HET HAARLEMSCHE STADSBEELD De Amerikaansche Luchtpost. .vpjïl EEN TOCHT WMééi door de Radiostudio's HOE KOMT EEN LIJN- UITZENDINC TOT STAND? ZATERDAG 19 MEI 1934 HAARLEM'S DAGBLAD 14 Hoe het eens was. Hoe het geworden is. "•r 'Hst*—Tïr'dMUt l'lï'- f- Het Zuider Buiten Spaame van dc Kamperlaan gezien in 1760. een andere weg was om de bar te verlaten, War overal vond ik de toegangen afgeslo ten. Ik was geheel alleen, zwak drongen de geluiden van het straks vertrekkende schip tot m'n gevangenis door. Ik hoorde het zoe men van de motoren der lieren, die een laatste stuk vrachtgoed aan boord heschen het geluid van een bel, een schallend com mando. Ik werd mij volkomen bewust van de be- teekenis van mijn toestand. Tk hoefde niet te hopen mijn vrijheid te herwinnen vóór de Aiostar de twaalfmijlsgrens gepasseerd zou zijn. Het was uitgesloten, mijn makelaar nog op tijd te bereiken en ik zag mezelf reeds in New York terug als een grooten- deels geruïneerd man. Ik wist, dat een ge ringe daling van m'n effecten me een klein vermogen zou kosten, ik overwoog, dat de stukken reeds hoog stonden, toen ik ze had gekocht en dat een krach in het fonds in 't geheel niet uitgesloten was. Maar wat kon ik doen; met recht, ik zat ln het schuitje en moest meevaren. De groote sirene loeide als teeken van vertrek, ik voelde hoe een zachte trilling door het geheele schip liep, toen de machtige diesels de schroeven in beweging brachten en even later wist ik, dat de reis was be gonnen. Eindelijk ging een deur open en een steward die natuurlijk hoogst verwonderd was al een gast in de bar te vinden trad bin nen. Even later werd ik voor den kapitein gevoerd. Ik legde het geval uit, m'n vriend kwam me te hulp en zoo werd ik een half uur later, met een kleine motorboot aan een naar New York varend vrachtschip afge leverd". „En de aandeelen?" vroeg een der luiste rende mannen, angstig als een kind, dat ge heel geboeid, zich één voelt met den held van het sprookje. „O. ja. de aandeelen!", vervolgde de ver teller, „ja daar dacht ik pas weer aan, toen ik weer in de stad was en toen was het te laat om ze nog dien dag te kunnen ver- koopen. En dat was goed ook, want ik ver nam bij m'n terugkomst, dat ze geweldig waren gestegen en ik heb er tenslotte nog flink aan verdiend. M'n vriend had me blijk baar toch goed getipt. Maar het mooiste van alles is, dat in de bar een telefoon was, die ik in m'n zenuw achtigheid niet had opgemerkt en, eerlijk gezegd, ben ik daar achteraf heel blij om, want het had wel eens een duur gesprek kunnen worden, niet waar?" JAAP BEKKERS. De eerste jaren. Het is inderdaad merkwaardig, dat na een exploitatie gedurende tien jaren, president Roosevelt met één pennestreek weder een toe stand in het leven heeft geroepen gelijk aan dien van de eerste schuchtere pogingen van luchtpostvervoer. Immers op 15 Mei 1918 vloog de eerste door het legerbestuur beschikbaar gestelde Curtiss-machine met post tusschen New-York en Washington. Er volgde toen een lange periode van experiment; eerst door mi litaire, later door civiele vliegers; de dienst werd geëxploiteerd door het gouvernement. De luchtpost werd een hulpmiddel van de spoorwegen, een onafhankelijk middel van vervoer was het nog niet. Eerst in 1924 werd dit anders; transconti nentale verbindingen met nachtvluchten, en kel en alleen door het vliegtuig, werden tot stand gebracht. De Staat had bewezen dat het vliegtuig betrouwbaar en onafhankelijk van andere transportmiddelen, de mail kon vervoeren en het oogenblik was daar, dat de particulere ondernemingen zich voor dit nieuwe en snelle transportmiddel zouden gaan interesseeren. Wettelijk werd deze materie in 1925 door de eerste „Wet Kelly" geregeld. Den Direc teur der Posterijen werd de volledige bevoegd heid toegekend met de inschrijvende onder nemingen contracten af te sluiten. Per ge transporteerd gewicht aan mail werd een subsidie toegekend, doch dat was ook de eeni- ge financeele tegemoetkoming; de exploitan ten waren voorts geheel aansprakelijk voor de post, welke aan hun zorgen was toever trouwd. Het post-tarief werd laag gehouden, namelijk vijf cents per 28 gram, zijnde het normale buitenlandsche tarief. De vlucht van Lindbergh naar Parijs en de gunstige financieele verhoudingen hadden tengevolge, dat het wel bijzonder „hard liep" met de luchtpost-maatschappijen. Niet min der dan 40 ondernemingen verkregen con tracten voor den tijd van vier jaren en smul den mee van den goeden tijd De beurs. In 1929 was er inderdaad een „bull-market" ook voor de aviatische ondernemingen. De geheele aandeelenmarkt steeg tot ongekende nu zou men zeggen ongezonde hoogten, de luchtvaartaandeelen gingen mee. niet slechter, maar even slecht als de andere. De „insiders" vonden dien „boom" absurd en verkochten hun papieren reeds bij het begin van de stijging. Velen onder hen, die nu offi cials zijn van de aangevallen maatschappijen waarschuwden het publiek tegen dezen ab- normalen gang van zaken. Een oude Wall- Street-rot liet zieh als volgt uit, daarbij het merkwaardige stijgen van luchtvaartfondsen verklarend: ,De koersen van luchtvaartfond sen hebben niet de minste betrekking tot de tegenwoordige of toekomstige inkomsten van luchtvaart-ondernemingen. Zij beteekenen eenvoudig een blijkbaar niet te verzadigen vraag van het groote publiek naar bepaalde stukken, waarvan slechts een beperkte aan voer mogelijk is en welke een aandeelhouder schap vertegenwoordigen in een industrie met een bijzonder romantische aantrekkings kracht". Deze nuchtere uitspraak is gebleken maar al te waar te zijn. De Invloed van de crisis. In 1930 ontstond de behoefte aan sanee ring de eerste. De ..Wet Kelly" werd ver vangen door die van Watres, waarbij de be voegdheid van den Directeur der Posterijen ongelimiteerd werden uitgebreid voor het op nieuw organiseeren van de luchtvostverbin- dingen. De subsidies en vergoedingen moesten opnieuw onder oogen worden gezien. De toen genomen beslissingen waren niet bepaald „ongeïnteresseerd" hetgeen bij de aan het licht gekomen schandalen wel is komen vast te staan. Hoe'dit zij, de fusie van het groot aantal luchtlijnen tot vier belangrijke trusts: United Air Lines, Transcontinental and Wes tern Air, American Airways en Eastern Air Transport, maakte het mogelijk, zelfs in eer periode van oeconomische crisis, het net en het aantal per dag gevlogen kilometers aan zienlijk uit te breiden. In 1932 werd nog de minder gelukkige bepaling getroffen om het luchtposttarief te verhoogen van 5 op 8 cent. Het luchtpostvervoer daalde zeer gevoelig; de luchtvaartbegrooting moest worden vermin derd en indirect werd dit de aanleiding tot de thans aan het licht gekomen schandalen. De uitbarsting. Een breed opgezette campagne, welke haar hoogtepunt kreeg bij de president-wisseling wilde als voornaamste punten geregeld zien: lo. De exploitanten moeten op redelijke gronden op vergoeding kunnen rekenen, waar door een gezonde ontwikkeling mogelijk blijft. 2o. De vergoedingen moeten voor een be paalden tijd tot een vast bedrag worden vast gesteld. 3o. De posttarieven moeten zoodanig wor den verlaagd, dat het aantrekkelijk wordt, van de luchtpost gebruik te maken, zoodat door de toeneming van de luchtmail, de lucht sport financieel onafhankelijk zal worden. In dien geest werd een tweede Kelly-wet ontworpen; het Parlement vroeg echter in 1933 eerst een commissie om een en ander te onderzoeken en ziet de schandalen waren blootgelegd. De oplossing? President Roosevelt nam naar aanleidng van deze zeer onverkwikkelijke feiten een dictatoriaal besluit: Weg met de civiele on- Zuider Buiten Spaame Het Zuider Buiten Spaame bij de Kamperlaan is nog schilderachtig. Toch toont een ver gelijking dat ook daar het landelijke lang- zaam-aan verloren gaat. dernemers, de militairen zullen het weer gaan doen en dit na ingewonnen advies van gene raal Foulois van de luchtmacht, nl. dat de legervliegdienst de luchtpost zonder bezwaar kon overnemen. Ondanks de dappere pogingen van de mi litaire vliegers ,die met volkomen negatie van het eigen belang, dit moeilijke werk op zich namen, werd de exploitatie een mislukking helaas ten koste van vele menschenlevens. Who is to blame? Niet de militaire vliegers, ook niet de opleiding, dat is zeker. Bij het ad vies is de ontwikkeling van tien jaar nacht luchtpost over het hoofd gezien. Beide vlieg- diensten zijn door hun wezen in andere rich tingen ontwikkeld en gelet op de eischen werd de training van beide typen-vliegers in ver schillende banen geleid. Men moet dit niet zien als zou de eene categorie beter zijn, dan de andere neen, zij verschillen. Die ver- schilen praat men niet weg door ontevreden heidsbetuiging noch door onderzoeken in te stellen naar de opleidingsmethoden. A priori is te zeggen, dat een dergelijk onderzoek zal uitwijzen dat de opleidingen inderdaad van elkaar verschillen, doch in haar soort kunnen beide goed zijn voor het doel, dat men be oogt. Het materieel reeds is in beide gevallen niet te vergelijken. Hoe de oplossing zal worden is niet te zeg gen. Saneering is dringend noodig en dan is een allereerste vereischte: de luchtpostcon cessies en de leiding daarover los te maken van politiek. Ook is het niet gewenscht, con cessies te geven voor korten termijn; voor een tijd van vier jaren een concessie verleenen is een systeem, waarvoor ieder solide maat schappij zal moeten bedanken. Luchtverkeer is nog een te kostbaar avontuur om het voor enkele jaren op te nemen. De kans, om na vier jaar den kostbaren inventaris en den du ren gronddienst te moeten opruimen, zal een gezonde onderneming niet op zich nemen. De vraag schijnt ons gewettigd, of men in Amerika niet naar Europeesch voorbeeld zal moeten komen tot èen groote luchtverkeers- maatschappij. Zoo is het in ons land steeds geweest en zoo is het gegroeid in Engeland. Duitschland en Frankrijk, al kwam men in die landen daartoe langs verschillende wegen. De aanbiedingen en inschrijvingen dienen dan niet alleen te worden beoordeeld door de Postadministratie, doch zouden moeten wor den bekeken door een commissie, welke leden buiten de politiek staan en die voor langen tijd worden benoemd. Het Nederlandsch stelsel is niet zoo kwaad! VAN DEN ABEELEN. De R. K. O film Little Women met Katha rine Hepsburn in de hoofdrol is vervaardigd naar het bekende boek van Louise Alcoto: „Onder Moeder's Vleugels". Siegfried Rumann.. bekend als „Preising" in de tooneelopvoering van „Grand Hotel" werd naar Hollywood geëngageerd, voor de rol van „Von Gerhardt" in de Madeleine Carroll-Fran- chot Tone-film „The World Moves on". Hier aan heeft hij het te danken, dat hij nu onder langdurig contract is bij Fox Film. Eenige van zijn volgende films zullen zijn: Marie Galante" en „Servant's Entrance". De beroemde band van Duke Ellington is door de R. K. O. Radio geëngageerd voor het vervaardigen van een muzikale short. Diana Wynyard en Clive Brook, die samen op zoo uistekende wijze de hoofdrollen vervulden in de film „Cavalcade" zullen thans samen optreden in de R. K. O. film „The Dover Road". \il /Ét* jXT""'l Tegenwoordige toestand. LANGS DE STRAAT. Ventje is woedend. Het trottoir was zonnig en het kleine jonge tje dat er liep ook. Een hondje kefte op een plattelandsch maniertje en toch was-ie mid den in Amsterdam, evenals het jongetje en het trottoir en de zon. Moeder, die er achter liep, met een leegen kinderwagen omdat ven tje reeds kon loopen, was trotsch en ook al zonnig omdat het Mei was en de trambestuur der rinkinkelde met die nare bel. omdat-ie zoo blij was en een bruine straal tabaks vocht verliet met een keurig boogje het voor- balcon. glinsterde even in een zonneschicht en viel breed uit op het stoepje van het jonge tje, het hondje en de moeder. Niemand dacht aan narigheid. Het hondje niet, dat even ergens kennis maakte, moeder niet die naar het blauwe mutsje met het kwassie keek dat ventje op zijn blonde krul letjes had en ventje zelf dacht heelemaal niet aan vervelende dingen, want hij dacht aan zijn looperij en daar had hij voldoende aan. Toen kwam de brug en daarmee de el lende. Ach, ach, wat een ellende, wat een leed. Moeder zag het stoepje, dat smal werd als een streepje en ventje, dat zwaaide als een dronkemannetje. Ventje wou doormikken over het stoepstreepje en moeder wou nu den lee gen kinderwagen vullen met ventje en het blauwe mutsje, want de tram scheert vlak langs den kant. In den tijd van een kef van het hondje had moeder ventje onder de armpjes gepakt, in den kinderwagen gemikt en den riem vast- gesjox-d. Ventje had geen eens tijd te pro testeeren, laat staan een keeltje op te zet ten. Maar nu. Het zonnig gezichtje betrok. Er kwam een donker wolkje over. Het donker wolkje werd een regenbui en even later liepen de druppels al over het roode rose gezichtje. De vuistjes balden zich. Vuistjes van woede. Het mondje ging open en toen kwam het. Het hondje stoof bijkans van schrik onder de tram, de bestuurder dacht dat er een on geluk gebeurde en smeet de rem om. de voor bijgangers geloofden aan een moord in den kinderwagen en de ontzetting was algemeen. Moeder bleef trotsch, nu waarschijnlijk op de gezonde longen van haar spruit en ze lachte hem vriendelijk toe. Dat maakte ventje helsch en hij gooide er een schepje op. Lieve help, nooit heb ik een ventje zoo zijn ontevx-edenheid hooren betui gen. Hij lag met iedereen en alles overhoop en schopte met zijn beentjes, die vrij onder den riem uitstaken tegen het houten x-andje van den wagen en kneep in een denkbeeldigen vijand, met vingertjes van anderhalve centi meter. Ventje was woedend, woedend en het hielp niets. Moeder loodste wagen en ventje en hondje veilig over het smalle stoepje langs de tram, kereltje bralde en bleef brullen en de men- schen zeiden: „Guttegut. W. SCH. De installatie voor een lijnuitzending. Wanneer er een uitzending uit een zaal plaats vindt, dan worden een paar micro foons in de zaal gezet enwij, luisteraars, kunnen in onze huiskamers medeluisteren. Hoewel deze meening geen onwaarheid be vat, is zij toch wel heel erg onvolledig. Dit is ons gebleken, toen wij in de Concertzaal te Haarlem een uitzending bijwoonden, door de N.C.R.V. In een betrekkelijk klein hokje, naast de solistenkamer, troffen wij den omx-oepleider, twee technici en een ambtenaar van de Rijks telefoon Om klokslag half acht rinkelde de telefoon. Lijnen in orde, dank u! De telefoon-ambtenaar nam nu afscheid. Het is zijn werk aanwezig te zijn tot de lij nen gereed en vrij zijn. Ls de verbinding tot stand gekomen, dan draagt hij de twee aan gevraagde lijnen over de radio-technici. In deze kleine ruimte nu, bevindt zich de zoogenaamde voorpost; hier wordt de sterkte van het geluid geregeld. De microfoons zijn in de zaal opgesteld. Bij deze uitzending werden drie microfoons gebruikt: één in het midden voor het podium, voor het geheele orkest: koor en orgel; één voor de solisten, links van het podium, en tenslotte werd de derde rechts van het po dium geplaatst, bij de cembalo, dat in 't al gemeen te zacht klinkt, waardoor dit instru ment bij een uitzending niet of zeer gering door de luidspreker te hooren zou zijn. Deze microfoons correspondeex-en, om het nu eens zoo eenvoudig mogelijk te zeggen, met de knoppen aan het toestel van den chef van den technischen buitendienst der N.S.F., dus met zijn toestelletje voor zich, buiten de zaal, de microfoons kan bedienen. Is het ge luid van een solist te zwak, waardoor deze door de radio bijna niet is te hooren omdat het orkest, hem overstemt, dan wordt er slechts even aan de knop gedraaid, corres- pondeei'end met de microfoon waarvoor de solist zingt, en men hoort hem dan helder en duidelijk boven het orkest uitkomen. Zoo is het mogelijk, dat een radio-uitzen ding mooier kan zijn dan de oorspronkelijke uitvoering voor de toehoorders in de zaal. Een koptelefoon stelt den heer Visser ln staat de uitzending direct van de zaal uit te hooren, terwijl een luidspreker en ontvang toestel hem eveneens ten dienste staan de ont vangst via den zender te beooxxleelen. Harde passages die te veel van den zender vergen, weet hij iets te temperen, terwijl zachte deelen eenigszins worden versterkt. Dat kastje, waaraan zich die won derknop pen bevinden is nog een vrij ingewikkelde in richting, maar laten we 't maar het meng- kastje noemen. Zooals gebleken is, zijn er bij een lijn uitzending twee telefoonlijnen noodig, nl. Aén voor de muzikale uitzending, terwijl een tweede een rechtstreeksche verbinding vormt met de studio, waardoor er regelmatig con tact is tusschen studio en zaal, waar de uit zending plaats vindt. Hoewel alles vrij ingewikkeld is, wanneer we zoo eens om ons heen kijken, is het voor de technici zelf alles heel gewoontjes, en draaien zij aan hun knopjes, zooals wij dit zelf aan ons radioontvangtoestel doen. Heeft men veel tijd noodig voor de voor bereidingen? vroegen wij ons af, toen wij op ons gemak in de solistenkamer zaten. Dat gaat echter vrij snel. het is voor de menschen. die met de verzorging van deze tak van dienst zijn belast, zuiver een kwestie van routine. Alles heeft het aanzien van iets tijdelijks. Opvallend is het bijvoorbeeld, dat in bijna iedere groote zaal of kerk in de meeste plaatsen van ons land spijkertjes en haakjes zijn aangebracht, waarlangs de snoeren van microfoons en dergelijke, gelegd kunnen worden. Deze blijven in de muren bevestigd wanneer een uitzending heeft plaats gehad. Zoo is men in staat de heele in richting voor een dergelijke uitzending ge- x-eed te maken binnen het half uur. Nog vlugger gaat het afbx-eken en het gebeurt al te vaak, dat de mannen van den technischen dienst alles reeds in de auto hebben en weg rijden binnen de tien minuten! HOEVEEL RADIOLUISTERAARS ZIJN ER OP AARDE? De directeur van het internationale radio bureau te Genève heeft medegedeeld, dat het aantal luisteraars over de geheele wex-eld in het jaar 1933 tot ongeveer 180.000.000 is ge stegen. Niettemin kan men niet met volko men vertrouwen op dit cijfer afgaan, want bij voorbeeld voor Rusland werd het aantal luisteraars opgegeven met 2 1/2 millioen, op grond van het aantal aangegeven ontvang toestellen. In werkelijkheid echter is in Rus land het aantal luisteraars veel grooter door het systeem der openbare luidsprekers. De berekening van directeur Burrows van het bureau te Genève berust op de cijfers, die hem uit alle deelen der wereld van officieele zijde zijn toegezonden. De meeste landen hebben de cijfers opgegeven naar het aantal verleende vergunningen, enkele slechts naar het aantal verkochte ontvangtoestellen. DE NALATENSCHAP VAN EDGAR WALLACE. In Edgar Wallace heeft men een treffend voorbeeld van den populairen schrijver die lang na zijn dood veel geld blijft verdienen. De schrijver van de vermaarde sidder-ver halen en -itooneelstukken stierf op 10 Februari 1932 en bij een later volgend onderzoek van zijn zaken bleek dat de baten van zijn nala tenschap aanzienlijk kleiner waren dan de lasten. Er waren aanspraken op de nalaten schap tot een bedrag van f 120.000. Niet alle aanspraken bleken geldig en na gex-echtelijk onderzoek bleven er schulden tot een bedrag van 64000 over. Inmiddels ontvingen de be heerders van de nalatenschap voortdurend de tantièmes, welke aan de nagelaten betrek kingen van den schrijver toekwamen uit den voortgaan den en in dit geval toenemend en verkoop van zijn boeken. Dit proces zal zich ongetwijfeld nog gedurende vele jaren voort zetten. De boeken van Edgar Wallace zijn en blijven bij duizenden menschen in Engeland, in Amerika, op het vasteland van Europa exi in andere deelen van de wereld zeer gewild. De tantièmes hebben reeds nu, een gcecie twee jaar na het sterfgeval, zooveel opge bracht dat de schuld van 64000. hierboven genoemd, er van kon worden afbetaald. Op voorstel van den vermaarden advocaat Sir Patrick Hastings, die een oud boezemvriend van Wallace was, is er thans een maatschap pij opgericht met 't doel de 'tantièmes en de auteursrechten van wijlen Edgar Wallace te beheeren. De aandeelen van deze maatschap pij zijn in handen van Wallace's kinderen. Zijn vrouw is naar bekend onlangs gestorven. Men heeft het volste vertrouwen dat de tan tièmes in aanzienlijke bedraden zullen blij ven binnenstroomen zoodat de familie, dïe aanvankelijk niets van de nalatenschap scheen te krijgen, van ruime inkomsten ver zekerd zal zijn. STUDIO SNUFJES. John Galsworthy's „The Applé Tree" zal verfilmd worden door Fox. Frank Tuttle, die drie jaar al de filmrech ten bezit, zal deze film regisseerden, zoodra de opnemingen beëindigd zijn voor „Springtime for Henry, (die oorspronkelijk Forbidden Lips heette). Korten tijd voor Galsworthy's dood legde Tuttle hem een filmbewerking van zijn boek voor, waarover Galsworthy enthousiast zijn bijval betuigde, welke zijn echtgenoote later onderschreef. Tuttle heeft het plan, als achtergrond in deze film te gebruiken een serie foto's welke hij in Engeland maakte. De opnamen voor „The Apple Tree" zullen dezen zomer beginnen. Welke sterren er in op treden, is echter nog niet bekend. Annabella, de Fransche filmactrice, is ln New-York aangekomen, op haar doorreis naar Hollywood waar zij de Fransche versie zal maken van By Royal Command" de eerste „Musical", welke Erik Charell voor Fox Film maakt. In de Engelsche versie worden de hoofdrol len vervuld door Charles Boyer en „Pat" Pa- terson. „By Roayl Command" is naar een boek van Melchior Langyel, terwijl enseneering en mu ziek resp. verzorgd worden door Prof. Ernest Stern en Werners Heymann. Fox zal verfilmen: ..Maximilian and Car- lotta". het romantische verhaal van het groote avontuur, ontworpen door Aartshertog Maxi- miliaan van Oostenrijk, om, gesteund door zijn broeder, Keizer Franz Joseph en Napoleon in van Frankrijk, een Europeesch keizerrijk te vestigen op Mexicaansche bodem. De intrige speelt zich af aan de Europeesche hoven ten tijde van hun grootste pracht en praal, verplaatst zich dan naar Washington, ten tijde van den Burger-oorlog en culmi neert aan het betooverende hof van keizer Maximiliaan en de lieftallige Carlotta in de stad Mexico. Het verhaal Ls geschreven door Ray Long en Frederick Collins. De hoofrollen in deze film zullen vervuld worden door Warner Baxter en Claire Tx-evor, terwijl Drue Leyton en Siegfried Rumann hen op waardige wijze ter zijde zullen staan. De régie zal gevoerd worden door John Blystone. In de Beiersche Alphen is mexi begonnen met de buiten-opnemingen voor de geluids- filmSchloss Hubertus, naar den bekenden gelijknamigen roman van Ludwig Ganghofer De regie is van Haixs Deppe. De vrouwelijke hoofdrol is in handen van Hansi Knoteck. Verder spelen mee Grete Parbs, Hertha Wo- rell. Grete Roman, Paul Richter, H. A. von Schléttow, (Friederich Ullmer, Arthur Schroder en Viktor Gehring. De componist is Franz R. Friedl.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 16