Hei Bekutftijkste De wapens Wandgedierte - Vlooien Wij worden warmer. Zwitserland 52e Jaargang No. 157Ö6 Verschijnt dagelijks, behalve bp Zon- en Feestdagen Donderdag 6 September 1934 HAARLEM S DAGBLAD DirectieP. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden f 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72**. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos-: Directie 13682 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 19122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60. elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes 13 regels 0.30, elke regel meer f 0.10, uitsluitend a contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50 Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600 -, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 6 September. Wereldmacht. Het onderzoek, dooi- een subcommissie uit den Senaat der Vereenigde Staten ingesteld naar de machinaties der internationale wa penindustrie, heeft in zijn eerste openbare zitting al ontstellende onthullingen gebracht. Opnieuw blijkt, dat de wapenindustrie de eenige internationale samenwerking vertegen woordigt, die onbelemmerd en onverdeeld haar doeleinden kan nastreven. Zij is de eeinge werkelijke, stelselmatig georganiseerde en geleide wereldmacht. Waaruit men dus kan afleiden, dat de menschheid tot dusver alleen haar zelfvernietiging internationaal heeft kunnen organiseeren. Constructief be schouwd staat zij internationaal gesproken, nog in haar kinderschoenen en haspelt en moddert maar zoowat voort. Destructief is zij bijna volmaakt uitgerust. Het is natuurlijk heel makkelijk deze treurige tegenstelling te negeeren, of er om heen te praten, of te zeg gen dat er toch niets aan te doen is. Maar met zulke futloosheden is nog nooit iets be reikt. Ook baat in dit geval de vermaarde dooddoener „dat het altijd zoo geweest is" niet. Want het is niet altijd zoo geweest. De „zegeningen" der Destructieve Internationale zijn niet ouder dan tientallen jaren en in den tijd toen de Pruisen bij Sadowa (1866) door de Oostenrijkers beschoten werden met Krupp ikanonnen. die zij zelf niet bezaten, was van een wereldmacht der wapenindustrie nog geen sprake. Deze abominatie is in de laatste halve eeuw gegroeid, en na 1900 pas tot tech nische volmaaktheid gekomen. Niemand komt er dus af met het gebruikelijke en gemakke lijke kletspraatje „er is altijd oorlog geweest" (Want dat heeft met deze zaak" niets te maken. Gedurende tientallen jaren is deze geheim zinnige Stille Kracht blijven groeien zonder in het openbaar ooit aangevallen te warden. De wereld wist niet hoe verschrikkelijk zij be drogen werd. Pas na den grooten oorlog, in 1919, begonnen de onthullingen in ernst. In de Fransche Kamer werden toen ontstellende beschuldigingen geuit omtrent de historie van het bekken van Briey, dat tengevolge van den invloed der wapenindustrieelen aan de Duit- schers zou zijn overgelaten, en zelfs niet aan gevallen, omdat anders de Duitsche wapen industrie niet over voldoende hulpmiddelen beschikte. Het Kamerdebat leidde tot niets, imaar de beschuldigingen omtrent Briey zijn in de laatste jaren veelvuldig in boeken en brochures herhaald, en bij mijn weten riooit weerlegd. De Wereldmacht houdt niet van openbare discussies. Is de kern van deze ont zettende beschuldigingen juist, dan zou men daaruit moeten afleiden dat de wereldoorlog anet jaren verlengd is en dat millioenen ge sneuveld zijn en onafzienbare ellende ge sticht is terwille van de particuliere bedrijfs belangen van eenige enkelingen. Enkele jaren na den oorlog barstte het Shearer-sohandaal los, waarbij bleek dat Amerikaansche belanghebbenden het indi vidu Shearer als „deskundige" in de Vloot- onitwapenings-conferentie te Genève hadden weten te plaatsen met de opdracht, de zaak in de war te sturen. Shearer kreeg zijn loon niet ten volle, of beweerde dat, en bracht de zaak op straat. Misschien heeft geen enkel geval in de reeks der onthullingen zooveel gerucht ge maakt als dit. Maar het huidige Amerikaansche onderzoek schijnt het te zullen overtreffen. Het zal drie weken duren, en de eerste dag is al buiten gemeen fraai geweest. Ik citeer enkele passages en verzoek u, ze eens even rustig te lezen en te overwegen. Ten eerste betreffende de taak der subcom missie: „Men wil aantoonen. dat er een inter nationale combinatie bestaat, welker le den elkaar de orders voor oorlogsmate riaal onderling toeschuiven, die de ge heimste bewapeningsplannen en wapen- patenten der regeeringen, die hun op drachten geven, verraden, en ageeren te gen alle ontwapeningsplannen". U ziet dat de Amerikaansche Senaat zijn bedoelingen duidelijk uitdrukt. Er is. om zoo te zeggen, geen woord Fransch bij. Men denke bij deze en volgende passages aan de terecht zoo hooggeroemde deugd, bekend ais vaderlandsliefde. „Verder werden brieven van sir Charles Craven van de firma Vickers voorgelezen, waarin deze nog in het jaar 1932 de Elec tric Boat Cy om de meest stipte geheim houding verzoekt, daar de Britsche re geering niet mocht vernemen, dat Vic kers samenwerkte met een Amerikaanseh concern". Niettemin is de populaire meening. dat in Engeland de Engelscbe regeering regeert, ook in zaken van oorlog en vrede, en niet de firma Vickers. Inderdaad schijnt Sir Charles Craven eenigen hinder van de Engelscbe regeering te ondervinden, getuige deze schoone passage: „In andere brieven klaagt Craven over „die storende onderhandelingen te Ge nève over de ontwapening, die de orders der Britsche regeering op duikbootkrui sers maar tegenhouden Maar de duikboot-industrie da's het on derdeel dat op het moment aan de orde is heeft de boel toch aardig voor elkaar. Leest u maar verder: „De president dei- Elec-tric Boat. Carse. deelde mede, dat zijn firma een bepaald percentage ontving van de door Vickers in Europa geleverde duikbooten, en van alle over de geheele wereld gebouwde duikbooten tantième kreeg. Vickers en Electric Boat hadden de wereld feitelijk onderling verdeeld met het oog op de levering van duikbooten". En geniet u vooral van dit: ,,De voorzitter beschuldigde Carse. dat hij Zaharoff had geholpen bij het ontdui ken der inkomstenbelasting op deze com- mlssiegelden. Hij wees op de reusachtige winsten, gemaakt op dit oorlogsmateriaal, dat men, onverschillig voor het vaderland PURMEREND 450 JAAR MARKTSTAD Bezoekt de groote Historische feesten op 6 - 7 - 8 en 9 September a.s. per N.A.C.0. AUTOBUSDIENSTEN Vertrek vanaf 7.45, om de 2 uur, van het KENNEMERPLEIN. Zaterdag 8 Sept. te 14 uur, Internation. Harddraverij. Kermis. (Adv. Ingez. Med.) of de geheimen der landsverdediging, aan alle vreemde staten, zelfs aan Japan, had versjacherd, alleen om eigen zak te spek ken". Voor een vaderlandslievend Amerikaan moet dit wel heel plezierige lectuur wezen. En zoo gaat het maar jolig door. Meneer Carse en andere leiders van de Electric Boat Com pany ontkenden dat ooit aan Amerika gewei gerd zou zijn, de patenten van de firma op de Amerikaansche duikbooten te gebruiken, maar senator Nye las een brief voor van de firma aan een van haar Parijsche agenten, waarin zij zelf schreef dat zij er nooit in had toegestemd dat de Amerikaansche regeering een bepaald duikboottype voor zichzelf zou laten bouwen. Zooals u ziet is het aJemaal zeer belangwek kend. en men kan den moed van den Ameri kaanschen Senaat, die deze zaak zoo openlijk ahnpakt, van harte toejuichen. Geen enkele Europeesche staat heeft het nog gewaagd, op deze wijze te werk te gaan. Als men in Amerika maar doorzet, en vooral alles publiceert wat men te pakken kan krijgen, is er weer een be langrijke stap verder gedaan op den weg der bestrijding van deze Wereldmacht. Niettemin zal zij machtig blijven, zoolang zij de eenige werkelijke Wereldmacht blijft. Alleen constructieve internationale samenwerking kan de destructieve uitschakelen. Ook staan wij pas aan het allereerste begin van een internationale wetgeving, codifieee- rend een internationale moraal. Er bestaat nog maar een bitter beetje internationale mo raal en dat weinigje is in de laatste jaren door de gedragingen van verscheidene staten op economisch gebied opsomming schijnt over bodig weer droevig ondermijnd. In deze leegte heeft de wereldmacht van de internatio nale wapenindustrie onbelemmerd kunnen groeien. Zelfs nu schijnt het motief der va derlandsliefde nog het eenige, dat er met wer kelijk succes tegen gebruikt kan worden. En of het succes zal hebben, moeten we nog maar afwachten. In elk geval geeft deze nieuwe openbare bestrijding hoop. De belastingbeta lers kunnen ook niet ongevoelig blijven. Al thans op den duur niet. Sinds jaren en jaren stelt de Wereldmacht zelf zijn internationale prijzen vast, de wankelende staatsbegrootingen overbelastend, en betaalt Jan Publiek voort durend te veelin het prettige vooruitzicht dat hij tenslotte door zijn eigen Nationaal Fa brikaat naar de andere wereld geholpen zal worden. De personen Zaharoff, Carse enz. zijn niet de hoofdzaak. Zij komen er veel minder op aan dan het stelsel of liever gezegd: het ontbre ken van een stelsel dat hen laat doorwerken. R. P. Het einde van de lijnen 2 en 4 is gekomen. Van links naar rechts de heeren: Ir. W. J. Burgersdljk; Ir. M. H. Maas en Ir. D. N. de Lange. De lijnen 2 (StationBloemendaal) en 4 (Station—Leidschevaart) van de N. Z. H. T. M. behooren tot het verleden. Vanmorgen zijn de nieuwe buslijnen van dezelfde Maatschappij in gebruik genomen. Officieel zijn heden de genoemde tramlij nen „opgeheven" door „opheffing" van de rails der oude lijnen 2 en 4 in het midden van het Stationsplein: de rails werden daar n.l. losgemaakt en een eind in de hoogte gebracht. Hiermede was de baan verbroken. Een en ander geschiedde in tegenwoordig heid van Ir. M.: H. Maas. directeur van O. W.; Ir. D. N. de Lange, van O. W. en Ir. W. J. Burgersdijk, directeur der N. Z. H. T. M. De bedoeling is. dat nu met grooten spoed aan het Stationsplein wordt doorgewerkt. Binnen afzienbaren tijd hoopt men het Noor- deel van het plein g§reed te hebben. kwamen er toch wel. Oorlogsindustr kent het woord „corruptie met. (Zie ook pag. 4). WASHINGTON, 5 September (Reuter). De enquete-com missie uit den Senaat, die een onderzoek instelt naar het bewapening; „vraagstuk" behandelde heden de kwestie van den verkoop van duikbooten aan Zuid-Ame- rikaansche staten. De leden der directie van de Electric Boat Cy. erkenden dat zij ccmmissiegelden hadden betaald voor het verkrijgen van orders uit Zuid-Amerika, maar zij gaven als hun mee ning te kennen dat een dergelijk stelsel geen corruptie beteekende. Om met die landen zaken te doen moest men het raderwerk sme ren", betoogden zij. De senator Clark opperde het denkbeeld, dat het niet-onthulde doel der zending van maritieme missies naar Zuid-Amerika be stond in het begunstigen van den verkoop van Amerikaansche oorlogsschepen en wa pens. Carse. de president der Electric Boat Cy. verklaarde dat zijn firma munitie had ver kocht aan Peru. toen dit land met Columbia in conflict was betreffende Leticia. „De munitie", zoo zeide hij, „werd gele verd door Vickers Ltd., en na een vruchtelooze poging om ze via Para "Brazilië) te zenden, ontscheept in een havenplaats op de Astiller. Bij de voortzetting van de verhooren door de enquette-commissie voor bewapenings-aan- gelegenheden werd. nog bekend, dat de be- wapenings-industrieel Sir Basil Zaharoff van de Electric Boat Cy.. welker aandeelhouder hij was, in totaal 2.000.000 dollar had ontvan gen voor patenten. Wordt Rudolf Hess Hitler's algeheel vervanger? Goering weigeren de vice-vervanger te worden. LONDEN, 6 Sept. (Reuter). De corres pondent van de „Daily Telegraph" te Berlijn schrijft aan zijn blad, dat hij uit goeden bron heeft vernomen, dat Rudolf Hess benoemd zal worden tot plaatsvervangend kanselier president met de functies van vice-kanse- lier en vice-president. Bovendien zal hij plaatsvervangend leider van de partij blijven. Verder is het mogelijk dat de post van vice- plaatsvervangend leider zal worden gescha pen, welke aan Goering zal worden aangebo den. Men twijfelt evenwel, of deze dit aanbod zal accepteeren. Duitsche vaklieden krijgen geen pas. Men vreest dat zij anders het land zullen verlaten. BERLIJN. 6 September (V.D.) Nadat den laatsten tijd de betrokken instanties zich er tegen hebben verzet, dat emigranten en an deren trachten het Duitsche bedrijfsleven schade toe te brengen, door waardevolle vak arbeiders over te halen tot emigratie, publi ceert de Pruisische minister van Binnenland- sche zaken thans een belangrijke aanvulling der pasbepalingen. De minister verwijst naar par. 11 art. 1 van de pasverordening van 7 Juni 1932, waarbij de pas ontzegd wordt wanneer feiten de veronder stelling rechtvaardigen, dat deze in handen van den houder gevaarlijk zal worden voor de binnen- of buitenlandsche veiligheid van het rijk, of belangen geschaad worden. Hier aan wordt toegevoegd, dat dit ook het geval is wanneer door emigratie van Duitsche vak arbeiders een belangrijke schade voor de Duit sche industrie en daarmede een benadeeling van Duitsche economische belangen kan wor den gevreesd. De pasoverheid moet thans vor uitreiking van passen aan personen, van wie bekend is, dat zij vakarbeiders zijn of waarvan zij dit ver moedt, de betrokken arbeidsinstantie hooren. Hollywood ïs weer gerust. Het gestolen dynamiet terecht. LOS ANGELES, 6 September (V. D.) De po litie heeft in een dichtbevolkte wijk in het Zuidwesten van Los Angeles in een warenhuis de negen ton dynamiet gevonden die sinds Zaterdag zijn gestolen en waarover men zich zeer ongerust had gemaakt. Zij kreeg een waarschuwing van iemand, die onbekend wil de blijven, waarop zij een inval deed in het warenhuis en de ontplofbare stoffen, ont dekte. Ook kwam aan het licht, dat de gestolen springstoffen vier maanden te voren verbor gen waren geweest in een garage nabij de woniygen yan twaalf filmsterren»- 'erdelgen wij volgens speciale beproefde methode, onder ge- heimh. en schriftelijke garantie. Zuiverond. Radicaal Gen. Cronjéftraat 135 Telefoon 11657 Haarlem (Adv. Ingez. Med.) (Een Hongaarsch medicus is tot de conclusie gekomen dat zeer veel normale menschen een hooger lichaamstemperatuur hebben, dan lot heden toe voor koortsbereke ning als normaal werd aangeno men). Men hoort in onze maatschappij Slechts over crisis klagen, Toch zitten wij er warmer bij In deze droeve dagen. Een graadje warmer is ons bloed. Waar zou dat nou in zitten? Laten wij wellicht ons gemoed Wat maklijker verhitten? Wij mogen wat heethoofdig zijn, Wat meer dan or.ze vader. Veel laat ons koud ook. langs die lijn Komen wij dus niet nader. Het is een zeer merkwaardig feit. Dat ik niet kan verklaren, Ik dacht, dat wij in dezen tijd Juist heel wat killer waren Hier wordt, deskundig, naar den eisch, In graden weergegeven. Het sprekend letterlijk bewijs Van ons te koortsig leven. En als het dan zoo vast moet staan,. Hoe w' anders denken zouden. Komt het er meer dan ooit op aan. De hoofden koel te houden. P. GASUS. De werkinrichtingen van Nazorg. Naar de school in de Tuchthuisstraat. De werkinrichtingen van de Nazorg voor zwakzinnigen en voor blinden te Haarlem zijn niet te best gehuisvest. Daarin zal binnenkort verandering komen. Het gemeentebestuur heeft thans ter beschikking gesteld de school in de Tuchthuisstraat. Daarin worden dan ondergebracht de werkinrichtingen voor de blinden, voor de meisjes en voor de jongens. Alleen de rietvlechtafdeeling blijft nog in de de Keijstraat, omdat daarvoor geen plaats is in het schoolgebouw in de Tuchthuisstraat. Na zorg hoopt evenwel, dat door den tijd ook de beschikking verkregen zal worden over de nabijgelegen school op de Botermarkt Dan zou alles vereenigd kunnen worden. Een ideaal waarnaar reeds lang gestreefd is. Nazorg moet zelf het schoolgebouw in de Tuchthuisstraat in orde brengen. De verbou wing en inrichting zal ruim f 5000 kosten. Een gedeelte van dat geld is reeds verzameld (er werden ook bouwsteentjes verkocht). Er ont breekt nog ruim f 1000. Het bestuur hoopt, dat het ontbrekende alsnog door belangstellende particulieren bijeengebracht zal worden. Half September wordt met de verbouwing begonnen. Gehoopt wordt dan dat over eenige maanden het nieuwe gebouw betrokken zal kunnen worden. De winkelsluiting op Zondag. Het referendum voor winkeliers. Het is bekend, dat B. en W. van Haarlem in verband met de wijziging van de Winkel sluitingswet. een referendum onder de be trokken winkeliers hebben uitgeschreven. Heden was het de eerste dag van de teeke- ning. In de vestibule van het Stadhuis waren eenige tafels opgesteld waaraan op de lijsten get eekend kon worden. De winkeliers in fruit moeten verklaren of zij voor of tegen verkoop op Zondag op 6 ach tereenvolgende uren zijn. De winkeliers in visch evenzoo. De winkeliers in tabaksartikelen voor of tegen verkoop op Zondag op 4 achtereenvol gende uren Den winkeliers in brood, banket, suikerwerk en chocolade, al of niet gecombineerd met verkoop van consumptieijs, wordt gevraagd of zij voor of tegen verkoop op 6 achtereenvol gende uren op Zondag zijn. De winkeliers die een vergunning hebben in gevolge artikel 1 e of g der Drankwet wordt gevraagd of zij voor verkoop op Zondag op 4 achtereenvolgende uren zijn. Hedenmorgen was tot 1 uur nog slechts een honderdtal winkeliers opgekomen om te stem men. De meesten hebben de vraag met ja of voor beantwoord. Hedenmiddag is het stembureau in het Stad huis nog open tot 5 uur. Daarna is er van avond nog gelegenheid tot stemmen in het politiebureau in de Smedestraat van 8 tot 10 uur. Morgen zijn dezelfde stembureux op dezelf de uren geopend. De Spaarndammers kunnen in het dienst gebouw te Spaarndam stemmen» Dc nationaal-socialistische partijdag te Neu renberg begonnen. pag. 4 Roosevelt heeft een arbitrage-commissie in het textielconflict ingesteld. pag. 4 Opnieuw heeft in de Vereenigde Staten een brutale bankroof plaats gehad. pag. 4 Gandhi's opzienbarende verklaring wordt te Bombay als een manoeuvre beschouwd. pag. 4 Een Poolscli diamanthandelaar is te Antwer pen vermoord, vermoedelijk wegens bevoor deeling der Duitsche industrie pag. 4 Ontevredenen in de anti-rev. partij weuschen een grootere beginselvastheid. pag. 3 Dc Communistische Partij Holland zou ter ge legenheid van de opening der Staten Gene raal een demonstratie organiseeren in Den Haag. pag. 3 Nu een misverstand in het conflict te Krom menie is opgehelderd, is er weer eenige hoop op overeenkomst. pag. 3 Van alle zijden werd groote belangstelling ge toond voor de begrafenis van den heer J. H. A. Schaper, een der grondleggers der S.D.A.P. pag. 3 Kosten, verbonden aan de bescherming van kinderen tegen besmettingsgevaar door leer krachten, zal het ryk betalen. pag. 3 \ijftig duizend Nederlanders reisden in de Nederlandsche reisweek. pag. 3 Het proces van het Arnhemsche strandbad ig teruggewezen. Nu moet een lid der Tweede Kamer zich voor de rechtbank verant woorden. pag. 3 Veel fietsers zijn verongelukt bij botsingen op Woensdag. pag. 3 Het Raadhuisplein te Heemstede wordt ver fraaid. pag. 2 Op de Heemsteedsche wielerbaan zal Zater dag een aanval op het werelduurrecord worden gedaan. pag. 7 Laatste berichten. pag. 9 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Wereldmacht. pag. 1 G. J. Kalt: Het openluchtconcert der H. O. V. pag. 6 Sport in 't kort. pag. 7 verfijnt zijn bewapening. „Wij kunnen het betalen" BERN, 5 September (Reuter). Na afloop der manoeuvres verklaarde Minger, lid van den Bondsraad voor Legerzaken, dat de Zwitser se he nationale verdediging in materieel op zicht mogelijk en uit financieel oogpunt dra gelijk is. Hiervan uitgaande, aldus Minger, zijn wij bezig onze bewapening te moderniseeren. de uitrusting te perfectionneeren. de opleiding onzer troepen te verbeteren. Wij bestudeeren ook de middelen om onze natuurlijke verdedigings-liniën te versterken door een systeem van kleine versterkingen, maar wij doen dit op eigen initiatief, zooals ons goeddunkt. Wij kunnen de adviezen die men uit het buitenland dienaangaande meent te moeten geven, niet aanvaarden. Op een electrischen trein te Amsterdam geschoten? Reiziger naar Alkmaar zei dat de kogel langs hem heen vloog. Op den trein, die Woensdagmiddag om 17.59 uur van het C. S naar Alkmaar vertrok, zou in de buurt van dei Spaarndammerstraat ge schoten zijn. Een ooggetuige deelt mede, dat de ruit van een der coupés werd verbrijzeld,, een kogel rakelings langs de passagiers vloog en aan de andere zijde de coupé verliet. De politie stelt een onderzoek in. TANDARTS IN DE V.S. ONTVOERD EN VERMOORD. FERGUS FALLS (Minnesota), 5 September (V:D.) Dr. John Schacht, een 55-Jarige tand arts, die te Fergus Falls zeer gezien was, is vandaag ontvoerd en door zijn ontvoerders vermoord. Toen de tandarts voor een verkeersseln stopte sprongen twee mannen in zijn auto, die hem dwongen naar een afgelegen streek te rijden. Hier werd Dr. Schacht met een hamer of een ijzeren staaf zoodanig mishandeld, dat hij aan de gevolgen er van overleed. Het lijk van Dr. Schacht werd door de onverlaten in een rivier geworpen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1