De toestand in Oostenrijk. DE LUCHTROOVERS VAN HOITIKA IN DUITSCHLAND. ZATERDAG 28 JULI 1934 HAARLEM'S DAGBLAD 4 BUITENLAND. Von Papen''s nieuwe functie. Berlijn vraagt Oostenrijk's toestemming. De kwestie-Von Rieth. Kwam de gezant op Fey's verzoek? BERILIJN, 27 Juli (VX>.) Officieel wordt medegedeeld: In aansluiting op het door den Rijkskanse lier tot vice-kanselier von Papen gerichte schrijven van 26 Juli, heeft de Rijkspresident er zijn goedkeuring aan gehecht, den vice- kanselier te ontheffen van zijn functie als plaatsvervanger van den Rijkskanselier en als gevolmachtigde voor de Saarkwestie en hem te belasten met de gewichtige opdracht, die door den Rijkskanselier was voorgesteld. In overeenstemming daarmede heeft de Rijkskanselier besloten vice-kanselier Von Papen te benoemén tot gezant te Weenen met bijzondere missie. Om Oostenrijk's oordeel is gisteren te Weenen verzocht. Voorts wordt gemeld, dat Von Papen gis teren te Bayreuth een bezoek heeft gebracht aan Hitier. Oostenrijk's standpunt t.o.z. van de benoeming. In Weensche politieke kringen toont men zich volgens Reuter. 2onder de beteekenis van Von Papen's benoeming te willen verkleinen, ten zeerste verbaasd over het feit, dat men te Berlijn schijnt te vergeten, dat het ge woonte is, alvorens een gezant bij een be vriende mogendheid te accrediteeren, eerst de •goedkeuring van dien staat te vragen. Men Voegt daar nog aan toe, dat het geenszins gewoonte is een gezant te benoemen alleen maar door het schrijven van een brief, dus op de wijze, waarop elke districtsgouverneur wordt benoemd. Er bestaat evenwel niet het minste bezwaar tegen den persoon van von Papen en ae Oos tenrijksche regeering is dan ook bezield met het oprechte verlangen, zoo spoedig mogelijk de normale betrekkingen met Duitschland te herstellen. Zij zal er evenwel nauwlettend op blijven toezien, dat er van Duitsche zijde noch direct, noch indirect eenige inmenging in Oostenrijks binnenlandsche politiek plaats vindt. Bemiddelde Von Rieth op verzoek der Oostenrijksche regeeringr Ten aanzien van de gebeurtenissen te Wee nen heeft Dr. Rieth, de teruggeroepen Duit sche gezant te Weenen de volgende auten- tieke verklaring afgelegd: „Over mijn bedoelingen bij de gebeurtenis sen, die zich in de bondskanselarij te Weenen hebben afgespeeld, zijn in Oostenrijk en in het buitenland zoo vele verschillende berich ten verschenen, dat ik mij genoodzaakt zie, zuiver zakelijk een uiteenzetting te geven van de gebeurtenissen, zooals .zij. zich inderdaad hebben afgespeeld. Zooals bekend had de in de kanselarij bin nengedrongen troep, nadat Dr. Dollfuss ge wond was en drie andere leden der regeering met ongeveer 150 ambtenaren gevangen wer den gehouden, gedreigd, dat deze gevangenen zouden worden doodgeschoten, indien de troe pen,'die het gebouw belegerden, tot den aan val zouden overgaan. Na verscheidene uren. waarin van regee- ringszijde was onderhandeld met de binnen- dr its, stelde minister Von Neustaedter- Stüvmer, die het bevel buiten de bondskan selarij voerde, een ultimatum met korten ter mijn, na afloop waarvan de aanval zou wor den geopend. Even voor den afloop van den termijn werd Ik opgebeld uit de bondskanselarij door den leider der binnendringers, die zich voorstelde als kapitein Friedrich. Hij deelde mij mede dat met de regeeringsvertegenwoordigers een overeenkomst was gesloten, volgens welke, om geen menschenlevens te offeren, de geheele troep, die reeds van het Oostenrijksche bur gerrecht vervallen verklaard was, met toe gezegd vrijgeleide onder militaire begeleiding uit Oostenrijk zou worden gebracht naar een grens, waarvoor de troep de Duitsche had ge kozen. Friedrich voegde hieraan toe, dat de uitvoering van deze overeenkomst nog niet mogelijk was, doordat zijn menschen vrees den, bij het lrveaten van het gebouw te worden neergeschoten. Daarom ver zocht Friedrich mij, dat ik mij de toe zegging van het vrijgeleide door den bevoeg den minister zou laten bevestigen. Ik heb dat aanvankelijk geweigerd en verklaard, dat ik met deze gebeurtenissen niet het minste had te doen, en dat ik mij er niet mede kon bezig houden. Daarna bevestigde Fey, de in de kanselarij gevangen gehouden minister, mij telefonisch de gemaakte overeenkomst en herhaalde het reeds door Friedrich gedane verzoek, dat ik onmiddellijk naar het gebouw zou komen en mij de overeenkomst door Von Neustaedter- Stuermer zou laten bevestigen, omdat de uit voering daarvan afhankelijk was. Daar het nog slechts enkele minuten voor den afloop van den termijn was en daar volgens de mij gegeven verklaringen een vreedzame oplos sing slechts mogelijk was, als ik zou voldoen aan het verzoek, heb ik mij naar minister Von Neustaedter-Stuermer begeven. Bij het begin van het onderhoud deelde deze mij mede dat Dr. Dollfuss dood was. Daarna be vestigde hij mij den inhoud van de ge maakte overeenkomst en het toegezegde vrij geleide voor de geheele troep, die zich in het gebouw bevond. Dezefde bevestiging kreeg ik van den eveneens aanwezigen Fey. Ik heb geen toestemming of eenige andere verkla ring afgelegd, maar er den nadruk op ge legd, dat, wanneer ik deze mededeeling aan hoorde. ik dat slechts persoonlijk deed Kanvtnsky. die zich nog in het gebouw be vond, verzocht mij daarna een onderhoud met hem aan het venster te hebben. Von Neustaedter-Stuermer, wiens meening ik daaromtrent vroeg, antwoordde, dat hij zich daarover niet wilde uiten en dat hij de zaak aan mijn eigen goedkeuring overliet. Daarop heb ik het onderhoud geweigerd. Toen ik in mijn auto wilde wegrijden, verzochten toe- loopende politie-offlcicren mij, nog te blij ven, daar Karwinsky uit het gebouw bij mij zou komen. Deze trad snel op mii toe en verzocht mij, met hem en Foy naar een dei- ingangen van de kanselarij te gaan om Frie drich mede te deelen. dat de minister mij het accoord bevestigd had. In gezelschap van de belde ministers begaf ik mij daarheen en deelde dit mede aan Friedrich, die achter een kier van de deur verscheen, waarna ik weg ging. Uit deze schildering blijkt allereerst, dat ik niet zooals beweerd wordt, een bemiddelings actie heb ingeleid of er aan heb deelgeno men, maar dat ik slechts de mededeeling van een reeds getrokken overeenkomst in zeke ren zin als getuige heb aangehoord zonder mij daarover te uiten. Er blijkt verder uit, dat ik ook niet heb gehandeld op instigatie van de binnenge drongen troep, maar dat ik ben opgetreden slechts in overeenstemming met de wenschen die waren geuit door leden van de Oostenrijk sche regeering. Het is tenslotte duidelijk, en daar leg ik den bijzonderen nadruk op. dat ik tot den stap slechts besloten heb om nog ter elfder ure, toen de militaire aanval op het gebouw zou beginnen, er toe bij te dra gen, het dan onvermijdelijke bloedvergieten, niet het minst onder de in het gebouw ge vangen ministers en ambtenaren, te verhin deren. Alle verdere combinaties van politieken aard'vervallen door deze schildering en ook door het feit, dat ik, zooals gezegd, niet ge handeld heb als gezant, maar slechts als een mensch, die meende er toe te moeten bij dragen. wellicht talrijke menschenlevens te redden, toen mij daarom werd verzocht. Der halve draag ik alleen de verantwoordelijk heid voor hetgeen ik gedaan heb. Ik constateer ook, dat de verklaringen der drie regeeringsleden over het vrijgeleide mij zijn gedaan, nadat zij mij reeds 't overlijden van Dr. Dollfuss hadden medegedeeld, dat derhalve dit vrijgeleide is toegestaan, terwijl men volledig op de hoogte was van deze treurige gebeurtenis". Wie wordt Bondskanselier? WEENEN. 27 Juli. Naar verluidt zal in de kwestie van de vorming der regeering en in het bijzonder in de kwestie van benoeming van een nieuwen bondskanselier begin vol gende week een beslissing vallen. In politieke kringen verluidt, dat onder de toonaange vende figuren tot dusverre nog geen overeen stemming is bereikt over den persoon van den nieuwen bondskanselier. Er schijnen nog groote tegenstellingen te bestaan, die nog niet zijn overbrugd. Op den voorgrond der besprekingen staan thans naar een veelver- beidde opvatting in politieke kringen, de vroegere minister van oorlog generaal Vau lier, verder de eerste burgemeester van Wee nen Schmitz, vice-kanselier vorst Starhem berg. minister van onderwijs Dr. Schuschnigg en minister Dr. Ender. Mislukte ontvluchtings poging. PASSAU. 27 Juli. Aan de landsgrens bij Kollerschlag hebben Oostenrijksche vluchte lingen getracht de Duitsche grens te berei ken. Daarbij heeft zichveen schietpartij' ont wikkeld met zwaar gewapende heimweer lie den. Acht vluchtelingen toereikten deels ge wond de Duitsche grens waarbij zij drie douane-beambten, die hen wilden tegen hou den, overmeesterden en over de grens sleep ten. De Duitsche grenspolitie verscheen onmid dellijk ter plaatse en arresteerde de Oosten rijksche vluchtelingen. De Oostenrijksche ambtenaren werden weer terug gebracht naar de Oostenrijksche grensautoriteiten. Oostenrijksche kabinet bijeen. WEENEN. 27 Juli (V.D.) Vrijdagavond kwam het Oostenrijksche kabinet bijeen in een zitting die geopend werd met een her denking van den Bondskanselier Dollfuss. Minister Stockinger deed mededeeling over het resultaat van de lijkschuwing, waarin rapport werd uitgebracht over den algemee- nen toestand, waarin geconstateerd werd, dat enkele uitzonderingen na in het geheele land rust en orde heerschten. Het spoorweg verkeer functioneert normaal. Een speciale ministerieele commissie werd in gesteld ter bestrijding van den terreur, on der voorzitterschap van Starhemberg, met als leden de miinster van Justtie Werger, staats secretaris Karwinsky, minister Fey en de staatssecretaris voor de veiligheid Zehner. In een na afloop gehouden persconferentie werd verklaard, dat hieruit wel blijkt, hoe alle geruchten over een arrestatie van Fey uit de lucht zijn gegrepen. Drie opzienbarende arrestaties. Te Weenen zijn in den loop van Vrijdag ge arresteerd de president van den Oosten- rij ksch-Duitsehen Volksbond, directeur-gene raal Neubacher, Prof. Hugelmann en de di recteur-generaal van de Alpinen-Montan Gesellschaft dr. Apold. Rouwproclamatie. De Oostenrijksche Bondsregeerlng heeft de volgende rouwproclamatie gepubliceerd: De Oostenrijksche bondsregeering maakt het. diepschokkende bericht bekend van het overlijden van haar onvergetelijken leider, bondskanselier dr. Engelbert Dollfuss,, die op 25 Juli 1934 als slachtoffer van trouwste plichtsvervulling en onvermoeibaren dienst voor zijn vaderland door een schandelijken moordaanslag op zijn 42ste jaar is gevallen. Om ongeveer 15 uur 45 beëindigde hij zijn door den edelsten geest gedragen leven. Het stoffelijk omhulsel van den in het hierna maals opgenomene zal Zaterdag om 14.30 na de eerste inzegening voor het raadhuis van de stad Weenen worden overgebracht naar de Metropolitaansche Kerk St.-Stephan, daar plechtig worden ingezegend en aan op het Hieteinger Kerkhof voorloopig worden bijge zet. De moordenaar van Dollfuss. WEENEN, 27 Juli. De „Reichspost" meldt, dat de moordenaar van Dollfuss de 35-jarige Panetta is. Hoe er gevochten is. WEENEN. 27 Juli. <VJ>.) Het pers bureau van de Oostenrijksche Heimatschutz deelt mede: De zuiveringsactie in Stiermarken is in hoofdzaak beëindigd. Sterke Heimatschutz af deelingen uit OppeT-Oostenrijk, Salzburg en Neder-Oostenrijk hebben in vereeniging met de Heimatschutz uit Stiermarken de grens gebieden van oproerlingen gezuiverd. Het ver keer is bijna overal hersteld. In Stiermarken heeft de Heimatschutz 30 dooden gelaten. In Karinthie hebben op tal rijke plaatsen gevechten met samengehoopte opstandelingen plaats gehad. De Heimat schutz wordt ondersteund door de Heimat schutz uit Oost-Tirol en heeft vele plaatsen reeds gezuiverd. Te Annabichl zijn bij de ge vechten 9 rebellen gedood, terwijl een lid der Heimatschutz ernstig gewond werd. In het land is alles rustig evenals in Opper-Oosten- rijk. Neder-Oostenrijk, Tirol, Vorarlberg en Burgenland. In het midden-Ennsdal. WEENEN, 27 Juli (V.D.) De zuivering van het midden-Ennsdal werd heden met succes voortgezet. Van uit Altenmarkt heeft een afdeeling in de richting van Adrnont ge opereerd. Afdeelingen van het bondsleger en de Heimwehr hebben den Pyhrnpas ge opend na een hardnekkigen strijd tegen een groep opstandelingen. Daarna werd Liezen bereikt. Een andere afdeeling van het leger drong met Heimwehrgroepen uit Grieskirchen en Eferding over Aussee door tot Steinach- Irdning. De haard van onrust in het midden- Ennsdal is gezuiverd. 40.000 man Italiaansche troe pen aan de Oostenrijksche grens. Naar volgens de Tel. vernomen wordt, zal een Italiaansche legermacht van 40.000 man aan de Oostenrijksche grens blijven, totdat de toestand in Oostenrijk weer normaal zal zijn geworden, Bovendien bevinden zich 100.000 man troepen in Midden- en Noord- Italië; zij treffen voorbereidingen voor de jaarlijksche manoeuvres, die op 1 Augustus zullen beginnen. Men gelóóft thans, dat- Italië geen protest te Berlijn zal indienen, daar -het aan een energieken diplomatieken stap de voorkeur zou geven boven een eenvoudig" protest. Ech ter zal het nie tzonder de andere mogendhe den handelen. Vogens in omloop zijnde ge ruchten zouden Frankrijk en Groot-Brittan- nië momenteel geen diplomatieke démarche op hte oog hebben. De situatie werd hier he den als verbeterd beschouwd. Nog meer critiek in de Italiaansche pers. MILAAN, 27 Juli. De Italiaansche ochtend bladen van heden wijden wederom groote aandacht aan de Oostenrijksche gebeurtenis sen. De verschillende verslagen en commen taren beslaan bij verschillende bladen .meer dan drie volle pagina's van zeven kolom. De toon der bladen is herhaaldelijk buitenge woon scherp tegen Duitschland. Het scherpst is wel de ..Gazeta del Popoio", waarin een hoofdartikel onder het opschrift: „Geweer aan den voet", verschenen is. dat concludeert dat het fascistische Italië de feiten meer Iaat spreken dan enkele woorden. Italië voorbereid om met de grootste promptheid en vastberadenheid te handelen. Italië kan door de gebeurtenissen niet verrast worden. Eens vooral kondigt het wederom aan dat het geen fait accompli erkent, maar vastbesloten is de onafhankelijkheid van Oostenrijk ook met de wapenen te verdedigen. Overigens staat de medeplichtigheid van Duitschland aan de gebeurtenissen in Oostenrijk vast. Wij willen niet vergeten, aldus het blad, dat de oorlog van 1914 met een aanslag is be gonnen. De „Corriere della Sera" merkt op, dat de gebeurtenissen van Weenen getoond hebben, dat het gezonde deel der bevolking niet voor den Anschluss is. „Wij, die ons nooit verzet hebben tegen de Duitsche wedergeboorte, moeten Duitschland vermanen in zijn eigen belang over te gaan tot een ernstig gewetens onderzoek. In dien tusschentijd zal echter niemand zich er over kunnen verwonderen, wanneer Italië om den algemeenen vrede te garandeeren. posities inneemt, ten gunste van den Oostenrijkschen status quo, en zich vastbesloten toont met al'.e middelen, die door de gebeurtenissen kunnen worden ge- eischt, dezen status quo te verdedigen. Activiteit van het Oostenrijksche Legioen. De corr. van het Alg. Handelsblad te Praag meldt. dd. 27 Juli: Naar men hier uit München verneemt, zijn er scherpe maatregelen tegen het eigen machtig optreden van het Oostenrijksche legioen getroffen. Den geheelen nacht bewoog zich een groot aantal manschappen in vrachtauto's langs de wegen van München naar de grens. 500 S.S.- leden werden naar Freilassing gedirigeerd, waar zich het kamp van het legioen bevindt waarschijnlijk met de bedoeling om een inval uit de richting Salzburg te verhinderen. De z.g. Oostenrijksche Landesleitung heeft zich eveneens naar Freilassing begeven Des avonds werd de S.S. weer teruggetrokken. Maarschalk Lyautey overleden Italië. Protest inzake het incident op Rhodus. Zooals bekend hebben eenige dagen geleden Turksche douanebeambten twee Italiaansche visschersbooten beschoten, waarbij een der zeelieden werd gedood. In verband daarmede heeft de Italiaansche gezant te Ankara bij den Turkschen minister van buitenlandsche zaken geprotesteerd en er den nadruk op gelegd, dat zijn regeering zich verdere stappen voorbehoudt al naar gelang van het resultaat, dat het door de autoritei ten van Rhodus ingestelde onderzoek zal hebben. Roemenië. Opzienbarende corruptie affaire aan het licht gekomen. Uit Boekarest, 27 Juli: De justitie heeft op het oogenblik een ernstig geval van corrup tie in behandeling, namelijk het geven van steekpenningen, in totaal een bedrag van 300 millioen lei, aan regeeringsambtenaren. De aandacht der autoriteiten was op deze affaire gevestigd, doordat generaal Popes- coe, toen hij bij den minister van oorlog ont boden werd om uitleg te geven over het uit- deelen van geld in verband met wapenor ders, zelfmoord pleegde. Een ingesteld onderzoek wees uit, dat de generaal 300 millioen lei, had uitgekeerd aan de in functie zijnde ministers, om te berei ken, dat de wapenleveranties aan een Tsje- cho-Slowaaksche firma werden gegund. Koning Carol heeft gelast, dat al de be zittingen van de tegenwoordige en vroegere ministers aan een scherp onderzoek naar de herkomst zullen worden onderwerpen, en dat de schuldigen, zonder aanzien des persoons. moeten worden opgespoord. Vliegramp eischf 12 dooden. Zwitsersch toestel stortte van 1000 M. hoogte neer. STUTTGART. 27 Juli. Het Zwitsersche verkeersvliegtuig „Curtiss Condor" is (zooals in een deel van de vorige oplaag reeds ge meld werd) hedenmorgen tegen 10 uur in de nabijheid van de grens WurmingenWeilheim in Tuttlingen door tot dusverre nog onopgehel derde oorzaak neergestort. Door. den slag waarmede het vliegtuig neerkwam, vloog het in brand. Nader wordt uit Tuttlingen gemeld: Bij het neerstorten van het Zwitsersche verkeersvlieg tuig zijn 12 menschen om het leven gekomen, n.I. 9 passagiers, een piloot, een radiotelegra fist en een stewardess. Onder de passagiers bevonden zich een vrouw en een driejarig kind. Zes der passagiers waren Duitschers. De plaats van het ongeluk is afgezet door SA- mannen en brandweer. Inzake het ongeluk van een Zwitsersch ver keersvliegtuig nabij Stuttgart, kan- nog nader worden gemeld. Vrijdagmorgen tegen 10 uur vloog het ge wone verkeersvliegtuig Zürich-Stlttgart, van de „Schweizersche Luftverkehrs Gesellschaft" boven Tuttlingen. Van een hoogte van onge veer 1000 Meter stortte het toestel plotseling door onbekende oorzaak neer en kwam terecht in een bosch, waar het volkomen vernield ge vonden werd. De motor vond men op ongeveer 1 K.M. afstand van de plaats waar het vlieg tuig was neergekomen. Ver in den omtrek la gen de vleugels en stukken metaal. Van de in zittenden konden tot dusverre vier personen dood geborgen worden. Het logboek van den piloot toonde als laatste notitie: Zurich 9.25 uur, 1500 Meter hoogte, weer helder, wolke loos." Oud resident generaal van Marokko. ONZE DAGELIJKSCHE KINDER VER TELLING. PARIJS, 27 Juli. Maarschalk Lyautey la Vrijdagmiddag overleden. Maarschalk Lyautey is 17 November 1854 te Nancy geboren. In 1912 werd hij benoemd tot resident-generaal van Marokko. In deze functie heeft hij niet slechts de verdediging van Marokko georganiseerd, maar hij heeft ook groote aandacht besteed aan de econo mische openstelling van het land. In Decem ber 1916 werd hij benoemd tot minister van oorlog. Reeds in Maart 1917 echter had er in de Kamer een conflict plaats tusschen hem de radicalen. Lyautey vroeg toen zijn ont slag als minister en keerde onmiddellijk naar Marokko terug. In het jaar 1925 vroeg hij ook zijn ontslag als resident-generaal van Marok ko. Maar die duwde hem al weer verder, recht op een groote kajuit af, die heelemaal van glas scheen te zijn. Daar binnen zag hij eenige mannen zitten en direct daarop stond hij reeds in de kajuit, stellig het hoofdkwartier van den kapitein. Pedro liet Piet los en maakte een militair saluut. Een van de mannen zette een vervaarlijk groote bril op, met zwarte randen als een potlood zoo dik en keek Piet doordringend aan. „Nu zal je het hebben," dacht Piet. „Ik ben benieuwd, of ik het taaltje van dien sinjeur zal kunnen begrijpen." Maar de „bril-aap" (zooals Piet hem reeds bij zichzelf gedoopt had), deed geen mond open. Hij schoof Piet een papier en potlood toe en maakte een beweging van „schrijven". Paarden- en Motorrennen Oer-Germaansche Feesten Bayreuth bejubelt den „Nazi" Richard Wagner Maar hoe is de toestand? Een ontmoeting met Von Papen. (Van onzen Berlijnschen correspondent) BERLIJN, 23 Juli In Karlshorst, de stille Oostelijke voorstad van Berlijn met de bekende renbaan, zagen wij Von Papen, zoo maar heel alleen, zonder het gevolg, dat zijn N.S. collega's in het rijks kabinet pleegt te begeleiden, als zij zich be geven te midden van hun volk. De gangmaker van Hitler. Had hij niet in Januari 1933, toen generaal von Schleicher hem als rijkskanselier was opgevolgd, als „niet-ambtelijk burger" Hitler in Keulen be zocht, om hem, zooals toen algemeen werd aangenomen, tot een samengaan in de regee ring met von Schleicher te bewegen? Toen waren er nog kranten, die de menschen met een grappige spotprent konden amuseeren: Von Papen, wijzend op een groteske dame, die de N. S. D. A. P. moest voorstellen. ,.'t Is waar" zegt hij „geld heeft ze niet en mooi is ze eigenlijk heelemaal niet, maar ze heeft een groote toekomst achter den rug", waar mee hij den generaal en rijkskanselier aan moedigt het meisje te huwen. Wij weten nu, dat Von Papen zelf haar hart en hand aan de voetjes heeft gelegd en gena dig is aangenomen. Waar werd oprechter trouw ter waerelt ooit gevonden. Als daarmee iets niet in orde zou zijn geweest, zou het hem gegaan zijn als het ongelukkige echtpaar Von Schleicher. Een ge weldige storm is langs hem heengegaan en hij was naaste getuige van de ontzettende gebeurtenissen, waaraan hij ook twee goede vrienden zag ten offer vallen, van wier schuld nog niets positiefs is bekend geworden. Door niemand opgemerkt, zagen wij hem nu loo- pen, kalm en blijkbaar opgewekt, tusschen de menigte belangstellenden in de rensport. Kalm en blijkbaar opgewekt, zooals de buiten kant van heel het openbaar leven. Het getrommel en gezang van de bruine marcheerende S. A.-troepen, dat vele maan den lang bij nacht en bij dag niet van de lucht was geweest, is wel verstomd, maar de aandacht der menigte wordt bijna onafgebro ken door andere „schlagende" dingen in spanning gehouden. Zaterdag raasden meer dan 1600 auto's en motorfietsen op hun 2000 K.M.-vaart door het land. In de steden bleef urenlang deze route afgesloten voor het dage- lijksch verkeer. Geen voertuig, geen mensch, geen hond mocht passeeren. Den „Volksge nossen' was bevolen hun honden thuis te houden. Een groote menigte was op de been om de wagens en fietsen te zien voorbijjakke ren en luide toe te juichen. In de avonduren werd de attractie verhoogd door een waren zondvloed, die zes uren aanhield en waarbij een hevig onweer bijna onafgebroken de lucht in trillend vuur zette en alles deed dreunen onder zijn geweldige donderslagen. Dat maakt zoo'n rondrit eerst juist tot een heroïeke daad. Elke deelnemer, die door bleef jakkeren en elke toeschouwer die niet van 'zijn plaats week, voelde zich een heros en wederkeerig hebben zij zich als zoodanig drui pend en enthousiast bejubeld. De kranten zijn vandaag vol lof over zooveel heroïsme. Dien kant moet 't uit, wil men in de wereld weer geacht en gevreesd zijn. Maar dit maken de kranten er maar van. Elke krant is een „Staatsblad" en de Staat is de partij van de nieuwe levensbeschouwing waarvan de groote menigte nauwelijks het a-b-c kent. Terwijl tallooze kleine stadjes in deze dagen hun heimat-feesten vieren, waarbij belang rijke gebeurtenissen uit het verleden op de marktpleinen aanschouwelijk worden voorge steld door Germanen in beren- en koehuiden of in de latere dracht der dappere ridders en landsknechten, veroveren de Berlijnsche Pankgraven het naburige Prenzlau. niet zoo als voor 700 jaar hun voorgangers het deden met zwaard en knuppel, doch met muziek en gezang en grappig-gewichtige redevoeringen, maar toch ook gewapend en gestoken ln heer lijken pankgraven-dos. Elk dorp van eenige beteekenis wil opeens zijn openlucht-tooneel, om er de heldendaden te vertoonen der prae-historische grootvaders, die daar eens gewoond moeten hebben. De hooge overheid gaat voor met het in richten van „thing-plaatsen". waar onder haar patronaat uitsluitend door beroepsspe lers dergelijk spel mag worden opgevoerd. Het Duitsche woord is „Ding". Men koos echter het IJslandsche woord „Thing", zooals de volksvergaderingen der oude Germanen van het hooge Noorden genoemd werden. In tegenwoordigheid van Hitier, Goebbels en enkele andere voormannen opende Bay reuth met .Parsifal" den cyclus van Richard Wagner, wiens naam voor hen een nationaal- socialistisch begrip is geworden. Tevoren werd er het eerste gedenteeken der N. S. bewe ging onthuld, een steenen hakenkruis, waar op een gebalde vuist, die ettelijke slangen dooddrukt. Het samengaan dezer beide ge beurtenissen, de opening der Bayreuther Fest- spiele en de onthulling van het gedenkteeken, is een demonstratie, waarover de Duitsche muziek-recensenten in Bayreuth met dank baarheid en verrukking aan hun bladen schrijven. Zij weten waarlijk niet „wat hen meer heeft aangegrepen, de heerlijkheid de zer muziek dan wel haar oer-Duitsch natio naal socialistisch karakter". Daar had men diezelfde recensenten eens 2 jaar geleden naar moeten vragen! H.JU,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 6