UIT HET BUITENLAND Madrid zonder en met staking. DE KAMPEERDERS WOENSDAG 2 MEI 1934 HAARLEM'S DAGBLAD 4 Starhemberg vice-kanselier, Fey leider van het veiligheids wezen. Uit Weenen wordt gemeld: Bondspresident Miklas heeft Dinsdag op voorstel van bondskanselier Dolïfuss vice- kanselier Fey op diens verzoek van zijn amtb ontheven en in zijn plaats benoemd den bondsleider der Heimwehren. Starhemberg. Verder is Fey benoemd tot bondsminister; hij heeft de leiding van het openbare veilig heidswezen gekregen. Staatssecretaris Kar- winsky is tot assistent van kanselier en vice- kanselier benoemd. Roemenië. Starhemberg thans vice-kanselier van Oostenrijk. Fey minister van veiligheidswezen. Economische conferentie van de Kleine Entente te Boekarest. tique waren aanwezig. Na een toespraak van Worosjilof en een plechtige eedaflegging, defileerden de jonge strijders van het roode leger voor de tribune., gevolgd door vertegen woordigers van de verschillende wapens, waarna de verschillende arbeidersdelegaties kwamen Oostenrijk. De Kleine Entente te Boekarest bijeen. De Tweede Economische conferentie van de Kleine Entente, is Dinsdagavond te Boe karest geopend onder voorzitterschap van den Roemeenschen Minister van Buitenlandsche Zaken Titoelescoe. die de openingsrede heeft uitgesproken, waarin hij het doel der confe rentie heeft uiteengezet. Het gaat er vooral om tusschen de drie geallieerde staten een hechtere economische samenwerking tot stand te brengen en het goederenverkeer intensiever te maken. De conferentie stelt zich in het bij zonder voor bestaande moeilijkheden tenge volge van de invoerbeperkingen en de regle menteering van den deviezenhandel te ont gaan. Voorts gaat het erom een hechtere samenwerking te verzekeren tusschen de in dustrieën en emissiebanken in de drie landen De agenda der conferentie bevat voorts de schepping van nauwere relaties tusschen de spoorwegmaatschappijen, de luchtvaart, de Donauscheepvaart en de posterijen in deze landen. Waarschijnlijk zullen de conferentie werkzaamheden een week duren. Japan. Gunstige ontvangst van de Engelsche en Amsrikaansche verklaringen. De verklaring van Sir John Simon in het Lagerhuis en die van den Amerikaanschen staatssecretaris Huil betreffende de Japansche houding ten opzichte van China te Tokio gun stig commentaar gewekt. De minister van buitenlandsche zaken. Hi- rota verklaarde, dat Japan niet onverschillig kon blijven, wanneer iemand een actie voerde, die schadelijk was voor de handhaving van de orde in Oost-Azië en dat Japan bijgevolg niet kon toestaan, dat de Chlneesche problemen door derden werden uitgebuit voor de uitvoe ring van een zelfzuchtige politiek. Britsch«lndië. Symoathiestaking onder 7000 textielarbeiders. Te Nieuw Delhi is een sympathiestaking uitgebroken onder 7000 textielarbeiders als teeken van solidariteit met de stakers in Bombay. Er ontstonden botsingen met de politie, waarbij met steenen gegooid werd. In totaal werden er ruim honderd personen ernstig gewond. 1 MEI IN HET BUITENLAND. „DAG VAN NATIONALEN ARBEID IN DUITSCHLAND. AUF DEM BROCKEN, 1 Mei (V.D.) Het feest van den len Mei is begonnen met een middernachtelijk feest van de Hitler-jeugd op de „Broeken". BERLIJN, 1 Mei (V.D.) In het kader van den ,.dag van den nation alen arbeid" heeft Goebbels in den Lustgarten de jeugd toege sproken. Honderdduizend jongens en meisjes waren daar aanwezig. Goebbels zeide o.m.. dat de jeugd de Mei van het Duitsche volk is. Een geheel volk heeft zich aaneengesloten; daar bij mag de jeugd niet ontbreken. Daarna sprak Hitier de jeugd toe. Gij zijt het Duitschland der toekomst zeide hij en wij willen, dat gij zoo zijt als het Duitschland der toekomst zijn moet'. Jullie moet echter alles vermijden, wat het Duitschland van vroeger het stempel van onedelheid heeft opgedrukt. Op het Tempelhofer Feld werd des mid dags een meeting gehouden. Een geweldige menigte was bijeen, toen de rijkskanselier, Adolf Hitler, het woord nam. Hij zeide o.a.: „Op 1 Mei 1933 stond ik hier op dezelfde plaats. Toen was ik vervuld door geloof aan het gelukken van de nationale omwenteling, die was ingezet, Thans worden wij gedragen door het gelukkige bewustzijn, dat de weg. dien wij genomen hebben, de juiste blijkt fe zijn. Door de proclamatie van de campagne tegen de werkloosheid hebben wij getoond, dat wij slechts bezield zijn door den wil, het volk te redden en op te heffen. Wij zijn door niemand te schokken in het vertrouwen, dat wij hebben in de kracht van ons volk. Als wij op 2 Mei van het vorige jaar de vernietiging van het partijwezen hebben bevestigd door de ontbinding der vakvereeni- gingen, dan hebben wij dat gedaan om het Duitsche volk te bevrijden van deze organisa ties, die voortdurend strijd en twist propagan- deerden. Parade te Moskou. MOSKOU. 1 Mei (VD.) Ter viering van den eersten Mei is op het Roode Plein te Moskou een parade gehouden door de troe pen; de volkscommissaris van oorlog en marine, Worosjilow passeerde de revue. Op een tribune bij het mausoleum van Lenin, verschenen Stalin, Molotof, Kalinin en de andere leden der regeering en van de exe cutieve der party, die luide werden toege juicht. Alle leden van het corps diploma- Algemeene staking in Spanje. MADRID, 1 Mei (V.D.) De eerste Mei is in Spanje gevierd met een neerleggen van de werkzaamheden in alle bedrijven zoowel te Madrid als in de provincie. De autoriteiten hadden uitvoerige maat regelen genomen om de orde te handhaven, doch tot hedenavond laat bleek ingrijpen nergens noodig. Politieke botsingen in Frankrijk. PARIJS, 1 Mei (VD.) In totaal zijn van daag ongeveer 40 personen gearresteerd. Te Villeneuve bij Parijs is de electrische tramleiding doorgesneden, waardoor het tramverkeer werd stilgelegd. De politie werd met een steenbekogeling ontvangen, terwijl uit de huizen ook werd geschoten. Vijf politie-agenten zijn daarbij gewond. Ook de politie-auto werd hier beschoten. Uit de provincie worden hier en daar bot singen gemeld. In de nabijheid van Dieppe werden telefoondraden doorgesneden. Te Angers is het tusschen aanhangers van de regeering-Doumergue en linksche tegen standers naar aanleiding van een betooging van eerstgenoemden tot botsingen gekomen. Aan beide zijden vielen talrijke gewonden en naar verluidt, zou ook een persoon gedood zijn. De politie slaagde er na krachtig in grijpen in, de orde weer te herstellen. Er werd een reeks arrestaties verricht. Japansche arbeiders betoogen De 1 Mei-betoogingen der arbeiders in Japan zijn gisteren gehouden onder de leuze: loonsverhooging en 48-urige werkweek. Vele gewonden op Cuba. HAVANNA, 1 Mei (V.D.) De 1 Mei- betoogingen hebben op Cuba aanleiding ge geven tot ernstige ongeregeldheden. Men acht den toestand ernstig. De politie zag zich gedwongen van de vuurwapenen ge bruik te maken en traangasbommen te wer pen. Tal van personen werden gewond, doch er vielen geen dooden. Rustige dag te Londen. LONDEN, 1 Mei (V.D.) De viering van den eersten Mei is volkomen ordelijk ver hopen. De eenige ongeregeldheden, die plaats vonden, waren verkeersopstoppingen. De groote betooging in Hydepark verliep zonder incidenten. „HEIDENDOM NEEMT ABSURDE AFMETINGEN AAN". NIEUWE WAARSCHUWING VAN DEN PAUS. VATICAANSTAD, 1 Mei. (V.D.) De Paus heeft zich opnieuw gekeerd tegen het nieuwe heidendom, dat zich overal min of meer ont wikkelt en dat absurde afmetingen aanneemt in de gedachtenwereld. Een andere ernstige consequentie van de worsteling, welke men tegelijkertijd meemaakt is het a-Katholieke en anti-Katholieke proselitisme, dat zich zeer dicht bij den Paus ontwikkelt. WEER ONRUST TE MANTES. POGING TOT PLUNDERING VAN EEN HOTEL MANTES, 1 Mei (Reuter). Gisteravond hadden hier nieuwe olnusten plaats; de me nigte wilde een hotel leegplunderen; er ont stond een handgemeen met de politie. Twintig personen werden gewond en 20 gearresteerd. MANTES, 1 Mei (Reuter). Bij de ongere geldheden gisteren zijn vijf politiemannen ge wond, terwijl 15 demonstranten werden ge wond. Acht communisten, die wapens hadden, zijn gearresteerd. WREEDAARDIGE NEGERSEKTE IN DEN KONGO. MOORDENAARS IN LUIPAARD VELLEN GEHULD. Te Wamba zullen, naar V. D. uit Stanley- stad meldt, negen negers worden terechtge steld, die als leden van de Anioto-sekte be schuldigd worden van moord op inlanders. De inlanders zijn in tal van geheime sekten vereenigd, waarvan de Anioto een der wreed ste is. De leden der Anioto hullen zich in het vel van een luipaard en bevestigen aan hun handen de klauwen dezer dieren, waarmede ze dan hun slachtoffer overvallen en ver moorden. Hoewel de regeering al het moge lijke doet om een einde te maken aan het ruwe optreden der sekte-leden, heeft ze niet kunnen verhinderen, dat de Anioto nog steeds wreedheden pleegt. „SSNGERHALLE" TE AUGSBURG AFGEBRAND. VOLGENS DE POLITIE STAAT OPZET VAST. AUGSBURG. 1 Mei (V.D.) In den afge- loopen nacht is de „Sangerhalle" geheel afge brand. Waarschijnlijk is hier sprake van brandstichting. De politie heeft een premie van 10.000 R.M. uitgeloofd voor de aanhou ding van dader of daders. Nader wordt gemeld, dat uit het onder zoek der deskundigen is gebleken, dat niet behoeft te worden gedacht aan een aanslag met dynamiet of een helsche machine. In- tusschen is een groot aantal personen gear resteerd. De politie deelde nader mede: Het onder zoek van de politie, dat in den loop van Dins dagmiddag werd ingesteld, heeft tot resultaat gehad, dat absoluut is komen vast te staan, dat opzettelijke brandstichting in het spel is. Daarmede wordt het vermoeden, dat staats- vijandige elementen hier de hand in hebben gehad, bevestigd. POGING TOT VERGIFTIGING VAN ITALIAANSCH CONSUL. VERGIFTIGDE SPIJZEN OP EEN FEESTMAAL. DENVER, (Colorado), 1 Mei (V.D.) Pietro Gei'bore, de Italiaansche consul voor de acht westelijke staten en 43 zakenlieden te Den ver zijn ernstig vergiftigd bij een feestmaal dat verleden week is gegeven. Men verneemt dat zes doktoren, die op last van de politie de genuttigde prijzen hebben onderzocht, er chemische vergiften en schadelijke bacterieën in hebben aan getroffen. Waarschijnlijk betrof het dus een aanslag op den Italiaanschen consul. Generaal Higgins gaat heen. LONDEN, 1 Mel (V. D.t Generaal Higgins van het Leger des Heils zal 10 November a.s. aftreden. De Hooge Raad zal in Augustus zijn opvolger aanwijzen. EEN GOUDEN KRANTENJUBILEUM. In verband met het vijftigjarig bestaan van het dagblad „Het Centrum" is Dinsdagmiddag in „Het kasteel van Antwerpen" te Utrecht een zeer druk bezochte receptie gehouden. Ter gelegenheid van het gouden feest is een ju bileumnummer uitgegeven, waarvoor tal van vooraanstaande personen bijdragen hebben geleverd. Het Centrum neemt een bijzonders plaats in in de sociaal politieke geschiedenis van ons land. Waar de nacht tot dag wordt gemaakt. Dit land is een wonderland Gisteren kwamen wij Madrid binnen rijden, dat als alle Spaansche steden uit de verte merkwaardig klein van oppervlakte lijkt en in het mins-t niet in staat om de ruim honderdduizend inwoners te bevatten, die het toch heet te herbergen; maar niet tegenstaande die geringe uitgestrektheid en het bovendien merkwaardige feit, dat Ma drid, hoofdstad van Spanje, nog steeds niet het recht heeft zich een „ciudad" een stad te noemen, maar nog steeds een „villa" een dorp heet, is het die eerste stad van Spanje, waarin wij werkelijk een grootestadssfeer vinden, en waarin diezelfde geest van opwekkende activiteit en hupsch- heid rondwaart, die ook Amsterdam en Pa rijs op zoo'n merkwaardige manier bezit ten. De landelijke ezeltjes en huifkarren, die tot in het centrum van de stad tus schen de auto's en vrachtwagens doorrijden, doen daaraan niets af en het feit, dat de nu afgetreden politieprefect van Parijs, Chiappe, die van Parijs de minst luidruch tige hoofdstad ter wereld maakte en de or ganisatoren van Amsterdam s anti-lawaai- campagne, hier nog een uiterst dankbaar terrein voor hun strijd om de stilte zouden vinden, draagt het zijne bij tot het besef dat Madrid inderdaad een hoofdstad naar het hart van den Spanjaard moet zijn. Want of Chiappe en Amsterdam's stilte promotors hier kaardeering zouden vinden? Het is de vraag. Wij ten minste hebben allang geconstateerd, dat de Spanjaard het in het minst niet eens is met de theorie, dat een autotoeter een instrument is om zoo min mogelijk gebruikt te worden, maar dat hij integendeel iedere seconde, dat hij haar ongebruikt laat, een verloren oogenblik van zijn leven vindt. We hebben in de stampvolle stad een hotel gezocht en er tenslotte met moeite één gevonden; we hebben haastig beseft wat we Madrid en zijn grootestadsair schul dig waren en ons van top tot teen opge tuigd; en toen in het kostelijk bewustzijn, dat we gezien mochten worden, en dat we weer gesoigneerde stadsmenschen in plaats van nonchalante zwervers waren, hebben we vol activiteit en hupschheid Madrid's stra ten betreden, en hebben geslenterd, of ge tracht te slenteren zooals alleen Spanjaar den, en van alle Spanjaarden de Madrid- sc'nen het best kunnen. Slenterend zoeken en vinden we het Prado, ontdekken opzij van den botanischen tuin een gansche rij boekenstalletjes, waar de heale wereldliteratuur in het Spaansch ver taald, van Edgar Wallace en Elinor Glyn af tot de Balzac en Victor Hugo en Thomas Mann en Ilja Ehrenburg toe, voor een appel en een ein te krijgen zijn; doen er, in de langzaam voortkruipende menigte van slen teraars, ongeveer een half uur over om door de Calle de Alcala op het hoofdplein van de stad, de Puerta del Sol, te komen; ontdekken de Fronton Jai Alai, waar de Madrileensche pelotabanen zijn pelota is het Baskische spel, dat ook in Spanje buitengewoon popu lair is bespreken plaatsen voor een Spaansche film, die we in den vooravond de Spanjaard, en vooral de Madrileen, eet laat: men hoeft in Madrid niet voor negen uur aan zijn diner te denken met onze tegenwoordigheid zullen vereeren en slen teren weer terug naar ons hotel om een door overmatig knoflookgebruik buiten ge vecht gesteld lid van ons gezelschap op te wekken met het heugelijke nieuws van Madrid's grootestadsallure, die mogelijk een minder overdadig knoflookgebruik bij de maaltijden in het vooruitzicht stelt. Er is nog geen zomertijd, het loopt tegen zessen, en de avond begint te vallen: de straten worden steeds voller, steeds langzamer wordt er geslenterd, steeds grooter drommen men- schen komen er bij de loterijtjes op de hoe ken van de straten te staan, waar men voor een paar centimes om één van de tientallen soorten van zoetigheidjes dobbelen kan, die de grootste obstakels zijn op den weg der Spaansche vrouw naar de slanke lijn. Alles praat, schreeuwt, gesticuleert door elkaar; het getoeter van de auto's is oorverdoovend een paar ezeltjes heffen hun koppen op en balken hun jammerlijk iiiiaaaaa! naar den donkeren hemel op; de straatlantarens glnn men aan en maken die geweldige volle straten met de donkere gezichten nog fan tastischer en bijna onwezenlijk. Kooplui met alle mogelijke soorten van waar klampen drie, vier mogelijke klanten tegelijk aan; vrouwen met bloemen en schelle Spaansche stemmen gillen boven alles uit. Een klein meisje met een mand met losse anjelieren legt er van achteren af een op mijn schouder wijst mijn protesten af met een gracieus gebaartje en de zachte mededeeling, dat ze ONZE DAGELIJKSCHE KINDER VERTELLING. 0 UAokvw T „Kèk, ok in de stad," lachte een boerin, greep Sietske bij den arm en huppelde met hem verder. En toen hoorden de jongens, dat er nog op andere plaatsen kermis was. „Dan moete mèr es op de Nieuwe Mart gaon kijke," riep een boertje en toen trokken ze met den zingenden stoet mee. En toen zagen de bengels het welook op de Nieuwe Markt konden ze hun hart ophalen. „Eerst in de vliegmallemolen," zei Sjef, maar daar was Ben niet voor te vinden. „Ik moet niets van die dingen hebben, die zien me er te gevaarlijk uit," was zijn mee ning. Maar nadat Sietske en Sjef hem beloofd hadden, hem te zullen vasthouden, betaalden ze elk een ritje en zaten ze hoog en droog te genieten. En toen Ben er uit kwam, zei hij dat het hem best was meegevallen, maar toen wilde Sietske niets meer, want hij vond zoo'n ritje veel te duy me zoo „sympatica" vindt en dat ik hem best mag hebben, en wendt zich vervolgens tot de mannelijke leden van het gezelschap omdat het nu volgens Spaansche zede hun plicht is haar voor de bloem on het com pliment te beloonen. En nog later in den avond, als het donker nog volkomener is, en de straatlantarens alles nog fantastischer en wonderlijker maken, zijn de straten nog veel voller dan een paar uur geleden. De cafés zitten stamp vol en er zijn hier nogal wat cafés! Er is geen tafeltje meer te krijgen en zoo zal het blijven tot laat in den nacht, want de Madrileen eindigt zijn dag laat. Het is nog maar enkele jaren geleden, dat generaal Primo de Rivera trachtte een officieel sluitingsuur in te voeren: toen hij dat op twee uur in den nacht stelde, was de ver ontwaardiging over het belachelijk vroege van dat uur zoo groot, dat op den eersten dag den beste de Madrilenen om twee uur hun stoelen mee namen uit de cafés en hun gesprekken op de trottoirs ervoor voortzet tenBijgedragen tot Primo de Rivera's populariteit heeft die maatregel van hem in dertijd zeker niet. Omdat we nu eenmaal Hollanders en geen Spanjaarden zijn. gaan we al om half twaalf naar bed, terwijl beneden in de eetzaal nog steeds gerinkel van borden en een oorver doovend gepraat klinkt. In onze ooren suist het nog van het Madrileensche straatlawaai en midden in den nacht word* ik wakker en luister door mijn open raam een gesprek over Spaansche binnenlandsche politiek af, dat drie kwartier lang duurt en waar een twaalftal Madrilenen zoo rustig en bedaard aan deelneemt, of het midden op den dag is. Ik kijk op mijn horloge: het is vier uur in den nacht En den volgenden dag staan wij op, en be reiden ons voor op een tweeden dag van Madrileensch lawaai. Het is nog merkwaar dig stil op straat: we besluiten, dat Madrid laat naar bed gaat en waarschijnlijk ook laat opstaat. De kellners beneden in de ontbijtzaal zijn er niet: een kamermeisje schenkt onze koffie in. trekt op onze vraag haar schouders op tot aan haar ooren en zegt dat er geen brood is. Waarom is er geen brood? Ze haalt nog eens haar schouders op en gaat weg; en wij drinken onze koffie vol berusting en herhalen voor de veertig ste keer de hoogste Spaansche filosofie die er bestaat: „Zoo is het leven Twee mi nuten later brengt de hoteleigenaar ons op een hol een schaal met koekjes en bis- kwietjes en legt ons weghollend uit, dat er geen brood is; we eten dus de koekjes op en zeggen weer: „Zoo is het leven". We brengen de sleutels van onze kamers weg. en vinden in de hall het heele hotel bij elkaar en de eigenaar met rollende oogen en zwaaien de armen achter zijn toonbank; en dan pas hooren we het groote nieuws: er is staking. „Waarom is er staking?" vragen we. weinig wijsgeerige buitenlanders als we zijn. De hoteleigenaar rolt weer met zijn oogen en zwaait ook met zijn beenen: weet hij het? Er is staking, en dat is het eenige, dat erop aankomt, wie kan het nu schelen waarom het is? Niemand weet het trouwens, maar ondertusschen zijn zijn kellners er niet, en kan hij geen brood en geen vleesch en niets krijgen, en er rijden geen auto's en geen autobussen en geen trams, en de cafés zijn dicht.... Wat moet hij beginnen, wat moet hij beginnen? Hij slaat met een wanhopig gebaar zijn handen tegen zijn ooren en wiegt zijn hoofd heen en weer; dan kletst hij ze neer op de toonbank en zegt berus tend: „Zoo is het levenen de heele hall knikt mee en loopt leeg; zoo is het leven, Niet meer en niet minder. Wij gaan de straat op, De winkels zijn dicht en de luiken zijn ervoor dicht; de cafés zijn dicht en ook gesloten. De bloemen vrouwen en meisjes zijn er niet; de loterij tjes met zoetigheid zijn verdwenen. De tramrails liggen ongebruikt in de straten, de autobussen rijden niet; van de honderden taxi's is er geen enkele te zien. Er loopt bijna geen mensch rond, een enkele particu liere auto schiet bedeesd door de straten en durft bijna niet te toeteren in de stilte. De puerta del Sol ligt doodsch en verlaten: de verkeersagenten doen, met hun witte hel men nog op, gewone dienst, en alleen een enkele krantenventer tracht zijn nog uit komend blad aan den man te brengen; maar het lijkt of hij zijn zwier en zijn drukte kwijt is en of zijn gehaaidheid geleden heeft onder de stilte: niemand koopt een krant. Waarom ook? Men weet, dat er staking is, en dat de cafés dicht zijn; dat is schoon ge noeg. Dat men ontevreden is over de bin nenlandsche toestand is geen nieuws, dat is iedereen altijd geweest, dat is iedereen nog en dat zal altijd wel zoo blijven: zoo is het leven. In de kleinere straten staan lange rijen menschen voor de bakkerswinkels om de nog aanwezige voorraad op te koopen: by elke rij staan één of twee politieagenten om de orde 4e bewaren die we overigens nog nergens verstoord hebben gezien. En tenslotte besluiten we dan maar, dat we dezen wonderlijken dag in dit wonderlijke land zullen doorbrengen in het Prado in de hoop, dat dat niet staakt. Het staakt niet: integendeel: het is in het Prado merkwaar dig vol, het lijkt of half stakend Madrid zich naar het Prado begeven heeft, en zich daar verbroedert voor de Velasquez-en, de Goya's en de Murillo's. Het is V°1 ha alle zalen veel armelijke, slecht geschoren Madrileno's wier holle oogen vaak zoo hongerig kijken als oogen niet gaan kijken van een enkel ontbijt zonder brood. Zijn dit werkelijk sta- kenden? Is dit werkelijk een deel van de reusachtige groep ontevredenen in Spanje, die werkelijk niet zonder redenen ontevre den zijn, maar omdat men zelfs in een goed koop land als Spanje niet kan leven van een loon van dertig, veertig peseta's in de maand Ze drommen de zalen in, en Goya, de felle schilder van de rebellie en Murillo, de schil der van de wat al te blomzoete keerzijde van de medaille, die het menschelijk leven is, hebben gelijkelijk hun belangstelling „Zoo is het leven", zegt de wijsgeerige Spanjaard. WILLY VAN DER TAK,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 6