Radio-Programma
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
4
beterd, daarentegen in velerlei opzicht slech
ter geworden. In de eerste plaats heeft de
zorgelijke toestand, waarin Nederlandsch-In-
dië blijft verkeeren, er toe geleid, dat ondanks
de aldaar genomen budgetaire maatregelen,
die op afbraak gelijken, de steun van het Moe
derland, vooral financieel, steeds onontbeer
lijker werd. Men behoeft verder slechts aan de
onrustbarende economische en vooral ook
monetaire situatie te denken, waarin een
voor de Nederlandsche volkshuishouding zoo
uiterst gewichtig land als Duitschland zich
thans bevindt, aan de enorme moeilijkheden,
die ae Vereen igde Staten van Amerika door te
maken hebben, aan de onzekerheden van het
verre Oosten, aan den nog chaotischer gewor
den toestand der valuta, aan de steeds ver
minderende koopkracht der volksmassa in
vele landen, om te begrijpen hoezeer handel
uitvoer en scheepvaart worden belemmerd.
Hoewel de regeering niets ongedaan laat, dat
haars inziens zou kunnen dienen om het Ne
derlandse h product in zijn worsteling om af
zetgebieden zooveel mogelijk te steunen, is het
duidelijk, dat zij op dit gebied maar zeer ge
ringe macht be2it. Tegenover verminderende
koopkracht in vroeger belangrijke afzetgebie
den vermag zij niets; tegen onmacht om be
talingen in een reëel betaalmiddel te transfe
reeren staat zij dikwijls machteloos.
De minister meent op deze bekende feiten
nogmaals te moeten wijzen, omdat niet ieder
zich er altijd van bewust is, dn welke toene
mende mate de welvaart van het Nederland
sche volk door dit alles wordt geknot. Daar
door daalt de totale koopkracht ook in ons
eigen land steeds meer, met de funeste gevol
gen. die zulks meebrengt voor nagenoeg alle
groepen der bevolking. Door de verminderen
de koopkracht onzer bevolking wordt ook onze
import verkleind cn de import-handel zoowel
als de transportbedrijven getroffen, hetgeen
niet kan nalaten weer invloed te oefenen op
onzen export.
Dat onder dergelijke omstandigheden ook
de innerlijke kwaliteiten eener begrootine
n:et zoo snel kunnen worden verbeterd als
men zou willen, behoeft geen verdere verkla
ring. De verklaring eener situatie is een vraag
van inzicht in haar oorzakelijke factoren. Dit
inzicht is or getwijfeld in breede lagen van het
Nederlandsche vo'k aanwezig. Die situatie nog
langen tijd te doorstaan, is echter geen kwes
tie van inzicht maar van middelen en reser
ves. En deze zijn in breede lagen van het Ne
derlandsche volk niet meer aanwezig. Hier
mede komt men automatisch voor een vraag
stuk te staan, dat van anderen aard is en
veel verdere strekking heeft dan de hoedanig
heden van het dekkingsplan, waarmede men
een bepaalde begrootin.g sluitend maakt. Dat.
Is het niveau waarop zij sluitend wordt ge
maakt, Men kan niet meer volstaan -met aar
het budget den elsch te stellen, dat ontvang
sten en uitgaven met elkaar in evenwicht zijn.
Het peil der Overheidsuitgaven is in den te-
genwoordigen toestand onafscheidelijk aan
den primairen evenwichtseisch verbonden.
Kosten der publieke huis
houding moeten dalen.
In de budgetaire politiek sedert het opko
men van de crisis kan men drie phasen on
derscheiden-
Ie. de periode 19301933, die men zou kun
nen noemen de periode van de geleidelijke
bewustwording. In deze periode hebben velen
geleefd in de hoop. dat de crisis maar een
tijdelijke inzinking zou zijn. Langzamerhand
Is men van dit droombeeld genezen en heeft
men bespeurd, dat wij. al wachtende, de in de
voorafgaande voorspoedigs jaren gemaakte
reserves hadden opgeteerd en bovendien voor
een Rijksbegroting stonden, die een gat ver
toond? van f 190 mUlioen.
2e. het jaar 1934, het jaar van de onmid
dellijk vereischte noodvoorzieningen tot af
wering van de dreigende gevaren, die uit zulk
een begrootingstekort voortsproten.
3e. tlians, nu zeker is. dat het toekomstie
levensniveau van ons volk gestabiliseerd za'
worden op een aanzienlijk lager vlak hoe
veel lager kan niemand vooruitzien is het
onafwijsbaar noodlg de kosten der publieke
huishouding aanzienlijk verder in de richting
van dat lagere vlak te doen dalen.
Het beste bewijs daarvoor is. dat het hui
dige uitgavenniveau slechts kan worden vol
gehouden door het heffen van steeds talrijker
en dikwijls 'zeer zwaar drukkende belastingen
De minister behoeft dit niet met cijfers aan te
toonen. ieder contribuabel staatsburger on
dervindt het dagelijks aan -den lijve.
Deze hooge lasten vormen een zeer ern
stige belemmering voor het Nederlandsche
volk in zijn thans zoo moeilijken striid om het
bestaan. Alle takken van het bedrijfsleven
worden daardoor geschaad, de exportbedrij
ven worden in hun concurrentiemogelijkhe
den op de buitenlandsche markten geknot, de
bedrijven, die voor de binnenlandsche markt
werken voelen dozen schadelijken factor op
twee wijzen: le. in hun te hooge productie
kost-en en 2e. in de verminderde koopkracht
hunner afnemers, die een te groot deel van
hun toch reeds verminderd inkomen aan den
fiscus moeten afstaan Van deze situatie wor
den in bijzonder sterke mate de arbeiders de
dupe. daar zij onmiddellijk tot vermeerdering
der werkloosheid voert.
Voorts wordt door te hooee belastingen de
kapitaalvorming sterk benadeeld. De minister
heeft geaarzeld het woord ..kapitaalvorming"
hier neer te schrijven, uit vrees, dat dit woord
thans wellicht met hoon zal worden ontvan
gen. Inderdaad kan van kapitaalvorming nau
welijks sprake zijn en zal vrijwel over de ge-
heele lijn voor intering moeten worden ge
vreesd. De te hooge belastingen versnellen
echter deze intering en zullen toekomstige
nieuwe vorming van kapitaal, indien de toe
standen iets mochten verbeteren, langer te
genhouden dan gewenscht is. Men zij zich
er wel van bewust, dat de reserves, waarop
een groot -deel van het Nederlandsche volk en
vooral ook van de nijverheid thans nog leeft
en waarop ook -het Staatserediet voor een zeer
groot deel steunt, te danken zijn aan vroe
gere kapitaalvorming.
Het zou een onverdedigbaar gebrek aan In
zicht in de eisehen der toekomst zijn. indien
de Regeering aan dit punt geen aandacht be
steedde. De door een te hoog uitgavenniveau
te hoog opgevoerde belastingdruk brengt ook
dit gevolg met zich, dat alle elasticiteit uit de
Overheidshuishoudine verdwijnt. Indien on
verwachte. doch onafwijsbare uitgaven zich
voordoen, is het vrijwel onmogelijk daarvoor
dekking te vinden, zoodat de tekorten steeds
onmiddellijk voor de deiir staan en bij het
opmaken der rekening gewoonlijk dan ook
blijken aanwezig te zijn. Dit leven op den
rand der financieels mogelijkheden heeft niet
alleen een ongunstigen invloed op de schu^-
pesitie, doch maakt hof dikwijls ondoenlijk
althans hoogst bedenkelijk sociale nooden te
lenigen of tot grxrte kapitaalsuitgaven te be
sluiten
Hu!p aan de scheepvaart.
Zoo staat de Regeering thans weder voor
de noodzakelijkheid om de buitengewone
moeilijkheden, waarin de Nederlandsche
scheepvaart, dit bij uitstek nationaal bedrijf,
reeds geruimen tijd verkeert, in zoodanige
mate te verlichten, dat voor den ondergang.
wordt behoed, wat behoort te blijven bestaan.
De Regeering vertrouwt de daarvoor noodlge
gelden binnenkort te kunnen aanvragen, doch
zij zal daartoe vooraf nieuwe bezuinigingen
moeten aanbrengen, anders toch zouden deze
uitgaven leiden tot verhooging van het bud
getaire niveau, dat wil zeggen tot zwaarderen
belastingdruk of tot een rekeningtekort; dit
laatste is reeds daarom onaanvaardbaar om
dat stijging van de Staatsschuld voorloopig
binnen de engst mogelijke grenzen moet wor
den beperkt
Er is dus geen ander middel meer
dan vermindering van uitgaven. De
Regeering zal toch wel niet behoeven
te herhalen, dat aan het nog steeds
door sommigen aanbevolen middel
het verlaten van den gouden stan
daard door haar niet wordt gedacht.
Nu de vereischte noodvoorzieningen
getroffen zijn, heeft de Regeering der
halve al haar aandacht te geven aan
een verdere ingrijpende vermindering
der uitgaven. Voorstellen daartoe, die
op de basis van het hierboven uiteen
gezette standpunt verdedigbaar zijn,
zijn in voorbereiding.
Dat daarbij veel zal moeten vallen,
wat nuttig is, behoeft geen betoog. Het
gaat er thans om, zeer groote alge-
meene volksbelangen te redden en niet
om allerlei op zichzelf zeer nuttige en
gewenschte onderdeelen der Over
heidsbemoeiing tot eiken prijs in stand
te houden.
Het spreekt vanzelf, dat in de eerste plaats
die uitgaven in oogenschouw zullen moeten
worden genomen, die sedert den oorlog het
meeste zijn verhoogd, in het bijzonder als zij
onevenredig zijn uitgezet. Men zal er echter
niet komen zonder te gelijkertijd maatregelen
te nemen om de kosten van het levensonder
houd, die thans ten deele een zekere stijging
vertoonen, verder te doen dalen al zal daarbij
de bestaansmogelijkheid der producenten in
het oog moeten worden gehouden. Tot deze
maatregelen behoort mede het weder op gang
brengen van den bouw van goedkoope arbei
derswoningen.
Vervolgens zal de regel moeten worden ge
steld, dat overal, waar in eenigen vorm dooi
de Overheid steun of hulp wordt verleend, die
steun verleening steeds zal moeten geschieden
in zoodanigen vorm, dat de aanpassing aan
een lager niveau daardoor wordt bevorderd.
Alleen op deze wijze zal de vereischte verla
ging der productiekosten kunnen worden ver
kregen, die noodzakelijk is voor de versterking
der positie van het bedrijfsleven en de ver
mindering der werkloosheid.
De Regeering stelt zich voor de
maatregelen tot verdere verlaging van
het budget, voorzoover zij de goedkeu
ring der wetgevende macht behoeven,
zoo mogelijk in één wetsontwerp sa
mengevoegd, aan de Staten-Generaal
voor te leggen, nier medewerking zij
bij een zoo bij uitstek nationaal werk
stellig verwacht. De afdoening van deze
aangelegenheid zou dan zoo tijdig
moeten geschieden, dat de uitwer
king van het budget voor 1936 zonder
moeite kan plaats vinden, teneinde
daardoor te bereiken, dat de te treffen
maatregelen hun invloed op dat bud
get aanstonds zullen kunnen doen ge
voelen.
Buitenlandsche Zaken.
Onder de bezuiniging, welke van het depar
tement van Buitenlandsche Zaken wordt
voorgesteld, behoort o.m. den gezanschaps-
post te Rio Janeiro voor „memorie" uit te
trekken en aldaar een lager bezoldigd diplo
matiek ambtenaar te plaatsen.
Binnenlandsche Zaken.
Voor Binnenlandsche Zaken wordt f 3.808.355
meer aangevraagd, omdat het bedrag, begre
pen in de pensioensannuiteit, verschuldigd
voor het personeel van het staatsbedrijf der
Posterijen. Telegrafie en Telefonie en voor
het personeel der Rijkspostspaarbank, voor
het eerst in 193'5 ten laste van dit hoofdstuk
wordt gebracht.
Defensie.
Voor de landmacht is de Regeering van oor
deel, dat de voorstellen der Commissie Iden-
burg betreffende het invoeren van een capi-
tulantenstelsel en het opheffen van het voor
oefeningsinstituut aanbeveling verdienen, zoo
dat met de uitvoering hiervan zoo spoedig
mogelijk een aanvang zal worden gemaakt.
De geldelijke gevolgen van de doorvoering
dezer maatregelen, zoowel als die van het ver
vangen van een deel der burgerwerklieden
door dienstplichtigen zijn nog niet in de oe-
grooting, die thans aangeboden wordt, ver
werkt kunnen worden, omdat nog geen ra
ming gemaakt kan worden van de financieele
voordeden, die in 1935 hiervan het gevolg zul
len zfjn.
De Regeering is van oordeel, dat de kosten
van de marine in Ned. Oost Indië op de Indi
sche begrooting moeten worden gebracht, en
die van de marine in het moederland op de
Defensiebegrooting.
Teneinde de Indische begrooting te ontlas
ten. is de Regeering van meening, dat op het
Xlde hooastuk der Rijksbegrooting gelden
moeten worden uitgetrokken als vergoeding
voor de door Ned. Oost Indië voor de raanne
te maken kosten.
Rekening houdende met den financieelen
toestand der beide gebiedsdeelen, zullen de
ministers van Koloniën en Financiën het be
drag dier gelden in onderling overleg vast
stellen, met dien verstande, dat het ten minste
50 pet. zal zijn van de kosten, voor de marine
op de Indische begrooting voorkomende.
Deze beslissing van de Regeering is in het
ont-werp-begrooting 1935 voor dit hoofdstuk in
financieel opzicht verwerkt geworden, zoodat
op deze begrooting geen gelden meer zijn uit
getrokken voor materieel, dat tot nu toe voor
gezamenlijke rekening van Nederland en Ned.
Oost Indië werd aangemaakt. ALs gevolg hier
van is het VlIIste hoofdstuk der Ontwerp-be
grooting met een bedrag van f3.770.300 min
der belast dan het geval zou zijn geweest, in
dien ook voor 1935 de tot nu toé gevolgde
wijze van financiering van nieuwbouw, enz.
van dit materieel, zou zijn gevolgd.
Het loodspersoneel is voor 1935 niet op
mindere sterkte uitgetrokken dan voor 1934.
Zulks is geschied omdat de scheepvaart toe
nemende is en voorts thans nog niet met
eenige zekerheid is te zeggen in welke mate
het instituut der loodsbrevetten tot inkrim
ping van personeel zal leiden.
Wat het personeel der verlichting betreft,
de vermindering daarvan op verschillende
posten, alsmede ten gevolge van de opheffing
van het lichtschip Schouwenbank heeft ge
leid tot een aanmerkelijke verlaging.
Voorts heeft de ben vorigen jaxe plaats ge
had hebbende reorganisatie van den kust
wacht- en stormwaarsehuwingsdiensrt vermin
dering van het geraamd bedrag mogelijk ge
maakt.
Waterstaat.
In verband met het geraamde verlies over
1935 is voor subsidie aan de K. I. M. een be
drag van f 547.800 uitgetrokken.
De regeering acht het wenschelijk door toe-
kening van subsidie, hetwelk als maximum
wordt gesteld op f 11.900, de instandhouding
van de Nationale Luchtvaart School ook in
1935 te verzekeren.
Economische Zaken.
Ingevolge besluit van den ministerraad zal
voortaan de commisise voor de werkverrui
ming ressorteeren onder Economische Zaken.
Daarom is f 500.000 opgenomen, met walk be
drag de begrootimg van het departement van
Financiën is verminderd.
Daar het in de bedoeling ligt, de opleiding
voor tuinbouwvakonderwijzer voorloopig stop
te zetten, kan het desbetreffende artikel
f3000 lager worden geraamd.
Financiën.
Voor rente en aflossing wordt thans
f20.000.000 minder aangevraagd dan voor 1934
op dit hoofdstuk en het Leeningfonds tezamen,
door de op 1 Mei j.l. plaats gehad hebbende
conversie.
De kasvoorzieningen zullen in 1935 naar ver
wacht wordt f 1.363.000 minder vereischen dan
voor 1934 is toegestaan.
Twaalf millioen meer
voor koloniën.
Voor koloniën is voor 1935 f 12.307.268 meer
geraamd dan'oorspronkelijk voor 1934 was
toegestaan, doordat aan de begrooting een post
is toegevoegd „Tegemoetkoming aan Ned.-Indië
in de bestrijding van de uitgaven voor de Ma
rine" ad f 12 millioen.
Volgens de nieuwe regeling inzake de ver
deeling der kosten van de Sta atszee macht zal
de Indische begrooting voor 1935 extra be
last worden met de tot dusver op de rijksbegroo
ting uitgetrokken posten van de aankouwkosten
van kruisers, torpedobootjagers en onderzee-
booten en de kosten van groote herstellingen
aan kruisers en torpedojagers, samen ge
raamd op f 2.120.800, waardoor de zuivere
militaire uitgaven der Marine in Indië een
eindcijfer zullen vertoonen van rond f 19.4
millioen.
Na gezette overweging van den financieelen
toestand, zoowel van het moederland als van
Ned. Indië, meent de regeering, dat in de ge
geven omstandigheden aan de belangen van
beide d-selen van het Koninkrijk voldoende
recht wordt gedaan,: wanneer de bijdrage van
het Rijk voor 1935 wordt gesteld op f 12 mil
lioen, zijnde rond 60 pet. van de op de Indi
sche begreoting drukkende uitgaven voor de
maritieme verdediging.
Verdere inpoldering der
Zuiderzee.
De Regeering is van oordeel, dat de inpol-
deringsarbeid moet worden voortgezet en ook
al kan zij op dit oogenblik nog niet een de
finitief plan voor den N. O. polder aan de
Volksvertegenwoordiging overleggen, toch
blijft haar streven gericht op bespoediging van
deze aangelegenheid. Zij acht het gewenscht
in elk geval op deze begrooting een post van
f 2.000.000 uit te trekken, die zal kunnen die
nen om in 1935 met enkele voorbereidende
werken aan te vangen en het mogelijk maken
de eerste termijnen van een grooter werk, als
begin van de omdijking, te betalen.
Enkele uitgaven voor de Wieringermeer
zijn hooger geraamd, doch de inkomsten zijn
eveneens belangrijk hooger geraamd. Met den
bouw van boerderijen zal op bescheiden schaal
worden voortgegaan, terwijl het in de bedoe
ling ligt weer den eersten stoot tot dorpsbouw
te geven door het stichten van ongeveer 100
woningen.
Wegenfonds.
Aan de Memorie van Toelichting op de be
grooting van het Wegenfonds 1935 is ontleend:
Rijksweg Haa riem-Velsen -Alkmaar-tva n
Ewijcksluis-Wieringen-Zurig-Harlingen-Leeu-
warden. De verbetering van den doorgang
door Zurig eischt voor 1935 nog 40.000 gulden.
Ter voltooiing van de wegverlegging te Mars-
sum zal in 1935 nog f 150.000 noodig zijn.
Wegen in Noord-Holland. Het zeer sterk
toegenomen verkeer maakt een verdere ver
breeding vjin de rijbaan van den weg Amster
dam-Hoevelaken noodzakelijk. Met den aan
leg van den weg Amsterdam-'s Gravenhage,
gedeelte Amsterdam-Sassenheim, wordt thans
krachtig voortgegaan.
Wegen in Zuid-Holland, Amsterdam -Sas -
senheim-Haagsche Schouw-'s Gravenhage.
Spoedige aanleg van het wegvak tusschen de
Postbrug ten zuiden van den spoorwegovergang
te Sassenheim en de Ringvaart van den
Haarlemmermeerpolder is gewenscht. Een be
drag van f 198.000 wordt gevraagd om met den
aanleg te kunnen beginnen. Voorts wordt
f 120.000 aangevraagd voor het verder verbe
teren van het wegvak van het Haagsche
Schouw naar Den Deyl, bestaande in het ver-
breeden van den rijweg tot 12 meter en den
aanleg van twee afzonderlijke rijwielpaden.
Voor den bouw van bruggen over de groote
rivieren raamt de regeering een bedrag van
rond f 6 millioen.
De uitkeering over 1935 aan de provincies
Noord- en Zuid-Holland zal respectievelijk
f 1.303.196.35 en f 1,310.482.73 bedragen.
De heer Frenay verlaat de
N. S. B.
Omdat zij niet alle deelen van het volk kan
omvatten.
De heer Frenay deelt aan de Nieuwe Rott..
Courant mede dat hij heeft bedankt als lij
der N. S. 3. op grond van het feit, dat d;
Nationaal Socialistische Beweging van Mus
sen niet is een beweging, die alle deelen van
het volk kan omvatten:
le. omdat in de N. S.B. de grondstelling
van het corporatieve stelsel niet in practyï
wordt gebracht;
2e. omdat slechts op half-slachtige wijz«
stelling wordt genomen tegen het internatio-
nalisme, het imperialistisch kapitaal en d«
vraagstukken van economischen aard zwevende
worden gelaten.
3e. omdat de N.S.B. weigert agi'essief te zijn
en feitelijk begint te verworden tot een poll.
tiek parlementaire verkiezingspartij.
4e. omdat een gewestelijk commissaris en
een kringleider zich achter een christelijk-
historischen burgemeester plaatsen en daar-
mede den strijd van het nationaal socialisme
verzaken.
De heer Frenay wil thans trachten een
werkelijk nationaal-socialistische beweging te
vormen.
Kapitaaldienst.
De kapitaaldienst wijst voor 1935 een totaal
in uitgaven aan van f 58.628.186 en in ont
vangsten f 21.765.276; nadeelig saldo derhalve
f 36.862.910.
Meer opcenten Rijks
inkomstenbelasting.
Wetsontwerp raamt opbrengst op
19 millioen.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging van
de wet van 8 December 1933, houdende tijde
lijke voorziening tot versterking van de mid
delen tot dekking van de uitgaven des Rijks.
Aan de memorie van toelichting wordt ont
leend. dat voor de belastingjaren 19331934
19341935 een regeling is getroffen nopens
de heffing van opcenten op de gemeente-
fondsbelasting en de vermogensbelasting, tot
tijdelijke versterking van de inkomsten van
het gemeentefonds. Meegedeeld is reeds, dat
het in de bedoeling der regeering ligt om voor
het vervolg als middelen van het gemeente
fonds alleen te laten fungeeren de twee oor
spronkelijke, bij de wet van 15 Juli 1929 in het
teven geroeoen belastingbronnen, nl. de ge-
meentefondcbelartine en 50 opcenten op de
vermogensbelasting. Bovenbedoelde opcenten-
heffing zal dus niet andermaal in den be-
staand en vorm worden verlengd. De toestand
van 's Riiks financiën laat echter niet toe. de
uit die opcenten hef f'ng te verkriiren bate
welke findien de heffing bestendigd bleef
voor 19351936 op f 28.790.000 zou kunnen
worden geraamd, prijs te geven. Daarom wordt
bij het thans ingediende wetsontwerp voorge
steld. een verbooging van de krachtens de
wet van 8 December 1933 geheven wordende
opcenten op de vermogensbelasting en de in
komstenbelasting waardoor die opcenten voor
de belastingjaren 19351936 tot en met 1938—
1939 zullen stijgen voor de vermogensbelas
ting van 55 tot 85 en voor de inkomstenbelas
ting van 20 tot 70.
De heffing dezer opcenten zal dus eindigen
op hetzelfde tijdstip waarop de heffing van
verschillende andere tijdelijke belastingen
waartoe in het vorige jaar werd besloten (een
termijn van vijf jaren eindigende ten deele op
31 December 1938, ten deele op 30 April 1939)
een einde zal nemen. Tegen dien tijd zal dan
de vraag, of en in hoeverre de verschillende
tijdelijke heffingen zullen kunnen worden ge
mist, in haar geheel onder het oog kunnen
worden gezien.
De opbrengst van deze opcentenverhooging
kan voor het belastingjaar 19351936 worden
geraamd voor de opcen ten op de vermogens
belasting op f 3.390.000 en voor de opcenten
op de inkomstenbelasting op f 25.500.000. Van
het totaal ad f 28.890.000 zal f 19.260.000 ten
roede komen aan de Rijksbegrooting over
1935.
De voorgestelde regeling zal geen noemens
waardige verschuiving in den belastingdruk
teweeg brengen wat nader wordt uiteengezet.
VIJF JAAR WEGENS MOORD.
De mijnwerker E. B. te Maastricht, werd
door de Rechtbank aldaar veroordeeld tot vijf
jaren gevangenisstraf wegens moord op de
vrouw Rose Kurz in den avond van 30 April
van dit jaar.
ONZE DAGELIJKSCHE
KINDER VER TELLING.
Hij kwam in een wel luchtige, maar toch erg ongemak
kelijke gevangenis terecht: een kooi van rechtopstaande
bamboestokken, waar hij maar net gehurkt in kon
zitten en nauwelijks een hand tusschen de tralies door
kon steken. De stokken waren met taaie vezels aan
elkaar verbonden en er was geen denken aan, dat onze
Piet die los kreeg, hoe hij er ook aan rukte en trok.
Van zijn vrienden zag noch hoorde hij iets. Zoo werd
het nacht en Piet zat daar nog altijd in zijn kooi, uit
gehongerd en wel. en hoorde allerlei vreemde en angst
wekkende geluiden om zich heen. Maar opeens voelde hij
een hand tusschen de spijlen en in die hand een scherp
voorwerp.
DONDERDAG 20 SEPTEMBER.
HILVERSUM 1875 M.
8.00 AVRO Tijdsein. 8.01 Gramofoonmuziek.
9.00 Ochtendconcert door het omroeporkest
o.l.v. Nico Treep. 10.01 Morgenwijding. 10.15
Gramofoonmuziek. 10.30 Het omroeporkest
olv. Nico Treep. 11.00 Mevr. Ida de Leeuw van
Rees: De a.s. knipcursussen. 11.10 Het ensem
ble Rentmeester. 12.30 Lunchmuziek. 1.30 Het
ensemble Rentmeester. 2.15 Vioolrecital door
Harry van der Lijn. Aan den vleugel Egbert
Veen 3.00 Gramofoonmuziek. 3.45 Overscha
keling naar zender Kootwijk. 4.00 Halfuur
voor zieken en ouden van dagen door Mev.
Ant. van Dijk. 4.30 Gramofoonmuziek. 4.45
Radiotooneel voor de kinderen. 5,30 Dinermu-
ziek door Kovacs Lajos en zijn orkest. 7.30
Piano recital door Endre Patri. 8.00 Tijdsein,
8.01 Vaz Dias. 8.05 Het omroeporkest olv. Nico
Treep, mmv. Charlotte Boerner, zang. 8.30
Couserie door Fred Fry: De a.s. Engelsche
lessen". 8.40 Omroeporkest olv. Nico Treep m,
m.v. Carlotte Boerner, zang. 9.30 Egbert Veen
(piano) speelt salonmuziek. 9.45 Omroeporkest
olv. Nico Treep. 10.30 Gramomofoonmuziek.
11.00 Vaz Dias. 11.10 Kovacs Lajos en zijn
orkest. 12.00 Tijdsein en Sluiting.
HUTZEN 301 M.
8.00 KRO. Morgenconcert. 10.00 NCRV. Gra
mofoonmuziek. 10.15 Morgendienst door Ds.
G. W. van Deth. 10.45 Leger des Heils kwar
tiertje. 11.00 KRO Gramofoonmuziek 11.30
Godsdienstig half uurtje door Pastoor L H.
Perquin. 12.00 Politieberichten. 12.15 Het KRO
orkest olv. Marinus avn 't Woud. 2.00 NCRV.
Cursus fraaiïe handwerken door mej. G. Ablij.
3 00 Vrouwenhalfuurtje door Mej. G. van
Gheel Gildemeester. 3.30 Gramofoonmuziek.
3.45 Zenderevrzorging. 4 00 Bijbellezing door
Ds. J. de Wit. 5.00 Cursus handenarbeid
voor onze jeugd door H. J. Steinvoort. 6.30
Viola d'amore recital door Cor Kint. 6.53
C.N.V. kwartiertje. Spreker: A. Stapelkamp.
6.58 Zenderoverschakeling. 7.CO Politieberich
ten, 7.15 Gramofoonmuziek. 7.30 Weekover
zicht door Corn. A. Crayé. 8.00 Evangelisatie
samenkomst. Uitzending uit de Kerkzaal der
Baptiste Gemeente te 's-Gravenhage. 9.30 Vaz
Dias. 9.40 Orgelconcert door Jan Zwart uit de
Luthersche Kerk te Amsterdam. 10.40 Gramo
foonmuziek. 12.00 Sluiting.
LUXEMBURG. 1304 M.
6.30 Duitsche avond. Gevarieerd concert.
7.35 Accordeonspel door Ch. Coppens. 8.20 Ge
varieerd concert door het omroeporkest olv.
Henri Pensis. 8.40 Vervolg gevarieerd pro
gramma. 9.15 Duit.sch concert door het om
roeporkest olv. Henri Pensis. 10.00 Zangreci
tal door Milli Engelmann-Gillrath. 10.30 Dans
muziek (gr. pl.)
BRUSSEL 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 1.30 Populair con
cert. 520 Gramofoonmuziek. 6.50 Populair
concert. 8.20 Het symphonieorkest. 9.20 idem.
10.30 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M.
Russische muziek (Gr. pl.). 5.15 Popu
lair concert. 6.35 Gramofoonmuziek. 8.20 Het
omroeporkest. 93.5 idem. 10.30 Gramofoon
muziek.
KALUNDBORG 1261 M.
12.20 Arnold Nielsen's ensemble. 3.05 André
Bech Nielsen zingt. 3.25 Teddy Petersen's dans
'orkest. 8..30 Het omroepsymphonieorkest olv.
Nikolai. 10.50 Aage Juhl Thomsen's dansor-
BERLIJN 357 M.
4.20 Concert. 7.20 Concert door het Steiner
kwartet. 8.35 Gevarieerd programma. 11.10
Dansmuziek.
HAMBURG 332 M.
1.20 Gramofoonmuziek. 2 35 idem. 12.20 Het
Symphonieorkest olv.. Burle Marx
KEULEN 456 M.
12.20 Het klein omroeporkest olv. Leo
Eysoldt. 5.40 Schrammelmuziek. 7.20. Volks-
lieder aan den linker oever van den Rijn.
10.40 Het omroepkwintet.
DAVENTRY 1500 M.
1.20 Nieuwe Gramofoonmuziek. 2.20 Het
Western Studio Orkest olv. Frank Thomas.
3.20 Vesperconcert. 4.35 Studio-orkest van Bel
fast. 8.20 Promenadeconcert n Queen's Hall
door het B.B.C. symphonieorkest olv. Sit Hen
ry Wood. 10.20 B.B.C.-orkest. 11.20 B.B.C. dans
orkest olv. Henry Hall.
PARIJS (Poste Parisien) 313 M.
7.09 Gramofoonmuziek. 8.30 Saxofoonmu-
ziek. 9.15 Zigeunermuziek. 10.00 Accordeon-
muziek.
PARIJS (Radio) 1648 M.
12.50 Populair concert olv. Pascal. 7.05 Gra
mofoonmuziek. 10.50 Dansmuziek olv. Goldy.
MILAAN 369 M.
5.30 Gramofoonmuziek. 6.15 Idem. 9.15 „In
terra di leggenda" opera in drie bedrijven van
Lodovico Rocca.
ROME 421 M.
5.20 Vocaal en instrumentaal concert. 6.15
Gramofoonmuziek. 9.05 Concert. 10.50 Dans
muziek.
WE ENEN 507 M.
5.00 Gramofoonmuziek. 7.50 Poplaire Ween-
sche muziek door het omroeporkest olv. Jozef
Kolzer. 9.10 Radiomuziekfeest. 10,20 Schram*
melmuziek, 11.40 Dansmuziek,