UIT HET BUITENLAND
|Azië, het centrum van den storm
der twintigste eeuw.
Duitschland.
Door PHILIP NOEL BAKER,
ZATERDAG 31 MAART 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
3
De kerkstrijd in Duitschland. Mussolini over
Italië en Frankrijk. Hij beschouwt ontwapening
als onbereikbaar, maar beperking van bewapening
mogelijk. Japan zal Rusland niet aanvallen.
Een opzienbarende preek.
In de 10 oudste en grootste katholieke
kerken van Berlijn zijn deze week preeken
uitgesproken over actueele religieuze pro
blemen. Deze reeks werd besloten met een
preek van bisschop dr. Bares Vrijdag in de
St. Hedwigskathedraal te Berlijn, welke preek
van hieruit door luidsprekers overgebracht
werd in de andere kerken. Op het plein voor
en rondom de St. Hedwigskathedraal waren
omstreeks 20.000 menschen bijeengekomen om
de preek van den bisschop aan te hooren.
Bisschop Bares sprak over het innerlijke
en uiterlijke leven van de katholieke kerk.
Zonder gerechtigheid en waarheid, aldus de
bisschop om., kan de wereld niet leven.
Daar nu de mensch niet tevreden is met het
negatieve en iets positiefs moet hebben, zal
er ook nooit een tusschenweg zijn tusschen
Christus en den antichrist. Christus was en
zal steeds weer zijn de redding der mensch-
heid van den geest van legen en wreedheid
van bloeddorst en wellust. De kerk zal uit
alle leed ook in den tegenwoordigen tijd
triompheerend te voorschijn komen. De kerk
van Christus kan geen tegenstander over
winnen. Gelooft men haar op den grond te
hebben gedwongen, het volgende oogenblik
staat zij reeds weer rustig trotsch en sterk
en zij die meenden een kuil te hebben ge
graven, vallen zelf daarin.
Aan het slot van de preek spraken de
toehoorders gemeenschappelijk de apostoli
sche geloofsbekentenis uit.
De ..Berliner Lokalanzeiger" en „Der Tag"
leveren commentaar op de redevoering, die
bisschop dr. Bares op Goeden Vrijdag des
middags in de Sa. Hedwigskathedraal heeft
uitgesproken.
De Lokalanzeiger noemt het een bevreem
dende toespraak. Bij alle geboden terug
houdendheid tegenover kerkelijke en in het
bijzonder religieuze kwesties, aldus het blad.
zal men toch ten opzichte van het optreden
van den nieuwen katholieken bisschop in
Berlijn moeten vaststellen .dat de toespraak
van den hoogwaardigheidsbekleeder hier en
daar een toon heeft, die gemakkelijk zou
kunnen worden misverstaan.
Italië.
Mussolini ziet geen oorlog in
het verschiet.
Mussolini heeft den naar Rome gezonden
bijzonderen correspondent van Paris Soir,
Perreux. een onderhoud toegestaan, waarin
Mussolini zijn verklaring herhaalt, dat de
moreele atmosfeer tusschen Frankrijk en
Italië verbeterd is. aangezien beide landen
zekere kwesties op dezelfde wijze beoordeelen.
Naar gehoopt wordt, zal men spoedig de be
sprekingen over en de oplossing van de sedert
15 jaren hangende Fransch-Italiaansche
kwesties ter hand kunnen nemen. Mussolini
acht den algemeenen wereldtoestand geens
zins catastrophaal. Hij gelooft niet dat een
oorlog in het verschiet ligt. In ieder geval zal
de fascistische regeering den brand niet aan
steken. aangezien zij nog te veel moreele en
materieele taken heeft te vervullen, hetgeen
slechts in tijd van vrede kan geschieden. De
te Rome onderteekende protocollen zijn tegen
niemand gericht. Zij beteekenen veeleer het
begin van een samenwerking in Midden-
Europa, waaraan een ieder die zulks wenscht,
kan deelnemen. Mussolini denkt er allerminst
aan, zijn standpunt in de ontwapeningskwes
tie prijs te geven. Het Italiaansche plan komt
het Fransche zooveel mogelijk tegemoet. De
Duce beschouwt ontwapening als een onbe
reikbaar doel. Hij zou liever zien dat de Ge-
neefsche conferentie zich bescheidener „con
ferentie tot beperking en proportionneering
der bewapeningen" zou noemen.
Op de vraag of hij de herziening der ver
dragen als een onoverwinnelijke hindernis
beschouwt, verklaarde Mussplini, dat de re
visie steeds actueel is vooral voor de landen
die te lijden hebben onder de huidige grens
regeling. Er zijn bij de verdragen onrecht
vaardigheden begaan. Ook Benesj en Masa-
ryk hebben verklaard dat men onder zekere
omstandigheden de kwestie der revisie in
overweging kan nemen.
Japan.
Japan en Rusland.
V. D. verneemt uit Tokio.
De verklaringen van den Japanschen pre
mier Saito waren in den laatsten tijd in de
Russische pers aldus uitgelegd, dat in het
voorjaar van 1934 Japan de militaire ope
raties tegen Rusland zou beginnen. In op
dracht van den Japanschen premier wordt in
verband daarmede medegedeeld, dat deze
interpretatie van de redevoeringen van Saito
niet in overeenstemming is met de feiten.
Van een optreden, welk ook. van Japan tegen
Rusland kan geen sprake zijn. Japan denkt
er niet aan Rusland aan te vallen.
OFFICIER DOOR ZIJN VROUW
DOODGESCHOTEN
In den nacht op Vrijdag is te Parijs een
Fransche officier, die in het Westen der
stad woonde, in zijn slaap doodgeschoten
door zijn 29-jarige vrouw. De vrouw, een
Indo-Chineesche, schoot zich na de daad een
kogel in de borst. Zwaargewond is zij naar
een ziekenhuis overgebracht.
OOK RUSLAND WIL INSULL NIET
TOELATEN.
Uit Moskou wordt gemeld dat ïnsull geen
Russisch visum heeft, zoodat hij niet in de
Sovjet Unie kan worden toegelaten.
DE „MEOTIS" MET INSULL
AANGEHOUDEN.
ZIJN UITLEVERING AAN AMERIKA
GEVRAAGD.
Uit Istanboel wordt gemeld:
Het Grieksche vrachtschip „Meotis". aan
boord waarvan zich Samuel Insull bevindt,
is op last van de Turksche regeering in den
Bosporus aangehouden. Het schip was hier
voor anker gegaan, daar er aan de machines
enkele reparaties moesten worden verricht.
Naar uit Chicago aan Reuter bericht wordt
is Martin Insull door de rechtbank in staat
van beschuldiging gesteld. Hij wordt er van
beschuldigd 364.000 dollar van de Insull Utili
ties Companies te hebben verduisterd.
Zijn uitlevering aan Amerika is vrij zeker.
AANSLAG OP BRTTANO.
Uit Boekarest wordt gemeld, dat een aan
slag is gepleegd op Britano. den president der
liberale partij. Er zijn verscheidene schoten
op zijn wagen gelost, doch de president werd
niet getroffen.
DE AARDBEVING IN ROEMENIË.
GEEN MENSCHEN OMGEKOMEN.
De aardbeving in Roemenië welke in het
geheel gedurende 50 seconden heeft gewoed,
is tamelijk hevig geweest. Zij werd in geheel
Roemenië waargenomen. Men vermoedt, dat
het epicentrum in Roemenië is gelegen.
De opwinding welke door de aardbeving
werd veroorzaakt, was in het bijzonder merk
baar bij de bezoekers der koffiehuizen en
theaters. Hier en daar ontstond een soort
paiekstemming. De materieele schade is niet
aanzienlijk. Hier en daar zijn onbeteekenen-
de branden ontstaan, een huis is ingestort,
andere huizen vertoonen thans scheuren. Er
zijn geen berichten ontvangen, dat men-
schenlevens te betreuren zijn.
DRIE DOOD EN BIJ EEN MIJNONGELUK.
LONDEN, 30 Maart (Reuter). Ten gevolge
van een mijnontploffing te Dipton in Durham
zijn drie mijnwerkers gedood en twee ge
wond.
PAASCHCONGRES DER S. D. A. P.
Openingsrede van den
J. Oudegeest.
heer
KEGEERING ZOU BAAR HOUDING
MOETEN HERZIEN.
In de groote zaal van het N. V. Huis te
Utrecht zou hedenmiddag te 2 uur het jaar-
lijksch congres der S.D.A.P geopend wor
den met een rede van den aftredenden partij
voorzitter. den heer J. Oudegeest.
Na opgemerkt te hebben, "dat de S.D.A.P.
hier gelukkig nog gespaard is gebleven van
evenementen die de partijgenooten in 'n aan
tal andere landen te verduren hebben; de tal
rijke vrienden in concentratiekampen en ge
vangenissen en de overleden partijgenooten
te hebben herdacht, zou spr. schetsen de
crisisgevolgen van het langzame verval van
het kapitalistisch systeem, waardoor vooral
de middenstanders, landbouwers en groote
groepen intellectueelen. die wegens gebrek
aan of slechte organisatie zich geïsoleerd voe
len, onderhevig zijn aan vrees en weifeling
en het liefst luisteren naar de nieuwe profe
ten, die hun echter niets te bieden hebben
dan beloften die niet gehouden kunnen wor
den en geschonden zullen worden daar ze on
vervulbaar zijn.
In alle landen waar dictatuur heerscht,
ook in Italië, bestaat de corporatieve staat
slechts in de verbeelding der machthebbers.
Ook indien ze hem zouden willen stichten, zou
dit onmogelijk zijn, daar de wereld zich de
laatste honderd jaren zoodanig heeft ontwik
keld, dat het onmogelijk is de klok van voort
brenging en distributie zoover terug te zetten
dat de corporatieve staat mogelijk zou wor
den.
Niettemin oefenen in deze periode extreme
gedachten een groote aantrekkingskracht zoo
wel op de ouderen als op de jongeren.
Gedurende de komende jaren zal groote ac
tiviteit en opofferingsgezindheid van alle
aeelen der beweging en van alle leden nood
zakelijk zijn. De leiding van partij en vakbe
weging heeft dit begrepen door de oprichting
van deCommissie van vijf. die de leiding heeft
van den practischen strijd tegen fascisme en
communisme.
Het vertrouwen waarmee de partij het ko
mende jaar tegemoet gaat geldt slechts zeer
ten deele de binnenlandsche politiek.
Eenige burgerlijke groepen gaan voort met
hun pogingen om de regeering te drijven op
den weg naar de uitsluiting van de sociaal
democratie uit de volksgemeenschap. Er zijn
teekenen. dat de regeering de gevaren begint
te zien en aan den kwaadaardigen aandrang
weerstand wil bieden. Op verschillende be
langrijke punten zal de regeering de houding
die verleden jaar na een volkomen onjuiste
uitlegging van de gebeurtenissen met „de Ze
ven Provinciën" tegenover S.D.A.P. en N.V.V.
is aangenomen, dienen te herzien. Spr. denkt
niet, dat de aangenomen houding de partij
schade zal toebrengen, want het aantal af-
deelingen steeg in het afgeloopen jaar met-
50, terwijl 5300 nieuwe leden het ledental van
81.914 op 87,212 brachten.
Spr. zou er niet aan twijfelen of bij de vie
ring van het 40-jarig bestaan der partij in
Augustus a.s. zullen de 13.000 nieuwe leden
gewonnen zijn, die noodig zijn om het getal
van 100.000 vol te maken.
Het jaar 1933 was een moeilijk jaar. maar
de heer Oudegeest zou ehjdigen met zijn ver
trouwen in de toekomst uit te spreken, dank
zij de thans aanwezige activiteit en toewij
ding der partij.
BENZINEBRAND TE NIJMEGEN
EéN DER DRIE SLACHTOFFERS
OVERLEDEN.
Naar wij vernemen is een der drie slacht
offers van den benzinebrand te Nijmegen
de 24-jarige A. L. aan de gevolgen zijner
brandwonden overleden. De beide anderen
maken het naar omstandigheden vrij goed,
EEN GEVAARLIJK INDIVIDU.
TOT 8 JAAR VEROORDEELD.
Veertien dagen geleden stond voor de
Haagsche rechtbank een Amsterdammer
terecht als verdacht van overtreding van
art. 245 en 247 W. v. S. Hij had zich ui'
gegeven als controleerend geneesheer van
een Verzekeringsmaatschappij. De rest van
zijn zoogenaamden vrijen tijd besteedde hij
om geneeskundige hulp aan arme menschen
te verschaffen, speciaal aan jonge meisjes.
Tijdens zijn z.g.n. geneeskundige behande
ling probeerde hij niet nader te noemen
handelingen te plegen.
Verdachte gedroeg zich op de terechtzit
ting zeer onbehoorlijk, schold de rechters
uit met het gevolg dat hij werd weggeleid
en de zitting zonder hem werd vortgezet.
De officier eischte 8 jaar gevangenisstraf
De verdediger mr. H. Tonino refereerde zich
aan het oordeel van de rechtbank.
Hij werd tot 8 jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
LAURA LA PLANTE IN HOLLANiD.
De Amerikaansche filmspeelster Laura la
PJante is met een vliegtuig op Schiphol ge
arriveerd. De filmartiste is voor een paar
dagen naar ons land gekomen om eens uit
te rusten. Zij zal gedurende de Paaschdagen
hier blijven.
HET BIO VACANTIEOORD.
In een vergadering van de Stichting Bio
Vacantieoord is een overzicht gegeven van
het werk, hetwelk tot nu toe is verricht. In
7 jaar is aan collecten een bedrag ontvan
gen van f 300.000. welk bedrag voor de volle
100 pet. is besteed aan het doel. waarvoor
Bio Vacantieoord is opgericht. In totaal zijn
1112 kinderen voor rekening van de stichting
uitgezonden, Een krachtig beroep werd ge
daan om dit mooie werk te steunen door de
Paaschcollectie te gedenken. Tenslotte werd
meegedeeld dat o.a. Cinema Palace te Haar
lem een zilveren beker had verworven wegens
het bedrag der collecten.
GEHEHME DISTILLEERDERIJ
ONTDEKT.
HET GEHEIM VAN EEN KELDER.
Bij een bierbottelaar te Tilburg hebben
belastingambtenaren een geheime distil
leerderij ontdekt. Men had lang in allerlei
keldertjes gezocht en men dacht al, dat alle
moeite tevergeefs was, toen men de lucht
kreeg van een gistende zelfstandigheid. Ten
slotte vond men een prachtig modern distil-
leertoestel en diverse andere apparaten. Al
les was volop in werking.
GEVAARLIJKE GEUL IN DEN
WEG.
TWEE MOTORRIJDERS OVER DEN KOP
GESLAGEN.
Op den weg tusschen Wognum en Ben-
ningbroek heeft een ernstig motorfiets
ongeluk plaats gehad. In de beruchte bocht
bij de voormalige tramhalte in de loonslager
I. uit Amsterdam met zijn motorfiets komen
te vallen. Het rijwiel kwam in het water te
recht, terwijl de berijder tegen een boom
werd gesmakt. Het slachtoffer overleed kort
na het ongeluk. Zijn collega die vlak achter
hem reed, sloeg met zijn motorfiets eveneens
over den kop en werd bewusteloos opgeno
men. Zijn toestand was echter niet direct
zorgwekkend. Het schijnt, dat een verrade-
lijke geul in de sraat door den aanleg van
een kabel aan dit ongeluk niet geheel vreemd
MET AARDAPPELEN GEKNOEID
„BONKEN" VOOR DE CONSUMPTIE
VERKOCHT.
De Rotterdamsche politie is een knoeierij
met aardappelen op het spoor gekomen. Het
is gebleken, dat enkele personen, waaronder
eenige oud-controleurs van de aardappel-
crisiscentrale, kans hebben gezien z.g. „bon
ken", die slechts voor veevoeder of voor
export mogen worden gebruikt, in den handel
te brengen als consumptie aardappelen. In
verband hiermede zijn eenige arrestaties ver
richt.
EEN KRANS UIT NED.-INDIë.
IN DE NIEUWE KERK TE DELFT
NEERGELEGD.
De Pelikaan heeft een krans medegebracht
van de Vaderlandsche Club uit Ned.-Indië in
verband met het overlijden van de Koningin-
Moeder. Vrijdagmiddag heeft een deputatie
de krans aan den voet van het praalgraf
in de Nieuwe Kerk te Delft boven den ingang
van den grafkelder neergelegd.
Hoogleeraar aan de Economische School te Londen.
De bekende Engelsche hoogleeraar
en politicus Philip Noel Baker, zet
in onderstaand artikel het Engel
sche standpunt uiteen ten aanzien
van het Aziatische probleem.
.Azië zal het middelpunt zijn van den poli-
tieken storm der twintigste eeuw". Aldus
sprak generaal Smuts in Februari 1931, wei
nig vermoedend, dat de gebeurtenissen hem.
vóórdat het jaar verstreken was, in het gelijk
zouden stellen.
En nu, drie jaren later, begint de storm
zich samen te trekken in dreigende volhar
ding. Bijna iederen dag is er een of ander
nieuwsbericht, dat melding maakt van toe
nemende spanning, toenemende vrees in de
Stille Zuidzee. De Nederlandsche minister
president brengt per vliegtuig een bezoek
aan Londen. De Engelsche pers verklaart, dat
hij gekomen is om gezamenlijk plannen ïe
maken voor de verdediging van Nederlandsch
Oost-Indië tegen aanvallen van buitenaf.
Lord Allenby bezoekt Singapore. Er wordt ons
verteld, dat hij in het geheim deelneemt aan
een conferentie op een Britschen kruiser be
treffende de verdediging van Singapore. Lord
Allenby deelt mede, dat hij een particulier
bezoek aflegt; maar de conferentie heeft
niettemin plaats. De Australische regeering
vraagt raad voor haar verdediging aan den
Britschen generalen staf: beraadslagingen
worden gehouden tusschen Australië. Groot
Brittannië, Nieuw Zeeland en Canada om
de defensie van het rijk in de Stille Zuidzee
te reorganiseeren.
Wat beteekent dit? Het beteekent, dat er
verdedigingsplannen worden gemaakt. Om
de veiligheid van de Engelsche bezittingen in
het Oosten te verzekeren. Te verzekeren, dat
Australië, en Nieuw Zeeland en Indië en Bur
ma en Singapore en Malakka en Hongkong
en de internationale nederzetting in Sjanghai
en de Britsche mandaateilanden in de Zuid
zee niet aangevallen en veroverd zullen wor
den.
Aangevallen? Door wie? Van welke der
Aziatische volkeren verwachten wij een
schending van het Volkenbondsverdrag, het
Kellogg pact, het Negenmogendhedenverdrag
van Washington en een binnenvallen in ge
bieden, waarvan zij niet eens, maar dikwijls
de verzekering hebben gegeven, dat zij
geen aanval op zouden doen.
Van elk land, dat bij de Pacific geïnteres
seerd is. komt slechts één antwoord de
Japanners Australiërs, Nieuw Zeelanders.
Chineezen, Nederlanders, Amerikanen zij
zijn het er allen over eens, dat er slechts één
.potentieele aanvaller" is. slechts één natie,
welker regeering op het oogenblik een be
dreiging vormt voor den vrede in de Stille
Zuidzee en in Azië.
De hooge heren van Tokio paradeeren en
bluffen en dreigen zooals de Duitsche keizer
twintig jaar geleden in Europa deed. Zij drij
ven de landen om de Stille Zuidzee naar een
bewapeningswedloop, die gevaarlijk veel weg
heeft van dien. welke Europa destijds tot ver
nietiging heeft gebracht.
Het is een droefgeestige gedachte voor de
Europeanen, dat het Japansche militarisme,
de Japansche bewapening., generaal Tana-
ka's „continentale politiek", de verovering en
exploitatie van Mandsjoerije, allen behooren
tot het zuivere type van Westersche export
naar het Oosten. Zelfs de bomontploffing op
den trein bij Moekden in September 1931 was
niet anders dan een onhandige nabootsing
van de bedriegelijke „incidenten" waarin de
Europeesche militaristen eens uitmuntten.
Vijftig jaar geleden hadden Japanners geen
moderne vloot, leger en luchtmacht. Gedu
rende vele eeuwen is hun vrede met China
ongestoord geweest. Toen zond Engeland een
„vlootmissie" om hun te leeren, hoe een vloot
gevormd moet worden. Britsche bewapenings
firma's verkochten oorlogsschepen aan hen.
Britsche kapitalisten zonden Britsche deskun
digen en Britsch materiaal om scheepswerven
voor de Japansche vloot te vestigen. Ge
durende de eerste twintig jaar van haar be
staan was de Japansche vloot in alle opzich
ten wat betreft schepen, uitrusting, wa
pens en de kennis van haar staf. officieren
en bemanning geheel en al Engelsch pro
duct. En wat Engeland deed voor de vloot, dat
deed Duitschland voor het Japansche leger.
Zijn tegenwoordige leiders werden onderricht
door den staf van den Duitschen keizer.
Duitsch was de eenige vreemde taal, die gene
raal Tanaka ooit gekend heeft. De „Tanaka-
politiek" is de „zuivere melk uit de Pruisi
sche leerstellingen", aldus drukten Bernhardi
en zijn volgelingen het voor den oorlog uit.
Als gevolg daarvan als direct gevolg
van wat Europa hun medegedeeld heeft, laten
wij dat niet vergeten! zijn de Japanners
de Pruisen van het Oosten geworden. Als ge-
olg daarvan valt generaal Araki's leger
China binnen om het te veroveren en scheurt
het 't Verdrag aan flarden, waarvoor dui
zenden werkers in Europa hun leven in den
oorlog gaven, het verdrag dat den oorlog
moest beëindigen. Als gevolg daarvan vraagt
Japan nu om pariteit met de Engelsche
vloot, terwijl de vrees voor een Japanschen
aanval de Australiërs en Nieuw-Zeelanders
dag en nacht vervolgt.
Hoe denken de ministers in Engeland,
Australië en elders dit gevaar te weren? Welk
plan hebben zij om Japan in toom te houden?
Met welke veiligheidsmiddelen denken zij de
Engelsche verdediging te organiseeren?
Het antwoord is eenvoudig. Door bewape
ning. Door te antwoorden in den geest van
de bedreiging van Japan. Door het garnizoen
van Singapore te versterken, de luchtmacht
uit te breiden, de schepen in de Stille Zuidzee
te vermeerderen. Door te vertrouwen op Enge-
land's sterken, rechtvaardigen arm en daar
op alleen.
Een blik op de kaart van de Pacific toont
aan. dat de zaak er zeer précair voorstaat
Het geheele schema is afhankelijk van de
vlootbasis te Singapore. SingaDore is 'n zwak
defensïepunt voor Sjanghai. Honkong en de
Britsche mandaateilanden. Het is een sterk
uefensiepunt voor Indië: en ook voor Austra
lië en Nieuw Zeeland, tenzij Japan zich on
betrouwbaar heeft betoond en geheime bases
heeft gevormd op de eilanden, waarover zij
van den Volkenbond het mandaat verkreeg.
Sterk, dat wil zeggen, als de geheele Engel
sche vloot of een groot deel ervan in de
Stille Zuidzee werd geconcentreerd. Door de
verdragen van Washington en Londen hebben
wij op het oogenblik ten opzichte van Japan
een superioriteit in alle categorieën schepen,
van 5 3. Japan is in het bezit van negen
„superdreadnoughts" Het valt te betwijfe
len. om het zacht te zeggen, of de Britsche
admiraliteit haar oorlogsvloot daartegen zou
willen riskeeren. tenzij men tenminste over
een gelijk aantal kon beschikken. Want een
nederlaag zou beteekenen. dat de Engelsche
bezittingen in Azië. waar thans het Britsche
Rijk nog steeds de grootste macht uitmaakt,
voor het grootste deel letterlijk zonder ver
dediging zou zijn tegen de aanvallen van
Japan.
Waar is, dat het gebruik van de lucht
macht den oorlog tot een „gokspel" heeft
gemaakt. De Japanners zijn onbekwame vlie
gers. Er zijn officieren, die gelooven dat een
paar Britsche vliegtuigmoederschepen de ge
heele Japansche vloot tot zinken kunnen
brengen. Maar zouden wij de vliegtuigmoeder
schepen naar de Stille Zuidzee kunnen zen
den. Alleen dan, wanneer wij hen zouden
kunnen beschermen tegen de aanvallen van
torpedojagers en onderzeebooten. Alleen
dan namelijk, wanneer wij een groot deel
van onze vloot naar Singapore zouden kun
nen sturen.
En is het mogelijk een groot deel der En
gelsche vloot naar Singapore te zenden? Al
leen dan, als er in Europa vrede heerscht.
Als er oorlog in Europa gevoerd werd. een
oorlog waar wij misschien bij betrokken
zouden kunnen worden, zou de admiraliteit
de eerste zijn om er op aan te dringen de
vloot in de Europeesche wateren te houden.
Het is dat moment, het moment waarop wij
als het ware verlamd zijn door de Europee
sche gevaren, ,dat Japan zal kiezen om toe te
slaan.
Het vraagstuk zal nog ingewikkelder wor
den. wanneer de Japansche admiraliteit er in
slaagt het volgend jaar de hernieuwing van
de verdragen van Washington en Londen te
voorkomen. Als de vlootconferentie van 1935
is mislukt, wanneer dientengevolge opnieuw
een „vlootwedstrijd" in Europa is begonnen,
wanneer de Japanners in werkelijkheid de
pariteitsmaatstaf gaan aanleggen, als zij het
systeem van vorming van geheime bases op
de mandaateilanden, waarvan de meeste
menschen gelooven. dat zij er al mede be
gonnen zi.in„ voltooien, dan zal het vraagstuk
een evenredige sterkte tegen hen uit te
sturen inderdaad van groot gewicht worden.
De dagen zijn voorbij, dat de andere naties
tevreden waren met het idee. dat de Brit
sche schepen over iedere zee zouden regee-
ren. De wedstrijd van vandaag zal een krach-
tigen druk op de hulpbronnen van Groot-
Brittannië beteekenen Winston Churchill
heeft in het Lagerhuis gezegd, dat het vol
gende „groote conflict" heel dichtbij kan zijn.
Als dat „groote conflict" gebeurt, zal een
verdediging door Britsche wapenen beteeke
nen, dat „blank Australië" in een zoo ern
stig gevaar verkeert, als het nog nooit ge
kend heeft.
Is er een betere beveiliging voor de Engel
sche belangen in de Stille Zuidzee dan een
bewapeningswedloop met Japan? Denk eens
terug aan de dagen vóór het Mandsjoerijsche
avontuur en ge zult zien. ,dat er natuurlijk
iets beters bestaat. Vóór September 1931 was
de Volkenbond betrekkelijk machtig. De
wereld vertrouwde Briand's belofte, dat de
bond gebruikt zou worden om den vrede in
Europa te bewaren. Zijn verdrag was ge
bruikt om den oorlog in vijf gevallen te be
ëindigen. De territorale garanties van art. X
gaven Australië het recht de Japanners bui
ten Noord-Australië te houden De garanties
van art. XVI gaven het land recht op den
steun van meer dan vijftig andere naties als
het aangevallen werd. Australië voelde zich
tevreden en veilig Het had de dienstplicht
afgeschaft, de uitgaven voor defensieve
doeleinden verminderd en elke partij in den
staat hoopte op groote dingen van de ont
wapeningsconferentie.
Wat Japan betreft, dit had een burgerlijke
regeering. Deze regeering had juist het Lon-
densche verdrag geratificeerd, na de hard
nekkige oppositie van de vlootautoriteiten te
hebben overwonnen. De Japansche liberalen
toonden zich niet moe de militaire verove
ringen. die generaal Tanaka had ontworpen
aan den kaak te stellen. De minister van
buitenlandsche zaken, baron Shidehara,
heeft in een rede gezegd, dat Japan door een
invasie in Mandsjoerije zijn materieele be
langen zou vernietigen en zijn bijna plechtige
internationale verplichtingen schenden. Toen
kwam de militaire „putsch" van September
1931. Sir John Simon werkte den Volken
bond tegen en liet den Japanschen militaris
ten hun gang gaan. En twee jaar later zien
we Australië bezig groote sommen uit te
geven voor zijn luchtmacht, plannen maken
om de burgerbevolking te oefenen in ver
dediging tegen gasaanvallen en met dolle
voorstellen naar Londen komen om in de ver
laten vlakten van Noord-Australië Engelsche
werkloozen te huisvesten.
Inderdaad, de les kan niet duidelijker zijn.
De eenige zekere verdediging voor Australië
en voor al de ander Engelsche bezittingen in
de Pacific ligt in garantiemiddelen van geheel
anderen aard dan de bewapeningswedloop,
waar we nu in gewikkeld zijn.
Een sterke Volkenbond om den vrede in
Europa te bewaren en de Engelsche vloot de
vrijheid en de mobiliteit te geven, die zij noo
dig heeft.
Het herstel van het vertrouwen in de legale
waarde van de garanties van art. X en XVI.
Een ontwapeningsverdrag, waarbij Japan
tezamen met andere naties, zijn slagschepen,
vliegtuigmoederschepen, onderzeebooten en
luchtmacht zal prijsgeven, want deze zijn het
die aanvallen van Japan in de Stille Zuidzee
mogelijk maken.
De vernietiging van Japan's geheime bases
op de mandaateilanden.
Het weer aan de macht komen van een
burgerlijke regeering in Japan, als borg voor
vrede en internationale samenwerking.
Deze dingen schijnen ons droomen toe Zij
zullen binnen ons bereik zijn op den dag,
dat de Engelsche regeering besluit, dat het
allereerste doel van haar politiek is den Vol
kenbond tot het leven terug te brengen en de
wereld tot den vrede te voeren.
(Nadruk verboden).
