elk geval zou die er ook riskant uit zien.
Maar waarom moeten we eigenlijk zoo'n uit
bundig vertrouwen in den huidigen toestand
in Frankrijk toonen? Het moet een tekort
van vijf milliard francs op zijn begrooting
voor 1934 trachten weg te werken. Daar
wordt aan gewerkt, maar de zaak ziet er niet
rooskleurig uit aangezien de loonen en sala
rissen in Frankrijk al zeer sterk verlaagd zijn
en men er blijkbaar niet aan denkt te bezui
nigen op de twaalf milliard francs of daar
omtrent, die men in één jaar aan leger, vloot
en luchtvloot uitgeeft. Het laatste bericht
luidt: vijf- a zeshonderd millioen francs be
zuiniging op „sociale lasten".
De bewapeningswedstrijd wordt, mede door
Frankrijk, met volle kracht voortgezet. Deze
belangwekkende race, gevolg van de treurige
impotentie der corifereerende „staatslieden"
is een voortdurend gevaar voor een klein
land als het onze. Moeten wij daar geld voor
leenen, terwijl de uitkomst ervan, als er niet
door een of andere hemelsche zegening een
eind aan komt, de vernietiging van Europa
en in de eerste plaats van de kleine naties
zal zijn? Zou het niet logischer zijn als de
kleine landen onderling besloten, geen finan-
ciëelen steun meer aan de-tot-de-tanden-
bewapende reuzen te verleenen tenzij zij van
hun bewapeningsrazernij afzien? Heel logisch
niet waar? Maar de regeeringen der kleine
staten hebben over deze dingen niet te be
slissen, omdat zij geen controle hebben over
het bankwezen dat internationaal is.
Er zou wel meer op dit chapiter te zeggen
zijn. Voor het oogenblik zou ik alleen, en
met verwondering, de vraag willen stellen:
„Zouden wij niet eens behoorlijk over deze
zaak ingelicht kunnen worden? Is er geen
enkel Kamerlid, dat het de moeite waard
vindt er de regeering over te interpelleeren,
of er althans schriftelijke vragen over in
te dienen? Dat zou toch wel heel vreemd
zijn.
Het is natuurlijk best mogelijk dat de
Fransche regeering den toestand in eigen
land meester zal worden, zoodat er binnen
kort ook geen berichten meer zullen verschij
nen zooals dit:
PARIJS, 23 Maart. Hedennacht om
1 uur werd de „Petit Parisien" opgebeld
door een onbekende, die mededeelde, dat
de minister van Landbouw, Queuille.
vermoord was. He: blad belde onmiddel
lijk het huis van den minister op. Deze
kwam zelf aan de telefoon, toonde zich
volstrekt niet verrast óver deze infor
matie en zeide, zelf door een onbekende
te zijn opgebeld, die, zonder veel omhaal,
verklaarde, dat hij, Queuille, binnen 43
uur zou worden neergelegd, omdat hij als
verantwoordelijk wordt beschouwd voor
den zelfmoord van den vroegeren hoofd
ambtenaar aan zijn departement,, Blan-
chard. (Tel.)
Het is slechts een van de vele staaltjes de
zer dagen. Gezamenlijk vormen zij voor ons
geen credietwaardigheid. De enorme bewape
ningen der „reuzen" maken ze zeker voor het
Nederlandsche volk. dat erdoor in doodsge
vaar dreigt te komen, niet credietwaardig.
R. P.
KOLONEL ARTHUR LYNCH
OVERLEDEN.
LONDEN, 25 Maart (V. D.) Kolonel Arthur
Lynch is op den leeftijd van 73 jaar overleden
Lynch heeft wel een voor een Engelschman
zeer merkwaardige carrière achter den rug.
Hij heeft n.l. tijdens den Boerenoorlog aan
den kant der boeren tegen Engeland ge
streden als kolonel van de Iersche Brigade-
Hij werd als verrader ter dood veroordeeld,
welk vonnis later werd gewijzigd. Ten slotte
werd hij op vrije voeten gesteld en gekozen
tot nationalistische parlementslid voor
Westclare. In den grooten oorlog vocht hij als
kolonel in het Britsche leger.
Zij, die zich met ingang van 1 April
per kwartaal abonneeren. ontvangen de
in Maart nog te verschijnen nummers
gratis.
DE ADMINISTRATIE.
AUTO TEGEN EEN BOOM
GEVLOGEN.
Eén doode, vier gewonden.
GEVOLGEN VAN „SNIJDEN
Zondagmiddag reed de heer Krabbenbos
uit Hengelo in zijn auto op den straatweg
DeldenHengelo. Hem kwam een andere
auto achterop rijden, die bij het passeeren
„sneed" en den wagen van den heer K.
raakte. Deze vloog tegen een boom en werd
geheel vernield. Eén der inzittenden, een 35-
jarig étaleur, overleed spoedig na het onge
val. De vier andere inzittenden werden allen
gewond, van wie twee ernstig.
De aanrijdende auto is doorgereden. De
politie heeft den wagen reeds opgespoord, den
bestuurder echter nog niet. Eenige inzitten
den van dezen wagen hebben verklaard niets
van een aanrijding te hebben bemerkt.
WELDADIGHEIDSCONCERT.
TEN BATE VAN DE CENTR. VACANTIE-
KOLONIES.
Het Orkest van Joh. Steen man zal heden
avond in de Gem. Concertzaal weer ten bate
van de Centr. Vakantiekolonies afd. Haarlem
een concert geven.
Helaas zonder hem als dirigent, evewel zullen
te zijner huldiging de geestdrift en toewij
ding waarmede van avond wordt gewerkt, ze
ker groot zijn. Door in grooten getale te ver
schijnen. helpt men mede een blijden lach te
tooveren op de bleeke gezichten van hen, die
het bericht ontvangen dezen zomer een zon
nige vacantïé te kunnen doorbrengen, om de
bleekneusjes eert hoeveelheid gezondheid te
doen verkrijgen.
Geteekend portret van wijlen de Koningin - Moeder
te
Zooals wij reeds in ons nummer van Zaterdag aankondigden, stellen
wij voor onze lezers een reproductie verkrijgbaar van een door
M. Tonkes geteekend crayon portret van wijlen H. M. de Koningin-
Moeder. Wij geven hierboven een verkleinde afbeelding ervan.
De reproductie zelf (grootte plaat 50 bij 39 c.M., grootte beeld
40 bij 27 c.M.) is thans in onze Tijdingzaal, Groote Houtstraat 93, te
bezichtigen en daar tevens verkrijgbaar voor 20 cent per stuk,
gedurende de kantooruren (8 v.m.6 n.m.).
De plaat is eveneens verkrijgbaar aan onze bijkantoren IJmuiden,
Kennemerlaan 42 en Beverwijk, Breestraat 29.
(Een Engelsch professor, president
van de Kon. Microscopische Verg.
heeft voorspeld, dat de tijd zal ko
men, dat de vrouwen de mannen
niet slechts overvleugeld, maar vol
komen uitgeroeid hebben)
Hoe komt het toch, dat wijze professoren
Meest Am'rikaansch, en soms uit Engeland,
Van tijd tot tijd ons aller rust verstoren
Met staaltjes van hun vooruitziend verstand?
Zij voelen een behoefte aan voorspellen,
En beelden uit, hoe in een ver verschiet
Men zich den mensch of d'aarde voor moet
stellen,
Erg vroolijk is het beeld gewoonlijk niet.
Ziehier weer een, die maar liefst alle mannen
Verdwijnen laat, zij het nog niet zoo gauw,
Gevolg van nu nog onbewuste plannen
Tot mannenovervleugeling der vrouw.
De man is zeer zijn roem aan 't overleven,
De vrouw is 't sterk en opkomend geslacht,
En als geen man meer over is gebleven.
Dan heeft de vrouw haar grootsche taak
volbracht.
Dan hoeft ze zich niet meer aan hem te storen.
Dan heeft ze nooit meer stof tot ergernis,
Dan is haar pas het waar geluk beschoren,
In een bestaan dat zonder zorgen is.
Zooals 'k al zei, 't zijn verre toekomstplannen,
Er is een troost nog voor de vrouw van thans,
Er zijn voorioopig nog voldoende mannen,
Al worden zij misschien steeds minder mans.
P. GASUS
EEN PLEZIERBOOT
GEKAPSEISD.
NOODLOTTIGE REDDINGSPOGING VAN
TWEE ONDERWIJZERS.
TOKIO. 25 Maart (V.D.) Twee onder
wijzers zijn verdronken, toen zij probeerden
hun leerlingen, die bij het omslaan van een
pleziervaartuig te water raakten, te redden.
Het schip, aan boord waarvan zich 40 scho
lieren bevonden, maakte een tocht op het
Sjinryoe-Meer in de Hiroshima-provincie.
Dertig kinderen zijn gered, twee lijken ge
borgen, terwijl acht opvarende vermist wor
den.
ENGELSCH-ITALIAANSCHE
SPANNING IN AFRIKA?
INCIDENT AAN DE LYBISCH
SOEDANEESCHE GRENS.
LONDEN, 24 Maart (Reuter) De Londen-
sche correspondent van de Echo de Paris
maakt melding van een Britsch-Italiaansch
incident, blijkbaar veroorzaakt door het over
schrijden van de Lybische Zuidgrens door
Italianen.
Italiaansche troepen moeten een oase 21
K.M. bezuiden de Lybisch-Soedaneesche grens
hebben bezet, welke als een belangrijk punt
geldt voor een eventueel oprukken naar het
Tsaadmeer. Tusschen beide landen zijn thans
onderhandelingen geopend. Italië is bereid
af te zien van elk oprukken naar het zuiden,
indien het een vergoeding krijgt, bijv. een
gebied van Noord-Kenya.
JAPANSCH MEISJE UITVERKORENE VAN
EEN ETHIOPISCHE PRINS.
Mej. Masako Koeroda. de uitverkoren bruid
van prins Lidj Araye Ababe. neef van den
keizer van Ethiopië, is vastbesloten, dat niets
haar huwelijk in den weg zal staan.
Ik ga naar Ethiopië, zoo verklaarde zij
volgens Reuter, ook al keurt het Japansche
hof ons huwelijk niet goed.
Mej. Koeroda, dochter van burggraaf Hiro-
shi Koeroda, is uit honderden foto's, die naar
den prins waren gestuurd, als zijn bruid uit
verkoren. ij
Zij heeft thans haar toekomstigen echtge
noot nog niet gezien.
Haar moeder zegt dat de Koninklijke fami
lie van Ethiopië zich over het huwelijk nog
niet heeft uitgelaten.
HET CONFLICT IN DE AMERI-
KAANSCHE AUTO-INDUSTRIE.
OPLOSSING BEREIKT.
WASHINGTON. 25 Maart. (V.D.) Te elf
der ure. toen de staking in het geheele auto
bedrijf der Vereenigde Staten reeds onver
mijdelijk leek. kondigde generaal Johnson
hedenavond aan, dat een feitelijke overeen
stemming tusschen beide partijen was bereikt.
VOORTGEZETTE ACTIE DER RIJKSBANIER
De politie te Bremen heeft volgens het D.
N. B. 48 personen gearresteerd, die de ver
boden organisatie „Rechsbanner Schwarz-
Rot-Gold" wilden voort zetten. Men is er in
geslaagd heel veel bezwarend materiaal in
beslag te nemen, o.a. geschriften uit het bui
tenland, uniformen, wapens enz.
De teraardebestelling der Koningin-Moeder
pag. f
Een koopman is Zaterdagavond in de Xobel-
straat overvallen: de komst van een knecht
dreef de aanranders op de vlucht.
pag 5
Mededeelïngen van minister von Schwerin
Krosigh over Duitschland's financieele
plannen.
pag. I
Te Londen zijn juweelen van Stavisky ge
vonden.
pag. S
Negen Japansche stoomschepen worden se
dert de ramp te Hakodate vermist.
pag. S
Bij de behandeling der Nijenrode-zaak is
nogmaals de brandstichting in het entrepot
ter sprake gekomen.
pag. 4
Geen bezoldigde bestuurders meer bij ver-
eeniging voor Kinderuitzending aangeslo
ten bij den A. R. K.
pag. 4
L'ngelsche industrieelen onderhandelen over
de Indische katoenmarkt.
pag. 4
Spoorwegongeval bij Esschen-
pag. 9
Het plan-Schrama en de gedwongen teelt
regeling.
pag. 5
De verkeersregeling in den Haag en Delft op
morgen.
pag. 11
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De leening aan Frankrijk.
pag 1
Financieele kroniek: Politieke factoren be-
heerschen de beurzen.
pag. 9
H. L. Warnier: Leerlingenuitvoering Mevr.
Ruth Tobi en Eis Keezer.
pag 8
J. B. Schuil: Feestavond H- A. S. V.
G- J. Kalt: Uitvoering door leerlingen van
E. A. Cats.
pag. 8
EEN BROCHURE VAN DEN
HEER ZWERTBROEK.
Morgen zal een brochure van den heer
Zwertbroek verschijnen, gericht tegen de
hoofdbestuurders van de V. A. R, A. en de
leiding der S. D. A. P. De heer Zwertbroek
meent zich, naar het Volk meldt, op deze
wijze te moeten verdedigen, omdat de re
dactie van de Arbeiderspers een verklaring
van hem, naar aanleiding van het door het
VvA R.A.-bestuur gegeven communiqué over
de laatste vergadering van den vereenigings-
raad niet wilde plaatsen. (Het blad teekent
hierbij aan: Wij hebben deze verklaring in
derdaad geweigerd, niet slechts in het belang
van de V- A. R. A„ maar evenzeer omdat het
zooals wij Zwertbroek schreven in zijn
eigen belang ongewenscht zou zijn, de rede
nen die tot zijn ontslag hebben geleid, pu
bliek te maken.)
Het Volk heeft een telefonisch gesprek ge
had met den heer Zwertbroek. waarin deze
o.m. verklaarde, dat hij van plan is. om. zoo
mogelijk namens een comité van ontevreden
V. A. R. A.-leden in zooveel mogelijk plaatsen
in het land een verdedigingsrede in openbare
vergaderingen uit te spreken.
Dit alles zal de heer Zwertbroek doen, ten
zij hij nog „tijdig" van het hoofdbestuur van
de V. A. R. A. het bericht krijgt, dat men be
reid is om nader met hem te overleggen over
een „nieuwe functie" bij de V A.R.A.
Volgens het Volk is het bestuur van de
V. A. R. A. niet bereid deze stap te doen.
VERPACHTING ZWEMINRICHTINGEN.
Maandagmorgen heeft ten raadhuize de
openbare inschrijving voor verpachting van
de drie gemeentelijke Bad- en Zweminrich
tingen aan de Houtvaart en de Delft plaats
gehad. Ingekomen waren 6 biljetten.
Ingeschreven was: door de N.V. Zwem
baden Exploitatie in Amsterdam voor f 1200
pus 10 pCt. nettowinst; of f 750 plus 20 pCt.,
of f 300 plus 30 pCt. of f 1 plus 40 pCt. netto
winst.
Door A. Wapstra voor f 5000. door A. Drenth
en K. B. Meyerhof voor f 2500, door A. Loos
voor f 1200, door H. Honsbeek en N. J. Zwart
(te Haarlem) voor f 2200, door H. Pezie uit
Zaandam, voor f 4250.
DE STRATOSFEERVLIEGER COSIJNS VOOR
HET GERECHT.
Het vorig j«ar ontplofte in het laborato
rium van de Brusselsche Universiteit de stra-
tosfeergondel van ir. Cosijns, toen er proeven
i.z. het weerstandsvermogen werden geno
men. Een arbeider werd gedood en een an
dere zwaar gewond. De fabrikant en ir. Co
sijns werden Zaterdag door de Brusselsche
rechtbank verantwoordelijk gesteld en beiden
werden tot 350 fran/js geldboete veroor
deeld echter met drie jaar uitstel. Voor beiden
werden echter verzachtende omstandigheden
in aanonerkin genomen. Voor ir. Cosijns
luidde de motiveering hiervan aldus: „om
dat hij met levensgevarc zich voorbereidde
voor een stratosfeertocht in het belang van
de wetenschap." (Tel.)