1
U)i£t tl -fJOOOmnmp
H.D.
Het Scheveningsche systeem.
CARAVELUS PRIJSVRAAG
VERTELLING
VRIJDAG 27 APRIL 1934
HAARLEM' S DAGBLAD
9
LETTEREN EN KUNST
Het Tooneel te IJmuiden.
VARIA.
DE DOOFPOT.
Na de première van De Doofpot te Haarlem,
schreef ik, dat Jaap van der Poll van dit blij
spel vooral bij de dilettanten genoegen zou be
leven. Men behoefde de opvoering van Varia te
IJmuiden gisteren maar bij te wonen, om te
zien, hoe dit stuk „eten en drinken" is voor
het liefhebberijtooneel. Luidkeels schaterde het
publiek telkens weer om den lobbes Josef en
zijn steile ega Cornelia en uitbundig plezier
had het, toen Cornelia eindelijk getemd werd.
Den humor van Jaap van der Poll kan men nu
niet bepaald altijd fijn noemen, maar Hol-
landsch is zijn stuk toch en dat is een dei-
redenen van het succes. Zoowel de spelers als
het publiek zijn in De Doofpot op bekend ter
rein en het bleek weer eens, welk een groot
voordeel dat is. In lang heeft Varia geen op
voering gegeven, die zoo is ingeslagen als gis
teravond en de spelers kunnen dan ook in alle
opzichten tevreden zijn.
En het was ook een alleraardigste,
vlotte voorstelling. Hier vonden nu bijna alle
spelers een kolfje naar hun hand. Het was
een voordeel voor hen, dat de heer A. P. Roza
weer de regie voerde en aan het geheel de
juiste, Hollandsche klein-burgerlijke sfeer van
dit gezin wist te geven. Die sfeer was er reeds
dadelijk door het decor en de meubelen en
voordat er nog een woord gesproken was
kwam de saaie Zondag-stemming al over ons.
Jaap van der Poll legt het er in zijn blijspel
nog al aardig dik op en het was verstandig
van de spelers, dat zij er niet nog een schepje
op deden; zij bleven zoo veel mogelijk binnen
de hen gestelde perken. Het tempo was aldoor
behalve een kleine hapering in I goed,
de typeering van het milieu was raak en het
spel levendig en typeerend.
In deze voorstelling was het nu eons me
vrouw Neve-Dollé. die het meest uitblonk. Haar
Cornelia was werkelijk een creatie. Zij was
deze steile, strenge vrouw volkomen en zij deed
in deze rol in sommige tooneelen niet veel voor
mevrouw de Boervan Rijk onder. Niet alleen
in typeering, ook in haar komisch spel gaf me
vrouw Neve gisteren iets uitstekends en zij had
geen moment van inzinking. Zij speelde tot
het laatste toe op „volle kracht". En toen
eindelijk in het derde bedrijf het moederlijk
gevoel in deze harde vrouw doorbrak, gaf zij
het beste van den avond. Dat is het grootste
compliment, dat ik haar geven kan.
Josef was als geschapen om door den heer
D. J. Bais gespeeld te worden. Bais heeft al
heel wat pantoffelhelden „opgebracht" in zijn
leven, maar zelden een met zoo merkbaar ge
noegen als dit slachtoffer van zijn tang van
een wijf. Cornelia was feitelijk overtuigender
dan haar man. die de sfeer van de Duitsche
klucht in tegenstelling met den Josef inder
tijd van Ezerman nog wat veel om zich
heen had, maar in deze opvatting was de heer
Bais kostelijk. Zijn beste moment had hij aan
het slot van II, toen hij zij dochter tegen haar
moeder verdedigde en eindelijk „man" werd.
Dat was een staaltje van voortreffelijk ko
misch spel.
Holtslag zagen wij gisteren weer eens in zijn
volle fleur. Hij vulde het tooneel en de zaal
met zijn g ul spel en zijn breed en vollen lach.
Had hij in den wedstrijd van Van Lennep eens
zoo'n rol gehad, dan zou hij zijn kans niet heb
ben laten voorbijgaan.
Deze oom Jaap was een en al jovialiteit en
hartelijkheid. Alleraardigst was hij ook in
zijn spel met Frau Kranz, waarin hij van mej.
Peek, die ook een gelukkigen avond had, uit
stekend tegenspel kreeg. Dat een stuk in
dezen tijd gauw veroudert, bleek wel uit
Jaap's gezegde: „Kom maar bij ons in de sui
ker! Daar is geld te verdienen!" Er zal bij deze
woorden door de menschen, die Indië ken
nen, gisteren wel gemeesmuild zijn.
Boeree had weinig moeite met Beukers,
Jaap's vriend. Zijn spel onderscheidde zich
weer door losheid, natuurlijkheid en fleurig
heid. Welk een goede kracht heeft Varia toch
aan Boeree! Het was gisteren weer een ge
noegen hem in dit milieu, waarin hij zoo vol
komen past, te zien spelen met mevrouw
Roza-Peek, die Marietje kleur en leven wist
te geven. Mevrouw Roza wist de levensdrift in
dit opstandige meisje aldoor te laten voelen,
zonder een oogenblik van opzettelijkheid. Een
zeer goede rol van haar. Mevrouw Boeree-
Karreman had een minder moeilijke en ook
minder dankbare taak. Zij speelde Annetje,
het actricetje, sympathiek en overtuigend. Dat
Job veel kans heeft nog eens een beroemd
tooneelspeler te worden, betwijfel ik en het
verwonderde mij zelfs, dat hij al was het
dan maar als volontair door een directie
was aangenomen. Maar laat Job niet- wan
hopen. Hebben ze zelfs mevrouw Mann en Cor
van der Lugt in hun jeugd niet alle talent
ontzegd? Misschien, dat Job aan hen verwant
is, maar hij zal dan nog 'n langen, moeilijken
weg hebben af te leggen.
En dan was er nog tante Chrisje! Laten wij
haar niet vergeten, want zij werd met zoo'n
liefde gespeeld door mevrouw List-Daalder,
dat zij onmiddellijk ons aller sympathie had,
En dat was in dit nu niet bepaald onpartijdige
stuk wel noodig'. Het was een aardige gedachte
van haar medespeelsters, om mevrouw List-
Daalder voor de pauze met een bloemenmand
te huldigen, Mevrouw Roza deed dat op lieve,
wijze en er was een sfeer van hartelijk" warm
medeleven na deze huldiging in de zaal.
Voor Varia was de opvoering van De Doof
pot een mooi slot. Alleen was het jammer, dat
wij ditmaal den heer Sam Vlessing aan het
hoofd van zijn Kunstkring moesten missen.
Van harte wenschen wij den populairen en
sympathïeken toonkunstenaar spoedig her
stel toe
J. B. SCHUIL.
MUZIEK.
Concertgebouw te Amsterdam
Mengelberg dirigeert weer.
Van de gebeurtenis waarop muzikaal Am
sterdam maandenlang gewacht heeft, heb
ben we Donderdagavond getuige mogen zijn.
Men heeft naar Mengelberg's herstel, zijn
terugkomst, zijn ambtshervatting reikhal
zend uitgezien; men heeft er de redding van
het orkest, van de instelling, die den roem
van Nederland tot ver over onze grenzen
brachten van verwacht. Het verlangen is
werkelijkheid geworden; de verwachtingen
zijn bekroond met een manifestatie, die
een schoone belofte bergt.
Ik bedoel met deze manifestatie niet in de
eerste plaats de grootsche huldiging, het
minutenlange applaus, dat den dirigent be
groette en dat pas te stillen was, toen hij zelf
door gebaar en woord er om verzocht. Ik be
doel de enorme belangstelling, die zich in een
tot berstens toe vol Concertgebouw demon
streerde: een volte zooals men in dezen
Hier is Uw kans! Rook onze 3 nieuwe
merken (IRAK 35 ct., BOUQUET 30 ct.f
ELEGANT 25 ct.) en geef Uw oordeel.
Schrijf in niet meer dan 100 woorden
welk merk No. 1 wordt en waarom
(met de volgorde der beide andere).
Schrijf korte logische taai; op schrijftrant
wordt niet gelet. Doe mee aan de groote
(Adv. Ingez. Med.)
kunsttempel de laatste jaren alleen nog bij
Ketelbeymuziekjes, jazzbands en politieke
demonstraties, maar ïiiet bij de eigen concer
ten gekend heeft. En nu moge de volte van
Donderdagavond mede aan bijzondere, op
sensatie-beluste motieven toe te schrijven
zijn: grootendeeLs moet zij toch èen gevolg
zijn van het verlangen om weer eens te hoo-
ren musiceeren, zooals men dat van Mengel
berg en van geen ander gewend was, om
weer eens de huivering, de bekoring te on
dergaan, die zijn interpretaties geven.
De volte was oorzaak dat ik slechts in een
der loges plaats kon krijgen. Over mijn lot
en logegenooten beklaag ik me niet: ik was
in goed gezelschap waartoe o.a. ook de heer
en mevrouw Van Beinum en de heer Van
Leeuwen Boomkamp behoorden. Maar de
ware gordijnen vóór die loge dempen het
geluid heel erg, en het licht dat uit de zaal
naar binnen komt is nauwelijks voldoende
om de noten eener partituur te onderschei
den. Maar men heeft er één voordeel: men
kan er, althans zoolang het publiek op de
gaanderijen zitten blijft, den dirigent en face
zien. En dit is t.o. van Mengelberg een voor
deel van speciale grootte.
Het is merkwaardig hoe zich op het gezicht
en in het gebaar van dezen man alle momen
ten der muziek afspiegelen, hoe hij visueel de
beteekenis van elke wending, van elk rythme
interpreteert. Zie zijn Mozart-symphonie, die
in Es. K.V. 543. Rechtop staat de. figuur, het
hoofd in den nek, de lippen opeengesloten,
de dirigeerstok vast omklemd: hier heerscht
het rythme, zoolang de inleiding duurt, tot
aan de laatste maten vóór het Allegro. Dan
wordt de houding soepel en bij de eerste ma
ten van het Allegro is het als streelden de
handen een onzichtbaar beeld. Hij model
leert, hij bouwt, hij toovert en geraakt zelf
on der de bekoring van wat hij schept; een
lichter rythme wiegt hem, een krachtig doet
hem pal staan. De linkerhand bezweert, wekt
op. maant tot opmerkzaamheid. Soms schijnt
het alsof hij tot het orkest wil zeggen: „hoort,
hoort, hoe schoon dat is!" Bij het Andante
wordt de dirigeerstok neergelegd: slechts de
handen streelen, vormen, houden zachtkens
terug, gedoogen den voortgang. Daar wordt
geen „maat geslagen": het orkest kan het.
zonder dat ook; daar wordt alleen gesugge
reerd, stemming gewekt. En het is bewonde
renswaardig hoe juist het midden tusschen
het ongevoelige en het sentimenteele. tus
schen het mechanische en het geaffecteerde
wordt gehouden: hoe elke noot, elke frase
tot leven worden gewekt, tot een individueel
leven in een ideeël verband, O, mocht onze
heele maatschappij, ons heele wereldtoestel
zóó zijn als deze Mozart!
Het'was goed dat de pauze Mozart en
Mahler scheidde: de overgang, de tegenstel
ling ware anders te sehriinend geweest. Niet
dat de vertolking van „Das Lied von der
Erde" minder ideaal was: zij toereikte een
haast bovenmenschelijken graad van fijnheid
en volmaaktheid. Maar Mahler's pessimisme
en levensmoeheid laten zich slecht rijmen
met het zonnige van Mozart's muziek. In
twee van de zes afdeelingen, waaruit Das
Lied von der Erde bestaat, is ook wat zon en
blijheid te vinden, nl. in „Von der Jusend"
en „Von der Schönheit" en in één „Der Trun-
kerie im Frühling" is kunstmatig opgezweep
te levenslust, maar de rest is bitterheid of
weemoed, en de laatste schijnt in „Der Ato-
schied" schier eindeloos
Hoe deze partituur, wellicht de geraffi
neerdste die Mahler schreef, vertolkt is, stip
te ik reeds aan Van de beide vocale solisten
was de tenor Martin Oehman prachtig in
stem en expressie; de alt Rosette Anday viel
mij tegen. Zij vibreerde erg in de hooge to
nen. zong expressivo waar Mahler voor
schrijft: „ohne Ausdruck" en voldeed me al
leen in de lagere registers. Dit is natuurlijk
bedoeld wat de stemkwaliteit betreft. De
voordracht werd door den dirigent bepaald,
Maar het is toch verwonderlijk dat men haar
deze partij opdroeg, als men weet dat we hier
in ons midden een altzangeres hebben, die
vocaal boven Rosette Anday staat: die een
maal in Weenen met haar in Mahler's Acht
ste zong en van wie men daar toen zeide:
„die Hollanderin war aber viel schoner!" Een
profeet
Over de ovaties na afloop kan ik zwijgen.
Mengelberg stond hand in hand met de so
listen en boog en dankte, en men klapte, zoo
eindeloos als ,.Der Abschied".
„Der Riickkehr"! En een blijde, een hoop
gevende! K. DE JONG.
FEESTAVOND VAN DEN ORANJEBOND
„PRINSES JULIANA".
In het gebouw St. Bavo in de Smedestraat
hield de Oranjebond „Prinses Juliana", afdee-
ling Haarlem Oost van de Vereeniging Ko
ninginnedag een feestavond ter gelegenheid
van den vijf en twintigsten verjaardag van
Prinses Juliana.
De heer J. H. van Engelen, de voorzitter,
opende met een welkomstwoord aan de zuster
verenigingen die eveneens aanwezig waren.
Het programma werd in de eerste plaats ver
zorgd door het duo Kees Klare en Bram Flora,
de eerste als humorist en de tweede als chan
teur en kunstfluiter. Ze veroverden spoedig
aller harten, vooral die der dames na hun lof
lied op het zwakke geslacht. De „Lowland
Singers", laten we ze vergelijken met de Come
dian Harmonists, zongen schlagers, vierstem
mig en heel goed. Door hun vele, niet ter zake
doende bewegingen, ging er echter weer veel
verloren.
De band, die Jolly Band heette, deed dezen
naai» eer aan en was ook erg vroolijk, Onder
leiding van. F. de Paus stelde zij de dansenden
tevreden die van middernacht tot twee uur
konden zwieren. De balleiding was in handen
van den heer W. Schroder, die evenals alle
medewerkers voldaan op dezen avond kan
terugzien.
Bridge Drive.
In Haarlem's Dagblad van Maandagavond
kwam een verslag voor van de bridge drive
gehouden in Restaurant Hildebrand op Za
terdag j.l. door de Afd. Haarlem van den
Nea. Bridge Bond
Mij trof de volgende zinsnede „zonder aan
het goede spel van de prijswinners iets te
kort te willen doen, bleek hoezeer men bij dit
veelgebruikte wedstrijdsysteem afhankelijk is
van de door de spelers in dezelfde lijn behaal
de resultaten op de tegenpartij," etc.
Wij allen weten dat bij iederen wedstrijd
een zekere mate van geluk mee moet werken,
althans in den regel mee zal werken. Heeft
iemand van U gedacht dat Holland van Ier
land per „geluk" gewonnen heeft, hoewel de
heer Hollander bijna smeekend riep „als het
geluk onze jongens nu niet héélemaal in den
steek laat, moet er nog een doelpuntje ko
men"? We zaten in een grooten kring om de
radio en we drukten onze duimen op kramp
achtige manier; m'n kleine jongen hield z'n
hand op de papieren goal van de Ieren in de
A. V. R. O,-bode en wilde de goals op die
manier verhinderen. We wilden allemaal
„geluk" voor Holland forceeren, maar heeft
iemand eraan gedacht, het winnen van den
wedstrijd aan iets anders dan superieur spel
toe te schrijven? Waarom spreken we bij de
loting bij wedstrijden van gelukkig of onge
lukkig geloot? Wordt het spel daardoor min
der? Neen! Maar het doet er zooveel toe tegen
wien we spelen, hoewel op den langen duur
toch blijkt dat de sterkste ook de winnaar is.
En als we dan het afgeloopen seizoen be
schouwen en de uitslagen der verschillende
bridgewedstrijden nagaan, dan treffen we
toch steeds weer dezelfde namen aan. Alle
maal geluk.
Het Scheveningsche systeem met haar
matchpoints per tafel, is na lang gebruik toch
wel het beste gebleken. Men heeft gezocht
naar nog iets beters, en het is maar gelukkig
dat die drang naar steeds beter blijft voort
bestaan, maar gevonden heeft men het niet.
Systeem Scneveningen heeft bewezen, dat het
een goede basis tot vergelijk van speelkrach-
ten vormt. Vooral de beoordeeling per tafel is
zooveel waard, daar men nu door „buitenge
woon geluk" aan één tafel, ook slechts aan
deze eene tafel een goed rangnummer krijgt,
wat wel eenigen invloed heeft op het eind
cijfer, echter niet het beeld van een geheelen
speelavond weergeeft. Ik zelf heb op den
wedstrijd van Zaterdagavond meegespeeld en
hoewel ik mij allerminst als expert wil"op
werpen, heb ik toch genoeg bridgewedstrij -
den geleid, om mij een oordeel te durven
aanmatigen.
Niet meer dan bij iederen anderen wedstrijd
heeft hier de geluksfactor als vijfde partner
meegespeeld. Ik heb wel eens gezien dat door
slecht tegenspel of slecht bod een voordeel
werd behaald, dat bij goed tegenspel niet mo
gelijk zou zijn geweest; ik heb óók gezien dat
diezelfde paren aan een andere tafel door
pech, of door een z.g. psychologisch bod dei-
tegenpartij, weer onverdiend down gingen. In
ieder geval hebben de paren die gewonnen
hebben, alleszins verdiend gewonnen. Hun
totaal aantal matchpoints was wel zooveel
beter, dan dat der daarop volgende paren,
dat gerust dat „buitengewone" geluk aan een
of twee tafels had kunnen worden uitgescha
keld en dan waren zij met hun „pech" aan
andere tafels altijd nog nummer één geble
ven. Op den duur wint de beste speler. Maar
nu eenmaal het onderwerp der winstkansen
bij wedstrijden naar voren is gebracht wil ik
ook maar nu van een anderen kant daar
het licht eens op laten vallen.
Het komt hoe langer hoe meer voor dat er
psychologisch geboden wordt. D. w. z. dat men
een bod doet. dat volkomen ongemotiveerd is,
om daardoor de tegenpartij „bang te maken",
van slem af te houden, of om te voorkomen
dat zij een manchebod in sans atout bereiken.
De gekste biedingen worden hiermede ge-
excuseerd en dat een speler met onbewogen
gezicht twee harten biedt met harten drie sec
in handen, is geen fantasie van mij, hóógstens
fantasie van den betreffenden speler. Met een
dergelijk bod misleidt men niet alleen de
tegenpartij, doch ook den eigen partner, en
wanneer deze op dat bod voortbouwt en er
een geweldige down volgt, is het leedvermaak
der bedrogen spelers en de verontwaardiging
van den eigen partner volkomen begrijpelijk,
Dat dit echter tot een prettig en sportief
spel leidt is buitengesloten, en het nut van
deze biedingen is volgens mij alleen negatief,
tenzij de eigen partner precies weet wanneer
een bod misleidend is en wanneer niet. Dit,
zou alleen dan te onderscheiden zijn wan
neer op verschillende manier geboden wordt,
b.v. „twee schoppen" is een echt bod en
,.twee schop" misleidend. En dan heeft het
nog slechts effect wanneer alleen de eigen
partner het weet. Hoe dergelijk bieden ge-
qualifieeerd zou moeten worden, laat ik gaar
ne aan uw eigen verbeelding over.
Laten we toch vooral niet vergeten dat het
bod bij bridge bedoeld is als informatie, niet
alleen voor den eigen partner, doch ook voor
de tegenpartij. Na het eindbod zullen dan bei
de partijen, gebruik makende van deze infor
maties, trachten het voor hen beste eind
resultaat te bereiken. Bridge is een weten
schappelijk spel en het komt hoofdzakelijk op
het goed beoordeelen van het bod, en het
daarvan gebruik maken, aan. Natuurlijk
blijft het altijd spel, en wordt het nooit, zoo
als sommigen zeggen, het oplossen van een
rekensommetje, daar de honneur trekken
verdisconteerd kunnen zijn in azen, of heer-
vrouw. aas-vrouw, etc. Wie dit uit het bod
het beste weet te beoordeelen en daar bij het
spelen het beste gebruik van weet te maken,
is m.i. de beste speler. Wanneer alle spelers
zich daaraan houden, zal men tot een juiste
beoordeeling van het spel kunnen komen.
Grooter gevaar voor de wedstrijden dan een
bepaald beoordelingssysteem is het mislei
dende bod.
Men geeft hiermede een onjuiste inlichting,
hopend dat de tegenpartij op die inlichting
vertrouwend, het spel anders zal opbouwen
en daardoor down zal gaan, Is dit nog spel?
En is een beoordeeling van spelers nog een
beoordeeling van spelkwaliteit? Wanneer een
dergelijk bieder een voordeel aan een tafel
behaalt, heeft hij dit immers niet door zijn
spel, maar door zijn misleidend bod behaald.
Trouwens de naam „misleidend" bod zegt al
genoeg. Men moet nu vooral niet denken, dat
spelers die deze biedmethode volgen, unfair
willen spelen. Zij volgen slechts een nieuwe
methode, die, helaas, hoe langer hoe meer
navolging vindt. Het schijnt dat men niet diep
genoeg heeft nagedacht over de beteekenis
van het bod bij bridge, want ik kan niet aan
nemen dat deze psychologische biedingen dan
een zoo ruim veld zouden hebben veroverd.
In het orgaan van den Ned. Bridge Bond
stond enkele maanden geleden een open
brief van den voorzitter van den Deenschen
Bridge Bond aan Mevrouw Culbertson, waar
in hij schreef dat hij in haar teleurgesteld
was, daar zij biedingen gedaan had. die beter
aan een pokertafel, dan bij het bridgespel
pasten. Hij noemde dergelijke biedingen een
beleediging. het bridgespel aangedaan en
stelde ze gelijk met het geven van een stoot
onder den gordel bij het boksen. Men zou
goed doen eens ernstig over dit punt na te
denken en de fout liever te zoeken in deze
richting, dan in het systeem der wedstrijd
leiding, hoewel natuurlijk ook hier iedere
verbetering hartelijk welkom is. Tot slot zou
ik nog nadrukkelijk willen verklaren dat, voor
zoover ik dit heb kunnen beoordeelen, de
winnaars van Zaterdagavond niet van het
systeem der psyshologische biedingen gebruik
hebben gemaakt.
H. M. DE BALBIAN VERSTER
EXPEDITIEBEDRIJF P. J. BOS,
GOUDEN JUBILEUM.
Het expeditiebedrijf van den heer P. J. Bos
in de Spaarnwouderstraat zal Maandag 30
April a.s. 50 jaar hebben bestaan.
De heer Bos is de oudste bode op Amster
dam hier ter stede. Zij nvader „joeg" al een
jaagschuit tusschen Haarlem en de hoofd
stad. Daarna werd het bedrijf uitgevoerd met
een hondenwagen; vervolgens werden paar
den aangeschaft en nu is het een modern in
gericht expeditiebedrijf, dat over verschillen
de vrachtauto's beschikt.
De heer Bos, die 62 jaar is. rijdt ook zelf
nog geregeld op Amsterdam.
In den tijd van de wielrenners Stol, Rut
enJaap Eden was hij een bekend amateur
wielrenner. Hij heeft verschillende prijzen
behaald.
...ARBEIDERSSTRI.TD IN NEDERLAND EN
SPANJE".
Men schrijft ons:
Het Synd. Plaatselijk Arbeidssecretariaat
en de Vrije Socialisten Vereeniging vieren den
1-Meidag onder de leuze „algemeene werk
staking ter verkrijging van grond en produc
tiemiddelen ten bate van de gemeenschap".
Des avonds wordt een openbare vrrgadering
gehouden in „Caecilia". Jansstraat, waar als
spreker optreedt de heer Alb. de Jong met het
onderwerp: „Arbeidersstrijd in Nederland en
Spanje".
ONZE KINDERRUBRIEK
De rubriek „Voor onze Jeugd zal in ons
nummer van Zaterdag worden opgenomen.
FEESTAVOND WATERRATTEN
Woensdagavond had de laatste der maan-
delijksche clubavonden van „De Waterratten"
plaats. De gewenschte stemming was er reeds
spoedig in: eenige bekende schlagers werden
door de leden medegezongen. Daarna werd
met het opvoeren van tooneelstukjes begon
nen. Het tconeelgezelschap, dat avond aan
avond repeteerde om de leden aangenaam be
zig te houden, is er volkomen in geslaagd de
toeschouwers te boeien. De spelers kenden
hun roller, uitstekend. Er werd door de too-
neelafdeeling ook nog een eigengemaakt pro-
pagandastukje opgevoerd.
Dit is één der mooiste propaganda-avonden
van het geheele seizoen geweest.
AANBESTEDING
Hedenmorgen werd door den Rijkswater
staat alhier aanbesteed: het uitvoeren van
bagger- engrondwerken in en vóór de Rijks
havens op Texel, Vlieland en Terschelling.
Ingekomen waren slechts vijf biljetten. Het
laagst werd ingeschreven door de N.V. Maat
schappij tot aanneming van waterbouwkun-
dige werken v.h. A. Hofman te Haarlem, voor 1
9875.-'. J
De baard.
In Utrecht was hij in den trein gekomen en
van het oogenblik af. dat hij schuchter en on
handig had plaats genomen in het hoekje te
genover mij, had ie me gefixeerd. Het is nooit
prettig strak aangekeken te worden, doch
zooals deze man me opnam, was bepaald on
beschoft.
Na tien minuten hield ik het niet langer
uit.
„Ziet u wat aan me?" vroeg ik verbolgen
maar niet zeer origineel. Hij. glimlachte en de
kinderlijke uitdrukking van z'n bol-rond,
clean-shaven gezicht was om er dol van te
worden.
Met zachte stem antwoordde hij; „Neen,
maar ik meen u te kennen. Misschien begrijpt
u me beter, wanneer ik u venei, dat mijn
naam Ariel is, trits Ariel'
„Dat i niet mogelijk" riep ik uit, „wjnt
Ariel draagt een prachtigen vollen baard!"
„Juist!" antwoordde mijn overouur triom
fantelijk, ,.maar u dient te zeggen: dröèg een
prachtigen baard, want hij is verdwenen in
den vuilnisbak van den barbier".
Nu was het mijn beurt hem verbaasd en
oplettend aan te zien. Inderdaad, het was
mogelijk in den man mijn vroegeren vriend te
herkennen. Sedert, ik het dorp /crlaten had
het dorp, waar wij onze avonden door
brachten met schaken, boomen, of een par
tijtje biljart, het dorp waar we Ariel in de
soos plagend „Landru" noemden had ik
hem niet meer gezien.
Ik kon niet nalaten te zeggen: „Het is jam
mer, dat je dat ding hebt laten afscheren,
want mèt je baard heb je beslist iets verlo
ren. dat je onderscheidde van je medesterve
lingen en dat je bij het zwakke geslacht een
streepje vóór gaf".
Frits knikte en plotseling kreeg zijn gezicht
een vermoeide uitdrukking.
„Ik weet het", zei hij mat en ineens be
greep ik, dat Ariel verdriet had, verdriet om
z'n verloren baard, misschien ook om wat
anders en ik vroeg: „Kerel, wat heb je, kan
ik je helpen?"
Hij schudde het hoofd.
..Nee. helpen kun je me niet, maar ik wil
je wel vertellen hoe ik mijn baard en m'n
levensvreugde verloren heb".
Hij vertelde;
...Zooals je weet, waren de meisjes in het
dorp nogal gecharmeerd van me en teiecht
schreven jullie dat indertijd toe aan m'n
baard. Als het je tegenloopt in het leven kom
je ertoe de zaken een weinig philosofisch te
gaan bekijken en ik heb ontdekt, dat het on
bedekte den mensch minder boeit dan het
verborgene. Misschien is dat de werkelijke
reden, waarom de vrouwen in het Oosten zich
sluieren. Een baard verbergt je gelaats
trekken, hij verhindert je medemenschen de
aandoeningen van je gezicht te lezen. Dat is
geen nadeel, integendeel, het suggereert zelf-
beheersching en innerlijke kracht en vrouwen
trekt het aan, het maakt ze nieuwsgierig, ze
voelen den wensch in zich opkomen de mys
teries te ontdekken, die achter den baard
verborgen liggen.
Genoeg echter!
Dat de meisjes me graag mochten liet me
meestal koud. totdat ik kort na je vertrek
op een soireetje kennis maakte met de
dochter van den apotheker.
Van mijn kant werd het een liefde op het
eerste gezicht en het meisje bleek ook al
spoedig voor mij te voelen. Natuurlijk dacht
ik o vervloekte ijdelheid dat ze van
mij hield terwille van mijzelf. Toen wist ik
niet als nu dat het dat pronkjuweel,
die baard van me was, die haar fascineerde.
Ik zal je niet vervelen met een uitgebreid
relaas van onzen verlovingstijd. Na een jaar
trouwden wij en de eerste weken van ons
huwelijk waren een hemel op aarde.
Na korten tijd echter begon Janna te zeu
ren. Ze zeurde niet over te weinig huishoud
geld, ze maakte geen scène als ik asch morste,
ze kapittelde me niet wanneer ik met een
van mijn vroegere vrienden een partij biljart
ging spelen, niets van dit alles.
Ze zeurde over m'n baard.
Mijn baard moest en zou er af.
Ze argumenteerde: een baard was ouder-
wetsch, niemand droeg meer een baard.
Ik weerde af: ik wilde niet als iedereen zijn,
mijn baard gaf me iets persoonlijks.
Den volgenden, dag beweerde ze. dat een
kus van nxij haar deed griezelen.
Ik verweet haar, dat ze daar vóór ons hu
welijk ook geen last van had.
Toen weer heette het, dat zc nog nooit
„werkelijk" m'n gezicht gezien had, als mijn
vrouw had ze toch zeker het recht mijn trek
ken te leeren kennen, ze was er van overtuigd
dat ik ook knap zou zijn zonder deze gelaats
bedekking.
Enfin, het was duidelijk, dat ik geen rustig
uur meer zou hebben als ik haar niet haar
zin gaf.
Op zekeren dag moest ik een klant in den
Haag bezoeken en ik had nog een paar uur
den tijd vóór mijn trein vertrekken zou. Ik
dacht: komaan, laat ik Janna verrassen. Ik
ging den eersten den besten kapperswinkel
binnen en beval den verbaasden figaro m'n
baard te amputeeren. Toen die kerel de ton
deuse tegen mijn wangarukte had ik wel wil
len weg loopen. maar ik dorst niet.
Wat moet ik je verder vertellen, je ziet het
resultaat- en Janna zag het ook.
Hij zweeg.
Hij zweeg.
Hij had gelijk, het was moeilijk in dit mie
zerige mannetje den knappen Ariel te her
kennen.
Frits vervolgde: Toen ik thuis kwam was
het mis. Ik spaar je de verwijten die ik moest
aanhooren. de ruzie's die eenige weken lang
ons leven tot een hel maakten. Ik had moeten
begrijpen, zei Janna, dat ze het nooit werke
lijk gemeend had.
We zijn gescheiden en we hebben beiden
verdriet gehad.
Arme kerel, troostte ik, maar je had je baard
toch weer kunnen laten groeien.
„Wat had het gegeven?" zuchtte Ariel.
Het was nu toch duidelijk, dat Janna niet
echt van me gehouden had en als ik ooit weer
trouw, dan zal mijn vrouw mij moeten nemen
zooals ik nu ben, zonder baard".
Hij staarde naar buiten.
Ik moest het erkennen. Ariel had gelijk,
maar werkelijk, ik had nooit geweten, dat er
zooveel tragiek in een baard on schuilen.
JAAP BEKKERS
EXAMENS VERPLEGING VAN ZENUW- EN
GEESTESZIEKEN
Deze examens zijn voortgezet met de candi-
daten uit Bethesda-Sarepta te Haarlem.
Do uitslag is als volgt: Eerste examen 7
candidaten. afgewezen 2. geslaagd: B. van
Beek. T. Brouwer, M. van 't Hoff, C. Hooger-
boord, G. de Vries.
