Luister, luisteraars...! Het BeioHfu&ste 51e Jaargang No. 15614 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 22 Mei 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMEN 1 EN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65 franco per post .'0.72J4. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTlëNJ.5 regels 1.75, elke regel meer 0.35 Reclames 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.6C^ elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels 030. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-. Wijsvinger f I 50-, Eike andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f 2000-, Overlijden 600— Verlies van Hand. Voet of Oog f400— Verlies Duim f75— Vetlies Wijsvinget f75.-. Verlies andere singer f30— DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 22 Mei Staatsgreep. De B'irlgaarsche staatsgreep blijkt lang niet zonder humor te wezen. Men is in den Balkan vaak een beetje haastig en heetgebakerd bij zijn regeeringswisselingen, en de revolvers gaan er nog veel gauwer af dan in hyper- beschaafde landen zooals Duitschland. Maar ditmaal heeft men in Sofia blijkbaar ge meend, het eens op een erg-nette manier te moeten doen. en de rest van de wereld bepaald een voorbeeld gesteld. Het zal allicht navol ging vinden, want de nieuwe methode werkt bloedeloos zoowel als humoristisch. Wat is bijvoorbeeld simpeler middel, om een premier te laten aftreden, dan eenvoudig zijn telefoon te blokkeeren? Toen meneer Moesjanof 's morgens troepen langs zijn huis zag marcheeren en naar zijn telefoon snelde kreeg hij uit dat toestel vriendelijk ten ant woord, dat particuliere verbindingen niet ge geven mochten worden. „Maar ik ben de premier Moesjanof!" riep hij en de telefoon antwoordde even vriendelijk: „Nee hoor, u bent geen premier meer". Nu. dat was dat. Wat kon Moesjanof verder doen? Gaan ontbijten, een rustig gevoel krijgen dat-ie d'r zoo ineens maar vanaf was, zich door mevrouw Moesjanof laten felicitee- ren dat 't zoo rustig was gegaan en op haar uitr.oodiging naar de leveranciers wandelen om de boodschappen te doen, die anders per telefoon werden verricht. Hij had nu toch niets meer omhanden. U denkt misschien dat hij het niet zoo plezierig opgevat heeft, maar mij lijkt de kans groot. Want hoe is het met de nieuwe minis ters gegaan? Uit hun slaap-der-onschuld ge wekt door politieambtenaren, werden zij ge vankelijk naar het hoofdbureau vervoerd. Sommigen hunner dachten dat zij gearres teerd werden, maar toen zij op het bero aan kwamen deelde de hoofdcommissaris hen op barschen toon mede, dat zij de nieuwe minis ters waren.... Dit is wat men in ons vaderland noemt: een heele goede. Het werpt tevens een eigenaardig licht op de in Bulgarije bestaande animo voor het ministerschap. Men kan er zonder eenige bizondere herseninspanning uit aflei den, dat de Bulgaar niet erg verzot is op het baantje van minister. Vermoedelijk opent het, op grond van betrouwbare historische ge gevens, allerlei gevaarlijke verschieten. Der halve brengt men hem op naar 't bero en beveelt hem eenvoudig zijn volk te regeeren. Best mogelijk dat de nieuwe Excellenties, in hun woningen teruggekeerd na een dag vol wilde opwinding en angstigen twijfel, zich in den familiekring in wanhoop met de vuisten voor het hoofd hebben geslagen en gekreten: Waren we maar gearresteerd! Helaashet is veel erger dan dat! Wij zijn de regeering! Wee ons, en wee ons nageslacht tot in de zooveelste generatie! Dit vergeeft het dank bare volk ons nimmer!" Enzoovoorts. Wij weten weinig van de Bulgaren. Hun hoofdstad heet Sofia, zij doen veel aan revo luties en het is kras dat zij nu al in zestien jaar geen oorlog hebben gehad, hun koning heet Boris en is niet bang van aard, en zij eten veel yoghurt waardoor zij stokoud wor den, mits zij niet aan politiek doen en zorgen dat zij afgekeurd worden voor het leger. Het blijkt nu dat zij ook gevoel voor humor heb ben. Wie weet, misschien leeren we binnen kort weer wat nieuws over hen. Nu hebben ze ook een dictatuur. Het is nog niet erg duidelijk wie eigenlijk de dictator is, koning Boris of de nieuwe premier, meneer Georgieff, die volgens Bulgaarsche opvat tingen een republikein moet wezen. Erg dui delijk schijnt dit niet. Men krijgt den indruk dat een nieuwe staatsvorm gevonden is, een soort gelukkig mixtum van de absolute mo narchie, de burgerlijke dictatuur en de re publiek. Het klinkt wel wat raar, maar is er eigenlijk nog wel iets raars onder de zon? In elk geval is het oude régime dood. De grondwet is buiten werking gesteld, een nieu we is er niet, en de ministers krijgen van den hoofdcommissaris natuurlijk geen kans om de beenen te nemen. Het komt mij voor, tus- schen twee haakjes, dat de hoofdcommissaris ook nogal iets te beteekenen heeft in de dic tatuur. Hoe zit die nu in elkaar? Ontstaat hier het regeeringsstelsel, ook in Duitschland blijk baar min-of-meer in wording, van den Veel- hoofdigen Dictator? De Fransche revolutie noemde zooiets een comité van Openbaar Welzijn, en wachtte niet lang met het te giüüotineeren. Napoleon noemde het een Con sulaat. en haastte zich zijn mede-consuls af te danken. Zoo kunnen we ons op historische gronden de vraag stellen wie er over zal blij ven: koning Boris. Georgieff of de hoofd commissaris. en de tweede vraag of er über haupt een van die drie over zal blijven. Maar tot dusver is alles snel, netjes en bo vendien grappig verloopen. En 't is mogelijk dat vele ministers in niet-balkanische landen, lezend hoe 't gegaan is, gezucht hebben: ..Als ik alles vooruit geweten had.... dan hadden ze mij ook op moeten brengen om me tot dit verwenschte baantje te dwingen..." R. P. SCHATTING VALT OP EEN WANDELAAR. Een schutting die om het terrein staat van een in aanbouw zijnd huis aan den Rijkssstraat- weg tegenover de Ambachtstraat is Maan dagmiddag omstreeks half vier omgevallen en trof een 31-jarigen wandelaar, d.e een tamelijk ernstige hoofdwonde kreeg. Een lid van den Ongevallendienst heeft hem behandeld, waarna hij naar huis kon gaan. POSITIE BILLITON MIJ. VERBETERD. IN 1933 RUIM I MILLIOEN WINST. In het jaarverslag van de N.V. Billiton Maat schappij te 's-Gravenhage wordt o.m. het vol gende opgemerkt: De Billiton Maatschappij bleef belast met de directie der N.V. Gemeentschappelijke Mijn- bouwmaatschappij Billiton. Op de winstreke ning over 1933 zijn als opbrengst der 6000 aan- deelen B in bovengenoemde vennootschap ver antwoord het ontvangen interim-dividend en het slot-dividend over 1933 ad te zamen 13%. Het aandeelenbezit in de N.V. Mijnbouw Maatschappij Stannum onderging een kleine uitbreiding. Deze dochtermaatschappij was dit jaar in staat een bedrag van f 197.900 terug te betalen op het renteloos voorschot haar door onze maatschappij verstrekt. Aangezien dit voorschot ten laste van vorige jaren geheel is afgeschreven, wordt dit bedrag thans als winst opgenomen. Zooals reeds in het vorig jaarverslag voor de N.V. Ned.-Indische Tin Exploitatie Mij. (Ni- tem) werd vermeld, is in Jan. 1932 het verken- ningsonderzoek van den Riouw- en Lingga Ar chipel beëindigd. Ook in het afgeloopen jaar kon van het openen van ontginningen op de op Karimoen en Koendoer aangetoonde afzet tingen geen sprake zijn. Ned.-Indische Bauxiet Mij. Aangaande de N.V. Ned.-Indische Bauxiet Mij. (Nibem) kwam dit jaar een project gereed voor een eenvoudige wijze van ontginning der bauxietafzettingen van Bintan (Riouw-archi- pel) gelegen aan de Oostkust van dit eiland bij straat Kidjang. In verband met de voorgenomen bouw van een nieuwe smelterij had een algeheele reor ganisatie van de Hollandsche Metallurgische bedrijven (Hmb.) plaats. De zetel van de vennootschap werd ver plaatst van Amsterdam naar Den Haag. Het maatschappelijk kapitaal werd van 4 op 5 millioen gulden gebracht, verdeeld in 5000 aan- deelen elk groot f 1000. De preferente aandee- len kwamen hiermede te vervallen in ruil waarvoor aan houders daarvan gewone aan- deelen tot eenzelfde bedrag werden toegekend. Het bedrijf heeft gedurende het geheele jaar op Volle capaciteit gewerkt. Verwerkt wer den totaal 8.692 ton materiaal, waarvan 2.694 ton Billiton-erts, 5.078 ton Bolivia-erts en 920 ton residu's. De wereldvoorraden slonken van 55.900 ton ultimo December 1932 tot 29.100 ton per 311 December 1933. De marktpositie is toenemend verbeterd. Het feit, dat de Vereenigde Staten op 20 April 1933 den gouden standaard losgelaten hebben, heeft opnieuw een element van on zekerheid in de prijsvorming van tin gebracht. Over het algemeen kan men concludeeren, dat de in 1932 ingezette verbetering van de internationale tinsituatie zich in 1933 krachtig ontwikkeld heeft, zoodat weer een terugkeer tot meer normale wereldvoorraden mag wor den verwacht. De reserve „voordeelig koersverschil op be leggingen" moest een vermindering van f 252.074 ondergaan. De algemeene onkosten ad f 120.149 waren iets hooger dan verleden jaar. Van het saldo der winstrekening, be dragende f 1.014.770 (v. j. verlies f 3276, even als dividend gedekt uit reserve) stelt het be stuur voor f 153.739 toe te voegen aan de re serve, f 2031 als onverdeeld dividendsaldo naar het volgend boekjaar over te brengen en van het ter verdeeling beschikbaar overblijvende f 735.000 te bestemmen voor 1% (3%) dividend aan alle aandeelhouders en f 124.000 (onv.) voor de aandeelhouders der Eerste Rubriek. VERKEERSCOMMISSIE „HAARLEM EN OMSTREKEN". Op de laatst gehouden vergadering van de Verkeers-Commissie „Haarlem en Omstreken" werd na de opening wijlen de heer Aug M. J. Sevenhuijsen, in leven technisch adviseur van de Commissie, door den voorzitter herdacht. De Commissie besprak verder de nuttigheid van het houden van verkeers-weken, zooals deze in Haarlem zijn gehouden. Zonder uit zondering was de vergadering van meening, dat het houden van verkeersweken niet alleen nuttig is, doch nook noodzakelijk. Vooral de opvoedende waarde achtte de vergadering van groote beteekenis. AUTO DE RIVIER INGEREDEN. Twee mannen verdronken. ROEKELOOSHEID MET DEN DOOD BEKOCHT. In den nacht van Zaterdag op Zondag is een auto van de pont te Beusichem in de rivier gereden. Twee der vier inzittenden wisten zich te redden, de beide anderen verdronken. De passagiers, die onder invloed van ster ken drank verkeerden, waren op weg naar Tiel. Toen zij bij het veer kwamen, bleek de pont aan den wal te liggen. De mannen gaven den chauffeur opdracht het hek van het veer te openen; zij zouden zelf wel over varen. De chauffeur zette z'n wagen op den vlakken weg stil en ging de pont op om het hek aan de rivierzijde af te sluiten. Tot zijn ontsteltenis zag hij plotseling de wagen de pont oprijden en hij sprong nog wel op de treeplank om den wagen te doen stilstaan of tegen den kant te doen rijden, doch dit mocht hem niet meer gelukken; de auto reed regelrecht de rivier in. Twee passagiers konden worden gered, de twee anderen verdronken. Eén der inzitten den moet de wagen, toen de chauffeur deze had verlaten, in beweging hebben gebracht. DE HEER J. C. BUNGE OVERLEDEN. Op villa Kareol aan den Van Lennepweg te Aerdenhout is Tweeden Pinksterdag overle den de heer J. C. Bunge in den ouderdom van 69 jaar. De heer Bunge, die veel in Zwitserland ver toefde, was sedert eenigen tijd ernstig onge steld. Hij was in handels- en muziekkringen een bekende persoonlijkheid. Van de Wagner- vereeniging* die eenigen tijd geleden het 50-jarig bestaan herdacht, was de heer Bunge voorzitter en van de vereeniging Zang en Vx'iendschap sedert 1910 eerevoorzitter. Van de Nederlandsche Silo-elevator en Graanfactorij was de heer Bunge commissa ris. evenals van de Amsterdamsche Besoekl Tabakmaatschappij, de Besoeki Tabakmaat schappij. de N.V. Str'.isvogelpark „Albertine" in liquidatie, de Algemeene Verzekerings maatschappij „Europa" in liquidatie, de Hol landsche Bank-unie en de Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen „Kar- seepel". Van de N.V. Concertgebouw te Am sterdam was de heer Bunge bestuurslid. Voorts was de overledene commandeur in de orde Oranje Nassau, ridder in de orde van de Nederlandsche Leeuw en begiftigd met de gouden medaille der stad Amsterdam. De teraardebestelling zal geschieden op Westerveld na aankomst van trein 11.41 te Driehuis op Vrijdag 25 dezer. DE LOONEN VAN HET GEMEENTEPERSONEEL. VRAGEN IN DEN RAAD. De heeren L. Peper en G. Overstegen (com munisten) hebben de volgende vragen voor de Woensdag te houden raadsvergadering in gezonden. Naar uit dagbladberichten blijkt, zijn door Burgemeester en Wethouders voorstellen tot nieuwe loonsverlaging, voor een deel van het Haarlemsche Gemeentepersoneel, in het ge organiseerd overleg aan de orde gesteld. Wijl ondergeteekenden meenen, dat van een nieuwe loonsverlaging geen sprake mag zijn die. naar bovenbedoelde berichten, de laagst bezoldigden het meest zou treffen dient, naar hunne meening, aan de daarover gaande circulaire van den Minister van Bin- nenlandsche zaken, geen gevolg te worden ge geven. Gaarne zouden zij dan ook van B. en W. vernemen, of zij bereid zijn, de onderhande lingen dienaangaande in het georganiseerd overleg te staken. (Te Amsterdam is weer eens proces verbaal opgemaakt ivegens het niet aangeven van het bezit van een radio ontvangtoestel). Wanneer ge aan een ontvangtoestel De ooren te luistren legt, Dan hebt ge nog een formeele plicht. Het is al heel vaak gezegd. Het is al zoo vaak gezegd voorwaar, Maar toch niet goed gehoord, Door hen, die luistren naar radio. Maar niet naar dit simpel woord. Een dure plicht is het weliswaar. Maar toch een goedkoope plicht, Ze wordt zonder geldelijk bezwaar, Hoe vreemd dat ook klinkt, verricht. Een formulier van het postkantoor. Van gratis verstrekt model. Bevestiging van de simple vraag: Hebt gij een ontvangtoestel? Dan gaat ge heen met verlicht gemoed En hebt ge geen cent betaald. Ge loopt de kans, als ge 't toch niet doet. Wordt gij geprocesverbaald. Dat is een onprettig risico Dus. als het op u soms slaat: Vriend luister gerust naar radio Maar luister dan ook naar raad. P. GASUS. Winkelgevel-prijsvraag. Wij vestigen er de aandacht nog eens op, dat de oplossingen voor de tweede Winkel gevel Prijsvraag, gepubliceerd in Haarlem's Dagblad van 9 Mei j.l. uiterlijk morgen, Woensdag moeten worden ingezonden, om voor mededinging naar de prijzen in aanmer king te komen. ADM. HAARLEM'S DAGBLAD SPOORWEGCATASTROFE IN SPANJE. Machinist door flaitsein misleid. KEEDS 20 DOODEN GEBORGEN. MADRID, 22 Mei (V.D.) Naar uit Bar- celona gemeld wordt, is aldaar gisteren een groot spoorwegongeluk gebeurd. Een voor vertrek gereed staande personentrein x-eed voor den vastgestelden tijd weg, doordat de machinist een fluitsein van een passagier voor het vertreksignaal van den stationsambte naar had gehouden. Enkele kilometers buiten het station kwam de trein toen in botsing met een andere per- sonentreirx waardoor beide treinen vernield werden. Tot dusverre konden twintig dooden en vijf en twintig zwaar gewonden worden geborgen. Men vreest, dat onder de puinen nog ver scheidene dooden zullen liggen. OOSTENRIJKSCHE SOCIALISTI SCHE LEIDERS UIT DE GEVANGENIS. HUN VRIJHEID ECHTER BEPERKT. WEENEN, 22 Mei (V. D.) Verscheidene socialistische leiders waaronder de vroegere burgemeester van Weenen Seitz. Dr. Karl Renner, de eerste republikeinsche kanselier, de heeren Breitner en Danneberg, vroeger wet houders van financiën en verder een 60-tal lagere leiders en partijfunctionarissen zijn in vrijheid gesteld en hebben verlof gekregen om tijdens de Pinksteren naar huis te gaan. Deze invrijheidstelling schijnt echter be perkt te worden door zoogenaamde Ritter- liche Haft welke inhoudt dat zij hun woon plaatsen niet mogen verlaten, geen gebruik mogen maken van auto's of telefoon en hun correspondentie ter beoordeeling aan de cen suur moeten toonen. DE WERELDKAMPIOEN SCHAPPEN IN ITALIë. DE TWEE HAARLEMMERS MOGEN NIET DOOR DUITSCHLAND. Een deei van het beroemde Festspieihaus te Salzburg, dat door een bomaanslag ernstig geleden heeft. De tocht, dien. zooals wij Zaterdag meldden onze stadgenooten. de heeren T. H. Mulder en D. Claassen, naar Milaan ten misschien later naar Rome) hadden willen ondernemen, is niet doorgegaan, omdat zij niet in Duitsch land zijn toegelaten, daar zij niet in het be zit waren van de door de Duitsche regeering geëischte som voor levensonderhoud. Hun protesten mochten niet baten; hun mede- deeling dat zij door het verkoopen van kaar ten in hun onderhoud zouden 'voorzien, werd voor kennisgeving aangegnomen. Zoo zijn zij teleurgesteld te Haarlem aan- In Bulgarije is met de steun van het leger een dictatoriaal bewind gevormd. pag 4 Een ontzaglijke brand heeft te Chicago ge woed, waarbij enorme verwoestingen werden aangericht en duizenden stuks vee zijn ver brand. pag. 4 In vele deelen van Oostenrijk zijn aanslagen op spoorlijnen gepleegd. pag. 4 Bij het veer te Beusiche mis een auto van de pon in de Lek gereden, twee der inzittenden zijn verdronken. pag 1 Twee nieuwe eerste klasse-voetbalclubs in het Westen: D. W. S. en Overmaas. pag 8 Motorschip bij L'rk gezonken: de opvarenden zijn slechs met moeite gered. pag. 3 Bij een zeer feilen brand te Helmond zijn ze ven arbeiderswoningen afgebrand. pag. 3 Een aantal tewerkgestelden bij het Twente Rijnkanaal zijn in staking gegaan. pag- 3 De rente van de Rijksvoorschotten voor wo ningwetwoningen wordt verlaagd. pag. 3 Nog steeds onzekerheid over de uitzending van den voetbalwedstrijd te Milaan. pag. 3 Geweldige Duitsche luchtvloot in aanbouw? pag. 2 De heer J. C. Bunge overleden. pag 9 Laatste berichten. pag. 9 ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Staatsgreep. pag. 1 J. B. Schuil: Tournee Max Reinliardt: Maria Stuart. pag. 10 W. Sch.: Langs de Rails: net wonder van het Centraal Station. MOORDAANSLAG TE EINDHOVEN CONSTERNATIE IN DE BINNENSTAD TE EINDHOVEN. Hedennacht te omsti*eeks 12 uur heeft te Eindhoven een moordaanslag plaats gehad. Een 29-jarige chauffeur van de stadsauto bussen, heeft op zijn meisje, de 21-jarige E. K. uit Meyl 'Limbui'g), dat in een groenten- zaak te Eindhoven werkzaam is, een schot gelost. De chauffeur die 2 1/2 jaar met het meisje verkeering had, wilde niets meer met haar te maken hebben ,tex*wijl het meisje niet aan haar lot wilde worden overgelaten. Mej. K. maakte het den man zeer moeilijk waarover laatstgenoemde zich veel zorgen maakte. Gisteravond hadden zij afgesox-oken in een portiek van een winkel aan de Markt Op een gegeven oogenblik bemerkte het meisje, dat de chauffeur een revolver in zijn zak had, waarop zij de vlucht nam. De man liep het meisje achterna en loste een schot op haar. Zij vluchtte een café binnen, waar zij door een ruit in de gang viel, waax-bij zij haar ar men en borst ernstig veiwondde. Zij is echter niet door den kogel geraakt. De chauffeur, die het meisje in het café was nageloopen, werd voor dat hij de gele genheid had een tweede schot te lossen, door twee agenten gearresteerd. Het wapen is in beslag genomen. Het bleek nog vijf patronen te bevatten. Bij zijn verhoor door den com missaris van politie verklaarde de dader van plan te zijn geweest eerst zijn meisje en daar na zichzelf dood te schieten. Hij is in ver zekerde bewaring gestel^ en zal heden ter be schikking van den Officier van Justitie te 's-Hertogenbosch worden gesteld. HAARLEM'S TOONEEL. WELDADIGHFÏDSVOORSTELLIXG VAN „DE JANTJES In verband met het succes van de door Haarlem's Tooneel gegeven voorstelling van Herman Bouber's bekende stuk De Jantjes", is besloten a-s. Donderdag 24 Mei. in den schouwburg Jansweg een tweede voorstelling te geven, waarvan de netto-opbrengst ten bate zal komen van de Vereeniging tot be strijding der tuberculose alhier. Voor deze voorstelling heeft zich een co mité van aanbeveling gevormd' waarin zit ting hebben genomen de heeren G. D Gra- tama. Dr. L. C Kersbergen. Dr. M. Mauri'z, Dr. S. J. van Slooten, Dr P Ozinga. Dr. A. A. G. Land. Robert Peereboom. J B. Schuil, A. J. Meijerink en Frank Arnoldi Plaatsbewijzen voor deze voorstelling zijn tegen zeer populaire prijzen verkrijgbaar bij Sigarenmagazijn A Baart. Groote Houtstraat en aan den schouwburg Jansweg. BRANDJE GESTICHT IN ONBEWOOND HUIS. Zaterdagmiddag ontdekte een hoofdagent brand in een onbewoond huLs aan de Nieuwe Spaarnwouderstraat. Hij rukte de planken die den toegang versperden weg en met eeniee emmers water heeft hij de vlammen ge doofd. De brand is waarschijnlijk ontstaan door dat baldadigen brandende proppen papier naar binnen hebben gewerkt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1